အခန်း (၇)
�မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်းြခင်း�ှင့် ေကျးလက်�မိ��ပ
ြ ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ြခင်း
(သီအိုရီ�ှင့် မူဝါဒ)
ကမ�ာ့စီးပွားေရးတွင် �မိ��များသည် အဓိကကျေသာသ�ုပ်ေဆာင်များ ြဖစ်လာလိမ့်မည်။
(Kofi Annan ကုလသမဂ�အေထွေထွအတွင်းေရးမှ�းချ�ပ်ေဟာင်း�ှင့် �ငိမ်းချမ်းေရး�ိုဗယ်ဆုရှင)်
ဆင်းရဲြခင်းသည် တစ်စထက်တစ်စ �မိ��ပ
ြ ပုံစံြဖစ်လာေနပ
� ီး ၂၅-�ှစ်အတွင်းမှာ �မိ��ပ
ြ
ဆင်းရဲသူအေရအတွက်သည် ခန်�မှန်းေခ
ြ သန်းေပါင်း(၄၁ဝ)မှ သန်း(၁)ေထာင်ေကျာ်အထိ
တိုးတက် လာလိမ့်မည်။
(James D. Wolfensohn , ကမ�ာ့ဘဏ်ဥက� ဌေဟာင်း)
ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ြခင်း�ှင့် �မိ��ပ
ြ ပုံစံသွင်းမ�အကျပ်�ိုက်ြခင်း
ယခုအခန်းတွင် ဖွံ� �ဖိ�းမ� ြဖစ်စ�်၏ အလွန်��ပ်ေထွး �ပီး မသိမသာကွဲြပားေသာ အကျပ်
�ိုက်ြခင်းများထဲမှ တစ်ခုကို က��ု်ပ်တို� အာ�ုံစိုက်မည်။ လက်တင်အေမရိက၊ အာရှ�ှင့်
အာဖရိကတို�၏ �ကီးထွားလာေနေသာ �မိ��များဆီသို� ေကျးလက်ေဒသမှလူများ သမိုင်း
တစ်ေလ�ာက် မရှိဖူးေသာ �ကီးမားလှသည့် လူများေရ��ေပ
ြ ာင်းမ� ထူးကဲြဖစ်စ�်ပင် ြဖစ်သည်။
အခန်း (၆) တွင် လွန်ခဲ့ေသာ ဆယ်စု�ှစ်အနည်းငယ်က ထူးထူးကဲကဲ �ှင့် ကမ�ာေပ�တွင်
အထူးသဖ
ြ င့် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတို�၏ လူဦးေရတိုးတက်မ�ကို က��ု်ပ်တို�က အေထာက်အထား
စာရွက်စာတန်းများဖ
ြ င့် တင်ြပထားသည်။ သက� ရာဇ် ၂ဝ၅ဝ-တွင် ကမ�ာ့လူဦးေရသည်
သန်းေပါင်း (၉ဝဝဝ) ေကျာ် သွား�ိုင်သည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ �ိုင်ငံတို�ရှိ�မိ��များမှာ မည်သည့်ေနရာမှ
လူဦးေရတိုးတက်မ� သိသိသာသာ မရှိေပ။ အမှန်တကယ်အား ြဖင့် ၂ဝဝ၇-ခု�ှစ်
ကမ�ာ့ကုလသမဂ�ခန်�မှန်းချက်အရ ကမ�ာ �ကီးသည် လူ�သမိုင်းတွင် ပထမဆုံး အက
� ိမ်အြဖစ်
ေကျးလက်ထက် �မ�ိ �ပ
ြ တွင် ပိုမိုြမန်ဆန်လာ ခဲ့သည်။
ေကျးလက်လူဦးေရတိုးပွားမ�အားလုံးအတွက် အလားအလာ�ှင့် ေမ�ာ်မှန်းချက်များကို
သုံးသပ်�ပီးေနာက် �မိ��က
� ီးများ၏ ြဖစ်�ိုင်ေချအခန်းက�ကို ယခုအခန်းတွင် ဆန်းစစ်မည်။
ေခတ်မီက��ှင့် �မ�ိ �ပ
ြ သမ�ိုးကျမဟုတ်ေသာက��ှစ်ခုလုံးကို စီးပွားေရးဖွံ� �ဖိ�းတိုးတက်မ� ြဖင့်
အားေပးမ
ြ �င့်တင်မည်။ ြမန်ဆန်ေသာ ဖွံ� �ဖိ�းမ��ှင့် �မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့ ြမင့်မားေသာ အဆက်
အစပ်ြဖင့် လူသိများေသာ ေကျးလက်�မိ��ပ
ြ အလုပ်သမား ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းအယူအဆပုံစံကို
က��ု်ပ်တို� သွားမည်။ ေနာက်ဆုံးက�တွင် LCD အစိုးရများ �ကိ�းစားလုပ်ေဆာင်လိုသည့်
ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို� အစုလိုက်အ �ပ�ံလိုက် လူများဆက်လက်ေ ြပာင်းေရ��မ�ကို ဆက်လက် ဖိစီး
ေနသည့် အေရး �ကီးေသာ အလုပ်လက်မဲ့ြပဿနာကို ပိုမိုေကာင်းမွန်ေစရန်အတွက် များပ
ြ ား
လှေသာ မူဝါဒများကို သုံးသပ် တန်ဖိုး ြဖတ်ရန် ြဖစ်သည်။ ယခုအခန်းတွင် အိ��ိယ�ိုင်ငံ�ှင့်
Botswana (အာဖရိက) �ိုင်ငံတို�တွင် လူများေနရာေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းပုံစံကို ကိစ�တစ်ခုအေနဖ
ြ င့်
ေလ့လာအက
� ံြပ�မည်ြဖစ်သည်။
ပုံ (၇.၁) ေရွးချယ်ထားေသာ �ိုင်ငံတို�တွင် �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်းြခင်း �ှင့် တစ်ဦးကျဝင်ေငွ
�မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်းြခင်း(အလားအလာ�ှင့်ခန်�မှန်းချက်များ)
အပ
ြ �သေဘာေဆာင်သည့် �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်း�ှင့် တစ်ဦးကျဝင်ေငွတို�အ �ကား ပတ်သက်
မ�သည် ဖွံ� �ဖိ�းမ�ြဖစ်စ�်၏ အလွန်ထင်ရှားပ
� ီး သိသာလှသည့် ပုံစံများထဲမှ တစ်ခုြဖစ်သည်။
ေယဘုယျအားဖ
ြ င့် တစ်ဦးချင်းဝင်ေငွြဖင့် တိုင်းတာမ�အရ တိုင်း ြပည်တိုးတက်လာသည်�ှင့်အမ�
�မိ��ပ
ြ ေနရာများတွင် ေနထိုင်သည့် လူဦးေရရှယ်ယာက ပိုမိုများပ
ြ ားသည်။ ပုံ(၇.၁) က
ြ ြဖစ်ထွန်းသည့်
�မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်း�ှင့် GNI စုစုေပါင်းတိုင်း ြပည်၀င်ေငွတို�ကိုြပထားသည်။ �မိ��ပ
�ိုင်ငံများ တွင် ဝင်ေငွအ ြမင့်ဆုံး တိုင်း ြပည်ြဖစ် သည့် Denmark ကဲ့သို�ေသာ�ိုင်ငံ ပါ၀င်သည် ။
�မ�ိ �ပ
ြ ြဖစ်ထွန်းမ� အနည်းဆုံးတွင် ရ၀မ်ဒါသည် အဆင်းရဲဆုံး ြဖစ်သည်။
ြ ြဖစ်ထွန်းမ�ကို
ပုံ(၇.၂) သည် ၂၅ �ှစ်တာကာလ ၁၉၇ဝ မှ ၁၉၉၅ အတွင်း �မိ��ပ
ြပထားသည်။ ကမ�ာ့ဘဏ်၏ ၁၉၉၉-၂ဝဝဝ ကမ�ာဖွံ� �ဖိ�းမ� အစီရင်ခံစာမှေပးထားေသာ
အမှန်တစ်ဦးကျဝင်ေငွ (၁၉၈၇ အေမရိကန်ေဒ�လာ ပုံေသ) ြဖစ်သည်။ သို�ေသာ်လည်း
2
ဝယ်�ိုင်အား ညီမ���န်း�ှင့် ည�ိ�ိ�င်းထားခ
ြ င်း မရှိေပ။ မျ�်းပိုင်း တစ်ခုချင်းစီ သည် �ိုင်ငံတစ်�ိုင်ငံ
၏ ဒုပုံမှစတင်ေသာလမ်းေက
� ာင်းကို ကိုယ်စားပ
ြ �သည်။ ယင်းလမ်းေက
� ာင်း သည် ၁၉၇ဝ ခု�ှစ်
ဝင်ေငွ�ှင့် သတ်မှတ်ထားေသာ�ိုင်ငံအတွက် �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်းတို�ကို ကိုယ်စား ြပ�သည်။
လမ်းေက
� ာင်းအဆုံးကို မျ�်းအစိတ်အပိုင်းအဆုံးတွင် �ပီးဆုံးထားပ
� ီး ဒိုင်မွန်းပုံစံြဖင့် မှတ်သား
ထားသည်။ ယင်းက သက်ဆိုင်ေသာ ၁၉၉၅ ခု�ှစ် ဝင်ေငွ�ှင့် တူညီေသာ�ိုင်ငံတို�အတွက်
�မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်းအဆင့်ကို ကိုယ်စားပ
ြ �သည်။ သို�ေသာ်လည်း ယင်းပုံအတွက် ကမ�ာဘဏ် ၏
ေခါင်းစီးစာတန်းက ''�မ�ိ �ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်းသည် စီးပွားေရး ဖွံ� �ဖိ�းမ��ှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်သည်''
ဟူ၍ ေဖာ် ြပထားသည်။ ယင်းပုံကို ဖွံ� �ဖိ�းမ�သည် အေပါင်း လက�ဏာ ေဆာင်သည် ြဖစ်ေစ၊
အ�ုတ်လက�ဏာေဆာင်သည်ြဖစ်ေစ�ှင့် ဝင်ေငွနိမ့်သည်ြဖစ်ေစ၊ ြမင့်သည် ြဖစ်ေစ �မိ��ပ
ြ
ြဖစ်ထွန်း ြခင်းသည် ေနရာတိုင်းမှာြဖစ်ေပ�ေနေက
� ာင်း အဓိပ�ါယ်ဖွင့်ေစ�ိုင်သည်။ မျ�်းများသည်
ဘယ်ဘက်သို���န် ြပေနခ
ြ င်းက ကာလတစ်ခုတွင် တစ်ဦးကျဝင်ေငွ �က�ံလှီ လာ ြခင်းကို ြပေန
သည်။ သူတို�က အေပ�သို� ေယဘုယျအားဖ
ြ င့် ��န်ေနဆဲြဖစ်ပါက �မ�ိ �ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်းသည်
ဆက်လက်တည်ရှိေနေက
� ာင်း ��န် ြပသည်။ နိဂုံးချ�ပ်အားဖ
ြ င့် �မ�ိ �ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်းသည်
ြခားနားေသာ��န်း ြဖစ်ေနေသာ်လည်း ကမ�ာအ�ှံ�မှာ ြဖစ်ေပ�ေနသည်။ ထို�ေ �ကာင့်
က��ု်ပ်တို�အေနဖ
ြ င့် �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်းကို သတိ �ကီးစွာထားပ
� ီး သုံးသပ်ဆင်ြခင်ရန် လိုသည်။
စီးပွားေရးဖွံ� �ဖိ�းမ��ှင့် အညမညဖ
ြ စ်ေနသလား (သို�) အကျိ�းတရားကိုြဖစ်ေစခ
ြ င်းလုပ်ေဆာင်
ေနသလား။
ပုံ (၇.၂ ) အချိန်�ှင့် ၀င်ေငွ အဆင့်များအရ �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်းြခင်း
အမှန်တကယ်အားဖ
ြ င့် ေခတ်သစ်ဖွားေသစာရင်း ြဖစ်စ�်များထဲမှ အထင်ရှားဆုံးေသာ
ြဖစ်စ�်တစ်ခု �ှင့် အနာဂတ်ကာလတွင် ပိုမို �ကီးထွားလာမည်ဟု ကတိ ြပ��ိုင်ေလာက်သည့်
ြဖစ်ရပ်တစ်ခု လျင်လျင်ြမန်ြမန် �ကီးထွားလာခ
ြ င်းပင်ြဖစ်သည်။ ၁၉၅ဝ ခု�ှစ်တွင် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ �ိုင်ငံ
3
များရှိ �မိ��များ၌ လူဦးေရ(၂၇၅)သန်း ေနထိုင်ခဲ့ �ကသည်။ �မ�ိ �ပ
ြ ေနလူဦးေရ စုစုေပါင်း
(၇၂၄)သန်း၏ ၃၈-ရာ��န်းရှိသည်။ ကမ�ာ့ကုလသမဂ�ခန်�မှန်းချက်အရ (၂ဝဝ၃)ခု�ှစ်တွင်
�မိ��ပ
ြ လူဦးေရသည် ၃-ဘီလီယံ (သန်းေပါင်း ၃-ေထာင်) အထိရှိလာမည် ြဖစ်သည်။
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတို�၏ �မ�ိ �ေတာ် နယ်နိမိတ်တွင် လူဦးေရ သုံးပုံ �ှစ်ပုံ ေနထိုင် �ကသည်။
ပုံ(၇.၃)က ေဒသအလိုက် �မိ��ပ
ြ တွင်ေနေသာ လူဦးေရ၏ �ကီးထွားမ� အချိ�းအစား ကို
ြပသည်။ ၂ဝဝ၅ မှ ၂ဝ၃ဝ အတွင်းတွင် ကမ�ာ့ကုလသမဂ�က �ှစ်စ�်ပျမ်းမ� (၁.၇၈) ရာခိုင်��န်း
ြဖင့် ကမ�ာ့လူဦးေရ တိုးမည်ဟု ခန်�မှန်းထားသည်။၂ဝ၃ဝ-ခု�ှစ်တွင် �မိ��ပ
ြ လူဦးေရသည်
သန်းေပါင်း (၅)ေထာင်အထိ ရှိလာမည်။ ခန်�မှန်းထားေသာ ထို�ှစ်ကမ�ာ့လူဦးေရ ၏ (၈.၅)
ဘီလီယမ် (၈)ပုံ (၅)ပုံရှိလာမည်ြဖစ်သည်။
အမှန်အားဖ
ြ င့် ၂ဝ၁၅ ေနာက်ပိုင်းတွင်
ေကျးလက်ေဒသတွင် ေန ေသာ လူဦးေရသည် စတင်ေလျာ့နည်းလာမည်ဟု ခန်�မှန်း တွက်ချက်
ထားသည်။ ၂ဝ၁၅ မှ ၂ဝ၃ဝ အတွင်း သန်းေပါင်း (၁၅ဝ)အထိ ေလျာ့ကျလာမည်ြဖစ်ရာ
�ှစ်စ�်��န်းသည် (ဝ.၃၂) ရာ��န်းထိရှိသည်။ �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်းသည် အလွန်ြမန်ဆန်ေသာ ��န်း
ြဖင့် အာရှ�ှင့် အာဖရိကတွင် ြဖစ်ေပ�လျက်ရှိသည်။ ၂ဝ၃ဝ-ခု�ှစ်မတိုင်မီအထိ ထိုေဒသရှိ လူဦး
ေရတစ်ဝက်ေကျာ်ေကျာ်သည် �မိ��ပ
ြ ေဒသများတွင် ေနထိုင် �ကမည်။ ၂ဝ၃ဝ-ခု�ှစ်တွင် အာဖရိက
တစ်တိုက်လုံးရှိ �မိ��ပ
ြ တွင်ေနေသာ လူဦးေရ (၇၄၈)သန်းသည် ဥေရာပ တစ်တိုက်လုံးရှိ စီမံကိန်း
ေရးဆွဲထားေသာလူဦးေရ (၆၈၅)သန်းထက် ပိုမိုများပ
ြ ားမည်ြဖစ်သည်။
ပုံ (၇.၃) ေဒသအလိုက် �မိ��ပ
ြ တွင်ေနေသာ လူဦးေရ၏ �ကီးထွားမ� အချိ�းအစား ၁၉၅၀-၂၀၃၀
�မိ��ပ
ြ ဖွံ� �ဖိ�းမ�အများစုကို အငယ်စား�ှင့် အလတ်စားမ
� ိ��များတွင် ေတွ�ေနရေသာ်လည်း
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ ကမ�ာသည် ကမ�ာ့အ �ကီးဆုံးေသာမ
� ိ��များကို လ�မ်းမိုးလာမည် ြဖစ်သည်။ အက
� ီးဆုံး
4
ေသာ �မိ��များတွင် လူဦးေရ (၁ဝ)သန်းေကျာ်ေနထိုင်ေသာ ဧရာမမ
� ိ��က
� ီးများလည်း ပါဝင်သည်။
ပုံ(၇.၄)က ဧရာမမ
� ိ��က
� ီးများ၏ ေနရာကို ြပထားသည်။ ကမ�ာေပ�ရှိ ဧရာမမ
� ိ��က
� ီးများ သည်
အနည်းဆုံးလူဦးေရ (၁ဝ)သန်း ရှိ �ကသည်။ ပုံက ြပထားသကဲ့သို� ၁၉၇၅-ခု�ှစ်တွင် ဧရာမမ
� ိ��က
� ီး
(၅) �မိ��သာ ရှိေနရာ သက� ရာဇ် (၂ဝဝဝ)တွင် ဧရာမမ
� ိ��ေတာ် �ကးီ (၁၉)အထိ ရှိလာသည်။
ထိုဧရာမမ
� ိ��ေတာ် �ကီး (၁၉)တွင် New York �ှင့် Tokyo (၂) �မိ��မှလွဲ၍ ကျန်ေသာ
�မိ��က
� ီးများသည် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများတွင်တည်ရှိသည်။ သက� ရာဇ် ၂ဝ၁၅-ခု�ှစ်တွင် အနည်းဆုံး
ဧရာမမ
� ိ��က
� ီး (၄) �မ�ိ � သည် သူတို��ှင့် တတန်းတည်း ြဖစ်လာရန် ခန်�မှန်းထားသည်။ ထို�မိ��က
� ီး
(၄) �မိ��မှာ တူရကီ�ိုင်ငံရှိ Istanbul ၊ ပါကစ�တန်ရှိ Hyderabad ? ထိုင်း�ိုင်ငံရှိ Bangkok �ှင့်
တ�ုတ်�ိုင်ငံရှိ Tianjin တို� ြဖစ် �ကသည်။ (ဤေနရာတွင် သတိြပ�ရမည်မှာ ကမ�ာ့ ကုလသမဂ�ရှိ
ေအဂျင်စီအသီးသီး၏
ဧရာမမ
� ိ��က
� ီးများစာရင်းသည်
ဧရာမမ
� ိ��ေတာ် �ကးီ
များ၏
အဓိပ�ါယ်သတ်မှတ်ချက်အရ ကွဲြပား�ိုင်သည်။ သို�ေသာ်လည်း ဖွံ� �ဖိ�းဆဲကမ�ာတွင် ဧရာမ
�မိ��ပ
ြ �ကီးများ အေရအတွက် �ကီးထွားလာခ
ြ င်း အလားအလာကို အမှားအယွင်း ကင်းစွာ ြဖင့်
ထင်ရှားလာေနသည်ကို ေတွ�ရသည်။) ထို�ြပင် ပုံ(၇.၅)မှာြပထားသကဲ့သို� ေကျးလက်ေဒသမှ
လူများသည် အလုံးအရင်း ြဖင့် �မိ��ပ
ြ သို� ေရ��ေပ
ြ ာင်းလာေနသဖ
ြ င့် ကမ�ာ့ လူဦးေရတိုးပွားရခ
ြ င်း
အေက
� ာင်းရင်း ြဖစ်သည်။ �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်း��န်းများ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲကမ�ာတွင် တိုးတက်လာရာ
ဖွံ� �ဖိ�းပ
� ီးကမ�ာကို နီးကပ်လာပ
� ီ ြဖစ်သည်။
�ကီးမားလာေသာ �မိ��များ�ှင့်အတူ ပူးတွဲပါဝင်လာသည့် အဓိကေမးခွန်းက LDC
�ိုင်ငံများသည် စီးပွားေရးအရ၊ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းေရးအရ �ှင့် �ိုင်ငံေရးအရ မည်သို�
ကိုင်တွယ်မည်လဲ။ ထိုသို�ကိုင်တွယ်ရမည့်အထဲတွင် လူဦးေရသိပ်သည်းမ� �ကီးမားေသာ
ြပဿနာလည်း ပါဝင်သည်။ ြဖစ်သလို စုစည်းလာသည့် စီးပွားေရးအရ စရိတ်ကျဆင်းမ�
အကျိ�းတရားများ ကို �မိ��များကေပးထားသည်မှာ အမှန်ပင်ြဖစ်သည်။ စီးပွားေရး�ှင့် လူမ�ြပင်ပ
အကျိ�းသက်ေရာက်မ� (ဥပမာ - က�မ်းကျင်အလုပ်သမားများ၊ ေစျး��န်းချိ�သာေသာ ပို�ေဆာင်
ေရး၊ လူမ�ေရး�ှင့် ယ�်ေကျးမ� သာယာ အဆင်ေ ြပမ�)၊ လူမ�ေရးဝန်ေဆာင်မ�များ�ှင့် တိုးတက်လာ
ေနေသာ မ�ိုင်ဝန်ထမ်းရသည့် အိမ်ရာ အတွက် လူမ�ကုန်ကျစရိတ် (တိုးပွားလာေနေသာ
ရာဇဝတ်မ�ခင်း၊ ေလထုညစ်ညမ်းမ��ှင့် ြပည့်ကျပ်မ�တို�ကို ေဖ�ပ
ြ ြခင်းမရှိေသးေပ) တို�က
သမိုင်းဆန်ေသာ �မိ��ပ
ြ အကျိ�းတရားကို အေလးသာေစ�ိုင်သည်။ ယခင်ကမ�ာ့ဘဏ် ဥက� ဌ
ေဟာင်း Rober Mc Namara က သူ၏ သံသယကို ေဖ�ပ
ြ ခဲ့ရာ �မိ��ပ
ြ ေပါင်း�ုံးဖွဲ�စည်းမ�သည်
အလုပ်ြဖစ်ေစ�ိုင်သည်။
''မည်သည့်စီးပွားေရးလုပ်ငန်း၏တည်ေနရာမဆို အရွယ်မည်မ�က
� ီးပါေစ ြပည့်ကျပ်မ�တို�
ေက
� ာင့် ေသးငယ်သွားသည်။ သူတို�ကို ေမွးထုတ်ေပးသည့် လ�င်ြမန်ေသာ လူဦးေရတိုးပွားမ�
5
သည် မ�တြပည့်စုံသည့် စီးပွားေရးဘဝ စည်းကမ်းတကျ �ိုင်ငံေရး�ှင့် လူမ�ေရးအဆက်အသွယ်
တို�က လိုအပ်ေနေသာ လူသားဖွံ� �ဖိ�းမ��ှင့် �ုပ်ဝတ��အေခ
ြ ခံအေဆာက်အအုံတို�ကို ေကျာ်တက်
သွားမည်။၂
ပုံ (၇.၄) လူဦးေရ (၁၀)သန်း(သို�မဟုတ်) ပိုမိုေနထိုင်သူများ၏ �မိ��ေတာ်များ- ဧရာမမ
� ိ��က
� ီးများ
ဖွံ� �ဖိ�းမ�မဟာဗျ�ဟာတွင် အလျင်အ ြမန် ပျံ��ှံ�လာေနေသာ �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်း�ှင့်အတူ
ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ ကွာဟမ�တို�ေ �ကာင့် �ကီးမားေသာများပ
ြ ားလှသည့် ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်များ
�ှင့် �မိ��ပ
ြ င်တဲစုရပ်ကွက်တို� ေပ�လာသည်။ ဘရာဇီး�ိုင်ငံ Rio de Fanairo ရှိ favelas ၊
ပီ�ုံး�ိုင်ငံ Lima �မိ��ရှိ pueblos jovenes ၊ အိ��ိယ�ိုင်ငံ ကာလကတ� ား (Kolkata)ရှိ bustee
�ှင့် ဘဂလားေဒ့
�
ရှ်�ိုင်ငံ Dakar ရှိ bidonilles အစရှိေသာ ပုံစံမကျသည့် လူ�အဖွဲ�အစည်းများ
အဖ
ြ စ် လျင်လျင်ြမန်ြမန် �ကီးထွားလာသည်။ ယေန�ေခတ်တွင် ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်များသည်
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ �ိုင်ငံအားလုံး �မ�ိ �ပ
ြ လူေနမ�၏ ၃-ပုံ ၁-ပုံရှိမည်။
6
ပုံ(၇.၅) ဖွံ��ဖိ�းမ�မရှိသေလာက်နည်းေသာ ေဒသများ၏ခန်�မှန်းေခ
ြ �ှင့်
ခန်�မှန်းထားသည့်�မိ��ပ
ြ �ှင့် ေကျးလက်လူဦးေရဇယား
ြ �ှင့် ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်တို�၏
ပုံ ၇.၆ သည် ၁၉၉ဝ-၂ဝဝ၁ ကာလအတွင်း �မိ��ပ
�ှစ်စ�်ဖွံ� �ဖိ�းမ�ကို ြပသည်။ ယင်းအချက်အလက်ကို ကမ�ာ့ကုလသမဂ�၏ ၂ဝဝ၆-ခု�ှစ်၊
ေထာင်စု�ှစ် ဖွံ� �ဖိ�းမ�ပန်းတိုင်အစီရင်ခံစာမှ ယူထားသည်။ အစီရင်ခံစာက အကျ�်း�ုံးတင်ြပ
ထားရာတွင် အာဖရိကဆဟာရေအာက်ပိုင်း�ိုင်ငံများသည် ကမ�ာေပ�တွင် �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်းမ�
အများဆုံးေဒသ တစ်ခုြဖစ်ေ �ကာင်း၊ ဖွံ� �ဖိ�းမ�အားလုံးနီးပါးကလည်း ဆင်းရဲသားတို�၏ ေနထိုင်ရာ
မှာြဖစ်ေ �ကာင်း၊ ယင်းေနရာရှိ �မိ��သစ်တွင် ေနထိုင်သူများ၊ လူေနထူထပ်မ� ရင်ဆိုင်ေနရေက
� ာင်း၊
အိုးအိမ် မလုံေလာက်မ��ှင့် ေရ�ှင့် သန်�ရှင်းမ�မရှိြခင်းတို�ရှိေ �ကာင်းတို�ပါဝင်သည်။ အာရှ
အေနာက်ပိုင်း�ိုင်ငံ များတွင်လည်း �မိ��ပ
ြ ဖွံ� �ဖိ�းမ�များသည် ဆင်းရဲသားတို�၏ ေနရပ်များ မှာ ပင်
ြဖစ်ေပ� ေနသည်။ အာရှေတာင်ပိုင်း�ှင့် အေရှ�ပိုင်းရှိ�မိ��ပ
ြ ေနရာများ အလျင်အြမန် တိုးချဲ� ြခင်း
သည် မက
� �ံစဖူးေသာ အရွယ်အစား�ှင့် ��ပ်ေထွးမ�ရှိေသာမ
� ိ��များကို ြဖစ်ေပ�ေစသည်။ ထို�ြပင်
ဆင်းရဲသားများအတွက် လုံေလာက်ေသာဝန်းကျင်ဖန်တီးေပးရန် စိန်ေခ�မ�အသစ်များကို
လည်း ြဖစ်ေပ�ေစသည်။ ေမ
ြ ာက်အာဖရိကသည် �မိ��ပ
ြ လူေနမ� အရည်အေသွး တိုးတက်ေန
သည့် တစ်ခုတည်းေသာ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲေဒသတစ်ခု ြဖစ်သည်။ ထိုေဒသတွင် �မိ��ေနလူတို�၏
7
ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်တွင်ေနထိုင်သည့် အချိ�းအစား�ှစ်စ�် (ဝ.၁၅) ရာ��န်းထိေလ�ာ့ကျ
ေနသည်။
လူဦးေရက
� ီးထွားမ��ှင့် ေကျးလက်မှ�မိ��ပ
ြ သို�ေ ြပာင်းေရ��မ���န်း ြမန်လာခ
ြ င်းသည် �မိ��က
� ီး
များရှိ �မိ��စွန်တဲစုရပ်ကွက်တွင် လူဦးေရေပါက်ကွဲမ�၏ အဓိကလက်သည် တရားခံပင်
ြဖစ်သည်။ LDC အစိုးရများကိုလည်း တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖ
ြ င့် အပ
ြ စ်တင်ရမည်။ သူတို�၏
လွဲမှား ေသာ �မ�ိ �ပ
ြ စီမံကိန်းမူဝါဒများ�ှင့် ေခတ်မမီေတာ့သည့် အေဆာက်အဦး ကျင့်ဝတ်
စည်းကမ်း များေက
� ာင့် �မိ��ပ
ြ အိမ်ရာများ၏ ၈ဝ-ရာခိုင်��န်းမှ ၉ဝ-ရာခိုင်��န်းသည် တရားမဝင်
ေက
� ာင်း သတ်မှတ်ရမည်။ ဥပမာအားဖ
ြ င့် ကင်ညာ�ိုင်ငံ Nairobi�မိ��ရှိ ကိုလိုနီေခတ်
အေဆာက်အဦး ကျင့်ဝတ် စည်းကမ်းအရ ေဒ�လာ (၃၅ဝဝ)ထက်ေလျာ့နည်း �ပီး အိမ်တစ်လုံး
ေဆာက်ရန် မဖ
ြ စ်�ိုင်ေပ။ ဥပေဒအရ အေဆာက်အဦးတစ်ခုသည်ကား ဝင်ထွက်မ� လွယ်ကူ
ရမည်။ ထို�ေ �ကာင့် Nairobi �မိ��ေ ြမ၏ ၃-ပုံ�ှစ်ပုံသည် လူဦးေရအားလုံး၏ ၁ဝ-ရာခိုင်��န်းသာ
လ�င် ေနထိုင် �ကသည်။ ထို�အတူပင် ဖိလစ်ပိုင်�ိုင်ငံ မနီလာမ
� ိ��၏လူဦးေရအများစုသည်
တရားဝင်အိမ်တစ်လုံးကို ပိုင်ဆိုင် ရန် (သို�) ငှားရန်ေငွေ �ကးမတတ်�ိုင် �ကေပ။ ၃
ပုံ (၇.၆) ၁၉၉ဝ-၂ဝဝ၁ ကာလအတွင်း �မိ��ပ
ြ �ှင့် ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်တို�၏ �ှစ်စ�်ဖွံ� �ဖိ�းမ�
8
စာရင်းအင်းအရ �မိ��ပ
ြ လူဦးေရမှတ်တမ်းဝင်တိုးတက်မ�၏ ၃၅-ရာခိုင်��န်းမှ ၆ဝရာခိုင်��န်း သည် ေကျးလက်မှေ ြပာင်းလာေသာလူများဖ
ြ စ်ေ �ကာင်း ြပေနသည်။ ယင်းအတိုင်း
ပင်လ�င် ကုလသမဂ� စာရင်းေကာက်ယူချက်အရ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံ (၁၁၆)�ိုင်ငံမှ �ိုင်ငံ(၉ဝ)တို�က
တုံ့ ြပန်ရာ တွင် ထို�ိုင်ငံများသည် ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို�ေ ြပာင်းေရ��မ�အရှိန်ြမ�င့်ြခင်းကို ေ�ှးေကွး
ေစခ
ြ င်း (သို�) ေပ
ြ ာင်း ြပန်အကျိ�းသက်ေရာက်ေစခ
ြ င်းကို စတင်ေနက
� ေက
� ာင်း ြပသေနသည်။၄
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများတွင် အရှိန်ရေနေသာ ဖွံ� �ဖိ�းမ�အေတွ�အက
� �ံ�ှင့်ပတ်သက် �ပီး ကျယ်ြပန်�
လာေသာ မေကျနပ်မ�ကိုေထာက်ဆလ�င် ကိုင်တွယ်ရန် အေရးအက
� ီးဆုံးေသာ ြပဿနာသည်
အမျိ�းသားအစိုးရများ ဖွံ� �ဖိ�းမ� မူဝါဒများကိုေဖ�ထုတ်�ိုင်ေသာ အတိုင်းအတာဖ
ြ စ်သည်။
ယင်းက �မိ��ပ
ြ ၏လက�ဏာ�ှင့် အလားအလာအေပ� တိကျေသာအကျိ�းသက်ေရာက် မ�ရှိေစ
ြခင်းပင်။ စက်မ�ေခတ်�ှင့် အမီလိုက် ြခင်း၊ နည်းပညာ ဆန်း ြပားမ��ှင့် ေခတ်မီ �မိ��ပ
ြ ဖွံ� �ဖိ�း ြခင်း
အေပ� အေလးေပး ြခင်းသည် စီးပွားေရးအခွင့်အလမ်းတွင် ထူးထူးကဲကဲ ပထဝီသေဘာအရ
မညီမ�ခ
ြ င်းကို ြဖစ်ေစေက
� ာင်း ထင်ရှားလာသည်။ ထို�ြပင် ေကျးလက်ေဒသမှ �မိ��ပ
ြ သို�
အရှိန်အဟုန်ြဖင့် သိသိသာသာ ဝင်ေရာက်မ�ကိုလည်း ြဖစ်ေစသည်။ ကွဲြပားေသာလူဦးေရ�ှင့်
ဖွံ� �ဖိ�းမ� မူဝါဒများကိုကျင့်သုံး �ပီး ယင်းအလားအလာကို ယခုအခါ �ကိ�စား �ကည့်လ�င် ြဖစ်�ိုင်
မလား(သို�) လိုလားအပ်စရာလား။ LDC �ိုင်ငံများတွင် ေမွးဖွား��န်းက ကျဆင်းေနသည်။
လာမည့်ဆယ်စု �ှစ်များတွင် �မ�ိ �ပ
ြ အလျင်အ ြမန် တိုးတက်လာမ��ှင့် ေကျးလက်မှ �မိ��သို�
အရှိန် ြဖင့် ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်း တို�သည် အလွန်အေရး �ကီးေသာ ဖွံ� �ဖိ�းမ��ှင့် ဖွားေသစာရင်း
ြပဿနာများထဲက တစ်ခု ြဖစ်သည်။ ထို�ြပင် �မ�ိ �ပ
ြ ေနရာများတွင်
သမ�ိုးကျ မဟုတ်ေသာ
က��ှင့်အတူ ၄င်း၏ အခန်း�ှင့် အလုပ်သမားများ ေခ�ယူ�ိုင်မ��ှင့် စီးပွား ေရးတိုးတက်မ� တို�
အတွက် အကန်�အသတ် တို�သည် တိုးပွားလာ ေသာ အေရးပါမ�ကို ြပေနသည်။
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတို�တွင် �မိ��များ၏ အေခ
ြ အေနကို နီးနီးကပ်ကပ် မေလ့လာမီ�မ�ိ �များက
ေပး သည့် အကျိ�းတရားအလားအလာကို က��ု်ပ်တို� ပထမဦးစွာ သုံးသပ်ရမည်။ �မ�ိ �ပ
ြ များသည်
ယေန�ဖွံ� �ဖိ�းပ
� ီး�ိုင်ငံတို�၏ စီးပွားေရးတွင် အပ
ြ �သေဘာဖ
ြ င့် ပါဝင်ေနသည်။ ထို�ြပင် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ
�ိုင်ငံတို�အတွက် �ကီးမားပ
� ီး အများအားဖ
ြ င့် မတို�မထိရေသးေသာ အလားအလာများကို
ေပးသည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတို�၏ သမ�ိုးကျမဟုတ်ေသာ က�ကို ေစ့ေစ့စပ်စပ် �ကည့်ပါက
ဖွံ� �ဖိ�းမ� ေမာင်း�ှင်အား အလားအလာ အယူအဆကို ေပးလိမ့်မည်ြဖစ်သည်။ LDC �ိုင်ငံများရှိ
�မိ��ပ
ြ ဖွံ� �ဖိ�းမ�များသည် မည်သည်ေ �ကာင့် မှားသွားသည်၊ မည်သို�ကွဲြပားခ
ြ ားနားသည်တို�ကို
က��ု်ပ်တို�အေနဖ
ြ င့် ပိုမိုတိကျ စွာသုံးသပ်ရမည်။ ထို�ြပင် ေကျးလက်မှ�မိ��ပ
ြ သို� ပိုမို ြမန် ြမန်
ဆန်ဆန် ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်းကိုလည်း ေလ့လာရမည်။ ေကျးလက်ေဒသများတွင် ဖွံ� �ဖိ�းမ�များကို
မ�မ�တတ ပျိ�းေထာင်ရသည်�ှင့် တစ်ချိန်ထဲမှာပင် �မိ��များတွင် ေအာင်ြမင်ေသာ ဖွံ� �ဖိ�းမ�
9
ရရှိေစရန် အပ
ြ �သေဘာေဆာင်ေသာ မူဝါဒများ ြဖင့် ကူညီသည်ကို �ကည့် ြခင်း ြဖင့် က��ု်ပ်တို�
နိဂုံးချ�ပ်ရမည်။
�မိ��များ၏အခန်းက�
�မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်း�ှင့် ဖွံ� �ဖိ�းမ�တို� �ကားတွင် အားေကာင်းသည့် ဖွဲ�စည်းမ�ကို မည်သို�
ရှင်းလင်းမည်နည်း။ �မိ��များကိုဖွဲ�စည်း �ကသည်။ အေက
� ာင်းရင်းက သူတို�သည် စုစည်း လာ
ေသာ စီးပွားေရးဖ
ြ င့် စားသုံးသူ�ှင့် ထုတ်လုပ်သူတို� ကုန်ကျစရိတ် အကျိ�းခံစားခွင့် ကို ေပး
သည်။ �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်းဆိုင်ရာ ေဘာဂေဗဒသည် ေဒသများစုစည်းလာခ
ြ င်း၏ ေယဘုယျ
တိုးတက်မ�၏ အကျိ�းဖ
ြ စ်သည်။ေဒသများဖ
ြ စ်ထွန်း ြခင်းသည် စီးပွားေရးက�ကဆွဲယူေသာ
အကျိ�းတရား များပင်ြဖစ်သည်။ ဥပမာအားဖ
ြ င့် ဘ�ာေရးက��ှင့် ေမာ်ေတာ်ကားထုတ်လုပ်
သည့် က�များဖ
ြ စ်သည်။ သူတို�သည် ေဒသတစ်ခုအတွင်းတွင် �ကီးထွားလာသည့် လုပ်ငန်း
များဖ
ြ စ် �က သည်။ ေဒသတွင်းစီးပွားေရးများသည် အခန်း(၄)တွင် မိတ်ဆက်ထားေသာ
အမျိ�းအစားဖ
ြ စ်�ပီး ေရှ�တိုး�ှင့် ေနာက်ြပန်တွယ်ဆက်ပုံစံမျိ�း ြဖစ်သည်။ သယ်ယူပို�ေဆာင်ေရး
စရိတ် သိသိသာမ
ြ င့်တက် ေနလ�င်စက်မ�လုပ်ငန်းမှထွက်ရှိလာေသာပစ�ည်းများကို နီးေသာ
ေနရာများသို� ပို�ေပး�ိုင်ပါက သယ်ပို�စရိတ်ကို ေခ�တာ�ိုင်သည်။ ယင်းအကျိ�းေကျးဇူးသည်
ေရှ�သို�တွယ်ဆက်အမျိ�းအစားဟု သတ်မှတ်ရမည်။ ထပ်ေလာင်းေဖာ်ြပရမည်ဆိုလ�င် ကုမ�ဏီ
တူများ(သို�) ဆက်�ွယ်ေသာ စက်မ�လုပ်ငန်းများသည် တစ်�မိ��တည်း၊တစ်ေနရာတည်း၌ စုစည်း
ထားသဖ
ြ င့် အကျိ�းတရား ခံစား �ကရသည်။ ထို�ေ �ကာင့် လုပ်ငန်းများတွင် က�မ်းကျင်
လုပ်သားများ�ှင့် လုပ်ငန်းတူများ အေခ
ြ ြပ�တည်ေထာင်�ိုင်သည်။ ယင်းကို ေနာက်ေ �ကာင်း ြပန်
တွယ်ဆက် အမျိ�းအစားဟု ေခ� သည်။ သီးသန်�က�မ်းကျင် အလုပ်သမားများသည် သူတို��ှင့်
နီးေသာေနရာမှာပင် စက်�ုံကို ရှိ ေစ ချင်သည်။ ထို�ေ �ကာင့် အလုပ်သစ်ကို အလွယ်တကူ
ရှာေဖွ�ိုင်သည်(သို�) ပိုမိုေကာင်းမွန်ေသာ အခွင့်အလမ်းများကို ယူ�ိုင်သည်။
စက်မ�ခ�ိုင်များ
စီးပွားေရး��ေထာင့်ကေနပ
� ီး �မိ��ကို အဓိပ�ါယ်ဖွင့်ထားရာ ၄င်းက ''ေဒသတစ်ခုသည်
လူေနသိပ်သည်းမ�ရှိ�ပီး သက်ဆိုင်ရာ စီးပွားေရးလုပ်ေဆာင်ချက်များ ပါ၀င်သည်''ဟု သတ်မှတ်
သည်။ ကုမ�ဏီများသည် အလုပ်သဘာ၀တူေသာ အခ
ြ ားကုမ�ဏီတို�ထံမှ သင်ယူ�ိုင်သည့်
ေနရာ တွင် ကုမ�ဏီကို တည်ရှိေစလိုသည်။ သင်ယူမ�ကလည်း သမ�ိုးကျ ဆက်သွယ်မ�ြဖစ်သည့်
ဖက်စပ် လုပ်ငန်းများ�ှင့် သမား�ိုးကျမဟုတ်ေသာ ညေနခင်းလူမ�ေရးကလပ်များ(သို�)
ေန�လည်စာစားစဥ် သင်ယူေသာ အက
� ံေပးစကားများ ြဖစ် �ကသည်။ ယင်းဖိတ်လ�ံ အကျိ�း
10
ေကျးဇူးသည် ေပါင်းစုလာသည့် စီးပွားေရး၏အကျိ�းေကျးဇူးပင်ြဖစ်သည်။ယင်းကို Alfred
Marshall က စက်မ�ခ�ိုင်များဟုေခ�သည်။ ယင်းတို�သည် Michael Porter ၏ ယှဥ်�ပိ�င်မ�၏
အကျိ�းေကျးဇူးသီအိုရီမှဇုံများ၏ အကျိ�းေကျးဇူး ြဖင့် များပ
ြ ားေသာ ကုန်ပစ�ည်းအမှာစာများ
အေကာင်အထည် ေပ�လာချိန်တွင် စက်မ�ခ�ိုင်တွင် တည်ရှိေနေသာ ကုမ�ဏီများသည်
ကိုယ်တိုင်မလုပ်ပဲ အခ
ြ ားလုပ်ငန်းများ�ှင့် သေဘာတူ စာချ�ပ်ြဖင့် အကျိ�းအမ
ြ တ်ရ�ိုင်သည်။
ဤနည်းအားဖ
ြ င့် သာမန်အရွယ်အစားရှိသည့် ကုမ�ဏီတစ်ခုသည် အင်အားမရှိသ ြဖင့် ြငင်းပယ်
ရေသာ အလုပ် �ကီးများရှိမလာ�ိုင်ေပ။ ဤစီမံမ�က “ေပ
ြ ာင်းလွယ်ြပင်လွယ် ြခင်း”ကို ြဖည့်ဆည်း
ေပးသည်။ ထို�ြပင် ကုမ�ဏီများသည် ေဒသတွင်းေစျးကွက်အသာစီးရမ�အတွက် နာမည် �ကီး �ပီး
လူသိများသည့် ခ�ိုင်များတွင် လုပ်ေဆာင်ရန် လိုလားသည်။ ယင်းေနရာတွင် စားသုံးသူ များက
အေကာင်းဆုံးေရွးချယ် ဝယ်ယူ�ိုင်ရန် သိထား �ကသည်။
စက်မ�ခ�ိုင်များတည်ရှိေနခ
ြ င်းသည် သိပ်�ပီးအေရး �ကီးလှသည်မဟုတ်ေပ။ သမိုင်း
ေက
� ာင်း တိုက်ဆိုင်မ�အရ သူတို�အေနဖ
ြ င့် တစ်နည်းတစ်ဖုံြဖင့်ယင်းေနရာတွင် ေစာေစာစီးစီး
စတင်�ိုင်ခဲ့ြခင်း ြဖစ်သည်။ ဥပမာအားဖ
ြ င့် တီထွင်အားေကာင်းေသာ အေမရိကန်ရှိ ကွန်ပျ�တာ
ကုမ�ဏီများသည် ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ Silicon Valleyတွင် အေခ
ြ စိုက် �ကသည်။
အေက
� ာင်းအရင်းကား အခ
ြ ားေသာ ကုမ�ဏီများလည်း ယင်းေနရာတွင် အေခ
ြ စိုက်ခဲ့�ပီး
ြဖစ်သည်။ အလားတူပင် ဖိနပ်ကုမ�ဏီများ အတွက် ကုန် �ကမ်းေပးသွင်းေသာသူများသည်
ေတာင်ပိုင်း Barzil ရှိ Sinos Valley �ှင့် Mexico ရှိ Guadalajara ေဒသတို�တွင် တည်ရှိ
�ကသည်။ ေနရာေက
� ာင့် အချိ��ေသာအကျိ�းအမ
ြ တ်များ ခပ်လွယ်လွယ်ရ �ကသည်။ Khalid
Nadvi က ယင်းကို “ အလိုအေလျာက် စုစည်းမိြခင်း၏ စွမ်းရည်အကျိ�း”အမည်ေပးခဲ့သည်။
စုေပါင်းလုပ်ေဆာင်မ� ြဖင့် အခ
ြ ားေသာ အကျိ�းများ လည်း ရလာသည်။ ဥပမာအားဖ
ြ င့်
သင်တန်းအတွက် အေထာက်အကူပစ�ည်းများ ဖွံ� �ဖိ�းလာခ
ြ င်း (သို�) ကုမ�ဏီတစ်ခုချင်းထက်
ြ င့် လိုအပ်
(�ိုး �ကားတက် �ကေသာ စုေပါင်းအချိန်တိုအကျိ�း) စက်မ�လုပ်ငန်း တစ်ခုအေနဖ
ေနေသာ အေခ
ြ ခံအေဆာက်အအုံများကို အစိုးရထံ အလွယ်တကူ ဆက်သွယ်�ိုင်သည်။
�ကီးထွားလာေနေသာသက်ေသများအဖ
ြ စ် စက်မ�အစုအေဝး �ကီးများသည် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ
�ိုင်ငံ တို�တွင် ေတွ� ြမင်ေနရပ
� ီ ြဖစ်သည်။ စက်မ�ဖွံ� �ဖိ�းမ�အဆင့်ဆင့်တွင် အိမ်တွင်း စက်မ�
လက်မ�မှသည် ေခတ်ေရှ�ေပ
ြ းထုတ်ကုန် နည်းပညာတို�အထိ ပါဝင်သည်။ ယင်းတို�မှ စက်မ�
�ပိ�င်ဆိုင်လိုစိတ် ြပင်းထန်မ�ေပ�ေပါက်လာခ
ြ င်းသည် အေရး �ကီးေသာ အချက်အလက် ြဖစ်ပုံရ
သည်။ သို�ေသာ်ြငားလည်း ယင်းစုေပါင်းစွမ်းအားသည် ကျယ်ကျယ်ြပန်� ြပန်�ကွဲြပားေနသည်။
အချိ��ေသာ ခ�ိုင်များသည် ေရှး�ိုးအစ�်အလာ လက်မ�ပညာရှင် အစုအေဝးဖ
ြ စ်ေနသည်။
သူတို�က တီထွင်ရန် မတတ်�ိုင် သကဲ့သို� �ိုင်ငံြခားပို�ြခင်း(သို�) ချဲ�ထွင်ြခင်းလည်း မလုပ်�ိုင်ေပ။
11
ေရှး�ိုးအစ�်အလာ အိမ်တွင်း စက်မ�လက်မ�များကို ေကျးရွာအလိုက် မက
� ာခဏ အုပ်စုဖွဲ�
ထားသည်။ ယင်း ြဖစ်စ�်ကို ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ �ိုင်ငံတို�တွင် ေတွ�ေနရသည်။ ဤပုံစံကို အင်ဒိုနီးရှား�ိုင်ငံ၊
ဂျာဗားက�န်း တွင် ေတွ�ရသည်။ သို�ေသာ်လည်း ယင်းကဲ့သို�ေသာအုပ်စုများသည် မိသားစုတစ်စု
၏
ေသးငယ်ေသာ
လုပ်ငန်းရှင်အြဖစ်
ရပ်တည်ေနသည်။
သူတို�တွင်
လုပ်အားခွဲေဝမ�မရှိ �ကဘဲ(သို�) ေခတ်မီ နည်းပညာကိုလည်း မသုံး �ကေပ။ အလျ�်းသင့်သလို
ပစ�ည်းအမျိ�းမျိ�း ထုတ် ြခင်း ထက် ေကျးလက်ရှိ ထုတ်လုပ်သူ များသည် ေတွ� ြမင်ေနကျ
အထူး ြပ�ထုတ်လုပ်မ�ကို အချင်းချင်း မ�ေဝက
� သည်။ အေက
� ာင်းရင်းက ပွဲစားများသည်
ဤက�ရှိ
ထုတ်လုပ်သူအများ�ှင့်အတူ
ပူးတွဲလုပ်ကိုင် �ကသည်။
သို�ေသာ်လည်း
ကုမ�ဏီတစ်ခုထဲတွင် ေရှး�ိုးထုတ်လုပ်သူများသည် ဌာန တွင်း အလုပ်ခွဲေဝမ�မှ အကျိ�းအမ
ြ တ်
အနည်းအကျ�်းသာရက
� ၏။ အိမ်ေထာင်စု အတွင်း တွင် �ပီး ြပည့်စုံေသာ ပစ�ည်းများ ကို
ထုတ်လုပ် �ကသည်။ ထို�ေ �ကာင့် ထုတ်လုပ်မ�နိမ့်ကျပ
� ီး ဝင်ေငွလည်း နည်းသည်။ ဥပမာအားဖ
ြ င့်
ကင်ညာ �ိုင်ငံရှိ �မိ��တစ် �မိ��တွင် တစ်ဘီးတပ် လက်တွန်းလှည်းကို အတု ြပ�လုပ်ေသာ မိသားစု
ဒါဇင်၀က် ေကျာ်ရှိသည်။ မိသားတစ်စု ချင်းသည် သစ်သားဖ
ြ င့် စတင်�ပီး သင့်တင့်မ�တေသာ
သံထည်ပစ�ည်းများကို ဝယ်သုံးကာ ေနာက်ဆုံးအဆင့် ေရာင်းချရန် အထိထုတ်လုပ် �ကသည်။
အချိ��ေသာကိစ�များတွင် ယင်းကဲ့သို�ေသာ ေရှး�ိုးအစ�်အလာ �မိ��နယ်အလိုက်
ြပ�လုပ်မ�များသည် အဆင့်ဆင့်ေ ြပာင်းလဲ �ပီး သင့်�ုံအရွယ်အစား�ှင့်ပင် အစုအေဝး ြဖစ်လာက
�
သည်။ သို�ေသာ်လည်း အေတာ်အတန် �ကီးမားေသာ ကုမ�ဏီများသည် တိကျေသာ အလုပ်
ခွဲေဝမ�ရှိလာပ
� ီး ဥပမာ- တစ်ဘီးတပ်လှည်းကို အချိ��က သီးသန်�ထုတ်လုပ်ရန် အလုပ်သမား
အချိ��ကို ငှားသည်။ ေနာက်ဆုံးတွင် စုစည်းမ� �ကီးလားပ
� ီး �မိ��ငယ်များက �မိ��က
� ီးများ ြဖစ်လာကာ
နည်းပညာနိမ့်ေသာ သတ��စက်�ုံ ထုတ်ပစ�ည်းစက်မ�ခ�ိုင်က တစ်တိုင်း ြပည်လုံးသို� ထုတ်ကုန်
များေရာင်းချလာ�ိုင်သည်။ ယင်းကဲ့သို�ေသာ အစုအေဝးများသည် ဖွံ� �ဖိ�းပ
� ီး�ိုင်ငံတို�၏ စက်မ�
ခ�ိုင် ဆင်တူ�ိုးမှားဖ
ြ စ် �ကသည်။ သို�ေသာ်လည်း အရွယ်အစား �ကီးမားေသာ အရင်းအ�ှီးများ၊
ကုန်ပစ�ည်းများကို ထုတ်လုပ်အသုံး �ပီး လုံေလာက်ေသာ မတည်ရင်း�ှီးေငွကို စုေဆာင်းကာ
အဓိကကျေသာ ကုမ�ဏီများတွင် ရင်း�ှီး ြမ��ပ်�ှံရန် လိုအပ်သည်။
အင်ဒိုနီးရှား�ိုင်ငံ၊
ဂျာဗားက�န်းကိုေလ့လာေနေသာ
Hermine
Weijland
ေတွ�ရှိသကဲ့သို� ''ြပင်ပအကျိ�းသက်ေရာက်မ��ှင့် ပူးေပါင်းလုပ်ေဆာင်မ�တို�မှ အမ
ြ တ်အစွန်း
ဖန်တီး�ိုင်ရန် ေစျးကွက်ချဲ�ထွင်ြခင်းတွင် �ှစ်အနည်းငယ်လိုအပ်သည်။ သူက နမူနာအဖ
ြ စ်
ေဒသတွင်း စုစည်း�ိုင်ြခင်း ြဖင့် အ�ပိ�င်အဆိုင်ထုတ်လုပ်ရာ အိမ်မိုးေက
� ြပား၊ �ကိမ်�ှင့်ြပ�လုပ်
ေသာ ပရိေဘာဂ၊ ပုံသွင်းသတ���ှင့် အဝတ်အထည်ကဲ့သို�ေသာပစ�ည်းများကို အဆင့် ြမ�င့်
ေပး�ိုင်ခဲ့သည်။ ထို�အတူပင် Doroathy Mc Cormick က အာဖရိကရှိ အစုအေဝး (၆)ခု ကို
12
ေလ့လာခ
ြ င်းမှ ေကာက်ချက်ချခဲ့သည်မှာ အေခ
ြ ခံ အလုပ်အစုအေဝးများသည် လမ်းေက
� ာင်း
ကိုြပင်ဆင်ေပးသည်။ စက်မ�လုပ်ငန်းတည်ေထာင်ေသာ အစုအေဝးများက ေဇာက်ချ ထုတ်လုပ်
ြခင်း ြဖစ်စဥ်၊အလုပ်ခွဲြခားခ
ြ င်း�ှင့န် ည်းပညာဖွံ� �ဖိ�းခ
ြ င်းတို�ကို စတင်သည်။ ထို�ြပင် ခက်ခဲ
��ပ်ေထွးေသာ စက်မ�အစုအေဝးများက ပိုမိုကျယ်ြပန်�ေသာ ေစျးကွက်များအတွက် အပ
� ိ�င်
အဆိုင် ထုတ်လုပ်သည်။၉ အချိ��ေသာကိစ�များ၏ အေတွ�အက
� �ံများအရ အစုအေဝးကို
ြမ�င့်တင်ေရးအားေပးရာတွင် အစိုးရမူဝါဒက အခန်းက�များကို ေဆာင်ရွက်�ိုင်သည်။
အခ
ြ ားေသာကိစမ� ျားတွင် ေက
� ာင်းကျိ�းမဆီေလျာ်ေသာ�ှင့် တင်း �ကပ်ေသာ စည်းမျ�်း များကို
အတင်းအကျပ်ြပ�လုပ်လ�င် ထိုသို�မေအာင် ြမင်ရ ြခင်းအတွက် အစိုးရကိုပင် အပ
ြ စ်တင်
ရေပမည်။ ပုံမှန်မဟုတ်သည့် က�တွင်ရှိ အေခ
ြ တည်စ အစုအေဝးများကို သက်သာခွင့်
ေပးေသာ ပုံမှန်မူဝါဒထက် ယင်းတို�က ပိုမိုထိခိုက်ေစသည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများရှိ လုပ်ငန်းစု များ
တွင် ေအာင်ြမင်သည်ဟု အများလက်ခံထားသည့်အထဲ တွင် ပါကစ�တန်�ိုင်ငံ Sialkot ရှိ
ခွဲစိတ်ခန်းသုံးကိရိယာများ၊ အိ��ိယ�ိုင်ငံ Bangalore (Bengalura) ရှိ ကွန်ပျ�တာ Software
၊ ဘရာဇီး�ိုင်ငံ Sinoi ေတာင် �ကားရှိ ဖိနပ် (ေနာက်ဆုံးစက်�ုံတွင် ကေလး အလုပ်သမားကို
သုံးသည်ဟု နာမည်ထွက်ေနသည်)လုပ်ငန်းများ ပါဝင် �က သည်။ သို�ေသာ်လည်း အမျိ�းမျိ�းတို�
သည် �ကီးမားေသာ စိန်ေခ�မ�ြဖစ်သည့် ကမ�ာလုံးဆိုင်ရာ ဆက်စပ်လ�ပ်ရှားမ��ှင့် ကုန်သွယ်မ�
ေလ�ာ့ေပါ့ေပးခ
ြ င်းတို�ကို ရင်ဆိုင်ရမည်။
ထို�ေနာက်တစ်ဖန် အလိုအေလျာက် ေနရာစုစည်းလာခ
ြ င်းသည် စက်မ�ဇုံ �ကီးစုစည်း ြခင်း
၏ အကျိ�းေကျးဇူးကို မရ�ိုင်ေပ။ ဖက်စပ်ရင်း�ှီး ြမ��ပ်�ှံလုပ်ကိုင် ြခင်း�ှင့် ခ�ိုင်အတွင်း လုပ်ငန်း
များ ြမ�င့်တင်ေပးခ
ြ င်း ြဖင့် အခ
ြ ားေသာ အကျိ�းေကျးဇူးများ ရှိ�ိုင်သည်။ ခ�ိုင်တစ်ခု၏
အေခ
ြ အေနကို ေပ
ြ ာင်းလဲ�ိုင်စွမ်းသည် ယင်းေဒသရှိ လုပ်ငန်းများက စုစည်းမ� ေဖာ်ထုတ်
�ိုင်သည့် စွမ်းရည်ပင် ြဖစ်သည်။ အစိုးရက ေငွအားအပ
ြ င် အခ
ြ ားေသာအေရးတက
� ီး
ဝန်ေဆာင်မ�တို�ကို ေပး�ိုင်လ�င် တစ်ချိန်တည်းမှာပင် လူမ�ေရးအရင်းအ�ှီးကလည်း အလွန်
အေရး �ကီးလာသည်။ အထူးသဖ
ြ င့် အုပ်စုတွင်း ယုံ �ကည်မ�အြပင် ေအာင်ြမင်ေသာ သမိုင်း
ေက
� ာင်းလည်း ပါဝင်သည်။ အချိန်လည်း ေပးရသည်။ အစိုးရသည် �ကီးကျယ်ေသာကိစ�များကို
မကိုင်တွယ်မီ အဖွဲ� အစည်းများကို ပူးေပါင်းေစပ
� ီး ပိုမိုမ�တေသာ ပန်းတိုင်ကိုေရာက်ရန်
အချင်းချင်း ပူးေပါင်း ေစခ
ြ င်း ြဖင့် အေတွ�အက
� �ံရရန် ကူညီ�ိုင်သည်။ သို�ေသာ်လည်း
စီးပွားေရး�ှင့် လူမ�အဖွဲ�အစည်းတွင် လူမ�ေရးအရင်းအ�ှီးသည် ပုံမှန်သဘာဝအတိုင်း
�ကီးထွားသည်။ ယင်းတို�ကို အတင်းအက
� ပ် မဖန်တီး�ိုင်ေပ။ စုေပါင်းစွမ်းအားဖ
ြ င့်ပင်လ�င်
စုစည်းလာခ
ြ င်း၏ အကျိ�းတရားများကို ြဖည့်စွမ်းေပး�ိုင်ရာ �ိုးရာအစ�် အလာအစုအေဝး
သည် ေခတ်မှီတိုးတက်ေသာ စက်မ�အေခ
ြ အေနတွင် မရှင်သန်�ိုင်ေပ။ မည်သို�ပင်ဆိုေစကာမူ
13
Hubert Schmitz �ှင့် Khalid Nadvi တို� မှတ်ချက်ြပ�သကဲ့သို� အသွင်ကူးေပ
ြ ာင်းေရး
ကာလမှာပင် ပျံကျလုပ်ငန်းများ�ှင့် တည်ရှိေနေသာ ခ�ိုင်များသည် အင်အားအပ
ြ ည့်
မသုံးေသးသည့် လူ�ှင့် ေငွေ �ကးအရင်းအ�ှီးတို�ကို ပိုမို အသုံး ြပ��ိုင်သည်။၁ဝ
စာရင်းဇယားခန်�မှန်းမ�များက လုပ်ငန်းများ စုစည်းလာခ
ြ င်း၏ အကျိ�းရလဒ်သည်
လက်ေတွ�တွင်
�ကီးမားလှေ �ကာင်း ြပသေနသည်။
ဥပမာအားဖ
ြ င့်
ေလ့လာမ�များက
''အလုပ်သမားေပါင်း (၁ဝဝဝ)ကို အလုပ်ေပးထားေသာစက်�ုံတစ်ခုသည် အလုပ်သမား
(၁ဝ,ဝဝဝ)ရှိေသာ အခ
ြ ားတစ်ေနရာသို� ေပ
ြ ာင်းသွားပါက ကုန်ထုတ်အားသည် ပျမ်းမ� (၁၅%)
တိုးလာသည်။ အဓိက အားဖ
ြ င့် အထူးတတ်က�မ်းေသာ အလုပ်သမားများ�ှင့် သွင်းအားစုများ
ပိုမို �ကီးထွား လာေသာ ေက
� ာင့် ြဖစ်သည်။ ထို� ြပင် ထုတ်လုပ်မ� စွမ်းအားသည် �မိ��ကျယ်ဝန်းမ�
�ှင့်အတူ ြမင်မ့ ားလာသည်။ ြမင့်မား��န်းသည် �မိ��အရွယ်ပမာဏ�ှင့် ေဒသ ထုတ်ကုန် စေကး
�ှစ်ဆရှိလာလ�င် စက်�ုံတစ်ခု၏ ထုတ်လုပ်မ�စွမ်းအား (၅% မှ ၁ဝ%)ထိ တိုးတက်လာသည်။
စွမ်းရည်ရှိေသာ �မိ��ပ
ြ အရွယ်အစားပမာဏ
ေဒသအသွင် ေဆာင်လာသည့် စီးပွားေရးက တိုင်း ြပည်တစ်ြပည်၏ စက်မ�လုပ်ငန်း
အားလုံးကို �မိ��တစ်�မိ��ထဲတွင် အတူတကွထားမှသာ ပိုမိုေကာင်းမွန်မည်ဟု မဆိုလိုပါ။
သက်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းတူ အချင်းချင်းချဲ�ထွင်လာပါသည်။ဥပမာ ခိုင်မာသည့် ေနာက်ြပန် �ှင့်
ေရှ�တိုးတွယ်ဆက်မ�များကို ဆိုလိုသည်။ သို�ေသာ်လည်း �ှီး�ွယ်မ�မရှိသည့် စက်မ�
လုပ်ငန်းများကို အတူတကွ တစ်ေနရာထဲ ထားပါက ထုတ်လုပ်မ�အကျိ�း အနည်းအကျ�်း
သာရမည်။ သိသာထင်ရှားေသာ ခ�င်းချက်တစ်ခုက စက်မ�လုပ်ငန်းတစ်ခုမှ နည်းပညာတိုးတက်
မ�ေ �ကာင့် ယိုဖိတ်လာမ�သည် အခ
ြ ား ေသာစက်မ�လုပ်ငန်းတွင် ကွဲြပားေသာ အသုံး ြပ�မ�အတွက်
ဆီေလျာ်ေအာင်ြပ�ပ
ြ င် ြခင်း ြဖစ်သည်။ သို�ေသာ်လည်း လုပ်ငန်းများကျဥ်းကျပ်လာခ
ြ င်း၏
ကုန်ကျစရိတ်များကလည်း ရှိသည်။ �မိ��ပ
ြ လူဦးေရထူထပ်လာသည်�ှင့်အမ� အိမ်ေ ြမေစျး
ကလည်းတက်လာမည်။ အထပ်ြမင့် အေဆာက် အအုံများ ေဆာက်လုပ်ြခင်းသည် အထပ်နိမ့်
အေဆာက်အအုံများထက် ပိုမိုအကုန်အကျများသည်။ ထို�ေ �ကာင့် မိုးေမ�ာ်တိုက် �ကီးများ
တိုးလာသည်။ ထို�ေ �ကာင့် ေစျးကွက် အင်အားစုများ ပုံမှန်အတိုင်း လုပ်ေဆာင်လာချိန်တွင်၊
�မ�ိ �ပ
ြ ေမ
ြ ေစျး ေခါင်ခိုက်လာချိန်တွင် အထပ် ြမင့်ြမင့်အေဆာက်အဦးများကို ေဆာက်လာ
�ကသည်။ (ဤေနရာတွင် သတိြပ�ရန်လည်း လိုပါသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် မိုးေမ�ာ်
အေဆာက်အဦး �ကီးများ�ှင့် ခံ့ညားထည်ဝါေသာ အေဆာက်အဦးတို�ကို စီးပွားေရးအရ
အကျိ�းရှိေရးထက် �ိုင်ငံေရး�ုပ်ြပအတွက်သာေဆာက် �က ြခင်း ြဖစ်သည်။ United Arab
� ိ��၊ မေလးရှား�ိုင်ငံ ကွာလာလန်ပူ �မိ��တို�ရှိ
Emirates �ိုင်ငံရှိ Dubai �မ�ိ �၊ ထိုင်ဝမ်�ိုင်ငံ တိုင်ေပမ
14
ကမ�ာ့အ ြမင့်ဆုံး အေဆာက်အအုံများကို ဆိုလိုသည်။) �ကီးမားကျယ်ြပန်�ေသာ �မ�ိ �ပ
ြ များတွင်
အလုပ်သမားများအေနဖ
ြ င့် အိမ်�ှင့်အလုပ်သို� အချိန် �ကာက
� ာသွားရခ
ြ င်း�ှင့် �ကီးမားေသာ
သယ်ယူပို�ေဆာင်စားရိတ်တို� ကုန်ကျခ
ြ င်းတို�ကို ေတွ� �က�ံရသည်။ ယင်းကုန်ကျစရိတ်ကို ကာမိ
ရန် လုပ်ခလစာကို ပိုမိုေတာင်း လာက
� သည်။ ထို� ြပင် အေခ
ြ ခံ အေဆာက်အအုံ ကုန်ကျစရိတ်
ဥပမာ - လူေနထူထပ်ေသာ �မိ��ပ
ြ များတွင် ေရ�ှင့် ေရဆိုး ပိုက် စနစ်တို�ြဖစ် �ကသည်။
သေဘာတရားအရ စက်�ုံ ထုတ်အေချာထည်ပစ�ည်းများ၏ သယ်ပို�စရိတ်က ြမင့်မားေနလ�င်
ထိုသယ်ယူပို�ေဆာင် စရိတ်ကို ေရှာင် �က�်�ိုင်ရန် စာသုံးသူများက �မိ�� �ကီးများမှာ စက်�ုံ
ကိုရှိေစလိုသည်။ ယင်းေက
� ာင့် စီးပွားေရး လုပ်ငန်းများလုပ်ေဆာင်ချက်များသည် �မိ��က
� ီး
များမှာပင် အဆုံးမရှိစုေဝးေနသည်။ ထိုြဖစ်စ�်ကို တွင်းနက် အကျိ�းသက်ေရာက်မ�ဟု ေခ�
သည်။ သို�ေသာ်လည်း အလွန် �ကီးမား လှသည့်�မိ��ပ
ြ ��ပ်ေထွးမ�ကို ထိန်းသိမ်းရသည်ထက်
သယ်ယူပို�ေဆာင်ေရးစနစ် တိုးတက် ေကာင်းမွန်ေအာင် လုပ်ေဆာင်ရသည်က စရိတ်ပိုမို
သက်သာသည်။ �ပိ�င်ဆိုင်မ�အင်အားစုများ�ှင့် တူညီေသာ အေခ
ြ အေနတွင် အလုပ်သမားများ
ေရ��ေပ
ြ ာင်း�ိုင်လ�င် �မ�ိ � �ကီးတစ် �မိ��ရှိ အလုပ်သမား တစ်ေယာက်သည် လုပ်ခလစာ ြမင့်ြမင့်
ရရှိထားပ
� ီး လူေနမ� စရိတ်ြမင့် (အိမ်ငှားခ ြမင့် ြခင်း ကဲ့သို�ေသာ) ြခင်းသည် ပညာေရး၊
အေတွ�အက
� �ံ၊ အရည်အေသွး�ှင့် ကျန်းမာေရးအစရှိသည့် ကိစ�များ ေကာင်းမွန်စွာ
ရရှိေနသည်။ �မိ�ကေလးမှာေနပ
� ီး လုပ်ခလစာ�ှင့် လူေနမ�စရိတ် သက်သာသည့် အလုပ်သမား
တစ်ေယာက်ထက် ပိုမေကာင်း�ိုင်ေပ။၁၂
ဤနည်းအားဖ
ြ င့် စုစည်းလာေသာ �မိ��ပ
ြ ဗဟိုချ�်းကပ်အင်အားစုများ (သို�) စုစည်း ြခင်း
များကို ထည့်သွင်းစ�်းစာရမည့် ကိစ�များ�ှင့်အတူ တိုးပွားေနေသာ ကုန်ကျစရိတ် ြဖစ်သည့်
စီးပွားေရးမဟုတ်ေသာ ပျံ��ှံ�ြခင်း (သို�) ဗဟိုခွာအားတို�က ဆန်�ကျင် �ကသည်။ အေက
� ာင်းရင်းက
အချိ��ေသာ ကုမ�ဏီများသည် �မိ��ပ
ြ ေဒသများမှ မေရ��ေပ
ြ ာင်း�ိုင်ေပ။ က��ု်ပ်တို�အေနဖ
ြ င့် မိုးေမ�ာ်
အေဆာက်အဦး �ကီးများေဆာက် �ပီး ဗဟိုကျေသာ �မ�ိ �ေ ြမကို ဖန်တီး�ိုင်သည်။ သို�ေသာ်လည်း
အချိ�းအစား အတိုင်းအတာတစ်ခု အထိသာ ေငွေ �ကးအကုန်အကျများများဖ
ြ င့် ြပ�လုပ်�ိုင်
သည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့် �မိ��က
� ီးများအမျိ�းမျိ�းရှိေနရမည်မှာ ပုံမှန် ြဖစ်�ပီး အစိုးရ�ှင့်
အဖွဲ�အစည်းများ အေပ� မူတည် �ပီး စက်မ� လုပ်ငန်း �ကီး ြခင်းေသးခ
ြ င်းတို�ကို ြပ�လုပ်ရမည်။
�မိ��အရွယ်အစား�ှင့်ပတ်သတ်သည့် သီအိုရီများမှာ �မိ��ပ
ြ ရာထူးအဆင့်ဆင့်ပုံစံ�ှင့် (ဗဟို
ေနရာ သီအိုရီ) အမျိ�းမျိ�းေသာ ြပင်ညီပုံစံတို�ြဖစ် �ကသည်။၁၃ August Losch �ှင့် Walter
ြ အဆင့်ဆင့်ပုံစံတွင် ပုံစံ အမျိ�းမျိ�းရှိေသာ
Christaller တို�က စတင်တည်ေထာင်ခဲ့ေသာ �မိ��ပ
စက်�ုံတို�သည် ထူး ြခားေသာဝိေသသရှိြဖင့် ေစျးကွက်ပတ်ပတ်လည် ရှိသည်။ ယင်းက
စီးပွားေရး တွက်ေ ြခကိုက်(၃)မျိ�းဖ
ြ စ်သည့် ထုတ်လုပ် ြခင်း၊ ပို�ေဆာင်စရိတ်�ှင့် ေမ
ြ ယာ
15
လိုအပ်မ�တို�သည် ပျံ��ှံ�ေနက
� သည်။ စီးပွားေရးတွက်ေ ြခကိုက်�ိုင်ေလေလ သယ်ယူပို�ေဆာင်
စရိတ် ကျဆင်းလာေလေလဖ
ြ စ်�ပီး ပတ်လည် နယ်ေ ြမ �ကီးမားလာေလဖ
ြ စ်သည်။ ယင်းက
စက်မ�လုပ်ငန်းများကို ကုန်ကျစရိတ်ကို သက်သာေစသည်။ ဆန်�ကျင်ဘက်အားဖ
ြ င့် �မိ��က
� ီး
များတွင် အိမ်ေ ြမေစျးအမ
ြ င့် သို�ေရာက်လာလ�င် �မိ��ဝိုင်းေသးငယ်လိမ့်မည်။ အကျိ�းဆက်
အားဖ
ြ င့် ေသးငယ်ေသာမ
� ိ��များတွင် ေစျးကွက်ပတ်လည် ကျဥ်းေမ
ြ ာင်းသည်။ ေယဘုယျ
အားဖ
ြ င့်ေ ြပာရလ�င် အစိုးရဌာနများ�ှင့် ဘ�ာေရးဌာနတို�ကို တစ်�မိ��ထဲမှာ ထားရလိမ့်မည်။
(တူညီေသာက
� ီးမားသည့် �မိ��ဖ
ြ စ်ရန်
မလိုအပ်ေပ။
အေက
� ာင်းမှာ
�ကပ်ထုပ်
ြခင်း၏အကျိ�းေက
� ာင့် ြဖစ်သည်) �မ�ိ �ပ
ြ ဘုံ အဆင့်ဆင့် ချဥ်းကပ်ြခင်းနည်းသည် ပို�ကုန်
လုပ်ငန်းများထက် ပို�ကုန်မဟုတ်သည့် လုပ်ငန်းများတွင် ပိုမို ေကာင်းမွန်သည်။
�ိုင်ငံများသည် �ိုင်ငံတကာ ေစျးကွက်နယ်ပယ်၌ ေဇာက်ချထုတ်လုပ်မ�များရှိလာခ
ြ င်း
(သို�မဟုတ်) ဖွံ� �ဖိ�းမ�အဆင့်များစွာ ကွဲြပားလာလ�င် �မိ��များလည်းကွဲ ြပားခ
ြ ားနားလာမည်။
ဥပမာအားဖ
ြ င့် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတစ်�ိုင်ငံသည် စိုက်ပျိ�းေရးကို ေဇာက်ချထုတ်လုပ်ပါက ယင်းတွင်
�ိုင်ငံ၏လုပ်ငန်းကို အေထာက်အပံ့ေပးမည့် �မိ��က
� ီးတစ် �မိ�� (သို�) �ှစ်�မိ��ပါဝင်သည်။ ဥပမာ ဘ�ာေရး�ှင့် အစိုးရဌာနဖ
ြ စ်သည့် ေသးငယ်ေသာမ
� ိ��ငယ်ေလးများက စိုက်ပျိ�းေရး လုပ်ငန်း
များကို ကူညီ �ကသည်။ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း�ှင့် ၀န်ေဆာင်မ�လုပ်ငန်းများ အများအပ
ြ ားရှိေသာ
�ိုင်ငံတစ်ခုသည် အလယ်အလတ် �မိ��များ အများအပ
ြ ားတည်ရှိလိမ့်မည်။
Alfred Weber Walfer Isard �ှင့် Veon Moses တို�စတင်ခဲ့ေသာ
ြပင်ညီပုံစံတွင်
စက်မ�လုပ်ငန်းများ�ှင့်
အကန်�အသတ် ြဖစ်ေနေသာ
ဆက်သွယ်ေရး
လမ်းများသည် အဓိကကျေသာေနရာမှ ပါဝင်သည်။ ယင်းမိုဒယ်က ဆက်သွယ်ေရးလမ်းများ
ဆုံမိ ြခင်း ြဖင့် �မိ��ပ
ြ စုစည်း ြခင်းကို အဆင့်လိုက်ြဖစ်ေပ�ေစသည်။ �မိ��ပ
ြ အရွယ်အစားသည်
လမ်းဆုံေနရာများ�ှင့် စက်မ�လုပ်ငန်းများ ေရာေ�ှာမ�အေပ�မှာ မူတည်သည်။ အေခ
ြ ခံကုန် �ကမ်း
ထုတ်လုပ်သည့် စက်မ�လုပ်ငန်းများမှာ ကုန် �ကမ်းရရှိသည့် နီးေသာေနရာများမှာ များေသာ အား
ြဖင့် တည်ေထာင်ထားသည်။ သို�ေသာ်လည်း တစ် �မိ��ထဲတွင်ပင် လုပ်ငန်း၏ ချိတ်ဆတ်မ� အေပ�
မူတည်၍ ေနရာချ�ိုင်မည့် မက်လုံးများလည်းရှိသည်။
�မိ��ပ
ြ ဧရာမက
� ီးထွားခ
ြ င်းြပဿနာ
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများ အဓိကကျေသာ သယ်ယူပို�ေဆာင်ေရး လမ်းမက
� ီးများသည်
ကိုလိုနီေခတ်၏ အေမွအ ြဖစ် မက
� ာခဏ ေတွ�ရသည်။ မှီခိုမ��ှင့်ပတ်သတ်သည့် သီအိုရီ သမား
များက ကိုလိုနီေခတ် သယ်ယူပို�ေဆာင်ေရးကွန်ယက်�ှင့် ေရ�ုတ်ေ ြမာင်းစနစ်ကို �ိ�င်းယှ�်
ြပသည်။ ဤသို��ိ�င်းယှ�်ရာတွင် တိုင်း ြပည်၏သဘာဝသယံဇာတများကို အလွယ်တကူ ထုတ်ယူ
16
သုံးစွဲြခင်းကို ေဇာင်းေပးေလ့လာသည်။ ကိစ�အေတာ်များများတွင် �မိ��ေတာ်ကို ယင်းစနစ်၏
ထွက်ေပါက်�ှင့်နီးေသာေနရာ ပင်လယ်ကမ်းေခ
ြ မှာ တည်ထားသည်။ ထိုသယ်ယူ ပို�ေဆာင်ေရး
စနစ်ကို ''ဗဟိုချက်�ှင့် စပုတ်တိုင်စနစ်'' (hub-and- spoke system) ဟုေခ�သည်။
၄င်းပုံစံကို �မိ��ေတာ် �ကီးများ တိုင်း ြပည်၏ အတွင်းပိုင်းတွင်တည်ရှိလ�င် အထူးသဖ
ြ င့်
ြမင်ေတွ��ိုင်သည်။ �ိုင်ငံအေတာ်များများသည် ဗဟိုချက်�ှင့် စပုတ်တိုင်စနစ်ကို ေရှးခတ် ကိုလိုနီ
အချိန်က အေမွခံရလာခ
ြ င်း ြဖစ်သည်။ ဥပမာအားဖ
ြ င့် ပဲရစ် �မိ���ှင့် လန်ဒန်�မိ��ကို �ကည့်ပါ။
ထို�ြပင် ယေန�ေခတ် ကိုလိုနီအေတွ�အက
� �ံများအရ အာဖရိကရှိ�မိ��များ�ှင့် လက်တင် အေမရိက
ရှိ �မိ��များလည်း ပါဝင် �ကသည်။ လန်ဒန်�ှင့် ပဲရစ်ကိစ�ရပ်များကို �ကည့်ပါ ေရာမေခတ်က
ေတာ်လှန်သူများကို �ှိမ်နင်းရန်အတွက် �မိ��ေတာ်မှအစွန်အဖျားသို� အဆင်ေ ြပေပ
ြ ေရွ�ေပ
ြ ာင်း
�ိုင်ေရးကို ဦးစားေပးပ
� ီး ယင်းသယ်ယူပို�ေဆာင်ေရးစနစ်ကို တည်ေဆာက်ထားခဲ့ြခင်း ြဖစ်သည်။
ထိုသို�ပင် အာဖရိကကိုလိုနီ�ိုင်ငံများကို အဂလိ
� ပ်�ှင့် ြပင်သစ်တို� မက
� ာမီက ေဆာက်လုပ်ေသာ
ဒီဇိုင်းများ�ှင့် စပိန်ကိုလိုနီ�ိုင်ငံများဖ
ြ စ်သည့် ဗဟို�ှင့်ေတာင်အေမရိက �မိ��များတွင် ေတွ��ိုင်
သည်။
ကွဲြပားခ
ြ ားနားေသာ ြပင်ညီ ချ�်းကပ်မ�သည် သမိုင်းဆိုင်ရာဆက်စပ်မ�ရှိေသာ
ေနာက်ဆုံး အကျိ�း သက်ေရာက်မ� များကို ေလ့လာထားသည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများ၌
�ကီးမားေသာ �မိ��က
� ီးများ အားလုံး နီးပါး ရှိေနခ
ြ င်းကို ယင်းက ကူညီရှင်း ြပသည်။ ထို�ြပင်
�မိ��ပ
ြ ဗဟိုချ�ပ်ကိုင်မ�
ေလ�ာ့ချ
ေရး၏
မည်သည့်မူဝါဒများက
အများဆုံးကူညီ�ိုင်မည်ဆိုသည်ကိုလည်း ရှင်း ြပသည်။ မှတ်သားရမည်မှာ �ိုင်ငံအားလုံးသည်
ယခုကဲ့သို�ေသာ ဗဟိုချက်�ှင့် စပုတ်စနစ်ကို အေမွခံ �ကသည် မဟုတ်ေပ။ ဂျာမဏီ�ှင့်
အေမရိကန် ြပည်ေထာင်စုတို�သည် အေမွမခံေသာ တိုင်း ြပည်များဖ
ြ စ်သည်။ အေမရိကန်
ြပည်ေထာင်စု သည် သီး ြခားဗ
� ိတိသ�ကိုလိုနီ(၁၃)နယ် ေပါင်းထားခ
ြ င်း၏ ရလဒ် ြဖစ်သည်။
ဂျာမဏီ ဖက်ဒရယ် ြပည်ေထာင်စုလည်း ယင်းအတိုင်းပင် ြဖစ်သည်။ ယေန�ေခတ်
အေမရိကန်ြပည်ေထာင်စု
ဖွံ� �ဖိ�းမ�
ြဖစ်စ�်က
သယ်ယူပို�ေဆာင်ေရး
လမ်းများ
ဆုံေတွ� ြဖတ်သန်းရာ Atlanta ကဲ့သို�ေသာ �မိ��များ ေပ�ထွက်လာေစသည်။ သို�ေသာ် လည်း
သမိုင်းကာလ ရှည် �ကာခဲ့ေသာ �မိ��များ၌ ြပင်ညီ model အတိုင်းပင်ြဖစ်သည်။ လက်ေတွ�တွင်
တိုင်း ြပည်များချမ်းသာသည်�ှင့်အမ� ေကာင်းမွန်ေသာ သယ်ယူပို�ေဆာင်ေရး စနစ်ကို
ေယဘုယျအားဖ
ြ င့် တည်ေဆာက် �ကသည်။
တစ်ခါတစ်ရံတွင် �မိ��ပ
ြ အဓိကေနရာတွင်တည်ရှိေသာ စက်မ�လုပ်ငန်းများ၏ ကုန်ကျ
စရိတ်ကို အနိမ့်ဆုံးသို�ထား�ိုင်ရန် ခက်ခဲလာသည်။ ဖွံ� �ဖိ�းပ
� ီး�ိုင်ငံများတွင် အခ
ြ ားေသာ အဓိက
ေနရာများသည် ကျယ်ေ ြပာလှေသာ �မိ��ေတာ်နယ်နိမိတ်တွင် ြဖစ်ထွန်းလာသည်။ ထို�ေ �ကာင့်
17
ကုန်ကျစရိတ်ကို ေလ�ာ့ချ�ိုင်သည်�ှင့် တစ်ချိန်တည်းမှာပင် လုပ်ငန်းများစုစည်း ြခင်း၏ အကျိ�း
အမ
ြ တ်ကို ေဒသတစ်ခုလုံး အေနဖ
ြ င့် ရ�ိုင်သည်။ သို�မဟုတ်ပါက �မိ��အသစ်များ တိုင်း ြပည်၏
ေနရာအ�ှံအြပားတွင် ေပ�ေပါက်လာ�ိုင်သည်။ လုပ်ငန်းများ�ှင့် အေခ
ြ ချေနထိုင်�ပီးသူများ
ရှိေနပ
� ီးလ�င် �မိ��ပ
ြ ဗဟိုေဒသသစ်များ သူ�အလိုလိုေပ�လာမည်မဟုတ်ေပ။ ယင်းမှာ ပူးေပါင်း
ညိှ�ိ�င်းမ� ြပဿနာဖ
ြ စ်သည့် �ကက်ဥအစရှာမရသည့် ြပဿနာမျိ�းဖ
ြ စ်သည်။ လက်ရှိေနထိုင်
ေသာေနရာတွင် ေနထိုင်ရန် အကုန်အကျနည်းပါက မည်သူဦးေဆာင် �ပီး �မိ��အသစ်တွင်
အေခ
ြ ချမည်နည်း။ အေခ
ြ ချခ
ြ င်းကို ေစာင့်မည်လဲ။ စီးပွားေရးဘာသာတွင် ယင်းကိုြပင်ပ
အကျိ�းသက်ေရာက်မ�ဟု ေခ�ရမည်။ ယင်းမှာ ေစျးကွက်အတွင်းေပါင်းစည်းမိ ြခင်း ြဖစ်�ပးီ
၊ထိုသို� မဟုတ်ပါက ေစျးကွက်ကျဆုံးမည်ြဖစ်သည်။ ထို�ေ �ကာင့် မကျဆုံးေအာင် မည်သို�
လုပ်ေဆာင်မည်နည်း။
အေမရိကန်ြပည်ေထာင်စုတွင် အိမ်ရာေဆာက်လုပ်သူများသည် �မိ��ေတာ်နယ်နိမိတ်
အတွင်း
�မိ��စွန်၌ �မိ��ငယ်ကေလးများကိုတည် ြခင်း ြဖင့်
ြပင်ပအကျိ�းသက်ေရာက်မ�ကို
တည်ေဆာက် �ကေမ
ြ ေစျးကလည်း သိသိသာသာေစျး��န်းချိ�သည်။ ထိုေနရာသည် �မိ��လယ်
ေကာင်မှ ၁ဝ မှ ၁၅ ကီလိုအတွင်းမှာရှိသည်။ ဤသို�ေဆာင်ရွက်ရန် နယ်ေ ြမဆိုင်ရာ စည်းမျဥ်း
များ�ှင့် အခွန်ကင်းလွတ် ခွင့်မက်လုံးများ�ှင့် ြပ�လုပ် �ကသည်။ သို�ေသာ်လည်း LDC �ိုင်ငံများရှိ
ေငွအရင်းအ�ှီးေစျးကွက်များသည် ဤကဲ့သို�ေသာ ဖွံ� �ဖိ�းမ�ြဖစ်စ�်ြဖစ်ေပ�ရန် ေကာင်းမွန်
မ�မရှိေပ။ ဥေရာပ�ိုင်ငံများတွင် �မိ��သစ်များ�ှင့်ဖွံ� �ဖိ�းမ�များကို ရရှိရန်ေဆာင်ရွက်ရာတွင်
ြပည်သူ�က�က �ကီးမားေသာ ေနရာမှ ပါဝင်သည်။
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများတွင် စီးပွားေရး ကိစ�ရပ်များ�ှင့်စီမံခန်�ခွဲမ�ကိစ�များကိုထိန်းချ�ပ်ရာတွင်
အစိုးရများသည် နည်းနည်းသာပါဝင်ပတ်သက်သည်။ သူတို�ကပါဝင်ပတ်သက်မည်ဆိုလ�င်
လည်း ထိေရာက်မ� မရှိလှေပ။ ဥပမာအားဖ
ြ င့် အစိုးရသည် လုပ်ငန်းများစုစည်း ြခင်းကို
အေလးမထားဘဲ စက်မ�လုပ်ငန်းကို ြပန်�သွားေအာင်ြပ�လုပ်သည်။ ြပန်�သွားရန် အတွက်
မက်လုံးများေပးေသာ်လည်း သက်ဆိုင်ေသာစက်မ�လုပ်ငန်းအစုအဖွဲ�ကို ဂ�ုြပ�ခ
ြ င်းမရှိေပ။
ထိုြပဿနာကို ပါကစ�တန်ရှိ စက်မ� ဇုန်များတွင် ေတွ�ေနရသည်။ မက
� ာခဏဆိုသလိုပင်
�ကီးမားေသာ �မိ��ပ
ြ ေနရာများ�ှင့် �မိ��က
� ီးများ တွင် ကုမ�ဏီ �ကီးများ စုေဝး �ကေစရန် မက်လုံးေပး
သည်။ ပီ�ူး�ှင့် အာဂျင်တီးနား ကဲ့သို�ေသာ အဓိက ြပဿနာရှိေနသည်။ �ိုင်ငံများသည် ၄င်းတို�
၏ �ကီးမားလှေသာ �မိ��က
� ီးများတွင် အိမ်�ခံ ေမ
ြ လုပ်ငန်းများကျပ်ညပ်သည့်ြပဿနာများ�ှင့်
ရင်ဆိုင်ေနက
� ရသည်။ သို�ေသာ်လည်း အလတ်စား �မိ��များဖန်တီးေပးပ
� ီး �ကီးထွားမ�အတွက်
အေပ
ြ ာင်းအလဲေနရာများ သတ်မှတ်ရန်လည်း မရှှိေပ။ အလတ်စားမ
� ိ��များ တစ်�မိ���ှင့်တစ်�မိ��
ဆက်သွယ်ရာတွင် ေကာင်းမွန်ေသာလမ်းများ၊ �မိ��တွင်း တယ်လီဖုန်း ဆက်သွယ်ေရး�ှင့်
18
�ပီး ြပည့်စုံေသာဆက်သွယ်မ�များပါဝင် �ပိး ေကာင်းမွန်ြပည့်စုံေသာ ဒီဇိုင်းဆွဲထားသည့် အေခ
ြ ခံ
အေဆာက်အအုံ အစီအစ�်ကသာလ�င် ြပဿနာကို သက်သာ ေအာင် ကူညီ�ိုင်မည်။
အေသးစိတ်�ိ�င်းယှ�်ထားေသာ
ေမ
ြ ာက်�ှင့်ေတာင်အေမရိကတို�က
အသိပညာ၊
ဗဟုသုတ ေပး�ိုင်သည်။ အေမရိကန်�ိုင်ငံ၏ အက
� ီးမားဆုံးေသာမ
� ိ��ပ
ြ ဧရိယာဖ
ြ စ်သည့် New
York �မိ��ေတာ် နယ်နိမိတ်ဧရိယာတွင် �ိုင်ငံလူဦးေရ၏ ၆ ရာ��န်းရှိသည်။ New York �မိ��တွင်
၃% �ှင့် ဆင်ေ ြခဖုံးတွင် ၃% ရှိသည်။) ကေနဒါ�ိုင်ငံ၏ အက
� ီးဆုံး �မိ��ေတာ်နယ်နိမိတ် Toronto
တွင် လူဦးေရ (၄.၃)သန်းရှိသည်။ အချိ�� ၁၄% သည် ကေနဒါ�ိုင်ငံလူဦးေရဖ
ြ စ်သည်။
သို�ေသာ်လည်း မက� ဆီကို�မိ��သည် မက� ဆီကို�ိုင်ငံလူဦးေရ၏ ငါးပုံတစ်ပုံ ရှိေနသည်။
Mountevideo �မိ��တွင် Urugvay လူဦးေရ၏ ငါးပုံ �ှစ်ပုံ ရှိေနသည်။ Lima �မိ��တွင် Peru
�ိုင်ငံလူဦးေရ ၏ ငါးပုံတစ်ပုံ ေနထိုင်သည်။ Buenos Aires �ှင့် Santiago တွင်လည်း
Argentina �ှင့် Clile �ိုင်ငံတို�၏ လူဦးေရ သုံးပုံတစ်ပုံ ေကျာ်ေနထိုင် �ကသည်။
အဦးဆုံးသို�ဘက်လိုက်မ�ရှိြခင်း
မက
� ာခဏအက
� ီးအကျယ်ပုံပျက်ပန်းပျက်ြဖစ်ေစသည့် �မိ��ပ
ြ ဘက်လိုက်မ�ကို အဦးဆုံး
�မိ��သို� ဘက်လိုက်မ�ဟု (First-City bias) ေခ�ရမည်။ �ိုင်ငံဒုတိယအက
� ီးဆုံး �မိ���ှင့် အခ
ြ ားေသာ
�မိ�ငယ်ေလးများ�ှင့်ပတ်သက်�ပီး တိုင်း ြပည်၏ အက
� ီးဆုံး �မိ�� (သို�) ပထမေနရာမ
� ိ��သည်
ပုဂ�လိက ရင်း�ှီး ြမ��ပ်�ှံမ�အတွက်�ှင့် မမ�မတေလာက်ေအာင် အများပ
ြ ည်သူအတွက် ရင်း�ှီး
ြမ��ပ်�ှံမ�များကို ရရှိ �ကသည်။ ထို�ေ �ကာင့် အကျိ�းတရားအဖ
ြ စ် ပထမမ
� ိ��သည် မမ�မတအပ
ြ င်
ထိေရာက်မ�နည်း ေသာ လူဦးေရ�ှင့်စီးပွားေရးလုပ်ေဆာင်ချက်များကို ရရှိသည်။
ပုံ(၇.၁)က အေမရိကန် ြပည်ေထာင်စု၊ ကေနဒါ�ှင့် လက်တင်အေမရိက တိုင်း ြပည် တို�၏
အဓိကကျေသာအက
� ီးဆုံး�ှင့် ဒုတိယအက
� ီးဆုံး �မိ��များကို ြပသည်။ သာမာန်ထက် �ကီးေသာ
�မိ��ေတာ်များအားလုံးသည် ဥပမာ - Buenos Bires Santiagoi Memlco City �ှင့် Lima
�မိ��တို�သည် ပထမမ
� ိ��မှ �မ�ိ �ေတာ်အြဖစ် အသုံးခံြဖည့်ဆည်းေပးသည်။ �မိ��ပ
ြ ပုံစံများသည်
ဖွံ� �ဖိ�းပ
� ီး�ှင့်ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများအားလုံး ပုံစံတူ �ကသည်။
ဇယား (၇.၁) ေရွးချယ်ထားေသာ�ိုင်ငံတို�မှ အက
� ီးဆုံး�ှင့် ဒုတိယအက
� ီးဆုံး�မိ��များ၏
လူဦးေရ (သန်းဂဏန်း)
TABLE 7.1 Population of the Largest and Second-Largest Cities in Selected Countries (millions)
Country
Largest-City Population
Second-Largest-City Population
Canada
Toronto, 4.3
Montreal, 3.3
1.3
United States
New York, 19.7
Los Angeles, 15.3
1.3
Argentina
Buenos Aires, 10.7
Rosario, 1.1
9.7
Brazil
Sao Paulo, 9.8
Rio de Janeiro, 5.5
1.8
19
Ration
Chile
Santiago, 4.3
Concepcion, 0.3
14.3
Mexico
Mexico City, 15.0
Guadalajara, 2.9
5.2
Peru
Lima, 6.4
Arequipa, 0.6
10.7
Source; Data from United Nations demography Web page, http://www.un.org/Depts/unsd/ demog / city.him
Note. Definitions of city size differ across studies.
ယခင်က ဥေရာပရှိ ကိုလိုနီအင်အား �ကီး�ိုင်ငံများ ြဖစ်သည့် အဂလန်
� �ိုင်ငံ�ှင့်
ြပင်သစ်တို�တွင် ထူး ြခား �ကီးမား ပထမမ
� ိ��က
� ီးများ ရှိ �ကသည်။ ဤ�ှစ်�ိုင်ငံလုံးတွင် ပထမမ
� ိ��များ
သည် ဒုတိယ �မိ��ထက် (၇)ဆက
� ီးသည်။ အားလုံးေသာ အခ
ြ ားဥေရာပ�ိုင်ငံများတွင် ဒုတိယ
�မိ��သစ်သည် ပထမမ
� ိ��၏ တစ်ဝက် (သို�) ထို�ထက်ပိုမိုေသာ အရွယ်ရှိ �ကသည်။ ၁၅
အခ
ြ ားေသာဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများတွင် သာမန်ထက်ပိုမို �ကီးေသာ ပထမမ
� ိ��က
� ီး များရှိ �ကသည်။
အထူးသတိ ြပ�စရာအဖ
ြ စ် ဘန်ေကာက် �မိ��သည် ဒုတိယ �မိ��ဖ
ြ စ်သည့် Nakhon Ratchasima
ထက်အဆ (၂ဝ)ရှိသည်။ အခ
ြ ားေသာ နမူနာများကို အီဂျစ်�ှင့် အီရန်တွင် ေတွ�ေနရသည်။
ဧရာမမ
� ိ��ပ
ြ ြဖစ်ြခင်းအေက
� ာင်းရင်း
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများတွင် ပထမမ
� ိ��က
� ီးများသည် �ကီးမားေသာ ထပ်ဆင့်ဒုတိယ �မိ��က
� ီးများ
အဖ
ြ စ် ဘာေက
� ာင့်ေရာက်လာသနည်း။ �ခ�ံငုံ �ကည့်ရလ�င် ဧရာမမ
� ိ��က
� ီးများသည် ေပါင်းစပ်
ထားေသာ ဗဟိုချက် �ှင့် ဆက်သွယ်ထားေသာ သယ်ယူပို�ေဆာင်ေရးစနစ်�ှင့် အက
� ီးဆုံး �မိ��က
� ီး
များရှိ �ိုင်ငံ �မ�ိ �ေတာ်၏ တည်ေနရာေက
� ာင့်ြဖစ်သည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့် �မိ��ပ
ြ �ကီးစ�် ငယ်လိုက်
ြပင်ညီပုံစံတို�၏အကျိ�းဆက်တို�ကို ေပါင်းစပ်ထားခ
ြ င်း ြဖစ်သည်။ ယင်းကို �ိုင်ငံေရး ယ�်ေကျးမ�
ြဖစ်သည့် အခေတာင်းခံ ြခင်း�ှင့် အရင်းအ�ှီး ေစျးကွက်ကျဆုံး ြခင်းတို�က အားဖ
ြ ည့် ေပးသည်။
ယင်းသည် �မိ��ပ
ြ အသစ်ဗဟိုချက်များကို ဖန်တီးေပးပ
� ီး ေစျးကွက်များ၏ ယှဥ်�ပိ�င်မ�ကိုလည်း
ေလျာ့ေစသည်။ အခ
ြ ားေသာပိုမိုတိကျသည့် ရှင်းလင်း ြပချက်သည် �ိုင်ငံေရး ေဘာဂေဗဒ၏
ကံမေကာင်းလှေသာ အကျိ�းသက်ေရာက်မ�ပါဝင်ေသာေက
� ာင့် ြဖစ်သည်။ (အခန်း ၁၁-ကို
�ကည့်ပါ)။ Paul Krugman ၏ ြငင်းဆိုချက်တစ်ခုက ြမင့်မားေသာ ကိုယ့်ကျိ�း
ကာကွယ်မ��ှင့်အတူ သွင်းကုန်အစားထိုးေရး စက်မ�လုပ်ငန်းတည်ေထာင် ြခင်း (အခန်း ၁၂ကို �ကည့် ပါ။) ေက
� ာင့် အပ
ြ ည်ြပည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မ�ေလျာ့နည်းလာမည်။ သယ်ယူပို�ေဆာင်
စရိတ်ကို ေရှာင် �က�်ရန် လူဦးေရ�ှင့် စီးပွားေရးလုပ်ေဆာင်ချက်တွင် �မိ��တစ်�မိ��တည်း
မက်လုံးရှိလာသည်။
ဤနည်းအားဖ
ြ င့်
ကုမ�ဏီများသည်
စားသုံးသူအများအပ
ြ ား
ေနထိုင်ေသာမ
� ိ��ထဲမှာပင် လုပ်ငန်းတည်ေထာင်လိုသည်။ ယင်းေနရာက အလုပ်ရှာေဖွသူများ
�ှင့် ေစျး��န်းချိ�သာမ�ကိုရှာေဖွေနသူများအား ဆွဲေဆာင်သည်။ (စားသုံးသူများ လက်သို�
20
ေရာက်ရန် သက်ယူပို�ေဆာင်စားရိတ်သက်သာေသာေက
� ာင့်ြဖစ်သည်) ယင်းကဲ့သို�ေသာ
စုစည်းမ�အကျိ�း တရားဖ
ြ စ်ေစခ
ြ င်း သံသရာေ �ကာင့် ကုမ�ဏီများ�ှင့် စားသုံး သူများကို
ဆွဲေဆာင် သည်။ သို�ေသာ်လည်း ကုန်သွယ်ေရးအတားအဆီးများကို ေလ�ာ့ချချိန်တွင်
ြပည်တွင်းေစျးကွက် ထုတ်လုပ် ြခင်းကို အာ�ုံစိုက်ရန် မက်လုံးေပးခ
ြ င်းအား ေလ�ာ့ချသည်။
ပို�ကုန်သမားများ�ှင့် သူတို�၏ ေပးသွင်းသူတို�သည် တိုင်း ြပည်၏ အက
� ီးမားဆုံးေသာသူတို�
ေနထိုင်ရာေဒသတို�၌ တည်ေထာင်ရန် မက်လုံးနည်း �ကသည်။
ပုံ (၇.၇) �ိုင်ငံေရး�ှင့် �မိ��ပ
ြ စုစည်းလာခ
ြ င်းဇယား
ဤဖ
ြ စ်စ�်ေ �ကာင့် အက
� ီးဆုံး �မိ��၏များပ
ြ ားလှသည့် �ပတ်သိပ်ြပည့်ကျပ်ေနခ
ြ င်းကို ေရှာင်ရှား
ရန်အတွက် တိုင်း ြပည်အတွင်းရှိေသာေနရာ(သို�)ဆိပ်ကမ်း�ှင့်နယ်စပ်ေဒသများသို� ထုတ်လုပ်မ�
ကို ေရ�� ေပ
ြ ာင်း �ကသည် ၁၆။
ဧရာမမ
� �ိ �ပ
ြ များအတွက် လတ်တေလာရှင်းလင်းချက်သည် အာဏာရှင်တို�က အာဏာ
�မဲေစရန် �ကိ�းစားအားထုတ်မ�၏ အကျိ�းသက်ေရာက်ြခင်းအေပ� အာ�ုံစိုက်ြခင်းပင်။ ပုံ(၇.၇)
တွင်ြပထားသည့်အတိုင်း တည်�ငိမ်ေသာဒီမိုကေရစီအစိုးရေအာက်၌ (၂၃ရာခိုင်��န်း)အထက်
မတည်�ငိမ်ေသာ အာဏာရှင်အစိုးရတို�၏�မိ��များတွင် (၃၇ရာခိုင်��န်း) �မိ��ပ
ြ လူဦးေရ ရှယ်ယာ
အေတာ်များများက ပျမ်းမ�အားဖ
ြ င့် ေနက
� သည်။ ယင်းေတွ�ရှိချက်ကို Alberto Ades �ှင့်
21
Edward Glasser တို�က ေစာဒကတက် �ကသည်။ သူတို�က ြပည်သူလူထု မင
� ိမ်မသက်ြဖစ်မ�ကို
ကာကွယ်ရန်အတွက် အာဏာရှင်တို�သည် ( ြဖ�တ်ချခံရမှာကို ေက
� ာက်သ ြဖင့်) ပထမမ
� ိ��
(�ိုင်ငံ�မိ��ေတာ်) တွင် ေနသူများကို အစားအေသာက်�ှင့်အေပျာ်အပါး (brand and
circuses) ပံ့ပိုးေပးသည်။ ယခုကဲ့သို�ေသာ �မိ��ပ
ြ ဘက်လိုက် ြခင်းက လူ �ကိ�က်များေသာမ
� ိ��သို�
ေပ
ြ ာင်းေရ�� ေနထိုင်သူများကို စွဲေဆာင်ရန် အလှည့်အေပ
ြ ာင်း ြဖစ်ေစသည်။ ထို�ေ �ကာင့်
အစားအေသာက်�ှင့် အေပျာ်အပါးအတွက် ပိုမိုလိုအပ်လာသည်။ ဤေနရာတွင် သတိထား
ရမည်က ပညာရှင်များက ဆန်�ကျင်ဘက်ေ �ကာင်းကျိ�းဆက်�ွယ်မ�ကို ထိန်းချ�ပ်ရန်အားထုတ်
ေသာ်လည်း မတည်�ငိမ်ေသာ အာဏာရှင်များသည် ြမင့်မားေသာ ပထမမ
� ိ��စုေဝးခ
ြ င်းများ ကို
သာ ေပ�ေပါက်ေစခဲ့သည်။
ယခုေလာေလာဆယ်အထိ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲကမ�ာတွင် တိုင်း ြပည်အချိ��မှာသာလ�င် ထိေရာက်
ေသာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရများ ရှိ �ကသည်။ ၁၉၇ဝ-ခု�ှစ်များတွင် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများ အားလုံးနီးပါး
သည် ပုံစံတစ်မျိ�းမဟုတ် တစ်မျိ�းဖ
ြ င့် အာဏာရှင်အစိုးရများဖ
ြ စ်ခဲ့ �ကသည်။ အာဏာတည် �မဲ
ရန်�ှင့် လူ �ကိ�က်များေသာ �ိုင်ငံေရးအုံ �ကမ�ကို တားဆီးရန်အတွက် အစိုးရများက အက
� ီးဆုံး
�မ�ိ �များမှာ ရှိေသာ ြပည်သူများကို ��တ်ပိတ် (သို�) လာဘ်ထိုး �ကသည်။ �ိုင်ငံေရး အုံ �ကမ�ကို
�မိ��ေတာ်များမှ စတင်သ ြဖင့် အုပ်ချ�ပ်သူလူတန်းစားများအတွက် အ��ရာယ်အမှန် ရှိသည်။
အမျိ�းသားအစိုးရများ က �မိ��ေတာ်အတွက် ေငွေ �ကးအကုန်အကျခံြခင်းသည် အစားအစာ�ှင့်
ေပျာ်ပွဲရ�င်ပွဲ အကျိ�းသက်ေရာက်မ�ြဖစ်သည်။ ေရာမေခတ်က ဂျ�ံကိုေပးခ
ြ င်း (သို�) အလုပ်၊
လုပ်ခ၊ အေခ
ြ ခံ အေဆာက်အအုံ�ှင့် အခ
ြ ားေသာအစိုးရ အလုပ်အကိုင်တို�ကိုေပးခ
ြ င်း တို�သည်
ယေန�ေခတ် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတို�၏ လူစုလူေဝးများေသာမ
� ိ��ေတာ်များမှာ အခွင့်အေရး ဖန်တီးေပး
ြခင်း ြဖစ်သည်။ ထိုလုပ်ရပ်က ေရ��ေပ
ြ ာင်းအလုပ်သမား အစ�်အ�မဲများေစရန် ဆွဲေဆာင်
ြခင်း ြဖစ်သည်။ အပ
ြ န်အလှန်အားဖ
ြ င့် �ိုင်ငံေရးမတည်�ငိမ်မ� �ကီးထွားလာခ
ြ င်းကို မစိုးရိမ်ရ၍
အစိုးရက �ကိ�တင်ေငွေ �ကးသုံးစွဲြခင်း ြဖစ်ေစသည်။
ေနာက်ဆုံး�ိုင်ငံေရးေဘာဂေဗဒ အေက
� ာင်းတရားသည် ဧရာမမ
� ိ��ေတာ်ြဖစ်ေရးကို
ဦးတည် ေစသည်။ ကုမ�ဏီများသည် အစိုးရအရာရှိများ�ှင့် ဆက်သွယ်ရန် လွယ်ကူ
သည့်ေနရာမှာရှိေနလ�င် သူတို�အတွက် အကျိ�းရှိေစသည်။ ကုမ�ဏီများ၏ထုတ်ကုန်ကို
ေစျး��န်းသတ်မှတ်ရာတွင် အစိုးရက အခွင့်အေရးေပးရန် ေသွးေဆာင်�ိုင်သည်။ ဤနည်းအား
ြဖင့် လာဘ်ေပးမ�ကိုလည်း ြဖစ်ေပ� ေစေတာ့သည်။ အကျိ�းဆက်အေနဖ
ြ င့် ဤကဲ့သို��မိ��က
� ီး
ေပ�ေပါက်လာခ
ြ င်းကို မဖွံ� �ဖိ�းမ� ေထာင်ေချာက်အြဖစ် ��ြမင်ရမည်။ ယင်းကဲ့သို�ြဖစ်ရပ်မှ
လုံးဝ�ုန်းထွက်ရန်အတွက် ဒီမိုကေရစီ အစိုးရများဖ
ြ စ်ဖို�လိုအပ်သည်။ ထို�ြပင် �ိုင်ငံြခား
ပို�ကုန်�ှင့် ြပည်တွင်းစားသုံးရန် �ပိ�င်ဆိုင်မ�အတွက် မ�တေသာ၊ ေကာင်းမွန်ေသာ မက်လုံးများ
22
ေပးရန်လိုသည်။ ဒီမိုကေရစီသည် �ိုင်ငံ၏ �မိ��ေတာ် တည်ေနရာသတ်မှတ်သည့်အတွက်
�ိုင်ငံေရးအကျိ�းေကျးဇူးများကို ယုတ်ေလျာ့မသွား�ိုင်ေပ။ သို�ေသာ် ဥပေဒပ
ြ ဌာန်းေရးအတွက်
ေဆွးေ�ွးေနခိုက် ပိုမိုအာ�ုံစိုက်ေနရမည့်အတွက် ထုတ်လုပ်မ� ေလျာ့သွားေကာင်း ေလျာ့သွား
�ိုင်သည်။ ထို�ြပင်လွတ်လပ်ေသာစာနယ်ဇင်းများ၏ လာဘ်ယူမ�ကို ဖွင့်ချ�ိုင်သည့် ြပင်
လာဘ်ယူမ� ပေပျာက်ေစေရး၊ လူတို�ကို တွန်းအားေပး�ိုင်သည်။ ယင်းလုပ်ရပ် များေအာင်ြမင်
ေက
� ာင်း လက်တင်အေမရိကရှိ ဒီမိုကေရစီ�ိုင်ငံများ�ှင့် အာရှအေရှ�ပိုင်း �ိုင်ငံများက ြပေန
သည်။
�မိ��ပ
ြ များ �ကီးသထက် �ကီးလာခ
ြ င်းကို အချက်(၄)ချက်ြဖင့် ရှင်း ြပ�ိုင်သည်။ (၁) သယ်ယူ
ပို�ေဆာင်စရိတ် �ကီး ြမင့်ြခင်း �ှင့် ကိုယ်ကျိ�းစီးပွားကာကွယ်ေရးတို�ကို ရင်ဆိုင်ရချိန်တွင်
ြပည်တွင်း အတွက် ထုတ်လုပ်ရြခင်း (၂)ရှိ�ပီးအေခ
ြ ခံအေဆာက်အအုံအေခ
ြ အေနကိုမူတည်၍
လုပ်ငန်းတည်ေနရာ သတ်မှတ်ြခင်းေက
� ာင့် �မိ��ငယ်များမတည်ေဆာက်�ိုင် ြခင်း(၃) အက
� ီးဆုံး
�မိ��များရှိ �မိ��ေတာ်တည်ေနရာ(၄) မတည်�ငိမ်ေသာ အာဏာရှင်စနစ်၏ �ိုင်ငံေရး ယုတ�ိေဗဒ
တို� ြဖစ် �ကသည်။ ယင်းအချက်များသည် မ�တေသာစီးပွားေရးမူဝါဒများ�ှင့်အတူ လိုက်ဖက် �ပီး
ဒီမိုကေရစီစနစ်၏ အကျိ�းတရားအချိ��ကို ကူညီရှင်း ြပသည်။ အချိ��ေသာ�ိုင်ငံများသည်
�မိ��က
� ီးများအဆမတန် �ကီးထွားလာမ�၏ ဆိုးကျိ�းများကို ေရှာင်ရှား�ိုင်ပါသည်။
�မိ��ပ
ြ ၏ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�
အခန်း (၃)တွင် ေဖာ်ြပခဲ့သည့်အတိုင်း ဖွံ� �ဖိ�းမ�သီအိုရီကို စူးစိုက် ြခင်းသည် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံ
တို�၏ အမျိ�းသားစီးပွားေရးအေပ� ပုံစံ�ှစ်မျိ�း၏ သဘာဝကိုေလ့လာခ
ြ င်း ြဖစ်သည်။ ရင်း�ှီးမ�
အားစိုက် �ပီး �ကီးမားေသာ ကုန်ထုတ်လုပ်ေရး
ေခတ်မီ�မိ��ပ
ြ အရင်းရှင်�ှင့်
အလုပ်
သမားအဓိက အားစိုက် �ပီး ေသးငယ်ေသာကုန်ထုတ်ေရး ေရှး�ိုးစ�်လာ ေကျးလက်ဝမ်းစာ
ဖူလုံ�ုံ က� တို� ြဖစ်သည်။ ဤ�ှစ်မျိ�းကို ခွဲြခမ်းစိတ် ြဖာပ
� ီး အထူးသဖ
ြ င့် �မိ��ပ
ြ စီးပွားေရးတွင်
အသုံးချသည်။ ယင်းကို သမ�ိုးကျ�ှင့် သမ�ိုးကျ မဟုတ်ေသာက�အဖ
ြ စ် ခွဲထား�ိုင်သည်။
စနစ်တကျ ဖွဲ�စည်းထားခ
ြ င်းမရှိေသာ (သို�မဟုတ်) စည်းမျဥ်းသတ်မှတ်ထားခ
ြ င်း
မရှိေသာ (သို�မဟုတ်) ထိန်းချ�ပ်မထားေသာ ဥပေဒအရ မှတ်ပုံတင် မထားေသာ ပုံမှန်မဟုတ်
သည့်က�တွင်ေနခ
ြ င်းကို ၁၉၇ဝ ခု�ှစ်တွင် အသိအမှတ် ြပ�ခဲ့သည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ �ိုင်ငံတို�ကို
ေလ့လာရာတွင် �မိ��ပ
ြ အလုပ်သမားတွင် များ ြပားေသာ အလုပ်သမားများတို�များလာခ
ြ င်း
ေက
� ာင့် �မ�ိ �ပ
ြ ၏ ပုံမှန် ေခတ်မှီကာလ၏ အလုပ်လက်မဲ့ကိန်းဂဏန်းကို မေဖာ်ြပ
�ိုင်ေတာ့ေပ။မ
� ိ��ပ
ြ
အလုပ်သမားအင်အားစုသို� တိုးပွားလာေသာ အလုပ်သမားအသစ်
များသည် သူတို�၏ အလုပ်အကိုင်ကို သူတို�ဘာသာ ဖန်တီးေပးသည်ဟုထင်ရသည်။ (သို�)
23
အေသးစားမိသားစုပိုင်လုပ်ငန်းတို�တွင် လုပ်ကိုင် �ကသည်။ ဤက�တွင်ပါ၀င်သူများမှာ
မိမိကိုယ်ကို မိမိအလုပ်ခန်��ပီး ထူး ြခားေသာ လုပ်ကိုင်ေသာ အလုပ်များတွင် တစ်လမ်းဝင်
တစ်လမ်းထွက် ေစျးေရာင်းသူ လမ်းေဘးေစျးသည်၊ စာေရးစာ�ိုက်၊ ဓါးေသွးအလုပ်၊
တိုလီမိုလီမှ မီးရှ�းမီးပန်းေရာင်းသူ၊ ြပည့်တန်ဆာအလုပ်၊ မူးယစ်ေဆးဝါး ေရာင်း ြခင်း�ှင့်
မျက်လှည့် ြပသူအထိ ပါဝင်သည်။ တချိ��ေသာသူများသည် စက်ြပင်ဆရာ၊ လက်သမား၊
လက်မ�အ�ုပညာသည်၊ မုတ်ဆိတ်ရိတ်�ှင့် လက်တိုလက်ေတာင်း အလုပ်တို� လုပ်ကိုင် �ကသည်။
လုပ်ငန်းေအာင်ြမင်သူများလည်း ပါဝင် �ကရာ ယင်းတို�တွင် အေသးစား လုပ်ငန်းရှင်များ �ှင့်
ယင်း၏အလုပ်သမားများ (ေဆွမျိ�းအများစု) ပါဝင် �ကရာ ဝင်ေငွလည်းေကာင်း �ကသည်။
အချိ��ဆိုလ�င် ပုံမှန်က�အလုပ်ရှင်ဘဝသို� ေနာက်ဆုံးတွင် ေရာက်လာ �ကသည်။ သူတို�သည်
တရားဥပေဒအရ အသိအမှတ်ြပ�ခံ �ကရပ
� ီး လိုင်စင်များရရှိကာ အစိုးရပ
ြ ဌာန်းထားေသာ
အလုပ်သမားဥပေဒအတိုင်း လိုက်နာလုပ်ကိုင် �ကသည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ �ိုင်ငံများတွင် မက
� �ံစဖူး
ေအာင် �မ�ိ �ပ
ြ လူဦးေရ �ကီးထွားလာခ
ြ င်း၊ ဆက်လက်ဖွံ� �ဖိ�းမည်ဟုလည်း ေမ�ာ်လင့်ရ ြခင်း�ှင့်
တိုးလာသည့်အလုပ်သမားများကို ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ ပုံမှန်က�များမှ လက်ခံမရက
� သည့်
အတွက် �ကီးမားလာသည့် အလုပ်လက်မဲ့ ြပဿနာကို ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ က�က ကုထုံးအဖ
ြ စ်
ကုသ�ိုင်ရန် ဂ�ုထားေနရမည်။
ပုံ(၇.၈) - ေရွးချယ်ေလ့လာထားေသာမ
� ိ��များတွင်ပုံမှန် မဟုတ်ေသာအလုပ်အကိုင်
ခန်�ထားခ
ြ င်း၏ အေရးက
� ီးပုံဇယား
24
ဆယ်စု�ှစ်ေပါင်းများစွာ အဆိုးဆုံးအေခ
ြ အေနအဖ
ြ စ် လစ်လျ���ထားခ
ြ င်းခံရ�ပီးေနာက်
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�သည် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများတွင် အေရးပါေသာ ေနရာမှ ပါဝင်အသုံးေတာ်
ခံ လျက်ရှိေနသည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံအများအပ
ြ ားတွင် �မိ��ပ
ြ ေန အလုပ် သမားတစ်ဝက်ခန်�သည်
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ က�တွင် အလုပ်လုပ် �ကသည်။ ပုံ(၇.၈)သည် သီးသန်�ေလ့လာထားေသာ
�မိ��များတွင် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�မှာ အလုပ်ခန်�ထားခ
ြ င်း၏ သိသာထင်ရှားစွာ အေရး �ကီးပုံ
ကို ြပထားသည်။ ယင်း �မိ��များ၏ အများစုသည် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�၏ အလုပ် ခန်�ထားခ
ြ င်း
သည် ခန်�မှန်းေခ
ြ
(၃ဝရာခိုင်��န်း) မှ (၇ဝရာခိုင်��န်း) အထိ ရှိသည်။(တစ်ခု
တည်းေသာခ�င်းချက်သည် Ljubljara ြဖစ်�ပီး Austria �ှင့် Italyအနီးရှိ လုံးဝဖွံ� �ဖိ�း
ေသာမ
� ိ��ဖ
ြ စ်သည်) ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ ကမ�ာတစ်ဝှမ်းရှိ�မိ��များတွင် ပျံကျက�၏ ြမင့်မားေသာ အလုပ်ခန်�
ထားခ
ြ င်းပုံစံကို ေတွ� �ကရသည်။ ဥပမာအားဖ
ြ င့် အိ��ိယ�ိုင်ငံတွင် �မိ��ပ
ြ ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ
က�၌ ကာလကတ� ား (Kalkata) ၌ အလုပ်ခန်�ထားခ
ြ င်း၏ (၂၈.၅ရာခိုင်��န်း)၊
Ahmedabad ၌ ၄၆.၅ရာခိုင်��န်း၊ ဘုံေဘမ
� ိ�� (Mumbai)၌ ၄၉.၅ရာခိုင်��န်း၊ မဒရပ်
(Chennai)၌ ၅၃.၈ရာခိုင်��န်း ၊ ေဒလီ�မိ��၌(၆၁.၄ရာခိုင်��န်း)�ှင့် ဘင်ဂလို �မိ�� (Bangalura)၌
၆၅.၅ရာခိုင်��န်း ြဖစ် �ကသည်။
ဤပုံမှန်မဟုတ်ေသာ(သို�)ပျံကျက�သည် အရွယ်အစားေသးငယ်သည့် လုပ်ငန်းများ
၏ ၀န်ေဆာင်မ�လုပ်ငန်းများဖ
ြ င့် ဖွဲ�စည်းထားသည်။ယင်းတို�အားလုံးသည် တစ်ဦးချင်း (သို�)
မိသားစု ပိုင်ြဖစ်�ပီး လုပ်အားစူးစိုက်သုံးရသည့်လုပ်ငန်း�ှင့် နည်းပညာ�ိုးစင်းသည့် လုပ်ငန်းများ
ြဖစ်သည်။ သူတို�၏လုပ်ငန်းများသို� အလွယ်တကူဝင်ေရာက်ခွင့်၊ ပိုမိုေသာလုပ်�ိုင်စွမ်း�ှင့်
�ပိ�င်ဆိုင်အားပ
ြ � အမ
ြ တ် (ဝင်ေငွ) မှ အသစ်ဝင်ေရာက်လာ�ိုင်ေသာ အလုပ်သမားများ၏
လုပ်အားခများကို ေလျာ့ကျသွားေစသည်။ ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်းငယ်ကေလးများ လုပ်ကိုင် �ကေသာ
ဤက�မှအလုပ်သမားများသည် သာမန်အားဖ
ြ င့် ပုံမှန်ပညာေရးအနည်းအကျ�်းသာရှိ �က �ပီး
မက�မ်းကျင် �ကသကဲ့သို� ဘ�ာေငွအရင်းအ�ှီး�ှင့် လည်း အလှမ်းေဝး �ကသည်။
ထို�ေ �ကာင့်ပင် ပုံမှန်က�မှာထက် ပျံကျက�တွင် အလုပ်သမား ထုတ်လုပ်မ�အား�ှင့်
ဝင်ေငွသည် ပိုမိုနိမ့်ကျသည်။ ထို�ြပင် ပုံမှန်က�မှာကဲ့သို� အလုပ်ခွင် တည်�မဲေရး၊ သင့်တင်
ေလျာက်ပတ်ေသာ လုပ်ငန်းအေခ
ြ အေန�ှင့် သက် �ကီးပင်စင်တို�ကို ခံစားခွင့် မရက
� ေပ။
ဤလုပ်ငန်းခွင်သို� ဝင်ေရာက်လာေသာ အလုပ်သမားများသည် ေကျးလက်ေဒသမှ
လတ်တေလာ ေပ
ြ ာင်းလာသူများ ြဖစ် �က �ပီး ပုံမှန်က�တွင် အလုပ်ရှာ၍မရ�ိုင်သူများ ြဖစ် �က
သည်။ သူတို�လ�ံေဆာ်ချက်သည် သူတို�အသက်ရှင်ရပ်တည်း�ိုင်ေရးအတွက် လုံေလာက်ေသာ
ဝင်ေငွရရှိေရးပင် ြဖစ်သည်။ အလုပ် ဖန်တီး�ိုင်ရန်အတွက် သူတို�၏ေဒသတွင်း သယံဇာတ
25
အေပ�မှီခို �ကသည်။ မိန်းမ�ှင့်ကေလးများ အပါအဝင်
မိသားတစ်စုလုံးသည် ဝင်ေငွရ
ေရးအတွက် ၀င်ေရာက်လုပ်ကိုင် �က ြခင်း ြဖစ်သည်။ ထို�ြပင် သူတို�အားလုံး အလုပ်ခွင်တွင်
နာရီများစွာ �ကာေအာင် အလုပ်လုပ် �ကရသည်။ သူတို�သည် ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်များ�ှင့်
ကျ�းေကျာ်ရပ်ကွက် များတွင် ေနထိုင် �ကသည်။ ထိုေနရာများတွင် ြပည်သူ�ဝန်ေဆာင်မ�
လုပ်ငန်းများဖ
ြ စ်သည့် လ�ပ်စစ်၊ ေရ၊ ေရ��တ်ေ ြမာင်း၊ သယ်ယူပို�ေဆာင်ေရး�ှင့် ကျန်းမာေရး၊
ပညာေရးလုပ်ငန်းများမရှိ �ကေပ။ အချိ��ဆိုလ�င် ဤထက်ဆိုး၀ါး �ကေသးသည်။ အေတာ်များများ
အိမ်မရှိ �က၊ ကာလ်ကတ� ားမ
� ိ��၊ မနီလာ၊ ဒါကာ၊ �ိုင်�ိုဘီ၊ Rido de Janeiro �ှင့် Bogota
�မိ��များတွင် လူသွားစက
� �န်ေပ�၌ပင် ေနထိုင် �ကသည်။ ယင်း �မိ��များသည့် အချိ��ေသာ
အဓိကကျသည့် ဖွံ�ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများ၏ �မိ��နမူနာ ကိုြပ ြခင်း ြဖစ်သည်။ သူတို�အားလုံးသည်
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�တွင် ေန�အလုပ်သမားများ အဖ
ြ စ်�ှင့် တစ်လမ်းဝင် တစ်လမ်းထွက်
ေစျးသည်များအဖ
ြ စ် ေပ
ြ ာက် �ကားယာယီအလုပ် ေနခ
ြ င်း ြဖစ်သည်။ သို�ေသာ်လည်း သူတို�၏
ဝင်ေငွသည် အလွန်ညံ့ဖျင်းပါသည် ဆိုသည့် ေနရာေလး အတွက်ပင် မလုံေလာက်ေပ။
�မိ��ပ
ြ ၏ ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�အတွက်မူဝါဒများ
အခ
ြ ားေသာက�များ�ှင့် ပူးေပါင်းမ�ကို �ိ�င်းယှ�်လ�င် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�သည်
ေကျးလက် က��ှင့် ဆက်�ွယ်ေနသည်။ ဤေနရာတွင် ေကျးလက်ဆင်းရဲမွဲေတမ��ှင့်
အလုပ်အကိုင်
မခန်�
ထားေပး�ိုင်မ�တို�မှ
ေရှာင်ရှား�ိုင်ရန်
ဤက�က
အလုပ်သမားအများအပ
ြ ားကို
ခွင့်ြပ�သည်။
သို�ေသာ်လည်း
ေနထိုင်မ��ှင့်
လုပ်ငန်းခွင်အေနအထား၊ ဝင်ေငွတို�ကမူပို�ပီးေကာင်းမလာခဲ့ေပ။ ယင်းတို�သည် သမ�ိုးကျ
�မိ��ပ
ြ က��ှင့်နီးနီးကပ်ကပ်
ဆက်စပ်လ�က်ရှိသည်။
ပုံမှန်က�သည်
သူ၏
အလုပ်သမားများအတွက် ေစျးသက်သာေသာထုတက
် ုန်ပစ�ည်းများ�ှင့် လုပ်ခအတွက် ပုံမှန်
မဟုတ်ေသာ ဤက�ကို မှီခိုေနရသည်။ ပျံကျက�ကလည်း တစ်လှည့်အားဖ
ြ င့် ဝင်ေငွ�ှင့်
ေဖါက်သည်များအတွက် ပုံမှန်က�ကို အမှီသဟဲ ြပ�ရ ြပန်သည်။
အဆက်မ ြပတ်ေသာေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို�လူများအစုလိုက် စီးဆင်း ြခင်းရှိလင့်ကစား
ပုံမှန် မဟုတ်ေသာက�ဝင်ေငွများသည် အဆင်းရဲဆုံးေသာ ေဒသများမှ ေကျးလက်ေနသူများ
၏ ၀င်ေငွထက်ပိုမိုြမင့်မား �ကသည်။ ၁၉၅ဝ ခု�ှစ်များဆီက �ိုဗယ်ဆုရှင် Sir Arthur Lewis က
အစဥ်အလာရှိက� အလုပ်သမားများကို အလုပ်မ ြဖစ်ေသာ (သို�မဟုတ်) စက်မ�ထူေထာင်ေရး
တွင်မ ြဖစ်မေန ပါ၀င်ေန �ကသူများအဖ
ြ စ် သုံးသပ်သည်။ သို�ေသာ်လည်း စွမ်းေဆာင်ရည်ရှိရှိ
ယှဥ်�ပိ�င် �ကလ�င် ဤက�သည် ကုန်ထုတ်လုပ်မ� ပိုမို ြမင့်မားလာသည်။ စီးပွားေရးဖွံ� �ဖိ�းမ�တွင်
�မိ��များ၏ အပ
ြ �သေဘာေဆာင်ေသာအခန်းက အမ
ြ စ် တွယ်လာသည်။ Dar es Salaam
26
အေခ
ြ စိုက် UN – Habitat ၏ State of the world Cities အစီရင်ခံစာက
ယခုကဲ့သို�ေသာချ�်းကပ်မ� အဓိကေဖာ်ြပထားသည်။၁၈ ၂ဝဝ၁ ခု�ှစ်အစီရင်ခံစာက
ဖွံ� �ဖိ�းေရးအဖွဲ�အစည်းများ၏ �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်းမ� ဆန်�ကျင်မ�ကို စနစ်တကျ ေ၀ဖန် ထားသည်။
�မိ��ပ
ြ ဆန်�ကျင်ေရးဘက်လိုက်မ�အ ြဖစ် စနစ်ကျစွာ ေဝဖန်ထားသည်။ �မိ��ပ
ြ ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ
က�၏ Lewis သံသယဝါဒ�ှင့် အစပ
ြ �ကာ အားေကာင်း ေသာ ဖွံ� �ဖိ�းမ�အစ�်အလာအေပ�
အေရးယူေဆာင်ရွက် ြခင်း၊ အရည်အချင်း ြပည့်ဝ ြခင်း�ှင့် လူမ�ေရးအရ စာနာေထာက်ထားခ
ြ င်း
�ှစ်ခုတို�အတွက် �မိ��ပ
ြ ဘက်လိုက်ြခင်း၏ အပျက်သေဘာ ေဆာင်သည့် အကျိ�းသက်ေရာက်
မ�ကို အထူး ြပ�ကာ Todaro အစုလိုက်ေ ြပာင်းေရ�� ြခင်းပုံစံကို ပိုမိုဖ့ွံ �ဖိ�းေစခ
ြ င်း၊ ၁၉၇ဝ
ခု�ှစ်များဆီက ေပါင်းစုထားေသာ ေကျးလက်ဖွံ�ဖိ�းေရး၏ �သဇာရှိေသာ အလုပ်�ှင့် ကမ�ာဘဏ်
တွင် Wolfensohn ဥက� ဌလုပ်စ�် ယခု�ှစ်များအတွင်း ြပန်လည် အေလးထားပုံစံသစ် ြပန်လည်
ေရးသားခ
ြ င်း�ှင့်အတူ ဖွွံ� �ဖိ�းေရးေအဂျင်စီများသည် ေကျးလက် ဖွံ� �ဖိ�းေရးများကို �ကီး �ကီး
ကျယ်ကျယ် ေပ
ြ ာခဲ့ �ကသည်။ ပညာရှင်အေတာ်ေတာ်များက ေကျးလက် ေဒသများအတွက်
ယင်းေလလုံးထွားမ�သည် အမှန်တကယ်သယံဇာတအဖ
ြ စ် မေပ
ြ ာင်း�ိုင်ေ �ကာင်း ေကာက်ချက်
ချသည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့် ေကျးလက်လိုလားေသာ ဘက်လိုက်မ�ေအဂျင်စီများသည် �မ�ိ �ပ
ြ
ဘက်လိုက်ြခင်းအတွက် ပဓာနကျေသာ အင်အားများကို တစ်ပိုင်းတစ်စ ြပ�ပ
ြ င် ြခင်းထက်
မပိုေပ။ သို�ေသာ်လည်း အသစ်တစ်ဖန်အာ�ုံစိုက် ြခင်းခံရေသာ �မိ��များ၏ ဖွံ� �ဖိ�းမ�အခန်းသည်
အေရး �ကီးေသာ အလားအလာဖ
ြ စ်လာသည်။ ထို�ြပင် UN - Habitat ကမ�ာ့ဘဏ်�ှင့်
အခ
ြ ားေသာ ေအဂျင်စီများသည် �မိ��ပ
ြ ဖွံ� �ဖိ�းေရးတိုးတက်လာေစရန် ပိုမို �ကိ�းစားလာ
�ကသည်။ထို� ြပင် လာမည့် �ှစ်များတွင် စီးပွားေရးဖွံ� �ဖိ�းမ�၌ အေရး �ကီးေသာဖ
ြ စ်ထွန်းလာမည့်
သုေတသန�ှင့်
မူဝါဒ
ေလ့လာေရးတို�ကိုကတိ ြပ�သည်။
မည်သို�ပင်ဆိုေစကာမူ
ဖွံ� �ဖိ�းမ�ြဖစ်စ�်တွင် အပ
ြ �သေဘာေဆာင်ေသာ သူတို�၏ ပါဝင်မ�ကို အလတ်စားမ
� ိ��များအေနဖ
ြ င့်
ယုံမှား သံသယ ကင်းစွာြဖင့် ပိုမို သတိမူြခင်း ခံထိုက်သည်။ ပထမမ
� ိ��ပ
ြ ဧရာမဖ
ြ စ်စ�်တွင်
အလွန်အက�ံစုေဝး ြခင်း ြပဿနာကိုေတာ့ ဖယ်ထုတ်ြခင်း မဟုတေ် ပ။
ဆင်းရဲသားများအတွက် ဝင်ေငွအခွင့်အလမ်းများဖ
ြ ည့်ဆည်းေပးခ
ြ င်းတွင် ပျံကျက�
က အေရး �ကီးေသာအခန်းမှ ပါဝင်ြခင်းသည် ထင်ရှားလာ၏။ သို�ေသာ်လည်း ေမးခွန်းအချိ��
ရှိလာသည်။ ပုံမှန်က�ထဲသို� ဝင်ေရာက်�ိုင်ရန်အတွက် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�တွင် လူများ
ေခတ� ခိုဝင်ေနက
� သည်။ ပုံမှန်က�က သိမ်းသွင်းသည်အထိ �ကားကာလက
� ာရှည်မ�
မဖ
ြ စ်ေစဘဲအသွင်ကူးေပ
ြ ာင်းေရးကာလကို သက်သက်သာသာေန�ိုင်ေအာင်ဖန်တီးေပးရမည်။
သို�မဟုတ်လ�င် ဤေနရာမှာပင် သူတို�ကိုထားပ
� ီး �မိ��ပ
ြ အလုပ်သမားများအတွက် အလုပ်
ရရှိေရး အရင်းအမ
ြ စ်ေနရာများ�ှင့် ဝင်ေငွ တိုး ြမ�င့်ေရးေဆာင်ရွက်ရမည်။
27
ယင်းသည် ေနာက်ပိုင်းကာလပညာရှင်များ၏ အမ
ြ င်ကို ေထာက်ခံေရးအတွက်
ေကာင်းေသာ ြငင်းခုံချက်ဟု ထင်ရသည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများရှိ ပုံမှန်က�တွင် ထုတ်ကုန်၊
အလုပ်ေပး�ိုင်မ��ှင့် �ိ�င်းယှ�်လ�င် ေသးငယ်ေသာ အေခ
ြ ခံတစ်ခုရှိသည်။ �မိ��ပ
ြ အလုပ်သမား
အင်အားစုများက အနာဂတ်ကာလ ေနာက်တိုးလာေသာ သူများကို သိမ်းသွင်း�ိုင်ရန်
ပုံမှန်က� သည် အလွန် ြမင့်မားေသာ��န်း ြဖင့် အလုပ်ေပး�ိုင်မ�ကို ြဖစ်ေပ�ေအာင် လုပ်ရမည်။
ယင်း၏ ဆိုလိုချက်က ထုတ်ကုန်ပစ�ည်းများပိုမိုြမန်ဆန်ေသာ��န်း ြဖင့် �ကီးထွားလာေရးဖ
ြ စ်သည်။
အလုပ်ေပး �ိုင်မ�သည် ဤက�တွင် ထုတ်လုပ်�ိုင်မ�ထက် အချိ�းအစား ေလ�ာ့ေနဆဲ ြဖစ်သည်။
ယင်းကဲ့သို� ေသာ �ကီးထွားမ�အမျိ�းအစားသည် လက်တေလာ အလားအလာ အရ ြဖစ်�ိုင်ေ ြခ
အလွန် နည်း ေက
� ာင်း ထင်ြမင်ရသည်။ �မိ��ပ
ြ အလုပ်အကိုင်ေပး�ိုင်မ� ြပဿနာကို အခ
ြ ားေသာ
ေဖ
ြ ရှင်းမ�များဖ
ြ င့် ပံ့ပိုး�ိုင်လ�င် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�က အလုပ်အများအပ
ြ ား သိမ်းသွင်းေရး
ဝန်ထုတ်ဝန်ပိုးက �ကီးထွားေနမည်ြဖစ်သည်။ ပုံ(၇.၉) တွင် ြပထားသကဲ့သို� လူငယ်များသည်
ခက်ခဲေသာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများကို ရင်ဆိုင်ေနရဦးမည်။
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�က �မိ��ပ
ြ အလုပ်သမားအင်အားစုအတွက် အလုပ်အကိုင်�ှင့်
ဝင်ေငွရေအာင် လုပ်ေပး�ိုင်ေ �ကာင်း သူတို�၏အရည်အေသွးကို ြပသည်။ အေစာပိုင်းက ��န်ြပ
ထားသကဲ့သို� �မိ��ပ
ြ အလုပ်သမားအင်အားစု၏ ၅ဝရာခိုင်��န်း ကို သိမ်းသွင်း�ိုင်သည်။
အချိ��ေသာ ေလ့လာမ� များက ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�က �မိ��ပ
ြ ဝင်ေငွ၏ သုံးပုံတစ်ပုံကို
ထုတ်လုပ်ေပးေက
� ာင်း ြပသ သည်။
ပျံကျက�အား ြမ�င့်တင်ေရးအတွက် လက်ခံလိုလ�င် အခ
ြ ားအများအပ
ြ ားေသာ ြငင်းဆို
ချက်များဖ
ြ င့် ြပ�လုပ်�ိုင်သည်။ ပထမအချက်-လုပ်ငန်းများ ဟိုတစ်စု၊ သည်တစ်စု ြဖစ်ေနေသာ
သက်ေသသာဓကများက ပျံကျက�သည် ပုံမှန်က�ကိုေပးေနေသာ အေက
� း စနစ်၊ �ိုင်ငံြခား
ေငွ�ှင့် အခွန်အေလျာ့ေပးမ�တို�ကဲ့သို�ေသာ အေခ
ြ အေနကို ြငင်းပယ်ခံ ေနရေသာ်လည်း
ပိုလ�ံေအာင် ထုတ်လုပ်ေပးသည်။ ဒုတယ
ိ အချက်-ေငွေ �ကးအရင်းအ�ှီး နည်းပါးမ�ေ �ကာင့်
အလုပ်သမား တစ်ေယာက်ကို ဤက�တွင် အလုပ်ခန်�ထားရန် ပုံမှန်က�တွင်
ကုန်ကျသည်၏ အစွန်းထွက်ပင် ရှိသည်။ တတိယအချက် ပုံမှန်က� ဌာနများ�ှင့်
ပျံကျက�က ြဖည့်ဆည်းေပးသည်ထက် သိသိသာသာသက်သာေသာ ကုန်ကျစရိတ်ြဖင့်
သင်တန်း �ှင့် အလုပ်သင်ကာလကို ပံ့ပိုးေပး�ိုင်သည်။ ပျံကျက�သည် လူသားအရင်းအ�ှီး
ဖွဲ�စည်းရာတွင် အေရး �ကီးေသာအခန်းမှ ပါဝင်သည်။ စတုတ�အချက်- တစ်ပိုင်းတစ်စ
က�မ်းကျင်လုပ်သား�ှင့် က�မ်းကျင်မ�မရှိေသာ အလုပ်သမားတို�ကို ထုတ်ေပးရာ သူတို�၏
ေပးစွမ်း�ိုင်အားသည် �ိ�င်းယှ�်မ�အရေသာ်လည်းေကာင်း အပ
ြ ည့်အဝေသာ်လည်းေကာင်း
တိုးတက်ေနသည်။ ပျံကျက�သည် က�မ်းကျင် လုပ်သားကိုသာ လိုအပ်ေနရာ သူတို�၏
28
ေပးစွမ်း�ိုင်မ�ကို သိမ်းသွင်း�ိုင်မည်မဟုတ်ေပ။ ပဥ�မအချက် - ပျံကျက�သည်
သင့်ေလျာ်ေသာနည်းပညာများကိုေရွးချယ်�ပီး ေဒသထွက် သယံဇာတများကို အသုံး ြပ�မည်
ြဖစ်သည်။ ဤနည်း ြဖင့် သယံဇာတကိုေကာင်းမွန်စွာ ခွေ၀သု
ဲ
ံးစွဲ မည်ြဖစ်သည်။ ဆဌမအချက်စွန်�ပစ်ပစ�ည်းများကို ြပန်လည်အသုံး ြပ��ိုင်ရန် လုပ်ေဆာင်ရာ အေရး �ကီးေသာေနရာမှ
ပါဝင်သည်၊ ပစ�ည်းအားလုံးတို�သည် စက်မ�လုပ်ငန်းဆီသို� ေရာက်သွားသည့်အြပင် ဆင်းရဲသား
များအတွက် အေခ
ြ ခံပစ�ည်းအဖ
ြ စ်ြဖည့်ဆည်းေပးသည်။ ေနာက်ဆုံးအား ြဖင့် ဤက�ကို
ြမ�င့်တင်ေပးခ
ြ င်း ြဖင့် ဆင်းရဲသားများအတွက် ဖွံ� �ဖိ�းမ� အသီးအပွင့် ပိုမို ြဖည့်တင်းေပးေရး
ေသချာေစသည်။
ပုံ(၇.၉) လူငယ်အလုပ်လက်မဲ့��န်း ၁၉၉၅ ခု�ှစ်�ှင့် ၂ဝဝ၅ခု�ှစ် ဇယား
ပျံကျက�ကို ြမ�င့်တင်ရာတွင် ဆိုးကျိ�းမရှိမဟုတ်ပါ။ ဤက�ကို ြမ�င့်တင်ေရးမှာ
အဓိက ကျေသာ ချိ��ယွင်းချက် ဆိုးကျိ�းများထဲမှ တစ်ခုက ဤက�မှ အလုပ်သမား သိမ်းသွင်း
�ိုင်မ��ှင့် ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို� အစုလိုက် ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းတို�၏ ခိုင်�မဲေသာဆက်သွယ်မ�ေပ�
မူတည်သည်။
ေကျးလက်မှ ေပ
ြ ာင်းလာေသာ လူများသည် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�တွင် အလုပ်မရမီ
အလုပ် ေစာင့်ေနရေသာကာလ တိုေတာင်း �ပီး အလုပ်လက်မဲ့��န်းကျဆင်းေစသည်။
ပုံမှန်မဟုတ် ေသာ က�တွင် ဝင်ေငွ�ှင့် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း ြမ�င့်တင်ေရးသည်း
�မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့ ြပဿနာကိုပိုမို ဆိုးရွားေစသည်။ ထို�ြပင် ပုံမှန်�ှင့် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ
က�တစ်ခုခုတို�မှ လက်ခံယူ�ိုင်ေသာ အလုပ်သမားအင်အားထက် ပိုမိုစွဲေဆာင်�ိုင်သည်။
29
ထို�ြပင်�မိ��ပ
ြ ေနရာများစွာရှိ ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ က�တွင် လူအများအလွန်အမင်း စုေဝး ြခင်း
ေက
� ာင့် ပတ်ဝန်းကျင်အကျိ�းသက်ေရာက်မ�ကလည်း စိတ်ပူစရာဖ
ြ စ်လာသည်။ ပုံမှန်
မဟုတ်ေသာက�လ�ပ်ရှားမ�များေက
� ာင့် ေလထုညစ်ညမ်းမ��ှင့် ပိတ်ဆို�မ� (အေ�ှးယာ�်) (သို�)
လမ်းသွားလမ်းလာများ သက်သက်သာသာ မရှိမ� (ဥပမာ- တစ်လမ်းဝင်တစ်လမ်း ထွက်
ေစျးသည်�ှင့် လမ်းေဘးေစျးေရာင်းသူ) တို�ြဖစ် �ကသည်။
ထို�ြပင်ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်များ�ှင့် ဝင်ေငွနည်းေဒသတို�တွင် လူေန သိပ်သိပ်
သည်းသည်း ြဖစ်လာသည်။ ထပ်ေလာင်း ြပဿနာများက �မ�ိ �ပ
ြ ဝန်ေဆာင်မ� အားနည်း ြခင်း ြဖင့်
�မိ��ပ
ြ ေနရာတွင်
�ကီးမားေသာပ
ြ ဿနာများကို
ြဖစ်ေစသည်။ မည်သည့်မူဝါဒဖ
ြ စ်ေစ
ယင်း ြပဿနာများကို ရှင်းလင်း ရမည်။ နိဂုံးအေနဖ
ြ င့် ကမ�ာအ�ှံ�နီးပါး ေလ့လာမ�က ပုံမှန်က�
အလုပ်အကိုင် အလွယ်တကူ ရ�ိုင်ချိန်တွင် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက� အေသးစားလုပ်ငန်းရှင်
များက ယင်းအလုပ်များကို ဝင်ေရာက်လုပ်ကိုင် �ကမည်။
ပျံကျက�ကို ြမ�င့်တင်ေရး ေရွးချယ်ရာတွင် မည်သို�ေသာ နည်းလမ်းကို ေရွးချယ်
မည်�ှင့်ပတ်သက် �ပီး ေလ့လာထားေသာ စာေပစာတမ်းများနည်းခဲ့သည်။ အပ
ြ ည်ြပည်ဆငုိ ်ရာ
အလုပ်သမားအဖွဲ�က ေယဘုယျအ �ကံေပးချက်များကို ထုတ်ြပန်ခဲ့သည်။ ကနဦးအေန�ှင့်
အစိုးရ များသည် ပျံကျက�ကို ရန်လိုေနခ
ြ င်းအား ပစ်ပယ်ရမည်။ အပ
ြ �သေဘာ ပိုမိုေဆာင်�ပီး
ဂ�ုဏာရှိေသာသေဘာထားပ
ြ ရမည်။ ဥပမာအား ြဖင့် အခ
ြ ားကိစ�အေတာ်များများတွင် တိုးတက်
ေနေသာ်လည်း ြဗ��ိုကေရစီ �ကိ�းနီစနစ်�ှင့် စီးပွားေရးလုပ်ငန်းတစ်ခု မှတ်ပုံတင်ပါက
အဆမတန်များပ
ြ ားေသာ အုပ်ချ�ပ်ေရးလုပ်ထုံးလုပ်နည်းေက
� ာင့် အီေကွဒါ�ိုင်ငံတွင် ရက်ေပါင်း
၂၄ဝ၊ ဗင်နီဇွဲလား�ိုင်ငံတွင် ရက်ေပါင်း ၃၁ဝ �ှင့် ဂွါတီမာလာ�ိုင်ငံတွင် ရက်ေပါင်း ၅၂၅
�ကန်� �ကာ သည်။ ယခုလတ်တေလာအချိန်ထိ ကုမ�ဏီတစ်ခုစီးပွားေရးလုပ်ခွင့်ရရန် ဘရာဇီး၊
မက� ဆီကို�ှင့် ချီလီ�ိုင်ငံတို�တွင် ေလ�ာက်လ�ာေပါင်း ၂ဝ အထိ တင်ရန်လိုအပ်သည်။ ယင်းကဲ့သို�
လုပ်ထုံး လုပ်နည်းများသည် ေ�ှာင့်ေ�ှး �ကန်� �ကာမ�များသည့်အ ြပင် စီးပွားေရးလုပ်ရန်�ှစ်စ�်
၇ဝရာခိုင်��န်း ထိ ကုန်ကျစရိတ်ကို ေဖာင်းပွေစသည်။ ထို�ေ �ကာင့် ပျံကျက�စီးပွားေရးသည်
�ိုးရှင်းစွာ ြဖင့် ထိုဥပေဒကို ေရှာင်ကွင်းသွား �ကသည်။
ပျံကျက�၏ ဖွဲ�စည်းပုံကို ဆုံး ြဖတ်ရာတွင် က�မ်းကျင်မ� အခွင့်အလမ်းရရှိမ� သည်လည်း
အဓိကေနရာမှ ပါဝင်သည်။ ထို�ေ �ကာင့်အစိုးရများသည်�မိ��ပ
ြ စီးပွားေရးကို အကျိ�း ြဖစ်ထွန်း
ေစေသာ ေနရာများတွင် လွယ်လွယ်ကူကူသင်တန်းရ�ိုင်ရန် စီစ�်ေပးရမည်။ ဤနည်း အားဖ
ြ င့်
ပျံကျက�ကို ပုံသွင်းရာတွင် အစိုးရက အခန်းတစ်ခုမှ ပါဝင်�ိုင်သည်။ အဖိုးတန် အကူအညီ
ပံ့ပိုးေပး�ိုင်သည်။ တိတိကျကျဆိုရလ�င် စည်းစနစ်ကျေသာ က�မ်းကျင်မ��ှင့် အခ
ြ ားေသာ
30
မက်လုံး များ ြပည့်ဆည့်ေပးခ
ြ င်း ြဖင့် ယင်းကဲ့သို�ေသာ ေဆာင်ရွက်မ�များသည် ဥပေဒအရ
လုပ်ေဆာင်မ�ကို အားေပး �ပီး ဥပေဒပ
ြ င်ပက ေဆာင်ရွက်မ�ကို အားမေပးေချ။
ပျံကျက�တွင် ေငွေ �ကးရင်း�ှီးမ�ချိ��တဲ့ ြခင်းသည် အဓိက အကန်�အသတ်တစ်ခု ြဖစ်ေန
သည်။ ေချးေငွေထာက်ပံ့မ�ေ �ကာင့် ယင်းလုပ်ငန်းများချဲ�ထွင်�ိုင်ရာ အမ
ြ တ်များ ရ�ိုင် သည်။
ဤေနရာမှာဝင်ေငွများများ�ှင့် အလုပ်အကိုင်ရရှိမ�များကို ထုတ်လုပ်ေပး�ိုင်သည်။ အေသးစား
ေချးေငွလုပ်ငန်းများက ေငွေချးေပး�ိုင်မ�ကို တိုး ြမ�င့်ဦးေဆာင်�ိုင်သည်။ တိုးတက် ေကာင်းမွန်
ေသာ နည်းပညာများကို ရရှိေစ�ိုင် ြခင်းတွင် အလားတူအကျိ�းသက်ေရာက်မ�ကို ရေစသည်။
အလုပ် အတွက် အေခ
ြ ခံအေဆာက်အအုံ�ှင့် သင့်ေတာ်ေသာေနရာ (ဥပမာ - ဆိုင်ခန်းများ
အတွက် သီးသန်�ေနရာ သတ်မှတ်ြခင်း) ြဖည့်ဆည်းေပးခ
ြ င်း ြဖင့် တိုးချဲ�ထားေသာ ပုံမှန်
မဟုတ်ေသာက�၏ ပတ်ဝန်းကျင်အကျိ�းသက်ေရာက်မ�ကို သက်သာေစသည်။ တိုက်�ိုက်
မဟုတ်လ�င်ေသာ်မှ အလွန် အေရး �ကီးေသာ ပိုမိုေကာင်းမွန်သည့် ေနထိုင်မ�ကို ပံ့ပိုးေပးရမည်။
ထို�ေနာက်�မိ��ပ
ြ လူထူထပ်မ��ှင့်�မိ��ပ
ြ အစပ်တွင် က�၏ ဖွံ� �ဖိ�းမ�ကို ြမ�င့်တင်ြခင်း (သို�)
အလုပ်�ှင့်နီးသည့်ေနရာတွင် ေနထိုင် �ကေသာ �မိ��ငယ်များ၏ဖွံ� �ဖိ�းမ�ကို ြမ�င့်တင် ြခင်းတို�ကို
လုပ်ေဆာင်ရမည်။ �မိ��ပ
ြ ဧရိယာအပ
ြ င်ရှိ ပုံမှန် မဟုတ်ေသာက�ကို ြမ�င့်တင်ေပးခ
ြ င်း ြဖင့်
ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ လူအစုလိုက်ေ ြပာင်းေရ�� ြခင်း၏ ဦးတည်ရာလမ်းကိုေ ြပာင်းေပး�ိုင်သည်။
အထူးသဖ
ြ င့် ဤအခန်းေနာက်ပိုင်းတွင် ေဆွးေ�ွးထား ေသာ မူဝါဒများ�ှင့် ပူးေပါင်းလျက်
အေကာင်အထည်ေဖာ်ရမည်။
ပျံကျ က�ရှိ အမျိ�းသမီးများ
ကမ�ာ့ေနရာအချိ��တွင် အမျိ�းသမီးများသည် ေကျးလက်မှ�မိ��ပ
ြ သို� ေပ
ြ ာင်းေရ�း ြခင်း၌
လ�မ်းမိုးထားသည်။ �မိ��ပ
ြ လူဦးေရး၏ အများစုတွင်ပါဝင်သည်။ သမိုင်းေက
� ာင်းအရက
� ည့်လ�င်
ဤအမျိ�းသမီးများထဲမှ အများစုသည် သူတို�၏ အိမ်ေထာင်သည်များ�ှင့်အတူ လိုက်ပါလာခ
ြ င်း
ြဖစ်သည်။ �ကီးထွားလာေနေသာ လက်တင်အေမရိက၊ အာဖရိက၊ အာရှ�ှင့် အာဖရိကတို�၏
တွယ်ဆက်မထားေသာ အမျိ�းသမီးများသည် စီးပွားေရးအခွင့်အလမ်းကို ရှာေဖွရန် ေပ
ြ ာင်းေရ��
�က ြခင်း ြဖစ်သည်။ အေရှ�အာရှ�ှင့် အချိ��ေသာ �မိ��များရှိ ြပည်ပပို�ေနရာ အစုအဖွဲ� မှလွဲ၍
ေရ��ေပ
ြ ာင်း လုပ်သားအနည်းငယ်သာ ပုံမှန်က�တွင် အလုပ်အကိုင်ရှာေဖွ၍ရသည်။ ထိုေနရာ
တွင် ကွန်ပျ�တာမှ တာေဝးေပ
ြ းဖိနပ်အထိ ထုတ်လုပ် �က �ပီး အမျိ�းသားအလုပ်သမားက လ�မ်းမိုး
ထားသည်။ အကျိ�းသက်ေရာက်မ�အေနဖ
ြ င့် အမျိ�းသမီးများသည် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ က�
အလုပ်သမားအများစုကို ကိုယ်စားပ
ြ �သည်။ ထိုအလုပ်သည်တည်�မဲမ�ကို အာမမခံ�ိုင်ဘဲ လုပ်ခ
လစာ နည်း �ပီး အလုပ်သမားခံစားခွင့် လူမ�ဖူလုံေရးမရှိေပ။ တစ်ကိုယ်ေရအမျိ�းသမီးများ
31
ေရ��ေပ
ြ ာင်း အလုပ်သမားထဲတွင် တိုးလာသဖ
ြ င့် �မိ��ပ
ြ အိမ်ထာင်ဦးစီးေနရာတွင် အမျိ�းသမီး
ဦးေဆာင်မ�အချိ�း ပိုမိုလာသည်။ ၎င်း ြဖစ်ရပ်က ပိုမိုဆင်းရဲေစခ
ြ င်း၊ သယံဇာတကန်�သတ်မ�
ပိုမိုတင်း �ကပ် ြခင်း�ှင့် ေမွးဖွားမ���န်းတိုးတက် ြခင်းကိုြဖစ်ေစသည်။ လူများအစုလိုက် ေပ
ြ ာင်းမ�
ေပ
ြ ာင်းလဲမ�သည် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတို�၏ �မိ��ပ
ြ ဧရိယာများအတွက် စီးပွားေရး�ှင့် ဖွားေသစာရင်း
အေပ� ထိေရာက်မ�ရှိသည်။
အမျိ�းသမီးဦးေဆာင်သည့် အိမ်ေထာင်စုအဖွဲ�ဝင်များသည် ပျံကျက� အလုပ်ရရှိမ�ကို
ေယဘုယျအားဖ
ြ င့် ကန်�သတ်ြဖစ်ေစသည်။ ထို�ြပင် သူတို�အေပ� မှီခိုမ�များလာခ
ြ င်းကို ေတွ� �က�ံ
ရသည်။ သူတို�သည် ဆင်းရဲြခင်း၊ အဟာရမပ
ြ ည့်ဝ ြခင်း၊ ပုံမှန် ပညာေရးကို သင်ယူခွင့်ရ
�ိုင်မ�နည်း ြခင်း၊ ကျန်းမာေရးေစာင့်ေရှာက်မ� (သို�) ေရသန်��ှင့်ေရဆိုး သန်�ရှင်းေရးစနစ်တို�
မရ�ိုင် ြခင်းကို ေတွ� �က�ံရမည်။ ဘရာဇီး�ိုင်ငံ၏ ဆင်းရဲသားများ �ကားတွင် ဥပမာအားဖ
ြ င့်
အစိုးရ �ကီး �ကပ်ေသာကျန်းမာေရး ဝန်ေဆာင်မ�ကို အမျိ�းသားဦးေဆာင်ေသာ အိမ်ေထာင်စုများ
က အမျိ�းသမီး ဦးေဆာင်ေသာ အိမ်ေထာင်စုထက် ၄ ဆ ပိုမို�ပီး ရရှိ �ကသည်။ အချိန်မတိုင်မီ
ေကျာင်းထွက်ရေသာ��န်းသည် အမျိ�းသမီး ဦးေဆာင်ေသာ အိမ်ေထာင်စုများက ပိုများသည်။
အေက
� ာင်းရင်းက မိသားစုဝင်ေငွကို ကူညီရှာေဖွေပးရေသာေက
� ာင့်ြဖစ်သည်။ အမျိ�းသမီးများ
သည် ေငွေ �ကး အရင်းအ�ှီး �ကီး �ကီးမားမားမလိုသည့် ေသးငယ်ေသာ စီးပွားေရးကို လုပ်ကိုင်
�ကသည်။ ထိုစီးပွားေရးတွင် အိမ်တွင်းလုပ်အစားအစာများ�ှင့် လက်မ�ပညာ ပစ�ည်းများ
ပါဝင်သည်။ အမျိ�းသမီးများသည် ေငွေ �ကးအရင်းအ�ှီးမှ ြပန်လည်ရရှိေသာ ဝင်ေငွ��န်း
ြမင့်မားေရးဖ
ြ စ်ေစသည့် ေငွေ �ကး အကန်�အသတ်ြဖစ်ေနေသာ်လည်း အရင်းအ�ှီး အလုပ်
သမား အချိ�းနိမ့်ကျမ�က အမျိ�းသမီးများ၏ ကုန်ထုတ်လုပ်မ�ကို ကျဆင်းေစသည်။
လက်တင်အေမရိက�ှင့် အာရှတိုက်တို�တွင်ေလ့လာမ�အရ ပျံကျက�တွင် အငယ်စား
စီးပွားေရး လုပ်ကိုင်ေသာ အမျိ�းသမီးကို လွယ်ကူစွာေငွေချးေပး�ိုင် ပါ က သူတို�၏ ြပန်လည်
ေပးဆပ်မ�သည် အမျိ�းသားများ�ှင့် တန်းတူ (သို�) ေကျာ်လွန်ေအာင် ေပးဆပ် �ိုင် �ကသည်။
(အခန်း၁၅ကို �ကည့်ပါ)။ အမျိ�းသမီးများသည် အရင်းအ�ှီးကို ပိုမို ြဖစ်ထွန်းေစပ
� ီး အရင်းအ�ှီး
အနည်းငယ်�ှင့် လုပ်ငန်းစတင်�ိုင်သည်။ သူတို�၏ ရင်း�ှီး ြမ��ပ်�ှံမ�မှ ြပန်ရေငွသည်
အမျိ�းသားများထက် မက
� ာခဏ ေကျာ်လွန်လျက်ရှိပါသည်။
ေချးေငွထုတ်ေပးေရး အစီအစဥ်များသည် မည်မ�ပင်အထင် �ကီးစရာေကာင်းပါေစ
သူတို� တွင် အကန်�အသတ်များက ရှိေနသည်။ ေငွေချးရာဌာနအများစုသည် တရား၀င်ေငွေချး
အဖွဲ�အစည်းများက ထုတ်ေချး �ကသည်။ ရလဒ်အေနဖ
ြ င့် အမျိ�းသမီးများအဖို� ေငွအနည်း
အကျဥ်းေချးယူဖို�ပင် အရည်အချင်းမမီေတာ့ေပ။ အစိုးရများသည် အမျိ�းသားများကို
ပုံမှန်က�တွင် အလုပ်ခန်�ထားရန်အာ�ုံစိုက်ေနပါက သယံဇာတကိုလည်း ပျံကျက�ရှိ
32
အဖွဲ�အစည်းများကိုသာ ခွဲေပးပါက ဆင်းရဲသားမိသားစုများ ပိုေကာင်းေစေရး အစိုးရ၏
အစီအမံသည် အမှန်တကယ် လိုအပ်ေသာ မိသားစုများကို မျက်ကွယ် ြပ�ေစမည်ြဖစ်သည်။
�မိ��ပ
ြ ရှိ ဆင်းရဲေသာ အမျိ�းသမီးများ �ှင့် သူတို�၏ ကေလးများ၏ဒုက�ကိုေ ြဖရှင်းရန်
အမျိ�းသမီးများကို အဓိက စီးပွားေရး နယ်ပယ်ထဲသို� ၀င်ေရာက်လုပ်ကိုင်�ိုင်ေအာင် မဖ
ြ စ်မေန
လုပ်ရမည်။ ဖွံ� �ဖိ�းမ�အစီအစ�်မှ အမျိ�းသမီးများ အကျိ�းခံစားရခ
ြ င်း ေသချာလာလ�င်
အမျိ�းသမီးများ၏ အထူးအေခ
ြ အေနကို မူဝါဒစ�်းစားရာတွင် ထည့်သွင်းရမည်။
�မိ��ပ
ြ အမျိ�းသမီးအလုပ်သမားများကို ပျံကျက�လ�ပ်ရှားမ�၏ စီးပွားေရး လုပ်ငန်းများ
ြမ�င့်တင်ေပးခ
ြ င်း�ှင့် တရားဝင်ေအာင်လုပ်ြခင်းသည် အမျိ�းသမီးများ၏ ေငွေ �ကးရရှိမ� �ှင့်
ထုတ်လုပ်�ိုင်စွမ်းရည်ကို �ကီး �ကီးကျယ်ကျယ်တိုးတက်ေအာင်လုပ်�ိုင်သည်။ သို�ေသာ်လည်း
ယင်း အကျိ�းေကျးဇူးကို အမျိ�းသမီးများ ရယူ�ိုင်ရန် အစိုးရများသည် အမျိ�းသမီးများ
ပစ�ည်းပိုင်ဆိုင်ခွင့် �ှင့် ပတ်သတ်၍ အကန်�အသတ်များကို �ုတ်သိမ်းေပးရမည်။ ေငွေ �ကး
လုပ်ငန်းေဆာင်ရွက် ခွင့် ေပးခ
ြ င်း (သို�) သူတို�၏ ေမွးဖွားမ���န်းကို ကန်�သတ်ေပးရမည်။
ယင်းအတိုင်းပင်လ�င်
နည်းပညာသင်တန်းအစီအစ�်များတွင်
အမျိ�းသမီးများ
တက်ေရာက် ခွင့်အတွက် အတားအဆီးများ�ှင့် ၀န်ေဆာင်မ�လုပ်ငန်းများရှိ အကန်�အသတ်
များကို ဖျက်သိမ်း ရမည်။ ေနာက်ဆုံးအေန ြဖင့် ကေလးေစာင့်ေရှာက်မ��ှင့် မိသားစုစီမံကိန်း
ဝန်ေဆာင်မ�တို�ကို ကူညီပံ့ပိုးေပး�ိုင်လ�င် အမျိ�းသမီးများ မျိ�းပွားမ�၏ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးကို
ေလျာ့ပါးေစမည်ြဖစ်သည်။ ထို�ြပင် စီးပွားေရးပါ၀င်လုပ်ေဆာင်မ�တွင်
အတိုင်းအတာ
�ကီး �ကီးမားမား ရရှိလာမည်ြဖစ်သည်။
ေပ
ြ ာင်းေရ�� ေနထိုင်ြခင်း�ှင့် ဖွံ��ဖိ�းေရး
အေစာပိုင်းအခန်းတွင် ေတွ�ရှိခဲ့ရသည့်အတိုင်း ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို� ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်း
သည် သိသိသာသာ ထင်ရှားလှသည်။ �မိ��ပ
ြ ဖွံ� �ဖိ�းမ�သည် စီးပွားေရးဖွံ� �ဖိ�းမ�တွင် အေရးပါေသာ
အခန်းမှ ပါဝင်သည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများတွင် ေကျးလက်မှ �မ�ိ �ပ
ြ သိ�ု ေပ
ြ ာင်းေရ��မ���န်းသည်
�မိ��ပ
ြ အလုပ်ဖန်တီး�ိုင်မ�ထက် သာလွန်ေနသည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့် �မ�ိ �ပ
ြ လူမ� ဝန်ေဆာင်မ��ှင့်
စက်မ�လုပ်ငန်း �ှစ်ခုလုံးက စွမ်းအားစုရယူ�ိုင်သည်ထက် ထူးထူးကဲကဲသာလွနေ် နသည်။
အက
� ီးဆုံးေသာ LDC �မိ��များ၏ ယေန�ေ ြပာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်းသည် �မိ��ပ
ြ အလုပ်သမားပိုလ�ံမ�
၏ သိသာလှေသာ ြဖစ်စ�် ကို ြဖစ်ေစေသာ အေက
� ာင်းတစ်ရပ်အြဖစ် ြမင်ရမည်။ ယင်း ြဖစ်ရပ်
က ေလာေလာဆယ် �မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့ ြပဿနာကို ဆက်လက်ဆိုးဝါးေစသည်။
ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်းေ �ကာင့် နည်းလမ်း�ှစ်မျိ�းဖ
ြ င့် ေကျးလက်�မိ��ပ
ြ တည်ေဆာက်ပုံ
မမ�တြခင်းကို ပို�ပီးဆိုးေစသည်။ ပထမတစ်မျိ�း- ြပည်တွင်းေပ
ြ ာင်းေရ�� ေနထိုင် ြခင်းက
33
�မိ��ပ
ြ လူဦးေရ တိုးတက်မ��ှင့်အတူ �ိ�င်းယှ�်�ပီး �မိ�� ြပအလုပ်အကိုင်ရှာေဖွ ြခင်း �ကီးထွားမ�ကို
မမ�မတ တိုးပွားေစသည်။ ယင်း ြဖစ်ရပ်သည် သမိုင်းမှာမက
� �ံစဖူး တိုးတက်ခဲ့ ြခင်း ြဖစ်သည်။
ပညာတတ်က�မ်းေသာ လူငယ်များ ေနရာေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းစနစ်တွင် ပါဝင်ေနေသာ ေက
� ာင့်
ြဖစ်သည်။ သူတို� ရှိေနခ
ြ င်းသည် �မိ��ပ
ြ အလုပ်သမားများ တိုးပွားလာေစပ
� ီး တစ် �ပိ�င်တည်း
မှာပင် တန်ဖိုးရှိေသာ ေကျးလက်ေဒသ လူသားအရင်းအ�ှီးကို ေလျာ့နည်းေစသည်။
ဒုတိယတစ်မျိ�း- �မိ��ပ
ြ အလုပ် ဖန်တီးေပ�ိုင်မ�သည် ေကျးလက်ေဒသ အလုပ်ဖန်တီးေပး
�ိုင်မ�ထက်် ပိုမိုခက်ခဲ �ပီး အကုန်အကျလည်းများသည်။ စက်မ�က�တွင် အလုပ်
အေတာ်များများအတွက် သီးသန်�သယံဇာတသွငး် အားစု လိုအပ်ေသာေက
� ာင့် ြဖစ်သည်။
ထို�ြပင် သင့်ေတာ်ေသာ လုပ်သားအင်အားသုံး ထုတ်ကုန်ပစ�ည်း�ှင့် ပူးတွဲ �ပီး �မိ��ပ
ြ လုပ်ခလစာ
ြမင့်တက်လာခ
ြ င်းဖိအား�ှင့် အလုပ်သမားများ၏ အပိုအကျိ�းခံစားခွင့်တို�ကို လုပ်သား၏
ကုန်ထုတ်စွမ်းအားကိုြမ�င့်တင်ြခင်း ြဖင့် ေခတ်မီက� ထုတ်လုပ်သည့် ပမာဏတိုးတက်လာခ
ြ င်း
က တာဝန်ခံရမည် ြဖစ်သည်။ ဤကဲ့သို� လုပ်အား ေရာင်းလိုအားဘက်မှ လ�င်ြမန်စွာ
တိုးတက်လာခ
ြ င်း�ှင့် ၀ယ်လိုအားဘက်မှ ေလျာ့ပါးမ�သည် လုပ်အား၊ သွင်းအားစု
မညီမ�ေရးပ
ြ ဿနာမှ ေရရှည်ြပဿနာသို� ဦးတည်သွားေနသည်။
သို�ေသာ်လည်း ဖွံ� �ဖိ�းမ�ြဖစ်စ�်အေပ� ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းအကျိ�းသက်ေရာက်မ�က ၎င်း၏
ပိုမို ဆိုးဝါးသည့် �မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့�ှင့် ဖုန်းကွယ်အလုပ်လက်မဲ့တို�ထက် ပိုမိုများပ
ြ ား သည်။
အမှန်အားဖ
ြ င့်
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံအေတာ်များများ၏
ေရ��ေပ
ြ ာင်းမ�
သေဘာတရားသည်
လူသားအရင်းအမ
ြ စ်၏ က�အလိုက် ခွေ၀အသု
ဲ
ံး ြပ�ခ
ြ င်း အကျိ�းသက်ေရာက်မ� ြဖစ်�ပီး
ဖွံ� �ဖိ�းမ�ြဖစ်စဥ် မဟုတ်ပါ။ အတိအကျဆိုရလ�င် ယင်းသည် ေယဘုယျအားဖ
ြ င့် စီးပွားေရး
တိုးတက်မ�အေပ� မူတည်�ပီး စီးပွားေရးတိုးတက်မ�၏ လက�ဏာကို ေဖာ်ြပသည်။
ထို�ေ �ကာင့်ပင်လ�င်
အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများေသာေနရာသို�
ေပ
ြ ာင်းေရ��
ြခင်းသည်
မဖွံ� �ဖိ�းခ
ြ င်း၏လက�ဏာ�ှင့်
မသင့်ေလျာ်သည့်ဖွံ� �ဖိ�းမ�ကို
ြဖစ်ေစသည့်
အေက
� ာင်းရင်း ြဖစ်သည်။ �ိုင်ငံတွင်း ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို� အလုပ်သမားေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်း
သဘာဝ�ှင့် ဖွံ� �ဖိ�းမ�ြဖစ်စ�်လက�ဏာကို နားလည်ြခင်းသည် ဖွံ� �ဖိ�းမ�ြဖစ်စဥ်၏ သဘာဝ�ှင့်
လက�ဏာရပ်ကို နားလည်�ပီး လူမ�ေရးအရ လိုလားအပ်ေသာနည်းလမ်း ြဖင့် မူဝါဒများကို
ေဖာ်ထုတ်ရာတွင် အဓိကကျသည်။ ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်း ြဖစ်ရပ်၏အဓိကကျမ�ကို ထင်ရှားေစသည့်
�ိုးစင်းေသာ ေခ
ြ လှမ်းသည် ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ အမှန်ဝင်ေငွေပ� အကျိ�းသက် ေရာက်မ�
ရှိသည့် စီးပွားေရး�ှင့် လူမ�ေရးမူဝါဒသည် သွယ်ဝိုက်၍ ြဖစ်ေစ၊ တိုက်�ိုက်ြဖစ်ေစ ေရ��ေပ
ြ ာင်း
ေနထိုင်မ�ြဖစ်စ�်ကို လ�မ်းမိုးေက
� ာင်း အသိအမှတ်ြပ�ရမည်။ ယင်း ြဖစ်စ�်သည်က�အလိုက်
�ှင့် ေဒသစီးပွားေရး လ�ပ်ရှားမ�၊ ဝင်ေငွြဖန်�ြဖ�းခ
ြ င်း�ှင့် လူဦးေရက
� ီးထွားမ�တို�ကို ေပ
ြ ာင်းလဲ
34
ေစသည်။
စီးပွားေရးမူဝါဒသည်
�မိ��ပ
ြ �ှင့်ေကျးလက်ဝင်ေငွများ(သို�)
�ှစ်မျိ�းလုံး၏
၀င်ေငွအဆင့်�ှင့်တိုးတက်မ�အေပ� တိုက်�ိုက် ြဖစ်ေစ၊ သွယ်ဝိုက်၍ြဖစ်ေစ အကျိ�းသက်ေရာက်
ြခင်းေက
� ာင့် ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင် ြခင်း သဘာဝ �ှင့် အေရးပါမ�ကို လ�မ်းမိုးမည့် အလားအလာ
ရှိသည်။ အချိ��ေသာမူဝါဒများတွင် တိုက်�ိုက် (သို�မဟုတ်) ချက်ချင်း အကျိ�းသက်ေရာက်မ�
ရှိလင့်ကစား (ဥပမာ- လုပ်ခလစာ�ှင့် ဝင်ေငွ မူဝါဒများ�ှင့် အလုပ်ေပး�ိုင်မ� ြမင� ့်တင်ေရး
အစီအစ�်များ)တွင် အေရးမက
� ီးသည့် မူ၀ါဒ များလည်းရှိသည်။ ဤမူ၀ါဒများတွင်
ကုန်ပစ�ည်းေစျး��န်းသတ်မှတ် ြခင်း၊ ေချးေငွခွဲေဝခ
ြ င်း၊ အခွန်သတ်မှတ် ြခင်း၊ ြပည်ပပို�ကုန်
တိုး ြမ�င့်ြခင်း၊ သွင်းကုန်အစားထိုး ြခင်း၊ ကုန်သွယ်မ��ှင့်ဆိုင်ေသာ ေငွလဲ��န်းမူဝါဒများ
ပထဝီဆိုင်ရာလူမ�ဝန်ေဆာင်မ�များ ြဖန်�ေ၀ေပးခ
ြ င်း၊ အများ ြပည်သူ ရင်း�ှီး ြမ��ပ်�ှံမ� အစီအစ�်၏
သေဘာသဘာဝ၊ ပုဂ�လိက၏ �ိုင်ငံြခား ရင်း�ှီး ြမ��ပ်�ှံသူများအေပ� သေဘာထား၊ လူဦးေရ�ှင့်
မိသားစုစီမံကိန်းအဖွဲ�အစည်းများ၊ ပညာေရးစနစ်၏ ဖွဲ�စည်းပုံ ပါဝင်မ�ပမာဏ�ှင့် ကိုင်း��တ်မ�၊
အလုပ်သမားေစျးကွက်များ၏ေဆာင်ရွက်ချက်၊ အပ
ြ ည်ြပည်ဆိုင်ရာ နည်းပညာလ�ဲေ ြပာင်းမ�
အေပ� အများပ
ြ ည်သူ တို�၏ မူဝါဒ၊ သေဘာ သဘာဝ�ှင့် စက်မ�လုပ်ငန်းအသစ်တို�၏ တည်
ရှိရာတို� ပါဝင် �ကသည်။ အဓိကအေရး �ကီးေသာ �ိုင်ငံတွင်း�ှင့် �ိုင်ငံအေတာ်များများအတွက်
�ိုင်ငံတကာေပ
ြ ာင်းေရ�� အေခ
ြ ချေနထိုင် ြခင်းတို�ကို အသိအမှတ် ြပ�ရန် သိသိသာသာ
လိုအပ်လာသည်။ ထို�ြပင် ဖွံ� �ဖိ�းေရးမူဝါဒ တိုးတက်ေစရန် ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်း�ှင့် လူဦးေရ
ပျံ��ှံ�ြခင်း �ှစ်ခုတို� ဆက်သွယ်မ�ကို အခ
ြ ားတစ်ဖက်မှ ေပါင်းစပ်�ပီး စီးပွားေရးကိန်းရှင်များတို�ြဖင့်
ဘက်ေပါင်းစုံ ေဘာင်ခတ်မ�လုပ်ရမည်။
ထပ်ေလာင်းအေနဖ
ြ င့်
လူများမည်သည့်အေက
� ာင်းေက
� ာင့်
ေပ
ြ ာင်းေရ�� �က �ပီး
ဆုံး ြဖတ်ချက်ချရာတွင် မည်သည့်အေက
� ာင်းအချက်များက အေရးပါသနည်းဆိုသည်ကို က��ု်ပ်
တို� နားလည်ရန်လိုအပ်သကဲ့သို� ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ စီးပွားေရး�ှင့် လူမ�ေရးဖွံ� �ဖိ�းမ�အတွက်
ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်း၏ အကျိ�းသက်ေရာက်မ� မည်သို�ရှိပါသလဲ။ ဖွံ� �ဖိ�းေရး မူဝါဒများ
အားလုံးသည် ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်းကို အကျိ�းသက်ေရာက်ေစသလား၊ ယင်းေက
� ာင့်
အကျိ�းသက်ေရာက်မ� ခံရသလား၊ မည်သည်က အေရးပါဆုံးလဲ၊ ဘာေက
� ာင့်လဲ၊ ြခားနားေသာ
ဦးတည်ချက်�ှင့် တစ်ခါတစ်ရံ အပ
� ိ�င်ြဖစ်ေနေသာ ဦးတည်ချက်များ �ကားတွင် မူဝါဒဦးစားေပးမ�
�ှင့် အေပးယူလုပ်ြခင်းဆိုတာဘာလဲ။ (ဥပမာ - �ိုင်ငံတွင်း ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ြခင်းကို
ေလ�ာ့ချခ
ြ င်း�ှင့် ေကျးလက်ေဒသတွင် ပညာေရးအခွင့်အလမ်းကို ချဲ�ထွင်ေပးခ
ြ င်း) လာမည့်
အခန်းများတွင်
က��ု်ပ်တို�၏
တာဝန်အစိတ်အပိုင်းသည်
ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်း
အလုပ်လက်မဲ့�ှင့် ဖွံ� �ဖိ�းေရး တို��ှင့် ပတ်သက်သည့်အြခားေသာ ေမးခွန်းများ၏ အေဖ
ြ ကို
ရှာမည်ြဖစ်သည်။
35
ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းပုံစံများသည် ��ပ်ေထွး �ကသည်။ ေရရှညဖ် ွံ� �ဖိ�းမ� ��ေထာင့်မှ �ကည့်လ�င်
အလွန်အေရး �ကီးေသာ ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင် ြခင်းသည် ေကျးလက်မှ�မိ��ပ
ြ သို� ေပ
ြ ာင်း �က
ြခင်း ြဖစ်သည်။ သို�ေသာ်လည်း ေကျးလက်မှေကျးလက်၊ �မိ��ပ
ြ မှ�မိ��ပ
ြ �ှင့် �မိ��ပ
ြ မှ ေကျးလက်သို�
လည်းေပ
ြ ာင်းေရ�� �ကသည်။ ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို� ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းသည် အေရးအက
� ီးဆုံး ြဖစ် �ပီး
အေက
� ာင်းရင်းမှာ �မိ��ေနလူဦးေရတွင် �မိ��ပ
ြ တွင် ေမွးဖွား��န်းနည်းေသာ်လည်း ေကျးလက်မှ
�မိ��ပ
ြ သို� ေရ��ေပ
ြ ာင်းလာသူဦးေရပါ၀င်မ�က များေနေသာေက
� ာင့် ြဖစ်သည်။ စုစည်းလာေသာ
စီးပွားေရးလုပ်ငန်းများ�ှင့်
အခ
ြ ားအချက်အချိ��များေက
� ာင့်၊
�မိ��များ၏
စီးပွားေရး
လုပ်ေဆာင်ချက်များအေပ� ဖွံ� �ဖိ�းေစမည့် အလားအလာများေက
� ာင့် ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင် ြခင်း
မှာ အေရး �ကီးသည်။ သို�ေသာ်လည်း �မ�ိ �ပ
ြ မှ ေကျးလက်သို� ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းကိုလည်း
နားလည်ရန်
အေရး �ကီးသည်။
�မိ��များတွင်
ေငွရှာရခက်ခဲေသာ
အချိန်တွင်
ေကျးလက်၌ေငွရလွယ်ေသာ သီး�ှံများ၏ေစျး��န်း ြမင့်လာချိန်တို� တိုက်ဆိုင်လ�င် �မ�ိ �ပ
ြ မှ
ေကျးလက် ေပ
ြ ာင်းေရွ�မ�များ ြဖစ်ေပ�မည်။ ယင်း ြဖစ်ရပ်မျိ�းကို အာဖရိကရှိ Ghana �ိုင်ငံတွင်
ြဖစ်ေပ�ခဲ့သည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့် ြဖစ်ရပ်တစ်ခုလုံးကို �ခ�ံ �ကည့်လ�င် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံ
များအတွင်းမှာ ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်မ� ဆက်လက် ြဖစ်ေပ�ေနပ
� ီး အထူးသဖ
ြ င့် မေဝးကွာလှေသာ
ေဒသသို� ေပ
ြ ာင်းေရ�� �က ြခင်း ြဖစ်သည်။ ဤေရ��ေပ
ြ ာင်းမ�များသည် ေရှး�ိုးအစ�်အလာ
လူမ�အဖွဲ�အစည်းတွင် လူ �ကိ�က်များေသာ ပုံရိပ်�ှင့် ဆန်�ကျင်ေနသည်။ ပုံ(၇.၁၀)တွင်
�ိုင်ငံအများအပ
ြ ား၏ �ိုင်ငံတွင်း လူများ ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်း ဖွဲ�စည်းပုံကို ြပသည်။
ပုံ(၇.၁၀) ေရွးချယ်ထားေသာ�ိုင်ငံများတွင်ေနရာေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်းအစိတ်အပိုင်းများဇယား
36
လုပ်ခလစာကွာြခားမ�၊ အသက်အရွယ်၊ ပညာေရးအေခ
ြ အေနအရ ေရ��ေပ
ြ ာင်း
ေနထိုင် �ကသကဲ့သို� အိမ်ေထာင်ြပ�သဖ
ြ င့် ေပ
ြ ာင်းေရ��အေခ
ြ ချေနထိုင်ြခင်းကိုလည်း ရှင်း ြပ
�ိုင်သည်။ ခရီးအကွာအေဝး၊ ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းေက
� ာင့် ကုန်ကျစရိတ်၊ ငတ်မွတ် ြခင်း၊ ေရာဂါဘယ၊
အက
� မ်းဖက်မ��ှင့် အခ
ြ ားေသာ ေရာဂါများ�ှင့် မူလလူမ�အဖွဲ�အစည်းတွင် အရာရာနိမ့်ကျလာမ�
ဥပမာ-လူမ�အဖွဲ�အစည်းတွင် လူမ�ေရးအလ�ာ နိမ့်ကျလ�င် ေနရာေရ��ေပ
ြ ာင်းရန် ပိုမို
ြဖစ်�ိုင်သည်။
ထို�ေ �ကာင့် ေရ��ေပ
ြ ာင်းမ� ြဖစ်ေပ�သည်။ ေနရာေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်းသည်
မိသားစုများအတွက် တစ်မျိ�းတစ်ဖုံအားဖ
ြ င့် အရင်းအ�ှီးများ ြဖန်�ထွက်သွားခ
ြ င်း ပုံစံတစ်မျိ�း
ြဖစ်သည်။ ထိုမိသားစုများ၏ အချိ��ေသာ မိသားစုအဖွဲ�ဝင်များသည် စီးပွားေရး ကေမာက်ကမ
ြဖစ်မ�မှ
လွတ်ေသာေနရာများသို�
သွားေရာက်အေခ
ြ ချလိုသည်။
မူရင်းေနရာမှာသာ
ေနလ�င်လည်း စီးပွားေရး ကေမာက် ကမဒဏ်ကို ခံရမည်။ သုေတသီပညာရှင် တစ်ေယာက်က
ထိုင်း�ိုင်ငံတွင် အာမခံ ထားရခ
ြ င်း အေက
� ာင်းရင်းကို ေနရာေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင် ြခင်း ပုံစံ�ှင့်
ရှင်း ြပဖူးသည်။
ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို� ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်း၏ စီးပွားေရး သေဘာတရား
အေနာက်ဥေရာပ�ှင့်
အေမရိကန်ြပည်ေထာင်စုတို�၏
စီးပွားေရးဖွံ� �ဖိ�းမ�သည်
ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ ေဒသသို� အလုပ်သမားများေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်း�ှင့် နီးနီးကပ်ကပ် ဆက်စပ်လ�က်
ရှိသည်။ အများအားဖ
ြ င့် လယ်ယာစိုက်ပျိ�းေရး အဓိကလုပ်ကိုင်ေသာ ေကျးလက်က� �ှင့်
စက်မ�လုပ်ငန်း ကို အဓိကအာ�ုံစိုက်ေသာ �မိ��ပ
ြ က�တို�ပါဝင်သည်။
ဤ�ိုင်ငံများရှိ စီးပွားေရးဖွံ� �ဖိ�းမ��ှင့် ပတ်သတ်သည့် လက�ဏာများမှာ စိုက်ပျိ�းေရးမှ
လုပ်သားများ စက်မ�က�သို� ေပ
ြ ာင်းေရ��သည့် ေကျးလက်မှ �မ�ိ �ပ
ြ ေပ
ြ ာင်းလဲမ� ပုံသ�န်များ
ေတွ�ရသည်။ ယင်းကိစ�တွင် ြပည်တွင်းမှ ြပည်ပသို� ေရ��ေပ
ြ ာင်းမ�များလည်းပါ၀င်သည်။ �မိ��ပ
ြ
ြဖစ်ထွန်း ြခင်း�ှင့် စက်မ�တည်ေထာင်ဖွံ� �ဖိ�းေစခ
ြ င်းတို�သည် အ�ှစ်သာရအားဖ
ြ င့် အဓိပ�ါယ်ချင်း
တူသည့် ေဝါဟာရဖ
ြ စ်သည်။ ယင်းသမိုင်းဆန်ေသာ စံြပပုံစံက LDC များ ဖွံ� �ဖိ�းေရးအတွက်
ဥပမာအဖ
ြ စ် ေဖ�ပ
ြ ေပးသည်။ ဥပမာအားဖ
ြ င့် မူရင်း Lewis ၏ အလုပ်သမားေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်း
သီအိုရီက သက်ေသဖ
ြ စ်သည်။ (အခန်း-၃ ကို �ကည့်ပါ။)
သို�ေသာ်လည်း �မ�ိ �ပ
ြ ေဒသတွင် အလုပ်လက်မဲ့ြပဿနာ�ှင့် လိုအပ်သေလာက်
မလုပ်မေပး�ိုင်ြခင်းတို� ြမင့်တက်ေနလင့်ကစား ေကျးလက်ေဒသမှ လူအေမ
ြ ာက်အြမား �မိ��ပ
ြ
37
ေဒသသို� အစုလိုက်အ �ပ�ံလိုက် ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနက
� သည်ကို ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများ ေတွ� �က�ံ ေနရ
ချိန်တွင် လွန်ခဲ့ေသာ ဆယ်စု�ှစ်ေပါင်းများစွာ၏ များပ
ြ ားလှေသာ သက်ေသများက Lewis ၏
က��ှစ်ခုစံြပပုံစံဖွံ� �ဖိ�းမ�၏ စစ်မှန်မ�ကို ေလျာ့ကျေစသည်။ သေဘာတရားတစ်ခုကို ရှင်းလင်း
ြပ ြခင်း ရရှိလာေသာ ြပဿနာများကို ေဖ
ြ ရှင်းရန် မူဝါဒများကို ေနရာတိုင်း မှာရှာရမည်။
�မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့ ြပဿနာ၏ အဆက်အစပ်ြဖင့် အရှိန်ြမင့်လာေသာ ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ
ေပ
ြ ာင်းလဲအေခ
ြ ချေနထိုင် �က ြခင်း၏ ထင်ရှားေသာ ဝိေရာဓိသေဘာေဖ
ြ ရှင်းရန် သီအိုရီတစ်ခု
ကို Todaro ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင် ြခင်းဟု လူသိများသည်။ ၎င်း၏ ဟန်ချက် ထိန်း ြခင်းပုံစံကို
Harris Todaro ပုံစံအြဖစ် သတ်မှတ်သည်။
Todaro စံြပပုံစံ၏ ေဖာ်ြပချက်
လူများေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချေနထိုင်ြခင်းသည် အဓိကအားဖ
ြ င့် စီးပွားေရးဖ
ြ စ်စ�်ေ �ကာင့်
ြဖစ်ေ �ကာင်း ��ေထာင့်မှ စတင်မည်။ �မိ��ပ
ြ ေဒသတွင် အလုပ်လက်မဲ့ရှိေနေသာ်လည်း
ေရ��ေပ
ြ ာင်း အေခ
ြ ချေနထိုင်သူ တစ်ဦးချင်းက မိမိေတွးေခ�ယူဆချက်အရ ေပ
ြ ာင်းေရ��ရန်
ဆုံး ြဖတ်ချက်ချြခင်း ြဖစ်သည်။ အမှန်ရမည့် ဝင်ေငွထက် ေမ�ာ်မှန်းဝင်ေငွအေပ�တွင် စဥ်းစား
ကာ �မိ��ပ
ြ �ှင့် ေကျးလက်ကွာဟမ�ေ �ကာင့် လူများေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချ ေနထိုင်ြခင်း ြဖစ်ေ �ကာင်း
Todaro စံြပပုံစံက ရှင်း ြပသည်။ ေကျးလက်မှာထက် �မ�ိ �ပ
ြ က�တွင် အလုပ်အကိုင်
အလွယ်ရမည်ြဖစ် �ပီး ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်း ြဖင့် အကျိ�းေကျးဇူးပိုရမည်ဟုေတွးရန် ြဖစ်သည်။
ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချေနထိုင်ြခင်း ဆုံး ြဖတ်ရာတွင် ြဖစ်ေပ�ေပ
ြ ာင်းလဲေနသည့် အချက်များကို
ပုံကားချပ်တို�ြဖင့် ပုံ(၇.၁၁)တွင် ြပထားသည်။
အ�ှစ်သာရမှာ လုပ်သားအင်အားလက်ေတွ��ှင့် အလားအလာ၊ �မိ��ပ
ြ က�တွင် ရရှိမည်
ဟု ေမ�ာ်လင့်ထားသည့်လုပ်ခ၊ ေကျးလက်ပုံမှန်၀င်ေငွ၊ ေပ
ြ ာင်းေရ�� �ပီးေနာက်ပိုင်း ၀င်ေငွ
ပိုလာမည်ဟု ေမ�ာ်လင့်ချက်များရှိသည်ဟု ယင်းသီအိုရီက ယူဆသည်။
ပုံြဖင့်ေဖာ်ြပထားေသာ ေအာက်ပါတို�ကိုလည်း အေရးယူစ�်စားရမည်။ ေကျးလက်
ေဒသရှိ သာမန်အားဖ
ြ င့် မက�မ်းကျင် (သို�) အနည်းငယ်လုပ်သားသည် လယ်ယာလုပ်သား
အဖ
ြ စ် (သူ�လယ်ယာတွင် လုပ်ကိုင်ေနသူ)သည် �ှစ်စ�် ပျမ်းမ�ဝင်ေငွယူနစ် ၅ဝ ရှိ �ပီး �မိ��ပ
ြ
ေရ��ေပ
ြ ာင်း အေခ
ြ ချခ
ြ င်း ြဖင့် သူ၏ က�မ်းကျင်မ��ှင့် ပညာေရးေနာက်ခံအရ ယူနစ် ၁ဝဝ ရေသာ
အလုပ်ကို ရသည်ဆိုပါစို�။ ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချရန်အတွက် အဓိကကျေသာ ဆုံး ြဖတ်ချက်သည်
ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ြခင်းမိုဒယ်ေပ�တွင် မူတည်သည်။ ၀င်ေငွကွာဟမ�ေ �ကာင့် ေရ��ေပ
ြ ာင်း
ေနထိုင် ြခင်း ြဖစ်သည်ဆိုသည်ကို ေတွ�ရမည် ြဖစ်သည်။ ထို�ေ �ကာင့် အလုပ်သမား သည်
လုပ်ခပိုမိုရေသာ �မိ��ပ
ြ အလုပ်ကို ရှာေဖွမည်ြဖစ်သည်။ သို�ေသာ်လည်း ယင်းကဲ့သို�ေသာ
38
ေနရာေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချခ
ြ င်း စံြပပုံစံများသည် ပိုမိုေခတ်မီေသာ၊ စက်မ�တိုးတက်ေသာ
ေနရာေဒသများတွင် ေတွ�ရသည်။ ထို�အ ြပင် ပိုလ�ံ (သို�) ပိုလ�ံလုနီး အလုပ်အကိုင် ရရှိမ�
ရှိေနသည့် ေနရာမျိ�းတွင် ြဖစ်သည်။ အလုပ်အကိုင်အြပည့်အ၀ ေပးထား�ိုင်သည့် အေခ
ြ အေန
တွင် ေပ
ြ ာင်းေရ��ရန် ဆုံး ြဖတ်ချက်သည် အလုပ်လစာအမ
ြ င့်ဆုံးရရှိမည့် ေနရာ၌အလုပ်ရရှိေရး
ကို အေခ
ြ ခံမည် ြဖစ်သည်။ လုပ်ခေပး�ိုင်သည့်အေခ
ြ အေန�ှင့် ယင်းလုပ်ခကို လက်ခံ�ိုင်
သည့် အချင်းချင်း အပ
ြ န် အလှန်အကျိ�းပ
ြ �မ�ြဖင့် တခ
ြ ားသို� ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်း �ှင့် တခ
ြ ားမှ
ဝင်ေရာက်လာခ
ြ င်း �ှစ်ခုတို�တွင် ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ြခင်းက လုပ်ခလစာခ
ြ ားနားမ�ကို ေလျာ့ကျ
ေစေသာ �ိုးစင်းလှသည့် ဤစီးပွားေရး သီအိုရီက ��န်ြပသည်။
ပုံ(၇.၁၁)ေကျးလက်မှ�မိ��ပ
ြ သို�ေြပာင်းေရ��ေရးဆုံးြဖတ်ြခင်းကိုစိစစ်ရာတွင်
ကားချပ်တို�ြဖင်သ
့ �ုပ်ေဖာ်ေဘာင်ခတ်ြခင်းဇယား
ကံမေကာင်းအေက
� ာင်းမလှစွာ�ှင့် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံအများစုတို�၏ အဖွဲ�အစည်း�ှင့်
စီးပွားေရး ကန်�သတ်မ�တို�အရ ယင်းစိစစ်မ�သည် လက်ေတွ�မကျေပ။ ပထမအေနဖ
ြ င့် ယင်း
39
�ိုင်ငံများသည် နာတာရှည်အလုပ်လက်မဲ့ြပဿနာ ကျေရာက်ေနလ�င် အေခ
ြ ချေရ��ေပ
ြ ာင်း
ေနထိုင်မည့်သူသည် လုပ်ခလစာေကာင်းေသာ အလုပ်ကိုချက်ချင်းရမည်ဟူ၍ မေမ�ာ်
လင့်�ိုင်ေပ။ အမှန်အားဖ
ြ င့် �မိ��ပ
ြ အလုပ်သမား ေစျးကွက်ထဲကို ဝင်လာပါက ပညာမတတ်ေသာ
မက�မ်းကျင်သည့် ေရ��ေပ
ြ ာင်းအလုပ်သမားများသည် လုံးဝအလုပ်လက်မဲ့ ြဖစ်�ိုင်သကဲ့သို�
အချိန်ပိုင်းအလုပ်မျိ�းကိုသာ ရက
� ေပမည်။ ထိုအလုပ်များတွင် လမ်းေဘးေစျးသည်များ၊
တစ်လမ်းဝင်တစ်လမ်းထွက် ေစျးေရာင်းသူများ၊ ပစ�ည်းေဟာင်း ြပန်လည် ြပင်ဆင်သူများ၊ �မိ��ပ
ြ
မိ�ိုးဖလာ (သို�) ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�တွင် ေချသလုံးအိမ်တိုင်ေန အလုပ်သမားများ
ပါဝင် �ကသည်။ ယင်းအလုပ်များသည် ဝင်ေရာက်လုပ်ကိုင်ရန် လွယ်ကူသည်။ အတိုင်းအတာ
ေသးသည်။ ပိုမို�ပိ�င်ဆိုင်မ�များသည်။လုပ်ခလစာ သတ်မှတ်မ� လွယ်ကူမည်။
ေရ��ေပ
ြ ာင်းလုပ်သားများ၏ အချိ��ေသာကိစ�များတွင် တက� သိုလ်ဘွဲ�လက်မှတ်ကို
�ကီးမား ေသာ လူသားအရင်းအ�ှီးအဖ
ြ စ် သေဘာထားသဖ
ြ င့် အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုေကာင်းမွန်
သွားသည်။ အချိ��ဆိုလ�င် ဤအလုပ်များကို ရ�ိုင်သည်။ သို�ေသာ်လည်း အေရအတွက်အားဖ
ြ င့်
အလွန်နည်းသဖ
ြ င့် ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ဖို� ဆုံး ြဖတ်ရာတွင် တစ်ဦးချင်းသည် ြဖစ်�ိုင်ေ ြခကို
ထည့်သွင်းစဥ်းစားသည်။ ထို�ြပင် �မိ��ပ
ြ ေကျးလက်အမှန်တကယ် ဝင်ေငွြခားနားမ�ေပ�မူတည်�ပီး
မည်မ�က
� ာေအာင် အလုပ်လက်မဲ့�ှင့် မသင့်ေလျာသည့် အလုပ်များ လုပ်ေနရဦးမည်ကို
စဥ်းစား �ကသည်။ ေခတ်မီက�မှ အလုပ်ကိုရရှိသူ ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချသူသည် �မ�ိ �ပ
ြ ေဒသ
�ှစ်စ�်ဝင်ေငွ ၂ဆကို ရရန်ေမ�ာ်မှန်း�ိုင်သည်။ တစ်�ှစ်တာအတွင်း လစာေကာင်းေသာ
အလုပ်ကို ရေအာင်ရှာေဖွ�ိုင်လ�င် ြဖစ်�ိုင်ေ ြခ ၁/၅ သာလ�င်ရှိ �ပီး၊ အကျိ�းသက်ေရာက်မ�
အနည်း အကျ�်းသာရှိသည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့် �မိ��ပ
ြ ေဒသတွင် လစာေကာင်းေကာင်း
ရရှိ�ိုင်သည်။ အမှန်တကယ်ြဖစ်�ိုင်ေ ြခမှာ ၂၀ရာခိုင်��န်းသာရှိသည်။ ထို�ေ �ကာင့် သူ၏
ေမ�ာ်လင့်ထားေသာ တစ်�ှစ်တာကာလအတွင်း �မိ��ပ
ြ ဝင်ေငွသည် အမှန်အား ြဖင့် ယူနစ် ၂ဝ သာ
ရှိသည်။ �မိ��ပ
ြ အလုပ်သမားတစ်ေယာက် ြပည့်ြပည့်စုံစုံ အလုပ်ရ�ိုင်ေသာ ဝန်းကျင်တွင် ၁ဝဝ
ယူနစ် ရရန် မေမ�ာ်လင့်�ိုင်ေပ။ ထို�ေ �ကာင့် အတိုင်းအတာ ကာလတစ်ခုတွင် ေအာင်ြမင်မ�၏
ြဖစ်�ိုင်ေ ြခသည် ၂ဝရာခိုင်��န်းရှိသည်။ �မိ��ပ
ြ �ှင့် ေကျးလက်ေဒသ �ှစ်ခုအ �ကား ဝင်ေငွရှာ�ိုင်မ�
မတူညီ ြခင်းသည် ၁ဝဝရာခိုင်��န်းရှိေသာ်လည်း ေပ
ြ ာင်းေရ��လုပ်သား တစ်ေယာက်သည်
�မိ��ပ
ြ တွင် အလုပ်ရှာရန် ကျိ�းေက
� ာင်းဆီေလ�ာ်မ�မရှိေပ။ သို�ေသာ်လည်း ေအာင် ြမင်မ�
ြဖစ်�ိုင်ေ ြခသည် ၈ဝရာခိုင်��န်းရှိချိန်တွင် �မိ��ပ
ြ ဝင်ေငွသည် ၆ဝရာခိုင်��န်းထိ ေမ�ာ်မှန်း�ိုင်ပါက
ေရ��ေပ
ြ ာင်းလုပ်သားအဖို� ကာလတစ်ခုအတွင်း �မိ��ပ
ြ ေဒသတွင် မိမိကံ �ကမ�ာကို စမ်းသပ်
�ိုင်သည်။ �မိ��ပ
ြ ေဒသတွင် အလုပ်လက်မဲ့��န်း ြမင့်မားေနေသာ်လည်း စွန်�စားသင့်သည်။
40
ကာလရှည်အတွက် စဥ်းစားရန် ေလ့လာလ�င်အထူးသဖ
ြ င့် ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချ
လုပ်ကိုင် �ကမည့်သူများ၏ အသက်ကို ၁၅ �ှစ်�ှင့် ၂၄ အတွင်းဟု ယူဆပါက ပိုမိုလက်
ေတွ�ကျေသာ ယူဆချက် ြဖစ်သည့် ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်းကို ကာလရှည်�ှင့် အမ
� ဲတမ်းဝင်ေငွရေရး
တွက်ချက်မ� ဆုံး ြဖတ်�ိုင်ရန် တင်ြပမည်။ အကယ်၍ ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချသူသည် ကနဦးကာလ
တွင် ပုံမှန်လစာနည်းေသာ အလုပ်ကိုပင် ရရန်ြဖစ်�ိုင်ေ ြခနည်းသည်ကို �ကိ�တင်ေမ�ာ်မှန်း �ပးီ
�မိ��ပ
ြ ရှိအဆက်အသွယ်မှ အလုပ်ရရှိမ� ြဖစ်�ိုင်ေ ြခ ပိုများမည်ဟု ေမ�ာ်လင့်ပါက ေပ
ြ ာင်းေရ��
ေနထိုင် ြခင်း ြဖစ်�ိုင်ပါသည်။ သို�ေသာ်လည်း ကနဦးကာလတွင် ေမ�ာ်မှန်းထားေသာ
ဝင်ေငွသည် ထင်ထားသည်ထက် ေလျာ့�ိုင်သည်။ ေမ�ာ်မှန်းထားေသာ �မိ�� ြပဝင်ေငွ၏ ကာလ
တန်ဖိုးသည် ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချသူ၏ စီမံမ�ကာလအတွင်း တန်ဖိုးတက်ေနပါက ေရ��ေပ
ြ ာင်း
အေခ
ြ ချေနထိုင်ရန် ဆုံး ြဖတ်ချက် မ�တ ညီ�ွတ်ပါသည်။ အ�ှစ်သာရအေနဖ
ြ င့် ယင်း ြဖစ်စ�်ကို
ပုံ(၇.၁၁)တွင် ပုံစံြဖင့် ေဖာ်ြပ ထားသည်။
�မိ��ပ
ြ �ှင့် ေကျးလက်လုပ်ခလစာ��န်း ထိန်းည�ိ ြခင်းထက် ယှဥ်�ပိ�င်မ�ေ �ကာင့်သာ က��ု်ပ်တို�
၏ စံြပပုံစံရှိ ေကျးလက်မှ�မိ��ပ
ြ ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းသည် ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ ေမ�ာ်မှန်းဝင်ေငွကို
ညီမ�ေစသည်။ ဥပမာအားဖ
ြ င့် ပျမ်းမ�ေကျးလက်ဝင်ေငွသည် ၆ဝ ြဖစ်�ပီး �မိ��ပ
ြ ဝင်ေငွသည် ၁၂ဝ
ြဖစ်လ�င် အမ
ြ တ်ရချိန်အထိ �မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့��န်း ၅ဝရာခိုင်��န်း လိုအပ်မည်။ အေက
� ာင်း
ရင်းက
ေမ�ာ်မှန်းဝင်ေငွများကို
လုပ်ခလစာများအပ
ြ င်
အလုပ်ရ�ိုင်ေချ
အေပ�
မူတည်ေသာေက
� ာင့် ြဖစ်သည်။ �မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့��န်း အေတာ်အတန်ရှိေနလင့်ကစား
ေရ��ေပ
ြ ာင်းမ�ကလည်း ဆက်ရှိ ေနမည်။ က��ု်ပ်တို�၏ ဥပမာတွင် �မ�ိ �ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့��န်း
၃ဝရာခိုင်��န်း မှ ၄၀ရာခိုင် ��န်း ြဖစ်ခဲ့ေသာ်လည်း ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်မ� ဆက်ရှိေနသည်။
ေမ
ြ ပုံကားချပ်ြဖင့် တင်ြပြခင်း
အစ�်အလာကျမ်း�ိုးလွတ်လပ်ေသာ
ေစျးကွက်စံြပပုံစံမှာကဲ့သို�
�မိ��ပ
ြ ေမ�ာ်လင့်
ထားေသာ လုပ်ခလစာ�ှင့် ပျမ်းမ�ေကျးလက်ဝင်ေငွတို� �ှစ်ခု �ကား အလုပ်လက်မဲ့မ�ေ ြခကို
ရ�ိုင် ြခင်း၏ လုပ်ငန်းစ�်ကို Harris-Todaro စံြပပုံစံေ ြမပုံကားချပ်ြဖင့် ရှင်း ြပသည်။ ယင်းကို
Figure 7.11 တွင် ြပထားသည်။ ေကျးလက် စိုက်ပျိ�းေရး�ှင့် �မိ��ပ
ြ ထုတ်လုပ်ေရး�ှစ်ခုရှိသည်ဟု
ယူဆထားသည်။ စိုက်ပျိ�းေရးအတွက် အလုပ်သမားလိုအပ်ချက် (demand for labor)
(လုပ်သားအစွန်းထွက် ထုတ်ကုန်မျဥ်းေကွး) AA’ သည် အ�ုတ်လက�ဏာမျဥ်းေကွး ြဖစ်သည်။
ထုတ်လုပ်မ�က�တွင် အလုပ်လိုအပ်ချက်ကို MM’ ြဖင့်ြပသည်။ (ညာဘက်မှ ဘယ်သို� )
ြ ာင်းလွယ်
စုစုေပါင်းအလုပ်သမားအင်အားကို မျ�်း OAOM ြဖင့် ြပသည်။ ကျမ်း�ိုးသစ်၏ ေပ
41
ြပင်လွယ်ြဖစ်ေသာ အလုပ်သမားအားလုံး အလုပ်ရ�ပီးေသာ စီးပွားေရးတွင် လုပ်ခအားမ�ေ ြခ
W* A = W* M စိုက်ပျိ�းေရး၌ OALA အလုပ်သမား �ှင့်အတူ �မိ��ပ
ြ ထုတ်လုပ်ေရး၌ OMLM
အလုပ်သမားများ ခန်�ထား�ိုင်သည်။ ထို�ေ �ကာင့် အလုပ်သမားအားလုံး အလုပ်ရ�ပီးဟု
ယူဆထားသည်။ Level Wm ၌ Tadaro ယူဆထားကဲ့သို� �မ�ိ �ပ
ြ လစာများကို အဖွဲ�အစည်းလိုက်
သတ်မှတ်ထားပ
� ီး (မေပ
ြ ာင်း�ိုင်မ ြပင်�ိုင်ေသာနိမ့်ကျမ�) W M သည် WA အေပ�တွင်ရှိသည်။
အလုပ်လက်မဲ့မရှိဟု ယူဆလ�င် OMLM တို�သည် OAWA လုပ်ခလစာတုိ့၌ (OA WA ၏
လွတ်လပ်ေသာ ေစျးကွက်ေအာက်၌) ေကျးလက်အလုပ်ကို ရရှိ �က သည်။ ထို�ေ �ကာင့် ယခုအခါ
WM ကို အဖွဲ�အစည်းလိုက် ပုံေသသတ်မှတ် ြခင်း�ှင့်အတူ က��ု်ပ်တို�တွင် �မိ��ပ
ြ
ေကျးလက်အမှန်တကယ်လုပ်ခလစာကွာဟမ� WMWA ရှိသည်။ အလုပ်ရရှိ�ိုင်မ�သည် OMLM
ရှိလင့်ကစား ေကျးလက်အလုပ်သမားများကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် ေပ
ြ ာင်းခွင့်ေပးလိုက်လ�င်
(တ�ုတ်�ိုင်ငံမှ လွဲ၍ ကမ�ာ့အ�ှံ�အ ြပားတွင် ရှိသည်။) သူတို�အားလုံးသည် �မိ��ပ
ြ အလုပ်ကို
ထီထိုးသကဲ့သို� သူတို�ကံ �ကမ�ာကို သူတို�စမ်းသပ် �ကမည်။ ကုန်ထုတ်လုပ်ေရးတွင် အလုပ်
ခန်�ထားမ� အချိ�းအစားအရ သူတို�၏ အလုပ်ရ�ိုင်ေ ြခကို ေဖာ်ြပရာတွင် �မ�ိ �ပ
ြ အလုပ်
သမားအစုအေဝး LUS တို� ြဖစ်�ပီး ထို�ေနာက် သူတို�၏ေဖာ် ြပချက်သည်
အထက်ညီမ�ခ
ြ င်းက စိုက်ပျိ�းေရးဝင်ေငွ WA
�ှင့်အတူ �မိ��ပ
ြ ေမ�ာ်လင့်ထားေသာ ဝင်ေငွ
(Lm/Lus) (Wm) တို�ညီမ�မ�သည် �မိ��ပ
ြ အလုပ်အကိုင် အဆင်ေ ြပမ�ကို ြပသည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့်
အလားအလာသည် ေရ��ေပ
ြ ာင်း အလုပ်သမားသည် အလုပ်တစ်ခု�ှင့် တစ်ခု �ကား ထူး ြခားမ�
မရှိေတာ့ေပ။ ယင်းကဲ့သို�ေသာ မထူး ြခားသည့် ဆုံရပ်ေနရာကို ပုံ(၇.၁၂)တွင် qq’ မျ�်းေကွး
ြဖင့် ြပသည်။
ပုံ (၇.၁၂) Harris-Todaro လူအများေပ
ြ ာင်းေရ��မ� စံြပပုံစံဇယား
42
အလုပ်လက်မဲ့ မ�ေ ြခအသစ်သည် ယခုအခါ ဆုံမှတ် Z မှာရှိသည်။ ယင်းေနရာတွင် �မိ��ပ
ြ ေကျးလက်လုပ်ခလစာကွာဟမ�သည် WM-WA OALA ြဖစ်သည်။ အလုပ်သမားများသည်
စိုက်ပျိ�းေရးက�မှာ ရှိေနဆဲ�ှင့် ယင်းအလုပ်သမားများ၏ OMLM တွင်ပုံမှန်က�အလုပ်ရှိ�ပီး
WM လုပ်ခလစာရက
� သည်။ အကျန် ြဖစ်သည့် OM LA- OM LM တို�သည် အလုပ်မရခ
ြ င်း ြဖစ်ေစ
(သို�) ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�တွင် ဝင်ေငွနည်းနည်း ြဖင့် လုပ် �ကရသည်။ အလုပ်လက်မဲ့��န်း
ြမင့်မားေနလင့်ကစား ေကျးလက်မှ �မ�ိ �ပ
ြ သို� ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင် �ကသည်။ သို�ေသာ်လည်း
အလုပ်လက်မဲ့��န်း ြမင့်ေနေသာ်လည်း လူတစ်ဦးတစ်ေယာက် �မိ��သို�ေ ြပာင်းေရ�� ြခင်းအတွက်
ကုန်ကျစရိတ် အကျိ�းေကျးဇူး ���ေထာင့်မှ �ကည့်လ�င် လူမ�ေရးအရ စရိတ် �ကီးမားလှသည်။
ေနာက်ဆုံးအေနဖ
ြ င့် လူများ အစုလိုက် ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်းသည် ပုံစံတစ်မျိ�းထဲြဖစ်ေသာ်လည်း
အဆင့်အမျိ�းမျိ�းရှိေသာ ပညာေရးအေခ
ြ အေနကို ထည့်သွင်းစဥ်းစားမည်။ထို�ေ �ကာင့် က��ု်ပ်တို�
အေနဖ
ြ င့် အချိ�းအစားများေသာ ေကျးလက်ပညာတတ်များသည် ပညာမတတ်သူများထက်
ပိုမိုေ ြပာင်းေရ�� အေခ
ြ ချ �ကသည့် အေက
� ာင်းရင်းက သူတို�သည် လုပ်ငန်းမက�မ်းကျင်သည့်
ေပ
ြ ာင်းေရ��အေခ
ြ ချသူများထက် အခွင့်အေရး ပိုမိုရရှိေသာေက
� ာင့်ြဖစ်သည်။
ေကျးလက်ေဒသတစ်ခုထဲမှ ေရ��ေပ
ြ ာင်း �ကသူများသည် ယခင်လူများေရ��ေပ
ြ ာင်း
ေနထိုင်ခဲ့သည့် �မိ��များ၌ပင် အေခ
ြ ချ ေနထိုင် �ကေက
� ာင်း၊ က��ု်ပ်တို� မက
� ာခဏ ေတွ�ရှိ
�ကရသည်။
ေရ��ေပ
ြ ာင်း �ကသူများ၏လာရာမ
� ိ��များသည်
အနည်းငယ်လှမ်းေသာ်လည်း
ေပ
ြ ာင်းေရ��လ�င် �မိ��တူ �ကသည်။ William Carringtion Erica Detragiache �ှင့် Tara
Vishwanath တို� အဆိုြပ�ေသာ စံြပပုံစံအရ အေစာပိုင်းေပ
ြ ာင်းေရ��သွား �ကသူများသည်
သူတို�ေဒသမှ ေနာက်ထပ် ေပ
ြ ာင်းေရ��လာမည့်သူများအတွက် အပ
ြ �သေဘာေဆာင်ေသာ
43
ြပင်ပအကျိ�းသက်ေရာက်မ�ကို ဖန်တီးေပး �ကသည်။ သူတို�ကေပ�ေပါက်လာေသာ အလုပ်
အကိုင်သတင်းများကို ေပးခ
ြ င်း၊ (သို�) အလုပ်လက်မဲ့ြပဿနာကို ကူညီေ ြဖရှင်းသည့် အေနဖ
ြ င့်
အလုပ်ရှာေဖွေပးခ
ြ င်း�ှင့် အေခ
ြ ချေနထိုင်�ိုင်ရန် ကူညီြခင်းတို�ြဖင့် အသစ်ေရာက်လာ
သူေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချသူတို�အား ကူညီ �ကသည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့် အလုပ်အကိုင်အတွက်
ရှာေဖွြခင်း၊ ေရ��ေပ
ြ ာင်းရန်ဆုံး ြဖတ်ြခင်း၊ အနာဂတ်ကို ေမ�ာ်လင့်ြခင်း၊ စ�ိုက်တို�ကို မ�ေ ြခေရ��
ေပ
ြ ာင်း ြခင်း၊ စံြပပုံစံထဲသို� စုေပါင်းလာသည်။လုပ်ခလစာကို အဖွဲ�အစည်း အင်အား စုများက
သတ်မှတ်မထားပါက ဥပမာအနိမ့်ဆုံး Tadaro �ှင့် Harris-Tadaro စံြပပုံစံများ သည်
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတို��ှင့် သက်ဆိုင်သည်။ ယခု ေလာေလာဆယ်ေကျးလက်မှ �မ�ိ �ပ
ြ သိ�ု အေခ
ြ ချ
ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်းအေပ� သေဘာတရားေရး သုေတသနပ
ြ �ထားသည်။ ထိုသုေတသန
အရ ယင်းစံြပပုံစံများတွင် ေတွ�ရသည့်အတိုင်း အလုပ်လက်မဲ့ (သို�) မိ�ိုးဖလာ က��ှင့်အတူ
ြမင့်မားေသာ ေခတ်မှီက�ေပ�ေပါက်လာခ
ြ င်းသည် မပ
ြ ည့်စုံေသာ သတင်းအချက်များ၊
အလုပ်သမား အဝင်အထွက်�ှင့် အလုပ်သမားေစျးကွက်၏ အခ
ြ ားေသာအများမ
ြ င် ေတွ�ေနရ
သည့် လက�ဏာတို�မှ ြဖစ်လာခ
ြ င်း ြဖစ်သည်။
အကျ�်းချ�ံးရလ�င် Tadaro ေရ��ေပ
ြ ာင်းအလုပ်သမားစံြပပုံစံတွင် အေခ
ြ ခံလက�ဏာ
၄ခုရှိသည်။
၁။ လူများအစုလိုက်ေ ြပာင်းေရ�� �က ြခင်းကို �ိ�င်းယှ�် အကျိ�းခံစားခွင့်�ှင့် စီးပွားေရးအရ
ကုန်ကျစရိတ် တို�၏ အေရးထားမ�တို�က လ�ံ�ေဆာ်ေပးသည်။ အထူးသဖ
ြ င့် ေငွေရးေက
� းေရး
အပ
ြ င် စိတ်ပညာသေဘာလည်းပါသည်။
၂။ လူများအစုလိုက်ေ ြပာင်းေရ�� ြခင်းသည်
အမှန်တကယ်�မိ��ပ
ြ ေကျးလက်
လုပ်ခေငွ
ကွာြခားမ�ထက် ေမ�ာ်လင့်ချက်တစ်ေထွးတစ်ပိုက်�ှင့် ေပ
ြ ာင်း �က ြခင်း ြဖစ်သည်။ ယင်းေနရာတွင်
ေပ
ြ ာင်းလဲေနမ� �ှစ်ခု၏ အချင်းချင်းအပ
ြ န်အလှန်အကျိ�းပ
ြ �ခ
ြ င်းက ေမ�ာ်လင့်ထားေသာ ြခားနား
မ�ကို ဆုံး ြဖတ်သည်။ ထိုေ ြပာင်းလဲမ��ှစ်ခုသည် အမှန်တကယ် �မိ��ပ
ြ �ှင့် ေကျးလက်ကွာ ြခားမ��ှင့်
�မိ��ပ
ြ က�တွင် အလုပ်အကိုင်ရ�ိုင်မ�တို�ြဖစ်သည်။
၃။
�မိ��ပ
ြ အလုပ်ရ�ိုင်မ� ြဖစ်�ိုင်ေ ြခသည် �မိ��ပ
ြ အလုပ်ရရှိေရး��န်း�ှင့် တိုက်�ိုက် သက်ဆိုင်
သည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့် �မိ��ပ
ြ အလုပ်မေပး�ိုင်မ���န်း�ှင့်လည်း ေပ
ြ ာင်း ြပန် သက်ဆိုင်ေနသည်။
၄။
�မ�ိ �ပ
ြ အလုပအ
် ကိုင် အခွင့်အလမ်း �ကီးထွား��န်းထက် ေကျာ်လွန်�ပီး ေရ��ေပ
ြ ာင်း��န်း
ြမင့်ြခင်း သည် ြဖစ်�ိုင်သည်သာမက ဆင်ြခင်ထုံတရား�ှင့်လည်း ကိုက်သည်။ ထို�ြပင် ကျယ်ြပန်�
လာေသာ �မ�ိ � ြပ�ှင့် ေကျးလက်ေမ�ာ်မှန်းထားေသာ ဝင်ေငွြခားနားမ�လည်း ြဖစ်�ိုင်သည်။ ဖွံ� �ဖိ�းမ�
စံချိန်မမှီေသာ တိုင်း ြပည် အေတာ်များများရှိ ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ အတွင်းရှိ ဟန်ချက်မညီေသာ
44
စီးပွားေရး အခွင့်အလမ်းများ၏ မလ�ဲမေရှာင်သာေသာရလဒ်ေ �ကာင့် �မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့��န်း
ြမင်မ့ ားခ
ြ င်း ြဖစ်သည်။
မူဝါဒ ငါးခု၏ ဂယက်�ိုက်ခတ်မ�
ထိန်းည�ိထားေသာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအဖ
ြ စ် ေဖာ်ြပ ြခင်း ြဖင့် Tadaro သီအိုရီက
ပထမပိုင်း တွင် ေကျးလက်- �မိ��ပ
ြ ေပ
ြ ာင်းေရ�� �က ြခင်း၏ အေရး �ကီးမ�ကို တန်ဖိုးေလျာ့ချသည်ဟု
ထင်ရသည်။ ဤနည်း ြဖင့် ြပင်ပအလုပ်သမားများသည် သူတို�ကိုယ်သူတို� ေကျးလက်�ှင့်
�မိ��ပ
ြ �ကား အလုပ်သမား ေစျးကွက် �ကားတွင် ခွဲေဝသတ်မှတ်သည်။ ၎င်းတို�သည် လုပ်ခလစာ
�ှင့် ဝင်ေငွ၊ ေကျးလက်ဖွံ� �ဖိ�းေရး�ှင့် စက်မ�ထူေထာင်ေရး�ှင့် ပတ်သတ်�ပီး ဖွံ� �ဖိ�းမ�
မဟာဗျ�ဟာအတွက် ၎င်းတို�တွင် မူဝါဒပါဝင်ပတ်သတ်မ� ရှိသည်။
ပထမအေနဖ
ြ င့်- �မိ��ပ
ြ ဘက်လိုက်မ� အထူးသဖ
ြ င့် ပထမမ
� ိ��ဘက်လိုက်မ�(first-citybias)ေက
� ာင့် �မိ��ပ
ြ -ေကျးလက် အလုပ်ရရှိေရးအခွင့်အလမ်း မညီမ�မ�၏ ဖွံ� �ဖိ�းမ�မဟာဗျ�ဟာ
များကို ေလျာ့ချရမည်။ ေမ�ာ်မှန်းဝင်ေငွ�ှင့် ပတ်သက် �ပီး လစာေငွမညီမ�မ�ကို ေရ��ေပ
ြ ာင်း
အလုပ်သမားများက တုံ့ ြပန်သည်ဟု ယူဆထားသည်။ ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ က�များတွင်
စီးပွားေရးအခွင့်အလမ်း မညီမ�မ�ကို နည်း�ိုင်သမ� နည်းေအာင် ြပ�လုပ်ေရးသည် အလွန်
အေရး �ကီးပါသည်။ �မိ��ပ
ြ လုပ်ခလစာ��န်းကို ေကျးလက်ပျမ်းမ�ဝင်ေငွထက် �ကီးမားေသာ
အရှိန် ြဖင့် ြမင� ့်တင်ေပး�ိုင်လ�င် �မိ��ပ
ြ မှာ အလုပ်လက်မဲ့ ြမင့်မားေနေသာ်လည်း ေကျးလက်မှ
�မိ��ပ
ြ သို� ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းကို တွန်းအားေပး�ိုင်သည်။ လူအများအပ
ြ ား ထု�ှင့်ထည်�ှင့် �မိ��ပ
ြ
ေဒသသို� ေပ
ြ ာင်းလာက
� ြခင်းသည် �မိ��များတွင် လူမ�စီးပွားေရး ြပဿနာကိုသာ ြဖစ်ေစသည်
မဟုတ် ေကျးလက်ေဒသတွင် အလုပ်သမားမလုေံ လာက်မ�ြပဿနာ �ှင့် ရင်ဆိုင် �ကရသည်။
အထူးသဖ
ြ င့် ေကျးလက်ရိတ်သိမ်းချိန်တွင် ပို၍အခက်အခဲေတွ�ရသည်။ ယင်းလူမ�ေရး
ကုန်ကျစရိတ်သည် ေပ
ြ ာင်းေရ��အေခ
ြ ချခ
ြ င်းေက
� ာင့် ရလာသည့် အကျိ�းအမ
ြ တ်ထက် ပိုကုန်
သည်။
ဒုတိယအေနဖ
ြ င့်- �မိ��ပ
ြ တွင် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းဖန်တီးေပး�ိုင်ြခင်းသည် �မိ��ပ
ြ
အလုပ်လက်မဲ့ြပဿနာအတွက် အေဖ
ြ မဟုတ်ေပ။ ေရှး�ိုးစ�်လာ (Keynesian ေဘာဂေဗဒ
သီအိုရီအရ) �မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့ ြပဿနာေဖ
ြ ရှင်းပုံ (ေခတ်မှီ �မိ��ပ
ြ က�အလုပ်များ ဖန်တီး
ေပးေသာ်လည်း ေကျးလက်ေဒသတွင် တပ
� ိ�င်တည်း ေကျးလက်ဝင်ေငွ�ှင့် အလုပ်အကိုင်
အခွင့်အလမ်း တိုးတက်ေအာင် မလုပ်�ိုင်) က ဝိေရာဓိအေခ
ြ အေန များလာေလ ြဖစ်သည်။
မေမ�ာ်လင့်ေသာ ဝင်ေငွရှာ�ိုင်မ� အခွင့်အလမ်းများ အချိ�းမညီြခင်းသည် အေရး �ကီးေသာ
သေဘာထားပင် ြဖစ်သည်။ ေပ
ြ ာင်းေရ��မ�ြမင့်မားေနခ
ြ င်းေက
� ာင့် �မိ��ပ
ြ လုပ်ခလစာမ
ြ င့်ြခင်း�ှင့်
45
�မိ��ပ
ြ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ြမင့်မားခ
ြ င်း�ှစ်ခုကို အပ
ြ �သေဘာတုန်� ြပန်မ� ြဖစ်ေစေက
� ာင်း
ယူဆထားသည်။ �ကီးမားသည့် �မ�ိ �ပ
ြ -ေကျးလက်လုပ်ခမညီမ�မ� (LDC �ိုင်ငံအေတာ်များများ
တွင် �မ�ိ �ပ
ြ လုပ်ခ လစာသည် ေကျးလက်လုပ်ခလစာထက် ၃ဆမှ ၄ဆထိရှိ �ကသည်) ေက
� ာင့်
ြမင့်မားေသာ �မ�ိ �ပ
ြ အလုပ်အကိုင်ရ��န်းက ေမ�ာ်မှန်းထားေသာ မညီမ�မ�ကို ကွာဟေစသည်။
ထို�ြပင် ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်း��န်းကိုလည်း ြမင့်မားေစသည်။ အလုပ်တစ်ခုကို
ဖန်တီးလိုက်တိုင်း ေကျးလက်ေဒသတွင် အလုပ်ရှိေနေသာ ေရ��ေပ
ြ ာင်းလုပ်သား ၂ဦး (သို�)
၃ဦးမ
� ိ��ကိုတက်လာက
� သည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့် အလုပ်အကိုင် ၁ဝဝ ဖန်တီးလိုက်လ�င်
ေရ��ေပ
ြ ာင်း အလုပ်သမား အသစ် ၃ဝဝ ေရာက်လာသည်။ ထို�ေ �ကာင့် �မ�ိ �ေပ� တွင် လူ ၂ဝဝ
အလုပ်လက်မဲ့ြဖစ်မည်။ ဤေနရာတွင် �မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့��န်းကျဆင်းေရး စီမံေသာ်လည်း
�မိ��ပ
ြ တွင် အလုပ်လက်မဲ့ ပိုများလာသည်သာမက ေရ��ေပ
ြ ာင်းရန် ဆွဲေဆာင်ြခင်းခံရသဖ
ြ င့်
လယ်ယာစိုက်ပျိ�းမ�အထွက်��န်းကိုပါ ကျေစသည်။
တတိယအေနဖ
ြ င့်ကန်�သတ်ခွဲ ြခားခ
ြ င်းမရှိဘဲ
ပညာေရးလမ်းဖွင့်ေပးခ
ြ င်းသည်
ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်းကို ပိုမို ြဖစ်ေစခ
ြ င်း�ှင့် အလုပ်လက်မဲ့��န်းကိုလည်း ြမင့်မားေစသည်။ Todaro
စံြပပုံစံတွင် အလွန်အက�ံ ပညာေရးတိုးချဲ�မ�ကို တားသည့် အေရး �ကီးေသာ မူဝါဒဂယက် ရှိ
သည်။ အထူးသဖ
ြ င့် အဆင့် ြမင့် အေနအထားတွင် ြဖစ်သည်။ အလုပ်အကိုင်အသစ်
အခွင့်အလမ်းရှိသည်ထက် ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို� ေရ��ေပ
ြ ာင်းဝင်ေရာက်လာေသာ သူများက
အဆမတန်များေနသဖ
ြ င့် အလုပ်သမားအသစ်များကို ခွဲတမ်း ြဖင့် ေခ�ရန်လိုအပ်လာသည်။
ပညာရှင်အသိုင်းအဝိုင်းတွင် ေရွးချယ်မ�ကို အလျဥ်းသင့်သလို ြပ�လုပ် �ကသည်။ ေလ့လာသူ
များက ပညာတတ်က�မ်းမ�အတိုင်း (သို�) ေကျာင်းပညာေရးပ
� ီးဆုံးေသာ�ှစ်များကို ခွဲတမ်း
ချရာတွင်၊ စံအြဖစ်သတ်မှတ်သည်။ လုပ်ခလစာတူေသာ်လည်း ပညာပိုမိုတတ်သည့်သူကို
မတတ်သည့်သူထက် ဦးစားေပးေရွးသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ပညာပိုမိုတတ် ြခင်းသည် အလုပ်ကို
အေထာက်အကူမ ြပ��ိုင်ေသာ်လည်း ေရွးချယ် �ကသည်။ ယခင်က မူလတန်းပညာအဆင့်ကိုသာ
လိုအပ်သည့် သန်�ရှင်းေရး၊ သတင်းပို�သူ၊ ဖိုင်တွဲကိုင်စာေရး စသည်တို�သည် အလယ်တန်း
ပညာအဆင့် လိုအပ်လာသည်။ ယခင်က အလယ်တန်းပညာအဆင့်သာ လိုအပ်သည့်
�ုံးစာေရး၊ လက်�ှိပ်စက်စာေရး�ိုက်သူ၊ စာရင်းကိုင်စသည်တို�သည် ယခုအခါ တက� သိုလ်
ပညာအဆင့် လိုအပ်လာသည်။ ပညာပိုမိုတတ်က�မ်းသူအတွက် ေခတ်မီက�ရှိ အလုပ်ကို
ရရန်ရှိလ�င် မည်သို�ေသာ �မိ��ပ
ြ လုပ်ခပင်ြဖစ်ေစ သူတို� ေမ�ာ်မှန်းထားေသာ လုပ်ခ ြခားနားမ�
ြမင့်မားေနမည်။ ထို�ေ �ကာင့် သူတို� �မ�ိ �ပ
ြ သို�ေ ြပာင်းေရ��ရန် ပိုမို ြဖစ်�ိုင်သည်။ ထို�ေ �ကာင့် LDC
�ိုင်ငံအေတာ်များများရှိ ေလ့လာထားေသာ အချက်အလက်က အေခ
ြ ခံ Todaro စံြပပုံစံက
46
စီးပွားေရး အေက
� ာင်း ြပချက်ကိုေပးမည်ြဖစ်သည်။ ေကျးလက်ပညာ ပိုမိုတတ်ေသာသူများက
သိပ်မတတ် ေသာသူများထက် ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချရန် ြဖစ်�ိုင်ေ ြခများသည်။
ပညာေရးမူဝါဒဘက်မှ �ကည့်လ�င် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများက ေလ�ာက်ထားသူ
အေရအတွက်�ှင့် �ိ�င်းယှ�်လ�င် ရှားပါးလာရာ ေကျာင်းသားများသည် ဖိအားဝင်လာပ
� ီး၊
ပညာေရးကို ေလှကားအဖ
ြ စ်သေဘာထား �ကိ�းစား �ကသည်။ �မိ��ပ
ြ အလုပ်အတွက်ေ �ကာင့်
ပုဂ�ိ�လ် တစ်ဦးချင်း၏ ပညာေရးအတွက်လိုအပ်ချက်သည် အစိုးရအေပ� �ကီးမားေသာ
ဖိအားဖ
ြ စ်လာ �ပီး မူလတန်းလွန် ပညာေရးမျိ�း ေထာက်ပံ့ေပးရန်အတွက် ရင်း�ှီး ြမ�ပ်�ှံရန်
လိုအပ်လာသည်။ သို�ေသာ်လည်း ေကျာင်းသားအများစုအတွက် ပညာတတ်အလုပ်လက်မဲ့
အသိုင်းအဝိုင်းဝင်ရမည့် ြပဿနာသည် တစ်�ှစ်ချင်းတစ်�ှစ်ချင်း အမှတ်တကယ် ြဖစ်လာ
ေတာ့မည်။ ထိုအခါ အစိုးရက မူလတန်းလွန်အတွက် ရင်း�ှီး ြမ�ပ်�ှံမ�သည် လူသားအရင်းအ�ှီး
ြဖစ်သွားေတာ့သည်။ အခန်း-၈ တွင် ယင်း�ှင့် အခ
ြ ားေသာပညာေရး ေဘာဂေဗဒ �ှင့်
ပတ်သက်သည်များကို ပိုမိုတိတိကျကျအာ�ုံစိုက် ေလ့လာမည် ြဖစ်သည်။
စတုတ�အချက်အေနဖ
ြ င့် - လုပ်ခလစာအေထာက်အပံ့�ှင့်အစဥ်အလာ ရှားပါးသည့်
အေပ� ေစျး��န်းသတ်မှတ်ြခင်းတို�သည် ြဖစ်ေစချင်တာ�ှင့် အခ
ြ ားစီြဖစ်သွား�ိုင်သည်။ အခန်း ၅
�ှင့် ေနာက်ဆက်တွဲ ၅.၁ တို�တွင် ေတွ�ရှိခဲ့သည့်အတိုင်း �မိ��ပ
ြ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း
ဖန်တီးေရးအတွက် စံချိန်မီ စီးပွားေရးမူဝါဒသည် ေစျး��န်း ြပင်ဆင် ြခင်း ြဖင့် သွင်းအားစု
ေစျး��န်းများ၏ ပုံစံပျက် ြခင်းကို ေလျာ့ပါးေစသည်။ (အလုပ်ခန်�ထားေသာ အလုပ်သမားတစ်ဦး
ချင်းအတွက် အလုပ်ရှင်များသို� အစိုးရ၏ အေထာက်အပံမ့ ျား) (သို�) အစိုးရက တိုက်�ိုက်
အလုပ် ခန်�ထားခ
ြ င်းပင် ြဖစ်သည်။ အေက
� ာင်းရင်းက အမှန်တကယ်�မ�ိ �ပ
ြ လုပ်ခလစာများသည်
ေစျးကွကက
် ေပးေသာလုပ်ခများထက် ေကျာ်လွန်သွားတတ်သည်။ (သို�) အဖွဲ�အစည်းဆိုင်ရာ
အကျိ�းသက်ေရာက်မ�များေက
� ာင့် ေစျး��န်းထိန်းည�ိသွားခ
ြ င်း ြဖစ်သည်။ လုပ်ခေစျး��န်းများ
ပုံပျက်ြခင်းေလျာ့ပါးရန် ေစျး��န်းထိန်းည�ိသည့်စနစ်ြဖင့် ေဆာင်ရွက်�ိုင်သလို၊ ေထာက်ပံ့
ေက
� းေပးခ
ြ င်း ြဖင့် လုပ်အားစူးစိုက်သည့်လုပ်ငန်းများကို အားေပးရာေရာက်ေစေက
� ာင်း
ြပန်လည်ေချပသူများလည်း ရှိသည်။ အချိ��မူ၀ါဒများသည် လုပ်အားစူးစိုက်သည့်လုပ်ငန်းများ
ကို အားေပးရာေရာက်ေသာ်လည်း ယင်းကေပ
ြ ာင်းေရ��မ�ဆွဲေဆာင် ြခင်းကို ြဖစ်ေစပ
� ီး၊
အလုပ်လက်မဲ့ြမင့်မားမ�ကို ြဖစ်ေစသည်။ �မိ��ပ
ြ က��ှစ်ခုစလုံးအတွက် ထည့်သွင်းစဥ်းစား
လ�င် တွက်ချက်ချိန်တွင် လုပ်ခ လစာ အေထာက်အပံ့မူဝါဒ၏ အလုံးစုံေသာသက်သာ ေချာင်ချိ
ေရး အကျိ�းသက်ေရာက် ြခင်းက ချက်ချင်း ထင်ထင်ရှားရှားမရှိေပ။ အေတာ်များများက �မိ��ပ
ြ
အလုပ် လက်မဲ့အတိုင်းအတာ၊ �မိ��ပ
ြ ေကျးလက် ေမ�ာ်မှန်းဝင်ေငွ ြခားနားခ
ြ င်း�ှင့် အလုပ်အကိုင်
47
အခွင့်အလမ်းများ
ပိုမိုဖန်တီး�ိုင်သ ြဖင့်
ေရ��ေပ
ြ ာင်းလုပ်သားများကို
ဆွဲေဆာင်�ိုင်မ�
အတိုင်းအတာေပ�တွင် မူတည်သည်။
နိဂုံးအားဖ
ြ င့်- အဘက်ဘက်မှ ထည့်သွင်းစဥ်းစားထားသည့် ေကျးလက်ဖွံ့ �ဖိ�းေရးအစီအစ�်ကို
အားေပးရမည်။ လုပ်ခလစာ အေထာက်အပံ့၊ အစိုးရက တိုက်�ိုက်အလုပ်ေပးခ
ြ င်း၊ လုပ်ခ
ေစျး��န်းပုံပျက်ြခင်း အေက
� ာင်းချင်းရာကို ဖယ်ရှားခ
ြ င်း �ှင့် အလုပ်ရှင်အတွက် အခွန်အခ
မက်လုံးကဲ့သို�ေသာ မူ၀ါဒများသည် �မိ��ပ
ြ ၏ လုပ်အားဖ
ြ ည့်ဆည်းမ�ကို ည�ိ�ိ�င်းေပးသည့် မူ၀ါဒ
များထက် အလုပ်လက်မဲ့ေလျာ့ချေရးအစီအစဥ်များသည် ေရရှည်တွင် ထိေရာက်မ� နည်းပါး
သည်။သို�ရာတွင် �ှစ်မျိ�းစလုံးသင့်ေလျာ်သလို အသုံး ြပ�မှအဆင်ေ ြပပါသည်။
ေကျးလက်ေဒသဖွံ� �ဖိ�းေရးမူဝါဒများသည် ဤသို�ရည်မှန်းထားရန် အဓိကလိုအပ်
ပါသည်။ �မိ��ပ
ြ အလုပ်လက်မဲ့ြပဿနာကို ေဖ
ြ ရှင်းလိုလ�င် အချက်အလက် ြပည့်ြပည့်စုံစုံ
သိထားေသာ ေလ့လာသူများက ေကျးလက်ဖွံ� �ဖိ�းေရး�ှင့် လယ်ယာစိုက်ပျိ�းေရးဖွံ� �ဖိ�းရန်
အဓိကအေရး �ကီးပုံကို သေဘာတူ �ကသည်။ ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ ဝင်ေငွများကို ေကာင်းမွန်စွာ
ထိိန်းည�ိ ေပး�ိုင်ေရး�ှင့် ေလာေလာဆယ်တငွ ် �မိ��ပ
ြ စက်မ�က�ဆီသို� အေလးထားသည့်
အစိုးရမူ၀ါဒများေပ
ြ ာင်းလဲရန် အစီအစဥ်ကို လက်ခံ �ကသည်။ (ဥပမာ - ကျန်းမာေရး
အေထာက်အပံ့၊ ပညာေရး�ှင့် လူမ�ေရး ဝန်ေဆာင်မ� မူဝါဒများ ြဖစ်သည်)။
အကျိ�းသက်ေရာက်မ�အေနဖ
ြ င့် �မိ��များ�ှင့် ယင်းတို�၏ ဝန်ကျင်ေကျးလက်ေဒသများကို
ေပါင်းစည်းလာသည့် စနစ်တစ်ခုအ ြဖစ် စဥ်းစားလ�င် ယင်းအချက်အသုံး၀င်သည်။ �မိ��များ�ှင့်
ေကျးလက်ေဒသက
� ားတွင် သိသာထင်ရှားေသာ �ကပ်တည်းမ�များရှိသည်။ (အခန်း ၉ ကို
�ကည့်ပါ)။ ေကျးလက်ေဒသတွင် စိုက်ပျိ�းထုတ်လုပ်ထားေသာ စိုက်ပျိ�းေရး�ှင့် ကုန် �ကမ်းပစ�ည်း
များသည် �မိ��ပ
ြ စက်မ�လက်မ�လုပ်ငန်းအတွက် ကုန် �ကမ်းပစ�ည်းများဖ
ြ စ်သည်။ �မိ��ပ
ြ စိုက်ပျိ�းေရး
အတန်အသင့်ရှိေနေသာ်လည်း �မိ��ပ
ြ တွင်စားသုံးေသာ ပစ�ည်းအများစုသည် စိုက်ပျိ�းေရး
က�မှ ြဖစ်သည်။ �မိ��များသည် လုံေလာက်သည့် စီးပွားေရးစုစည်းမ�များ ြဖစ်လာရန် လိုအပ်
သည်။ ထို�အတူပင် လုပ်ငန်း �ကီးထုတ်လုပ်ြခင်း၏ အကျိ�းေကျးဇူးခံစားရရှိရန် လိုအပ်သည်။
ေကျးလက်ကလည်း လိုအပ်သည့် ကုန်စည်များလဲလှယ် �ိုင်ရမည်ြဖစ်သည်။ အပ
ြ န်အလှန်
အားဖ
ြ င့် ေကျးလက် ဝင်ေငွ �ကီးထွားလာလ�င် �မိ��ပ
ြ ထုတ်လုပ်သူများအတွက် ေစျးကွက်
ကလည်း ကျယ်ြပန်�လာသည်။ ေကျးလက်တွင်ေနသူများသည် �မိ��များသို� အလုပ်လုပ်ရန်
ေန�စ�်၊ အပတ်စ�် လာ �ကသည်။ �မိ��တွင်ေနသူများကလည်း စိုက်ပျိ�းသည့် အချိန်�ှင့်ရိတ်သိမ်း
သည့် ကာလများတွင် ယာယီအားဖ
ြ င့် ေကျးလက်သို� ေပ
ြ ာင်းေရ�� �ကသည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့်
ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ ဆက်သွယ်မ�ပိုမို ကျယ်ြပန်�လာသည်။ �မိ��ပ
ြ တွင် ရင်း�ှီး ြခင်း ြဖင့် တပ
� �ိ င်
တည်းမှာပင် စိုက်ပျိ�းေရးမှာ ရင်း�ှီး ြမ��ပ်�ှံ ပါက ထုတ်လုပ်မ��ှင့် ဝင်ေငွကို ြမင� ့်တင်ေပးသည်။
48
အကျိ�းသက်ေရာက်မ�အေနဖ
ြ င့် �မိ��ပ
ြ မူဝါဒကို ချမှတ်ချိန်တွင် ေကျးလက်အေပ� အကျိ�း
သက်ေရာက်မ�ကို ထည့်သွင်းတွက်ချက်ပါက အဓိပ�ါယ် ပိုရှိပါသည်။
တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ကမ�ာရွာဖွံ� �ဖိ�းလာသည်�ှင့်အမ� (အခန်း ၁၂) �မိ��များသည်
အခ
ြ ားေသာမ
� ိ��များ�ှင့်
ကုန်သွယ် �ကရသည်။
အနီးအနားေကျးလက်ေဒသများထက်
ေဝးလံလှေသာ ကမ�ာ့အစိတ်အပိုင်းတို��ှင့် ဆက်သွယ် �ကရသည်။ ထို�ြပင် �မိ��ပ
ြ �ှင့် ေကျးလက်
ေဒသများကို ဆက်ဆံမ�တွင် �မိ��က
� ီးများအား အေလးေပး ဆက်ဆံခံခဲ့သည်။ ထို�ေ �ကာင့်
�မိ��ပ
ြ ဘက်လိုက်မ�ကို အားေပးရာေရာက်သည်။ �ိုင်ငံအဆင့်(သို�) ေဒသဆိုင်ရာအဆင့်ြဖစ်ေစ
အစိုးရများ၏
အာ�ုံစိုက်မ�မှ
အတန်အသင့်
လှမ်းေသာအတွင်းပိုင်းေဒသများသည်
အတန်အသင့် လစ်လျ���ြခင်း�ှင့် ေခါင်းပုံြဖတ် ြခင်း တို�ကိုခံရသည်။ ဥပမာ ထုတ်ကုန်များ
ေစျး�ှိမ်ခံရသည်။ ဤနည်းအားဖ
ြ င့် ေကျးလက်ေဒသများသည် သူတို�အုပ်ချ�ပ်ခွင့်ကို သူတို�
ကိုယ်တိုင် ထိန်းသိမ်းထားလို�ပီး ေကျးလက်ေတာင်သူများအတွက် ေဆာင်ရွက်ေပးမည့်
ဆင်းရဲမ� ေလျာ့ချေရးအစီအစဥ်များ ကိုသူတို�ကိုယ်တိုင် ေဆာင်ရွက်လို �ကသည်။
ေကျးလက်ေဒသ၏ စီးပွားေရးအေခ
ြ ခံကို ပိုမိုချဲ�တွင်ရန် �ကိ�းပမ်းလုပ်ေဆာင်ရမည်။
ေကျးလက်ဖွံ� �ဖိ�းေရးအတွက် အေသးစိတ်အစီအစဥ်ြဖင့် ေဆာင်ရွက်ရန်လို�ပီး ယခုေလာေလာ
ဆယ်မလိုအပ်ေသာ စီးပွားေရး မက်လုံးများကို ေလ�ာခ့ ျရမည်။ လယ်ယာ�ှင့် လယ်ယာ
မဟုတေ် သာ ဝင်ေငွတိုးေစခ
ြ င်း၊ အလုပ်အကိုင်ရရှိမ� တိုးတက်ေရး၊ ကျန်းမာေရး
ေစာင့်ေရှာက်မ�၊ ပညာေရးတိုးတက်မ�၊ အေခ
ြ ခံအေဆာက်အအုံ ဖွံ� �ဖိ�းေရး (လ�ပ်စစ်၊ ေရ၊ လမ်း
စသည်တို�) �ှင့် အခ
ြ ားေသာ ေကျးလက်သာယာသာယာ၀ေပ
ြ ာေရးတို�အေပ�အာ�ုံစိုက်ရမည်။
အချိ��ေသာ�ိုင်ငံ�ှင့် ေဒသတို�၏ လူမ�စီးပွားေရး�ှင့် သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင် လိုအပ်ချက် အေပ�
မူတည်၍ ေရးဆွဲထားေသာ ေအာင်ြမင်သည့် ေကျးလက်ဖွံ� �ဖိ�းမ� အစီအစ�်သည် တိုးတက်
ေနသည့် ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို�ေ ြပာင်းေရ�� ြခင်း ြပဿနာကို ေဖ
ြ ရှင်း �ိုင်မည်ဟု ထင်ရ သည်။
�မိ��ပ
ြ ေဒသသို� ဝင်ေရာက်လာေသာ ေကျးလက်ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချသူများကို ဟန်�တားရန်
စီစ�်ထားေသာ မူဝါဒများအတွက် အေရးတက
� ီး လိုအပ်ေနရာအချိ��ေသာ ေလ့လာသူများ ေခ�
သကဲ့သို� ေပ
ြ ာင်းလဲ၍မရေသာ သမိုင်းဦးတည်ရာကို ဆန်�ကျင်ဘက်ြဖစ်ရန် �ကိ�းစားဖို�
မလွယ်ေပ။ �မိ��ပ
ြ �ှင့်ေကျးလက် �ကားတွင် အေရး �ကီးသည့်စီးပွားေရးအခွင့်အလမ်း
မညီမ�မ�များ ဖန်တီးထားခ
ြ င်း ြဖင့် �မိ�� ြပ ြဖစ်ထွန်း ြခင်း ြဖစ်ေစခဲ့သည့် အလားအလာများ
မက
� ီးထွားလာေစရန် သင့်ေလျာ် ေသာမူ၀ါဒများ ပိုမိုလိုအပ်လာသည်။
အကျ�်းချ�ပ် �ှင့် နိဂုံး
( ြပည့်စုံေသာ ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင် ြခင်း�ှင့် အလုပ်အကိုင်မဟာဗျ�ဟာ)
49
ေရရှည်အလားအလာကို အေခ
ြ တည် �ပီး ဖွံ� �ဖိ�းပ
� ီး�ိုင်ငံတို��ှင့် �ိ�င်းယှ�်ချက်အရ
အားေကာင်းေသာ ပုဂ�ိ�လ်ေရးမက်လုံးများေပးခ
ြ င်း ဆက်လက်တည်ရေှိ နသ၍ �မ�ိ �ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း
ြခင်း�ှင့် ေကျးလက်မှ �မ�ိ �ပ
ြ သို�ေရ��ေပ
ြ ာင်း အေခ
ြ ချခ
ြ င်းသည် ေရှာင်လ�ဲ၍မ�ိုင်ေပ။
�မိ�� ြပဘက်လိုက်မ� ြဖစ်ြခင်းကလည်း ေရ��ေပ
ြ ာင်း အေခ
ြ ချခ
ြ င်းကိုြဖစ်ေစသည်။ သို�ေသာ်လည်း
စိုက်ပျိ�းေရးတွင် အာ�ုံထားရင်း�ှီး ြမ��ပ်�ှံြခင်းသည် ေကျးလက်ထုတ်လုပ်မ�ကို လုံေလာက်
ေအာင်ြမ�င့်တင်ေပးပ
� ီး အလုပ်သမားလိုအပ်ချက်ကို ေလျာ့ကျေစသည်။ လုပ်ငန်းများ စုစည်း
လာခ
ြ င်းအကျိ�းေက
� ာင့် အလုပ်အကိုင်တိုးချဲ�လာသည့် ေဒသများသည် �မိ��ပ
ြ ေဒသများကို
ပိုမိုြဖစ်ထွန်းေစသည်။ ထို�ြပင် ေကျးလက်ေဒသများတွင် ပညာေရး တိုးတက်လာခ
ြ င်း
အလုပ်သမားများက ပိုမိုက�မ်းကျင်လာ မ�တို�ေ �ကာင့် သူတို�၏ရည်မှန်းချက်များ ပိုမို တိုးတက်
လာကာ �မိ��များတွင် အလုပ်ရေရး �ကိ�းပမ်းလာ �ကသည်။ ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို� အစုလိုက်
ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်းသည် လူမ�ေရးမ
ြ င်ကွင်းမှ �ကည့်လ�င် ပိုမိုးများပ
ြ ားလာသည်။ အထူးသဖ
ြ င့်
�မိ��က
� ီးများသို�ြဖစ်သည်။
ယခုအခန်း၏ များပ
ြ ားလှေသာ အချက်အလက်များမှ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများတွင် အေရး
�ကီးေသာ ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်မ��ှင့် အလုပ်အကိုင်ရေရး အေခ
ြ အေနအေပ� မူဝါဒချမှတ်ြခင်းကို
က��ု်ပ်တို� ြမင်ခဲ့ �ပီး ြဖစ်သည်။ ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင် ြခင်း�ှင့် အလုပ်အကိုင်ရေရး မဟာဗျ�ဟာပုံစံ
အေပ� အများစုေသာ စီးပွားေရးပညာရှင်များက သေဘာတူလက်ခံထားသည်ဟု ထင်ရေသာ
အချက်အလက်များ အကျ�်းချ�ပ်ြဖင့် နိဂုံးချ�ပ်ထားသည်။
၁။
သင့်ေတာ်ေသာ ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ စီးပွားေရးဟန်ချက်ညီမ�ကို ဖန်တီးြခင်း
�မ�ိ �ပ
ြ ၊ ေကျးလက်အလုပ်လက်မဲ့ ြပဿနာ�ှင့် ေကျးလက်�ှင့် �မ�ိ �ပ
ြ ေရ��ေပ
ြ ာင်း အေခ
ြ
ချခ
ြ င်း �ှစ်ခုတို�ကို ပိုမိုေကာင်းမွန်ေစရန်အတွက် ဟန်ချက်ညီေသာ ေကျးလက်�ှင့် �မ�ိ �ပ
ြ စီးပွား
ေရး အခွင့်အလမ်းများသည် မရှိမ ြဖစ်လိုအပ်သည်။ အဓိကထား၍ လုပ်ေဆာင်ရမည်များမှာ
ေကျးလက်က�၏ စုေပါင်းဖွံ� �ဖိ�းမ�၊ ေကျးလက်များတွင် အေသးစားစက်မ�လက်မ�ဖွံ� �ဖိ�းေရး၊
ေကျးလက်ေဒသဘက်သို� စီးပွားေရးလ�ပ်ရှားမ��ှင့် လူမ�ေရးရင်း�ှီး ြမ��ပ်�ှံမ�တို�ကို ြပည်လည်
ထိေတွ�ေစခ
ြ င်း�ှင့် �မိ��များအေတာ်အသင့် ပိုမိုဖွံ� �ဖိ�းလာေရးတို�ြဖစ်သည်။
၂။ အေသးစား�ှင့် လုပ်အားစူးစိုက်ေသာ စက်မ�လုပ်ငန်းများချဲ�တွင်ြခင်း
ေပါင်းစပ်ထုတ်လုပ် ြခင်း(သို�မဟုတ်) ေနရာမျိ�းစုံမှပါ၀င်ထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းများ
သည် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းဖန်တီးမ�အေပ� အကျိ�းသက်ေရာက်မ�ရှိသည်။ အေက
� ာင်း
ရင်းက အချိ��ေသာထုတ်ကုန်များ (အေခ
ြ ခံလူသုံးကုန်ပစ�ည်း) သည် အခ
ြ ားထုတ်ကုန်များထက်
လုပ်အားပိုမိုလိုအပ်ေသာေက
� ာင့် ြဖစ်သည်။ �မိ��ပ
ြ �ှင့် ေကျးလက်ေဒသများရှိ အေသးစား
50
လုပ်ငန်းများ�ှင့် လုပ်အားစူးစိုက်ေသာ စက်မ�လုပ်ငန်းတိုးချဲ�ရာတွင် နည်းလမ်း ၂ မျိ�းရှိသည်။
ပထမတစ်မျိ�းမှာ �မိ��ပ
ြ စက်မ�က�တွင် တိုက်�ိုက် အစိုးရရင်း�ှီး ြမ��ပ်�ှံမ��ှင့် မက်လုံးများ၊
ဒုတိယတစ်မျိ�းမှာ သွယ်ဝိုက်ေသာအားဖ
ြ င့် ဝင်ေငွြပန်လည်ြဖန်�ြဖ�းမ� (တိုက်�ိုက် (သို�)
အနာဂတ်တိုးတက်မ�ှ)ကို ေကျးလက်ဆင်းရဲသားများထံသို� ေရာက်ေစရန် ြဖစ်သည်။
ေကျးလက်ေနသူတို�၏ စားသုံးမ�၀ယ်လိုအားမှာ သွင်းကုန်နည်း �ပီး လုပ်အားစူးစိုက်သည့်
ကုန်စည်များ ြဖစ်သည်။
၃။ သွင်းအားစုေစျး��န်းများ ပုံပျက်ြခင်းကိုေလျာ့ချခ
ြ င်း
သွင်းအားစုေစျး��န်းများ ပုံပျက်ြခင်းကို ြပန်လည်ေကာင်းမွန်စွာ လုပ်ေဆာင်�ိုင်သည့်
သာဓကများရှိသည်။ အဓိကအားဖ
ြ င့် အရင်းအ�ှီးေထာက်ပံ့မ� အမျိ�းမျိ�း�ှင့် ေစျးကွက်
ေစျး��န်းကို အေခ
ြ ခံေသာ �မိ��ပ
ြ လုပ်ခလစာတိုးတက်မ�ကို ပယ်ဖျက်ရန်ြဖစ်သည်။ ဤနည်း ြဖင့်
အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတိုးပွားေစ �ပီး ရှားပါးေသာအရင်းအ�ှီးကို ပိုမိုထိေရာက်စွာ
အသုံးချခ
ြ င်းပါဝင်သည်။ သို�ေသာ်လည်း မည်သို�မည်ပုံ လ�င်လ�င်ြမန် ြမန် ယင်းမူဝါဒကို
အေကာင်အထည်ေဖ�မည်ကိုကား မရှင်းလင်းေပ။ ထို�ြပင် သူတို�၏ ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ြခင်း�ှင့်
ပတ်သက်မ�ကို ေသချာေအာင်လုပ်ရမည်။ ယခုေလာေလာဆယ် အလုပ်ခန်�ထားခ
ြ င်း
အေခ
ြ အေနကို အေခ
ြ ခံမှစ �ပီး ေပ
ြ ာင်းေစရန်အတွက် ေစျး��န်း ထိန်းသိမ်းေရးမူဝါဒကို
ေဆာင်ရွက် ြခင်း ြဖင့် မလုံေလာက်ေပ။
၄။ ထုတ်လုပ်မ�အတွက်
သင့်ေလျာ်ေသာအလုပ်သမားစူးစိုက်ေသာနည်းများကို
ေရွး
ချယ်ြခင်း
�မိ��ပ
ြ စက်မ�လုပ်ငန်း�ှင့် ေကျးလက်စိုက်ပျိ�းေရး�ှစ်မျိ�းလုံးတွင် အလုပ်အကိုင်ဖန်တီးေပး
ရန် ၊ အစီအစ�်ေအာင် ြမင်ေစရန် အဟန်�အတားဖ
ြ စ်ေစေသာ အေက
� ာင်းများ ထဲက တစ်ချက်
သည် ဖွံ� �ဖိ�းပ
� ီး�ိုင်ငံတို�မှ ယ��ရား�ှင့် စက်ပစ�ည်းများတင်သွင်းမ� (ပုံစံအား ြဖင့် အလုပ်သမား
ေလ�ာခ့ ျမ�) မ�ကို လုံးလုံးမှီခိုေနရခ
ြ င်း ြဖစ်သည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများကိုယ်တိုင် နည်းပညာ
သုေတသန�ှင့် ဆီေလျာ်ေအာင် လုပ်�ိုင်ေသာအင်အားကို ဖွံ� �ဖိ�းေအာင်လုပ်ြခင်း ြဖင့် ြပည်တွင်း
�ှင့် �ိုင်ငံတကာ မှီခိုမ�ကို ေလ�ာခ့ ျရမည်။ ယင်းကဲ့သို�ေသာ �ကိ�းစားအားထုတ်မ�ကို အေသးစား
�ှင့် လုပ်အားစူးစိုက်ေသာ ေကျးလက်�ှင့် �မိ��ပ
ြ လုပ်ငန်းများ ဖွံ� �ဖိ�းေရး�ှင့် ပထမဦးစွာ
ချိတ်ဆက်ထားရမည်။ သူတို�သည် ေကျးလက် အေခ
ြ ခံအေဆာက်အအုံ လိုအပ်ချက်အတိုင်း
ြဖစ်ေစရန် တန်ဖိုးနည်း၊ လုပ်အားစူးစိုက်ေသာ လုပ်ငန်းအေသးစားများ အေပ� အာ�ုံစိုက်
ရမည်။ ယင်းတို�တွင် လမ်းများ၊ ဆည်ေ ြမာင်း�ှင့် ေရဆိုးစနစ်�ှင့် အဓိကကျေသာ ကျန်းမာေရး
�ှင့် ပညာေရးဝန်ေဆာင်မ�များ ပါဝင်သည်။ ဤေနရာတွင် ဖွံ� �ဖိ�းပ
� ီး�ိုင်ငံတို�၏ သိပ�ံ�ှင့်
နည်းပညာအကူအညီသည် အလွန်အမင်းကူညီရာေရာက်ေ �ကာင်း သက်ေသပ
ြ �ိုင်သည်။
51
၅။
ပညာေရး�ှင့်အလုပ်အကိုင် �ကားတွင်ဆက်သွယ်မ�ကိုေဖာ်ထုတ်ြခင်း
ပညာတတ်အလုပ်လက်မဲ့ေပ�ေပါက်လာေသာဖ
ြ စ်စ�်ေ �ကာင့် အေရအတွက် ဦးစားေပး
ပညာေရးစနစ်ချဲ�တွင် ြခင်း အထူးသဖ
ြ င့်အထက်တန်းအဆင့်သည် သင့်တင့်ေလျာက်ပတ်မ�
ရှိမရှိ ေမးခွန်းေပ�လာပါသည်။ ပုံမှန်ပညာေရးသည် အလုပ်အကိုင်ရရှိေရးအတွက်
အရည်အချင်း ြဖစ်လာသည်။ ေခတ်မှီက�အလုပ်များ တိုးပွားခ
ြ င်း သည် အေခ
ြ ခံပညာအဆင့်
ေအာင်ြမင်လာသူတို�ထက် ေ�ှးေကွးသဖ
ြ င့် အေခ
ြ ခံပညာေရး အေခ
ြ အေန ကို ထိမ်းချ�ပ်ရမည်။
ပညာေရးပ
ြ ဿနာများ�ှင့် မူဝါဒများ ြပည့်ြပည့်စုံစုံ ေဆွးေ�ွးထား ြခင်းကို လာမည့်အခန်းတွင်
ေလ့လာ�ိုင်မည်။ အစိုးရသာလ�င် ေကျာင်းပညာသင်ယူရာတွင် အပိုေဆာင်းေသာ�ှစ်များ
(အမှန်မှာ ေခတ်မီက�အလုပ်၏ ေတာင်းဆိုမ�) ေတာင်းဆိုမ�ကို မ�တေအာင် လုပ်ေပး�ိုင်သည်။
ထို�ြပင်
အစိုးရသည်
အလုပ်အကိုင်များ
ဖန်တီးေပး�ိုင်မ�ရှိ�ပီး
အခ
ြ ားေသာ
စံ��န်းများကိုအေခ
ြ ခံကာ လုပ်ခဖွဲ�စည်းပုံ�ှင့်အလုပ်သမားငှားခ
ြ င်းကို လုပ်ေဆာင်ေလ့ရှိသည်။
ထို�ြပင်ေကျးလက်ေဒသတွင် ဆွဲေဆာင်မ�ရှိေသာ စီးပွားေရး အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီး ြခင်းသည်
ေကျးလက်ဖွံ� �ဖိ�းမ�၏ လိုအပ်ေသာပညာေရးစနစ်ကို ြပန်လည်��န် �ကား�ိုင်သည်။ ယခု
ေလာေလာဆယ်တငွ ် အေနာက်�ိုင်ငံစနစ်ကို အတုယူထားေသာ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံအေတာ်များများ
၏ ပညာေရးစနစ်သည် ေသးငယ်ေသာ ေခတ်မီက�တွင် အလုပ်သမားအားလုံး၏ ၂ဝ% မှ
၃ဝ%ခန်�ထား�ိုင်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ ဖွံ� �ဖိ�းေရးအတွက် လိုအပ်ေနေသာ က�မ်းကျင်မ�
အေတာ်များများကိုမူ အများ အားဖ
ြ င့် လစ်လျ� �� �ကသည်။
၆။ လူဦးေရတိုးပွားမ�ကို ေလ�ာခ့ ျခ
ြ င်း
ေကျးလက်ကျန်းမာေရးဝန်ေဆာင်မ�များ�ှင့် တိုးချဲ�ေထာက်ပံ့ထားေသာ မိသားစုစီမံကိန်း
တို� �ှင့်အတူ အထူးသဖ
ြ င့် အမျိ�းသမီးများအတွက် ဆင်းရဲ ြခင်း�ှင့် မညီမ�မ� ေလ�ာ့ချခ
ြ င်း ြဖင့်
အလွန် တန်ဖိုးရှိေသာ အလုပ်ကို လုပ်ြခင်း ြဖစ်သည်။ LDC တိုင်း ြပည်များတွင် အလုပ်အကိုင်
ရရှိေရး�ှင့် �မ�ိ �ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း ြခင်း ြပဿနာတို�ကို ေရရှည်ေ ြဖရှင်းမည်ဆိုလ�င် ယခုေလာေလာဆယ်
လူဦးေရ တိုးတက်မ���န်းေလျာ့ချေရး ပါဝင်ရမည်ြဖစ်သည်။ လာမည့်တစ်�ှစ်အတွင်း
အလုပ်သမားအေနအထားကို ယေန� ကေလးေမွးဖွား��န်းက ဆုံး ြဖတ်ထားေသာ်လည်း ဖုံးကွယ်
ေနေသာ လူဦးေရ တိုးပွားမ�အရှိန်အဟုန်သည် အလုပ်သမားအင်အားတိုးတက်မ�ကို ြဖစ်ေပ�ေစ
�ိုင်သည်။ အချက် ''၁'' �ှင့် အချက် ''၅'' တွင် ေဖာ်ထုတ်ထားေသာ လိုအပ်ချက် မူဝါဒများ�ှင့်
အတူ ယခုအခန်းတွင် ြပထားသည့် လူဦးေရ�ှင့် အလုပ်သမားပမာဏ ေလ�ာခ့ ျ ြခင်းမူဝါဒသည်
�ကီးမားေသာ
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတို�
ယခု�ှင့်အနာဂါတ်ကာလများတွင်
�က�ံေတွ�ရမည့်
အလုပ်အကိုင်ချထားမ� ြပဿနာကို ေဖ
ြ ရှင်းရန်အဓိကကျသည့် အချက်ကိုေပး�ိုင်သည်။
၇။
�မိ��များ�ှင့် အနီးအနားေဒသတို�တွင် ဗဟိုချ�ပ်ကိုင်မ�ေလျာ့ချခ
ြ င်း
52
ြပည်သူ�ဝန်ေဆာင်မ� အရည်အေသွး�ှင့် �မိ��ပ
ြ မူဝါဒပိုမိုေကာင်းမွန်လာရန် ြမ�နီစီပယ်
တို�၏ �သဇာအာဏာကို ေလ�ာခ့ ျေရးသည် အဓိကကျေသာ အချက်ြဖစ်ေ �ကာင်း အေတွ�အက
� �ံ
က ြပေနသည်။ ေဒသဆိုင်ရာ အေခ
ြ အေနသည် �မိ��က
� ီး�ှင့် �မိ��ငယ်များ �ကားတွင် ေပ
ြ ာင်းလဲ
ေနပ
� ီး ယင်းကွဲြပားမ�များကို ပုံစံချလုပ်ေဆာင်ရမည်။ ေဒသဆိုင်ရာအရာရှိများသည် တစ်စ
တစ်စေပ�လာေသာ ေဒသအေခ
ြ အေနကို ပိုမိုသိ �က �ပီး ေဒသဆိုင်ရာဘ�ာေငွသုံးစွဲမ�အတွက်
တာဝန်ယူရချိန်တွင် သူတို�လုပ်ေဆာင်မ�ကို ြပန်လည်ရှင်း ြပရမည်။ ထို�ြပင် သူတို�တွင် သူတို�
တာဝန်ကို ထမ်းေဆာင်ရန် မက်လုံးရှိ �ကသည်။ ဗဟိုအုပ်ချ�ပ်မ�ေလ�ာ့ချခ
ြ င်း ြဖင့် �မိ��များ�ှင်
ေဒသတို�၏ တိုးပွားေသာ �သဇာအာဏာသည် �ိုင်ငံတကာအစိုးရများ၏ ဖွဲ�စည်းပုံ အဓိက
အလားအလာ ြဖစ်သည်။ (အခန်း ၁၁ ကို �ကည့်ပါ)
ြဖစ်ရပ်ေလ့လာချက်
ဖွံ�ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများတွင် ေကျးလက်မှ�မိ��ပ
ြ ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ြခင်း�ှင့် �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်းြခင်း
အိ��ိယ�ှင့် ေဘာစဝါန
၂၀၁၂ခု�ှစ်တွင် ကမ�ာလူဦးေရ၏တစ်ဝက်ခန်� �မိ��များတွင်ေနထိုင် �က �ပီး သုံးပုံ�ှစ်ပုံ
သည် �မ�ိ �ပ
ြ ေနရာများတွင် ေနထိုင် �ကသည်။ �မိ��ပ
ြ �ကီးထွားမ�အေတာ်များများသည် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ
တိုင်း ြပည်များတွင် ြဖစ် �ကသည်။ ယင်း �ကီးထွားမ�ပုံစံ �ှင့် ယင်း၏အကျိ�းသက်ေရာက်
မ�များသည် ��ပ်ေထွးလှသည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများမှ �မိ��ပ
ြ လူဦးေရတိုးပွားမ�သည် သာမန်
လူဦးေရတိုးပွားမ�ထက် ပိုမိုြမန်ဆန်သည်။ �မိ��ပ
ြ လူဦးေရတိုးပွားမ�တစ်ဝက်သည် ေကျးလက်
ေဒသမှ ေရ��ေပ
ြ ာင်းလာသူများ ြဖစ်သည်။ ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ �ိုင်ငံတို�၏ အတိုင်းအဆမရှိ �မိ��ပ
ြ ြဖစ်ထွန်း
ြခင်းေက
� ာင့် အခ
ြ ားအေဆာက်အအုံ�ှင့် လူထု ကျန်းမာေရးတို�အေပ� ဝန်ပိလာသည်။ လူမ�ေရး
တည်�ငိမ်မ�ကို အ��ရာယ်ေပး�ိုင်သည်။ �မ�ိ �ပ
ြ တဲစုရပ်ကွက်�ှင့်အလားတူ ယာယီအေခ
ြ ချ
ေနထိုင်သူတို�သည် ဖွံ�ဖိ�းဆဲတိုင်း ြပည်မှ သုံးပုံတစ်ပုံ ပါ၀င်ေစပ
� ီး
ေငွေ �ကးအရင်းအ�ှီး
နည်းနည်း၊ ကုန်ကျစရိတ်သက်သာေသာ သင်တန်း၊ စွန်�ပစ်ပစ�ည်း ြပန်သုံး�ိုင်ေရး�ှင့် အလုပ်
အကိုင်ဖန်တီးေပး�ိုင်ြခင်းတို�ကို အသားေပးေဖာ် ြပသည်။ ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချရန် မည်သည်
တို�က တွန်းပို�သနည်း။ အိ��ိယ�ိုင်ငံ�ှင့် ေဘာစဝါန �ိုင်ငံတို�၏ကိစ�ရပ်များက ေပ
ြ ာင်းေရ��
ေနထိုင် ြခင်း ြဖစ်�ိုင်ေ ြခ သီအိုရီတန်ဖိုး�ှင့် ယင်းကိုချဲ�ထွင်ရန် နည်းလမ်းများကို အက
� ံြပ�
တင်ြပထားသည်။
53
မည်သို�ေသာစီးပွားေရး�ှင့် လူေနမ�ဝါဒဖ
ြ စ်ေစ ယင်းက �မိ��ပ
ြ �ှင့် ေကျးလက်ကို အကျိ�း
သက်ေရာက်ေစလ�င် ေနရာေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်းကို လ�မ်းမိုးသည်။ ယင်းက တစ်ြပန်တစ်လှည့်
အားဖ
ြ င့် က�အလိုက်�ှင့် ေဒသ၏စီပွားေရးလုပ်ေဆာင်ချက်အား ဝင်ေငွြဖန်� ြဖ�းခ
ြ င်း�ှင့်
လူဦးေရတိုးပွားခ
ြ င်းတို�ကို အကျိ�းသက်ေရာက်ေစလိမ့်မည်။ Todaro �ှင့် Harris-Todaro ၏
ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်မ�စံြပပုံစံများ
စတင်မိတ်မဆက်မီက
ေပ
ြ ာင်းေရ��ေနထိုင်ြခင်းသည်
ကျိ�းေက
� ာင်းဆင် ြခင်မ�မရှိပဲ စီးပွားေရး�ှင့်မဆိုင်ေသာ လ�ံေဆာ်မ�ေ �ကာင့်ဟု အများက သုံးသပ်
�ကသည်။ တစ်ခါတစ်ရံမှာ ေတာက်ပေသာ �မိ��မီးများ၏ဆွဲေဆာင်မ�ေ �ကာင့်ဟု သေဘာ
ထား �ကသည်။ ေနရာေရ��ေပ
ြ ာင်းရန် ဆုံး ြဖတ်ချက် ချရာတွင် စီးပွားေရး�ှင့်မပတ်သက်ေသာ
အေက
� ာင်းအချက်က လ�မ်းမိုးေသာ်လည်း စီးပွားေရးသည် အဓိကကျလှေသာ အေက
� ာင်း
အချက်ြဖစ်ေ �ကာင်း ယခုလက်ခံနားလည်လာက
� �ပီ။ စီးပွားေရးအမ
ြ င်ြဖစ်ေသာ ေတာက်ပေသာ
�မိ��မီးသီအိုရီအရ လူများသည် ကုန်ကျစရိတ်�ှင့် အကျိ�းကို အေခ
ြ ခံ �ပီး �ိ�င်း�ိ�င်းချိန်ချိန် ြဖင့်
ေပ
ြ ာင်း �ကသည်။ ဤချ�်းကပ်မ�သည် ေရ�ေ ြပာင်းအေခ
ြ ချသူတို� ဆိုးဝါးေသာအေခ
ြ အေနေရာက်
ရန် ေပ�ေပါက်လာပါက အကျိ�းတရားကို မျက်ကွယ်ြပ�ေသာ ေက
� ာင့်ဟု ဆို �ကမည်။
Todaro ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချေနထိုင်ြခင်းစံ ြပပုံစံက ေလ့လာထားေသာ ေရ�ေ ြပာင်း ြခင်း
သည် တစ်ဦးချင်း ကျိ�းေက
� ာင်းဆင် ြခင်မ�ရှိသည်။ သို�ေသာ်လည်း ေရ�ေ ြပာင်းအေခ
ြ ချသူ များ
သည် �မိ��ပ
ြ ေကျးလက်ကွာဟမ�ကို အမှန်တကယ် လက်ေတွ�ဝင်ေငွထက် ေမ�ာ်မှန်းဝင်ေငွကို
တုန်�ြပန် �က သည်ဟု အမှန်အ ြဖစ်ယူသည်။ ေရ�ေ ြပာင်းအေခ
ြ ချခ
ြ င်းသည် ပျမ်းမ�(သို�) ေမ�ာ်မှန်း
တို�ထက်အမှန် တကယ်ဝင်ေငွေဒသအ�ှံ� တူညီေနသည်အထိ ရှိေနမည်။ �မိ��ပ
ြ ပုံမှန် က� တွင်
အလုပ်လက်မဲ့ (သို�)လုံေလာက်ေအာင် အလုပ်မေပး�ိုင်မ�က မ�ေ ြခကိုလုပ်ေဆာင်ေပးသည်။
Harris �ှင့် Tadaro တို� တင်ြပေသာ �မိ��ပ
ြ ေဒသများတွင် လုပ်ခလစာ�ှင့် အလုပ်ခန်�ထား�ိုင်မ�
ြဖစ်�ိုင်ေ ြခတိုးပွားလာခ
ြ င်းကဲ့သို�ေသာ မ�ေ ြခ�ှင့်လုပ်ရပ်၏ အကျိ�းသက်ေရာက်မ�ကို စ�်းစား�ိုင်
ရန် စံြပပုံစံချဲ�ထွင်ြခင်းတို�က အချိ��ေသာအေခ
ြ အေနတွင် သိသိသာသာ လိုသလိုလုပ်�ိုင်ေသာ
အလုပ်သမားေပးသွင်း�ိုင်မ��ှင့် �မိ��များတွင် အလုပ်အကိုင်အခွင်အလမ်းဖန်တီး ြခင်းသည်
အလုပ်လက်မဲ့ကို တိုးပွားေစပ
� ီး အလုပ်ေပး�ိုင်သည်ထက် ေရ��ေပ
ြ ာင်းအလုပ်သမား ပိုမို
ဝင်ေရာက်လာခ
ြ င်းကို ြပသည်။ တစ်ဦးချင်းအေနဖ
ြ င့် �ိ�င်း�ိ�င်းချိန်ချိန်ရှိလင့်ကစား ေကျးလက်မှ
�မိ��ပ
ြ သို� ကျယ်ကျယ် ြပန်�ြပန်�
ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချခ
ြ င်းက လူေနထူထပ်ေသာမ
� ိ��များတွင်
လူမ�ေရးကုန်ကျ စရိတ်ကို ြဖစ်ေပ�လာေစသည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် လူများ အလွန်အက�ံ
ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ြခင်းေ �ကာင့် ပညာတတ်စွန်�စွန်စားစား လုပ်ကိုင်လိုေသာ လူငယ်များ
စွန်�ခွာသွားသည့် ေကျးလက်ေဒသများတွင် ပညာတတ်ေလ�ာ့နည်းသွားခ
ြ င်း�ှင့် ထုတ်လုပ်မ�
ေလ�ာ့နည်းသွားခ
ြ င်း ြပင်ပဆိုးကျိ�း (external cost) ရှိလာသည်။
54
ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချခ
ြ င်း�ှင့် အလုပ်ခန်�ထားေရးမူဝါဒများက ေကျးလက် ဖွံ� �ဖိ�းေရး၊
ေကျးလက်အေခ
ြ ခံလိုအပ်ချက်မဟာဗျ�ဟာများ၊ ေစျး��န်းပုံပျက်ပယ်ဖျက် ြခင်း �ှင့် သင့်ေလျာ်
ေသာ နည်းပညာေရွးချယ်မ�အြပင် သင့်ေလျာ်ေသာ ပညာေရးတို�ကို အေလးထားသည်။
ေကျးလက်ဖွံ� �ဖိ�းေရး ေအာင်ြမင်လ�င် ေနာက်ဆုံးတွင် ေကျးလက်အလုပ်သမား နည်းနည်းသာ
လိုအပ်လာမည်။ �မိ��များက ထုတ်လုပ်ေသာပစ�ည်းများအေပ� လိုအပ်ချက် ပိုမို များလာသည်။
ယင်း ြဖစ်ရပ်က ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ြခင်းကို အားေပးရာေရာက်သည်။ မလ�ဲမေရှာင်သာ
ေပ
ြ ာင်းေရ��လာက
� မည့်သူများ တန်ဖိုးနည်းနည်း အကျိ�းအမ
ြ တ်များများ ရေရးအတွက် �မိ��ပ
ြ
ဖွံ� �ဖိ�းမ�ပုံစံလ�မ်းမိုးရန် အခ
ြ ားေသာမူဝါဒများက ရှာ �ကံ �က ြပန်သည်။
ဤကိစ�ကိုေလ့လာရန် အိ��ိယ�ိုင်ငံသည် စိတ်ဝင်စားစရာေကာင်းေသာ အခင်းအကျင်း
ြဖစ်သည်။ အေက
� ာင်းရင်းက အနာဂတ်ကာလေရ��ေပ
ြ ာင်းေနထိုင်ြခင်းသည် အလွန် ကျယ်ြပန်�
ေသာ အေနအထားရှိ�ပီး စိတ်ဝင်စားစရာေကာင်းေသာေလ့လာမ�များကို ဤေနရာတွင် ေတွ��ိုင်
သည်။ ေဘာစဝါန�ိုင်ငံသည် ေကာင်းမွန်သည့်မတူညီမ�ကို ေပးထားသည်။ အခ
ြ ားေသာ
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတို�ထက် ယင်း�ိုင်ငံတွင် ပိုမိုေတွ�ရသည်။
အိ��ိယ
ပညာရှင် Biswa Barejee ၏
Rural Urban Migration and the Urban
Labour Market: A case study of Dhali စာအုပ်သည် ေကျးလက်- �မိ��ပ
ြ ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်း
အေက
� ာင်းကို တိတိကျကျ ေလ့လာထားသည်။ ယင်းစာအုပ်က Todaro ေရ��ေပ
ြ ာင်း ေနထိုင်
ြခင်းစံြပပုံစံကို ေလ့လာထားသည်။ ထို�ြပင် ေရ��ေပ
ြ ာင်းလုပ်သားများ စ�ိုက်ကို ပုံေဖာ်ထားခ
ြ င်း
�ှင့် ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်း ြဖစ်စ�်ကိုြပထားသည်။
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတစ်�ိုင်ငံ၏ အဓိကကျေသာမ
� ိ��တစ်�မိ��ကို ေရာက်ဖူးလ�င် ေခတ်မီ
က�တွင် လုပ်ကိုင်ေန �ကေသာ �မိ��ေနလူ�ှင့် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�တွင် လုပ်ကိုင်ေနသူ
တို�၏ သိသာသည့်မညီမ�မ�ကို သတိထားမိမှာအမှန်ပင်ြဖစ်သည်။ ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�တွင်
လုပ်ကိုင်ေနခ
ြ င်းသည် ပုံမှန်က�သို�အေရာက်သွားရန် ေခတ� စခန်းချခ
ြ င်းလား(သို�) ဤက�
�ှစ်ခု �ကားတွင် ရှိေသာ အတားအဆီးအေက
� ာင်းကို ပညာေပးခ
ြ င်း�ှင့် က�မ်းကျင်မ�
လိုအပ်ချက်ကို ြဖည့်ဆည်း ေပးခ
ြ င်း ြဖင့် ရှင်း ြပ�ိုင်မည်လား။ Banerjec က ခွဲြခားထားေသာ
ပုံမှန်�ှင့် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ ေကျးလက် အလုပ်သမားေစျးကွက်များကို စာရင်းဇယားဖ
ြ င့်
အေထာက်အထားခိုင်လုံစွာြပ�ိုင်ေ �ကာင်း ေတွ�ရှိ သည်။ လူသားအရင်းအ�ှီးေပ
ြ ာင်းလဲမ�များကို
ေသချာစွာ ထိမ်းချ�ပ်�ပီးေနာက် Banerjee သည် ပုံမှန်က�က ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�ထက်
၉% ပိုမို များပ
ြ ားေက
� ာင်းေဖာ် ြပခဲ့သည်။ ယင်းကို မည်သည်စ့ ီးပွားေရး ပညာရှင်ကမ�
55
ရှင်းမပ
ြ ခဲ့ဘူးေပ။ အိ��ိယတွင် ေတွ�ရေသာ ရရှိေငွ ြခားနားမ�သည် ေရ��ေပ
ြ ာင်းအလုပ်သမားများ
အေက
� ာင်း ေရးသားထားေသာစာေပတွင် သိပ်�ပီး မသိသာ လှေပ။
�မိ��ပ
ြ ပုံစံသွင်း ြခင်းအေက
� ာင်း ေရးသားေသာစာေပများတွင် ပုံစံကျအလုပ်သမား
ကို မိမိဘာသာ မိမိခန်�ထား(သို�)အလုပ်တစ်ခုကို လုပ်ရေသာ အလုပ်သမားအဖ
ြ စ် ေဖာ်ြပထား
သည်။ သို�ေသာ်လည်း Banerjiee က သူ၏ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�၏ ၁၄%သာ လစာ
မရေသာ အလုပ်တွင် လုပ် �ကရသည်။ စိတ်ဝင်စားစရာေကာင်းသည်က လုပ်ခလစာမရေသာ
အလုပ်သမားတို�၏ ပျမ်းမ�လစ�်ဝင်ေငွသည် ပုံမှန်က� လုပ်သမားများ ထက် ၄၇%
ပို၍ရသည်။
Barejee က Delhi �မိ��တွင် လုပ်ခလစာမရေသာ အလုပ်ကိုပင် ရရန်မလွယေ် �ကာင်း
ေပ
ြ ာသည်။ အချိ��ေသာအလုပ်တွင် သိသာထင်ရှားေသာ က�မ်းကျင်မ��ှင့် ေငွေ �ကးလိုအပ်
သည်။ က�မ်းကျင်မ��ှင့် ေငွမရှိပါက လုပ်ငန်းအေတာ်များများကို ထိန်းချ�ပ်ထားသူ ေအာက် တွင်
လုပ်ကိုင် �ကရမည်။ အချိ��ေသာ အေရးမပါသည့်အလုပ်များတွင် ဝင်ေရာက်လုပ်ကိုင်ရန် အခ
ြ ား
ေသာဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံ တိုင်းမှာရှိေသာ �မိ��များထက် လွယ်ကူသည်။
မေပ
ြ ာင်းလဲေသာ ဤေတွ�ရှိချက်အရ Benerjee က ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�မှ ပုံမှန်
က�သို� ေပ
ြ ာင်း ြခင်းနည်းတွင် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�မှအလုပ်သမားအနည်းအကျ�်းသာ
ပုံမှန်က�တွင် တက်တက် �က �က အလုပ်ရှာေဖွ �ကသည်ဟု ေဖာ်ြပသည်။ ေကျးလက်မှ
ေပ
ြ ာင်းလာေသာ ေရ��ေပ
ြ ာင်းအလုပ်သမား ၅%မှ ၁၅% အထိသာ ပုံမှန်က�သို�
တစ်�ှစ်အတွင်း ေပ
ြ ာင်း �ကသည်။
ထို�ြပင် ပုံမှန်က�(သို�)ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�မှ ဝင်ေရာက်လာေသာ��န်းသည် �မ�ိ �ပ
ြ
က�အပ
ြ င်မှတိုက်�ိုက်ဝင်ေရာက်လာသူတို�၏ ၆ပုံ တစ်ပုံမှ ၃ပုံ တစ်ပုံအထိရှိသည်။
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�မှ အလုပ်သမားများသည် ပုံမှန်က�မှာ ဝင်ေရာက်လုပ်ကိုင်
သူတို� ရရှိသည်အ
့ ချိန်ေလာက် လုပ်ကိုင်လို �ကသည်။ ပ�မ်းမ�ပုံမှန်က�မဟုတ်ေသာ
အလုပ်သမားသည် �မိ��တွင် '၆၁' လအတွင်း အလုပ်ေပါင်း '၁.၈၇'ကို လုပ်ကိုင်သည်။
တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ပုံမှန်က� အလုပ်သမားများသည် �မိ��ပ
ြ ေဒသတွင် '၆၇'လအတွင်း
ပျမ်းမ�အလုပ် ၁.၂၄ ကို လုပ်ကိုင်သည်။
Banerjee ၏ ေကာက်ယူမ�စာရင်းဇယားအရ �မိ��သို�ေ ြပာင်းေရ��လာက
� ေသာ
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�မှ အလုပ်သမားများသည် ပုံမှန်က�၏ ဆွဲေဆာင်မ�ေ �ကာင့် မဟုတ်ပဲ
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�မှ
ဆွဲေဆာင်မ�ေ �ကာင့်သာြဖစ်သည်။
သူတို�သည်
အိမ်ေဖာ်၊
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာေဆာက်လုပ်ေရးအလုပ်သမားများ�ှင့်
အေရာင်းေစျးသည်
တို�ကို
လုပ်လို �ကသည်။ ေရာက်လာခါစတွင်
လုပ်ခလစာမရက
� ပဲ လုပ် �ကရပ
� ီး ၇၁%သည်
56
ယင်းကဲ့သို�လုပ်ရန် ေမ�ာ်မှန်းထားပ
� ီး ြဖစ်သည်။ ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�မှ အလုပ်သမား
အနည်းငယ်သာ ပုံမှန်က�အလုပ်ကို ဆက်လက်ရှာ �ကသည်။ ထို�ေ �ကာင့် Delhi �မိ��ကို
လာေရာက် �ကေသာ ေရ��ေပ
ြ ာင်းအလုပ်သမားများသည် ပုံမှန် မဟုတ်ေသာအလုပ်ကို လုပ်ကိုင်
ရန်လာက
� ေက
� ာင်း ေနာက်ထပ် သက်ေသဖ
ြ စ်သည်။
လုပ်အားစွမ်းရည်အြပည့်အဝေဖာ်ထုတ်ခွင့်မရဟု မိမိကိုယ် မိမိထင်မထားေသာ
အလုပ်သမားများသည် ေခတ်မီက�သို�ေ ြပာင်းရန် စိတ်ကူး �ကမည် မဟုတ်ေပ။ လက်ေတွ�ရှာ
�ကမည်လည်းမဟုတ်ေပ။ ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�တွင် အလုပ်လုပ်ေနချိန်၌ ေခတ်မီက�
လုပ်ခလစာအေပ�ကို
ဖိအားေပးလိမ့်မည်မဟုတ်ေပ။
�မ�ိ �ပ
ြ
လုပ်�ိုင်အားစွမ်းရည်
အပ
ြ ည့်မရလင့်ကစား အကန်�အသတ် မရှိေသာအချိန်ထိ ေခတ်မီက� လုပ်ခလစာကို
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ က�လုပ်ခလစာထက် ပိုများေအာင် ထားခ
ြ င်းသည် အေက
� ာင်းတစ်ခု
ြဖစ်�ိုင်သည်။ ပုံမှန်က� အေပ�အာ�ုံစိုက်ြခင်း အေက
� ာင်းတစ်ခုသည် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ
က�အလုပ်သမားများ�ှင့် ပုံမှန်က� အလုပ်သမားတို� အဆက် အသွယ်မရှိြခင်းေက
� ာင့်
ြဖစ်ေ �ကာင်း ေကာက်ချက်ချသည်။ ပုံမှန်က�သို� တိုက်�ိုက်ဝင် ေရာက်လာေသာ
သုံးပုံ�ှစ်ပုံ�ှင့် အေရအတွက်တူတို�သည် ပုံမှန်မဟုတ် ေသာကဏ္ဍမှ ပုံမှန်က�သို�
ေပ
ြ ာင်းလာရာ လူပုဂ�ိ�လ်ချင်း အဆက်အသွယ်ေ �ကာင့် အလုပ်ရ �က သည်။ ပုဂ�ိ�လ်ချင်း
ဆက်သွယ်မ� အလွန်�အလွန်အေရးပါေက
� ာင်းကို Banerjec ၏ နမူနာအရ ၄၃% သည်
ပုဂ�ိ�လ်ချင်းဆက်သွယ်အ �ကံြပ�မ�မှတစ်ဆင့် ေရ��ေပ
ြ ာင်း �က ြခင်း ြဖစ်သည်။ ယင်းက အလုပ်
ေစျးကွက်သတင်းသည် ေရ��ေပ
ြ ာင်းမည့်သူအတွက် �မိ��သို� ကိုယ်တိုင်သွားစရာမလိုပဲ ရ�ိုင်
ေက
� ာင်း ြပေနသည်။ ေနာက်ထပ် ၁၁%သာလ�င် မေရ��ေပ
ြ ာင်းမီ အလုပ်ကို �ကိ�တင်စီ
စ�်ြခင်း ြဖစ်သည်။
ေနာက်ဆုံးအေနဖ
ြ င့်
အလုပ်မရမီ �ကားကာလသည်
ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချသူအဖို�
တိုေတာင်းလှသည်။ သီတင်းပတ်အတွင်းမှာပင် အသစ်ေရာက်လာသူ ၆၄% အလုပ်အကိုင်
ရက
� သည်။ သို�ေသာ်လည်း အေတာ် �ကာက
� ာအချိန်ထိ အလုပ်မရက
� သူများရှိသည်။ အလုပ်
တစ်ခုရရန် ပျမ်းမ� ေစာင့်ချိန်သည် ၁၇-ရက်သာ �ကာသည်။
Banerjee က ေရ��ေပ
ြ ာင်းအလုပ်သမားများသည် သူတို�၏ ရပ်ေဆွရပ်မျိ�းတို��ှင့်
ရင်းရင်း �ှီး�ှီး အဆက်အသွယ် ရှိ �ကေက
� ာင်းကို ေတွ�သည်။ အချိ��ေသာ ေရ��ေပ
ြ ာင်း အေခ
ြ ချ
သူသည် သူတို�ဇာတိရွာသို� ြပန် �ကသည်။ သုံးပုံ�ှစ်ပုံကလည်း �မိ��ပ
ြ မှ ဝင်ေငွအချိ��ကို ြပန်လ�ဲ
�ကသည်။ သူတို� ြပန်လ�ဲေငွသည် ဝင်ေငွ၏ ပျမ်းမ�၂၃%လည်းရှိေ �ကာင်း သိရသည်။
ယင်းအချက်က မိသားစု တစ်စုလုံးအတွက် စိတ်ပူပန်မ�သည် ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချေနထိုင်ရန်
57
တွန်းအားတစ်ခု ြဖစ်သည််။ ထို�ြပင် �မ�ိ �ပ
ြ မှ ေကျးလက်သို� အလုပ်ေစျးကွက်သတင်း အမ
ြ န်
စီးဆင်းေနေက
� ာင်းကိုလည်း ��န်ြပေနသည်။
သီး ြခားေလ့လာမ�တစ်ခုတွင် AS. Oberai , Pradkan Prasad �ှင့် M.G. Sardana
တို�က အိ��ိယ�ိုင်ငံရှိ ြပည်နယ်'၃'ခုြဖစ်သည့် Bihar, Kerala �ှင့် Uttar Pradeshတို�တွင်
ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချခ
ြ င်း အေက
� ာင်းရင်းကို ေလ့လာဆန်းစစ် �ကသည်။ သူတို�ေတွ�ရှိချက်များ
သည် ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချသူများတွင် ေရ��ေပ
ြ ာင်းေနရာမချမီ ကာလရှညအ
် လုပ်စွမ်းအား
အပ
ြ ည့်အဝအသုံးမချ�ိုင်ေသာ
သမိုင်းေနာက်ခံရှိ �ကသည်။
အ�ူးအမူး ြဖစ်လာချိန်တွင်
ေရ��ေပ
ြ ာင်းလာက
� �ပီး ေရရှည်တွင် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက�၌ အလုပ်ရ�ိုင်ေ �ကာင်း ေမ�ာ်မှန်း
ချက်ရှိခဲ့ �ကသည်။ ြပန်လ�ဲေငွများသည် မယ်မယ်ရရရှိေ �ကာင်းေတွ�ရ�ပးီ ေနာက်ဆုးတွင်
ကိုယ်ေဒသ ကိုယ် ြပန် �ကသည်များ ေတွ�ရသည်။
သို�ေသာ်လည်း Banerjee ၏ စိတ်ဝင်စားစရာေကာင်းေသာ ေတွ�ရှိချက်သည်
အသုံးချ�ိုင်သည့် Harris-Todaro�ှင့် အခ
ြ ားေသာဖ
ြ စ်�ိုင်ေ ြခရှိသည့် ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်းစံြပပုံစံ
များကို စိန်မေခ��ိုင်ေပ။ အဆုံးစွန်ေသာ ဦးတည်ချက်မှာ ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ �မိ��ပ
ြ က� အလုပ်
ခန်�ထားေရး�ှင့်အတူ သူတို�ကို တိုးချဲ�သင့်သည်ဟု အက
� ံ ြပ�သည်။ Ira Gang �ှင့်
Shublbhashis Gangopadhyayတို� သတိ ြပ�မိသကဲ့သို� ပုံမှန်က�သာမက လုပ်ခလစာ
ြမင့်ြမင့်ေပးထားသည့် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာက��ှင့်အတူ လစာနည်း(သို�) အလုပ်လက်မဲ့ က�
အပါအဝင်တို�ကို �မိ��ပ
ြ က�တွင်ပါဝင်ေစပ
� ီး လူတစ်ဦးတစ်ေယာက်က ယင်းကို အထူး ြပ�
ေပး�ိုင်သည်။
ယင်းကိစ�တွင်
လူများအေခ
ြ ချေ ြပာင်းေရ��ေနထိုင် ြခင်းမှာ
ပုံမှန်က�
အလုပ်(သို�)လစာေကာင်း ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ အလုပ်တို�ရှာေဖွရန် ြဖစ်သည်။ ယင်းသည်
Banerjee
၏သက်ေသ�ှင့်လည်း ညီ�ွတ်သည်။ ပုံမှန် �မိ��ပ
ြ က�လုပ်ခလစာသည်
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ လုပ်ခလစာကိုေကျာ်လွန် ြခင်းသည် ြဖစ်�ိုင်ေ ြခစံြပပုံစံ၏ နဂိုအတိုင်းရှိသည့်
အယူအဆကို ထိန်းထား ြခင်း ြဖစ်သည်။ ယင်းက လစာနည်း ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ(အလုပ်လက်မဲ့)
လုပ်ခလစာထက်ြမင့်သည်။ �မိ��ပ
ြ အခွင့်အေရးထက် ေကျးလက်လုပ်ခက နိမ့်ေနလ�င် ယင်းက
က��ု်ပ်တို� မ�ေ ြခကို အြပင်ကိုေရာက်သွားေစသည်။ ထို�ြပင် ထပ်ဆင့်ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချများ
သည် က�အားလုံးတွင် ေမ�ာ်လင့်ထားေသာ ဝင်ေငွကို ညီေအာင်မလုပ်�ိုင်မီ ေရာက်လာ
Todaro
စံြပပုံစံများ၏ သီး ြခားေဖာ်ထုတ်ြခင်းသည် ေယဘုယျစည်းကမ်း
�ကမည်။
နမူနာထက် မပိုေပ။ ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချသူများသည် ပိုအဆင်ေ ြပမည်ဟု ေမ�ာ်လင့်ထားေသာ
ေနရာများကို သွား �ကသည်။ Todaro
စံြပပုံစံ၏ အေခ
ြ ခံ အယူအဆ များသည်
ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ က�(သို�) ပုံမှန်က�၏ ထင်ြမင်ချက်ကို အမှီမ ြပ�ေပ။
58
မိသားစုအလိုက် ေရ��ေပ
ြ ာင်း ြခင်း Oded Stark ၏အယူအဆများသည် Todaro
စံြပပုံစံအတွက် ပိုအသုံးဝင်မ�ြဖစ်သည်။ ထို�ြပင် Banerjee ၏ေတွ�ရှိချက်အချိ��ကို အသုံး
ချ�ိုင်သည်။
သူ�အြမင်က
မိသားစုတစ်စုသည်
လမ်းေက
� ာင်းေပ
ြ ာင်းသည့်အေနဖ
ြ င့်
မိသားစုဝင်များကို အခ
ြ ားေနရာများသို� ပို�ေပးရမည်။ ဝင်ေငွမရှိသည့်ဒဏ်ကို ေလ�ာ့ေပါ့
ေစရန် ြဖစ်သည်။ ယင်းချ�်းကပ်မ�သည် ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချခ
ြ င်းကို ေလ့လာရာတွင်
လစာအမ
ြ င့်မှ လစာနိမ့်ေဒသများ�ှင့် လစာမ
ြ င့်ေဒသများသို� ေပ
ြ ာင်း ြခင်းကို ရှင်း ြပရာတွင်
အသုံးဝင်သည်။ သို�ေသာ်လည်း အမ
ြ င့်ဆုံးေသာ လုပ်ခလစာရမည့် ေမ�ာ်မှန်း�ိုင်ေသာ
ြ ခံအယူအဆကို အသုံးချ�ိုင်ေသးသည်။
ေနရာများ မပါဝင်ေပ။ Todaro စံြပပုံစံ၏ အေခ
သို�ေသာ်လည်း ယင်းချ�်းကပ်မ�သည် တစ်ဦးချင်း မဟုတ်ပဲ မိသားစုလိုက် ြဖစ်�ပီး စိတ်ဖိစီးမ�
စွန်�စားခ
ြ င်းကို မ�ှစ်သက်ေပ။ ဤဖ
ြ စ်ရပ် နမူနာအချိ��ကို Anna Paulson �ိုင်ငံတွင်
ခွဲြခားေဖာ်ြပခဲ့သည်။
အခ
ြ ားေသာေလ့လာမ�များတွင် Todaro ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချခ
ြ င်းပုံစံက ကမ�ာ့အ ြခား
ေနရာများတွင် အထူး ြပ�ပ
ြ င်မွမ်းမံမ� မပ
ြ �လုပ်ပဲ ရပ်ထားသည်။ Despak Nagundar ၏
ေလ့လာမ�က ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချေနထိုင်ြခင်းကို �ိ�င်း�ိ�င်းချိန်ချိန် စီးပွားေရးလ�ံေဆာ်မ�က
ြပ�လုပ် ေက
� ာင်း သက်ေသခံချက် အများအပ
ြ ားရှိသည်ကို ြပသခဲ့သည်။
ေဘာစဝါန�ိုင်ငံ
Botswana �ိုင်ငံတွင် ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချခ
ြ င်း အမူအကျင့်ကို Robert E.B.Lucasက
ေလ့လာပ
� ီး ယင်းကဲ့သို�ေသာပ
ြ ဿနာများကို ေဖ
ြ ရှင်းေပးခဲ့သည်။ သူက ြပဿနာများကို
စီးပွားေရး �ှင့် စာရင်းအင်းကို အေခ
ြ ခံရန် လက်ေတွ�မျက်ြမင် ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံတစ်ခုတွင်
ေလ့လာခဲ့သည်။ သူ၏ စီးပွားေရးစံ ြပပုံစံတွင် ညီမ�ခ
ြ င်းအုပ်စု '၄'စုရှိသည်။ ၄င်းတို�မှာ
အလုပ်အကိုင်ရေရး၊ ေငွရှာ�ိုင်မ�၊ �ိုင်ငံတွင်း ေနရာေရ��ေပ
ြ ာင်းမ� �ှင့် ေတာင်အာဖရိကသို�
ေပ
ြ ာင်းေရ��အေခ
ြ ချခ
ြ င်းတို� ြဖစ် �ကသည်။ အုပ်စုတစ်ခု ြခင်းကို တစ်ဦးချင်း ေရ��ေပ
ြ ာင်းသူ�ှင့်
မေရ��ေပ
ြ ာင်းသူတို�အေပ� ခန်�မှန်းထားေသာ အေသးစားစီးပွားေရးကို ခန်�မှန်းတွက်ချက်သည်။
အလွန်တိကျေသာ ဖွားေသ��န်း သတင်းအချက်အလက်ကို တိုင်းတာတွက်ချက်မ�တွင်
သုံးလာသည်။
ေဘာစဝါန�ိုင်ငံမှ ေရ��ေပ
ြ ာင်းသူများသည် �မိ��ပ
ြ ေနရာ '၅'ခုသို� ေပ
ြ ာင်းေရ�� �ကသည်။
(သူတို�ကို ကမ�ာအ�ှံအြပားမှာရှိသည့် �မိ�� �ကီးများဟုေခ�ရမည့်အစား �မိ��ေလးများဟု
ေခ�ရမည်။) ထို�ြပင် ေတာင်အာဖရိကသို�လည်း ေပ
ြ ာင်း �ကသည်။ Lucas က ထိန်းချ�ပ်မ�
မရှိေသာ �မိ��ပ
ြ ဝင်ေငွသည် ေကျးလက်ဝင်ေငွထက် ပိုမိုသည်။ အမျိ�းသားများ၏ဝင်ေငွက ၈၈%
59
ပိုမိုြမင့်သည်။ သို�ေသာ်လည်း ယင်း ြခားနားမ�သည် ေကျာင်းေနသက်�ှင့် လုပ်ငန်းအေတွ� အက
� �ံ
ကိုထည့်တွက်လ�င် ေသးငယ် သွားသည်။
Lucas ၏ရလဒ်က လူတစ်ေယာက်၏ ေမ�ာ်လင့်ထားေသာ ြမင့်မားသည့်ဝင်ေငွ�ှင့်
ခန်�မှန်း ထားေသာ အလုပ်ရ�ိုင်ေ ြခ ြမင့်မားမ�တို�သည် �မိ��ပ
ြ သို�ေ ြပာင်းရန် တွန်းအားဖ
ြ စ်သည်။
ထို�ြပင် ထိုပုဂ�ိ�လ်ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချရန် အခွင့်အေရးပိုများသည့် ြမင်မားေသာခန်�မှန်း
လုပ်ခလစာ�ှင့် အလုပ်ရ�ိုင်ေ ြခကို လူတစ်ေယာက် သူ၏(သို�) သူမ၏ရွာတွင် ရ�ိုင်ပါက
ယင်းပုဂ�ိ�လ် ေရ��ေပ
ြ ာင်း အေခ
ြ ချရန် အခွင့်အလမ်းနည်းသွားသည်။ ရရှိလာေသာအေဖ
ြ က
အလွန်ခိုင်မာသည်။ မည်သည့်အုပ်စုငယ်ကို ေလ့လာသည် ြဖစ်ေစ(သို�) အေက
� ာင်းအချက်
အမျိ�းမျိ�းကို ထိန်းချ�ပ်သည် ြဖစ်ေစ ဆတ်ဆတ်ထိမခံမဟုတ်ေပ။ စာရင်းအင်းအရ အေရး �ကီး
ပါသည်။ ယင်းက Todaro ၏ မူရင်းအ�ူမာနအယူအဆကို ေထာက်ခံေသာ ထင်ရှားသည့်
သက်ေသဖ
ြ စ်သည်။
ထို�ြပင် Lucas က ေလာေလာဆယ် မညီမ�မ�အချိန်တွင် �မိ��ပ
ြ ဗဟို၌ အလုပ်အကိုင်`
တစ်ခုဖန်တီးေပးပါက ေကျးလက်ေဒသမှ ေရ��ေပ
ြ ာင်းအေခ
ြ ချသူတစ်ေယာက် ဝင်လာမည်။
ဤနည်းအားဖ
ြ င့် Harris Todaro အကျိ�းသက်ေရာက်မ�ကို အတည်ြပ�သကဲ့သို�ြဖစ်သွားသည်။
ေရ��ေပ
ြ ာင်းအလုပ်သမား �မိ��ပ
ြ တွင်အေနက
� ာေလ ဝင်ေငွလည်း သိသိသာသာမ
ြ င့်လာေက
� ာင်း
ေတွ�ရသည်။ ထိုအလုပ်သမားသည် ပညာေရး�ှင့်အသက်အရွယက
် ို တသမတ်တည်း ကိုင်ဆွဲ
ထား သည်။ အေက
� ာင်းရင်းက ေခတ်မီက�တွင် အလုပ်ရြခင်းထက် လစာ��န်းထား ြမင့်မား
လာေသာေက
� ာင့် ြဖစ်သည်။
ဖွံ� �ဖိ�းဆဲ�ိုင်ငံများတွင် ေကျးလက်မှ �မိ��ပ
ြ သို� ေပ
ြ ာင်းေရ��လာြခင်းအေက
� ာင်း ရှင်းလင်း
ချက် ရှာေဖွရာတွင် ြဖစ်�ိုင်ေ ြခရှိေသာ ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းတန်ဖိုးကို အတည်ြပ�သည်။
ယင်းေလ့လာမ�များသည် ေပ
ြ ာင်းေရ�� ြခင်းရှင်းလင်းချက်ကို ချဲ�ထွင်ရန် ထင်ရှားေစသည်။
အေရးတယူစ�်းစားရမည်က လူများစုသည် ပုံမှန်က�ထက် ပုံမှန်မဟုတ်ေသာ က�တွင်
ပါဝင်လိုသည်။ ထို�ြပင် အလုပ်သမားများသည် စွန်�စားမ�ေပါင်းစုံကို ဝန်းကျင်အမျိ�းမျိ�းတွင်
ရင်ဆိုင်ရမည်။
60