KASAYSAYAN NG WIKANG FILIPINO SA PANAHON NG AMERIKANO
Dahil sa pagnanais ng mga Pilipino na mapatalsik ang mga Kastila, naging tagapagsagip ang mga
Amerikano nang dumating sila noong 1898 sa pamumuno ni Almirante Dewey na tuluyang nagpabagsak
sa pamahalaang Kastila.
Kung relihiyon ang naging pamana ng mga Kastila sa Pilipino, edukasyon naman ang naging
pangunahing ipinamana ng mga Amerikano. [Mga sundalo ang unang nagsipagturo ng wikang Ingles at
sumunod ang grupong kilala sa tawag ng Thomasites. Sa panahong ito, wikang Ingles ang ginamit bilang
wikang panturo at wikang pantalastasan.]
BATAS BLG. 74 (pitompu’t apat)
- itinakda noong ika-21 (dalawampu’t isa) ng Marso 1901 (isang libo siyam na raan at isang
taon)
- nagtatag ng mga paaralang pambayan at nagpahayag na wikang Ingles ang gagawing wikang
panturo
NOONG 1925, sa pamamagitan ng sarbey ng Komisyong Monroe, napatunayang may
kakulangan sa paggamit ng Ingles bilang wikang panturo sa mga eskwelahan.
Hindi naging madali para sa mga nagsisipagturo ang paggamit agad ng Ingles, at hindi nila
maiwasan ang paggamit ng bernakular sa kanilang pagpapaliwanag sa mga mag-aaral. Dahil dito,
inirekomenda na ipagamit ang bernakular bilang wikang pantulong.
[Pero ano nga ba ang bernakular? Ang bernakular ay ang wika o diyalekto na ginagamit sa pagsasalita
araw-araw ng karaniwang tao sa isang partikular na lugar. Madali itong intindihin dahil nakasanayan na at
namulat mula pagkabata ang mga taong gumagamit nito.]
NOONG 1931, si George Butte, ang Bise Gobernador-Heneral, ay nagpahayag ng kanyang
panayam ukol sa paggamit ng bernakular sa pagtuturo sa unang apat na taong pag-aaral. [Ayon sa kanya,
hindi kailanman magiging wikang pambansa ng mga Pilipino ang Ingles sapagkat hindi ito ang wika ng
tahanan.] Sumang-ayon dito sina Jorge Bocobo at Maximo Kalaw.
Ayon sa Kawanihan ng Pambayang Paaralan, nararapat na Ingles ang ituro sa pambayang
paaralan sapagkat:
- hindi magandang pakinggan ang magkahalong wikang Ingles at bernakular
- Ingles ang wika sa pandaigdigang pangangalakal
- mayaman ang Ingles sa katawagang pansining at pang-agham
Ang mga katwiran naman ng nagtataguyod ng paggamit ng bernakular ay ang mga sumunod.
- Kung bernakular ang gagamiting panturo, magiging epektibo ang pagtuturo sa primary
- Nararapat lamang na Tagalog ang linangin sapagkita ito ang wikang komon sa Pilipinas
- Ang paglinanang ng wikang Ingles bilang wikang pambansa ay hindi nagpapakita ng
nasyonalismo
NOONG 1934, lubusang pinag-usapan sa Kumbensyong Konstitutsyonal ang hinggil sa wika.
[Marami rin na sumang-ayon na dapat wikang bernakular ang maging wikang pambansa ngunit matatag
din na sinalungat ito ng tumataguyod sa wikang Ingles. Para sa mga maka-Ingles, naniniwala sila na ang
wikang ito ay daan sa paghahanap ng trabaho, na mahuhusay lamang magsalita ng Ingles ang maaaring
makipagnegosyohan. Ngunit nakakalimutan ng mga maka-Ingles ang naibibigay na kahalagahan ng isang
bernakular na wika lalo sa pagsusulong ng kultural na sistema ng buhay ng mga Pilipino.]
Ngunit nabanaagan ng tagumpay ang mga nagmamalasakit sa sariling wika nang magmungkahi
ang grupo ni Lope K. Santos na ang wikang pambansa ay dapat ibatay sa isa mga umiiral na wikain sa
Pilipinas. Ang mungkahing ito ay sinusugan naman ni Manuel L. Quezon na nakasaad sa Artikulo XIV,
Seksiyon 3, Konstitusyon ng 1935:
“Ang Kongreso ay gagawa ng hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang
pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na wikang katutubo. Hangga’t hindi itinatakda ng batas, ang
wikang Ingles at Kastila ang siyang mananatiling mga opisyal na wika.”
Ipinalabas noong 1973 ni Pangulong Quezon ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nagaatas na Tagalog ang magiging batayan ng wikang gagamitin sa pagbuo ng wikang pambansa.