1. Malikhaing pagsulat (creative writing)
2. Teknikal na pagsulat (technical writing)
3. Propesyunal na pagsulat (professional
writing)
4. Dyornalistik na pagsulat (journalistic writing)
5. Reperensiyal na pagsulat (referential writing)
6. Akademikong pagsulat (academic writing)
FILIPINO MIDTERMS
Pagsusulat
Depenisyon
• Isang makrong kasanayan.
• Cecilia Austera, et. al, Ang pagsusulat ay isang
kasanayang naglulundo ng kaisipan at damdaming
nais ipahayag ng tao gamit ang pinakaepektibong
midyum ng paghahatid ng mensahe, ang wika.
• Edwin Marilyn, et. al., Ito ay isang pambihirang
gawaing pisikal at mental dahil sa pamamagitan into
ay naipahahayag ng tao ang nais niyang ipahayag
sa pamamagitan ng paglilipat ng kaalaman sa papel
o anumang kagamitang maaaring pagsulatan.
• (Mabilin, 2012) Ang pagsusulat ay isang
pagpapahayag ng kaalamang kailanman ay hindi
maglalaho sa isipan ng mga bumasa o babasa
sapagkat ito ay maaaring magpasalin-salin sa bawat
panahon.
• (Keller) Ang pagsulat ay isang biyaya, isang
pangangailangan at isang kaligayahan ng
nagsasagawa nito.
Akademikong Pagsusulat
Depenisyon
• Isang intelektwal na pagsulat, ang gawaing ito ay
makatutulong sa pagpapataas ng kaalaman ng
isang indibidwal sa iba’t ibang larangan.
• Ayon kina Carmelita Alejo, et al., ito ay may
sinusunod na partikular na kumbensyon tulad ng
pagbibigay ng suporta sa mga ideyang
pinangangatwiranan.
• Ayon Mabilin (2012) layunin nitong maipakita ang
resulta ng pagsisiyasat o ng ginawang pananaliksik.
• Masasabing akademiko ang isang sulatin kung ito
ay nakabatay sa isang tiyak na disiplina o laranagan
na maaaring interdisiplinari o multidisiplinari mula sa
disiplinang;
• Agham Pisikal
• Agham Panlipunan
• Humanidades/Pilosopikal
Layunin
• Personal o Ekspresibo (sanaysay, mailing
kwento, tula, dula, awit at iba pang akdang
pampanitikan)
•
Panlipunan
o
Sosyal
(liham,
balita,
korespondensiya,
pananaliksik,
sulating
pangteknikal, tesis, disertasyon at iba pa)
Kalikasan ng akademikong pagsusulat
• Bagong kaalaman at mga ideya
• Malawak na kabatiran at mahalaga
Kahalagahan
1. Makaangat tayo sa iba.
2. Makasasagot sa mga pagsusulit na
pasanaysay, pagbibigay ng ulat, pagtatala
ng mga eksperimentasyon at paglikha ng
mga papel pananaliksik.
3. Nagkakalapit,
nagkakaunawaan
at
nagkakaisa ang mga tao
4. Napapanatiling buhay ang ating kultura
5. Natututuhan ang ating kasaysayan ng ating
lahi, mga paniniwala, mga katayog na
kaisipan ng mga ninuno at pagbabago’t
pagsulong ng ating bansa.
Katangian ng akademikong pagsusulat
1. Komprehensibo ang Paksa
• Interes
• Napapanahon
• pagpaplano
2. Angkop na layunin
• Bakit nais mo mabuo ang pag-aaral?
• Ano ang mithiin mo?
3. Gabay na balangkas
• Balangkas na paksa
• Balangkas na pangungusap
• Balangkas na talata
4. Halaga ng datos
• Primaryang sanggunian
• Sekondaryang sanggunian
5. Epektibong pagsusuri
• Lohikal
• Lagpasan ang opinyon
6. Tugon ng konklusyon
• Pabuod
• Masagot ang tanong
• Payo o rekomendasyon
Gamit o pangagailangan
1. Wika
2. Paksa
3. Layunin - magsisilbing güya sa paghabi ng
mga datos o nilalaman. Kailangang matiyak
na matutugunan ng isinulat ang motibo ng
pagsusulat.
4. Pamamaraan ng Pagsulat — impormatibo,
ekspresibo,
naratibo,
deskriptibo
at
argumentatibo.
5. Kasanayang Pampag-iisip
6. Kaalaman sa wastong pamamaraan ng
pagsulat.
7. Kasanayan sa Paghabi ng Buong Sulatin
Mga uri ng akademikong pagsusulat
1. Bionote
2. Posisyong papel
3. Panukalang proyekto
4. Replektibong sanaysay
5. Abstrak
6. Pictorial Essay
Mga uri ng pagsusulat
1
•
7. Sintesis/buod
8. Lakbay Sanaysay
9. Talumpati
10. Agenda
11. Katitikang pulong
3.
Mga katangian ng akademikong pagsusulat
1. Obhetibo
2. Pormal
3. Maliwanag at Organisado
4. May Paninindigan
5. May Pananagutan
4.
5.
Sinopsis
Ang sintesis ay mula sa salitang Griyego na
syntithenai na ang ibig sabihin ay put together o
combine (Harper 2016)
6.
Sa madaling salita, ito ay ang pagsasama-sama ng
mga impormasyon, mahahalagang punto at ideya
upang maibuod ang isang mahabang sulatin.
Mga Hakbang sa Pagsusulat ng Sintesis
1. Basahing mabuti ang kabuuang anyo at nilalaman
ng tekst. Kung hindi pa lubos na nauunawaan ay ulitulitin itong basahin.
2. Mapadadali ang pag-unawa sa teksto kung
isasangkot ang lahat ng pandama dahil
maisasapuso at mailalagay nang wasto sa isipan
ang mahalagang diwa.
3. Isaalang-alang ang tatlong uri ng pagsusunodsunod ng mga detalye:
• Sekwensyal - pagsusunod-sunod ng
mga pangyayari sa isang salaysan na
ginagamitan ng mga panandang
naghuhudyat ng pagkakasunod-sunod
tulad ng una, pangalawa, susunod at iba
pa.
• Kronolohikal - pagsusunod-sunod ng
mga impormasyon at mahahalagang
detalye ayon sa pangyayari.
• Prosidyural - pagsusunod-sunod ng
mga
hakbang
o
process
ng
pagsasagawa.
4. Maaari din isaalang-alang ang mga bahagi ng
teksto: una, gitna at wakas.
5. Gamitin din ang proseso sa pagsulat para sa
maayos na anyo ng teksto at sistematikong
pagsulat.
7.
8.
9.
Maaari itong ibahagi
sa tulong ng
paglalathala o kaya’y pagbabasa sa
kumperensiya
Ang pagsulat ay isang proseso at produkto
• Ang pinal na sulatin ay ang produkto na
nabuo buhat sa masinop na proseso
• Maaari itong ibahagi
sa tulong ng
paglalathala o kaya’y pagbabasa sa
kumperensiya
Ang pagsulat ay isang pagtugon
• Sumusulat upang tugunan ang isang
tanong o sagutin ang umiiral na isyu, o
kaya may nais tayong iparating sa madla
Ang pagsulat ay sariling-pagkatuto
• Ang pagsulat ay natutuhan sa mismong
paggawa nito
• Isang kasanayan na dapat linangin
Ang pagsulat ay pakikihalubilo
• Ang isipan at gawain ng isang manunulat
ay nakakawing sa kanyang kapaligiran,
kultura at mga tao.
• Ang pagsulat marapat lamang na maabot
ang pisikal at intelektwal na antas ng
mga mambabasa
Ang
pagsulat
ay
humuhubog
ng
personalidad
• Disiplina, pagkamasinop, pamamahala,
pagkamadiskarte, malikhain, malalim,
matiyaga at organisado dapat ang isang
manunulat o sumusulat.
Ang pagsulat ay mapanghamon
• Sinusubok ng pagsulat ang iyong
kakayahan, hanggang sa isip ng
nilalaman
ng
iyong
sulatin
at
paghahanap ng impormasyon.
Ang pagsulat ay pinaglalaanan ng panahon
• Disiplina ang pangunahing kailangan
upang makapagsimula at makatapos ng
sulatin o pananaliksik.
• Karaniwang isinasakripisyo ang pagtulog
at pakikihalubilo sa iba.
Liham
Ang liham o sulat ay isang isinulat na mensahe na
naglalaman ng kaalaman, balita, o saloobin na
pinapadala ng isang tao para sa kanyang kapwa.
Mga bahagi ng liham
1. Pamuhatan
2. Patunguhan
3. Bating Panimula o Pambungad
4. Katawan ng Liham
5. Bating Pangwakas
6. Lagda
Mga Pilosopiya sa Pagsusulat
1. Ang Pagsulat ay isang proseso
• Gumagawa ng Sistema
• Pag-iisip, pagtatanong, pagpaplano,
pagbabalangkas at pagrerebisa
2. Ang pagsulat ay isang proseso at produkto
• Ang pinal na sulatin ay ang produkto na
nabuo buhat sa masinop na proseso
Mga uri ng liham
1. Liham Pagbati (Letter of Congratulations)
Pinadadalhan ng liham pagbati ang sinumang
nagkamit ng tagumpay, karangalan o bagay na
kasiya-siya. Ganito ring uri ng liham ang ipinadadala
2
sa isang nakagawa ng ano mang kapuripuri o
kahanga-hangang bagay sa tanggapan.
mga gawaing kailangang pang isagawa upang
matapos sa itinakdang panahon ang proyekto.
2. Liham Paanyaya (Letter of Invitation)
Taglay ng liham na ito ang paanyaya sa pagdalo sa
isang pagdiriwang, maging tagapanayam at/o
gumanap ng mahalagang papel sa isang partikular
na okasyon.
3. Liham Tagubilin (Letter of Instruction)
Nagrerekomenda o nagmumungkahi ang isang
indibidwal o tanggapan kung may gawaing
nararapat isangguni sa bawat nagpapakilos ng
gawain upang magkatulungan ang mga kinauukulan
sa katuparan ng nilalayon nito.
9. Liham Pagsubaybay (Follow-up Letter)
Ito ang liham na ipinadadala upang alamin ang
kalagayan ng liham na naipadala na, subalit hindi
nabibigyan ng tugon. Nagsisilbi itong paalaala
upang bigyang aksiyon ang naunang liham. Ang uri
ng liham na nararapat subaybayan ay ang liham
kahilingan, paanyaya, at maging ang pag-aaplay o
pamamasukan sa trabaho. Sa pagsulat, magalang
na banggitin sa liham ang petsa at layunin ng
naunang komunikasyon.
10. Liham Pagbibitiw (Letter of Resignation)
Liham na nagsasaad ng pagbibitiw ng isang
kawaning nagpasiyang huminto o umalis sa
pagtatrabaho bunga ng isang mabigat at
mapanghahawakang kadahilanan. Kinakailangan
ditong mailalahad nang maayos at mabisa ang
dahilan ng pagbibitiw sapagkat nasa anyo at himig
ng pananalita ng nagbibitiw ang larawan ng
kaniyang pagkatao. Hinihingi rito ang marangal na
pagpapahayag. Dapat iwasan ang panunuligsa sa
tanggapan o sa mga pinuno at tauhan ng opisinang
nililisan .
4. Liham Pasasalamat (Letter of Thanks)
Pagpapahayag ng pasasalamat sa mga naihandog
na tulong, kasiya-siyang paglilingkod, pagbibigay ng
kapaki-pakinabang na impormasyon, idea at
opinyon, at tinanggap na mga bagay.
5. Liham Kahilingan (Letter of Request)
Liham na inihahanda kapag nangangailangan o
humihiling
ng
isang
bagay,
paglilingkod,
pagpapatupad at pagpapatibay ng anumang
nilalaman
ng
korespondensiya
tungo
sa
pagsasakatuparan
ng
inaasahang
bunga,
transaksiyonal man o opisyal.
11. Liham
Kahilingan
ng
Mapapasukan/Aplikasyon
(Letter
of
Application)
Ang sinumang nagnanais na makapaglingkod sa
isang tanggapan ay kailangang magpadala o
magharap ng liham kahilingan. Ang maayos na
pagkakasunod-sunod ng mga idea at tuwirang
pananalita na nakapaloob sa nilalaman ng liham ay
nakahihikayat ng magandang impresyon. Tukuyin
ang posisyong inaaplayan at kahandaan ng
pakikipanayam anumang oras na kinakailangan.
6. Liham
Pagsang-ayon
(Letter
of
Afirmation)
Liham na sumasang-ayon at nagpapatibay sa isang
kahilingan o panukala na makabubuti sa operasyon
ng isang tanggapan. Maaaring samahan ng
kondisyon ang pagsang-ayon kung kinakailangan.
7. Liham Pagtanggi (Letter of Negation)
Nagpapahayag ito ng dahilan ng pagtanggi, di
pagpapaunlak, di pagsang-ayon sa paanyaya,
kahilingan,
panukala,
atbp
hinggil
sa
pangangailangang opisyal at transaksiyonal.
Kailangang mahusay na maipahayag ang dahilan ng
pagtanggi
ng
inaanyayahan
upang
hindi
makapagbigay-alinlangan sa sumulat. Nasasalamin
sa ganitong uri ng liham ang pagkatao personalidad
ng tumatanggi sa liham. Dapat tandaan na kapag
ang inaanyayahan ay tumanggi o di makadadalo a
paanyaya, kailangang magpadala ng isang
kinatawang gaganap ng kaniyang tungkulin. Kung di
gustong ipaganap ang tungkulin, sagutin ng
nakakukumbinsing pananalita ang nag-aanyaya.
12. Liham Paghirang (Appointment Letter)
Ito ay isang liham na nagtatalaga sa isang kawani
sa pagganap ng tungkulin, pagbabago/paggalaw
(movement) ng katungkulan sa isang tanggapan o
promosyon (promotion) para sa kabutihan ng
paglilingkod sa tanggapan. Isinasaad sa liham ang
dahilan ng pagkahirang at ang pag-asang
magagampanan ang tungkuling inaatas sa kaniya
nang buong kahusayan.
13. Liham
Pagpapakilala
(Letter
of
Introduction)
Liham ito na himig-personal na nagpapakilala sa
isang taong nagsasadya sa isang tanggapan upang
lalo siyang makilala ng kakausaping opisyal
kaugnay ng anumang transaksiyon.
8. Liham Pag-uulat (Report Letter)
Ito ang liham na nagsasaad ng katayuan ng isang
proyekto o gawain na dapat isakatuparan sa
itinakdang panahon. Tinatalakay dito ang: (a)
pamagat, layunin, at kalikasan ng proyekto; (b)
bahagdan ng natamo batay sa layunin; (c)
kompletong
deskripsiyon
ng
progreso ng
kasalukuyang gawain, pati na ang mga tauhan,
pamamaraan, mga hadlang, at mga remedyo; at (d)
14. Liham Pagkambas (Canvass Letter)
Ang liham na ito ay nagsasaad ng kahilingan ng
sumusunod: (a) halaga ng bagay/aytem na nais
bilhin, (b) serbisyo (janitorial services, security
services, catering services, venue/function halls,
3
atbp) ng isang tanggapan . Nagsisilbing batayan ito
sa pagpili ng pinakamababang halaga ng bilihin at
serbisyong pipiliin.
1. Di Pormal na Liham. (kaibigan, kamag-anak at
malapit na kakilala
2. Pormal na Liham. (tanggapan, mapapasukan,
pakikipagkalakalan)
15. Liham Pagtatanong (Letter of Inquiry)
Liham ito na nangangailangan ng tuwirang sagot sa
nais malaman hinggil sa mga opisyal na
impormasyon o paliwanag.
Katangian ng korespondensiya
1. Kalinawan
2. Solidong Diwa
3. Magalang
4. Pagsasaalang-alang ng Iba
5. Maikli
6. Tiyak
7. Wasto
8. Katanggap-tangap o Maayos ang Anyo
16. Liham
Pakikidalamhati
(Letter
of
Condolence)
Liham ito na ipinapadala sa mga kaopisina,
kaibigan, kakilala, kamag-anak na naulila.
Nagpapahayag ito ng pakikiisa sa damdamin subalit
hindi dapat palubhain ang kalungkutan ng mga
naulila. Nararapat itong ipadala agad matapos
mabatid ang pagkamatay ng isang tao.
Paglalagom at Abstrak
Lagom: pinakasimple at pinaikling bersyon ng isang
sulatin o akda.
kasanayang nahuhubog: 1) natututuhan ang
pagtitimbang ng mga kaisipan 2) natututuhang
magsuri ng nilalaman 3) kasanayan sa pagsulat
partikular ang tamang paghabi ng mga salita 4)
napauunlad at napayayaman ang bokabularyo
17. Liham Pakikiramay (Letter of Sympathy)
Liham ito na ipinadadala sa mga kaopisina,
kaibigan, kakilala, kamag-anak na nakaranas ng
sakuna o masamang kapalaran, tulad ng
pagkakasakit, bagyo, lindol, baha, sunog, aksidente
sa sasakyan o ano pa mang sakuna ngunit buhay
pa. Nilalaman ng liham ang lubos na pakikiramay sa
sinapit na sakuna at ang tulong na nais ipaabot ng
tanggapan sa biktima. Nararapat na maipadala agad
ito sa kinauukulan matapos mabatid ang
pangyayari.
Abstrak: isang uri ng lagom na karaniwang
ginagamit sa pagsulat ng mga akademikong papel
tulad ng tesis, papel na siyentipiko at teknikal,
lektyur at mga report. Kadalasang bahagi ng isang
tesis o disertasyon.
18. Liham Paghirang (Appointment letter)
Ito ay isang liham na nagtatalaga sa isang kawani
sa pagganap ng tungkulin, pagbabago/paggalaw
(movement) ng katungkulan sa isang tanggapan o
promosyon (promotion) para sa kabutihan ng
paglilingkod sa tanggapan.
• Ang abstrak ay mula sa salitang Latin na
abstractus na nangangahulugang drawn
away o extract from (Harper, 2016)
• “Ito ay naglalaman ng kaligiran ng pagaaral, saklaw, pamamaraang ginamit,
resulta, at kongklusyon. Dagdag pa
niya,bagama’t ang abstrak ay mainly
lamang, tinataglay into ang mahahalagang
elemento o bahagi ng akademikong sulatin,
naiba ito sa kongklusyon sapagkat ito ay
naglalaman ng pinakabuod ng baat bahagi
ng sultan o ulat.” (Philip Koopman, 1997)
19. Liham Panawagan (Letter of Appeal)
Liham ito na nagsasaad ng kahilingan,
kooperasyon, pakiusap para sa pagpapatupad o
implementasyon ng kautusan, kapasyahan, at
pagsusog/enmiyenda ng patakaran.
20. Liham
Pagpapatunay
(Letter
of
Certiication)
Ito ay uri ng liham an nagpapatunay na ang isang
empleado o tauhan sa tanggapan ay nagtungo at/o
dumalo sa isang gawaing opisyal sa isang partikular
na lugar at petsa na kung kailan ito isinagawa.
Nilalagdaan ito ng puno ng tanggapan, tagamasid
pampurok, o puno ng rehiyon.
Mga dapat tandaan
• Bilang bahagi ng alituntunin ng pagsulat ng mga
akdang pang-akademiko, lagat ng mga detalye o
kaisipang ilalagay rito ay data na makikita sa
kabuuan ng papel.
• Iwasan ang paggamit ng mga statistical figures o
table sa abstrak sapagkat hindi ito nangangailangan
ng detalyadong pagpapaliwanag na matiging dahlia
para humaba ito.
• Gumamit ng simple, malinaw at directing mga
pangungusap. Huwag making maligoy sa pagsulat
nito.
• Making obhetibo sa pagsulat. ilahad lamang ang
mga pangunahing kaisipan at hindi dapat ipaliwanag
ito.
• Higit sa lahat ay gain tong mail ngunit
komprehensibo.
Anyo ng liham
• Korespondensiya
Korespondensiya ay sumasaklaw sa lahat ng
sulating opisyal na nauukol sa isang kawani, mula
sa isang pinuno patungo sa isang kawani, o isang
pinuno sa isang tanggapan o kaya ay sa loob ng
magkakaugnay na tanggapan.
Uri ng korespondensiya
4
•
Mga hakbang sa pagsusulat
1. Basahing mabuti at pag-aralan ang papel o
akademikong sulatin na gagawan ng
abstrak.
2. Hanapin at isulat ang mga pangunahing
kaisipan o ideaya ng bawat bahagi ng
sulatin.
3. Buuin, gamit ng mga talata, ang mga
pangunahing kaisipang taglay ng bawat
bahagi ng sulatin.
4. Iwasang maglagay ng mga ilustrasyon.
5. Basahing muli ang ginawang abstrak at
siguruhing walang nakaligtaang mahalagang
kaisipan.
6. Isulat ang pinal na sipi nito.
Paraan ng pagsusulat ng bionote
Bionote
•
•
•
Nakabase ang nilalaman sa mga nangyari o
pinagdaanan ng isang tao.
Ang bionote ay isang maiksing tala ng
personal na impormasyon ukol sa isang
manunulat
upang
mas
madaling
maintindihan at matandaan ng mga
mambabasa.
Ito ay maaaring makita sa likurang bahagi ng
libro at kadalasang may kasamang litrato ng
manunulat.
Ito ay isang uri ng lagom na ginagamit sa
pagsulat ng importanteng impormasyon
upang mabigyang-diin ang mga karangalan,
academic career, credentials, at iba pang
detalye na angkop sa kasanayan ng
nasabing manunulat.
Payak
Kontrobersyal
Unang linya: Pangalan
Ikalawang linya: 2-4 na
panguri
na
naglalarawan sa sarili o
sa taong inilalahad
Ikatlong linya: Mga
magulang
Ikaapat na linya: Mga
kapatid
Ikalimang linya: Mga
hilig at gusto
Ikaanim na linya: Mga
kinatatakutan
Ikapitong linya: Mga
pangarap
Ikawalong
linya:
Tirahan
Ikasiyam
na
linya:
Apelyido
Unang talata:
pangalan, araw at lugar
ng
kapanganakan,
tirahan,
magulang,
kapatid
Ikalawang Talata:
mga katangian, hilig,
libangan, mga bagay na
natuklasan sa sarili.
Ikatlong Talata:
mga
pananaw
sa
bagay-bagay,
pangarap, ambisyon,
inaasam, mga gawain
upang makamit ang
tagunmpay.
Mga dapat tandaan
• Kailangan ay unahin ang importanteng
impormasyon.
• Laging matapat sa pagbabahagi ng
impormasyon.
• Mga importanteng impormasyon lamang
ang nakalagay.
• Dapat ay nakasulat ito sa ikatlong
panauhan.
• Dapat na maikli lamang ang nilalaman at
nailalahad sa tuwirang paraan. (resumé
– 200 na salita; networking sites – 5
hanggang 6 na pangungusap)
• Bigyang-diin
ang
mga
pinakamahalagang impormasyon at itala
rin ang mga tagumpay na nakamit o
karangalan. (limitahan sa dalawa
hanggang tatlong karangalan)
• Gamitin ang pyramid style kung saan
mauuna ang natamong karangalan
hanggang sa maliliit na detalye ng
kaniyang buhay.
• Gamitin ang ikatlong panauhan upang
maging obhektibo ang pagkakasulat nito.
• Dapat na maging tapat sa paglalahad ng
impormasyon.
• Gumamit ng mga payak na salita upang
madaling maunawaan at maging simple
and bionote.
• Basahing muli at ipasuri sa iba upang
maisaayos ang pagsulat ng pinal na
bionote.
• Bigyang halaga ang mga angkop na
kasanayan o katangian sa detalye ng
panauhin.
Pinagmulan ng salita
Ang bionote ay nagmula sa salitang biography,
isang mahabang salaysay tungkol sa buhay ng
isang tao. Mula rito ay nabuo ang bionote kung saan
ang “bio” ay galing sa salitang Griyego na
nangangahulugang “buhay” at ang note ay
nangangahulugan na “dapat tandaan”. Sa madaling
salita, ang bionote ay tumutukoy sa mga dapat
tandaan sa buhay ng isang tao.
NIlalaman ng bionote
• Pinakamahalagang katangian
• Academic Career
• Mga karangalan
• Mga nagawa
• Kakayahan
• Credentials
Uri ng bionote
1. Pansarili
• Tungkol ito sa buhay ng may akda.
2. Pang-iba
• Naglalahad ng makukulay na pangyayari
sa buhay na dinadakila o hinahangaan
Mga katangian ng bionote
• Makatotohanan ang impormasyon
• Maikli lamang ang nilalaman
5
Pagkakaiba
BIONOTE
Maikli
Hindi
masyadong
detalyado
Siksik
ang
impormasyon
Naglalaman
ng
mga
impormasyong
may relasyon
sa kasanayan
ng
mga
manunulat
nobela. Nang magkaroon ng mga problema ang
mga manggagawa sa Free Press noong 1970,
umalis siya dito at lumipat sa Asia-Philippines
Leader noong 1971, at naging punong-patnugot
nito. At noong 1990, naging patnugot siya ng
Philippine Graphic.
BIOGRAPHY CURRICULUM
VITAE
Detalyado
Mahaba
Naglalaman
ng tala ng
buhay ng tao
Tinatawag na
biodata
Maaaring
nakapaloob sa
resume o tisis
Naglalaman ng
personal
na
impormasyon
ng
isang tao
Bakit sinusulat ang bionote
• Upang ipaalam sa iba ang ating kredibilidad
sa larangang kinabibilangan •
• Upang ipakilala ang sarili sa mga
mambabasa •
• Upang magsilbing marketing tool
Halimbawa
Si Nicomedes Marquez Joaquin pinanganak noong
4 Mayo 1917 sa Paco, Maynila at supling nina
Leocadio Joaquin at Salome Marquez, siya ay nagaral sa isang pampublikong paaralan noong
elementarya at sa Mapua High School sa
Intramuros, Maynila. Ngunit, siya ay tumigil sa pagaaral sa Mapua pagkatapos ng tatlong taon.
Pumasok din si Joaquin sa St. Albert College sa
Hongkong, isang seminaryo sa ilalim ng mga
Dominikano, ngunit iniwan niya ang seminaryo
noong 1950, matapos na tutulan siya sa pagsusulat.
Si Joaquin ay nagsimulang magsulat ng mga
maiikling kwento, tula at sanaysay noong 1934. Ang
karamihan dito ay nailathala sa mga magasin sa
Maynila at ang ilan ay naisulat sa mga banyagang
peryodiko. Noong 1935, sa gulang na 17, nailathala
ang una niyang tula sa Tribune.
Kinalaunan, ang akda niyang Three Generations ay
lumabas sa Herald Midweek Magazine. Ang
sanaysay niyang La Naval de Manila ay nagwagi rin
sa
isang
patimpalak
sa
pagsusulat
na
pinangasiwaan ng mga Dominikano. Malaki ang
naiambag na mga kwento ni Nick Joaquin sa
Philippine Free Press, at dahil dito, kinuha siya na
maging proofreader o taga-wasto ng mga teksto ng
nasabing pahayagan noong 1950.
Noong 1957, sa ilalim ng Harper Publishing
Company, nanatili siya sa Estados Unidos at
nagtungo sa Mexico upang magsulat ng mga
6