Uploaded by Mansoureh Feizabadi

STIM Volume 3 Issue 1 Pages 95-122

advertisement
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫‪S CIENCES AND T ECHNIQUES OF‬‬
‫‪INFORMATION MANAGEMENT‬‬
‫‪VOL . 3, NO. 1, SPRING 1396 J UNE/‬‬
‫‪2017‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز‬
‫ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫∗‪1‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‬
‫دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‬
‫ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫‪5‬‬
‫)ﺻﻔﺤﺎت ‪(122 - 95‬‬
‫ﭼﮑﯿﺪه‬
‫ﻫﺪف‪ :‬ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻄﺮح در راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي ﮐـﺪ ﻣﻨﺒـﻊ‬
‫ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ‪ :‬ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﮐﺎرﺑﺮدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ روش ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺮاي اﺟـﺮاي اﯾـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ‬
‫از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺮﺷﻤﺎري ﺗﻌﺪاد ‪ 131‬ﮐﺘﺎﺑﺪاراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮردﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در داﻧﺸـﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﮑﯽ ﺟﻨـﺪيﺷـﺎﭘﻮر‬
‫اﻫﻮاز‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ اﻫـﻮاز‪ ،‬داﻧﺸـﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﮑﯽ ﺷـﯿﺮاز و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ ﻋﻤـﻮﻣﯽ ﺷـﻬﺮك ﺑﻌﺜـﺖ ﻣﺎﻫﺸـﻬﺮ آﺷـﻨﺎ ﺑﻮدﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﮐﻮﯾﯿﺲ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺟﻬﺖ ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ :‬ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻄﺮح در راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮردﻣﻄﺎﻟﻌﻪ )ﺑﻪﺟﺰ ﻋﺎﻣﻞ راﻫﻨﻤﺎ ﮐﻪ در‬
‫وﺿﻌﯿﺖ ﺿﻌﯿﻒ ﻗﺮار داﺷﺖ( از دﯾﺪ ﮐﺘﺎﺑﺪاران در وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺘﻮﺳﻄﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺮرﺳـﯽ ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ ﻣﺸـﺨﺺ ﺷـﺪ در ﺗﻤـﺎﻣﯽ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ و ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان رﺿـﺎﯾﺖ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻋﺎﻣـﻞ راﻫﻨﻤـﺎ اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺗﻔـﺎوت ﺑـﯿﻦ‬
‫دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ در ﻋﺎﻣﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﻌﻨﯽدار ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي‪ :‬ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش‪ ،‬ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﻮﺳﺎ ﻧﺸﺎن داد ﮐـﻪ از دﯾـﺪ ﮐﺘﺎﺑـﺪاران اﯾـﻦ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ داراي ﭼﻪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﺎن در ﻃﺮاﺣﯽ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﮐﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪﺗﺮ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻠﯿﺪواژهﻫﺎ‪ :‬ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز‪ ،‬راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‪ ،‬ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش‪ ،‬ﮐﻮﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎ‪ ،‬رﻫﯿﺎﻓﺖ ﮐﺎرﺑﺮﻣﺪاري‪.‬‬
‫∗ ﺗﺎرﯾﺦ ارﺳﺎل ﻣﻘﺎﻟﻪ‪1395/12/14 :‬؛ ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺬﯾﺮش ﻣﻘﺎﻟﻪ‪1396/03/24 :‬‬
‫‪ .1‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان "ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑـﺎز ﮐﻮﻫـﺎ و‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از ﻣﻨﻈﺮ دو رﻫﯿﺎﻓﺖ ﮐﺎرﺑﺮﻣﺪاري و ﻧﻈﺎمﻣﺪاري"‬
‫‪ .2‬اﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﮔﺮوه ﻋﻠﻢ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶﺷﻨﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﭼﻤﺮان اﻫﻮاز ‪Kokabi80@yahoo.com‬‬
‫‪azimi@scu.ac.ir‬‬
‫‪ .3‬ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﮔﺮوه ﻋﻠﻢ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶﺷﻨﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﭼﻤﺮان اﻫﻮاز‪.‬‬
‫‪ .4‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ رﺷﺘﻪ ﻋﻠﻢ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶﺷﻨﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﭼﻤﺮان اﻫﻮاز )ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل(‬
‫‪Zahra.ch109@yahoo.com‬‬
‫‪ .5‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ رﺷﺘﻪ ﻋﻠﻢ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶﺷﻨﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﭼﻤﺮان اﻫﻮاز‬
‫‪faridehkabomir@yahoo.com‬‬
‫‪96‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫اﻣﺮوزه اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي ﺑـﻪﻣﻨﻈـﻮر ذﺧﯿـﺮه و ﺑﺎزﯾـﺎﺑﯽ اﻃّﻼﻋـﺎت در‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ اﻃّﻼعرﺳﺎﻧﯽ اﻣﺮي اﻧﮑﺎرﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﺳـﺖ؛ ﺑـﻪﻃـﻮريﮐـﻪ ﺗﺼـﻮ‪‬ر ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي‬
‫ﺑﺪون ﻧﺮماﻓـﺰار ﻣﺸـﮑﻞ اﺳـﺖ‪ .‬ﮔﺴـﺘﺮش روزاﻓـﺰون اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓﻨـﺎوريﻫـﺎ و ورود آنﻫـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻗﺎﺑﻠﯿ‪‬ﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﮐـﻪ در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ اﻓـﻖﻫـﺎي ﺗـﺎزهاي‬
‫ﮔﺸﻮده ﺷﻮد و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ در ﻣﻌﺮض ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﺗﺤﻮ‪‬ﻻت ﺑﺴﯿﺎري ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬درواﻗﻊ ﺗﻬﯿ‪‬ـﻪ و‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﮔﺎﻣﯽ ﻣﻬﻢ درزﻣﯿﻨﻪي ﻧﮕﻬﺪاري و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺳﺎزي‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃّﻼﻋﺎﺗﯽ‪ ،‬اﺷﺎﻋﻪي اﻃّﻼﻋﺎت و دﺳﺘﺮسﭘﺬﯾﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻃّﻼﻋﺎت ﺑﻮده و ﺑﺎﻋﺚ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‬
‫ﺗﺎ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤ‪‬ﯽ از اراﺋﻪي اﻃّﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻤﯿﻦ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺻﻮرت ﮔﯿـﺮد‪ .‬ﺑـﻪ ﺑﯿـﺎﻧﯽ دﯾﮕـﺮ‬
‫رﺷﺪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي‪ ،‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ را ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟ‪‬ﺪي روﺑﻪرو ﺳﺎﺧﺘﻪاﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﮐﻪ اﮔﺮ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﺤﻮ‪‬ﻻت ﭘﯿﺶ ﻧﺮوﻧـﺪ ﺑـﻪزودي اﺳـﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨـﺪﮔﺎن‬
‫ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣـﯽدﻫﻨـﺪ و از اراﺋـﻪي ﺧـﺪﻣﺎت ﺑـﺎز ﻣـﯽﻣﺎﻧﻨـﺪ‪ .‬در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ ﺑﺮﺧـﯽ از‬
‫ﻓﻌ‪‬ﺎﻟﯿ‪‬ﺖﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪﺷﺪه‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﯾﮑـﯽ از دﻻﯾﻠـﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ را ﻣﻬﻢ ﻣﯽﺳﺎزد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻟﻮدهاي ﺑـﺮاي اﯾﺠـﺎد ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪﻫـﺎي دﯾﺠﯿﺘـﺎﻟﯽ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ازاﯾﻦرو ﯾـﺎﻓﺘﻦ ﻧـﺮماﻓـﺰار ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺮاي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪ ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ ﺑﯿﻨﺸـﯽ ﻋﻤﯿـﻖ دارد‪ .‬ﭼـﻪﺑﺴـﺎ‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫‪97‬‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺪون داﺷﺘﻦ دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ درﺳﺖ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮماﻓﺰاري ﺟﻬﺖ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪي ﺧﻮد زده و در ﻣﯿﺎﻧﻪي راه ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﻧﺘﯿﺠـﻪ رﺳـﯿﺪهاﻧـﺪ ﮐـﻪ ﻧـﺮماﻓـﺰار ﺗﻬﯿ‪‬ـﻪ ﺷـﺪه‬
‫ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ؛ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ وارد ﺷﺪن ﺧﺴﺎرات ﺟﺒﺮانﻧﺎﭘﺬﯾﺮي ازﻟﺤﺎظ ﺑﻮدﺟﻪ‪،‬‬
‫زﻣﺎن‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﮐﺎري و ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي ﺑـﻪ اواﺧـﺮ دﻫـﻪي ‪ 1980‬ﺑﺮﻣـﯽﮔـﺮدد ﮐـﻪ در ﻣﺤـﯿﻂ‬
‫داس‪ 1‬و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از زﺑﺎنﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﭘﺎﺳـﮑﺎل‪ ،2‬ﮐﻮﺑـﻮل‪ ،3‬ﮐﻮﯾﯿـﮏ ﺑﯿﺴـﯿﮏ‪ ،4‬ﭘـﺮل‪ 5‬و ﻧﻈﯿـﺮ‬
‫آنﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ )ﻓﺘﺎﺣﯽ و ﭘﺮﯾﺮخ‪.(1385 ،‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ 1998‬ﻃﺮّاﺣﺎن ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﺗﻼش ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎﯾﯽ ﻃﺮاﺣـﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ از ﻗﺎﺑﻠﯿ‪‬ﺖ اﺳﺘﻔﺎده در وب ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮﮐﺴﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑـﻪﺳـﺎدﮔﯽ از ﻫﺮﮐﺠـﺎي‬
‫ﺟﻬﺎن ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪي آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﺮماﻓﺰارﻫـﺎي‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب وارد ﺑﺎزار ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ از اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿ‪‬ـﺖﻫـﺎي ﺑﯿﺸـﺘﺮي ﺑﺮﺧـﻮردار‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ )ﻓﺘﺎﺣﯽ و ﭘﺮﯾﺮخ‪.(1385 ،‬‬
‫اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز‪ 6‬ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺳﻤﺘﯽ ﭘﯿﺶ رﻓﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ و‬
‫ﮔﺴﺘﺮش اﯾـﻦ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ ﺑﺮﺧـﯽ از وﯾﮋﮔـﯽﻫـﺎ و ﻗﺎﺑﻠﯿ‪‬ـﺖﻫـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ در ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺗﺠﺎري داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﺤﻮ‪‬ﻟﯽ در ﺑﺤﺚ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﻧﻈﺮ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪان ﺑـﻪ راﯾﺎﻧـﻪ را از ﺳـﺎل ‪ 1998‬ﺑـﻪ ﺧـﻮد ﺟﻠـﺐ ﮐـﺮد‬
‫)رﻧﺴﻢ‪ ،7‬ﮐﻮرﻣﮏ‪ 8‬و ﺑﻠﯿﮏ‪ .(2009 ،9‬ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز درواﻗﻊ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﺧﻮد اﺟﺎزهي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮي را در ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﯽدﻫﻨﺪ و ﺷﺎﯾﺪ ﻣﻬﻢﺗـﺮ اﯾـﻦﮐـﻪ‬
‫اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺰﯾﻨﻪاي درﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮريﮐﻪ ﻣـﯽﺗـﻮان آنﻫـﺎ را‬
‫ﺑﻪﺻﻮرت راﯾﮕﺎن از اﯾﻨﺘﺮﻧـﺖ درﯾﺎﻓـﺖ ﮐـﺮد‪ .‬ﺣﺘّـﯽ اﮔـﺮ ﺑﺎﺑـﺖ اﺳـﺘﻔﺎده از اﯾـﻦ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ‬
‫‪1 DOS‬‬
‫‪2 Pascal‬‬
‫‪3 Cobol‬‬
‫‪4 Quick Basic‬‬
‫‪5 Perl‬‬
‫‪6 Open Source Software‬‬
‫‪7 Ransom‬‬
‫‪8 Cormack‬‬
‫‪9 Blake‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫‪98‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪاي درﯾﺎﻓﺖ ﺷﻮد اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺮﯾﺪ و اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﺗﺠـﺎري ﭘـﺎﯾﯿﻦ و‬
‫ﺑﻪﺻﺮﻓﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ دﭼﺎر اﺷﮑﺎﻻﺗﯽ ﻣﯽﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣـﯽﺗـﻮان آنﻫـﺎ را‬
‫وﯾﺮاﯾﺶ ﻧﻤﻮد و ﻧﺴﺨﻪي وﯾﺮاﯾﺶ ﺷﺪهي ﻧﺮماﻓﺰار را از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ در اﺧﺘﯿﺎر ﻫﻤﮕﺎن ﻗﺮار‬
‫داد‪ .‬اﯾـﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎي ﮐـﺪ ﻣﻨﺒـﻊ ﺑـﺎز از ﻣﺤﺼـﻮﻻت ﺗﺠـﺎري ﺑﺎﺻـﺮﻓﻪﺗـﺮ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﮐـﺎرﺑﺮان‬
‫ﻧﺎﻣﺤﺪودي ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺧﺪﻣﺎت و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي آنﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ )ﺧﻮاﻧﺴﺎري و رﺑﯿﻌﯽ‪،‬‬
‫‪ .(1384‬ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮاي ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﺗﺠـﺎري ﮐـﻪ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﮔﺮاناﻧﺪ و ﺳﻔﺎرﺷﯽ ﮐﺮدن آنﻫﺎ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻧﯿﺎزﻫـﺎي ﺧـﺎص دﺷـﻮار اﺳـﺖ )ﻋﺒﺎﺳـﯽ‪،‬‬
‫‪.(1384‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﯾﺎ ﺗﺠـﺎري‪ ،‬ﮐـﺪ ﻣﻨﺒـﻊ را ﻣﻌﻤـﻮﻻً در اﺧﺘﯿـﺎر اﻓـﺮاد دﯾﮕـﺮ ﻗـﺮار‬
‫ﻧﻤﯽدﻫﻨﺪ و از آن ﺑﻪﻋﻨﻮان اﺳﺮار ﺻﻨﻌﺘﯽ ‪ -‬ﺗﺠﺎري ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬درواﻗـﻊ در اﯾـﻦﮔﻮﻧـﻪ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷـﺨﺺ ﯾـﺎ ﺷـﺮﮐﺘﯽ ﺣـﻖ اﻧﺤﺼـﺎري ﺑـﺮ روي ﻧـﺮماﻓـﺰار را دارد ﮐـﻪ ﻣـﺎﻧﻊ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬ﮐﭙﯽ‪ ،‬اﺻـﻼح‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ و ﺑﺮرﺳـﯽ ﻧـﺮماﻓـﺰار ﻣـﯽﺷـﻮد‬
‫)ﺧﻮاﻧﺴﺎري و رﺑﯿﻌﯽ‪.(1384 ،‬‬
‫از ﺳﻮﯾﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﺒﺤﺚ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‪ 1‬ﻧﻘﺶ اﺻﻠﯽ را در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﮐﺎرﺑﺮ و ﻧﻈﺎم اﻃّﻼﻋـﺎﺗﯽ‬
‫ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ از اﻫﻤ‪‬ﯿ‪‬ﺖ زﯾﺎدي در اﻣﺮ اراﺋـﻪ ﺧـﺪﻣﺎت ﺑـﻪ ﮐـﺎرﺑﺮان ﺑﺮﺧـﻮردار‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﯾﺠﺎد دﺳﺘﺮﺳﯽ و ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮدن ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﻧﻈﺎم‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺤﯿﻄﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ ارﺗﺒـﺎط‬
‫ﺛﻤﺮﺑﺨﺸﯽ را اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺤﯿﻂ "راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي" ﻧﺎم دارد ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸـﯽ از ﯾـﮏ ﻧﻈـﺎم‬
‫اﻃّﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ آن را ﻣـﯽﺑﯿﻨـﺪ و ﺑـﺎ آن ﺳـﺮوﮐﺎر دارد‪ .‬راﺑـﻂ ﮐـﺎرﺑﺮي ﯾـﮏ ﻧﻈـﺎم‬
‫ازآنﺟﻬﺖ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤ‪‬ﯿ‪‬ﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎلدﻫﻨﺪه ﻓﮑﺮ و اﻧﺪﯾﺸﻪي ﻃﺮّاح و ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي ﺳـﺎﺧﺘﺎر‬
‫و ارﺗﺒﺎط اﻃّﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻈﺎم و دﺳﺘﺮسﭘﺬﯾﺮﮐﻨﻨﺪهي اﻃّﻼﻋﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺮرﺳـﯽ راﺑـﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي در ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﮐﺘﺎﺑﺪاران و ﮐﺎرﺑﺮان ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ اﻣﺮ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺴـﺒﺘﺎً ﺟﺪﯾـﺪي‬
‫در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺎﻟﺸﯽ ﮐﻪ وﺟﻮد دارد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷـﻤﺎري از ﮐﺘﺎﺑـﺪاران و ﻣﺘﺨﺼ‪‬ﺼـﺎن‬
‫اﻃّﻼعرﺳﺎﻧﯽ ﻓﺎﻗﺪ آﮔﺎﻫﯽ و ﺗﺨﺼ‪‬ﺺ درزﻣﯿﻨﻪي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺪ ﻣﻨﺒـﻊ ﺑـﺎز ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي در ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﺑﻪﻃـﻮر ﺧـﺎص ﻣﻮردﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻗـﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘـﻪ و‬
‫‪1 Interface‬‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫‪99‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫ﻣﺸﺨّﺺ ﻧﺸﺪه ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ ﺑﺨﺶ از اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ درزﻣﯿﻨﻪي ﺑﺎزﯾـﺎﺑﯽ اﻃّﻼﻋـﺎت ﺑـﻪ‬
‫ﭼﻪ ﺻﻮرت اﺳﺖ و ﺑﺨﺶ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﭼﻪ ﺗﻔـﺎوتﻫـﺎ و ﺗﺸـﺎﺑﻬﺎﺗﯽ‬
‫در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺗﺠﺎري دارد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ذﮐﺮﺷﺪه ﻣﯽﺗـﻮان ﺑـﻪ ﺿـﺮورت‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪي آنﻫﺎ ﺑـﺎ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﺗﺠـﺎري در‬
‫ﻗﺴﻤﺖ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي آنﻫﺎ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ازاﯾﻦرو ﻫﺪف اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻄﺮح )ﺷﺎﻣﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬واژﮔﺎن‬
‫و ﭘﯿﺎمﻫﺎ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑـﺎ راﺑـﻂ ﮐـﺎرﺑﺮي‪ ،‬راﻫﻨﻤـﺎ و ﺳـﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧـﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿـﺖﻫـﺎ( در راﺑـﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي ﺗﺤـﺖ وب‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎ و ﮐﺎوش از ﻣﻨﻈﺮ ﮐﺎرﺑﺮﻣﺪاري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﭘﮋوﻫﺸـﯽ ﮐـﺎرﺑﺮدي اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﻪ روش ﭘﯿﻤﺎﯾﺸـﯽ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪي ﭘﮋوﻫﺶ را ﮐﺘﺎﺑﺪاران داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺗﺸـﮑﯿﻞ‬
‫ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑـﻪ ذﮐـﺮ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﮐﻮﻫـﺎ در داﻧﺸـﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﮑﯽ ﺷـﯿﺮاز‪ ،‬ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ و ﻧﻮﺳﺎ در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي اﻫﻮاز و ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﺎوش در ﻣﺎﻫﺸﻬﺮ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ رو ﺗﻌﺪاد ﺟﺎﻣﻌﻪي ﮐﺘﺎﺑﺪاراﻧﯽ ﮐﻪ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫از روش ﺳﺮﺷﻤﺎري )ﺗﻌﺪاد ‪ 131‬ﻧﻔﺮ( ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬اﺑﺰار ﮔﺮدآوري دادهﻫﺎ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺑــﺮ اﺳــﺎس ﻧﮑــﺎت و ﻋﻨﺎﺻــﺮي ﮐــﻪ در ارﺗﺒــﺎط ﺑــﺎ راﺑــﻂ ﮐــﺎرﺑﺮي ﻫﺴــﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺮّاﺣــﯽ ﮔﺮدﯾــﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪي ﯾﺎدﺷﺪه ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪي ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﻮﯾﯿﺲ‪ 1‬ﮐﻪ اﺑﺰار ﻣﻌﺘﺒﺮي ﺑـﺮاي ﺳـﻨﺠﺶ‬
‫رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺎرﺑﺮان از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻧﻈﺎمﻫﺎي اﻃّﻼﻋـﺎﺗﯽ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ )ﻧـﺮﻣﻦ‪ (1998 ،2‬اﯾﺠـﺎد ﮔﺮدﯾـﺪ و‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺆاﻻﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺎرﺑﺮان را درﺑﺎرهي وﺿـﻌﯿﺖ راﺑـﻂ ﮐـﺎرﺑﺮي و ﻣﺆﻟﻔـﻪﻫـﺎي‬
‫ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ‪ ،‬ﻣﯽﺳﻨﺠﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﯿﻦ ‪ 131‬ﮐﺘﺎﺑﺪار ﺗﻮزﯾﻊ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬از ﻣﺠﻤﻮع اﯾﻦ ﺗﻌـﺪاد‪ 110 ،‬ﭘﺮﺳﺸـﻨﺎﻣﻪ ﺟﻤـﻊ‬
‫آوري ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ آنﻫﺎ در ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي آﻣﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤـﯿﻦ اﻣـﺮ ﻧـﺮخ‬
‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ‪ 84/6‬درﺻـﺪي را ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽدﻫـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺗﻌﯿـﯿﻦ رواﯾـﯽ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺸـﻨﺎﻣﻪ ﺑـﯿﻦ اﻋﻀـﺎء‬
‫‪1 QUIS Questionnaire‬‬
‫‪2 Norman‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫‪100‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻫﯿﺌﺖﻋﻠﻤﯽ و داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن دﮐﺘﺮي ﮔﺮوه ﻋﻠﻢ اﻃّﻼﻋﺎت و داﻧﺶﺷﻨﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﭼﻤـﺮان‬
‫اﻫﻮاز ﮐﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ در زﻣﯿﻨﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺗﻮزﯾـﻊ و ﭘـﺲ از ﺟﻤـﻊآوري‪،‬‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي آﻧﺎن در ﺗﺪوﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪي ﻧﻬـﺎﯾﯽ ﻣﻨﻈـﻮر ﮔﺮدﯾـﺪ‪ .‬ﭘﺎﯾـﺎﯾﯽ اﯾـﻦ ﭘﺮﺳﺸـﻨﺎﻣﻪ ﻗـﺒﻼً‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮي دﯾﮕﺮ )زرهﺳﺎز‪ (1385 ،‬ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ ﭘﮋوﻫﺸـﮕﺮ‬
‫ﺑﺮاي اﻋﺘﺒﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را ﭘـﺲ از ﺟﻤـﻊآوري ﮐـﻞ دادهﻫـﺎ‬
‫ﻣﻮرد اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻗﺮار داد ﮐﻪ آﻟﻔﺎي ﮐﺮوﻧﺒﺎخ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ‪ 83/2‬درﺻﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ‬
‫ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ از ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾـﺖ از‬
‫روشﻫﺎي آزﻣﻮن ﺗﯽ )ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي و ﺗﯽ دو ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻣﺴﺘﻘﻞ(‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿـﻞ وارﯾـﺎﻧﺲ آﻧـﻮا و‬
‫ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﻌﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ .1‬از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران وﺿﻌﯿ‪‬ﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ راﺑـﻂﻫـﺎي ﮐـﺎرﺑﺮي‬
‫)ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬واژﮔﺎن و ﭘﯿﺎمﻫﺎ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎ و ﺳـﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧـﺎت و‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ( ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش‪ ،‬ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﻮﺳﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬
‫‪ .2‬ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش‪،‬‬
‫ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﻮﺳﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬
‫‪ .3‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﯿﻦ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂﻫﺎي ﮐـﺎرﺑﺮي‬
‫ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ از ﻣﻨﻈـﺮ ﻋﺎﻣـﻞﻫـﺎي ﻣﻄـﺮح در راﺑـﻂ ﮐـﺎرﺑﺮي‬
‫)ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬واژﮔﺎن و ﭘﯿﺎمﻫﺎ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر‪ ،‬راﻫﻨﻤـﺎ و ﺳـﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧـﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿـﺖﻫـﺎ( ﺑـﺎ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪1‬؟‬
‫‪ .4‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﯿﻦ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺗﺤﺼـﯿﻞ ﮐـﺮده در رﺷـﺘﻪﻫـﺎي ﻋﻠـﻢ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺳﺎﯾﺮ رﺷﺘﻪﻫﺎ از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑـﺎ راﺑـﻂﻫـﺎي ﮐـﺎرﺑﺮي ﺳـﻪ ﻧـﺮماﻓـﺰار‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺳﺆال ‪ 3‬در ﻗﺴﻤﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺷﺪه و ﻫﺮ ﮐﺪام از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﺑﻪﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫‪101‬‬
‫‪ .5‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﯿﻦ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑـﺪاران داراي ﻣـﺪارك ﺗﺤﺼـﯿﻠﯽ ﻣﺘﻔـﺎوت‬
‫)ﮐﺎرداﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ و دﮐﺘﺮا( از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑـﺎ راﺑـﻂﻫـﺎي ﮐـﺎرﺑﺮي ﺳـﻪ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫‪ .6‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﯿﻦ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔﺎوت و اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧـﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ ﺑـﺎ ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔﺎوت و اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫‪ .7‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﯿﻦ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑـﺪاران داراي ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﮐـﺎري ﻣﺘﻔـﺎوت ﺑـﺎ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار و اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران داراي ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔﺎوت ﺑـﺎ ﻧـﺮماﻓـﺰار و اﺳـﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨـﺪه از راﺑـﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺑﺤﺚ و ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬
‫‪ .1‬از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران وﺿﻌﯿ‪‬ﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ راﺑـﻂﻫـﺎي ﮐـﺎرﺑﺮي‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش‪ ،‬ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﻮﺳﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬
‫در اﯾﻦ ﺳﺆال ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه و ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤـﻮدن وﺿـﻌﯿﺖ‬
‫ﻫﺮ ﻋﺎﻣﻞ در راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻋﻤﻞ ﺷﺪ‪ :‬ﻣﺤﺪودهي ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ ‪ 1‬ﺗـﺎ‬
‫‪ 2/33‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ وﺿﻌﯿﺖ »ﺿﻌﯿﻒ«‪ ،‬ﻣﺤﺪودهي ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ‪ 2/34‬ﺗﺎ ‪ 3/67‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ وﺿـﻌﯿﺖ »ﻣﺘﻮﺳـﻂ«‬
‫و ﻣﺤﺪودهي ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ‪ 3/68‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ وﺿﻌﯿﺖ »ﺧﻮب«‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ‪ ،‬در اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ دﯾﺪﮔﺎه‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺪاران راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﮐﺎر ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ‪ ،‬اﺣﺴﺎس آﻧﺎن )ﺳﺮدرﮔﻤﯽ ﯾﺎ ﻋﺪم ﺳﺮدرﮔﻤﯽ و‬
‫ﺧﺴــﺘﮕﯽ ﯾــﺎ ﻋــﺪم ﺧﺴــﺘﮕﯽ( در ﻫﻨﮕــﺎم اﺳــﺘﻔﺎده از ﻧــﺮماﻓﺰارﻫــﺎ و ﻣﯿــﺰان اﻧﻌﻄ ـﺎفﭘــﺬﯾﺮي‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﭘﺮﺳﯿﺪه ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺠﻤﻮع ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي اﯾﻦ اﻣـﺮ ﺑـﻮد ﮐـﻪ واﮐـﻨﺶ‬
‫ﮐﻠﯽ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ از ﻟﺤـﺎظ ﮐﯿﻔـﯽ در‬
‫ﻣﺤﺪودهي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﺮار دارد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ داراي ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦﻫـﺎي ﮐﻤﺘـﺮي‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﭘـﺎرسآذرﺧـﺶ و ﮐﻮﻫـﺎ ﺑـﻮدهاﻧـﺪ ﻫﺮﭼﻨـﺪ از ﻟﺤـﺎظ ﮐﯿﻔـﯽ ﻫﻤـﻪي‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ در ﻣﺤﺪودهي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫‪102‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺟﺪول ‪ :1‬ﺑﺮرﺳﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار و‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي‬
‫آﻣﺎري‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫رﺿﺎﯾﺖ‬
‫اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﮐﺎوش‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﻧﻮﺳﺎ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﺗﻌﺪاد‬
‫واﮐﻨﺶ ﮐﻠﯽ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﻧﺴﺒﺖ ‪3/24‬‬
‫‪0/32‬‬
‫‪44‬‬
‫‪2/85‬‬
‫‪0/25‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3/47‬‬
‫‪0/50‬‬
‫‪54‬‬
‫‪2/80‬‬
‫‪0/4‬‬
‫‪8‬‬
‫ﺑﻪ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫ﺻﻔﺤﻪي ﻧﻤﺎﯾﺶ‬
‫راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/57‬‬
‫‪0/41‬‬
‫‪44‬‬
‫‪3/52‬‬
‫‪0/43‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3/67‬‬
‫‪0/33‬‬
‫‪54‬‬
‫‪2/80‬‬
‫‪0/65‬‬
‫‪8‬‬
‫واژﮔﺎن و‬
‫ﭘﯿﺎمﻫﺎي راﺑﻂ‬
‫‪3/11‬‬
‫‪0/57‬‬
‫‪44‬‬
‫‪2/78‬‬
‫‪0/29‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3/42‬‬
‫‪0/68‬‬
‫‪54‬‬
‫‪2/76‬‬
‫‪0/2‬‬
‫‪8‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ‬
‫راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫راﻫﻨﻤﺎي راﺑﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/15‬‬
‫‪0/60‬‬
‫‪44‬‬
‫‪3/14‬‬
‫‪0/45‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2/96‬‬
‫‪0/49‬‬
‫‪54‬‬
‫‪2/78‬‬
‫‪0/22‬‬
‫‪8‬‬
‫‪2/68‬‬
‫‪0/56‬‬
‫‪44‬‬
‫‪2/75‬‬
‫‪0/53‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2/88‬‬
‫‪0/57‬‬
‫‪54‬‬
‫‪1/94‬‬
‫‪0/48‬‬
‫‪8‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت و‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎي راﺑﻂ ‪3/54‬‬
‫‪0/52‬‬
‫‪44‬‬
‫‪3/33‬‬
‫‪0/49‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3/68‬‬
‫‪0/43‬‬
‫‪54‬‬
‫‪2/72‬‬
‫‪0/29‬‬
‫‪8‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪.2‬ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش‪،‬‬
‫ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﻮﺳﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬از ﻃﯿـﻒ ﻟﯿﮑـﺮت ‪ 5‬ﮔﺰﯾﻨـﻪاي اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪ‪ ،‬ﻧﺴـﺒﺖ ﺧـﺎص‬
‫)ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻓﺮﺿﯽ( در ﺟﺎﻣﻌﻪ ‪ 3‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺑﺎ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻓﺮﺿﯽ‪،‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران از راﺑـﻂﻫـﺎي ﮐـﺎرﺑﺮي ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫‪103‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫در اﯾﻦ ﺑﺨـﺶ ﺳـﻌﯽ ﺷـﺪ ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑـﺪاران از ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣﻄـﺮح در راﺑـﻂﻫـﺎي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ )ﺷـﺎﻣﻞ‪ :‬رﺿـﺎﯾﺖ از ﺻـﻔﺤﻪ ﻧﻤـﺎﯾﺶ‪ ،‬واژﮔـﺎن و ﭘﯿـﺎمﻫـﺎ‪،‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎ و ﺳﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ( ﺳﻨﺠﯿﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾـﻦ‬
‫ﭘﺮﺳﺶ را ﻣﯽﺗﻮان در ﺟﺪول ‪ 2‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫در ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﮐﻮﻫـﺎ ﮐﻤﺘـﺮﯾﻦ ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ راﻫﻨﻤﺎي ﻧﺮماﻓﺰار و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ﺻـﻔﺤﻪ ﻧﻤـﺎﯾﺶ ﺑـﻮده اﺳـﺖ‪ .‬در‬
‫ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﻧﺮماﻓﺰار ﻧﻮﺳﺎ در ﻫﺮ ‪ 5‬ﻋﺎﻣﻞ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ راﻫﻨﻤـﺎي‬
‫راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي اﯾﻦ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ را داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻃﯿﻒ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﺑﺎره ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺑﺪاران از ﺗﻌﺎﻣـﻞ‬
‫ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﮐﻮﻫﺎ در ﻣﺠﻤﻮع در ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫و ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه از ﻧﺮماﻓﺰار ﻧﻮﺳﺎ در ﺣﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ رﺿﺎﯾﺖ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ‬
‫ﻧﻈﺎمﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪاي ﯾﮑﯽ از اﺑﻌﺎد ﻣﻬـﻢ ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﮐـﺎراﯾﯽ آن ﻧﻈـﺎمﻫـﺎ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻫﻤـﺎنﮔﻮﻧـﻪ ﮐـﻪ‬
‫ﺷﻨﺎﯾﺪرﻣﻦ‪ (1992) 1‬و ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺣﻮزهي ﺗﻌﺎﻣـﻞ اﻧﺴـﺎن ﺑـﺎ راﯾﺎﻧـﻪ‪ ،‬ﯾﮑـﯽ از ﻣﻌﯿﺎرﻫـﺎي‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺳﻨﺠﺶ در ﯾﮏ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان رﺿـﺎﯾﺖ ﮐـﺎرﺑﺮان از ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺑـﺎ ﻧﻈـﺎمﻫـﺎي‬
‫راﯾﺎﻧﻪاي ﻣﯽداﻧﻨﺪ و آن را ﯾﮑﯽ از روشﻫﺎي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐـﺎراﯾﯽ راﺑـﻂ ﮐـﺎرﺑﺮي اﯾـﻦ ﻧﻈـﺎمﻫـﺎ ﻧﯿـﺰ‬
‫داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﺘﺎﺑﺪاران از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧـﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش‬
‫و ﮐﻮﻫﺎ و رﺿﺎﯾﺖ ﭘـﺎﯾﯿﻦ از ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺑـﺎ ﻧـﺮماﻓـﺰار ﻧﻮﺳـﺎ‪ ،‬ﻃﺮاﺣـﺎن اﯾـﻦ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ از دﯾـﺪﮔﺎه‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه آﮔﺎه ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ و آﻧﺎن را وا ﻣﯽدارد ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه و ﮐﺎراﯾﯽ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ اﺷﺎره ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ اﯾـﻦ‬
‫ﮔﺮوه ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و در ﻧﺴﺨﻪﻫﺎ و وﯾﺮاﯾﺶﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪1 Shneiderman‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫‪104‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﯾﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد‪ ،‬ﺑﺪون ﺷـﮏ در آﯾﻨـﺪه ﺷـﺎﻫﺪ اﻓـﺰاﯾﺶ رﺿـﺎﯾﺖ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﮐﺎراﯾﯽ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :2‬ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﺟﻬﺖ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي‬
‫ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي آﻣﺎري‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ رﺿﺎﯾﺖ‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‬
‫ﮐﺎوش‬
‫ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ﻧﻮﺳﺎ‬
‫اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﯽ درﺟﻪ آزادي‬
‫ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻌﻨﯽداري‬
‫ﺻﻔﺤﻪي ﻧﻤﺎﯾﺶ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/57‬‬
‫‪0/41‬‬
‫‪53/53‬‬
‫‪43‬‬
‫‪0/000‬‬
‫واژﮔﺎن و ﭘﯿﺎمﻫﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/11‬‬
‫‪0/57‬‬
‫‪30/78‬‬
‫‪43‬‬
‫‪0/000‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/15‬‬
‫‪0/60‬‬
‫‪30/03‬‬
‫‪43‬‬
‫‪0/000‬‬
‫راﻫﻨﻤﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪2/68‬‬
‫‪0/56‬‬
‫‪26/31‬‬
‫‪43‬‬
‫‪0/000‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/54‬‬
‫‪0/52‬‬
‫‪38/50‬‬
‫‪43‬‬
‫‪0/000‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪي ﻧﻤﺎﯾﺶ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/52‬‬
‫‪0/43‬‬
‫‪14/94‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0/001‬‬
‫واژﮔﺎن و ﭘﯿﺎمﻫﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪2/78‬‬
‫‪0/29‬‬
‫‪15/85‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0/001‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/14‬‬
‫‪0/45‬‬
‫‪12/01‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0/001‬‬
‫راﻫﻨﻤﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪2/75‬‬
‫‪0/53‬‬
‫‪8/60‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0/003‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/33‬‬
‫‪0/49‬‬
‫‪11/54‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0/001‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪي ﻧﻤﺎﯾﺶ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/68‬‬
‫‪0/33‬‬
‫‪74/77‬‬
‫‪53‬‬
‫‪0/000‬‬
‫واژﮔﺎن و ﭘﯿﺎمﻫﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/42‬‬
‫‪0/68‬‬
‫‪32/08‬‬
‫‪53‬‬
‫‪0/000‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪2/96‬‬
‫‪0/49‬‬
‫‪37/86‬‬
‫‪53‬‬
‫‪0/000‬‬
‫راﻫﻨﻤﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪2/88‬‬
‫‪0/57‬‬
‫‪31/43‬‬
‫‪53‬‬
‫‪0/000‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪3/67‬‬
‫‪0/43‬‬
‫‪54/09‬‬
‫‪53‬‬
‫‪0/000‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪي ﻧﻤﺎﯾﺶ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪2/80‬‬
‫‪0/65‬‬
‫‪11/05‬‬
‫‪7‬‬
‫‪0/000‬‬
‫واژﮔﺎن و ﭘﯿﺎمﻫﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪2/76‬‬
‫‪0/2‬‬
‫‪32/89‬‬
‫‪7‬‬
‫‪0/000‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪2/78‬‬
‫‪0/22‬‬
‫‪29/10‬‬
‫‪7‬‬
‫‪0/000‬‬
‫راﻫﻨﻤﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪1/94‬‬
‫‪0/48‬‬
‫‪8/78‬‬
‫‪7‬‬
‫‪0/000‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪2/72‬‬
‫‪0/29‬‬
‫‪21/40‬‬
‫‪7‬‬
‫‪0/000‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن اﯾﻦ اﻣﺮ ﮐﻪ آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﯿﻦ دﯾـﺪﮔﺎهﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑـﺪاران‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫‪105‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧـﺮماﻓـﺰار ﭘـﺎرسآذرﺧـﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ از ﻣﻨﻈـﺮ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻄﺮح در راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي )ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬واژﮔﺎن و ﭘﯿﺎمﻫﺎ‪ ،‬ﭼﮕـﻮﻧﮕﯽ ﮐـﺎر‪ ،‬راﻫﻨﻤـﺎ و‬
‫ﺳﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ( ﺑﺎ ﻧـﺮماﻓـﺰار ﮐﻮﻫـﺎ وﺟـﻮد دارد‪ ،‬در اداﻣـﻪ ﻋﻮاﻣـﻞ راﺑـﻂ ﮐـﺎرﺑﺮي‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .1-3‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑـﯿﻦ دﯾـﺪﮔﺎهﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑـﺪاران اﺳـﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨـﺪه از راﺑـﻂﻫـﺎي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧـﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ از ﻣﻨﻈـﺮ ﻋﺎﻣـﻞ ﺻـﻔﺤﻪ ﻧﻤـﺎﯾﺶ راﺑـﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ از آزﻣﻮن ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ ﮐـﻪ ﻧﺘـﺎﯾﺞ آن در‬
‫ﺟﺪول ‪ 3‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دادهﻫﺎي اﯾﻦ ﺟﺪول ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ در ﺳـﻄﺢ‬
‫ﻣﻌﻨﯽداري ﮐﻤﺘﺮ از ‪) 0/05‬ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري= ‪ ،(0/002‬ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ دﯾـﺪﮔﺎه‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ و‬
‫ﮐﻮﻫﺎ از ﻣﻨﻈﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ راﺑـﻂﻫـﺎي ﮐـﺎرﺑﺮي‪ ،‬ﺗﻔـﺎوت ﻣﻌﻨـﯽداري وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦﻫﺎي ﺟﺪول ‪ 3‬ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪه از ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫـﺎ‪،‬‬
‫دﯾﺪﮔﺎه ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي اﯾـﻦ ﻧـﺮماﻓـﺰار دارﻧـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻧﺘﯿﺠـﻪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در اﺛﺮ اﺳﺘﻔﺎده از رﻧﮓﻫﺎي ﺟﺬابﺗﺮ و ﻣﺘﻨﻮعﺗﺮي ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻧﺮماﻓﺰار اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻄﺎﻟﺐ در ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ اﯾﻦ ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :3‬ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻌﻨﯽداري ﺗﻔﺎوت ﻣﯿﺎن ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﮑﻦ ﺑﺎ ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ردﯾﻒ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﯽ‬
‫درﺟﻪ‬
‫آزادي‬
‫‪1‬‬
‫ﭘﮑﻦ‬
‫‪1‬‬
‫‪41/53‬‬
‫‪6/25‬‬
‫‪-2/50‬‬
‫‪108‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮐﻮﻫﺎ‬
‫‪44/05‬‬
‫‪4/03‬‬
‫‪-2/52‬‬
‫‪94/48‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري‬
‫‪0/002‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮐﻢ ﺑﻮدن ﺟﺎﻣﻌﻪي ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪه ﺑﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ و اﯾﺠﺎد ﻣﺸﮑﻞ در ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي آﻣﺎري‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﺎم ﭘﮑﻦ ﮐﻪ در واﻗﻊ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﯾﺠـﺎد ﺷـﺪ‪ .‬ﺣـﺮوف اول ﻧـﺎم ﻫـﺮ ﻧـﺮماﻓـﺰار‬
‫)پ‪.‬ك‪.‬ن( در ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺎم آن را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫‪106‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫‪ .2-3‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨـﺎداري ﺑـﯿﻦ دﯾـﺪﮔﺎهﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑـﺪاران اﺳـﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨـﺪه از راﺑـﻂﻫـﺎي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از ﻣﻨﻈﺮ ﻋﺎﻣﻞ واژﮔﺎن و ﭘﯿـﺎمﻫـﺎي راﺑـﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ از آزﻣﻮن ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ ﮐـﻪ ﻧﺘـﺎﯾﺞ آن در‬
‫ﺟﺪول ‪ 4‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دادهﻫﺎي اﯾﻦ ﺟﺪول ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ در ﺳـﻄﺢ‬
‫ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ ،0/05‬ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳـﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨـﺪه از‬
‫راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ ﺑﺎ ﮐﻮﻫﺎ از ﻣﻨﻈﺮ ﻋﺎﻣﻞ واژﮔﺎن‬
‫و ﭘﯿﺎمﻫﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽداري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫از دﻻﯾﻞ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮔﺮوه ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪه اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪ .‬زﯾﺮا ﮔﺮوه ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪه ﻫﻤـﻪ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺪاراﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان زﯾﺎدي ﺑﺎ واژﮔﺎن ﮐﺘﺎﺑﺪاري و ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺎﻫﯿﺖ رﺷﺘﻪي‬
‫ﻋﻠﻢ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶﺷﻨﺎﺳـﯽ( آﺷـﻨﺎﯾﯽ داﺷـﺘﻪ و در ﻫﻨﮕـﺎم ﮐـﺎر ﺑـﺎ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ ﻣﺸـﮑﻠﯽ را‬
‫اﺣﺴﺎس ﻧﻨﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ اﮔﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪي ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪه را داﻧﺸـﺠﻮﯾﺎن رﺷـﺘﻪﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدادﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آﺷﻨﺎﯾﯽ ﮐﻤـﯽ ﮐـﻪ ﺑـﺎ واژهﻫـﺎي ﺗﺨﺼﺼـﯽ ﮐﺘﺎﺑـﺪاري داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ دﯾﮕﺮ رﻗﻢ ﻣﯽﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :4‬ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻌﻨﯽداري ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ واژﮔﺎن و ﭘﯿﺎمﻫﺎي راﺑﻂﻫﺎي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﮑﻦ ﺑﺎ ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ واژﮔﺎن و‬
‫ردﯾﻒ‬
‫ﭘﯿﺎمﻫﺎ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﯽ‬
‫درﺟﻪ‬
‫آزادي‬
‫‪1‬‬
‫ﭘﮑﻦ‬
‫‪21/28‬‬
‫‪3/77‬‬
‫‪-3/29‬‬
‫‪108‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮐﻮﻫﺎ‬
‫‪24‬‬
‫‪4/80‬‬
‫‪-3/28‬‬
‫‪100/54‬‬
‫ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻌﻨﯽداري‬
‫‪0/16‬‬
‫‪ .3-3‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑـﯿﻦ دﯾـﺪﮔﺎهﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑـﺪاران اﺳـﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨـﺪه از راﺑـﻂﻫـﺎي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از ﻣﻨﻈﺮ ﻋﺎﻣـﻞ ﭼﮕـﻮﻧﮕﯽ ﮐـﺎر ﺑـﺎ راﺑـﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫‪107‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﯿﺰ از آزﻣﻮن ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ ﮐـﻪ ﻧﺘـﺎﯾﺞ آن‬
‫در ﺟﺪول ‪ 5‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دادهﻫﺎي اﯾﻦ ﺟﺪول ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣـﯽﮔـﺮدد ﮐـﻪ در‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ ،0/05‬ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﯿﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳـﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨـﺪه‬
‫از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﭘـﺎرسآذرﺧﺶ‪،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ ﺑـﺎ ﮐﻮﻫـﺎ از ﻣﻨﻈـﺮ ﻋﺎﻣـﻞ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽداري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه‪ ،‬ﺑﺎز ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﻮع ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﭘﮋوﻫﺶ ﮐـﻪ ﮐﺘﺎﺑـﺪاران‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﻇﻬﺎر ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﮐـﻪ از روش آزﻣـﻮن و‬
‫ﺧﻄﺎ ﻧﺤﻮهي ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣـﺮ ﺧـﻮد ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺮ‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻮﺟﻪ ﻃﺮاﺣﺎن را ﺑﻪ ﻧﺤﻮهي ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﻗﺮاردادن دﺳﺘﻨﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ‪،‬‬
‫ﺑﺮﮔﺰاري ﮐﻼسﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﻗﺒﻞ از اراﺋﻪي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﻠﺐ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :5‬ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻌﻨﯽداري ﺗﻔﺎوت ﻣﯿﺎن ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي‬
‫ردﯾﻒ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﮑﻦ ﺑﺎ ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﯽ‬
‫درﺟﻪ آزادي‬
‫‪1‬‬
‫ﭘﮑﻦ‬
‫‪21/73‬‬
‫‪3/95‬‬
‫‪1/42‬‬
‫‪108‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮐﻮﻫﺎ‬
‫‪20/72‬‬
‫‪3/43‬‬
‫‪1/43‬‬
‫‪106/86‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري‬
‫‪0/26‬‬
‫‪ .4-3‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑـﯿﻦ دﯾـﺪﮔﺎهﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑـﺪاران اﺳـﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨـﺪه از راﺑـﻂﻫـﺎي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از ﻣﻨﻈﺮ ﻋﺎﻣﻞ راﻫﻨﻤﺎي راﺑﻂ ﮐـﺎرﺑﺮي ﺑـﺎ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي‪ ،‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﮐـﻪ در ﺟـﺪول ‪ 6‬ﻣﺸـﺨﺺ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ در ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﯿﺸـﺘﺮ از ‪) 0/05‬ﺳـﻄﺢ ﻣﻌﻨـﯽداري= ‪،(0/99‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﯿﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ ﺑـﺎ ﮐﻮﻫـﺎ از ﻣﻨﻈـﺮ ﻋﺎﻣـﻞ راﻫﻨﻤـﺎي راﺑـﻂ ﮐـﺎرﺑﺮي‪ ،‬ﺗﻔـﺎوت‬
‫ﻣﻌﻨﯽداري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫‪108‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ راﻫﻨﻤﺎي ﺗﻤـﺎﻣﯽ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ )ﻫﻤـﺎنﮔﻮﻧـﻪ ﮐـﻪ در‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ( از دﯾﺪ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺿﻌﯿﻒﺗﺮﯾﻦ ﻗﺴـﻤﺖ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ‬
‫ﺑﻮده و ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﮐﻤﮏ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻫﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﮐﻢ ﺑﻮده‪ ،‬ﭼﻨـﯿﻦ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪاي ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :6‬ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻌﻨﯽداري ﺗﻔﺎوت ﻣﯿﺎن راﻫﻨﻤﺎي راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﮑﻦ ﺑﺎ ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ردﯾﻒ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ راﻫﻨﻤﺎ‬
‫‪1‬‬
‫ﭘﮑﻦ‬
‫‪18/07‬‬
‫‪4/24‬‬
‫‪-2/72‬‬
‫‪108‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮐﻮﻫﺎ‬
‫‪20/22‬‬
‫‪4/02‬‬
‫‪-2/72‬‬
‫‪107/97‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﯽ‬
‫درﺟﻪ آزادي‬
‫ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري‬
‫‪0/99‬‬
‫‪ .5-3‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑـﯿﻦ دﯾـﺪﮔﺎهﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑـﺪاران اﺳـﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨـﺪه از راﺑـﻂﻫـﺎي‬
‫ﮐــﺎرﺑﺮي ﺳــﻪ ﻧــﺮماﻓــﺰار ﭘــﺎرسآذرﺧــﺶ‪ ،‬ﮐــﺎوش و ﻧﻮﺳــﺎ از ﻣﻨﻈــﺮ ﻋﺎﻣــﻞ ﺳــﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧــﺎت و‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﻧﺘـﺎﯾﺞ آزﻣـﻮن ﺗـﯽ ﺗـﮏ ﻧﻤﻮﻧـﻪاي‪ ،‬ﻫﻤـﺎنﮔﻮﻧـﻪ ﮐـﻪ در ﺟـﺪول ‪ 7‬ﻣﺸـﺎﻫﺪه‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬در ﺳـﻄﺢ ﻣﻌﻨـﯽداري ﺑﯿﺸـﺘﺮ از ‪) 0/05‬ﺳـﻄﺢ ﻣﻌﻨـﯽداري= ‪ ،(0/09‬ﻣـﯽﺗـﻮان ﻧﺘﯿﺠـﻪ‬
‫ﮔﺮﻓــﺖ ﺑــﯿﻦ دﯾــﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑــﺪاران اﺳــﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨــﺪه از راﺑــﻂﻫــﺎي ﮐــﺎرﺑﺮي ﻧــﺮماﻓﺰارﻫــﺎي‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ ﺑﺎ ﮐﻮﻫـﺎ از ﻣﻨﻈـﺮ ﻋﺎﻣـﻞ ﺳـﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧـﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿـﺖﻫـﺎي راﺑـﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽداري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧـﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿـﺖﻫـﺎ‪ ،‬ﻣﺴـﺎﺋﻠﯽ ﭼـﻮن ﺳـﺮﻋﺖ ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮﯾﯽ‪ ،‬اﺗﺼـﺎل ﺑـﻪ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻧﮏﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺳـﻬﻮﻟﺖ ﺗﺼـﺤﯿﺢ اﺷـﺘﺒﺎﻫﺎت ﭼـﺎﭘﯽ و ﻋﺒـﺎرتﻫـﺎي‬
‫ﺟﺴﺖوﺟﻮ و ﻣﻮاردي از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧـﻪ ﮐـﻪ از ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﺑﺮﻣـﯽآﯾـﺪ‪ ،‬ﻧﺒـﻮد‬
‫ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﻣﻌﻨﺎدار ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﻪ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗﻮﺻـﯿﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد در اﯾﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ رﻓﻊ ﻣﻮاﻧﻊ ﻓﻨﯽ در ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﻧﯿﺰ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫‪109‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫ﺟﺪول ‪ :7‬ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻌﻨﯽداري ﺗﻔﺎوت ﻣﯿﺎن ﺳﺎﯾﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎي‬
‫راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﮑﻦ ﺑﺎ ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺎﯾﺮ‬
‫اﻣﮑﺎﻧﺎت‬
‫ردﯾﻒ‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار‬
‫اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﯽ‬
‫درﺟﻪ آزادي‬
‫‪1‬‬
‫ﭘﮑﻦ‬
‫‪20/50‬‬
‫‪3/41‬‬
‫‪-2/74‬‬
‫‪108‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮐﻮﻫﺎ‬
‫‪22/09‬‬
‫‪2/59‬‬
‫‪-2/76‬‬
‫‪102/48‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري‬
‫‪0/09‬‬
‫‪ .4‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﯿﻦ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺗﺤﺼـﯿﻞ ﮐـﺮده در رﺷـﺘﻪﻫـﺎي ﻋﻠـﻢ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺳﺎﯾﺮ رﺷﺘﻪﻫﺎ از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑـﺎ راﺑـﻂﻫـﺎي ﮐـﺎرﺑﺮي ﺳـﻪ ﻧـﺮماﻓـﺰار‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﭘﺮﺳـﺶ از آزﻣـﻮن ﺗﺤﻠﯿـﻞ وارﯾـﺎﻧﺲ ﻋـﺎﻣﻠﯽ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 8‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﻧﺘﯿﺠﻪي آزﻣﻮن ﻧﺸـﺎندﻫﻨـﺪهي ﺳـﻄﺢ ﻣﻌﻨـﯽداري‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪) 0/05‬ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري= ‪ (0/26‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي ﻧﺒﻮد ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﻣﻌﻨﯽدار ﺑـﯿﻦ‬
‫دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺗﺤﺼﯿﻞ ﮐﺮده در رﺷﺘﻪﻫﺎي ﻋﻠﻢ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺳﺎﯾﺮ رﺷـﺘﻪﻫـﺎ‬
‫از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ ﺑـﺎ ﻧـﺮماﻓـﺰار‬
‫ﮐﻮﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زرهﺳﺎز )‪ ،(1385‬ﻃﺒﺮﺳﺎ و ﻧﻮﮐﺎرﯾﺰي )‪ ،(1388‬ﻣﻬﺮاد‬
‫و ﻋﺼﺎري ﺷﻬﺮي )‪ ،(1386‬ﺟﻠﯿﻞﭘﻮر )‪ (1391‬و ﭘﺎرك‪ (1997) 1‬را ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ؛ ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ‬
‫ﮐﻪ در ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﮔـﺮوه ﭘﮋوﻫﺸـﯽ را داﻧﺸـﺠﻮﯾﺎن رﺷـﺘﻪﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺗﺸـﮑﯿﻞ‬
‫ﻣﯽدادﻧﺪ‪ .‬از ﺳﻮﯾﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﻢراﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺠﯿﺮي و ﻫﻤﮑـﺎران )‪(1391‬‬
‫ﮐﻪ ﮔﺮوه ﭘﮋوﻫﺸﯽ آن را ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدادﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘـﺎﯾﺞ اﯾـﻦ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ و ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﯽﺗﻮان ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ رﺷﺘﻪي ﺗﺤﺼـﯿﻠﯽ ﻫـﯿﭻ ﺗـﺄﺛﯿﺮي‬
‫ﺑﺮ رﺿﺎﯾﺖ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن رﺷﺘﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪1Park‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫‪110‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :8‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ دوﻃﺮﻓﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪي ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺎ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺘﻔﺎوت از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ‬
‫راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﮑﻦ ﺑﺎ ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ آﻣﺎري‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﺠﺬورات‬
‫درﺟﻪ آزادي‬
‫ﻣﻘﺪار ‪F‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري‬
‫‪2458/36‬‬
‫‪1‬‬
‫‪10/27‬‬
‫‪0/200‬‬
‫‪34/80‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0/07‬‬
‫‪0/93‬‬
‫‪302/39‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1/26‬‬
‫‪0/26‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار‬
‫راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي رﺷﺘﻪي ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار و رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ‬
‫‪ .5‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﯿﻦ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑـﺪاران داراي ﻣـﺪارك ﺗﺤﺼـﯿﻠﯽ ﻣﺘﻔـﺎوت‬
‫)ﮐﺎرداﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ و دﮐﺘﺮا( از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑـﺎ راﺑـﻂﻫـﺎي ﮐـﺎرﺑﺮي ﺳـﻪ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﭘﺮﺳـﺶ ﻧﯿـﺰ از آزﻣـﻮن ﺗﺤﻠﯿـﻞ وارﯾـﺎﻧﺲ ﻋـﺎﻣﻠﯽ اﺳـﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾـﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤــﺎنﻃــﻮر ﮐــﻪ در ﺟــﺪول ‪ 9‬ﻣﺸــﺎﻫﺪه ﻣــﯽﮐﻨــﯿﻢ ﺳــﻄﺢ ﻣﻌﻨــﯽداري ﺑﯿﺸــﺘﺮ از ‪) 0/05‬ﺳــﻄﺢ‬
‫ﻣﻌﻨﯽداري= ‪ (0/49‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣـﯽﺗـﻮان ﮔﻔـﺖ ﮐـﻪ ﺗﻔـﺎوت ﻣﻌﻨـﯽداري ﺑـﯿﻦ دﯾـﺪﮔﺎه‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺪاران داراي ﻣﺪارك ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺘﻔﺎوت از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧـﺮماﻓـﺰار‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠـﻪ‪ ،‬ﯾﺎﻓﺘـﻪﻫـﺎي ﭘـﮋوﻫﺶﻫـﺎي ﻃﺒﺮﺳـﺎ و ﻧﻮﮐـﺎرﯾﺰي )‪ ،(1388‬ﻣﻬـﺮاد و ﻋﺼـﺎري‬
‫ﺷﻬﺮي )‪ ،(1386‬ﻫﺎﺷﻢزاده و ﯾﮕﺎﻧﻪﻓﺮ )‪ (1389‬و ﺟﻠﯿﻞﭘﻮر )‪ (1391‬را ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ؛ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ در ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﮔـﺮوه ﭘﮋوﻫﺸـﯽ را داﻧﺸـﺠﻮﯾﺎن رﺷـﺘﻪﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺗﺸـﮑﯿﻞ‬
‫ﻣﯽدادﻧﺪ‪ .‬از ﺳﻮﯾﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﻢراﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺠﯿﺮي و ﻫﻤﮑـﺎران )‪(1391‬‬
‫ﮐﻪ ﮔﺮوه ﭘﮋوﻫﺸﯽ آن را ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدادﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﻧﺘـﺎﯾﺞ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ زرهﺳﺎز )‪ (1385‬ﮐﻪ ﺑﻪ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺳـﯿﻤﺮغ در ﺑـﯿﻦ داﻧﺸـﺠﻮﯾﺎن ﭘﺮداﺧﺘـﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻐﺎﯾﺮت داﺷﺖ‪ .‬زرهﺳﺎز در ﭘﮋوﻫﺶ ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داد ﮐـﻪ ﺑـﯿﻦ دﯾـﺪﮔﺎه و ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ‬
‫داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻧـﺮماﻓـﺰار ﺗﻔـﺎوت‬
‫ﻣﻌﻨﺎداري وﺟﻮد دارد و ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ داﻧﺸـﺠﻮﯾﺎن ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳـﯽ ارﺷـﺪ از ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺑـﺎ ﻧـﺮماﻓـﺰار‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﺳﯿﻤﺮغ ﺑﯿﺶﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫‪111‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫ﻃﺒﺮﺳﺎ و ﻧﻮﮐﺎرﯾﺰي )‪ (1388‬ﺑﯿﺎن ﻣﯽدارﻧﺪ ﮐﻪ اﻓﺮاد داراي ﺳـﻄﻮح ﺗﺤﺼـﯿﻠﯽ ﻣﺨﺘﻠـﻒ‪،‬‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﭘﯿﺶداﺷﺘﻪي ذﻫﻨﯽ ﻣﺘﻔـﺎوﺗﯽ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي دارﻧـﺪ‪ .‬وﺿـﻌﯿﺖ‬
‫ﻣﻄﻠﻮب و ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻧﯿﺰ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮاد داراي ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ آﺷـﻨﺎﯾﯽ و‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬درك ﺑﺎﻻﺗﺮي از راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻄـﺮح در آن‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﻋﺚ اﺳﺘﻔﺎدهي ﺑﻬﺘﺮ ﮐﺎرﺑﺮان از راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :9‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ دوﻃﺮﻓﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪي ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺎ ﻣﺪارك ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺘﻔﺎوت از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺎﻣﻞ‬
‫ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﮑﻦ ﺑﺎ ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ آﻣﺎري‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﺠﺬورات‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار‬
‫راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﻣﺪرك‬
‫ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار و ﻣﺪرك ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ‬
‫درﺟﻪ‬
‫آزادي‬
‫ﻣﻘﺪار ‪F‬‬
‫ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻌﻨﯽداري‬
‫‪872/77‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3/58‬‬
‫‪0/06‬‬
‫‪172/40‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0/70‬‬
‫‪0/49‬‬
‫‪82/96‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0/34‬‬
‫‪0/79‬‬
‫‪ .6‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﯿﻦ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔﺎوت و اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧـﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ ﺑـﺎ ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔﺎوت و اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺟﻬﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ از آزﻣـﻮن ﺗﺤﻠﯿـﻞ وارﯾـﺎﻧﺲ ﺗـﮏ ﻣﺘﻐﯿـﺮي )آﻧـﻮا( اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 10‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣـﯽﺷـﻮد در ﺳـﻄﺢ ﻣﻌﻨـﯽداري ﺑﯿﺸـﺘﺮ از ‪0/05‬‬
‫)ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري= ‪ (0/28‬ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﯿﻦ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ آﻧﺎن از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﭘـﺎرسآذرﺧـﺶ‪،‬‬
‫ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺠﯿـﺮي و ﻫﻤﮑـﺎران )‪ (1391‬ﻧﺸـﺎندﻫﻨـﺪهي‬
‫اﯾﻦ اﻣﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎر در ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﻮده و ﺗﻔﺎوت‬
‫ﻣﻌﻨﯽداري را اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫‪112‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺟﺪول ‪ :10‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿـﻞ وارﯾـﺎﻧﺲ ﺗـﮏ ﻣﺘﻐﯿـﺮي )آﻧـﻮا( ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪي ﻣﯿـﺰان‬
‫رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔﺎوت در ﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔﺎوت از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺎﻣﻞ‬
‫ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﮑﻦ ﺑﺎ ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ آﻣﺎري‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري در‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ‬
‫درﺟﻪ آزادي‬
‫‪F‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 5‬ﺳﺎل‬
‫‪ 10-6‬ﺳﺎل‬
‫ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ‬
‫‪ 15-11‬ﺳﺎل‬
‫‪ 20-16‬ﺳﺎل‬
‫‪4‬‬
‫‪1/26‬‬
‫‪0/28‬‬
‫‪ 25-21‬ﺳﺎل‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 25‬ﺳﺎل‬
‫‪ .7‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﯿﻦ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑـﺪاران داراي ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﮐـﺎري ﻣﺘﻔـﺎوت ﺑـﺎ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار و اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﺳﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران داراي ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔﺎوت ﺑـﺎ ﻧـﺮماﻓـﺰار و اﺳـﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨـﺪه از راﺑـﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد؟‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﺳﺶ ﻗﺒﻞ از ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﺗـﮏ ﻣﺘﻐﯿـﺮي )آﻧـﻮا(‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آن در ﺟﺪول ‪ 11‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ دادهﻫـﺎي اﯾـﻦ‬
‫ﺟﺪول در ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري ﮐﻤﺘﺮ از ‪) 0/05‬ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري= ‪ (0/001‬ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓـﺖ‬
‫ﺑﯿﻦ ﮐﺘﺎﺑﺪاران داراي ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔـﺎوت ﺑـﺎ ﻧـﺮماﻓـﺰار و ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ آﻧـﺎن از ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺑـﺎ‬
‫راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧـﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ ﺑـﺎ ﻧـﺮماﻓـﺰار ﮐﻮﻫـﺎ ﺗﻔـﺎوت‬
‫ﻣﻌﻨﯽداري وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺑﺎ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻃﺒﺮﺳﺎ و ﻧﻮﮐﺎرﯾﺰي )‪ ،(1388‬ﻣﻬـﺮاد و ﻋﺼـﺎري ﺷـﻬﺮي‬
‫)‪ (1385‬و زرهﺳﺎز )‪ (1385‬ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬زﯾﺮا در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﻧﺸـﺎندﻫﻨـﺪهي اﯾـﻦ‬
‫اﻣﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎر ﺗﺄﺛﯿﺮي در ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺎرﺑﺮان از راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫـﺎ ﻧﺪارﻧـﺪ‪،‬‬
‫اﻣﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺘﻈﺎرﯾﺎن )‪ (1387‬را ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در واﻗﻊ در ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺘﻈﺎرﯾـﺎن )‪(1387‬‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫‪113‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﺎن ﻣﯿﺰان درك ﮐﺎرﺑﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪي ﺑﯿﺸﺘﺮي در اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻂ ﮐـﺎرﺑﺮي‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و ﮐﺎرﺑﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺒﺘﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽداري وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﯽﺗـﻮان ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﮔﺮﻓـﺖ ﮐـﻪ ﺗﺨﺼـﺺ و ﺗﺠﺮﺑـﻪ از ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣـﺆﺛﺮ در ﻣﯿـﺰان‬
‫رﺿﺎﯾﺖ و ﻣﯿﺰان درك اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫راﻣﺎﯾﺎ‪ (2006) 1‬ﻧﯿﺰ در ﭘﮋوﻫﺶ ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﻓﺮادي ﮐـﻪ ﺑـﻪﻃـﻮر ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ ﺑـﺎ راﺑـﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫـﺎي دﯾﺠﯿﺘـﺎﻟﯽ ﮐـﺎر ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ‪ ،‬اﺻـﻄﻼﺣﺎت را ﺑـﺎ وﺿـﻮح ﺑﯿﺸـﺘﺮي درك‬
‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﺑﺮاي آﻧﺎن آﺳﺎنﺗﺮ ﻣـﯽﺷـﻮد و در ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ‬
‫آﻧﺎن در اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :11‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﺗﮏ ﻣﺘﻐﯿﺮي )آﻧﻮا( ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪي ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار در ﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔﺎوت از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﮑﻦ ﺑﺎ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ آﻣﺎري‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎر ﺑﺎ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار در‬
‫درﺟﻪ آزادي‬
‫‪F‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽداري‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 5‬ﺳﺎل‬
‫‪ 10-6‬ﺳﺎل‬
‫‪ 15-11‬ﺳﺎل‬
‫‪2‬‬
‫‪119/84‬‬
‫‪0/000‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن اﯾﻦ اﻣﺮ ﮐﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦﻫـﺎ ﺑـﯿﻦ ﮐـﺪام ﮔـﺮوهﻫـﺎي ﺳـﺎﺑﻘﻪ‬
‫ﮐﺎري ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬از آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﯿﺒﯽ ﺷﻔﻪ‪ 2‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﺟﺪول ‪ 12‬ﻧﺸﺎن ﻣـﯽدﻫـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﯿﻦ‬
‫ﮐﺪام ﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎر ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽداري وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻫﻤـﺎنﮔﻮﻧـﻪ‬
‫ﮐﻪ از اﯾﻦ ﺟﺪول ﺑﺮ ﻣﯽآﯾﺪ ﺑﯿﻦ ﺗﻤﺎم ﮔﺮوهﻫﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽداري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1 Ramayah‬‬
‫‪2 Sheffe‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫‪114‬‬
‫ﺟﺪول ‪ :12‬ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﯿﺒﯽ ﺷﻔﻪ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﯾﺴﻪي ﮐﺘﺎﺑﺪاران داراي ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺰار در ﮔﺮوهﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎري ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﮑﻦ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﻮﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 5‬ﺳﺎل‬
‫‪1/85‬‬
‫‪--‬‬
‫*‬
‫*‬
‫‪ 10-6‬ﺳﺎل‬
‫‪1‬‬
‫*‬
‫‪--‬‬
‫*‬
‫‪ 15-11‬ﺳﺎل‬
‫‪1‬‬
‫*‬
‫*‬
‫‪--‬‬
‫ﮔﺮوهﻫﺎ‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪5‬‬
‫‪ 6-10‬ﺳﺎل‬
‫‪ 11-15‬ﺳﺎل‬
‫ﺳﺎل‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪاي وب ﭘﺎﯾـﻪ – ﮐـﻪ دﺳﺘﺮﺳـﯽ ﺑـﻪ آنﻫـﺎ از ﻃﺮﯾـﻖ ﺷـﺒﮑﻪي اﯾﻨﺘﺮﻧـﺖ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ -‬از ﻣﻨﺎﺑﻊ و اﺑﺰارﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻬﻢ و ﺑـﺎ ارزﺷـﯽ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﮐـﻪ روز ﺑـﻪ روز ﺑـﺮ‬
‫ﺗﻌﺪاد و ﺗﻨﻮع آنﻫﺎ اﻓﺰوده ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬ﯾﮑـﯽ از وﯾﮋﮔـﯽﻫـﺎي ﻣﻬـﻢ اﯾـﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ‪ ،‬راﺑـﻂ ﮐـﺎرﺑﺮي‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪي آنﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ درك ﻧﻈﺎم و ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺟﺴﺖوﺟﻮ و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ ﻃﺮاﺣﺎن ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ – از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي‪-‬‬
‫ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم آﺷﻨﺎﯾﯽ و داﺷﺘﻦ داﻧـﺶ اﻧـﺪك راﺟـﻊ ﺑـﻪ ﻣﺎﻫﯿـﺖ و ﻧﺤـﻮهي ﺗﺄﺛﯿﺮﮔـﺬاري اﯾـﻦ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ در ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﻃﻼعﯾﺎﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬اﻏﻠﺐ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑـﺮاي‬
‫اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ و اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ دﯾﮕﺮي ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﺷﺪه راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي در‬
‫ﺣــﺪ ﻣﻄﻠــﻮب ﻧﺒﺎﺷــﺪ‪ ،‬ﻋــﺪم ﭘــﯿﺶﺑﯿﻨــﯽ ﯾــﮏ ﺳــﺎز و ﮐــﺎر ﻣﻨﺎﺳــﺐ ﺑــﺮاي ﺑــﺎزﺧﻮردﮔﯿﺮي از‬
‫اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن و ﻃﺮاﺣـﺎن ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ‬
‫ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬واﮐﻨﺶﻫﺎ و ﺧﻮاﺳﺖﻫـﺎي واﻗﻌـﯽ اﺳـﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨـﺪﮔﺎن و ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﺎ ﺗﮑﯿـﻪ ﺑـﺮ‬
‫داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﺧﻮد اﻗﺪام ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي ﻣـﯽﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ اﯾﻦ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﺑﺨﺸﯽ از ﻧﯿﺎزﻫـﺎ و ﺗﻮﻗﻌـﺎت واﻗﻌـﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫‪115‬‬
‫ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ ﻧﯿﺰ ﻋﻨﻮان ﺷـﺪ‪ ،‬ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ اﺳـﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨـﺪﮔﺎن از‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻧﻈﺎمﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪاي ﯾﮑﯽ از اﺑﻌﺎد ﻣﻬﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺎراﯾﯽ آن ﻧﻈﺎم اﺳﺖ‪ .‬از اﯾﻦ رو ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﺑﻪ رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش‪ ،‬ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﻮﺳﺎ ﻣﯽﺗﻮان اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ از‬
‫دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه داراي ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﺘﻮﺳـﻄﯽ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻧﺘﯿﺠـﻪ از ﯾـﮏ ﺳـﻮ‬
‫ﻃﺮاﺣﺎن را از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران اﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه از ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺧﻮد آﮔﺎه ﻣﯽﺳـﺎزد و آﻧـﺎن را‬
‫وا ﻣﯽدارد ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎراﯾﯽ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ و رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸـﯽ از ﮐـﺎرﺑﺮان‬
‫ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ اﺷﺎره ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ ﮔﺮوه ﺗﻮﺟـﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ‪ .‬از ﺳـﻮﯾﯽ دﯾﮕـﺮ‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺘﺎﺑﺪاران – ﮐﻪ وﻇﯿﻔﻪي ﻫﺪاﯾﺖ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ را در اﺳﺘﻔﺎدهي ﻣﻨﺎﺳـﺐ از‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫـﺎ ﺑـﺮ ﻋﻬـﺪه دارﻧـﺪ‪ -‬از آن ﺟﻬـﺖ ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺣـﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿـﺖ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﺑﺮﮔـﺰاري‬
‫ﮐﻼسﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﺮاي ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﺮﮔـﺰار ﻣـﯽﮔـﺮدد و ﺗﻤـﺎم ﻧﮑـﺎت و‬
‫ﻧﺤﻮهي اﺳﺘﻔﺎدهي ﮐﺎﻣﻞ از ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺑﻪ آﻧﺎن آﻣﻮزش داده ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬آﻧﺎن ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﺳـﻮدﻣﻨﺪي‬
‫روشﻫﺎ و روﯾﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮاي ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬـﺎﯾﯽ آﺷـﻨﺎ‪ ،‬ﺑـﺮاي اﺻـﻼح اﯾـﻦ روشﻫـﺎ و‬
‫روﯾﻪﻫﺎ ﺗﺮﻏﯿﺐ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮماﻓﺰاري ﮐﺎراﺗﺮ و ﺳﻮدﻣﻨﺪﺗﺮ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬـﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺪاران از راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪،‬‬
‫ﮐﺎوش‪ ،‬ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﻮﺳﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸـﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ آﻧـﺎن در ﺗﻤـﺎﻣﯽ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ و ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ آﻧﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞ راﻫﻨﻤﺎي راﺑـﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫زرهﺳﺎز )‪ (1385‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺎرﺑﺮان ﺗﻤﺎﯾﻞ ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از راﻫﻨﻤـﺎي‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ اﯾﻦ اﻣـﺮ دﺷـﻮاري درك ﻣﺤﺘـﻮاي راﻫﻨﻤـﺎ ذﮐـﺮ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺮاد و ﻋﺼﺎري ﺷﻬﺮي )‪ (1385‬و راﻣﺎﯾﺎ )‪ (2006‬ﺑﺮ ﻟﺰوم وﺟـﻮد راﻫﻨﻤـﺎ ﺑـﺎ وﺿـﻮح ﺑﯿﺸـﺘﺮ و‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﺗﺄﮐﯿﺪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن راﻫﻨﻤﺎي ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺒﺘﯽ ﺑﺎ ﺳﻬﻮﻟﺖ درك‬
‫اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧﻈــﺎم ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧــﻪ ﻫﻤﺒﺴـﺘﻪ اﺳــﺖ‪ .‬اﯾــﻦ اﻣـﺮ ﻧﺸــﺎنﮔــﺮ ﻋـﺪم ﺗﻮﺟــﻪ ﻣﻨﺎﺳــﺐ ﻃﺮاﺣــﺎن‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
‫‪116‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﮔﺮدد ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و در ﻃﺮاﺣﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐـﺎرﺑﺮي ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي از راﻫﻨﻤـﺎﯾﯽ راﻫﺒـﺮدي و‬
‫ﻣﻨﻌﻄﻒ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ذﮐﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﺮاﺣﺎن ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧـﻪاي ارﺗﺒـﺎط‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺎ ﮐﺘﺎﺑﺪاران ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ از ﻧﻈﺮات آﻧﺎن در ﻣﻮرد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﻈـﺎم و ﻧـﺮماﻓـﺰار ﺑﻬﺘـﺮ و‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻃﻼع ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻃﺮاﺣﺎن و ﺳـﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎ ﻣـﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﻪﻃـﻮر دورهاي از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﯽ از ﮐﺘﺎﺑﺪاران و اﻧﺠﺎم ﭘﯿﻤﺎﯾﺶﻫﺎﯾﯽ ﺑﯿﻦ آﻧﺎن از ﻧﻈﺮات ﮐﺘﺎﺑﺪاران و ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺧﻮد آﮔـﺎه ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﮐﺘﺎﺑـﺪاران ﺑـﺎ ﭘﯿﺸـﻨﻬﺎدﻫﺎي ﺧـﻮد در‬
‫زﻣﯿﻨﻪي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻬﺘﺮ آن ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﺘﺎﺑﺪاراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ در ﺗﻌﺎﻣـﻞ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬داراي ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺑﻮد‪ .‬در ﺧﺼﻮص ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺄﺛﯿﺮ اﯾﻦ اﻣـﺮ ﺑـﺮ ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺗﺼـﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺷــﺪ ﺟﺎﻣﻌــﻪاي ﺟﺪﯾــﺪ ﺑــﻪ ﻧــﺎم ﭘﮑــﻦ ﮐــﻪ در واﻗــﻊ ﺗﺮﮐﯿــﺐ ﺣــﺮف اول ﺳــﻪ ﻧــﺮماﻓــﺰار‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره اول ـ ﺑﻬﺎر ‪ ،1396‬ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ‪6‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎراﯾﯽ راﺑﻂﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ‪ ،‬ﮐﺎوش و ﻧﻮﺳﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑﺪاران‬
‫‪117‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫‪ −‬اﻧﺘﻈﺎرﯾﺎن‪ ،‬ن )‪ .(1387‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺰان و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ درك ﮐﺎرﺑﺮان از ﻣﺤﯿﻂ راﺑـﻂ ﭘﺎﯾﮕـﺎهﻫـﺎي اﻃﻼﻋـﺎﺗﯽ ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬
‫ﻣﺪل ﻧﯿﻠﺴﻦ‪ .‬ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﮐﺘﺎﺑﺪاري و اﻃـﻼعرﺳـﺎﻧﯽ‪ .‬داﻧﺸـﮕﺎه ﻓﺮدوﺳـﯽ ﻣﺸـﻬﺪ‪ ،‬داﻧﺸـﮑﺪه ﻋﻠـﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘـﯽ و‬
‫رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﮔﺮوه ﮐﺘﺎﺑﺪاري و اﻃﻼعرﺳﺎﻧﯽ‪.‬‬
‫‪ −‬ﺟﻠﯿﻞﭘﻮر‪ ،‬پ )‪ .(1391‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻨﺎﺻﺮ و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻣﻄﺮح در راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﺮماﻓﺰار ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﭘﺎرسآذرﺧﺶ و ﺗﻌﯿـﯿﻦ‬
‫ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﭼﻤﺮان از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﺮماﻓﺰار‪ .‬ﻧﻈﺎمﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪.60-47 ،(1)4 ،‬‬
‫‪ −‬ﺧﻮاﻧﺴﺎري‪ ،‬م؛ رﺑﯿﻌﯽ‪ ،‬ح )‪ .(1384‬ﻣﻘﺪﻣﻪاي ﺑﺮ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي آزاد‪ /‬ﻣﺘﻦ ﺑﺎز‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ :‬ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﯽ اﻧﻔﻮرﻣﺎﺗﯿﮏ ﮐﺸﻮر‪.‬‬
‫‪ −‬زرهﺳﺎز‪ ،‬م )‪ .(1385‬ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻨﺎﺻﺮ و وﯾﮋﮔﯽﻫـﺎي ﻣﻄـﺮح در راﺑـﻂ ﮐـﺎرﺑﺮ ﻧـﺮماﻓـﺰار ﺳـﯿﻤﺮغ و ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻣﯿـﺰان‬
‫رﺿﺎﯾﺖ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮑﺪهي ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑـﺎ اﯾـﻦ ﻧـﺮماﻓـﺰار‪ .‬ﭘﺎﯾـﺎنﻧﺎﻣـﻪ‬
‫ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ‪ .‬داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ‪ ،‬داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﮔﺮوه ﻋﻠﻢ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶﺷﻨﺎﺳﯽ‪.‬‬
‫‪ −‬ﻃﺒﺮﺳـﺎ‪ ،‬ف؛ ﻧﻮﮐـﺎرﯾﺰي‪ ،‬م )‪ .(1388‬ﻣﯿــﺰان و ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣـﺆﺛﺮ ﺑــﺮ ﻓﻬـﻢ ﮐﺘﺎﺑــﺪاران از واژﮔـﺎن ﻣﺤـﯿﻂ راﺑــﻂ در ﻧـﺮماﻓــﺰار‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﺳﯿﻤﺮغ‪ .‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت اﯾﺮان‪.246-227 ،(2)25 ،‬‬
‫‪ −‬ﻋﺒﺎﺳﯽ‪ ،‬ز )‪ .(1384‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز‪ .‬ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﮐﺘﺎﺑﺪاري و اﻃﻼعرﺳﺎﻧﯽ‪.98-91 ،(31)8 ،‬‬
‫‪ −‬ﻓﺘــﺎﺣﯽ‪ ،‬رﺣﻤــﺖاﷲ؛ ﭘﺮﯾــﺮخ‪ ،‬ﻣﻬــﺮي )‪" .(1385‬ﻧــﺮماﻓــﺰار ﺟــﺎﻣﻊ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧــﻪ و آرﺷــﯿﻮ" داﯾــﺮهاﻟﻤﻌــﺎرف ﮐﺘﺎﺑــﺪاري و‬
‫اﻃﻼعرﺳﺎﻧﯽ‪ .‬ﺳﺮوﯾﺮاﺳﺘﺎر ﻋﺒﺎس ﺣﺮي‪ ،‬وﯾﺮاﺳﺘﺎر ﻫﻤﮑﺎر ﻧﺮﮔﺲ ﻧﺸﺎط‪ ،‬دﺳﺘﯿﺎران ﻋﻠﯽ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ رﺟﺒﯽ‪ ،‬ﻧﺮﮔﺲ ﻧﺸﺎط‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان‪ :‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻠﯽ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان‪ .‬ج ‪.1779 – 1773 .2‬‬
‫‪ −‬ﻣﺠﯿﺮي‪ ،‬ش؛ رﺧﺶ‪ ،‬ف؛ ﻧﻪروزﯾﺎن‪ ،‬ن؛ اردﺳﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬م؛ ﻣﻮﺳﻮي‪ ،‬م )‪ .(1391‬ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑـﺪاران از ﻣﺤـﯿﻂ راﺑـﻂ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﻼﻣﺖ‪.896-862 ،(6)9 ،‬‬
‫‪ −‬ﻣﻬﺮاد‪ ،‬ج؛ ﻋﺼﺎري ﺷﻬﺮي‪ ،‬ر )‪ .(1386‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿـﺰان رﺿـﺎﯾﺖ داﻧﺸـﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸـﮕﺎه ﺷـﯿﺮاز از ﻣﺤـﯿﻂ راﺑـﻂ ﻧـﺮماﻓـﺰار‬
‫ﭘﺎرسآذرﺧﺶ )اﻓﻖ( و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻄﺮح در آن‪ .‬ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت‪.22-1 ،(1-2)23 ،‬‬
‫‪ −‬ﻫﺎﺷﻢزاده‪ ،‬م؛ ﯾﮕﺎﻧﻪﻓﺮ‪ ،‬م)‪ .(1389‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯿﺰان درك ﮐﺎرﺑﺮان از ﻧﻤﺎدﻫﺎي ﺗﺼﻮﯾﺮي ﻣﺤـﯿﻂ راﺑـﻂ ﮔﺮاﻓﯿﮑـﯽ ﻧـﺮماﻓـﺰار‬
‫ﺳﯿﻤﺮغ‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻃﻼعرﺳﺎﻧﯽ و ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ‪.144-123 ،(3)16 ،‬‬
‫‪− Norman, D. A. (1998). The Psychology of Everyday Things. NY: Basic Books.‬‬
‫‪− Park, I.K. (1997). Comparing Major U.S OPAC Systems for Developing Countries. Libri, 47(2), 234-242.‬‬
‫‪− Ramayah, T. (2006). Interface Characteristics, Perceived Ease of Use and Intention to Use an Online‬‬
‫‪Library in Malaysia. Information Development, 22(2), 123-133.‬‬
‫‪− Ransom, J.; Cormack, C. & Blake, R. (2009). How Hard Can It Be? (3 July 2014). Retrieved from :‬‬
‫‪http://journal.code4Lib.org/articles/1638.‬‬
‫‪− Shneiderman, B. (1992). Designing the User Interface: Strategies for Effective Human- Computer‬‬
‫‪Interaction. UK: Working Ham.‬‬
‫اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪:‬‬
‫ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ ،‬ﻣﺮﺗﻀﯽ؛ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ؛ ﭼﺎﻟﯿﮏ و ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‪ ،‬ﻓﺮﯾﺪه )‪ ،(1396‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﮐﺎرآﯾﯽ راﺑﻄﻪي ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫‪DOI:10.22091/ stim.2017.1881.1131‬‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎﻣﻊ ﮐﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ﮐﻮﻫﺎ و ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﭘـﺎرس آذرﺧـﺶ‪ ،‬ﮐـﺎوش و ﻧﻮﺳـﺎ از دﯾـﺪﮔﺎه ﮐﺘﺎﺑـﺪاران‪ ،‬ﻋﻠـﻮم و ﻓﻨـﻮن‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت‪.122 -99،(1) 3 ،‬‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﮐﻮﮐﺒﯽ‪ /‬دﮐﺘﺮﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﻈﯿﻤﯽ‪ /‬زﻫﺮا ﭼﺎﻟﯿﮏ‪ /‬ﻓﺮﯾﺪه ﮐﻌﺐﻋﻤﯿﺮ‬
Download