PAMBANSANG KITA
Prepared By: Rechie Bula-Natividad
Ang ekonomiya ng Pilipinas ay
____________________________________________
____________________________________________
____________
PAMBANSANG KITA
Economic Perfromance – paraang ginagamit upang matukoy ang
pagsulong at pag-unlad ng ekonomiya ng
bansa sa pamamagitan ng mga economic
indicators ( no of businesses, terms of trade
index, consumer price index, hotel occupancy
rate, wholesale price index, electric energy
consumption, foreign exchange rate, visitors
arrivals, money supply, stock price index, at
total merchandise imports at GNI).
National Income Accounting – paraan ng pagsukat ng pambansang
kita gamit ang GNI
Kahalagahan ng Pagsukat ng Pambansang Kita
Ayon kay Campbell R. MacConnell at Stanley Brue sa kanilang
Economics, Principles, Problems and Policies (1999), ang kahalagahan
ng pagsukat ng pambansang kita ay:
1. Nakapagbibigay ng ideya tungkol sa antas ng produksiyon ng
ekonomiya
2. Masusubaybayan ang direksiyon na tinatahak ng ating ekonomiya
3. Gabay sa pagpaplano ng mga patakaran at polisiya na
makapagpapabuti sa pamumuhay ng mga mamamayan
4. Matibay na batayan sa datos na maging kapani-paniwala
5. Masukat ang kalusugan ng ekonomiya
Gross National Income (GNI)
 Ito ay tumutukoy sa kabuuang pampamilihang halaga ng mga
produkto at serbisyo na nagawa ng mamamayan ng bansa
 Nakabatay sa halaga ng mga natapos na produkto at serbisyo
 US Dollar – pamantayan sa pamhahambing ng salapi
 Mga hindi kabilang:
1. halaga ng hilaw na sangkap
2. hindi pampamilihang Gawain
3. produktong nabuo mula sa impormal na sector o
underground economy
GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP)
> Ito ay sumusukat sa kabuuang pampamilihang halaga ng
lahat ng tapos na produkto at serbisyo na ginawa sa loob ng
isang bansa sa itinakdang panahon.
PARAAN NG PAGSUKAT NG GNI
- ayon kay Villegas at Abola (1992)
1. Expenditure Approach – batay sa paggasta
a. Gastusing Personal (C) – pagkain, damit,
paglilibang, at lahat ng gastusin ng mamamayan
b. Gastusin ng mga namumuhunan (I) – mga gastos
ng bahay-kalakal tulad ng mga hilaw na materyales,
gamit sa opisina at iba pa.
c. Gastusin ng pamahalaan (G) – lahat ng gastos para
sa mga proyektong panlipunan
d. Gastusin ng panlabas na sector (X-M) – makukuha
ito kung ibabawas ang iniluluwas o export sa
inaangkat o import
PARAAN NG PAGSUKAT NG GNI
- ayon kay Villegas at Abola (1992)
1. Expenditure Approach – batay sa paggasta
e. Statistical Discrepancy (SD) – anumang kakulangan
o kalabisan sa pagkwenta na hindi malaman kung
saan ibibilang
f. Net Factor Income from Abroad (NFIFA) – tinatawag
din na Net Primary Income. Makukuha kapag ibinawas
ang gastos ng mga mamamayang nasa ibang bansa
sa gastos ng mga dayuhang nasa loob ng bansa
GNI = C + I + G + (X-M) + SD + NFIFA
TYPE OF EXPENDITURE
(in million pesos)
2012
2013
2012
2013
At CURRENT PRICES
At CONSTANT PRICES
1. Household final consumption
expenditure
7,837,881
8,455,783
4,442,523
4,691,060
2. Governmental final consumption
expenditure
1,112,586
1,243,113
653,067
709,109
3. Capital Formation
1,950,524
2,243,714
1,168,386
1,381,256
4. Exports
3,254,460
3,332,196
3,054,071
3,077,984
5. (less) Imports
3,590,563
3,631,207
3,006,376
3,136,324
6. Statistical discrepancy
0
-97,495
0
40,682
2,043,843
2,284,037
1,184,875
1,296,710
GROSS DOMESTIC PRODUCT
7. Net Primary Income
GROSS NATIONAL INCOME
PARAAN NG PAGSUKAT NG GNI
- ayon kay Villegas at Abola (1992)
2. Industrial Origin/ Value Added Approach – paraan
batay sa pinagmulang industriya
 Kabuuang pampamilihang halaga ng produksiyon ng
mga pangunahing industriya ng bansa (sektor ng
agrikultura, industriya at serbisyo.
INDUSTRY GROUP
2012
2013
2012
2013
At Current Prices
At Constant Prices
1. Agrikulture, Hunting,
Forestry and Fishin
1,250,616
1,297,903
698,937
706,647
2. Industry Sector
3,284,508
3,582,787
2,022,623
2,213,892
3. Service Sector
6,029,762
6,665,414
3,590,111
3,843,229
2,043,843
2,284,037
1,184,875
1,296,710
Gross Domestic Product
Net Primary Income
Gross National Income
PARAAN NG PAGSUKAT NG GNI
- ayon kay Villegas at Abola (1992)
3. Income Approach – paraan batay sa kita
a. Sahod ng mga manggagawa – sahod na ibinabayad
sa sambahayan mula sa bahay-kalakal at pamahalaan
b. Net Operating Surplus – tinubo ng mga
korporasyong pribado at pag-aari at pinapatakbo ng
pamahalaan at iba pang negosyo
c. Depresasyon – pagbaba ng halaga ng yamang pisikal
bunaga ng pagkaluma sa paglipas ng panahon
PARAAN NG PAGSUKAT NG GNI
- ayon kay Villegas at Abola (1992)
3. Income Approach – paraan batay sa kita
d. Di-tuwirang buwis – subsidiya
* Di-tuwirang buwis – kabilang dito ang sales
tax, custom duties, lisensiya at iba pa
* Subsidiya – salaping binabalikat at
binabayaran ng pamahalaan nang hindi
tumatanggap ng kapalit na produkto o serbisyo
CURRENT/NOMINAL GNI
 Kumakatawan sa kabuuang halaga ng mga natapos na
produkto at serbisyong nagawa sa loob ng isang takdang
panahon batay sa kasalukuyang presyo
REAL/CONSTANT GNI
 Kumakatawan sa kabuuang halaga ng tapos na produkto
at serbisyong ginawa sa loob ng isang takdang panahon
batay sa nakaraan pang presyo o sa paggamit ng
batayang taon o base year
PRICE INDEX
> Ito ang average na pagbabago sa presyo ng produkto at
serbisyo
Note: Price Index ng Base Year ay laging nakatakda sa 100
Taon
Current/Nominal GNI
Price Index
2006
7,883,088
133.36
2007
8,634,132
137.57
2008
9,776,185
148.35
2009
10,652,466
152.42
2010
11,996,077
158.65
Real/Constant Price GNI
Compute for Real GNI
Base Year is 2000
Real GNI = Price Index base year x Current GNI
Price Index current year
If Price Index is not given, determine the Market Basket
Taon
Quantity
Price
2006
Price
2007
Price
2008
Price
2009
Price
2010
Shirts
10
100
120
150
180
200
Pants
5
150
200
250
300
350
Bread
100
25
30
35
40
45
Total
Market Basket = quantity x price + quantity x price + …
Price Index = Market Basket of the year of interest x 100
Market Basket of the base year
Given base year: 2006
Growth Rate
 natutukoy ang natamong pag-unlad sa ekonomiya
 Sumusukat sa kung ilang bahagdan ang naging pag-angat ng
ekonomiya kompara sa nagdaang taon
 Negatibong Growth Rate – walang pangsulong na naganap sa
ekonomiya
Growth Rate = GNI current year – GNI previous year x 100
GNI previous year
Income Per Capita = Gross Domestic Product
whole population
> Sumusukat kalagayang pangkabuhayan ng mga mamamayan
Taon
Current/
Nominal GNI
Growth Rate ng Real/Constant
Nominal GNI
Price GNI
Growth Rate
ng Real GNI
2006
7,883,088
-
-
2007
8,634,132
6,276,013
2008
9,776,185
6,590,009
2009
10,652,466
6,988,767
2010
11,996,077
7,561,386
5,911,313
Mga Limitasyon sa Pagsukat ng
Pambansang Kita
1. Hindi pampamilihang Gawain
2. Impormal na sector
-
Underground economy
Black market
3. Externalities o hindi sinasadyang epekto
4. Kalidad ng buhay
God Bless 