R L D.pmd

advertisement
qarTuli enis flobis doneebis
aRweriloba
REFERENCE LEVEL DESCRIPTION FOR
THE GEORGIAN LANGUAGE
A1 • A2 • B1 • B2
Tbilisi Tbilisi
2006
naSromi Sesrulda saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis
saministrosa da evropis sabWos erToblivi proeqtis farglebSi
proeqtis xelmZRvaneli
profesori marika oZeli
redaqtorebi:
profesori kaxa gabunia
profesori vladimer kikilaSvili
proeqtze muSaobdnen: nino nakudaSvili, Wabuki qiria, nino
SaraSeniZe, salome SaraSeniZe, lela wiqariSvili
dizaineri mariam kalandaZe
wigni gamoica evropis sabWos finansuri mxardaWeriT
Sinaarsi
Sesavali .........................................................................................................................................................
1 naSromis zogadi daxasiaTeba ........................................................................................
1.1 koncefcia .............................................................................................................................................
1.2 enis flobis doneebis zogadevropuli sistema .....................................
1.3 enis komunikaciuri swavlebis miznebi .................................................................
5 ÛÛ
9Û
9
12
17
2 komunikaciuri kompetenciebi zrdasruli
SemswavlelebisaTvis ...................................................................................................................... 18
2.1 sametyvelo qmedebebi (A1 - B2) ........................................................................................
18
2.2 zogadi cnebebi (A1 - B2) ........................................................................................................ 51
2.3 Tematuri leqsika (A1 - B2) ............................................................................................... 82
2.4 kulturuli aspeqti (A1 - B2) ........................................................................................... 149
3 komunikaciuri kompetenciebi mozardis
SemswavlelebisaTvis ...................................................................................................................... 165
4 teqstis ti pebi ...............................................................................................................................
4.1 wakiTxva .................................................................................................................................................
4.2 audireba ...............................................................................................................................................
4.3 wera ............................................................................................................................................................
212
212
213
214
5
5.1
5.2
5.3
215
215
217
218
strategiebi ........................................................................................................................................
sakompensacio saSualebebi ...............................................................................................
swavlis swavleba ......................................................................................................................
urTierTobis taqtika ............................................................................................................
6 qarTuli enis flobis doneebis nimuSi ............................................................ 225
6.1 audireba (A1 - B2) ......................................................................................................................... 225
6.2 wakiTxva (A1 - B2) .......................................................................................................................... 228
6.3 dialogi (A1 - B2) ........................................................................................................................... 231
6.4 monologi (A1 - B2) ...................................................................................................................... 234
6.5 wera (A1 - B2) ...................................................................................................................................... 237
7 qarTuli enis fonetikisa da gramatikis
konspeqturi aRweriloba ...........................................................................................................
7.1 fonetika ...............................................................................................................................................
7.2 morfologia ...................................................................................................................................
7.3 sintaqsi ..................................................................................................................................................
241
242
243
255
reziume inglisur enaze .............................................................................................................. 260
CONTENTS
Foreword by Prof. Marika Odzeli .............................................................................
5
1. General Description of the Work ..........................................................................
9
1.1 Conception ..........................................................................................................
9
1.2 Common European Reference Levels ................................................................... 12
1.3 Communicative Aims of Teaching Languages ........................................................ 17
2
2.1
2.2
2.3
2.4
Communicative Competences for Adult Lerners ................................................... 18
Speech Acts (A1 - B2) ........................................................................................
18
General Notions (A1 - B2) ..................................................................................
51
Thematic Vocabulary (A1 - B2) ...........................................................................
82
Cultural Aspect (A1 - B2) .................................................................................... 149
3
Communicative Competences for Schoolchildren .................................................. 165
4
4.1
4.2
4.3
Types of Texts .....................................................................................................
Reading ...............................................................................................................
Listening ..............................................................................................................
Writing .................................................................................................................
212
212
213
214
5
5.1
5.2
5.3
Strategies .............................................................................................................
The Means of Compensation ................................................................................
Teaching How to Learn ........................................................................................
Tactics of Communication .....................................................................................
215
215
217
218
6
6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
Samples of Reference levels for Georgian .............................................................
Listening (A1 - B2) ..............................................................................................
Reading (A1 - B2) ...............................................................................................
Spoken Interaction (A1 - B2) ...............................................................................
Spoken Production (A1 - B2) ..............................................................................
Writing (A1 - B2) .................................................................................................
225
225
228
231
234
237
7
Brief Description of the Phonetics and Grammar of the Georgian Language ............ 241
7.1 Phonetics ............................................................................................................. 242
7.2 Morphology ......................................................................................................... 243
7.2 Syntax ................................................................................................................
Summary ......................................................................................................................
255
260
ra ena waxdes, eric daeces
grigol orbeliani
Sesavali
amieridan mravalenovani evropis enobriv standartebs Seemateba qarTuli
enis flobis doneebis aRweriloba A1; A2; B1; B2. sxvadasxva enis flobis
doneebis aRwerilobaTa matebas didi wvlili Seaqvs evropis sabWos
enis politikis Semdgom warmarTvaSi, romelic pirvelyovlisa mimarTulia
evropis mosaxleobis Tavisufali gadaadgilebisa da urTierTgagebisaken.
enobrivi standartebi evropis kontinentze ganfenil enobriv da
kulturul mravalferovnebaSi SeRwevis saSualebas aZlevs da
ucxoerovnul garemoSi adaptaciis process uadvilebs mosaxleobis
yvela fenas.
qarTuli enis standartis Seqmnis aucilebloba Tanamedrove moTxovnebma
ganapiroba. vimedovnebT, rom igi xels Seuwyobs TanamSromlobis
gafarToebas saqarTvelosa da evropis sxva qveynebs Soris. qarTuli
enis standarti mniSvnelovan pirobas warmoadgens erT saerTo aRwerilobaze
orientirebisaTvis, vinaidan igi saswavlo process erTian mimarTulebas
miscems rogorc CvenSi, aseve ucxoeTSi.
cxovrebiseul mizans enis Seswavla ki ar warmoadgens, aramed misi gamoyeneba
adamianis survilebis dasakmayofileblad (magaliTad, misTvis evropis
masStabiT saintereso an maRalanazRaurebadi samsaxuris Sovna, Tavisufali
drois sasiamovnod gatareba, ganaTlebis miReba, kargad dasveneba...). am
TvalsazrisiT ucxouri enis Seswavla axal perspeqtivebs sTavazobs
Semswavlelebs.
qarTuli enis flobis doneebis aRweriloba gankuTvnilia maswavleblebisTvis,
SemfaseblebisTvis, meTodistebisTvis, saswavlo programebisa da
saxelmZRvaneloebis SemdgenlebisTvis, saswavlo literaturis
gamomcemlebisa da redaqtorebisTvis, aseve TviT Semswavlelebisa da
yvela imaTTvis, visac saqme aqvs qarTulis, rogorc meore an ucxouri
enis swavlebasTan rogorc saqarTveloSi, aseve mis farglebs gareT.
naSromi moicavs aucilebel moTxovnaTa minimalur lingvodidaqtikur
aRwerilobas enis swavlebis konkretuli donis praqtikulad
flobisaTvis da aseve Seicavs kulturul komponents.
ucxouri enebis swavlebis praqtikaSi dResdReobiT miRebulia
komunikaciuri midgoma, romelic fokusirebulia enis Seswavlaze, rogorc
SemswavlelTaTvis aqtualur, cxovrebiseul situaciebSi urTierTobis
saSualebaze. komunikaciuri swavlebis mTavari mizania SemswavlelebSi
ucxoenovani komunikaciuri kompetenciebis im moculobiT formireba,
5
romelic maT cxovrebiseuli moTxovnebis dakmayofilebis saSualebas
miscems. mocemul standartSic yuradReba swored komunikaciur
midgomazea gadatanili.
qarTuli enis flobis doneebis aRweriloba orientirebulia maTze,
visTvisac sasurveli an aucilebelia qarTuli enis Seswavla rogorc
yoveldRiuri urTierTobisTvis, aseve profesiuli komunikaciuri
moTxovnebis dasakmayofileblad saerTaSoriso TanamSromlobis,
mewarmeobis, ekonomikisa da vaWrobis sferoSi. winamdebare standarti
gaTvlilia zrdasruli SemswavlelebisTvis, romlebic saqarTveloSi
Camodian turistulad, mivlinebiT, kerZo mowveviT, profesiuli, saqmiani
interesebiT. es standarti xels Seuwyobs qarTuli eniT dainteresebul
ucxoel mecnierebs Tanamedrove qarTuli enis komunikaciuri kompetenciis
gafarToebaSi, ucxoeTSi mimobneuli qarTuli diasporebis momaval
Taobebsa da aseve saqarTveloSi mcxovreb erovnul umciresobebs,
gansakuTrebiT im regionebSi, sadac rig soflebSi mTlianad araqarTuli
mosaxleobaa da Sesabamisad araqarTulenovani garemoa, rac imas niSnavs,
rom qarTuli faqtobrivad iswavleba ara rogorc meore ena, aramed
rogorc ucxouri ena.
naSromSi aseve gaTvaliswinebulia mozardi Semswavlelebis interesebi
da maTTvis calke Tavadaa mocemuli komunikaciuri kompetenciebis ganviTarebis
etapebi.
qarTulis, rogorc meore an ucxouri enis aRweris cda im parametrebiT,
romlebic miRebulia evropis TanamegobrobaSi, ganapirobebs mis
integrirebas ganaTlebisa da sertificirebis saerTaSoriso sistemaSi
da mis ganxilvas saerToevropul enaTa erTobis erT-erTi enis rangSi.
qarTuli ena saqarTvelos garda misi mezobeli qveynebis teritoriazec
gamoiyeneba. saxeldobr, TurqeTSi, iranSi, azerbaijanSi. ukanaskneli ori
aTeuli wlis manZilze sagrZnoblad gaizarda qarTuli diasporebi
evropisa da amerikis kontinentze.
qarTuli ena saqarTvelos saxelmwifo enaa. qarTuli samwerlobo ena
qarTl-kaxur dialeqts efuZneba. igi iberiul-kavkasiur enaTa ojaxs miekuTvneba
da am ojaxis uZvelesi samwerlobo enaa.
iberiul-kavkasiuri enebia: qarTuli, zanuri (megrul-Wanuri), svanuri,
afxazuri, Cerqezuli (adiReuri), ubixuri, wova-TuSuri, CaCnuri, inguSuri,
daRestnuri enebi da baskuri, romelsac aseve iberiul-kavkasiur enaTa
ojaxs miakuTvneben.
qarTuli, zanuri (megrul-Wanuri) da svanuri qarTveluri enebia. TiToeuli
maTgani Tavisi gramatikuli wyobiTa da leqsikuri fondiT aris ena da
aqvs Tavisi dialeqtebi.
6
qarTuli enis dialeqtebia: qarTluri, kaxuri, imeruli, guruli, raWuli,
leCxumuri, aWaruli, mesxur-javaxuri, fSauri, xevsuruli, mTiulurgudamayruli, moxeuri, TuSuri, ingilouri (dRevandeli Aazerbaijanis
teritoriaze), fereidnuli (dRevandeli iranis teritoriaze), imerxeuli
(dRevandeli TurqeTis teritoriaze).
zanuri enis dialeqtebia megruli da Wanuri (lazuri). Wanebis anu lazebis
didi nawili dRevandeli TurqeTis teritoriazea dasaxlebuli, mcire
nawili ki saqarTvelos teritoriaze cxovrobs.
svanuri enis dialeqtebia: balszemouri, balsqvemouri, lentexuri da
laSxuri.
qarTuli enis uZvelesi werilobiTi Zeglebi – warwerebi, xelnawerebi,
saistorio da iuridiuli dokumentebi did masalas iZleva qarTuli
yofis, saliteraturo enis, qarTuli kulturis istoriis Sesaswavlad.
aseTebia beTlemis qarTuli monastris warwerebi (Vs. I nax.), bolnisis
sionis taZris warwerebi (Vs. bolo), ukangoris warwerebi (VIs. dasawyisi),
mcxeTis jvris warwerebi (VI-VIIss), sahakduxtis warwera (Vs.), davaTis
stela (IVs. II nax.), wyisis warwerebi (616-619ww.), kumurdos warwerebi
(VIIs.), atenis sionis (739w), iSxnis (954-955ww.) warwerebi...
qarTuli enis Zalian Zveli werilobiTi Zeglebia xelnawerebi, romelTa
ricxvi 10 000-s aRemateba. maTgan bevri dakargulia, bevric sxvadasxva
qveyanaSia gabneuli. 1000-ze meti qarTuli xelnaweri V-XII saukuneebisaa.
filosofiuri da saistorio xasiaTis xelnawerebi X-XIII saukuneebs
ganekuTvneba, iuridiuli XI saukunidan iCens Tavs.
uZvelesi qarTuli istoriul-literaturuli Txzulebebidan Cvenamde
moRweuli pirveli originaluri nawarmoebia wameba wmidisa mowamisa
SuSanikisi (476-482 ww.). sasuliero mwerlobis metad Rirebuli Zeglebia
evstaTi mcxeTelis wameba, abo tfilelis wameba, grogol xanZTelis
cxovreba, ninos cxovreba da a.S.
qarTuli anbani erT-erTi uZvelesia msoflioSi. qarTulma damwerlobam
ganviTarebis sami safexuri ganvlo: asomTavruli (mrgvlovani), nusxuri,
mxedruli. asomTavruliT Sesrulebuli uZvelesi werilobiTi Zeglebi
V-IX saukuneebisaa. mxedruli anbanis yvelaze Zvel nimuSad iTvleba
atenis sionis erT-erTi warwera (982-986ww.). mxedruli anu saero
damwerloba qarTuli anbanis ganviTarebis bolo safexuria. am anbaniT
vsargeblobT dResac.
Tanamedrove qarTul anbanSi 33 aso-bgeraa. Cveni anbanis Rirsebaa is, rom
bgerebs iseve vwerT, rogorc gamovTqvamT da piriqiT, gamovTqvamT ise,
rogorc vwerT. yovel asos Tavisi saxeli aqvs. qarTuli asoebi, maTi
saxelebi da transkrifcia amgvarad gamoiyureba:
7
a
an
a
s
san
s
b
ban
b
t
tar
t
g
gan
g
u
un
u
d
don
d
f
far
p
e
en
e
qQ
qan
k
v
vin
v
R
Ran
gh
z
zen
z
yY
yar
q
T
Tan
t
S
Sin
sh
i
in
i
C
Cin
ch
k
kan
k
c
can
c
l
las
l
Z
Zil
dz
m
man
m
w
wil
ts
n
nar
n
W
War
tsh
o
on
o
x
xan
kh
p
par
p
j
jan
j
J
Jan
zh
hH
hae
h
r
rae
r
winamdebare standarti qarTuli enis flobis doneebis aRwerilobis
pirveli cdaa da amdenad mas ara aqvs srulyofilebis pretenzia.
avtorTa koleqtivi siamovnebiT miiRebs sasargeblo rCevebs am standartis
Semdgomi daxvewisaTvis.
marika oZeli
enis politikis erovnuli
warmomadgeneli evropis sabWoSi
8
1 naSromis zogadi daxasiaTeba
1.1 koncefcia
qarTuli enis flobis doneebis aRweriloba Sedis Tanamedrove evropuli
enebis lingvodidaqtikur aRwerilobaTa sferoSi, romelic sruldeba
evropis sabWos egidiT ucxouri enebis komunikaciuri swavlebis farglebSi.
komunikaciuri midgoma miznad isaxavs upirveles yovlisa evropis xalxTa
enobrivi da kulturuli memkvidreobis SenarCunebas, Senaxvasa da
ganviTarebas. amasTanave igi xels uwyobs xalxTa mobilurobis zrdas,
teqnikur-samecniero informaciis, ideebis, kulturuli da ekonomikuri
miRwevebis, profesiuli kadrebisa Tu momsaxure personalis gacvlagamocvlas. komunikaciuri midgoma ZiriTadad orientirebulia
Semswavlelebze ise, rom maT SeZlon realur, cxovrebiseul situaciebSi
garkveva da urTierTobis damyareba.
enobrivi ganaTlebis sistemisaTvis standartebis Seqmnas didi
mniSvneloba eniWeba, vinaidan masSi ganisazRvreba swavlebis mizani ––
swavlebis strategia da taqtika. qarTuli enis flobis doneebis
aRweriloba SeiZleba safuZvlad daedos SemswavlelTa sxvadasxva
jgufisa da swavlebis sxvadasxva formisaTvis Sesadgen programebs;
saxelmZRvaneloebs, saswavlo literaturas; konkretul miznobriv
kursebs; testebs, romliTac SesaZlebeli iqneba qarTuli enis flobis
donis sertificireba. amasTanave, Semswavlelebs saSualebas miscems Tavad
gansajon sakuTari enobrivi unar-Cvevebi.
enobrivi standartebi uzrunvelyofs saswavlo procesis unificirebas.
igi xels uwyobs metyvelebis produqtiuli (laparaki, wera) da receptiuli
(kiTxva, smeniTi aRqma) saxis unar-Cvevebis ganviTarebas yoveldRiuri da
saqmiani urTierTobebis sferoSi. sametyvelo aqtivobis modeli
Semdegnairad SeiZleba CamovayaliboT:
aqtivoba
forma
unar-Cvevebi
interaqcia
zepiri
mosmena da
interaqcia
weriTi
wakiTxva da wera
recefcia
zepiri
mosmena
recefcia
weriTi
wakiTxva
producireba
zepiri
laparaki
producireba
weriTi
wera
metyveleba
zepiri
Tarjimnoba
metyveleba
weriTi
Targmna
laparaki
9
enis komunikaciuri swavlebis ZiriTadi lingvisturi da meToduri
princi pebi da enaTa aRwerilobis parametrebi enis swavlebis miznebis
gaTvaliswinebiT ganisazRvreba. komunikaciuri midgomisas yuradReba
gadatanilia gagebaze, Sinaarsis gadmocemaze, azris gamoxatvaze. enis
struqturisa da leqsikis Seswavlac swored amas emsaxureba.
komunikaciuri kompetencia araerTi komponentisgan Sedgeba. saxeldobr,
_
_
_
_
_
_
lingvisturi
sociolingvisturi
diskursuli
sociokulturuli
socialuri
strategiuli
lingvisturi kompetencia komunikaciuri unar-Cvevebis mTavari
komponentia. sityvebisa da gramatikuli formebis gamouyeneblad
verbaluri komunikacia ver Sedgeba. lingvisturi kompetencia niSnavs
leqsikuri erTeulebis marags, swori gramatikuli formebisa da
sintaqsuri wyobis codnas, romlis saSualebiTac leqsikuri erTeulebi
gaazrebul gamoTqmebad gadaiqceva da Semswavlelebis mier iseTive
mniSvnelobiT gamoiyeneba, rogoriTac qarTuli enis matareblebis mier.
lingvisturi kompetencia aseve iTvaliswinebs qarTuli enis normebis
Sesatyvis agebuli konstruqciebis gagebas.
sociolingvisturi kompetencia niSnavs enobrivi formebis situaciis
Sesabamisad gamoyenebis unars. konteqsti (vin, visTan, sad, ris gamo, ra
mizniT amyarebs urTierTobas) gansazRvravs enobrivi formebis SerCevas.
diskursuli kompetencia niSnavs teqstis konstruirebisa da
interpretirebisaTvis Semswavlelis mier garkveuli strategiis
gamoyenebis unars. komunikaciur modelebSi garkveuli gamoTqmebis
Tanmimdevrulobis miRwevasTan erTad, diskursuli kompetencia gagebis
unarsac iTvaliswinebs.
sociokulturuli kompetencia gulisxmobs qarTuli erovnulkulturuli specifikis (tradiciebi, Cvevebi, socialuri mdgomareoba,
ritualebi, qveyanaTmcodneoba, cxovrebis wesi, normebi) codnas da qarTuli
enis gamoyenebiT qarTul sociokulturul garemoSi Seqmnil situaciebSi
orientirebis, sirTuleebis gadalaxvis unars.
socialuri kompetencia gamoixateba sxvebTan urTierTobis survilsa
da SesaZleblobaSi. xalxTan komunikaciis damyarebiT mosaubrem Tavi
unda gaarTvas sazogadoebaSi Seqmnil sxvadasxva situacias.
strategiuli kompetenciis gamoyeneba enis SezRudulad flobis
kompensirebis saSualebas aZlevs Semswavlels. ucxoenovan garemoSi
verbaluri da araverbaluri strategiebiT mani pulireba da socialuri
urTierTobis unari avsebs codnis xarvezs.
10
es standarti komunikaciuri kompetenciis yvela komponents iTvaliswinebs.
igi Sedgeba Sesavlis, 7 Tavis, 22 qveTavisa da reziumisagan.
SesavalSi mocemulia qarTuli enisa da anbanis, uZvelesi werilobiTi
Zeglebis zogadi aRweriloba.
pirvel TavSi formulirebulia koncefcia, warmodgenilia naSromis
struqtura, ganxilulia enis flobis doneebis zogadevropuli sistema
da enis komunikaciuri swavlebis miznebi.
meore Tavi _ komunikaciuri kompetenciebi zrdasrulTaTvis Sedgeba
oTxi qveTavisagan: sametyvelo qmedebebi, zogadi cnebebi, Tematuri leqsika,
kulturuli aspeqti. igi warmoadgens komunikaciuri kompetenciebis
detalur aRwerilobas. sametyvelo qmedebebi sakiTxebis mixedviT
aerTianebs enobriv gamoTqmebs. zogadi cnebebi kategoriebis mixedviTaa
aRwerili, leqsikis codna Tematuradaa ganlagebuli, xolo kulturuli
aspeqti or jgufad aris gayofili _ sociokulturuli qceva da ZiriTadi
qveyanaTmcodneobiTi cnebebi. aqve unda aRiniSnos, rom komunikaciuri
kompetenciebi mocemulia doneebis mixedviT im varaudiT, rom yoveli
momdevno donis Semswavleli unda flobdes wina dones. momdevno doneze
wina donis masala faqtobrivad aRar meordeba da Tu meordeba, mxolod
variantebis saxiT, romelSic aisaxeba ama Tu im frazis TandaTan
garTuleba, leqsikis gamdidreba.
mesame TavSi – komunikaciuri kompetenciebi mozardTaTvis Sesulia
qarTuli enis flobis doneebis saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis
saministros mier dadgenili standarti araqarTveli moswavleebisaTvis.
meoTxe Tavi – audirebisa da wakiTxvis teqstebis ti pebsa da Janrebs,
weris unar-Cvevebs exeba.
mexuTe TavSi aRwerilia komunikaciuri strategiebi – sakompensacio
saSualebebi, swavlis swavleba da urTierTobis taqtika.
meeqvse Tavi eTmoba enis flobis doneebis nimuSs unar-Cvevebis mixedviT.
masSi naCvenebia ra unda icodes Semswavlelma enis flobis sxvadasxva
doneze A1-dan B2-mde. am standartul aRwerilobaSi SeiZleba Tvali
gavadevnoT sakomunikacio arealis TandaTanobiT gafarToebas enobrivi
unar-Cvevebis fonze.
naSromis bolo TavSi mocemulia qarTuli enis mokle fonetikuri,
morfologiuri da sintaqsuri aRweriloba.
11
1.2Eenis flobis doneebis zogadevropuli sistema
zogadevropuli enis politika Tanamedrove enebis Seswavlis, swavlebisa
da SefasebisaTvis iTvaliswinebs enebis flobis eqvs donian sistemas,
romelic iyofa jer sam msxvil erTeulad – A, B, C, xolo TiToeul
maTganSi ori ZiriTadi done gamoiyofa:
C
A
B
elementarulad
floba
A1
A2
enis
gasaRebi
damoukideblad
floba
B1
enis
zRvruli
safuZveli
B2
Tavisuflad
floba
C1
zRvruli
profesiuli
ganviTarebuli
C2
srulyofili
komunikaciur amocanaTa SesrulebisaTvis saWiro enobrivi kategoriebis,
funqciebis, gramatikisa da leqsikis analizis safuZvelze enis flobis
doneebi Semdegnairad aris gansazRvruli:
12
A1 done – enis gasaRebi iTvleba enis Fflobis yvelaze dabal
doned. es aris etapi, romelzec Semswavlels SeuZlia Zalian
martiv saubarSi monawileoba; piradi xasiaTis SekiTxvebis dasma,
an maTze pasuxis gacema. magaliTad, sad cxovrobs, vin aris, axlobeli
adamianis Sesaxeb laparaki; SeuZlia nacnob an misTvis saintereso
Temebze saubris dawyeba da gagrZeleba; amasTanave Semswavleli
ar eyrdnoba mxolod dazepirebul frazaTa SezRudul
repertuars, romelic exeba gansazRvrul situacias.
A2 done Seesabameba safuZvlis donis specifikaciebs. swored am
doneze warmoCndeba im deskri ptorTa umetesoba, romelic enis
socialur funqcias asaxavs. magaliTad, Semswavlels SeuZlia
yoveldRiuri martivi, misalmebisa da mimarTvis zrdilobiani
formebis gamoyeneba; pirovnebasTan misalmeba, misi ambebis
gamokiTxva da reagireba miRebul pasuxze; sayofacxovrebo
xasiaTis mokle saubarSi monawileoba; SekiTxvis dasma an sxvis
SekiTxvaze pasuxis gacema, Tu SekiTxva exeba mis samsaxurs an
Tavisufal dros; mowvevis miRebaze reagireba, an sxvisi mowveva;
drois ganawileba: imis dagegmva, Tu rogor moiqces, sad wavides,
moilaparakos Sexvedris Taobaze, SesTavazos azri, an upasuxos
raime SemoTavazebas. garda amisa, amave doneze Cndeba deskriptorebi,
romlebic exeba yoveldRiur yofiT Temebs. magaliTad, maRaziaSi,
bankSi, an fostaSi moqceva, sazogadoebrivi transportiT
sargebloba: avtobusSi, matarebelSi, taqsSi elementaruli
informaciis moTxovna; gzis gakiTxva an Cveneba, bileTis yidva;
yoveldRiuri moxmarebis sagnebis an momsaxurebis moTxovna.
enobriv CvevaTa Semdegi plasti Seesabameba safuZvlis
gaZlierebulad flobas _ A2+. es done gamoirCeva saubarSi ufro
aqtiuri monawileobiT, Tumca Semswavleli kvlav SezRudulia
gamoxatvis formebis xmarebaSi da SeiZleba dasWirdes mosaubris
daxmar eba. am donis deskr i pto rebi SeiZleba amgvarad
davaxasiaToT: Semswavlels SeuZlia saubris dawyeba da saubarSi
monawileoba; ukve esmis imdeni, rom Zaldatanebis gareSe warmarTos
yofiT Temebze saubari; SeZlebs informaciis gacvlas, azris naTlad
gadmocemas da gaziarebas nacnob Temebze, yoveldRiur
gaTvaliswinebul situaciebSi im pirobiT, rom Seferxebisas
mosaubre mas daexmareba formulirebis CamoyalibebaSi; zogjer
iZulebulia uari Tqvas nafiqralis gadmocemaze sityvieri masalis
naklebobis gamo. Tu mosaubre mas daexmareba, sakmaod dajerebulad
SeuZlia mkafio struqturis mqone saubarSi monawileoba, Ria
ganxilvaSi ki es SesaZlebloba ezRudeba. amave dros es done
iTvaliswinebs monologis farTo SesaZleblobas. ase, magaliTad,
am doneze myof Semswavlels SeuZlia martivi sityvebiT Tavisi
grZnobebis gadmocema, misi garemomcveli samyarosa da
yoveldRiurobis (adamianebi, adgilebi, samsaxuri, swavla) detaluri
aRwera; warsul cxovrebaze, pirad gamocdilebaze, zne-Cveulebebze
saubari; gegmebisa da molaparakebebis Sesaxeb ambebis moyola;
axsna imisa, Tu ra moswons, an ra ar moswons; sayvareli cxovelebisa
an nivTebis Sesaxeb laparaki; movlenaTa martivi eniT aRwera;
enis elementaruli aRwerilobiTi saSualebebis gamoyenebiT mokled
saubari misi kuTvnili sagnebis Sesaxeb, maTi erTmaneTTan Sedareba.
B1 done Seesabameba zRvruli donis im specifikaciebs, romlebic
ucxo qveyanaSi mokle droiT CamsvlelTadmia mimarTuli. es done
ori gansxvavebuli niSniT xasiaTdeba.
pirveli niSania is, rom Semswavlels, romelic am dones flobs, SeuZlia
dialogis warmarTva da komunikaciis miznis miRweva mTel rig
gansxvavebul situaciebSi. magaliTad, esmis mis garSemo mimdinare
xangrZlivi msjelobis ZiriTadi arsi, Tu saubari neli tempiT da
saliteraturo eniT aris warmarTuli, SeuZlia sakuTari azris gamoTqma
an megobrul saubarSi sxvaTa azris gamokiTxva, Tavisi gamonaTqvamis
azris naTlad da mkafiod gamoxatva; martivi enobrivi saSualebebis
didi odenobiT da sakmaod Tavisuflad gamoyeneba TiTqmis yvela
nebismieri azris gadmosacemad; sxvaTa saubarSi an ganxilvaSi CarTva,
Tumca Znelia miyves maT azrebs, roca isini cdiloben zusti gamoTqmebis
SerCevas; laparakobs gasagebad, magram SesamCnevi pauzebiT, rac
gramatikuli konstruqciebis mosafiqreblad, leqsikurad gasaformeblad
sWirdeba, gansakuTrebiT monologuri metyvelebis xangrZliv monakveTSi.
am donis meore maxasiaTebeli mdgomareobs imaSi, rom Semswavlels,
romelic am dones flobs, SeuZlia daZlios yoveldRiuri cxovrebiseuli
amocanebi, magaliTad, SeuZlia Tavi gaarTvas: sazogadoebriv transportSi
wamoWril naklebad standartul situaciebs, situaciaTa umetesobas,
13
romlebic SeiZleba warmoiqmnas agentis saSualebiT mogzaurobis
dagegmvisas, an uSualod mogzaurobis dros, nacnob Temaze saubars
winaswari momzadebis gareSe; SeuZlia konsultaciis an intervius procesSi
iniciativis xelSi aReba, raime sakiTxis wamoweva, magram am dros bevrad
aris damokidebuli mosaubreze, Tumca SeuZlia sTxovos mosaubres
naTqvamis ganmarteba an dazusteba.
enobriv CvevaTa Semdegi wyeba Seesabameba zRvrul gaZlierebul
dones B1+. cxadia, CamoTvlili maxasiaTeblebi ZalaSi rCeba, magram
emateba mTeli rigi deskri ptorebi, romlebic exeba sxvadasxva
moculobis informaciis gacvlis unars, magaliTad, Semswavlels
SeuZlia wamoWril problemebTan dakavSirebuli SetyobinebamoTxovnis miReba; im faqtobrivi informaciis warmodgena, romelic
aucilebelia intervius an konsultaciis procesSi (magaliTad,
avadmyofobis simptomebis aRwera eqimTan), Tumca formulireba
SeiZleba yovelTvis zusti ar iyos; SeuZlia ganmartos Tu ratomaa
esa Tu is sakiTxi Tu movlena problemuri; SeuZlia mokle
moTxrobis, statiis, saubris Sinaarsis, msjelobis, dokumenturi
filmis ganxilvis gadmocema, maTze Tavisi damokidebulebebis
gamoxatva da pasuxis gacema mTel rig damazustebel SekiTxvaze,
winaswar momzadebuli saubris warmarTva, intervius aReba mis xelT
arsebuli informaciis SemowmebiTa da dazustebiT, Tumca xSirad
svams SekiTxvas gadamowmebis mizniT, rodesac mosaubre pasuxobs
swrafad da vrclad; SeuZlia zusti miTiTebebis gamoyenebiT moyves
rogor keTdeba esa Tu is saqme; sakmaod dajerebulad SeuZlia
dagrovili faqtobrivi informaciis gacvla misi interesebis
sferoSi arsebul yofiT da ara yofiT sakiTxebze.
B2 done dgas zRvrul da safuZvel doneebze (B1, A2) maRla da
ewodeba zRvruli ganviTarebuli done. es imas niSnavs, rom saSualo
donis dauflebisas Semswavleli xvdeba, rom miaRwia xarisxobrivad
axal wertils, saidanac axali horizontebi ikveTeba da mas ukve
SeuZlia axleburad Sexedos sagnebsa da movlenebs. aseT
STabeWdilebas axdens B2 donis deskri ptorebi. am doneze myof
Semswavlels SeuZlia sakuTari Tvalsazrisis dacva saTanado
argumentebisa da ganmartebebis moSveliebiT, sakuTari komentarebis
demonstrirebiT, sakuTari Sexedulebis gamoxatva aqtualuri
sakiTxebis irgvliv dadebiT Tu uaryofiT argumentebze dayrdnobiT,
raime dasabuTebis warmodgena, problemis arsis axsna da molaparakebis
procesSi daTmobis moTxovna mowinaaRmdege mxarisagan, msjeloba
movlenaTa hi poTeturi ganviTarebis sababsa da mizezebze, nacnob
Tematikaze araformalur diskusiaSi aqtiuri monawileobis miReba,
alternatiul winadadebaTa awon-dawona, hi poTezis Sesaxeb azris
gamoTqma, sakuTari hi poTezis wamoweva. garda amisa, aRniSnul doneze
Cndeba deskri ptorTa ori axali jgufi.
pirveli jgufi exeba Tavisufali urTierTobis sferos, magaliTad:
bunebrivi, Zaldautanebeli saubris warmarTva, yvelafris dawvrilebiT
14
gageba, rasac saliteraturo eniT eubnebian, Tundac xmauri uSlides xels;
arc Tu ise daxvewili formiT, magram SeuZlia saWiro momentSi saubris
dawyeba, gagrZeleba da dasruleba, saubris Semavsebeli sityvebis
gamoyeneba (mag. Zneli saTqmelia, ver getyvi, ramdenad...) drois mogebisa
da pasuxis Camoyalibebis mizniT; SeuZlia Tavisuflad da moumzadeblad
saubari Sesaswavli enis matarebelTan, saubris mimarTulebis, stilis,
aqcentis SecvlasTan Segueba; enis matarebelTan kontaqtSi Sesvla ise,
rom mosaubres SeeZlos masTan urTierToba ara rogorc enis
SemswavlelTan, aramed rogorc ukve enis matarebelTan.
deskri ptorTa meore jgufi miekuTvneba enis ufro srulyofilad
flobas. es enis codnis is progresuli safexuria, roca Semswavlels
SeuZlia gaugebrobis gamomwvevi Secdomebis gasworeba, Tavisi metyvelebis
gakontroleba da yuradRebis miqceva sayvarel Secdomebze, rom aRar
gaimeoros; Tavisi Secdomebisa da uzustobebis Sesworeba, Tu isini
SeamCnia mosaubrem; mosaubris reaqciis gaTvaliswinebiT winaswar
gansazRvra imisa, Tu ra da rogor Tqvas.
enobrivi Cvevebis Semdeg fazas warmoadgens zRvruli ganviTarebuli
donis gaZlierebuli safexuri B2+. am donis zogierTi deskri ptori
mimarTulia enis arsis Secnobisaken, umetesoba kvlavindeburad
urTierTobisa da argumentirebuli diskusiis warmarTvas exeba,
Tumca am mimarTulebaSi axali aspeqti iCens Tavs diskursuli
Cvevebis ganviTarebis saxiT. diskursuli kompetenciis siaxle
vlindeba saubris (urTierTTanamSromlobis strategiis) procesSi.
Semswavlels SeuZlia Tvali gaadevnos mosaubris gamonaTqvamebs
da moaxdinos maTze reagireba, riTac xels uwyobs saubris/ganxilvis
warmarTvas. am donis siaxle Cans im deskri ptorebis magaliTze,
romlebic Tanmimdevrul teqsts exeba: Semswavlels SeuZlia
makavSireblebis SezRudulad gamoyeneba, magram axerxebs
gamonaTqvamis mkafiod da gabmulad Camoyalibebas, nairgvari
makavSirebeli sityvebis saSualebiT ideaTa Soris kavSiris
gamoxatvas; argumentaciis sistemis SemuSavebas, mtkicebulebis saxiT
mTavari poziciebis moxerxebulad gamoyofiTa da sxvadasxva
faqtebis gamoyenebiT. swored am donezea Tavmoyrili
deskri ptorTa didi nawili, romelic exeba saqmiani saubris
warmarTvis Cvevebs. magaliTad, Semswavlels SeuZlia moiTxovos
garkveuli kompensacia dapirispirebul mxaresTan darwmunebis
enobrivi saSualebebis da argumentaciis gamWvirvale sistemis
gamoyenebiT; mkacrad gansazRvros daTmobis sazRvrebi.
C1 dones ewodeba enis profesionaluri flobis done. mas aqvs
erTi ZiriTadi maxasiaTebeli – misTvis misawvdomia enobriv
saSualebaTa farTo speqtri. aqedan gamomdinare, Semswavlels
SeuZlia swrafad da moumzadeblad daamyaros urTierTobebi.
magaliTisTvis moviyvanT ramdenime deskri ptors. Semswavlels
SeuZlia sakuTari azrebis gadmocema Tavisuflad da TiTqmis
winaswari momzadebis gareSe; Tavisuflad flobs didi raodenobis
15
leqsikur erTeulebs da situaciidan gamomdinare arCevs saWiro
sityvebs. Tu saWiroeba iTxovs, sityvis SerCevas an raime sityvis/
konstruqciis xmarebas Tavs aridebs. mocemuli donis Semswavleli
amas SeumCnevlad axerxebs. bunebrivi da naTeli metyveleba gagebis
TvalsazrisiT mxolod rTulma Temam SeiZleba Seaferxos.
urTierTobis Cvevebi igive rCeba, rac B2+ doneze. amasTanave
yuradReba gadatanilia Tavisufal, Seuferxebel metyvelebaze.
magaliTad, Semswavlels SeuZlia didi enobrivi maragidan amoarCios
saWiro, Sesaferisi fraza, raTa mii pyros yuradReba, CaerTos saubarSi
an moigos mosafiqrebeli dro; Camoayalibos mkafio, naTeli gabmuli
zepiri gamosvla zustad gamoTqmuli instruqciiT, romelSic
SeimCneva kompoziciuri modelebis, makavSirebeli sityvebisa da
xerxebis gaazrebuli xmareba, rac teqstis koherentobas
ganapirobebs.
C2 dones marTalia enis flobis srulyofili done ewodeba, mainc
ar iTvaliswinebs Semswavlelis enobriv kompetencias enis
matareblis doneze. igi warmoaCens sizustesa da enobriv
saSualebaTa daubrkoleblad gamoyenebis im xarisxs, romelsac
yvelaze warmatebuli Semswavleli flobs. am donis deskri ptorebSi
vlindeba, rom Semswavlels SeuZlia mniSvnelobis nebismieri
niuansis maRali xarisxis sizustiT gamoxatva, sxvadasxva xerxis
meSveobiT iyenebs mraval idiomatur da zepirmetyvelebaSi xmarebul
gamoTqmas, erkveva maT konotaciebSi, xolo Tu raRacam Seaferxa
enobriv saSualebaTa gamoyenebisas, swrafad da irgvlivmyofTaTvis
SeumCnevlad SeuZlia Tavisi gamonaTqvamis perifrazireba.
amgvarad gamoiyureba enis flobis doneTa sistemuri Tanmimdevruli
progresuli aRweriloba elementarulidan srulyofilamde.
winamdebare naSromi iTvaliswinebs qarTuli enis flobis doneTa
aRwerilobas elementarulidan zRvrul ganviTarebul donemde – A1; A2;
B1; B2.
16
1.3 enis komunikaciuri swavlebis miznebi
winamdebare meTodur dokumentSi swavlebis miznebi formulirebulia
komunikaciuri minimumis amocanebis saxiT im situaciaTa katalogSi,
romelic faravs yoveldRiuri da profesiuli urTierTobis sferos _
turistuls, kulturuls, yofiTs, saqmians.
Semswavlels SeuZlia TviTonve gansazRvros Tu ramdenad ZaluZs
komunikaciuri amocanebis daZleva situaciaTa katalogSi warmodgenili
qarTuli enis sametyvelo eqsponatebis saSualebiT.
komunikaciuri kompetenciis zRvrul ganviTarebul doneze flobis
miRweva qarTul enaSi, araqarTvel mosaxleobas Tu saqarTveloSi Camosul
ucxoelebs maTi cxovrebiseuli moTxovnebis, miznebisa da amocanebis,
interesebis, umaRlesi ganaTlebis miRebisa da saqmiani urTierTobebis
(ekonomika, biznesi, vaWroba) moTxovnebis Sesabamisad enis gamoyenebis
saSualebas miscems. qarTuli enis zemoxsenebuli oTxi donisaTvis
SevarCieT ti puri standartuli situaciebi da savaraudo problemebi,
romlebsac SeiZleba Sexvdnen Semswavlelebi qarTul enobriv garemoSi
yofnisas. maT dasaZlevad ki saWiroa qarTuli enis rogorc pasiuri,
aseve aqtiuri codna. am enobrivi standartis swavlebis miznebi moicavs
yoveldRiuri da saqmiani urTierTobis sferos (sayofacxovrebo,
kulturuli, turistuli, ekonomikuri, savaWro, biznesis). es ki niSnavs,
rom Semswavlelebi, romlebsac qarTuli enis saSualebiT SeuZliaT
naSromSi aRwerili komunikaciuri amocanebis maqsimalurad gadaWra,
praqtikulad floben qarTul enas zRvrul ganviTarebul doneze.
amasTanave, yuradReba unda iqnas gamaxvilebuli damaxinjebul
metyvelebasa da fonetikuri, leqsikuri Tu gramatikuli Secdomebis
dasaSveb xarisxze. SesaZloa, rom Semswavleli, romelic flobs enis
romelime dones, sakmaod warmatebiT urTierTobdes am doneze garkveul
situaciebSi, magram ara yovelTvis. keTilganwyobil, xelsayrel garemoSi
Semswavlelma saubari SeiZleba savsebiT damakmayofileblad warmarTos,
Tundac mis metyvelebas mniSvnelovani leqsikur-gramatikuli Tu
fonetikuri xarvezebi axldes. aseT SemTxvevaSi didi mniSvneloba aqvs
Semswavlelis partniors. Tu is aris enis matarebeli, kargi komunikaciuri
unariT dajildoebuli da amasTanave tolerantuli pirovneba, maSin is
Tavisi damokidebulebiT xels Seuwyobs Semswavlels azris gamarTulad
CamoyalibebaSi. Tu partniori uaryofiTad, uxalisod usmens Semswavlels,
ver axerxebs konteqstidan saTanado daskvnebis gamotanas, aseT dros
SesaZloa Semswavlelis metyvelebac seriozuli xarvezebiT, enobrivi
sisufTavis daucvelad warimarTos enis flobis mis mier miRweul
donezec ki. komunikaciuri aqtis dros Zalian mniSvnelovania
Semswavlelis mimarT tolerantobis gamoCena, keTilganwyobili
atmosferos Seqmna da saubrisas xelSewyoba. Tumca Semswavlelma unda
icodes da yovelTvis gaiTvaliswinos isic, rom enis matarebeli
Cveulebriv ufro martivad egueba mosaubris gramatikul Secdomebs,
leqsikis simwires, gaumarTav frazebs, vidre kulturuli konteqstis _
mis qveyanaSi miRebuli qcevis normebis, tradiciebis, wes-Cveulebebis
arcodnas an ugulvebelyofas.
17
2 komunikaciuri kompetenciebi
winamdebare standarti iTvaliswinebs Semswavlelis komunikaciuri
kompetenciis yvela komponents _ lingvisturs, sociolingvisturs,
diskursuls, sociokulturuls, socialurs, strategiuls. isini oTx
blokSia ganTavsebuli:
_
_
_
_
sametyvelo qmedebebi
zogadi cnebebi
Tematuri leqsika
kulturuli aspeqti
TiToeul blokSi warmodgenili enobrivi eqsponatebi qmnian im savaraudo
situaciaTa katalogs, romelSic SeiZleba aRmoCndes Semswavleli enis
flobis sxvadasxva doneze.
2.1 sametyvelo qmedebebi
sametyvelo procesis elementarul erTeuls warmoadgens sametyvelo
qmedeba _ umciresi mniSvnelobis mqone fonetikurad da gramatikulad
saTanadod gaformebuli monakveTi. Cveulebriv, sametyvelo qmedeba
moicavs mosaubris komunikaciur mizans _ ra mizniT aris wamoWrili
esa Tu is sakiTxi da ra Temaze midis saubari.
saubarSi sametyvelo qmedebas xSirad axlavs araverbaluri elementi.
magaliTad, rodesac stumars vegebebiT, ase mivmarTavT: mobrZandiT, geTayva
da JestiT mivaniSnebT im oTaxisaken, sadac gvinda rom SeviyvanoT stumari.
oTaxSi Sesvlis Semdeg JestiT vTavazobT skams da veubnebiT _ dabrZandiT,
rasac mosdevs stumris verbaluri reaqcia _ gmadlobT da Semdeg
sruldeba arasametyvelo qmedeba _ stumari jdeba JestiT miTiTebul
adgilas.
sayofacxovrebo da socialur sferoSi urTierTobisas SeiZleba iseTi
sametyvelo aqtebis gamoyofa, sadac sametyvelo da arasametyvelo qceva
Serwymulia erTian sametyvelo saqcielSi. magaliTad, dabadebis dRis
verbalur milocvas _ gilocav dabadebis dRes, mosdevs araverbaluri
qmedeba _ saCuqris gadacema, razec adresati pasuxobs verbaluri formiT
_ didi madloba da asrulebs arasametyvelo qmedebas _ xsnis saCuqars.
saCuqris naxvas SesaZloa kidev moyves sametyvelo qmedeba aRfrTovanebis
18
gamomxatveli frazebiT _ ra lamazia, ra mSvenieria,
madloba aseTi SesaniSnavi saCuqrisaTvis.
Zalian didi
SeiZleba aseTi magaliTis moyvanac: deda asrulebs verbalur qmedebas
_ hpirdeba bavSvs, rom cirkSi waiyvans xval 12 saaTian warmodgenaze. es
niSnavs, rom man ukve SeiZina an dajavSna bileTebi aRniSnuli
warmodgenisTvis, e.i. Seasrula araverbaluri qmedeba da aseT qmedebas
is meore dResac Seasrulebs _ waiyvans bavSvs cirkSi.
qvemoT mocemulia sametyvelo qmedebaTa repertuari, romelic Sedgeba
Semdegi nakveTebisgan:
_
_
_
_
_
_
_
_
sagnobrivi da faqtobrivi informacia
inteleqtualuri urTierToba
emociuri UurTierToba
sametyvelo etiketi
zemoqmedeba, darwmuneba, urTierTgagebis miRweva
metyvelebis struqturireba
gaSualebuli urTierToba
komunikaciis aRdgena
savaraudod, Semswavleli, romelmac ukve daZlia zRvruli ganviTarebuli
done, Tavisuflad unda saubrobdes qarTul enaze. amitom sametyvelo
qmedebebSi enobrivi gamoTqmis ramdenime variantia warmodgenili.
19
sametyvelo qmedebaTa katalogi
A1 – enis gasaRebi
sagnobrivi da faqtobrivi informacia
identifikacia (axlavs saTanado Jestikulacia)
es, is, aiD
Setyobineba (aRwera, Txroba)
dadasturebiTi Setyobineba
TxrobiTi winadadeba
Setyobineba raimes qona/yolis
Sesaxeb
pozitiuri Setyobineba
uaryofiTi Setyobineba
informaciis dazusteba/
garkveva
yofnasTan, arsebobasTan
dakavSirebuli SekiTxva
qona/yolasTan dakavSirebuli
SekiTxva
Tqven gaqvT
vis aqvs
vis ara aqvs/hyavs
kiTxviTi winadadebis saxeebi
zogadi SekiTxva dadebiTi
pasuxis molodiniT
20
es sastumroa.
es Zviri/iafi sastumroa.
es komerciuli firmaa.
es me var.
is axalgazrda kaci Cveni
menejeria.
is saxelmwifo moxelea.
ai Cemi pasporti.
Tqveni SMS miRebulia.
prezidentis viziti Sedga.
me vfiqrob, rom es sadReRamiso
afTiaqia.
bankSi aris kargi momsaxureba.
mas aqvs manqanis marTvis mowmoba.
es Cemi wigni ar aris.
am sarTulze aris saaqto
darbazi?
rogor moaxerxeT
fexburTze moxvedra?
Tqven gaqvT Txilamurebi?
vis aqvs saxelmZRvanelo?
vis ara hyavs Zma?
Tqven dadixarT curvaze?
Tqven mas SexvdiT, ara?
Tqven xom SexvdiT mas?
mTawmindaze asasvlel gzas xom ar/
ver mimaswavliT?
specialuri SekiTxva
(dro) rodis?
(adgili) sad?
(mimarTuleba) saiT? saidan?
(mizezi) ratom?
(mizani) risTvis?
(piroba) ra pirobiT?
saidentifikacio SekiTxva
(pirovneba) vin?
(sagani, pirovneba) ra? vin?
ra hqvia?
(kuTvnileba) visia?
(niSani/saxelwodeba) rogori?
ranairi?
alternatiuli SekiTxva
(arCevani) Tu nawilakiT
kiTxvebze pasuxi
zogadi dasturi
pasuxi specialur SekiTxvebze
dro
adgili
mimarTuleba
rodis midixar londonSi?
sad SeiZleba SeviZino wignebi?
netav saidan modis an saiT midis
es kaci?
ratom gamirbixar?
risTvis gWirdeba amdeni fqvili?
ra pirobiT migiRes am sadazRvevo
kompaniaSi?
vinaa es kaci?
vin xelmZRvanelobs am firmas?
ra aris?, es ra aris?, es ra kacia?,
amas ra hqvia?
visia, visia, qali lamazi?
ra saxis/ranairi sabuTi
gWirdebaT?
ra/romel gazeTebs kiTxulobT?
Cai mogarTvaT Tu yava?
TuTis arayi ufro mogwonT, Tu
(Taflis) sanTlis?
diax, es ar aris/araa mwife
yurZeni.
ara, es ar aris kargi saqcieli.
rodis mova gazafxuli?
male, erT TveSi.
romeli qveynidan xarT?
belgiidan.
sad SeiZleba SeviZino
wignebi?
rusTavelze, iq kargi wignis maRaziaa.
dasasveneblad sad midixarT?
Cven mTaSi gvinda asvla.
mainc sad?
svaneTSi vapirebT gamgzavrebas.
me es-es aris davbrundi
safrangeTidan. mivlinebaSi viyavi
strasburgSi.
21
mizezi
mizani
piroba
xerxi, saSualeba
zoma
ase ratom dagagvianda
Camosvla? didTovloba iyo
bakurianSi da manqana Zalian nela
moZraobda.
saqarTveloSi ra mizniT
CamoxvediT?
minda viswavlo qarTuli, Zalian
momwons Tqveni simRerebi.
rodis/ra pirobebSi/ra SemTxvevaSi
irRveva xelSekruleba?
Tu droze ar/ver gadaixdiT fuls.
ramdeni unda gadavixado TveSi?
asi lari.
rogor movxvde marjaniSvilis
quCaze?
CadiT veris daRmarTze da
gadaiareT xidi mtkvarze.
marjaniSvilis Teatrs ver
mimaswavliT?
xids rom gadaxvalT, pirdapir
iareT.
Teatri xuTi wuTis savalzea quCis
marcxena mxares.
ra manZilia aqedan
aeroportamde?
iqneba ociode kilometri.
taqsiT rom wavide, ra eRireba?
oci lari.
inteleqtualuri urTierTobebi
Tanxmoba
mosaubris azrTan daTanxmeba
Tanxmoba raimes gakeTebaze
Tanxmoba pozitiur
mtkicebulebaze
Tanxmoba uaryofiT
mtkicebulebaze
22
Tqven swors brZanebT/Tqven savsebiT
marTali brZandebiT.
me veTanxmebi batoni nikos azrs.
siamovnebiT.
me Tanaxma var.
diax, ra Tqma unda.
diax, Cven xom SevTanxmdiT.
ki, batono.
rasakvirvelia.
ra Tqma unda, ara.
cxadia, ase unda moiqce.
uari
ara + Setyobineba
ara + uaryofiTi mtkicebuleba
uari SemoTavazebuli azris
gaziarebaze, SeTavazebaze
ara, me Tqven ar geTanxmebiT.
ara, es sakmaod Zviria.
ara, es ase araa.
ara, saqme sul sxvagvaradaa.
metyvelebis struqturireba
saubris dawyeba
sityvis Zieba (pauza, hezitacia)
TviTkoreqcia
Temis Semotana
me minda giTxraT, rom...
Seqmnil viTarebaze/Seqmnil
viTarebasTan dakavSirebiT
mogaxsenebT Semdegs...
me minda gesaubroT...
ho...…
kargi...
aba ra giTxra?..
rogor giTxra?..
ici?..
ra hqvia...
rogor iTqmis es qarTulad?……
ara...
mapatieT/bodiSi/ukacravad me
mindoda meTqva, rom...
me minda vTqva oriode sityva.
me minda gesaubroT giorgi leoniZis
poeziaze.
gaSualebuli urTierToba
werilis formula
megobruli werilis dasawyisi
Zvirfaso
Cemo
gamarjoba
werilis dasasruli
(piradi, megobruli)
gkocni
mokiTxva
Sexvedris imedi
Zvirfaso giorgi,
Cemo sayvarelo mako,
gamarjoba, Cemo kargo niko,
salami, Cemo Zvirfasebo,
siyvaruliT, Seni Tamriko.
gkocniT, Tqveni gvrituka.
mokiTxva Cvens megobrebs.
moikiTxe Seni mSoblebi.
vimedovneb, rom male SevxvdebiT.
momaval Sexvedramde.
momenatreT yvela.
Zalian minda Tqveni naxva.
23
Sewyvetili komunikaciis aRdgena
gaugebrobis signali
naTqvamis gameorebis Txovna
nel tempSi saubris Txovna
bodiSi, ar mesmis.
mapatieT, ver gavige, me qarTveli ar/
ara var.
ukacravad, ar vici.
bodiSi, Tu SeiZleba gaimeoreT.
ra/rogor brZaneT?
Tu SeiZleba nela isaubreT/
ilaparakeT.
Tu SeiZleba cota nela miTxariT.
sametyvelo etiketi (socializacia)
misalmeba
damSvidobeba
mobodiSeba
bodiSis moxda
madliereba
madlobis gadaxda
milocva
pasuxi milocvaze
24
gamarjoba(T).
salami.
dila mSvidobisa/saRamo mSvidobisa.
naxvamdis.
kargad brZandebodeT/iyavi(T).
Rame mSvidobisa.
ukacravad...
ekam bodiSi moixada
dagvianebisaTvis.
bodiSs gixdiT, magram xval ver
moval krebaze.
gmadlobT/didi madloba.
merim madloba gadagvixada keTili
rCevisaTvis.
madlobas gixdiT daxmarebisaTvis.
gilocav(T).
qeTi, gilocav dabadebis dRes.
gilocavT axal wels.
gilocavT axalmosaxleobas.
gmadlobT molocvisTvis.
Tqvenc aseve, gisurvebT yovelive
saukeTesos.
A2 –
enis safuZveli
sagnobrivi da faqtobrivi informacia
Setyobineba
uaryofiTi Setyobineba
sityvaTa rigis Secvla
romelime sityvaze yuradRebis
gamaxvilebis mizniT
(intonaciuri konstruqcia)
koreqcia/dazusteba
dadebiTi Setyobinebis
dadastureba sityvaTa
rigis saSualebiT
zogadi uaryofa: ara... ar...
kerZo uaryofa: ara... ar...
diax, + dadebiTi winadadeba
zogadi SekiTxva
zogadi SekiTxva maxvilis
gadanacvlebiT, gaformebuli
intonaciuri konstruqciiT
specialuri SekiTxva
urTierTgapirobebuloba
(xerxi) ranairad? rogor?
(zoma, odenoba) ramdenad?
rogor? ramxela?
saidentifikacio SekiTxva
(obieqti) vin? ra?
es Cemi CanTa ar aris.
es CanTa Cemi ar aris.
es ar aris Cemi CanTa.
muzeumi dRes Riaa. muzeumi dResaa
Ria.
bavSvs maRali sicxe aqvs.
sicxe aqvs bavSvs maRali.
ara, fosta dRes ar muSaobs.
ara, Cven TeatrSi ar wamovalT.
diax, Cven cirkSi wavalT (da ara
kinoSi).
Tqven is naxeT?
Tqven is naxeT?
Tqven is naxeT?
Tqven naxeT is?
is Tqven naxeT?
razea damokidebuli Cveni
eqskursiaze wasvla?
rogor CavrTo magnitofoni?
rogor mivide sadguramde?
am gziT ramdenad axloa kafemde,
ara?
ram siSorezea bazari?
ramxela manZilia aqedan
iqamde? ra droa?
ramdeni xania, rac aq muSaob?
ra Rirs kargi wiTeli Rvino?
vin dapatiJeT stumrad?
ra amoirCieT saCuqrad?
25
(adresati) vis? visTvis?
vis unda Cautano es
werili?
visTvis aris es gankuTvnili?
inteleqtualuri urTierTobebi
uaris Tqma daZalebaze, Tavs
azris moxvevaze
Tanxmobis/uaris garkveva
garkveuloba
me (ar) vic(od)i
me (ar) vici
Setyobineba
me (ar) vicnob
cnobilia, rom + mtkicebuleba
mexsiereba, gaxseneba
me (ar) maxsovs
me ar damviwyebia/damaviwyda
imis garkveva, Tu ra axsovs
mosaubres
(ar) gaxsovT
(xom ar) dagaviwyda
(xom ar) gaxsovs
(ar) gaxsovs
gaxsovs + Tu ara
survili
me minda/visurvebdi
26
vSiSob, rom ver SevZleb.
- xval ar vxvdebiT?
- ara, ar vxvdebiT.
ara, me ar mgonia, rom isini parizSi
Sexvdebian.
Tqven (ar) eTanxmebiT amas?
SevTanxmdiT?
Tqven (ar) gawyobT es dro?
me ar vicodi, rom isini wavidnen.
me (ar) vici rodis wavidnen isini.
me ar vicnob am maswavlebels.
cnobilia, rom ekvatorze mudam
zafxulia.
me (ar) maxsovs misi misamarTi.
me (ar) maxsovs, ra mi pasuxa man.
me ar maxsovs ras Sevpirdi (mas)
guSin.
me ar damviwyebia/damaviwyda Cveni
SeTanxmeba.
(me) damaviwyda darekva.
(ar) gaxsovT, Tqveni qarTulis
maswavlebeli?
(xom ar) dagaviwyda, rom dRes misi
dabadebis dRea?
xom ar gaxsovs, vis unda
davureko?/visTvis unda damereka.
(ar) gaxsovs sad apirebdi
wasvlas?
gagondeba Tu ara karaleTis
dReebi?
me minda erTi nayini.
me vinatrebdi
undaT
me minda, rom
survilis, moTxovnilebis
garkveva
upiratesobis garkveva
ra ufro mogwons?
ra ufro giyvars?
me vinatrebdi ramdenime milion
evros.
bavSvebs undaT gaseirneba.
me minda, rom dedamiwaze iyos
mSvidoba.
me unda gavfrinde/wavide romSi.
me mWirdeba manqana.
yavas inebebT?
cxel Sokolads xom ar
miirTmevT?
luds (xom) ar dalev?
bulaCaurSi xom ar wavsuliyaviT
saqeifod?
TviTmfrinavis bileTis SekveTa
xom ar gnebavT?
Tqven gWirdebaT amis Sexseneba?
Tqven gWirdebaT Cemi di plomi?
ra mogarTvaT Rvino Tu ludi?
vicekvoT Tu gaviseirnoT?
yava Savi Tu rZiani?
emociuri urTierTobebi
sixaruli, kmayofileba
(me) moxaruli var, rom +
Setyobineba
(CemTvis) Zalian sasiamovnoa...
me (erTob) kmayofili var
(es xom) mSvenieria/brwyinvalea/
Zalian kargia/SesaniSnavia
ra sasixaruloa
mwuxareba, ukmayofileba
armowoneba, saSineleba
wuxili
(me) moxaruli var, rom aseTi kargi
ambavi momitaneT/mestumreT.
(CemTvis) Zalian sasiamovnoa
Tqveni naxva.
me (erTob) kmayofili var Cemi
Svilis aseTi didi warmatebiT.
(es xom) brwyinvale naxatia,
marTlac SesaniSnavia.
ra sasixaruloa, rom Cvenma
Tanamemamulem nobelis premia
miiRo.
aseTi wignebi me (sul) ar momwons.
ra saSinelebaa aseTi Zlieri
qariSxali.
cudi ambavi moxda, ra samwuxaroa,
namdvilad Zalian vwuxvar.
27
emociis garkveva
(Tqven) moxaruli brZandebiT?
(Tqven) kmayofili/ukmayofilo
brZandebiT?/xarT?
(rogor) mogewonaT?
dadebiTi ganwyobileba
mowoneba
siyvaruli
uaryofiTi ganwyobileba
me es ar momwons
me ar momwons/miyvars
me ar msiamovnebs
me ver vitan
me mejavreba
es cudia/saSinelebaa
gaxarebuli xar?/gagexarda?
kmayofili xar SedegiT?
(rogor) mogewonaT (es) gamofena?
me momwons (es) msaxiobi.
me (Zalian) momwons/miyvars parkSi
seirnoba.
me miyvars cxenebi.
me miyvars saCuqrebis keTeba/miReba.
me ar miyvars tkbili Cai.
me ar msiamovnebs xmauri.
me ver vitan WurWlis recxvas.
me mejavreba sigaretis suni.
cudia/saSinelebaa aseTi xSiri
miwisZvrebi.
dadebiTi/uaryofiTi
ganwyobilebis garkveva
Tqven mogwonT es saxli?
Tqven romeli naxati mogewonaT?
Tqven ra mogwonT - mineraluri
wyali Tu koka-kola?
metyvelebis struqturireba
Tanmimdevroba
jer... mere...
jer erTi... meorec...
damateba
sxvaTa Soris.../amas garda...
jer Tavo da Tavo, mere colo da
Svilo.
jer erTi, me ar vyofilvar, meorec
– niko saerTod ar minaxavs.
sxvaTa Soris, ninikos ufrosi daZma hyavs. garda amisa, 9 wlis
disSvili (diswuli) da erTi wlis
ZmisSvili (Zmiswuli).
da kidev.../kidev iciT ra...
amasTanave
magaliTis moyvana
magaliTad,
gamoyofa, xazgasma
CarTuli sityvebi, Sesityvebebi
mTavari/ZiriTadad
28
mogiyvanT magaliTs.
magaliTisTvis aviRoT...
saqme isaa, rom...
erTi mxriv... (magram) meore
mxriv...
zepir metyvelebaSi:
intonaciuri konstruqciis
centris gadanacvleba, sityvaTa
rigis Secvla nabeWd teqstSi:
SriftiT gamoyofa
dayofiT gamoyofa
xelnawer teqstSi: xazgasma
saqme isaa, rom ukve gviania: Cveni
giorgi col-Sviliania!
erTi mxriv – yvelaferi naTelia,
magram, meore mxriv – zogi ram
bundovania.
yovelwliuri konkursi – saba.
Rvino q i n Z m a r a u l i.
me Zalian miWirs amaze saubari.
ganzogadeba, daskvnebi
maS ase...
maSasadame...
gaSualebuli urTierToba
telefoniT saubari
pasuxi kerZo piris telefonis
zarze
telefonTan moxmoba da pasuxi
Tu SeiZleba...
pasuxi
alo/diax/gismenT batono.
ukacravad, mapatieT, rom gawuxebT,
bodiSi Tu SeiZleba mananas
sTxoveT.
ki batono, axlave/manana ar
gaxlavT saxlSi/Sin.
manana jer ar dabrunebula.
Sewyvetili komunikaciis aRdgena
gaugebrobis signali da
naTqvamis gameorebis Txovna
bodiSs gixdiT, ver gavige
Tqveni naTqvami, Tu SeiZleba/Tu ar
SewuxdebiT, nela gamimeoreT.
sityvis, frazis an gamoTqmis
dazustebis Txovna
mapatieT, romeli avtobusi midis
saburTaloze?
ukacravad, am gaCerebas ra hqvia?
29
bodiSs gixdiT, Tu SeiZleba
miTxraT, rogor vTqva qarTulad.../
es qarTulad rogor iqneba?
es xinkalia?
iqneb es niSnavs so-so-s.
nel tempSi saubris Txovna
Tu SeiZleba, ase Cqara nu
laparakobT, cota nel tempSi/
nela miTxariT, ris Tqma gsurT.
sametyvelo etiketi (socializacia)
mobodiSeba, patieba
mapatieT, ar mindoda, SemTxveviT
momivida.
pasuxi mobodiSebaze
arafris/arauSavs.
gpatiobT, amjerad gapatiebT.
(mobodiSebis miReba).
madliereba
madlobas gixdiT yvelafrisTvis,
rac CemTvis gagikeTebiaT.
pasuxi madlierebaze
ras brZanebT.
arafris.
ar Rirs madlobis gadaxdad.
milocva da pasuxi milocvaze
gilocavT
gmadlobT,
daeswariT
wels;
daeswariT
gmadlobT,
30
Sobas.
mec gilocavT,
mraval Soba-axal
mravals.
Tqvenc aseve.
B1 − zRvruli done
sagnobrivi da faqtobrivi informacia
informaciis dazusteba/garkveva
situaciasTan dakavSirebuli
SekiTxva (intonaciuri konstruqcia)
ninos ra daemarTa?
universitetSi ra moxda?
telefons raRac mouvida?
yofnasTan, arsebobasTan
dakavSirebuli SekiTxva
sad SeiZleba vnaxo profesori
ColoyaSvili?/sad SeiZleba
profesori ColoyaSvilis naxva?
(Tqven) xom ar icnobT baton niko
avaliSvils?
(Tu) gaqvT axali Jurnalebi?
inteleqtualuri urTierTobebi
gacnobierebulobis garkveva
Tqven (ar) iciT rom...
Tqven icnobT...
Tqven icodiT...
albaToba
albaT
SesaZloa
albaTobis xarisxis garkveva
SeiZleba (iqneba) + Setyobineba
SesaZloa + Setyobineba
gaurkvevloba
albaT + Setyobineba
me ar vici, + Setyobineba
mgoni, + Setyobineba
Tqven iciT, rom dRes urza
bairamia musulmanebSi?
Tqven (ar) iciT rogor movxvde
biblioTekaSi?
Tqven icnobT Cvens reqtors?
Tqven icodiT, rom man coli
iTxova?
isini, albaT, zRvaze wavidnen.
daviTs SeiZleba/SesaZloa
Seagviandes.
SeiZleba xval gaavdrdes.
iqneb xval mze gamovides.
SesaZloa kaxa xvalve dabrundes.
albaT SabaTs muzeumi Riaa.
me ar vici, iqnebian ki isini
Tanaxma?
mgoni Cven erTmaneTs (ver) gavugeT.
31
eWvi
mgoni + Setyobineba
iqneb, + Setyobineba
egeb + Setyobineba
Zneli saTqmelia/
dasajerebelia
(me) ara var darwmunebuli...
(me) veWvob
mgoni iRrubleba.
iqneb xvalamde dabrundes
Tamriko.
egeb gagvimarTlos.
Zneli saTqmelia marTalia eg
ambavi Tu ara/Zneli
dasajerebelia eg versia.
me ara var darwmunebuli Sens
gulwrfelobaSi.
(me) veWvob, rom Sen marTals (ar)
meubnebi.
valdebuleba
Cven unda gavuZloT qartexilebs.
valdebulebis garkveva
kiTxviTi sityva...
rodis unda dabrundes Wabuki
mivlinebidan?
vin unda gasces gankarguleba?
romeli formulari unda Seivsos?
aucilebloba/saWiroeba
Tqven unda darekoT policiaSi.
mas sWirdeba daxmareba.
Tqven mogiwevT mocda/lodini.
aucileblobis/saWiroebis
uaryofa
ar mWirdeba
aucileblobis/saWiroebis
garkveva
gaformebuli kiTxviTi
winadadebis intonaciiT
nebarTva/SeTavazeba
impertivi + geTayva
Tqven SegiZliaT...
mxolod...
nebarTvis garkveva
SeiZleba
Tu SeiZleba
32
me ar mWirdeba misi bodiSi.
me ar mekuTvnis am Tanxis gadaxda?
gWirdebaT es Zvelmanebi?
Tu aRar gWirdebaT es wigni, egeb
maTxovoT?
miirTviT, geTayva.
Tqven SegiZliaT isargebloT amiT.
mxolod TanamSromlebisTvis.
mxolod bavSvebisa da
moxucebisaTvis.
SeiZleba Semovide?
SeiZleba ubileTod Sesvla
stadionze?
SeiZleba aq movwio (sigareti)?
Tu SeiZleba, gamatareT.
nebis darTva
diax, ra Tqma unda
ki batono/ra Tqma unda
uari nebarTvaze/Txovnaze
ara/ar SeiZleba
samwuxarod, ara/ar SeiZleba
bodiSi/mapatieT, magram es
akrZalulia/ar SeiZleba/
SeuZlebelia/dauSvebelia
–
–
–
–
SeiZleba wavide?
ra Tqma unda.
SeiZleba davreko?
ki batono/diax, ra Tqma unda.
SeiZleba saxlSi viTamaSo
fexburTi?
ara ar/ara, ar SeiZleba.
SeiZleba maTxovoT Tqveni foto
aparati?
samwuxarod ara, ori dRis win
daTos vaTxove.
SeiZleba aviRo namcxvari?
ara, ar SeiZleba SenTvis amdeni
tkbileuli.
SeiZleba aq movwio?
bodiSi, magram dawesebulebaSi
sigaretis moweva akrZalulia.
Tqven gadaaWarbeT siCqares. ase
swrafad siaruli dauSvebelia.
akrZalva
nu + imperativi
raimes gakeTebis unarianoba/
uunaroba
mas ar SeuZlia
man (ar) icis
unarianoba/unarobis garkveva
SeZleba
sakuTari azri
me vfiqrob, rom + Setyobineba
me mgonia, rom + Setyobineba
Cemi azriT, rom + Setyobineba
me mimaCnia, rom + Setyobineba
SekiTxva sxvis azrze
Tqven rogor fiqrobT/TvliT?
Tqveni azriT?
Tqveni azriT + kiTxviTi sityva +
Setyobineba
xmauri akrZalulia.
aq manqanis gaCereba akrZalulia.
nu mieyrdnobiT (metroSi).
nu SeexebiT (maRali Zabvis xazs).
mas ar SeuZlia xinklis moxveva.
man icis Tavis saqme.
Sen SegiZlia xaWapuris
gamocxoba?
me vfiqrob, rom giam SesaniSnavi
wigni dawera.
me mgonia, rom dRes Cveni
regbistebi moigeben.
Cemi azriT, es gadacema mosawyenia.
(me) mimaCnia, rom Salva namdvilad
niWieri kacia.
Tqveni azriT, sad jobs dasveneba?
33
ganzraxva
gadawyveta
survili
dapireba
me gadavwyvite werilze pasuxis
gacema.
me minda qobuleTSi dasveneba.
me minda, rom Cemma Svilma iaros
cekvaze.
me vapireb strasburgSi wasvlas.
emociuri urTierTobebi
interesi
(es) sainteresoa
ra sainteresoa
me es (Zalian) mainteresebs
me mainteresebs
sainteresoa
interesis uqonloba,
gulgriloba
ar aris saintereso
uintereso
CemTvis sul erTia
(ar) mitacebs
interesis garkveva –
daintereseba/dauinteresebloba
(Tqven) es (ar) gainteresebT?
(Tqven) ra gainteresebT?
(ici) ra saintereso filmi vnaxe
guSin.
me mainteresebs es wigni.
sainteresoa, es ra adgilia.
es ar aris saintereso.
es uintereso TamaSia.
me sruliad gulgrili var am
sakiTxis mimarT/me gulgrilad
vuyureb am sakiTxs/me es ar
maRelvebs.
me ar mitacebs ekonomika.
(Tqven) gainteresebT
Tqven ra gainteresebT, qarTuli
cekvebi Tu qarTuli simRerebi?
(Tqven ar) gainteresebT laris
kursi?
Tqven gainteresebT arqiteqtura?
gakvirveba
(es) saocaria
me makvirvebs
nuTu + Setyobineba
RmerTo (maRalo//didebulo!)
me makvirvebs Seni sijiute.
nuTu ar icodi es ambavi?
o, RmerTo Cemo.
gakvirvebis dafarva, argamoxatva
araferia gasakviri!
gasakviri araferia!
amaSi gasaocars verafers vxedav.
(Tqven ar) gainteresebT
34
(me) es (sulac) ar makvirvebs!
mere ra?
gakvirvebasTan dakavSirebuli
SekiTxva
(Tqven) es gakvirvebT?
(Tqven) aman gagakvirvaT?
(Tqven) gakvirvebT
imedi
[(me) amis] imedi maqvs
(me) imedi maqvs + Setyobineba
wuxili, mwuxareba
samwuxaroa, samwuxaroa!
dasanania!
(me) ar mikvirs, rom vaJa dRes ar
movida.
mere ra, rom civa, male gazafxuli
mova.
Tqven mainc ra gikvirT/ar unda
gagikvirdeT, xom icodiT, rom
yvelaferi ase iqneboda.
Tqven gakvirvebT Cemi uaryofiTi
damokidebuleba am sakiTxisadmi?
imedi maqvs, rom isini ar
daagvianeben.
ra cudia, rom ver mivuswariT
avtobuss, axla dacda mogviwevs.
Setyobineba
Zalian samwuxaroa, rom (Tqven) ar
iqnebiT banketze.
dabneuloba
(exla) ra[Ra] vqna(T)?
rogor moviqceT?
SeSfoTeba, SiSi
(me) meSinia
ar vici, ra vqna.
(me) meSinia Weqa-quxilis.
(me) meSinia manqanis tareba.
me bavSvebis gamo var
SeSfoTebuli.
(me) vwuxvar, rom man daagviana, vin
icis, raime uWirs.
damSvideba
nu RelavT/nu wuxarT/nu geSiniaT
yvelaferi rigzea/wesrigSia
SiSTan, wuxilTan
dakavSirebuli SekiTxva
(Tqven) raime gawuxebT?
visi/risi geSiniaT?
mowoneba, Seqeba
(Zalian) kargia
yvelaferi kargad iqneba.
es araferia.
arauSavs,
Tqven qariSxlis geSiniaT? Tqven
geSiniaT, rom mewyeri ar Camowves/
Camowveba?
ra kargia, rom nina TviTon ibans
pirs. yoCaR ninka, Sen ukve didi
gogona xar.
35
[(es) ra] mSvenieria
brwyinvale (kargi) azria
kargi ideaa
uaryofiTi damokidebulebis
gamoxatva
[(me) es] ar momwons
es cudia
amas (aseT rames) ar velodi
ici ra...?
danaSauli, sinanuli
(me) damnaSave var
Cemi bralia
ra mSvenivrad TamaSobs daCi
fexburTs. swored magis Tqma
mindoda, ra sworad urtyams
burTs.
ra kargi azria botanikur baRSi
gaseirneba.
Sen ici, Seni nebaa, rogorc ginda
ise moiqeci.
me vaRiareb, rom sworad ar
moviqeci.
uxerxulad vgrZnob Tavs
ar megona, Tu ase gamovidoda/
moxdeboda
dadebiTi/uaryofiTi
damokidebulebis gamoxatvasTan
dakavSirebuli SekiTxva
[(Tqven) es] mogwonT?
rogor mogwons axali speqtakli?
amas rogor uyurebT/afasebT?
zemoqmedeba, darwmuneba, urTierTgagebis miRweva
erToblivad moqmedebis SeTavazeba
modi(T)
erTad
iqneb
raimes gakeTebis Txovna
Tu SeiZleba
xom ar SegiZliaT
Tu SeiZleba
ver SemavsebinebT
36
modiT, SevisvenoT.
erTad wavideT koncertze?
(Cven) SegviZlia cota davisvenoT.
iqneb nayini viyidoT?/nayini xom ar
gveyida?
Tu SeiZleba aq moawereT xeli.
xom ar SegiZliaT momceT
aplikacia?
Tu SeiZleba damexmareT
CamosvlaSi.
ver SemavsebinebT/xom ver
SemavsebinebT anketas?
Tanxmoba SemoTavazebaze
kai, batono. ki, batono! kargi!
- (Tqven) damirekavT (me) dRes?
- ki, diax/ra Tqma unda.
- ludi davlioT?
- aba, ra/siamovnebiT.
- samsaxuris mere SevxvdeT?
- ki batono!
- vin aris (ar aris) Tanaxma?
- me var.
- modiT, dRes adre davasruloT
muSaoba.
- (me) ara var winaaRmdegi.
konkretuli ramis Txovna
momawodeT
geTayva
SeiZleba
me mWirdeba
momawodeT, geTayva sigareti.
ori nayini, geTayva.
SeiZleba gazeTi?
me mWirdeba wigni.
SekiTxva SeTavazebaze
Tanxmobis an uaris misaRebad
(Tqven) Tanaxma xarT/brZandebiT?
SeTanxmeba
ra gadawyviteT, rodis midixarT
dasasveneblad?
rogor SeTanxmdiT, sad unda
SexvdeT erTmaneTs?
metyvelebis struqturireba
ganzogadeba, daskvnebi
amgvarad,/amrigad,...
da bolos,...
da bolos, yovelive zemoTqmuli
SeiZleba Semdegnairad
ganvazogadoT...
daskvnis saxiT davZenT, rom...
msmenlis (potenciuri mosaubris)
CarTva saubarSi
(Tqven) raRacis Tqma gind(od)aT?
(me Tqven) gismenT/yuradRebiT
gismenT.
(Tqven) ra gainteresebT?
37
mosaubrisadmi yuradRebis
gamoCenis maCveneblebi
ki/diax, ra Tqma unda.
gasagebia/yvelaferi. cxadia/
yvelaferi naTelia.
me mesmis Tqveni.
namdvilad (asea)/ki batono.
iman, rao, ra Tqva/ra qna?
ras brZanebT/marTla asea/me ar
vicodi.
mosaubris saubris Sewyveta
mapatieT, magram...
SeiZleba SegawyvetinoT
mapatieT, magram telefons unda
vupasuxo.
erTi wuTiT Segawyvetineb, magasTan
dakavSirebiT minda giTxraT, rom
sruliad sxvagvarad aris saqme.
SeiZleba (mec) CaverTo saubarSi?
saubris dasruleba
ese igi (maSasadame) SevTanxmdiT!
kargi/Zalian kargi, rom amaze
visaubreT/rom am sakiTxze
SevTanxmdiT.
ai, amis Tqma mindoda.
sul es aris, risi Tqmac mindoda.
kidev erTxel minda gadagixadoT
madloba.
gaSualebuli urTierToba
telefoniT saubari, pasuxi
dawesebulebaSi telefonis zarze
mdivani asaxelebs Tavis
Tanamdebobas + gismenT
dawesebulebis, firmis
dasaxeleba + gismenT
pirovneba asaxelebs Tavis
vinaobas + gismenT
prezidentis mdivani gismenT!
saqarTvelos saelCo gismenT!
aversi (afTiaqebis qseli), gismenT.
givi gagoSiZe gismenT!
telefonTan moxmobis Txovna:
identifikaciis sakiTxi
batoni petre brZandebiT?
jibuti brZandebiT?
38
saxeli, gvari + Tu SeiZleba
saxeli, gvari + sTxoveT Tu
SeiZleba
Tu SeiZleba + moixmeT
telefonTan + (Tanamdeboba)
+ saxeli, gvari
Tu SeiZleba + Tanamdeboba
+ damakavSireT
nata gelovani, Tu SeiZleba?
guliko metrevels sTxoveT, Tu
SeiZleba?
Tu SeiZleba, moixmeT telefonTan
eqimi nana daviTiSvili.
Tu SeiZleba, sastumros
menejerTan damakavSireT.
dalodebis Txovna
moiTmineT (geTayva), erTi wuTiT
daelodeT, gi pasuxebT.
smenadobis garkveva
gesmiT Cemi (xma).
rogor gesmiT (Cemi xma).
kargi smenadobis Setyobineba
me kargad mesmis Seni/Tqveni xma.
reaqcia cud smenadobaze
ar mesmis (Tqveni xma).
araferi mesmis, darekeT xelaxla,
Tu SeiZleba.
pasuxi SecdomiT darekvaze
Tqven sxvagan moxvdiT.
Tqven SegeSalaT nomeri.
es binaa/es dawesebulebaa.
Tqven arasworad akrifeT nomeri
(avtomati).
reaqcia pirovnebis moxmobaze
mimarTva + Tqven gTxoven
telefonTan
werilis formulebi
oficialuri werilis dasawyisi
pativcemulo batono/qalbatono
+ Tanamdeboba
pativcemulo batono + saxeli
Rrmad pativcemulo batono/
qalbatono + saxeli
elene/batono zurab,
qalbatono rusudan, Tqven gTxoven
telefonTan.
amJamad adgilze ar gaxlavT,
gasulia, Tu SeiZleba darekeT erT
saaTSi.
batono redaqtoro,
qalbatono Tamar,
Rrmad pativcemulo qalbatono.
39
oficialuri werilis dasasruli
(uRrmesi) pativiscemiT, +
saxeli, gvari
pativiscemiT, gogi xatiaSvili.
winaswar gixdiT madlobas,
+ pativiscemiT + (wodeba)
saxeli, gvari
miiReT Cemi gulwrfeli madloba,
pativiscemiT, profesori nodar
gomelauri.
Sewyvetili komunikaciis aRdgena
damadasturebeli, damazustebeli kiTxva
Tqven brZaneT + frazis nawili
ese igi/es niSnavs + naTqvamis
perefrazireba
Tqven gindaT TqvaT, rom +
dadasturebiTi winadadeba
mapatieT, kargad ver gavige +
naTqvamis gaxmovaneba
Tqven brZaneT dasvenebis dReo?,
ese igi, SabaTsa da kviras
gulisxmobT.
Tqven gindaT TqvaT, rom is
londonSi wavida?
mapatieT, kargad ver gavige, 7
lari Rirs?
SekiTxva naTqvamis dazustebis,
an sworad gagebis mizniT
mapatieT, ra brZaneT/TqviT?
ras mekiTxebiT?/ra gnebavT?
raimes ganmartebis Txovna
raimes mniSvnelobis axsnis Txovna
mapatieT, es ras niSnavs?
mapatieT, ras niSnavs sityva...
Txovna sityvis, cifrebis da
a.S. daweris Sesaxeb
damiwereT, Tu SeiZleba es
damiwereT, geTayva + kiTxviTi
winadadeba
40
mapatieT, ras niSnavs sityva uremi?
sxvanairad rogor iqneba?
gaimeoreT es sityva aso-aso, ras
niSnavs Sps?
damiwereT, geTayva, ra Rirs
bileTi?
sityvis gaSifrvis Txovna
sityvis karnaxi anbanis mixedviT
petre – par-en-tar-rae-en.
sityvis karnaxi sakuTari
saxelebis pirveli asos mixedviT
Tbilisi – Tamar-beso-ilia-levaniivane-soso-irakli.
sxva sityvebiT axsna
es
es
es
es
imis garkveva, gaigo, Tu ara
mosaubrem naTqvami
gasagebia? yvelaferi gaigeT/
ga(m)igeT, Tu ara?
yvelaferi gaigeT rac giTxariT
(raca vTqvi)?
gasagebad vlaparakob (vambob)?
aris sportis saxeoba.
hgavs vaSlsac da atamsac.
vardis aseTi nairsaxeobaa.
namcxvari Taflisgan keTdeba.
yvelaferi gesmiT? Tu rames ver
gaigebT, miTxariT da gagimeorebT.
gasagebad vlaparakob, Tu ufro
nela vilaparako?
Setyobineba sityvis an frazis
mniSvnelobis arcodnis Sesaxeb
me ar vici qarTulad rogor
vTqva es.
me ar vici es ras niSnavs.
me ar mesmis, raSia saqme.
me Tarjimani mWirdeba.
daxmarebis Txovna saubrisas
rogora vTqva qarTulad + fraza
mSobliur enaze
rogor vTqva qarTulad sityva
salam aleiqum ?
aseT SemTxvevaSi Tqven rogor
(ras) ambobT?
41
sametyvelo etiketi (socializacia)
pasuxi mobodiSebaze
arafris/arauSavs/gapatieT/
(mobodiSebis miReba) es araferia/nu
swuxarT, es gamoswordeba/aq
araferia sabodiSo/es upatiebelia
(mobodiSebis uaryofa)
ara, amjerad ukve veRar gapatiebT,
es upatiebeli saqcielia. ratom
mixdiT bodiSs, amaSi araferia
sabodiSo.
mere ra, rom ase moxda, es
gamoswordeba, nu swuxarT.
madliereba
madlobas mogaxsenebT
(oficialuri forma)
pasuxi madlierebaze
sapasuxo replika saCuqarze
madlobisaTvis
tansacmlis/fexsacmlis
Cuqebaze madlobisaTvis
gacnoba
neba miboZeT warmogidginoT/
gagecnoT...
42
madlobas mogaxsenebT am
SesaniSnavi saRamos mowyobisaTvis.
janmrTelobaSi/RmerTma
janmrTelobaSi/sixarulSi
mogaxmaros/mziT gacviTe.
Jurnalisti: - neba miboZeT
warmogidginoT batoni Tamazi.
batono Tamaz, gTxovT gaecaniT
mayurebels. – me gaxlavarT
Tamaz devdariani, biologiis
mecnierebaTa doqtori, profesori.
B2 − zRvruli ganviTarebuli done
inteleqtualuri urTierTobebi
albaToba, SesaZlebloba,
garkveuloba-gaurkvevloba
albaT
SeiZleba/SesaZloa
savaraudoa
saeWvoa
egeb
ar vici, an... an
imeds vitoveb, rom...
garkveuloba-gaurkvevlobis
xarisxis dadgena
Tqven Rrmad xarT darwmunebuli,
rom + Setyobineba
Tqven kargad iciT +
Setyobineba
Tqven namdvilad fiqrobT,
rom + Setyobineba
Tqven migaCniaT, rom +
Setyobineba
Tqven gjeraT + Setyobineba
rogor fiqrobT + Setyobineba
rogor ggoniaT, + Setyobineba
nebis darTva
ra Tqma unda/rasakvirelia
ki batono/diax/cxadia
ar vici, maia an mova, an ar mova.
vimedovneb, rom Tamriko da niko
wamovlen, kaxa wamova Tu ara, ar
vici. ara var darwmunebuli, rom
nino iq aris, Salva rom iq
dagxvdeba, es udavoa. veWvob, rom
yvelaferi ise kargad iyos,
rogorc daTos hgonia.
Tqven Rrmad xarT darwmunebuli
gios simarTleSi?
Tqven kargad iciT es gza?
Tqven namdvilad fiqrobT, rom
amis Tqma saWiroa?
Tqven migaCniaT, rom Cveni
sportsmenebi oqros Tu ara
vercxlis medlebs namdvilad
miiReben?
Tqven gjeraT misi warmatebis?
aTi saaTia. rogor fiqrobT,
stumrad misvla ukve gvianaa, Tu
jer kidev SeiZleba?
rogor ggoniaT, Salva am
saqciels gvapatiebs?
- SeiZleba wavide?
- diax, ra Tqma unda.
- SeiZleba davreko?/SeiZleba
visargeblo Tqveni telefoniT?
- diax, rasakvirvelia/cxadia,
SeiZleba.
43
uari Txovnaze
ara/ar SeiZleba
samwuxarod ara
vera, ver SevZleb
ganzraxvis garkveva
ras izamT? ras apirebT?
xom ar isurvebdiT
- SeiZleba aviRo es wigni?
- ara, samwuxarod ver gagatanT,
Cemi ar aris.
- SeZlebT xval CemTan mosvlas?
- ver SevZleb, xval mTeli dRe
dakavebuli var.
xom ar isurvebdiT civi ludis
dalevas? xom ar ivaxSmebdiT?
upiratesobis miniWeba
me rusuli arayi ufro momwons.
jobs nardi viTamaSoT.
zemoqmedeba, darwmuneba, urTierTgagebis miRweva
rCeva, darigeba
me girCevT
daanebe Tavi
Tqven (ar) gindaT
Tqven unda
jobs...
gafrTxileba
frTxilad
frTxilad iyaviT!
ar/nu + imperativi
mowodeba, Txovna
moqmedebis dawyebisaken
modiT, modiT!
modi!
Txovna, xvewna, mudara
me girCevT iyidoT es wigni.
daanebe Tavi sigaretis mowevas!
Tqven (ar) gindaT iqiraoT manqana?
Tqven unda naxoT direqtori.
jobs mimarToT veqils.
ar dajdeT! nu mieyudebiT!
aq dajdoma akrZalulia.
modi, vcadoT kunZis aweva.
gTxovT/gexvewebiT/gemudarebiT,
daiwyeT muSaoba!
miTiTeba, instruqcia
unda + informacia
44
mimarTeT airzenas salaros. bargi
SegiZliaT aeroportSi datovoT
da ise gaiseirnoT qalaqis
centrSi.
es Cemodani unda CaabaroT,
xelCanTa SegiZliaT SeitanoT
salonSi.
yuradRebiT waikiTxeT
instruqcia
paketi CauSviT mduRare wyalSi da
10 wuTi aduReT/ gaciebisas miiReT
TiTo abi dReSi 3 jer.
pretenzia
am nivTs defeqti aqvs
am fanjaras defeqti aqvs,
gamomicvaleT, Tu SeiZleba.
Cemi SekveTa uxarisxodaa
Sesrulebuli
fexsacmeli cudadaa SekeTebuli,
gTxovT, kargad SeakeToT.
vinaidan Cemi SekveTa droulad
ver SeasruleT, gTxovT
damibrunoT gadaxdili Tanxa.
pasuxi pretenziaze
me ar veTanxmebi Tqvens
pretenzias
ratom gamiTiSeT telefoni, me xom
droulad gadavixade fuli!
moTxovna
bileTis moTxovna
sabuTebis moTxovna
moTxovnis pasuxi
(ai) inebeT
ukacravad, raSia saqme?
Cemi sabuTebi wesrigSia.
es kanonsawinaaRmdegoa
Tqveni bileTi, geTayva!
warmoadgineT Tqveni sabuTebi, Tu
SeiZleba.
me yvela sabuTi wesrigSi maqvs.
Tqveni moTxovna ukanonoa/ar aris
kanonieri.
me kanoni/wesrigi ar damirRvevia
me moviTxov, rom Tqven
daukavSirdeT/damakavSiroT
saelCosTan/sakonsulosTan
kmayofilebis gamoxatva
kargia, Zalian kargia, yvelaferi
wesrigSia
me moviTxov saelCos
warmomadgenlis gamoZaxebas.
yvelaferi wesrigSia/rigzea/
kargadaa. es isaa, rac mWirdeboda.
Cven Zalian gagvimarTla.
Cven dRes bedi gvwyalobs.
es yvelaferi erTob saintereso
iyo.
45
ukmayofilebis gamoxatva
es me ar mixdeba
me ar momwons
me ar mawyobs
es is ar aris, rac me mWirdeba
me ar momwons es Jurnali.
me ar mawyobs am kabis fasi.
ara, me es ar gamomadgeba.
kmayofilebis/ukmayofilebis
garkveva
yvelaferi wesrigSia?
Tqven es gawyobT?
gakmayofilebT es pasuxi?
daxmarebis SeTavazeba
(xom ar) dagexmaroT?
SemiZlia dagexmaroT?/riT
dagexmaroT?
neba momeciT, dagexmaroT.
SeTavazeba, mowveva
gpatiJebT/gepatiJebiT Cems
dabadebis dReze.
gTxovT mobrZandeT.
neba momeciT, mogiwvioT sadilad.
mobrZandiT CvenTan stumrad.
mowvevis miReba
didi siamovnebiT.
gmadlobT, aucileblad moval.
moxaruli var Tqveni mopatiJebis.
uari mowvevaze
gmadlobT, ara
Zalian vwuxvar, magram...
pirdapiri pasuxisgan Tavis
arideba
46
samwuxarod, Zalian dakavebuli
var da ver SevZleb mosvlas.
Zalian merideba uaris Tqma,
magram sxvagvarad ar SemiZlia.
miWirs Tqma/pasuxi, unda
davfiqrde.
SeiZleba Tqven sworic
brZandebiT.
es Cemze ar aris damokidebuli.
me ase ar vityodi.
Cemi varaudiT...
sametyvelo etiketi (socializacia)
yuradRebis miqceva
ukacravad...
bodiSi/bodiSs gixdiT...
geTayva, Tu SeiZleba...
miTxariT, Tu SeiZleba...
(xom) ver metyviT...
(xom) ar iciT...
sapasuxo replika
diax/ki batono...
gismenT...
batono, gismenT!
mimarTva
saxeli
saxeli/mamis saxeli
batono/qalbatono
profesori + saxeli, gvari
ana.
ana lavrentis asuli.
gamarjobaT, qalbatono mariam.
sityva (moxsenebisTvis) eZleva
profesor mzeqala SaniZes.
Zvirfaso megobrebo/kolegebo/
stumrebo, pativcemulo sabWos
wevrebo, auditoriav...
mimarTva gamyidvelisadmi,
myidvelisadmi (gansakuTrebuli
forma ar arsebobs)
- Tu SeiZleba/geTayva, erTi
kilogrami yveli da ori boTli
nabeRlavi.- cxra lari da
oTxmoci TeTri.- inebeT/miiReT.
misalmeba
gamarjoba(T), mogesalmebiT.
dila mSvidobisa/saRamo
mSvidobisa.
pasuxi misalmebaze
gagimarjos.
mobrZandiT.
keTili iyos Tqveni mobrZaneba.
mokle kiTxva-pasuxi etiketis
dacviT
moxaruli var Tqveni naxvis.
rogor brZandebiT?
rogor aris Tqveni saqme?
rogor midis Tqveni samsaxuris
saqme?
saxlSi xom kargad xarT?
rogor imgzavreT?
rogor moewyveT?
47
mec aseve moxaruli var Tqveni
naxvis.
gmadlobT, kargad.
gmadlobT, ara miSavs.
gmadlobT, Tqven rogor gikiTxoT?
Cveulebrivad, yvelaferi kargadaa/
saqme kargad midis.
ise ra, arc mTlad kargad.
araoficialuri nacnoboba,
TviTwardgena
modi gavicnoT erTmaneTi +
Cemi saxelia...
modi, gavicnoT erTmaneTi, Cemi
saxelia daTo.
ukacravad, Tqveni saxeli?
me daviT dadiani var
Tqven ra gqviaT? Cemi saxelia
gigi, gigi gelovani. Cemi
TviTmfrinavi igvianebs. ukve
ramdeni xania vsaubrobT da arc
ki gagvicnia erTmaneTi, me nana
mqvia, Tqven?
oficialuri wardgena
Suamavlis gareSe
neba miboZeT/momeciT,
warmogidginoT Cemi Tavi -/
warvsdge Tqven winaSe – me
gaxlavarT Tamriko ratiani.
oficialuri wardgena
Suamavlis saSualebiT
oficialuri mimarTva +
warmogidginoT + statusi/
Tanamdeboba + saxeli, gvari
icnobdeT, + batoni/qalbatoni +
(statusi/Tanamdeboba) + saxeli,
gvari
araoficialuri wardgena
mesame piris mier
es + saxeli (gvari)
48
batono grigol, neba miboZeT
warmogidginoT Cemi meuRle maia
kvezereli.
icnobdeT, erovnuli biblioTekis
direqtori batoni zaza abaSiZe.
es marinaa.
es marina reviSvilia.
pasuxi wardgenaze
Zalian sasiamovnoa.
moxaruli var Tqveni gacnobis,
didi xania, mindoda Tqveni
gacnoba.
bednieri var Cveni nacnobobiT.
damSvidobeba
naxvamdis/Rame mSvidobisa.
momaval Sexvedramde/xvalamde.
kargad iyavi(T)/kargad
brZandebodeT!
komplimenti/qaTinauri
(Tqven) mSvenivrad/kargad
gamoiyurebi(T)
ra kargad gamoiyurebi
es Tqven Zalian gixdebaT
Tqven Zalian kargi/SesaniSnavi +
statusi, wodeba + profesia
es Cacmuloba Zalian gixdebaT.
es varcxniloba namdvilad
gamSvenebT.
Tqven Zalian keTili brZandebiT
Tqveni ojaxi ganTqmulia
stumarTmoyvareobiT.Y
Tqven mSvenieri diasaxlisi xarT.
nino saxelganTqmuli
pedagogia.
qeTevani cnobili mxatvaria.
pasuxi komplimentze
gmadlobT (qaTinaurisaTvis).
gmadlobT Tqveni
keTilganwyobisaTvis.
Tavazianoba
me yovelTvis/Zalian/moxaruli var
Tqveni naxvis.
CemTvis Zalian sasiamovno iyo
Tqveni gacnoba.
moxaruli var Tqveni ojaxis
gacnobiT/rom gavicani Tqveni
ojaxi.
keTili survilebi
gisurvebT yvelafers kargs/
yovelive saukeTesos.
(RmerTma) Segargos (saWmelze).
keTili mgzavroba.
gisurvebT janmrTelobas/
bednierebas/sixaruls.
49
gisurvebT sixaruls/bednierebas/
janmrTelobas/warmatebebs/karg
iRbals/xangrZliv sicocxles.
TanagrZnoba-mxardaWera
TanagrZnobiT Sexvedra
TanagrZnoba mwuxarebisas
me Tqven gulwrfelad
TanagigrZnobT
saCuqris gadacema
es Tqven/es TqvenTvisaa
sadRegrZelo
(Tamadis instituti)
50
mis azrs yvelam mxari dauWira/mis
azrs yvelam TanaugrZno/mis azrs
yvela daeTanxma.
miiReT Cemi gulwrfeli/Rrma
TanagrZnoba.
me Zalian vwuxvar.
monawile var Tqveni mwuxarebis/
viziareb Tqvens mwuxarebas.
vimedovneb, (rom) mogewonebaT.
me mgoni mogewonebaT.
siZe-patarZals gaumarjos.
am WiqiT/am sasmisiT ojaxis
diasaxlisi minda vadRegrZelo/
davloco.
(pirovnebis daxasiaTeba, misi
Rirsebebis warmoCena, samomavlo
survilebi).
2.2 zogadi cnebebi
(zogadi cnebebis gamoxatvis enobrivi saSualebebi)
zogad cnebebs miekuTvneba pirvel rigSi filosofiuri da logikuri
kategoriebi (sivrce, dro, raodenoba, xarisxi...). isini universaluria
TiTqmis yvela enisTvis. universaluri is azrebi da mniSvnelobebia,
romlebic praqtikulad yvela situaciaSi gvxvdeba. zogadi cnebebi
Semdegnairad gvaqvs dajgufebuli:
-
arseboba, yofiereba, qona-yola
sivrce
moZraoba
dro
xarisxi
raodenoba
kavSir-urTierToba
emociuri, nebayoflobiTi da inteleqtualuri qmedebebi
qarTuli enis elementarulidan Tavisufal flobamde sxvadasxva xasiaTis
komunikaciuri moTxovnebia dasakmayofilebeli. qvemoT warmodgenili
masalac swored am moTxovnebidan gamomdinarea SerCeuli.
zogadi cnebebis katalogi
A1 – enis gasaRebi
yofna, arseboba, qona-yola
pirovnebis, sagnis, nivTis
arseboba
aris/arsebobs, ar aris/ar
arsebobs
aq/iq/mand
aq/iq/mand
arseboba
mosvla
Sedgeba
aq aris faqsi.
mand ar aris cirki.
sastumroSi aris auzi.
restoranSi ar aris bari.
arsebobs quCaSi moZraobis wesebi.
wvima/Tovli modis/wamovida.
TamaSi Sedgeba/gaimarTeba zeg 5
saaTze.
51
dabadeba
gaxdoma
daswreba/dauswrebloba
daswreba
TandaswrebiT
dauswrebloba/ar yofna
qona/ar qona
me maqvs
realoba/irealoba
namdvilad, WeSmaritad
mas eyola vaJiSvili.
is eqimi gaxdeba.
me vilaparakeb mxolod veqilis
TandaswrebiT.
vin ar aris/vin gvaklia?
maia aq/mand/iq aris.
eqimi boWoriSvili dRes
saavadmyofoSi ar aris/ar iqneba.
vano aq ar aris. Tamuna iq aris.
me maqvs SekiTxva.
nodars usiamovnebebi aqvs.
am students ara aqvs leqsikoni.
Cven ara gvaqvs aranairi cnobari.
sworad brZanebT.
sivrce
sivrciTi koordinatebi
adgilsamyofeli raime
orientaciis mimarT
yofna, mdebareoba, ganTavseba
- Si
- ze
- Tan
- qveS
- win
- ukan
- gverdiT
- Soris, Sua
marjvniv,/marcxniv
- pirdapir
- centrSi
- SuaSi
parametrebi
zoma, odenoba
52
saxlSi, mTaSi, kinoSi.
magidaze, napirze, xeze.
TeatrTan, mamasTan.
xidis qveS, qvis qveS.
saxlis win.
ezos ukan.
ninos gverdiT.
vin dgas Cven Soris.
im or arxs Sua saTesi miwaa.
saxlis marjvniv auzia, marcxniv ki
didi muxis xe dgas.
saxlis pirdapir mwvane mindoria.
soflis centrSi lamazi parkia.
ezos SuaSi Sadrevania.
didi, momcro, patara;
maRali, dabali;
uzarmazari, pawawina, saSualo,
normaluri.
grZeli, mokle;
maRali, dabali, Rrma, Txeli/
wvrili.
sqeli/msuqani, gamxdari.
moZraoba
fexiT
fexiT siaruli
wasvla, gasvla, misvla, mosvla
siaruli, sirbili
cekva, siaruli
moZraoba transportiT
wasvla, mgzavroba, gaCereba
vinmes/raimes transportireba
transportiT mitana, motana,
waReba, wamoReba
moZraobis mimarTuleba
saiT? saidan?
marcxniv, marjvniv, win, ukan
aq, iq, aqeT, iqeT
aqedan, iqidan, mandedan
- Si
- ze
- dan
- Tan
fexiT siaruli sasargebloa.
yovel diliT saxlidan vakis
parkamde ZunZuliT mivdivar.
saxlidan Svid saaTze gavdivar.
parkSi naxevar saaTSi mivdivar.
cota xanSi ukan movdivar/
vbrundebi. am dros saxlSi
aRaravin mxvdeba. yvelani
wasulebi arian.
me parkSi Sadrevanis garSemo
davrbivar, nino ki cekvavs. ra
mimosvlaa, ramdeni xalxia, ra
moxda?
daviTi diliT avtobusiT midis
samsaxurSi. me troleibusiT
mgzavroba mirCevnia.
es avtobusi bankis win Cerdeba.
Cveni aveji sabargo manqaniT
gadaitanes.
qalaqSi mivdivar.
am gaCerebaze SevxvdeT.
tyidan gamovida mgeli.
megobarTan wavedi.
53
dro
arafardobiTi dro
drois monakveTi
cxovreba
kviris dReebis saxelwodeba
Tveebis saxelwodeba:
weliwadis droebis
saxelwodeba: zamTarSi,
gazafxulze, zafxulSi,
Semodgomaze
dRe-Ramis monakveTi: diliT,
dRisiT, saRamos, Rame
mere, male, ... (xnis) winaT/Semdeg
gakveTili, Sesveneba, antraqti,
pauza, ardadegebi, Svebuleba
dasvenebis dRe, samuSao dReebi
dResaswauli
iubile
jerjerobiT
zusti dro (aTvlis wertili)
rodis?
dro
zusti dro + ze
am dRes (saRamos, TveSi, wels)
54
wami, wuTi, saaTi (15 wuTi, naxevari
saaTi), dRe, dRe-Rame, kvira, Tve,
kvartali;
naxevari weli, weliwadi, saukune,
epoqa;
mTeli dRe, mTeli weliwadi, mTeli
cxovreba.
orSabaTi, samSabaTi, oTxSabaTi,
xuTSabaTi, paraskevi, SabaTi, kvira.
ianvari, Tebervali, marti, aprili,
maisi, ivnisi, ivlisi, agvisto,
seqtemberi, oqtomberi, noemberi,
dekemberi.
zamTari, gazafxuli, zafxuli,
Semodgoma.
dila, dRe, saRamo, Rame.
giga male mova, mere cirkSi
wavalT.
es iyo TxuTmeti wlis winaT, ori
saaTis Semdeg.
gakveTili 45 wuTi grZeldeba.
zamTris ardadegebi gudaurSi
gavatare.
SabaT-kvira gansakuTrebiT
miyvars.
Soba, axali weli, aRdgoma.
giorgis male mrgvali TariRi
Seusruldeba.
jerjerobiT aq daicadeT/cota
xans daicadeT.
paraskevs sam saaTze.
am kviraSi.
gasul/momaval kviras.
gasul/momaval TveSi/wels.
dekemberSi. 1921 wels.
am diliT, wuxel.
dro + Tvis
dadgoma, dadga
rodis
drois aRricxva
ra droa axla?
sami saaTisTvis.
dadga/movida axali weli.
me ar vici, rodis mova gia.mova,
magram rodis.
axla.
guSin, dRes, xval.
guSinwin, zeg, mazeg.
romeli saaTia?
3 saaTia, 5 saaTia.
pirveli saaTia, oTxis xuTi wuTia.
sams uklia xuTi wuTi.
xuTis TxuTmeti wuTia, xuTs uklia
TxuTmeti wuTi.
naxevaria samis, xuTis naxevaria.
SuadRe, SuaRame.
xarisxi
piris, sagnis fizikuri Tvisebebi
gemo
gemrieli, ugemuri
sasiamovno, arasasiamovno
tkbili, mlaSe
mJave, mware, cxare
CemTvis ar SeiZleba cxare
saWmlis Wama.
gemrielia, ugemuria
gemos gasinjva, dagemovneba
gasinjeT/daagemovneT Cemi
gakeTebuli Rvezeli.
feri
ferebi
TeTri, Savi, wiTeli, narinjisferi,
yviTeli, mwvane, cisferi, lurji,
iisferi, yavisferi, vardisferi,
nacrisferi, ruxi, oqrosferi,
vercxlisferi...
asaki
ramdeni wlis xar? ra xnis xar?
me 20 wlis var; is 21 wlis aris.
bavSvi, axalgazrda, moxuci.
55
raodenoba
ricxvi
ramdeni?
ricxvi, cifri
ricxvisa da cifris saxelwodeba
ramdenime, bevri, cota.
mxolobiTi da mravlobiTi ricxvi
Tvla, daTvla
daaxloebiT, TiTqmis, savaraudod
A2 − enis safuZveli
qona-arqona
pirovnebis, sagnis, nivTis
arseboba/ararseboba
u – o
-iani
-iT
gareSe
mzad yofna
miReba
damTavreba/gasvla
gasvla/dacxroma/moSveba
dakargva
mZRols aqvs sabuTebi.
mas ara aqvs ynosva.
uSaqro yava. is usindisoa.
limoniani Cai.
Cai limoniT.
qeTis gareSe rogor xar?
me mzad(a) var wasasvlelad.
cnoba zeg iqneba mzad.
besom miiRo werili.
marili gagviTavda. es zamTari
ara da ar damTavrda/gavida.
fexis tkivili ar gamdis/micxreba/
meSveba.
CanTa da pasporti davkarge/
damekarga.
sivrce
adgilsamyofeli sivrceSi
sad?
56
aqeT, iqiT, mand, yvelgan, saxlSi...
sadRac, arsad, sadme, SigniT, gareT,
quCaSi, ai iq, ai aq.
is saxlSi ar aris, is institutSia.
cxovrobs, aris, muSaobs, dgas,
swavlobs, aris xolme
sivrceSi ganfeniloba
dgoma, wola, jdoma, dakideba,
dadgma, dadeba, deba, gdeba
guSin eqimTan viyavi. niko
konservatoriaSi swavlobs.
me axlave agixsniT sad aris
akademia.
adgoma, ayeneba, dayeneba, dasma,
dajdoma
gaSveba, CaSveba, daSveba
aReba, adgoma
vardna, davardna, dacema
pirdapir, sworad
sivrciTi koordinatebi
dasawyisi, dasasruli (ris)
sazRvari
adgili
mxare
ai gzis dasawyisi.
Sexvedris adgili.
sazRvris saguSago aqedan sul
raRac xuTas metrSia.
Cvens mxareSi kargi xili modis.
quCis marcxena mxares kargi
sastumroa.
Sesasvleli, gasasvleli
gza, quCa, gamziri, ubani,
trotuari, gzajvaredini, Sesaxvevi,
moedani
dawyeba
damTavreba
parametrebi
uzarmazari, zomieri
es erTi cicqna biWi am uzarmazar
lods rogor daeWida.
cicqna/erTi cicqna, didi
ganieri, viwro, sifrifana, msuqani
Cvens ubanSi viwro quCebia.
gazomva, zomis aReba
gansazRvra, gansazRvreba zustad,
miaxloebiT
sigrZe, sigane, simaRle
zoma
is bavSvi msuqana iyo.
mkeravma bavSvs zomebi auRo da
kabas ukeravs.
am patara biWs albaT 24 zoma
fexsacmeli moergeba.
fexsacmlis/tansacmlis zoma. ra
zomis fexi gaqvs?
57
manZili
manZili, siSore
darCena
farTobi
farTi
metri
moculoba
dasxma
daleva
bevri, cota
savse, carieli
Tbilisidan baTumamde 600
kilometria.
qalaqamde 2 kilometri darCa.
saxlidan samsaxuramde 3 gaCerebaa.
gaCereba 200 metris Semdegaa.
binis saerTo farTia 150 kv.m.
didi, patara, saSualo, kvadratuli.
es patara oTaxia.
damisxi, geTayva, borjomi.
dalie cota viski.
bevri arayi mavnebelia.
es boTli carielia.
moZraoba
fexiT
siaruli
seirnoba
waqceva
mibrZaneba, mobrZaneba
moZraoba transportiT
frena, gafrena
mgzavroba
curva, gacurva
vinmes/raimes transportireba
mitana, motana, waReba, wamoReba
bavSvma daiwyo siaruli/fexi
aidga.
nini yoveldRe parkSi seirnobs,
magram guSin gaqceva da waqceva
erTi iyo.
mibrZandiT aqedan! Cveni qosatyuila mobrZanda.
TviTmfrinavi venidan Ramis 12
saaTze Camofrinda.
kviraSi erTxel matarebliT
miwevs mgzavroba.
mdinare giom gadacura.
qeTis Tavisi Tojina sul Tan
daaqvs: sofelSi midis – Tan
miaqvs, TbilisSi Camodis – ukan
moaqvs.
Catana, Camotana
moZraobis mimarTuleba
saiTken? saidan?
fexiT wasvla/mosvla
qanaobs.
transportiT wasvla/mosvla
58
aqeT-iqiT, aqeT-iqeT, saqanela
saiT, saiTme, sadRac, sadme
arsad, arsaidan, saidan,
pirdapir, zeviT, qveviT,
qvemoTken, zemoTken
saxlisken, saxlidan
aRmosavleTi, dasavleTi,
CrdiloeTi, samxreTi
gadaadgileba orientiris mimarT
moZraoba orientiris
mimarTulebiT
siaruli, mosvla, sarkinigzo,
sazRvao transportiT mgzavroba,
sahaero transportiT frena
dro
TariRi
ra ricxvia dRes
kalendari, Tve, ricxvi
TariRis dasma
arafardobiToba droSi
zmna awmyo droSi
fardobiTi dro
drois rigi
moqmedebis dasawyisi
dawyeba, dasawyisi
a –
– dan
moqmedebis dasruleba
damTavreba/dasruleba
moTaveba
dasasruli, bolo
2006 wlis 6 maisi (zepirad).
6 maisi, 2006w. an 06.05.06 (weriT).
- rodis/romel ricxvSi daiwyo
ardadegebi?
- pirvel ivniss.
prados muzeumi aris
madridSi.
luvri parizSia.
bavSvma daiwyo laparaki/ena aidga,
siaruli/fexi aidga.
leqcia ukve daiwyo. speqtakli
iwyeba. koncertis dasawyisi 12
saaTze.
Tvis/kvartlis dasawyisi...
momavali wlis dasawyisSi.
amRerda, alaparakda, ayvirda.
maRazia muSaobs 9 saaTidan.
moTavda, moaTava.
filmis dasasruli.
dRis/Tvis bolos.
am wlis bolos.
59
dro mimdinare momentTan mimarTebaSi
awmyos kuTvnileba
dRes, axla, amJamad
axali
jer/isev/kvlav/kidev
am TveSi, am wels, am kviraSi
warsulis kuTvnileba
guSin, guSinwin, ufro adre
didi xnis win, cota xnis win
axlaxan
gasul
drois an periodis aRmniSvneli
win
momavlis kuTvnileba
vapirebT
SemdgomSi, male, xval, zeg
dRes SuadRisas
Semdeg, momaval
momavali, momaval
Semdeg
axali gazeTi.
guSin kargi amindi iyo.
gasul kviras; gasul orSabaTs;
gasul TveSi; SarSan; gasul
zamTars; gasul zafxuls.
5 wlis win;
3 dRis win;
Cven vapirebT televizorSi axali
ambebis yurebas.
Cven mivemgzavrebiT SuaRamisas.
isini mifrinaven xval.
Semdeg samSabaTs; momaval
oTxSabaTs;
momaval kviras;
momaval wels;
momavali Sexvedra; momaval TveSi;
momaval wels;
uaxloes momavalSi, uaxloes
droSi;
sami dRis Semdeg.
xarisxi
piris, sagnis fizikuri Tvisebebi
mxedveloba
xedva, danaxva
Cans, ar Cans
xilvadoba
yureba, Sexedva
Tvali
60
aqedan kargad vxedav.
iqidan kargad Cans.
dRes gzebze cudi xilvadobaa.
brma/usinaTlo
SemCneva, danaxva, povna
sinaTle, sibnele
Crdili
CarTva, gamorTva
smena
smena
mosmena
ismis
xmamaRali, xmadabali (Cumi)
xmamaRla, Cumad/siCumea
xmamaRla
xma
yvirili, dayvireba
xmauroba
xmauri
xmauria
dumili, gaCumeba
Wori
ynosva
cxviri
suni/dgoma
sunamo, odekoloni
suni, surneli
kargi, cudi, sasiamovno,
arasasiamovno, nazi
sunis SegrZneba
feri
sufTa, mkveTri, nazi
toni
baci/Ria
muqi
saRebavi
aRqma
grZnoba, SegrZneba
Sexeba, xelis xleba
rbili, magari, nazi
usinaTloTa sazogadoebas
daxmareba sWirdeba.
es qalbatoni cudad xedavs da
ver daginaxaT, verc kedlis bzari
SeamCnia da verc saTvale i pova.
naTeli oTaxi. bneli sardafi.
CrdilSi dgoma.
eleqtrikosi CarTavs/gamorTavs
sinaTles.
Cemi papida dayruvda, aRaraferi
esmis.
niniko musikas usmens.
aq cudad ismis.
is Cumad laparakobs.
oTaxSi siCumea.
xmamaRali kiTxva.
bavSvi ayvirda, sxva bavSvebmac
daiwyes yvirili/daiyvires.
ra xmauri atexeT?
dumili oqroa.
Wori dadis TiTqos... es sul
Worebia.
ra gemrieli suni dgas!mgoni, gazis
suni dgas.
surnelovani, suniani, usuno;
sasiamovno/arasasiamovno suni.
aq veraviTar suns ver vgrZnob.
baci/Ria tonebi; baci mwvane,
muqi tonebi; muqi yavisferi.
xeli ar axloT!
ra rbili savarZelia!
61
temperatura
temperatura
gradusi, nuli/noli, nols
qvemoT, nols zemoT
cxeli, Tbili, grili, civi
cxela, Tbila, grila, civa, yinavs
sicxe, yinva, sicive
zomva, gazomva
gayinva
gaTboba
maRali, dabali
mduRare
cecxli, xanZari
namdviloba, WeSmariteba
namdvili
namdvilad
marTlac
dedani, originali
xval iqneba +10 (aTi gradusi
nols zemoT, plus aTi gradusi).
quCaSi civa, me mciva.
dRes 15 gradusi yinvaa/sicivea.
(minus 15 gradusi).
temperaturis gazomva.
Rame sarecxi gaiyina.
moxuci RumelTan Tbeba.
dabali temperatura.
mduRare wyalSi Cadeba.
es namdvili tyavia.
es namdvilad franguli sunamoa?
es naxati originali ar aris.
advili/Zneli
advili, Zneli, mZime
sirTule
advilad, Znelad
mas Znelad vugeb.
martivi/rTuli
martivi, rTuli
martivad, rTulad
is rTulad wers.
sufTa/WuWyiani
sufTa, WuWyiani
sisufTave, sibinZure
dabana, banaoba
recxva, gasufTaveba
mtvris gadawmenda
is mZime adamiania.
saxls yoveldRe valageb da
amitomac aris sisufTave.
SabaTobiT vrecxav.
mtveri guSin gadavwminde da dRes
avejs isev mtveri daedo.
dalageba, mowesrigeba
savse/carieli
savse, carieli
dasxma
Cadeba, Cayra
TiTqmis
62
carieli Wiqa.
Cais dasxma.
CaiSi Saqari Cagiyaro?
Cemi benzinis avzi TiTqmis savsea.
fasi
fasi, Rirebuleba
gadaxda, anazRaureba, ganaRdeba
sazRauri
Zvirfasi, iaffasiani, iafi
iafad, Zvirad
maRali, dabali
fasiani, ufaso
mniSvneloba
didi mniSvneloba aqvs;
did rols TamaSobs
did rols ar TamaSobs
uzarmazari
mniSvnelovani
mTavari, ZiriTadi, didi
cnobili, didi
sasurveli
minda, msurs
me minda
me msurs
dae
ra Rirs es Tojina?
nikom vali gadaixada.
Zvirfasi wigni.
dRisiT yvelaferi Zviria, saRamoTi
ufro iafad SeiZleba produqtis
SeZena.
yvelaze maRali fasebi moskovSia.
fasiani poliklinika.
pirvel STabeWdilebas didi
mniSvneloba aqvs.
gogi did rols TamaSobs am
saqmeSi.
es Zalze mniSvnelovania.
didi mecnieri/poeti, mxatvari.
me minda/msurs TeatrSi wasvla.
me minda, rom Tqven Cempioni
gaxdeT.
dae mudam iyos mze.
B1 − zRvruli done
sivrce
sivrciTi koordinatebi
usasrulo sivrce
SezRuduli sivrce
alaznis veli usazRvrod moCans.
es oTaxi Zalian pataraa, Tanac
dabalWeriania.
sazRvari/usazRvro
parametrebi, ganzomilebis
erTeulebi
veeberTela
caze veeberTela sahaero buSti
dafrinavs.
erTi bewo, erTi cicqna
63
ganieri, viwro, farTe
ganzomileba
gansazRvra, gansazRvreba
milimetri, santimetri
decimetri, metri, kilometri
funti, lie, mili
siRrme, sisqe
zoma
zustad, miaxloebiT.
es qvevri Zalian Rrmaa.
tansacmlis/fexsacmlis zoma.
manZili
Sors, Soriaxlos, aqve, axlos
Soreuli, maxlobeli, uaxloesi,
mezobeli
farTobi
siviwrove, sixalvaTe
mgzavroba/mogzauroba
sxvadasxva transportiT
aq nametani siviwrovea.
gemiT mogzauroba miyvars, magram
ver vitan, radgan zRvis
avadmyofoba maqvs.
moZraoba
wayvana, tareba
moZraoba, gaCereba
transportis wayvana
bavSvs kviraSi samjer vatareb
simReris gakveTilze.
zafxulSi Ria avtobusi dadis,
romelic, Cveulebriv, yvela
gaCerebaze Cerdeba.
giorgis kateris wayvana SeuZlia,
marTvis mowmobac aqvs.
fexiT/transportiT siaruli
moZraobis mimarTuleba
orientirisken
saidan – saiT/saiTken
transportiT misvla gaCerebamde
Tavisuflebis moedani.
misvla fexiT/transportiT -mde
miRweva, misvla
Camosvla, Camodgoma
gamovla, mokiTxva
dabruneba
Sexvedra
64
rogor mivide rkinigzis
sadguramde?
matarebeli borjomi-Tbilisi
Camodgeba mesame liandagze.
sam saaTze mogakiTxav.
gamoiareT sam kviraSi.
SevxvdebiT quCaSi.
Sesvla (fexiT, transportiT)
gamosvla (fexiT, transportiT)
moZraoba orientiridan
wasvla, gamgzavreba, gafrena
waReba, -dan
gaiwia, mocilda - dan
gasvla, gamgzavreba
moZraoba trasaze
siaruli, mgzavroba, frena,
sirbili, curva, seirnoba,
moZraoba, tareba, waReba.
gza, liandagi, gzatkecili, quCa,
gamziri, gadasasvleli,
gzajvaredini, xidi, kibe
Cavla (gverdiT, iqve, axlos)
-Tan, Sua, Soris, win, ukan
gavla, Cavla, frena, Cafrena,
gverdiT, iqve, axlos, Tan, Sua,
Soris, win, ukan
moZraobis mizani
wasvla, gamgzavreba, gafrena.
mosvla, Camosvla, Camofrena,
morbena
wasvla, gamgzavreba, gafrena,
gaqceva, misvla (fexiT,
transportiT), mifrena, mirbena
gacileba, mocileba (moSoreba)
moZraoba
moZraobis xarisxi
midis, mirbis, miiCqaris
man saxlidan nivTebi gaitana.
nanam Zlivs gamoaRwia saxlidan.
matarebeli gadis mexuTe
platformidan.
mariami manqanas kargad atarebs.
xids gadaivli, kibeze Caxval,
gzajvaredinze gaxval da
marjvniv afTiaqs dainaxav.
gverdiT Cauara.
Cavla afTiaqis win. gagarinis
moednis gavla.
sakuTari gaCerebis gavla.
maRaziaSi wasvla purisTvis.
erTi wuTiT Semogirbine.
saxlamde gagacilebT.
Camovida konferenciaze
gamosasvlelad.
Camovida imisTvis, rom gamovides
konferenciaze.
miuaxlovda, raTa misalmeboda.
miiCqaris matarebelze, mirbis
stadionisken, midis samsaxurSi.
swrafi, neli
swrafad, nela, auCqareblad
moZraobis raodenoba
moZraobis raodenobis sazomi
raodenobrivi mniSvneloba
man dRes 100 kilometri gaiara.
65
- Soria metrodan muzeumamde?
- avtobusiT ori gaCerebaa.
- fexiT xuTi wuTis savalzea.
moZraobis siCqare
km/sT (kilometri saaTSi)
zustad, daaxloebiT, TiTqmis
swrafi, neli
swrafad, nela, ZlivZliobiT
dro
drois aRricxva
saaTis dayeneba, saaTis gasworeba
zustad
dadis
win midis
ukan rCeba
xangrZlivoba
ramden xans
didi xania, cota xania
- dros
-dan – -mde
-is CaTvliT
gagrZeleba
dasrulebuloba
-mde
saaTi dRes diliT gavaswore da
is xuTi wuTiT ukve CamorCa.
zustad xuTia.
Cemi saaTi zustad dadis/zust
dros uCvenebs.
ninos saaTi win midis.
kaxas saaTi ukan rCeba.
me aq vcxovrob/var ori welia/
wuTia, saaTia, dRea, kviraa, Tvea,
mTeli dRea, mTeli Ramea, mTeli
zamTaria, mudmivad, mTeli
cxovreba.
ardadegebis dros.
sam saaTamde, dilidan saRamomde.
3 aprilis CaTvliT.
1-dan 10 ivnisis CaTvliT.
grZeldeba Casxdoma reisze N 437.
biblioTeka muSaobs 21 saaTamde.
moqmedebis Tanamimdevrobis rigi
Tavidan, mere, Semdeg, bolos
uwin, ufro adre, Semdgom, bolos
ukve
jer
male
gagrZeleba, gavagrZeloT
gagrZeleba
momdevno, Semdegi
66
Cven ukve visadileT.
mas jer ar daurekavs.
me male moval.
gavagrZeloT saubari.
gagrZeleba iqneba.
momdevno dRes. vin aris Semdegi?
rigiTi mniSvnelobebi
jer erTi, meore, mesame...
ukanaskneli, bolo
dawyeba, iwyeba
damTavreba, mTavrdeba
pirveli, meore... mease.
bolo seansi kinoTeatrSi.
erTi moqmedebis dro meore moqmedebis drosTan mimarTebaSi
erTdrouloba
- dros + saxeli
erTdrouli, erTdroulad
rodis
imave dros
winswreba
- win
-mde
ufro adre, vidre
jer ar
jer kidev
ukve
Tavidan/manam, sanam/manamde,
vidre/imis win, vidre/vidre
Tanmimdevruloba
mas Semdeg, rac
mere/Semdeg/mogvianebiT/
ufro gvian, vidre
odesme
rogorme
Semdeg
wona
grami, kilogrami, naxevari
kilo, tona, centneri
msubuqi, mZime
avariis dros; xanZris
dros;
mogiyvebi Sexvedris dros/
Sexvedrisas.
Cven safrangeTSi erTsa da imave
dros viyaviT. me maSin viyavi
safrangeTSi, roca Senc iq iyavi.
dResaswaulis win.
omamde.
man universiteti daamTavra ufro
adre, vidre me.
Cven jer ar gvinaxavs es filmi.
is jer kidev ar mosula?
man ukve yvelaferi gaakeTa.
vidre Cven vlaparakobdiT, maRazia
daiketa.
koncertis/konferenciis/samuSaos/
gakveTilis Semdeg.
23 saaTis Semdeg.
rogorme Semogivli.
Semdeg ra gavakeTo?
ramdens iwoniT?
erTi centneri aris 100 kilo.
67
adamianis mdgomareoba da fizikuri SesaZleblobani
asaki
sabavSvo, axalgazrduli,
mozardTa, mozrdilTa
moxuci, xnieri
Cvili, bavSvi, gogona, biWi,
axalgazrda, ymawvili, qaliSvili
deida, biZia, dideda (bebia), papa
(babua)
fizikuri mdgomareoba
Zlieri, susti, daRlili, mTvrali
daRla
kargad, cudad, mZimed, msubuqad
janmrTeloba
rogor grZnobT Tavs?
masala
-idan
masalis aRmniSvneli
qaRaldi, xe, oqro, vercxli, tyavi,
liToni, plastmasi, rezini,
sinTetika, mina, abreSumi, bamba,
matyli.
xidan, matylidan, bambidan.
100% bamba. qaRaldis, xis, Salis,
abreSumis, naturaluri,
xelovnuri.
Sefaseba
xarisxis Sefaseba
kargi, ukeTesi, saukeTeso, yvelaze
kargi, araCveulebrivi, SesaniSnavi,
lamazi, cudi, uaresi, yvelaze cudi
SesaniSnavad, kargad, cudad
Zveli, axali, Tanamedrove
Cveulebrivi/araCveulebrivi
normaluri, Cveulebrivi,
araCveulebrivi
Cveuli, uCveulo
ucnauri, gansakuTrebuli
normalurad, Cveulebrivad,
araCveulebrivad, ucnaurad
68
is rusulad kargad kiTxulobs.
Cveni macivari ukve Zvelia.
uCveulo ram moxda.
ucnauria, rogor mogvagno.
ra araCveulebrivad gamoiyurebi!
miCveva, SeCveva
Cveva
swori/araswori
swori, araswori, zusti
sworad, arasworad, kargad,
saukeTesod
gasinjva, Sesworeba
Secdomis daSveba, SeSla
Secdoma
Sesworeba, gasworeba
marTalia, ar aris marTali
niniko Tavis ZiZas SeeCvia.
mas aseTi Cveva aqvs.
ra xSirad mogdis Secdoma/
geSleba.
uSecdomod dawera.
es umarTebuloa.
warmatebuli/warumatebeli
warmateba
warmatebuli, warumatebeli
SeZleba, SesaZlebloba, moxerxeba
gamarTleba, umarTlebs
warmateba
warmatebuli
warmatebiT
miRweva
damarcxeba
sasargeblo/mavnebeli
sasargeblo, mavnebeli
advilad misawvdomi/
miuwvdomeli
daketva, Caketva
gaxsna, gaReba
daketili, gaxsnili (Ria)
muSaoba
miRweva, CaRweva
SesaZlebeli/SeuZlebeli
SesaZlebeli
SesaZloa
SesaZlebelia
SesaZlebloba
SeiZleba
Tqven SegiZliaT (moaxerxeT)
britaneTis muzeumSi Sesvla?
me ar gamimarTla.
man warmatebiT iaspareza.
miaRwia karg Sedegs.
samwuxarod damarcxda.
bostneuli sasargebloa.
bevri Wama mavnebelia.
maRazia iketeba rva saaTze.
saloni iReba cxra saaTze.
daketilia. Riaa.
dakavebulia. Tavisufalia.
maRazia muSaobs.
es advilad misaRwevia.
vera da ver CavaRwie sofelSi.
SesaZloa/SeiZleba xval iwvimos.
es SeiZleba Zalze swrafad
gakeTdes.
69
(ar) SeiZleba
ar SeiZleba, SeuZlebelia
SeiZleba/ar SeiZleba
SeZleba/ver SeZleba
akrZalva
SeiZleba
aucilebeli
savaldebulo
unda
saWiroeba
valdebuleba
iZulebuli yofna
Rirebuleba
radac ar unda daujdes
xarisxis Secvla
gaumjobeseba
gauareseba
gafuWeba
mtvreva
texva
Senaxva
gaxdoma
uceb, uecrad, moulodnelad
aq ar SeiZleba xmauri.
Zalian cudad ismoda. ramis
gageba SeuZlebeli iyo.
Tqven SegiZliaT, xval ar adgeT
Zalian adre.
me SevZeli Teatris bileTis Sovna.
eqimebma mas aukrZales moweva.
me ver SevZleb amis gakeTebas.
SenTvis aucilebelia eqimTan
misvla.
sxdomaze daswreba savaldebuloa.
faqsi xelmowerili unda iyos
firmis prezidentis mier.
isini unda wasuliyvnen jer kidev
guSin.
Cven unda wavideT. me wamali unda
davlio.
mas sWirdeba/esaWiroeba Tqveni
daxmareba.
saWiroa Tqveni pasporti.
Tqven valdebuli xarT, es
gaakeToT.
iZulebuli var, mivlinebiT Tavad
gavfrinde.
am filmis naxva Rirs.
puri aSkarad gaumjobesda.
am maRaziaSi momsaxureba
gauaresda.
amindi gafuWda.
sayvavile daimtvra/daimsxvra/
gatyda.
sad Seinaxa Tamrikom denis
qviTari?
is gaxda eqimi.
uecrad is cudad gaxda.
raodenoba
raodenobis ganusazRvreloba
/gansazRvruloba
raodenobrivi ricxviTi saxelebi
70
ramdenime.
zogierTi.
erTi, erTnaxevari, ori, orni,
orTave, orive, orjer, samjer.
boTli, Wiqa, TefSi
Sekvra, paketi
didi, uzarmazari, patara,
bevri, cota, mciredi
sakmao
sakmarisia
sakmarisi
danawevrebuli/
daunawevrebeli raodenoba
mTeli, saerTo, savse
mTliani, yvela
srulad
sul
nawili, naxevari
danarCeni
umravlesoba
Sedis + -Si + saxeli
Sedgeba + -sgan + saxeli
xarisxi, sazomi
didi
patara, mcire
Zalian, sul, TiTqmis
zedmetad, sakmaod
bevri, cota, sul cota
naklebi, meti
maRali, dabali
SedarebiTi da aRmatebiTi
xarisxi
maiam maRaziidan moitana erTi
boTli borjomi, didi dasta
asanTi, patara paketiT marili,
uzarmazari Sekvra karaqi da
cota Zexvi.
dro gyofnis?
dro geyo?
sul ramdenia?
nawili da mTeli.
adgilze mitana Sedis
RirebulebaSi.
Cemi bargi Sedgeba 1 Cemodnisa da
2 CanTisgan.
sakmaod Zlieri.
maRali/dabali xelfasi.
ufro maRla. ufro maRla,
vidre...
ufro meti; ufro meti, vidre...
ufro naklebi.
ufro naklebi, vidre...
ZlivZlivobiT, sul odnav
raodenobis cvlileba
Semcireba
mateba
gazrda
-iT
-jer, - ramdenjer
es amcirebs risks.
brinji xarSvisas imatebs.
nabeWdi produqcia yovelwliurad
izrdeba.
gaizrdeba 5 metriT.
fasebi gaizarda 100-jer.
71
emociuri, nebayoflobiTi da inteleqtualuri qmedebebi
grZnobebi, emociebi, neba
grZnoba, SegrZneba
grZnoba
siyvaruli, Seyvareba
siyvaruli
xasiaTi
mSvidi
mSvidad
Relva
wuxili
SfoTva/foriaqi
kmayofileba
gaxareba
mowoneba
sasiamovno, arasasiamovno
bednieri, ubeduri
mxiaruli, seriozuli
gabrazeba, brazi
SiSi
sasacilo, mwuxare, mosawyeni,
saSiSi
xumroba
sicili, Rimili
tirili, yvirili
pativiscema
pativcemulo, Zvirfaso
madlobis gadaxda
xvevna, moxvevna
kocna
mcdeloba, cdilobs
survili, unda, mounda
miRweva, miaRwia
siyvaruli agvamaRlebs.
Tamrikos mSvidi xasiaTi aqvs.
nu Relav, yvelaferi kargad iqneba.
maias sicxe aqvs da Zalian wuxs.
es gogona sul aforiaqebulia.
is kmayofilia mgzavrobiT.
niniko saCuqarma gaaxara.
lados mowons axali speqtakli.
ra sasiamovnoa.
es bednieri wyvilia.
bavSvebi seriozulad miudgnen am
ambavs.
gabrazeba ar gixdeba.
sasaciloa, samwuxaroa, mosawyenia,
saSiSia.
sicili sicocxles axanZlivebs.
pativcemulo nikoloz!
Zvirfaso Tamar!
madlobas mogaxsenebT/gixdiT.
madlobeli var.
didi xnis unaxavma megobrebma
erTmaneTi gadakocnes.
Sedegs miaRwia.
inteleqtualuri qmedebebi
azrovnebiTi moqmedebebi
fiqri, mofiqreba
gageba, esmis
72
didia fiqri kacisa.
gasagebi, mkafio
ocneba
SeTavazeba
kamaTi
gadawyveta, gadaWra
gadawyvetileba
xsovna, gaxseneba
Seswavla
daviwyeba
Secdomis daSveba, SeSla
Semowmeba
SemCneva
gaanalizeba
metyveleba
laparaki, Tqma
saubari
moyola
SekiTxva
kiTxva, pasuxi
gameoreba, ganmeoreba
Sexseneba
dapireba
axsna
gamocxadeba
dasabuTeba
gacnoba, gageba
wera
mowveva
magaliTis moyvana
magaliTad
ganxilva
daTanxmeba
SewinaaRmdegeba
rCevis micema
Tu SeiZleba ufro mkafiod
gamoTqviT, rom CemTvis gasagebi
iyos.
adamiani ocnebobs Svilis
warmatebebze.
gamyidveli saqonels sTavazobs
myidvels.
kamaTis kultura yvelas ara aqvs.
verc ki SevamCnieT, dro ise gavida.
qveyanaSi politikuri
mdgomareobis gaanalizeba.
mxolod laparakiT saqme ar
gamova.
Tinikom kargi moyola icis.
- ra Rirs kitri? – ori lari.
- ramdeni?
Tu ar Sewuxdebi, xval gamaxsene,
rom jabasTan davreko.
kviras cirkSi wagiyvan.
maswavlebeli axal gakveTils
xsnis.
gamocdebis Sedegebs acxadeben.
mivlinebaSi wasvlis
aucilebloba kargad unda
daasabuTo.
gaigeT, rodis vxvdebiT maT.
vaJam davaleba ukve dawera.
ninom Tavis koncertze megobrebi
miiwvia.
magaliTisTvis aviRoT...
ganvixiloT es situacia.
Tanaxma var.
me winaaRmdegi var/ver
dageTanxmebiT.
me girCevT, Tbilad CaicvaT.
73
rCeva
inteleqtualuri grZnobebi
da mdgomareoba
gageba
grZnoba
yuradRebis miqceva
saintereso, uintereso
daintereseba, gataceba
gakvirveba, gaoceba
dajereba, imedis qona
darwmuneba
naTelia
Cemi azriT, dRes sigrilea, jobs
ufro Tbilad CaicvaT.
me Tqveni ar mesmis, gasagebia.
me vgrZnob, rom yvelaferi kargad
iqneba.
is Zalian yuradRebiania;
yuradRebiT moismine!
es sainteresoa/uinteresoa.
nika Zalian interesiania, is axla
gatacebulia konstruqtoriT.
saocaria/sakvirvelia.
nuTu marTla.
imedi maqvs, es saqme dadebiTad
gadawydeba.
mjera, rom yvelaferi mogvardeba.
isini darwmunebuli arian?
CemTvis naTeli gaxda, rom is
Relavda.
kavSirebi da urTierTobani
gansazRvrebiTi da gansazRvrebiT-viTarebiTi
damokidebulebebi
kuTvnilebiTi, sakuTrebiTi
damokidebulebebi
visia?
Cemi, Seni, misi, Cveni, Tqveni,
maTi
sakuTari saxeli
qona, yola
miReba
kuTvnileba
patroni
sakuTari
sxvisi
instrumenti
-iT
saubris, fiqris sagani/obieqti
-ze
74
es Cemi CanTaa. Cemi ukeTesia.
ninosi, Tamarisa, giorgisa, vaJasi...
fulis qona, manqanis yola.
ninos aqvs magnitofoni.
misgan mSvenieri saCuqari miviRe.
es agaraki me-18 saukuneSi grafs
ekuTvnoda.
saxlis patroni, ZaRlis patroni...
es Cemi sakuTari saxlia.
es manqana sxvisia. sxvisi nivTebi.
fanqriT xatva, kalmiT wera.
fiqri bavSvebze, saubari
Wadrakze,
-is Taobaze
garemoebiT ganpirobebuli
urTierToba
moqmedebis saxe
rogor? ra viTarebaSi?
radac ar unda daujdes
-is mixedviT
mogonebebi Tbilisze.
am sakiTxis Taobaze mimarTeT
345-e oTaxSi.
kargad, cudad, swrafad, nela,
Znelad, advilad, Cumad,
xmamaRla, moridebiT.
sulerTia.
Canawerebis mixedviT, wignis
mixedviT.
mizani
ratom? ra mizniT?
Txovna, Tqma, survili
-sTvis + saxeli
-is mizniT
piroba
ra pirobiT?
Tu
rom..., maSin
-is dros
-is SemTxvevaSi + saxeli
logikuri urTierTobebi,
kavSiri
da, magram, -c; iseve, rogorc
ara mxolod..., aramed
CarTuloba/CaurTveloba
erTad
is movida dasaxmareblad.
is movida, rom damxmareboda.
is movida imisTvis, rom
damxmareboda.
vTxove, rom xval movides,
me vuTxari, rom xval movides.
me minda, rom is xval movides.
gazeTisTvis wasvla;
saxlisTvis, ojaxisTvis;
drois motoveba. varjiSisTvis/
varjiSis mizniT.
xval Tu darekavT, me ukve SevZleb,
giTxraT, rodis iqneba yvelaferi
mzad.
misamarTi rom gvcodnoda, maSin
misi moZebna ar gagviWirdeboda.
xanZris dros, avariis dros.
xanZris SemTxvevaSi darekeT 01.
mecniereba da teqnika;
giorgic midis.
Cven movaswariT ara mxolod
britaneTis muzeumis naxva, aramed
viyaviT britaneTis biblioTekaSic.
Cven iq erTad viyaviT.
75
-Tan erTad
gareSe
garda
calke
saerTo/calkeuli
saerTo
nebismieri
calkeuli, calke
magaliTi
marto
iq wasvla mindoda maTTan
erTad.
iq wasvlas ar vapirebT mananas
gareSe.
yvelani iq viyaviT, Sen garda.
mnaxvelTa miReba yoveldRe,
oTxSabaTis garda.
telefonis fuli calke unda
gadaixado.
calke oTaxi, calkeuli sakiTxi.
avxsnaT magaliTis meSveobiT.
me marto vcxovrob.
B2 − zRvruli ganviTarebuli done
sivrce
moculoba
litri, Careqa, koka,
Wiqa, boTli, TefSi,
paketi, yanwi,
dasxma
daleva
cota, bevri
savse, carieli
Wiqa wyali, erTi boTli
nabeRlavi, erTi paketi rZe.
dalieT/miirTviT limoniani Cai.
SemivseT, geTayva yanwi.
es boTli carielia.
moZraoba
moZraoba fexiT
mibrZaneba, mobrZaneba
Claxuni
CoCva
Treva
76
mibrZandiT mexuTe kabinetSi.
mobrZandiT, ra xania gelodebiT.
is kaci sacodavad miClaxunobs,
fexebi stkiva da Zlivs daCoCavs.
avadmyofobis mere niko fexs
miiTrevs.
Sesaxvedrad wasvla
Segebeba
zura TinikosTan Sesaxvedrad
wavida.
xval maka Camodis, vin midis
dasaxvedrad?
soflidan papa Camovida da
bavSvebi misagebeblad gaiqcnen.
dro
dro, dadgenil momentTan
mimarTebaSi
Tanadrouloba (dadgenil
momentTan Tanxvedra)
droulad
moswreba
miswreba
winswreba (dadgenil
momentTan mimarTebaSi)
winaswar
CamorCena (dadgenil
momentTan mimarTebaSi)
dagvianeba
Seyovneba
dagvianeba
dagvianebuli iqneba/iyo
dagvianebiT, dayovnebiT
adre, ufro adre, gvian
perioduloba, ganmeorebadoba
periodulad
xSirad/arc Tu xSirad/
iSviaTad/arc Tu iSviaTad
Cven ver movaswariT sadiloba.
Cven ver mivuswariT filmis
dasawyiss.
winaswar momzadeba.
Cven ukve vigvianebT.
TviTmfrinavis gafrena yovndeba
meteopirobebis gamo.
mas daagviandeba, mis gareSe
daviwyoT.
gafrena dagvianebuli iyo.
matarebeli N 37 Camodgeba
naxevari saaTis dagvianebiT;
Cais daleva adrea. is Cemze ufro
adre movida.
ukve gvian aris, wasvlis droa.
elene da nino xSirad seirnoben
parkSi, zogjer zooparkSi midian,
arc Tu iSviaTad – cirkSi, kviraSi
samjer – simReris gakveTilze.
Zalian iSviaTad
orjer, bevrjer, ramdenjerme
77
Cveulebriv, yovelTvis,
arasodes
xelmeored, isev, kidev
usasrulod, mudmivad
yoveldRiuri, yovelTviuri,
yovelwliuri,
yoveldRe/saaTs/Tve, . . .
kviraSi/TveSi/weliwadSi
erTxel (orjer)
-obiT
moqmedebis erTaderToba
erTxel
mxolod erTxel
erTxel
moqmedebis wyvetiloba
ara mudmivad, SesvenebiT
is mudmivad agvianebs.
am wamlis miReba aucilebelia
dReSi orjer...
oTxSabaTobiT (xuTSabaTobiT...).
sveneb-svenebiT avediT mTis
kenweroze.
moqmedebis uwyvetoba
yovelTvis, mudmivad, uwyvetad,
Sesvenebis gareSe, mTeli drois
ganmavlobaSi, dRe-Ramis
ganmavlobaSi.
droSi SezRuduloba
periodis aRniSvna -iT
-is ganmavlobaSi
-sTvis
-mde + saxeli
is cxovrobs/cxovrobda ruseTSi
ramdenime Tvis ganmavlobaSi.
ori saaTiT, erTi kviriT; Tqven
SegiZliaT am wignis waReba erTi
kviriT.
ori saaTis ganmavlobaSi;
erTi kviris ganmavlobaSi;
Cemi bina gaaremontes erTi kviris
ganmavlobaSi.
orSabaTisTvis, seqtembrisTvis,
ori saaTisTvis, vaxSmisTvis. me
masTan unda viyo sami saaTisTvis.
amis gakeTeba unda movaswro
Semodgomamde (or saaTamde).
ara mudmivad, ara yovelTvis
xarisxi
piris, sagnis fizikuri Tvisebebi
forma, garegnoba
forma
swori
78
sagnis forma.
saxis swori nakvTebi.
Tanabari, mrude, mrgvali
wre, buSti, rkali, burTi
kuTxe
samkuTxedi, marTkuTxedi
kvadrati, kubi
maxvili, blagvi
nasvreti, xvreli
nivTierebis, sagnis
mdgomareoba
myari, Txevadi
dineba, dasxma
gadaRvra
duRili
sveli, nestiani, teniani, mSrali
sisvele, simSrale
swori xazi; swori Tmebi.
mrgvali saxe.
samkuTxa, marTkuTxa.
kvadratuli, kuburi.
mtveri, yinuli, wyali, haeri, airi.
Tergi xmauriT moedineba.
damisxi damalevine es Rvino
oxertiali;
onkani gafuWda da wyali
tyuilad iRvreba.
kokasa Sigan raca duRs, igive
gadmodindeba.
nestiani amindia.
quCaSi simSralea.
emociuri, nebayoflobiTi da inteleqtualuri qmedebebi
pativiscemis gamoxatva
dafaseba
madlierebis gamoxatva
madlobis gadaxda
mobodiSeba
bodiSis moxda
me Tqven uaRresad did pativs
gcemT.
me didad vafaseb Tqvens
naSromebs/Rvawls.
madlobeli var.
uRrmesi madloba.
pirvelyovlisa, minda madloba
mogaxsenoT.
zogierT adamians ar uyvars
bodiSis moxda.
bodiSs gixdiT dagvianebisTvis.
ukacravad, rom gawuxebT. mapatieT
uneblie SecdomisTvis.
79
kavSirebi da urTierTobani
dapirispireba, Sepirispireba
igiveoba
iseTive, iseve, erTnairi, zusti
es igivea, rac...
msgavseba, Sedareba
erTnairad, zustad.
gaWrili vaSliviT hgavs;
ori wveTi wyaliviT gvanan
erTmaneTs.
araerTnairi, aramsgavsi
sxvanairi, gansxvavebuli, sxva
daaxloebiT, magaliTad, TiTqmis
yvelaze, -u
iseTive ... rogorc;
gansxvaveba
es igivea, rac ...
es igive ar aris, rac ...
es buSti xom iseTivea, rogoric
gias aqvs.
sxva
-gan gansxvavebiT
mizezobrioba
mizezi
ratom?
-is gamo, rom
imis gamo, rom
es sxva saqmea!
sxvanairad;
sxvagvarad;
daaxloebiT rva saaTisTvis
moval.
mas asaki axla ufro etyoba, vidre
fotosuraTze.
dRes is ufro swrafad muSaobs,
vidre guSin.
is Cven Soris yvelaze Wkviania. es
uaxlesi modelis kompiuteria.
is iseTive maRalia, rogorc misi
Zma, is ar aris iseTi, rogorc misi
Zmaa.
momeciT sxva ferisa.
Tavisi disgan gansxvavebiT, megi
Wkviania.
imitom, rom...
radgan...
avadmyofobis gamo; tkivilisgan.
Sedegi
amitom...
ase rom,
aqedan gamomdinare; amrigad.
sababi
saWiroa, aucilebelia
80
-Tvis
aucilebelia
radgan, ramdenadac
saqme is aris, rom
janmrTelobisTvis aucilebelia
haerze seirnoba.
raTa; imisTvis, raTa saWiroa,
imisTvis, raTa saxli kapitalurad
gadaixuros, saWiroa damatebiTi
Tanxebi.
saqme is aris, rom Cveni gio jerac
umuSevaria.
subieqtur-predikaturi
damokidebuleba
moqmedebis subieqti
vin? ra?
saxeli
-s
raodenobriv-saxelobiTi
SeTavseba
pasiuri konstruqcia
erT-erTi
dedas, ZaRls, vanos, mamukas.
ori Zma, sami kosmonavti, xuTi Txa.
Cven TqvenTan varT. isini
bavSvebTan arian. nino qmarTan
aris.
cnoba xelmowerilia eqim
mgalobliSvilis mier.
erT-erTi Cvengani;
olimpiadis monawileTagan erTerTi.
predikati
yofna, gaxdoma
qona
vnebiTi
man es statia waikiTxa sarkeSi.
amirani – inJineria, me – pedagogi.
Cemi Svili pediatri gaxdeba.
me maqvs aspirini.
dokumentebi xelmowerilia.
obieqturi damokidebuleba
pirdapiri obieqti
visi? risa?
iribi obieqti
vis?
visTan?
ris Sesaxeb?
-is Sesaxeb
wignis kiTxva, kabis kerva, tortis
cxoba; giorgis naxva, nanas
gacnoba.
davurekoT Temurs. es Tqven.
mokiTxva mamas da Zmas.
vis unda mivce cnoba?
saubari vaxtangTan. kamaTi
nanasTan.
visaubroT amindis
Sesaxeb.
mogviyevi konferenciis Sesaxeb;
informacia madridSi mimdinare
movlenebis Sesaxeb.
81
2.3 Tematuri
leqsika
qarTuli enis SemswavlelTaTvis aqtualuri komunikaciuri amocanebis
gadasaWrelad Tematur leqsikaSi warmodgenilia iseTi leqsikuri
erTeulebi, romlebic aucilebelia yoveldRiuri da profesiuli
urTierTobisaTvis elementarulidan zRvrul ganviTarebul donemde.
Tematuri leqsika amgvaradaa dajgufebuli:
-
82
pirovnebis identifikacia
sacxovrebeli adgili
yoveldRiuri cxovreba
Tavisufali dro, garToba, sporti
transporti, mgzavroba, mogzauroba
gzis povna
amindi
janmrTeloba
ganaTleba
sayidlebi
sursaT-sanovage
momsaxureba
ucxouri enebis floba
sazogadoebrivi urTierTobebi
saqmiani gamgzavreba saqarTveloSi
bankebi
saqmiani informaciis moZieba
sazogadoebis ekonomikuri cxovreba
pirveli saqmiani kontaqtebi
kompaniis, firmis stumroba
kompaniis/produqciis prezentacia
molaparakebebi
saqmiani qaRaldebi.
Tematuri leqsikis katalogi
A1 – gasaRebi
pirovnebis identifikacia
saxeli
saxeli
gvari
mamis saxeli
inicialebi
qalbatoni (q-ni)
batoni (b-ni)
mimarTva
misamarTi
cxovreba
misamarTi
nika, sruli saxeli nikolozi.
me mqvia giorgi.
dawereT gvari.
ra gvaris brZandebiT?
Tqveni mamis saxeli?
a.g. dadiani.
qalbatoni mariami.
batoni oTari.
batonebo da qalbatonebo!
me vcxovrob baTumSi.
misamarTis micema; saxlis
misamarTi.
quCa
Sesaxvevi
moedani
gamziri
gzatkecili
xidi
parki
yoveldRiuroba
saxli
adgoma
gaRviZeba
dabana
miReba
Cacma
gaxda
Wama
sauzmoba, sadiloba, vaxSmoba
sauzme
sadili
adre/gvian adgoma.
bavSvma gaiRviZa.
Sxapis/abazanis miReba.
Tbilad/msubuqad Cacma.
mobrZandiT, gaixadeT palto.
mobrZandiT, miirTviT.
modiT, visauzmoT/visadiloT/
vivaxSmoT.
ra gaqvT sauzmed?
sadilad gvaqvs bozbaSi.
83
vaxSami
momzadeba
saqmianoba
dakavebuli
wasvla
wola, dawola
ZiZa
samuSao
muSaoba
samuSao
samsaxuri
sasadilo
vaxSmad ras inebebT?
sauzmis/sadilis/vaxSmis
momzadeba.
ras saqmianob?
dakavebuli xar?
maRaziaSi produqtebisTvis
wasvla.
loginSi wola;
dasaZineblad dawola;
ZiZam bavSvi daawvina da unda
daaZinos.
vmuSaob dReSi 8 saaTs.
samuSao dRe, samuSao dro.
samsaxurSi siaruli,samsaxuris
Sovna;
Cven samsaxurSi kargi sasadilo
gvaqvs.
Tavisufali dro
Tavisufali dro
ardadegebi
dResaswauli
dasveneba
transporti
sazogadoebrivi transporti
qalaqis transporti
avtobusi
troleibusi
tramvai
metro
taqsi
saqalaqTaSoriso transporti
TviTmfrinavi
vertmfreni
matarebeli
gemi, navi
84
cota Tavisufali dro;
saSobao ardadegebi;
CvenSi aRdgoma udidesi
dResaswaulia;
rogor daisvene? Cveulebriv, sad
isveneb xolme?
amindi
mziani
wvimiani
kargi amindi
cudi amindi
Tovli
wvima
dRes susxiani amindia.
Tovs/Tovli modis.
wvims/wvima modis.
sxeulis nawilebi
Tavi
Tvali
cxviri
piri
nikapi
tuCebi
kbilebi
loya
safeTqeli
yuri
kiseri
yeli
mxari
xeli
xelis mtevani
xelis guli
idayvi
fexi
barZayi
muxli
wvivi
qusli
terfi
TiTi
gul-mkerdi
muceli
zurgi
saxelis gatexas Tavis gatexa sjobia.
Tvali TvalSi gauyara.
sxvis saqmeSi cxviris Cayofa.
kbilebs nu aRrWialeb.
loyawiTeli/loyebRaJRaJa.
yurad ar iRo.
gediviT yeli.
mxarSi amodgoma.
xeli xels bans, orive erTad pirso.
fexebis bakuni.
aqilevsis qusli.
iseTi sibnelea, TvalTan TiTs ver
miitan.
broliviT gul-mkerdi.
Rormuceloba.
85
ganaTleba
swavla
gakveTili
maswavlebeli
moswavle
skola
instituti
niSani
fanqari
kalmistari
rveuli
qaRaldi
wigni
saxelmZRvanelo
kargi/cudi niSani.
niSnis miReba/dawera.
sayidlebi
maRazia
gamyidveli
fasi
bazari
bostneuli
xili
kombosto, stafilo, Warxali,
badrijani, yvavilovani kombosto...
vaSli, msxali, atami, alubali, bali,
Sindi, qliavi, marwyvi...
tansacmeli
fexsacmeli
ojaxSi saxmari nivTebi
TefSi
finjani
dana
Cangali
Wiqa
kovzi
Caidani
saWmeli, sasmeli
sacivi
baJe
Romi
xaWapuri
mWadi
gozinayi
86
gozinayi axali wlis tradiciuli
tkbileulia.
indauri
laRiZis wyali
limonaTi
mineraluri wyali
Semwvari indauri komSiT.
momsaxureba
fosta
werili
werilis gagzavna
konverti
marka
Ria baraTi
me vici misaloci baraTis gagzavna.
adamianebs Soris urTierToba
urTierTobis ti pebi
naTesavi
nacnobi
megobari
mezobeli
axlobeli
cnoba
urTierToba
me mas vicnob.
kargi/cudi/normaluri
urTierToba.
stumari
A2 – safuZveli
pirovnebis identifikacia
saxeli, gvari
xelmowera
misamarTi
saxeli
nomeri
korpusi
sadarbazo
kodi
nata andronikaSvili.
¹ 91.
Tqven gaqvT kodi sadarbazoSi?
87
indeqsi
safosto indeqsi; Tbilisis
ubnebs sxvadasxva indeqsi aqvT.
sofeli
qveyana
telefonis nomeri
telefoni
rekva/darekva
mesiji (Setyobineba)
samsaxuris/binis telefonis
nomeri;
mobiluris telefonis
nomeri;
telefonis nomris micema/Cawera;
sainformacio cnobari 09 gismenT;
mesijis gagzavna.
dabadebis adgili da
TariRi
dabadeba
dabadebis dRe, Tve da ricxvi
dabadebis TariRi
dabadebis adgili
13. 12. 2002.
foTi.
asaki
mozardi, qaliSvilobis asaki,
xnieri
nugzari Suaxnis kacia.
me davibade TbilisSi 1969 wels.
sqesi
mamrobiTi (mamr)
mdedrobiTi (mdedr)
mamakaci
qali
biWi
gogona
vaJi
qaliSvili
sacxovrebeli, garemo
Senoba
oTaxi
sakuTari saxli
korpusi
samzareulo
tualeti
saabazano
88
oTaxebia: saZinebeli, sastumro,
sasadilo, sabavSvo, kabineti.
kar-fanjara
aivani
derefani
sarTuli
kibe
lifti
gadis/gamodis
fanjrebi gadis ezoSi/gamodis
quCaSi.
garaJi (avtofarexi)
aveji
logini
sabani
baliSi
TeTreuli
leibi
samsaxuri
ufrosi
kolega
SromiTi mowyobis biuro
saWiroa, esaWiroeba
ganyofileba
kadrebis ganyofileba
kontraqti
movaleoba
saSvi
Sesveneba
Svebuleba
gamosasvleli (dRe)
sawoli, skami, magida, karada,
savarZeli, divani.
zewari, baliSispiri, sabnis piri.
firmas esaWiroeba mdivanreferenti;
firmis/dawesebulebis
ganyofileba.
kontraqtis gaformeba;
kontraqtiT muSaoba;
amis gakeTeba Sedis mis
movaleobaSi.
samsaxuris saSvi;
Sesveneba sadilisTvis;
Svebulebis aReba; SvebulebaSi
gasvla;
mas ori gamosasvleli dRe aqvs –
SabaTi da kvira.
xelfasi
xelfasi
gamomuSaveba
gadasaxadi
pensia
xelfasis aReba; xelfasma
moimata/daiklo;
maRali/dabali xelfasi;
mas maRali/dabali gamomuSaveba
aqvs;
gadasaxadebis gadaxda;
pensiis miReba; pensiaze gasvla.
89
Tavisufali dro
sayvareli saqmianoba, garToba
hobi
hobia: Segroveba, qsova, qargva,
seirnoba, fotografireba, kerva,
Tevzaoba, xatva...
interesebis sferoa: ferwera,
literatura, kino, arqiteqtura...
transporti, mogzauroba
sarkinigzo transporti
sadguri/rkinigzis sadguri
matarebeli
elmavali
vagoni
kupe
adgili
mogzauroba
mogzauri
mogzauroba
turisti
eqskursia
daTvaliereba
Sors mimavali matarebeli;
sabargo matarebeli; samgzavro
matarebeli.
kupirebuli/saZinebeli vagoni;
oradgiliani/oTxadgiliani kupe;
kenti/luwi adgili;
zeda/qveda adgili.
ucxoel turistTa jgufi guSin
eqskursiaze iyo dasavleT
saqarTveloSi. maT daaTvalieres
bagratis taZari, gelaTi.
amindi
mze
Rrubeli
yinva
qari
Crdili
90
mziani amindi.
Rrubliani amindi;
yinavs/yinvaa;
qariani amindia/qari qris.
janmrTeloba
adamianis Sinagani organoebi
Tavi
tkivili
gacieba
temperatura
wamali
guli, tvini, saylapavi, kuWi,
RviZli, naRvlis buSti, elenTa,
filtvebi, nawlavebi...
Tavis tkivili. rogor grZnob
Tavs?
Tavi amtkivda;
kbili mtkiva.
gavcivdi – surdo maqvs da
maciebs/mamcivnebs;
sicxe maqvs;
wamali miiReT?/dalieT?
ganaTleba
swavla
swavleba
gakveTili
leqcia
mecadineoba
gamocda
CaTvla
institutSi/kolejSi/kursebze/
universitetSi;
swavlebis Rirebuleba;
gakveTilis Catareba/mosmena;
leqciis Catareba/mosmena;
jgufuri/individualuri
mecadineoba;
gamocdis Cabareba;
CaTvlis miReba.
sayidlebi
fasi/Rirebuleba
daxarjva
gadaxda
fuli
xurda
yidva
gayidva
ganvadeba
salaro
molare
macivari viyide ganvadebiT.
molare bankSi wavida da salaro
daketilia.
91
saWmeli, sasmeli
Romi
elarji
aCma
nigvziani fxali
Canaxi
kecze Semwvari varia
tyemali
pomidvris sawebeli/tomati
mwvadi
xaSlama
Silaflavi
Tevzi
soko
yveli
sunelebi
ajika
kompoti
nabeRlavi
borjomi
Romi da elarji megruli
kerZebia.
karg aCmas aWaraSi acxoben.
nigvziani fxali dasavleT
saqarTveloSi ician.
xaSlama kaxuri saWmelia.
cocxali/mtkvarSi cocxal Tevzs
veravin gamolevs;
Semwvari soko;
sulguni, gudis yveli;
sadils Zalian uxdeba suneli.
momsaxureba
telefoni
darekva
akrefva
muSaobs/ar muSaobs
policia
policieli
policiis ganyofileba
patruli
qurdoba
Civili
92
akrifeT jer kodi, Semdeg nomeri.
ar ismis, Tu SeiZleba Tavidan
darekeT.
gancxadeba binis gaqurdvis
Sesaxeb.
Civili mezobelTan Cxubis gamo.
cnobaTa samsaxurebi
satelefono cnobari
informacia
telefonis nomeri
policiis/saxanZros/saswrafo
daxmarebis...
cnobaTa biuro
sainformacio biuleteni
adamianebs Soris urTierToba
stumrebi, miwvevebi
miwveva/mowveva
molaparakeba
aRniSvna/zeimoba
mowvevis dawera/gagzavna/
miReba;
stumrad miwveva;
Cven movilaparakeT, rom xval 7
saaTze giorgis vewvioT;
gia dabadebis dRes aRniSnavs/
zeimobs.
93
B1 − zRvruli done
pirovnebis identifikacia
ojaxuri mdgomareoba
coliani/ucolo
gaTxovili/gasaTxovari/
gauTxovari/martoxela/qvrivi
is coliania. is ucoloa.
is gaTxovilia. is ornaqmarevia. is
gasaTxovaria.
erovneba
ucxoeli
ucxouri
mudmivi sacxovrebeli
adgili (qveyana)
Camosvla
qveyana
profesia
profesia
specialoba
muSa
glexi
studenti
pensioneri
diasaxlisi
umuSevari
samuSao adgili
muSaoba
direqtori
mdivani
ufrosi
menejeri
saxelmwifo struqtura
ojaxi
mSoblebi
mama
deda
94
erovnebebia: ingliseli, frangi,
rusi, qarTveli, germaneli.
Cans, es kaci ucxoelia.
ucxouri ena/pasporti.
saidan brZandebiT?
saidan CamoxvediT?
me safrangeTidan var.
me safrangeTidan Camovedi.
profesiebia: maswavlebeli, eqimi,
msaxiobi, inJineri, Tarjimani,
gamyidveli, parikmaxeri/stilisti.
samuSao adgilia: qarxana, firma,
instituti, banki.
saxelmwifo dawesebuleba.
bavSvi, bavSvebi
Zma
da
coli
qmari
ojaxis wevrebi, naTesavebi
ojaxis wevrebi arian coli, qmari,
qaliSvili, vaJiSvili, bebia, papa,
SviliSvili.
naTesavebi arian biZa, deida, mamida,
bicola, biZaSvili, mamidaSvili,
deidaSvili, ZmisSvili, disSvili...
aRmsarebloba
religia
RmerTi
eSmaki
rwmena
eklesia
wirva
kaTolikos-patriarqi
mRvdeli
moZRvari
monazoni
beri
mnaTe
diakvani
meufe
xasiaTi
rogori xasiaTi aqvs
giorgis?
mxiaruli/mZime/rTuli xasiaTi.
mSvidi
kargi
cudi
sasiamovno/arasasiamovno
keTili
boroti
zarmaci
gawonasworebuli/
gauwonasworebeli
garegnoba
gamoiyureba
simaRle
maRalia/ar aris maRali
rogor gamoiyureba?
is mSvenivrad gamoiyureba.
ram simaRlea?
maRalia.
95
msuqani
gamxdari
simpatiuri/usimpatio
lamazi/uSno/ulamazo
sacxovrebeli, garemo
sacxovreblis ti pebi, arenda
saxli
bina
oTaxi
agaraki
yidva
daqiraveba
gaqiraveba
gayidva
yidva
Sesyidva
arenda
saxlis patroni
gancxadeba
naxva, daTvaliereba
survili
binis gadasaxadi (qira)
qira, gadasaxadi
mravalsarTuliani saxli/korpusi.
erT-/or-/samoTaxiani bina.
bina avejiT/avejis gareSe/aivniT/
aivnis gareSe.
Cven gvinda patara binis yidva
qalaqis centrSi.
binebis gayidva.
gancxadebis naxva;
gancxadeba gazeTSi binis
gaqiravebis Taobaze;
rodis SeiZleba binis
daTvaliereba?
ras isurvebdiT? rogor binas
isurvebdiT?
SeTanxmeba, xelSekruleba
vada
winaswar
wylis gadasaxadi Sedis binis
saerTo RirebulebaSi.
gadasaxadis aReba/miReba/gadaxda;
gadasaxadis dagvianeba;
gadaxda binis qiris/TveSi
erTxel/winaswar/calke.
xelSekrulebis gaformeba.
arendis vada damTavrda.
winaswar gadaxda.
keTilmowyoba
eleqtroba (sinaTle)
telefoni
wyali
bina keTilmowyobilia.
bina telefoniT.
cxeli/civi wyali;
dagvianeba
gadaxda
96
gazi
eleqtroba
nagavi
dacva
signalizacia
mowyobiloba, binis movlis
saSualebani
Sxapi
onkani
televizori
radio
sarecxi manqana
mtversasruti
macivari
qura
uTo
dalageba
recxva, garecxva, morecxva
(ar) muSaoba
gatexva
CarTva
gamorTva
remonti
garemo
raioni
adgili
ezo
dedaqalaqi
qalaqgareT
veli, mindori
tye
mTa
tba
mdinare
zRva
napiri, sanapiro
plaJi
wyali
gazis gadasaxadi;
eleqtroqura, eleqtromricxveli;
nagvis gatana;
sadarbazoSi aris dacvis jixuri;
signalizaciis CarTva; bina
signalizaciiT.
gazqura.
oTaxis dalageba;
WurWlis garecxva, iatakis
morecxva;
sarecxi manqana ar muSaobs.
uTo gagvityda;
macivris CarTva;
Caidnis gamorTva;
remontis gakeTeba; molaparakeba
remontis Taobaze.
ekologiurad sufTa/mwvane raioni;
sasiamovno/mSvidi/xmauriani
adgili;
Cven kargi ezo gvaqvs;
londoni, madridi, lisaboni
dedaqalaqebia.
mTaSi isev Tovlia.
saxli zRvaze.
Cveni agaraki mdinaris piras aris.
wylis temperatura.
97
flora da fauna
frinveli
mweri
xe
yvavili
buCqi
cxoveli
arwivi, mercxali, bulbuli, kaWkaWi,
beRura, kodala, TuTiyuSi...
Wiamaia, buzi, pepela, koRo...
muxa, Wadari, naZvi, fiWvi, tirifi...
ia, vardi, tita, gvirila, SroSani...
bza, mocxari...
Sinauri: ZaRli, kata, cxeni, Zroxa...
gareuli: lomi, vefxvi, zebra...
yoveldRiuroba
swavla
samomavlo gegmebi
gaxdoma (gamova)
yofna
swavla
kursebis gavlis Semdeg is mZRoli
gaxdeba.
me eqimi gamoval.
me maswavlebeli viqnebi.
is universitetSi swavlobs.
me jer isev skolaSi vswavlob.
Tavisufali dro, garToba, sporti
sayvareli saqmianoba,
garToba
gataceba
daintereseba
radio, televizia
radio
televizia (tv)
televizori
satelevizio
programa
gadacema
98
mitacebs mTasvleloba.
mecadineoba, axali saqmianobis
dawyeba.
mainteresebs xelovneba.
SarSan dainteresebuli viyavi/
mainteresebda Wadraki.
radios mosmena.
saqarTvelos/adgilobrivi
televizia.
televizoris yureba.
ra gadis televizorSi?
satelevizio filmi;
satelevizio programa; radios
kviris programa;
satelevizio/radio gadacema;
telegadacemebia: qronika, axali
ambebi, mxatvruli/dokumenturi
filmi, musikalur-gasarTobi
programa.
magnitofoni
videomagnitofoni
fleieri
videofleieri
kaseta
kompaqt-diski
firfita
dadeba, Cadeba
simRera
musika
popularuli
firfitis dadeba/diskis Cadeba
dasakravad.
mas kargi Canawerebi aqvs.
musikaluri Janria: klasikuri/
xalxuri/Tanamedrove musika, roki,
jazi.
popularuli momRerali.
kino, Teatri, koncerti
filmi
kino
TamaSi
dakvra
mRera/simRera
cekva
bileTi
salaro
SekveTa
winaswar
warmodgena
seansi
dasvenebisa da garTobis
adgilebia: kinoTeatri, cirki,
Teatri, sakoncerto darbazi,
konservatoria, diskoTeka, (Ramis)
klubi, samorine.
warmodgena: bileTi, koncerti,
opera, speqtakli.
SemoqmedebiTi profesiebia:
msaxiobi, reJisori, momRerali.
musikaluri instrumentebia:
pianino, gitara, violino, fleita.
sabavSvo filmi, multfilmi.
kinoSi wasvla.
dRes vin TamaSobs mefe lirs?
me vukrav gitaraze.
ekas uyvars cekva-simRera.
bileTis SekveTa/yidva;
bileTi koncertze/kinoSi
Sesasvlelad; zedmeti bileTi;
bileTi SabaTisTvis;
bileTis winaswari gayidvis
salaro;
SeiZleba SegikveToT ori bileTi
xvalindel speqtaklze?
umjobesia bileTebis winaswar
yidva.
dRis/saRamos warmodgena;
gaqvT bileTebi momdevno seansze?
99
dila/saRamo
adgili
rigi
parteri
amfiTeatri
Sesasvleli
gasasvleli
saTadarigo gasasvleli
garderobi
tualeti
programa
antraqti
afiSa
administratori
naxva, yureba
naxva
gamosvla
msurvelebi
gamofenebi, muzeumebi
muzeumi
galerea
gamofena
xelovneba
ferwera
qandakeba
suraTi
stili
Tanamedrove
Zveleburi
cnobili
mxatvari
moqandake
arqiteqtori
wakiTxva
kiTxva, wakiTxva
wigni
wignebis maRazia
Jurnali
mwerali
100
ori bileTi dilis/saRamos
seansze;
moxerxebuli (mouxerxebeli)
adgilia.
Tqveni bileTebi loJaSia.
qalTa/mamakacTa tualeti;
programis gayidva/yidva.
modi, vnaxoT es filmi.
ginaxavs es speqtakli?
gamodian cirkis msaxiobebi.
giwvevT yvela msurvels.
istoriuli/literaturuli/
xelovnebis muzeumi – kar-midamo;
muzeumi – bina.
samxatvro galerea.
saxviTi xelovneba.
im parkSi Zalian saintereso
qandakebebia.
es naxati originaluria.
arqiteqturuli stili.
wignis saxli.
literaturuli Janrebia:
romani, moTxroba, leqsi.
qarTveli/frangi gamoCenili/didi/
saintereso mwerali.
poeti
biblioTeka
sporti
sporti
sportsmeni
sirbili
TamaSoba/TamaSi
TamaSi
mogeba/gamarjveba
wageba/damarcxeba
naxva/yureba
angariSi
fre
goli
gundi
klubi
gulSematkivroba
presa
gazeTi
Jurnali
nomeri
gamosvla
gamowera
statia
fotografia
reklama
gancxadeba
gverdi
Jurnalisti
korespondenti
biblioTekaSi Cawera.
sportiT dakaveba, romel sports
misdev?
sportis saxeobebia: fexburTi,
hokei, CogburTi, frenburTi,
kalaTburTi, Wadraki, cigurebi,
Txilamurebi, curva...
sportuli nagebobebia: stadioni,
sportuli darbazi, sportuli
moedani, auzi, fexburTis moedani.
Tqven darbixarT dilaobiT?
kalaTburTis TamaSi; romel
klubSi TamaSobda sxiereli?
fexburTis TamaSi 18 sT-ze iwyeba.
vin igebs? dinamom gaimarjva.
lokomotivma waago. dinamom
daamarcxa lokomotivi.
fexburTis yureba televizorSi...
ra angariSia?
TamaSi fred damTavrda.
golis gatana;
sportuli klubi;
me barselonas vgulSematkivrob.
Tiko milanis interis
gulSematkivaria.
axali/dRevandeli/yoveldRiuri/
saRamos gazeTi;
specialuri Jurnali;
ukanaskneli nomeri;
Tbiliselebis meoTxe nomeri ukve
gamovida?
Jurnal-gazeTebis gamowera.
fotografia gazeTSi;
reklamis ganTavseba/wakiTxva;
gancxadebis ganTavseba/wakiTxva.
popularuli Jurnalisti.
101
transporti, mgzavroba, mogzauroba
sazogadoebrivi transporti
transporti
mgzavroba
transsaagento
cnobaTa biuro
cnobari
gancxadeba
napovni nivTebis biuro
Semnaxveli kamera
bargi
nivTebi
Casxdoma
gaCereba
gaCereba
gadajdoma
gadajdoma, gadasxdoma
Sexvedra
gacileba
qalaqis transporti
taqsi
samarSruto taqsi
sadguri
xazi
sadgomi
Sesasvleli
gamosasvleli
Camosvla, Casvla
gadasasvleli
gadasvla
mgzavroba
bileTi
taloni
Jetoni
magnituri baraTi
mZRoli
jarima
102
nebismieri transportiT
mgzavroba;
erTi mgzavrobis taloni.
gancxadebis SekveTa/wakiTxva/
mosmena. gancxadeba radioTi/
sadgurze.
bargis Senaxva Semnaxvel
kameraSi;
bargis Cabareba/miReba/dakargva;
es Tqveni nivTebia?
Casxdomis gamocxadeba/damTavreba.
avtobusis/troleibusis gaCereba;
am matarebels mcxeTamde gaCereba
ara aqvs.
Semdegi gaCereba;
matarebeli avWalaSi ar Cerdeba.
sxva matarebelSi gadajdoma
iqneba saWiro.
sxva avtobusSi gadavsxediT.
SevxvdiT jgufs/megobars;
gaacila megobari/deda.
taqsis ayvana.
metros sadguri;
wriuli xazi;
taqsis sadgomi, fasiani sadgomi.
CadixarT? CabrZandebiT? Tu
SeiZleba gamatareT, Cavdivar.
miwisqveSa gadasasvleli,
gadasasvleli meore xazze;
quCaze gadasvla;
mgzavrobis safasuris gadaxda;
avtobusis samgzavro bileTi;
talonis gaxvreta/dakombostireba;
metros Jetoni.
saqalaqTaSoriso transporti
sahaero transporti
TviTmfrinavi
aeroporti
frena
mofrena
gafrena
dajdoma, dajda
registracia
reisi
gasasvleli
mxare
saloni
klasi
pirdapiri
stiuardesa
sarkinigzo transporti
sadguri/vagzali
matarebeli
saiT mifrinavT?
mofrenis darbazi;
gafrenis (an gasafreni) darbazi;
TviTmfrinavi romidan ukve
dajda?/Camofrinda?
registracia reisze;
reisis nomeri;
gasasvleli ¹ 8;
marjvena/marcxena mxare;
saloni mwevelebisaTvis/
aramwevelebisaTvis;
biznes/ekonomiuri/pirveli klasi;
es pirdapiri reisia?
kievis vagzali.
matarebeli ¹ 67 baTumi –
Tbilisi Camodgeba pirvel
liandagze.
samgzavro/Cqari/sagareubno
matarebeli.
liandagi
baqani
samdinaro/sazRvao transporti
samdinaro vagzali
gemi/Tbomavali
kaiuta
porti
navsadguri
bileTebis yidva/SekveTa
sazRvao porti.
samdinaro navsadguri;
matareblis/TviTmfrinavis bileTi.
bileTi
wasasvlel-dasabrunebeli
bileTi
bileTi fasdaklebiT;
(bileTebis) SekveTebis biuro
fasdakleba
gayidva
studentebisaTvis fasdakleba
20%-ia.
gayidva larebSi/valutaze;
gayidva gamgzavrebamde 30 dRiT
adre.
103
gamgzavreba
dajavSna
SekveTa, SekveTis micema
gadatana
Cabareba
ricxvi
ganrigi
yoveldRe
kenti
luwi
gamosasvleli
samuSao dRe
dayovneba
gauqmeba, uqmdeba
drouli, droulad
dagvianeba, igvianebs
gamgzavrebis dRe;
bileTis/adgilis dajavSna;
SeiZleba bileTis SekveTa
telefoniT?
SekveTis gadatana 8 ivnisisTvis/
9 oqtombrisTvis.
bileTis Cabareba;
ra ricxvisTvis gnebavT bileTi?
moZraobis ganrigi;
cvlilebebi ganrigSi.
kent ricxvebSi;
luw ricxvebSi;
gamosasvlel dReebSi.
matareblis gasvla/TviTmfrinavis
gafrena yovndeba;
matarebeli ¹ 20 gauqmebulia.
gadis/Camodis/Camofrena
droulad;
matarebelze/TviTmfrinavze
dagvianeba.
gasvla
Camosvla, Camodgoma
Camosvla
piradi transporti
manqana, avtomobili
motocikleti
velosi pedi
tareba, wayvana
marTvis mowmoba (nebarTva)
nomeri
gaqiraveba
daqiraveba
dazRvevis polisi
dazRveva
sagzao moZraoba
moZraoba
gza
manZili
trotuari
gzajvaredini
mwkrivi
104
manqanis tareba.
manqanis nomrebis aReba/
daregistrireba.
manqanis gaqiraveba;
manqanis qiriT gamoyvana
(daqiraveba).
manqana dazRveulia.
calmxrivi/ormxrivi moZraoba;
mTavari/wriuli gza.
marjvena/marcxena mwkrivi,
SuqniSani
Suqi
gasvla wiTel Suqze
misaxvevi
mosaxvevi
Semovla
dgoma
sadgomi
sagzao avtoinspeqcia
wesebi
jarima
dajarimeba
usafrTxoebis qamari/Rvedi
akrZalva
CamorTmeva
avaria
sagzao niSani/maniSnebeli
mZRolebo, iareT marjvena
mwkrivSi.
wiTeli/yviTeli/mwvane Suqi.
Semovla wriuli gziT.
dgoma akrZalulia;
fasiani/ufaso/sadReRamiso
sadgomi.
sagzao moZraobis wesebi,
wesebis darRveva;
jarimis gadaxda.
gaCereba/SeCereba/moZraoba
akrZalulia;
marTvis mowmobis CamorTmeva;
avariaSi moxvedra.
warwerebi sagzao niSnebze:
Semovla, gasvla/gaCereba/ SeCereba/
moZraoba akrZalulia...
gzis abneva/dabneva
mogzauroba
mogzauri
svlagezi
eqskursia
laSqroba
turisti
turistuli
eqskursiamZRoli/gidi
jgufi
naxva, daTvaliereba
sazRvari
dasasvenebeli saxli
sagzuri
sagzuri fasdaklebiT
samxreTi
svlagezi dasavleT saqarTveloSi;
eqskursiaze wasvla/gamgzavreba;
laSqrobaSi wasvla.
turistuli saagento/biuro.
aq risi naxva SeiZleba?
RirsSesaniSnaobaTa daTvaliereba.
RirsSesaniSnaobani: eklesia,
taZari, monasteri, muzeumi, sasaxle,
saxl-muzeumi, Zegli.
sazRvargareT.
saojaxo sagzuri; sagzuri or
kacze.
samxreTSi gamgzavreba/dasveneba.
105
kontinentebia: avstralia, azia,
amerika, afrika, evropa.
sastumro
sastumro, hoteli
moteli (sastumro samanqano
gzasTan)
kempingi
saerTo sacxovrebeli
cxovreba
gaCereba
Ramis gaTeva
registrireba
daregistrireba
nomeri
keTilmowyoba
kveba
dRe-Rame
mawyobs/ar mawyobs
SekveTa
administratori
morige
gasaRebi
gaRviZeba
fosta
gadacema
Canaweri, werili
konferencia xuTvarskvlavian
sastumroSi Catarda.
gavCerdeT erTi kviriT/erTi
RamiT;
Rame sastumroSi gavaTioT.
oradgiliani/oTxadgiliani
nomeri;
keTilmowyobili nomeri or kacze.
orjeradi/samjeradi kveba.
am pirobebiT dasveneba ar
mawyobs.
vaxSmis SekveTa nomerSi.
gasaRebi morigesTan aris;
gasaRebis aReba/datoveba/Cabareba.
Secvla
angariSi
fosta rodis moaqvT?
CemTvis araferi (ar) gadmouciaT?
Canaweris gakeTeba; werilis
datoveba.
xanZris SemTxvevaSi...
cecxlmqrobi (ar) muSaobs;
telefoni/lifti/gaTboba ar
muSaobs;
televizori gafuWda;
pirsabanis niJara gatyda;
naTuris/pirsaxocis Secvla;
angariSis gasworeba;
angariSis motana
qviTari
mogvitaneT angariSi.
qviTaris gamowera.
xanZari
gatexva/gafuWeba
bargi
adgili, naWeri
nivTi
106
ramdeni naWrisagan/risgan Sedgeba
Tqveni bargi?
portfeli
Cemodani
CanTa
fotoaparati
kinokamera
mebarguli
SefuTva
qveyanaSi Sesvla, qveynidan gasvla
sazRvari
sabaJo
mebaJe
gasvla
gatana
Semotana
waReba
ra migaqvT?
deklaracia
gaxsna/gaReba
gaxseniT, Tu SeiZleba, Tqveni
Cemodani;
nebarTva
nebarTvis aReba;
nebarTva suraTebis/wignebis
gatanaze;
akrZalva
am nivTebis gatana akrZalulia!
baJi
baJis gadaxda;
ubaJo
es nivTi ubaJod gatanas
eqvemdebareba;
Zvirfasi
Zvirfasi nivTebi.
fuli
valuta
Tqven ra valuta gaqvT?
gadacvla
fulis gadacvla;
Cabareba
Cemodnis Cabareba bagaJSi;
viza
vizis gagrZeleba.
xelbargi
registrireba, daregistrireba
vizebisa da registraciis
ganyofileba
gancxadeba
gancxadebis dawera/gancxadebaze
xelis mowera;
jarima
jarimis gadaxda;
qviTari
qviTris miReba.
sabuTebi
sabuTi
pasporti
samedicino dazRveva
cnoba
beWedi
cnobis miReba;
beWdis dasma.
107
gzis povna
Semswavlelebs unda SeeZloT ikiTxon, Tu rogor mividnen romelime
adgilas, gamoarkvion marSrutis optimaluri varianti da amasTanave unda
SeeZloT msgavsi ganmartebebis sxvebisaTvis micema.
ruka
sqema
gegma
marSruti
ukeTesia
ufro swrafad
ufro moxerxebulia
Tbilisis ruka;
metros sqema/transportis
moZraobis sqema;
centris gegma;
cvlileba marSrutSi;
ukeTesia taqsiT wasvla.
riTi iqneba ufro moxerxebuli
vazisubnamde misvla?
amindi
Semswavlelebs unda SeeZloT gaigon amindis prognozi, gacvalon
informacia da azrebi klimatisa da amindis pirobebis Sesaxeb
hava
amindi
prognozi
mze
mziani
moRrubluli
naleqebi
wvima
Tovli
burusi/nisli
yinva
qari
Weqa-quxili
temperatura
(atmosferuli) wneva
wneva izrdeba/mcirdeba
Crdili
haeri
108
civi/Tbili hava;
kargi/cudi amindi;
amindis prognozi.
mziani/umzeo amindi;
Rrubliani amindi/uRrublo ca;
unaleqo amindi;
Zlieri/mcire wvima;
Tovs/wvims;
sqeli nisli;
quCebi mTlad moiyina;
Zlieri qari qris.
ramdeni gradusi iqneba xval?
maRali/dabali.
CrdilSi 22 gradusia;
sufTa/nestiani/mSrali haeri.
janmrTeloba
Semswavlelebs unda SeeZloT saubari sakuTar fizikur mdgomareobaze
(SimSili, daRliloba da a.S.), pirad higienasa da piradi higienis sagnebze;
janmrTelobaze, daavadebebze (kerZod, eqimTan aRweron Tu ras uCivian);
unda SeeZloT sxvisi informireba ubeduri SemTxvevis Sesaxeb, saswrafo
daxmarebis gamoZaxeba, samedicino dawesebulebebiT sargebloba; am
sakiTxebis irgvliv azrebisa da informaciis gacvla.
guneba/qeifi
survili
rogor grZnobT Tavs? rogor
gunebaze xar? Tavs moxerxebulad/
komfortulad/kargad vgrZnob/
Tbilad var/mciva/kargad/var/cudad/
uqeifod var.
mSia/meZineba/ mwyuria/mosveneba
minda.
daRla
tkivili
piradi higiena
sufTa
WuWyiani
jagrisi
kbilis pasta
savarcxeli
samarTebeli
saponi
sarecxi fxvnili
dabana
saparikmaxero/saloni
SeWra
daavadebebi, ubeduri
SemTxvevebi
janmrTeloba
daavadeba
avad gaxdoma
tkivili
temperatura
tkivili
Tavbrus xveva
sad SeiZleba xelebis dabana?
Tmis SeWras vapireb silamazis
salon merlinSi.
daavadebebi: gri pi, Sidsi.
niko guliT avadmyofia;
gizo ciroziT daavadda.
Tavis/kbilis tkivilis
wamali/tkivili muclis areSi;
maRali/normaluri/dabali
temperatura.
mas sicxe aqvs.
aq gtkivaT?
Tavbru mexveva;
109
mada
ubeduri SemTxveva
davardna
mirtyma
motexva
damwvrobis miReba
damwvroba
gaWra
dieta
samedicino momsaxureba
poliklinika
saavadmyofo
eqimi
medda/eqTani
saswrafo daxmareba
gamoZaxeba
palata
monaxuleba
registratura
samedicino baraTi
Cawera
miReba
miReba
operacia
wamali
abi
nemsi/ineqcia
analizi
recepti
saTvale
samedicino dazRveva
dazRveva
sadazRvevo
110
kargi/cudi mada;
madis dakargva;
moxda ubeduri SemTxveva.
fexis motexva.
es meore xarisxis damwvrobaa.
TiTis gaWra;
dietaze yofna.
saavadmyofoSi dawola; eqimTan
wasvla;
eqimi specialistebi: stomatologi,
Terapevti, qirurgi, okulisti.
saswrafo daxmarebis gamoZaxeba;
eqimis saxlSi gamoZaxeba;
avadmyofis monaxuleba 17-dan 20
saaTamde.
qirurgTan miRebaze Cawera;
qirurgi CaweriT iRebs.
Terapevti avadmyofebs
xuTSabaTobiT iRebs;
dReSi samjer miiReT wamali;
miReba damTavrebulia;
operaciis gakeTeba;
wamlis gamowera/daleva/miReba;
xvelis wamali.
nemsis gakeTeba;
analizis Cabareba/miReba;
receptis gamowera;
saTvalis tareba.
samedicino dazRvevis tarifi;
ubeduri SemTxvevisgan/
avadmyofobisgan dazRveva;
samedicino dazRveva, dazRvevis
miReba; dazRveviT sargebloba;
sadazRvevo polisi;
sadazRvevo kompania.
ganaTleba
Semswavlelebs unda SeeZloT saubari TavianTi ganaTlebis, kvalifikaciis
Sesaxeb; maTTvis saintereso saswavlo dawesebulebebSi CabarebasTan
dakavSirebuli sakiTxebisa (magaliTad, enis kursebze) da swavlebis
organizebisa da RirebulebasTan dakavSirebuli pirobebis garkveva.
amasTanave unda SeeZloT azrebis gacvla-gamocvla ganaTlebasTan
dakavSirebiT.
ganaTleba
Seswavla
mecadineoba
gakveTili
kursebi
maswavlebeli
studenti
Semswavleli/moswavle
skola
instituti
universiteti
fakulteti
cxrili
niSani
leqsikoni
dawyebiTi/saSualo/specializebuli/
umaRlesi/saxelmwifo/kerZo
ganaTleba; ganaTlebis micema/
miReba;
universitetSi romeli ena
SeiswavleT?
maswavlebelTan erTad mecadineoba;
individualuri mecadineoba;
damatebiTi mecadineoba;
gakveTilebis Catareba/mosmena;
kerZo gakveTilebi;
gakveTilis fasi/Rirebuleba.
rusuli enis kursebi;
kursebze Cawera;
kursebze swavla;
kursebis damTavreba.
institutSi Cabareba;
universitetis damTavreba.
gakveTilebis/mecadineobebis
cxrili; cxrilis Secvla;
kargi/cudi niSani;
niSnis miReba/dawera;
leqsikonis xmareba aucilebelia
enis Seswavlisas.
saxelmZRvanelo
fanqari
kalami
flomasteri
111
saswavlo sagnebi
sagani
kvalifikacia
di plomi
sertifikati
gacema
gamocda
CaTvla
testi
Cabareba
saswavlo sagnebi: maTematika,
informatika, geografia, istoria,
filosofia, rusuli ena, qimia.
institutis/universitetis di plomi;
kursebis gavlis sertifikati;
miReba/gacema sertifikatis;
di plomis/sertifikatis gacema;
misaRebi/gamosaSvebi gamocda;
gamocdis Cabareba.
sayidlebi
Semswavlelebs unda SeeZloT saWiro maRaziisa da saqonlis povna
firniSisa da maCveneblebis daxmarebiT; saqonlis SerCevisas da yidvisas
mis xarisxsa da fasze saubari, safasuris gadaxda da am sakiTxebis
garSemo informaciisa da azrebis gacvla.
maRazia
maRazia
kioski
bazari
salaro
rigi
TviTmomsaxureba
gayidva
yidva
gamyidveli
garantia
Cveneba
Secvla/gamocvla
gazomva/mozomeba
arCeva
dabruneba/mibruneba
sxva
112
maRaziebi: gastronomi, univermaRi,
supermarketi, xil-bostneuli,
safunTuSe-sakonditro, sameurneo,
saiuveliro, tyavgalanterea;
gazeTebis, suvenirebis, kasetebis.
bazarSi SeiZleba gamyidvelTan
vaWroba.
salarosTan rigi ar aris. molare
swrafad muSaobs.
rigSi dgoma, urigod wasvla.
gayidva
larebSi.
gamyidveli da myidveli SeTanxmdnen
fasze.
garantia 6 Tve.
maCveneT es telefoni.
SeiZleba kaba movizomo?
am maRaziaSi farTo arCevania;
fexsacmels wuni hqonda da ukan
davabrune;
sxva feri/zoma;
moduri
finjani
maTlafa
Caidani
yavadani
Wiqa
Cangali
dana
kovzi
moduri tansacmlis maRazia.
xis kovzi, sadilis kovzi, Cais kovzi,
desertis kovzi.
boTli
qila
tosteri
blenderi
sendviCmeikeri
nayidi nivTebis fasis gadaxda
gadaxda
fasi/Rirebuleba/Tanxa
daxarjva
fuli
sakredito baraTi
naRdi fuli
Ceki
fasdakleba
xurda
daxurdaveba
gacvla
valuta
damatebiT
saboloo jamSi didi Tanxa
dagrovda.
bevri fuli davxarjeT sigaretze.
sakredito baraTiT gadaxda;
naRdi fuliT gadaxda;
Cekis gamowera;
fasdaklebiT yidva/gayidva; 20%-iani
fasdakleba;
xurdis aReb/micema.
valutis gacvla;
valuta: rubli, dolari, evro, lira,
funti sterlingi, lari;
damatebiT gadaxda.
tansacmeli, moda
fexsacmeli
safule
CanTa
samkauli
saaTi
Cacma
moxdena
feri
tansacmeli: qurqi, palto, kaba,
perangi, qudi, qvedakaba, kostiumi,
Sarvali;
Ceqma, waRebi.
Tanamedrove samkauls moduri
dizaini aqvs;
Zvirfasi saaTi iyideba
saiuveliro maRaziaSi.
es palto Zalian gixdebaT.
113
zoma
TuTuni
sigareti
saferfle
asanTi
sanTebela
moweva
Cibuxi
nu moswevT!
ojaxSi saxmari nivTebi
WurWeli
aveji
eleqtrosaqoneli
sursaT-sanovage
Semswavlelebs unda SeeZloT sxvadasxva kerZebis dasaxeleba da SekveTa
restoranSi, kafeSi... informaciisa da azrebis gacvla kerZebis momzadebis,
sxvadasxva adgilebSi momsaxurebis xarisxis Sesaxeb.
saWmeli
produqtebi
Wama
sauzme
sadili
vaxSami
momzadeba
moxarSva
Sewva
gawmenda/daTla
daWra
bostneuli
salaTi
supi/wvniani kerZi
xorci
Zexvi
sosisi
lori
Tevzi
xizilala
qaTami
114
sadilze ra gaqvT?
sauzme/sadili/vaxSami mzadaa.
kartofili, kombosto, pomidori,
Warxali, kitri, stafilo, xaxvi.
pomidvris salaTi.
pirveli kerZi: supi, mJaunis supi,
mawvnis SeWamandi, borSi, uxa...
saqonlis/cxvris/Roris/qaTmis/
indauris/ixvis/batis...
moxarSuli/Sebolili.
qaSayi, TarTi, loqo, oraguli...
wiTeli/Savi xizilala.
dedali/mamali/varia/wiwila.
kvercxi
erbokvercxi/omleti
gogli-mogli
yveli
nayini
Sokoladi
Rvezeli
orcxobila
torti
namcxvari
konfeti
kakali
nigozi
xili
kenkra
mdogvi
wiwaka
marili
karaqi
zeTi
fqvili
makaroni
vermiSeli
brinji
fafa
wiwibura
pelmeni
puri
batoni
naWeri
funTuSa
buterbrodi
muraba
Saqari
mawoni
xaWo
araJani
sasmeli
daleva
ualkoholo
Cai
rZe
naRebis, Sokoladis, nigvziT,
vanilis, marwyvis.
Sokoladi nigvziT.
vaSlis, kombostos Rvezeli,
Rvezeli xorciT, brinjiT.
kombostoTi, xilfafiT.
vaSli, forToxali, msxali.
Jolo, mocxari, mayvali...
mware/bulgaruli wiwaka.
bevri marili saWmels amlaSebs.
italiuri makaroni.
TeTri/Savi/axali puri.
erTi naWeri ruxi puri.
soflis mawoni.
ras dalevT?
wveni, mineraluri wyali, ludi, Rvino,
arayi, koniaki, Sampaniuri.
ualkoholo sasmeli.
Cais dayeneba. muqi Cai limoniT/ rZiT;
rZis flavi, rZiani yava;
115
yava
kakao
sazogadoebrivi kvebis
obieqtebi
kafe
bari
sasadilo
restorani
bufeti
bistro
makdonaldsi
momsaxureba
TviTmomsaxureba
oficianti
magida
darbazi
SekveTa
kabineti
meniu
kerZi
samzareulo
cxeli
garniri/sakmazi
deserti
Semwvari
moxarSuli
umi
arCeva
gadawyveta
angariSi
gasamrjelo
yavis moduReba;
kakaos gakeTeba.
momsaxurebisTvis 3% viRebT.
calke magida;
magidas ar emsaxurebian;
calke/saerTo darbazi;
magidis/darbazis SekveTa.
pirveli/meore/erovnuli/safirmo
kerZi;
rusuli/erovnuli/evropuli/Cinuri.
cxeli ra gaqvT?
angariSis mitana/gamowera;
gasamrjelo oficiantisTvis;
momsaxureba
Semswavlelebs unda SeeZloT fostis, telegrafis, telefonis, bankis,
policiis, sakonsulo samsaxurebis, samedicino dawesebulebebis, manqanebis
gaqiravebis biurosi da sayofacxovrebo momsaxurebis dawesebulebebis
momsaxurebiT sargebloba.
116
fosta
fosta
gagzavna
amanaTi
blanki
Setyobineba
fostalioni
safosto
werili
konverti
Ria baraTi
qaRaldi
marka
avia
miReba
pasuxis gacema
telefoni
darekva
Jetoni
kabina
kodi
saubari
akrefva
muSaoba
kavSiri
dakavebulia
(ar) ismis
telegrafi
telegrama/depeSa
sityva
gamgzavni
Sesvla
banki
blanki
valuta
gacvla
Ceki
sagzao Ceki
angariSi
krediti
fostaSi wasvla; aviafosta,
eleqtronuli fosta;
amanaTis/werilis/telegramis...
safosto yuTi/gadagzavna/indeqsi.
aviakonverti.
aviafosta;
werilze pasuxis gacema.
saidan SemiZlia sxva qalaqSi
darekva?
Jetoni avtomatisTvis.
qalaqis/qveynis kodi.
kodiT darekva.
saqalaqTaSoriso/saerTaSoriso
saubari;
saubris SekveTa;
nomris/kodis akrefa;
telefoni ar muSaobs;
kavSiri ar aris.
xma ar gamodis/ar ismis.
telegramis/depeSis gagzavna;
faqsis gagzavna/miReba.
RirebulebaSi Sedis.
valutis yidva/gayidva;
valutis gacvla, valutis kursi.
angariSis gaxsna/daxurva.
kreditis aReba/gacema.
117
gadaricxva
policia
policiis ganyofileba
policieli
gancxadeba
Civili
dakargva
sakonsulo, saelCo
konsuli
sakonsulo
elCi
saelCo
savizo ganyofileba
teqmomsaxurebis sadguri
Sefaseba
xelosani/ostati
filtri
zeTi
saWe
saburavi
borbali
fulis gadaricxva angariSze/
safrangeTSi.
manqanis gatacebis/qurdobis
gancxadeba.
sabuTebis/portfelis dakargva.
konsulis gamoZaxeba/masTan
Sexvedris moTxovna;
sakonsulos warmomadgeneli.
saelCos TanamSromeli/
warmomadgeneli;
ganacxadi vizis miRebaze.
remontis Sefaseba.
filtris Secvla;
zeTis Secvla.
saburavis gaxvreta;
borblis Secvla, saTadarigo
borbali.
remonti/SekeTeba
dazianeba
saTadarigo nawili
gatexva
avtogasamarTi sadguri
avtogasamarTi sadguri
benzini
baki/avzi
Rilaki
sayofacxovrebo momsaxurebis
dawesebuleba
remonti/SekeTeba
gawmenda
qimwmenda
laqa
118
benzini 96.
savse/carieli avzi;
daWera Rilakze.
fexsacmlis/saaTis/CanTis SekeTeba/
remonti;
eleqtronawilebis saswrafo
remonti; saremontod Cabareba.
laqa kostiumze.
samrecxao (TviTmomsaxureba)
miReba
dauTaveba
momsaxureba
mzad aris
SekveTa
saswrafo
xelosani/ostati
saxelosno
gamoZaxeba
garecxva
saremontod/gasarecxad miReba;
TeTreulis gasarecxad miReba.
SekveTa mzad aris.
SekveTis nomeri;
SekveTis miReba/Cabareba;
saswrafo SekveTa/remonti;
gTxovT, saswrafod gaakeToT es.
ostatis Sin gamoZaxeba;
am samrecxaoSi manqanas kargad
recxaven.
sainformacio samsaxurebi
(policiis, saxanZro samsaxuris, saswrafo daxmarebis, saqalaqo satelofono
cnobaris telefonis nomrebi).
cnobaTa biuro
cnobari
cnoba
mimarTva
vagzlis satelofono cnobaTa
biuro;
satelefono cnobari;
cnobis miReba/micema; fasiani/ufaso
cnoba;
mimarTva cnobis asaRebad.
ucxouri enis floba
Semswavlelebs unda SeeZloT isaubron meore an ucxouri enis codnis
xarisxis Sesaxeb da im problemebze, romlebic Cndeba qarTulad
saubrisas.
ena
aso
sityva
fraza (winadadeba)
saubari
swavla
wakiTxva
dawera
SekiTxva
pasuxi
gageba
enebi: qarTuli, rusuli, inglisuri,
franguli, germanuli, italiuri.
zepirad swavla.
SekiTxvis dasma;
SekiTxvaze pasuxis gacema.
119
Targmna
axsna
gameoreba
niSnavs
Targmani
cota
leqsikoni
gasagebia/gaugebaria
Secdoma
ras niSnavs es sityva?
Targmanis gakeTeba;
cotas gageba;
cota ufro nela;
qarTul-inglisuri leqsikoni.
Secdomis daSveba/gamosworeba/
koreqcia;
TviTkoreqcia.
adamianebs Soris urTierToba
Semswavlelebs unda SeeZloT pirad urTierTobebze, sazogado cxovrebaze,
socialur problemebze, xelisuflebaze, politikaze, kanonebze, danaSaulze,
omis da mSvidobis Temaze, sazogadoebrivi organizaciebis wevrobaze
saubari da azrebis gacvla am sakiTxebTan dakavSirebiT.
stumroba
dResaswaulis aRniSvna
aRniSvna
wasvla
Sevla
mosvla
mocda
gacnoba
saubari
cekva
milocva
saCuqari
Cuqeba
SeTavazeba
miRebulia/ar aris
120
dResaswaulebi: axli weli, Soba,
aRdgoma, giorgoba, mariamoba, nanaoba,
ninaoba, Tamaroba, nikolozoba...
saojaxo dResaswaulebi: dabadebis
dRe, iubile, qorwili;
qeTevani dResaswauls aRniSnavs;
stumrad wasvla;
SemoiareT CvenTan stumrad.
modiT/mobrZandiT am saRamos
CvenTan;
gicdiT am saRamos CvenTan.
yvavilebis Cuqeba;
miirTviT;
CvenTan es miRebulia/ar aris.
saubrebi interesebis mixedviT
sazogado organizaciebis wevroba
klubi
profkavSiri
Sesvla, gawevrianeba
sazogadoebaSi/klubSi/partiaSi
gawevrianeba;
wevri
klubis wevri.
kreba
Sekreba
vikribebiT kviraSi orjer.
xelisufleba, politika
saxelmwifo
konstitucia
xelisufleba
parlamenti
prezidenti
brZanebuleba
premierministri
ministri
saministro
Tavmjdomare
deputati
warmomadgeneli
arCevnebi
arCeva
kandidati
xmis micema
mTavroba
ekonomika
ekonomikuri
xelSekruleba
mrewveloba
soflis meurneoba
reforma
sakuTreba
politika
politikosi
politikuri
partia
mravalenovani saxelmwifo.
brZanebulebis gacema.
sagareo saqmeTa saministro.
deputatobis kandidati.
saxelmwifo/Zlieri/susti mTavroba;
ganviTarebuli/CamorCenili
ekonomika.
xelSekrulebaze xelis mowera.
reformis Catareba;
kerZo/saxelmwifo sakuTreba;
saxelmwifo politika;
popularuli/axalgazrda
politikosi.
politikuri partiebia: nacionaluri,
social-demokratiuli,
leiboristuli, respublikuri...
121
respublika
avtonomia
olqi
evropis sabWo
evropis kavSiri
dsT (damoukidebel
saxelmwifoTa Tanamegobroba)
nato (Crdilo-atlantikuri
aliansi)
wesrigi da kanondarRveva
danaSauli
damnaSave
qurdi
qurdoba
moparva
mokvla
motaceba
afeTqeba
srola
iaraRi
bomba
teroristi
terorizmi
mafia
narkotiki
alkoholi
msxverpli
ufleba
dapatimreba
moZebna
kanoni
advokati
sasamarTlo
mowme
cixe
nato sityva-sityviT niSnavs – Crdilo
atlantikis xelSekrulebis
organizacias.
danaSaulis Cadena.
sabuTebis/safulis moparva.
manqana moitaces;
afeTqeba metroSi;
bombis afeTqeba.
terorizmTan brZola.
msxverpli ar aris;
uflebis qona.
damnaSavis moZebna;
kanonis miReba;
advokatis TandaswrebiT
sasamarTloSi Civili.
omi da mSvidoba
konfliqti
armia
jari
122
omamde, omis Semdeg, omis dros;
omi mZvinvarebs; omi damTavrda,
mSvidobisa geSinodeT.
samxedro/saerTaSoriso konfliqti;
konfliqtis dawyeba/dasruleba;
armiaSi samsaxuri;
gaeros jarebis Seyvana.
floti
aviacia
jariskaci
oficeri
samxedro
Tavdasxma
Tavdacva
zavi
dazaveba
jaSuSi
gamarjveba
damarcxeba
gaero (gaerTianebuli erebis
organizacia)
socialuri problemebi
sazogadoeba
problema
sociologiuri gamokiTxva
gamokiTxvis Sedegebi;
dabinZureba
Raribi/siRaribe
mdidari/simdidre
umuSevroba
daxmareba
Semweoba
ufleba
cxovrebis done
inflacia
fasebi
gadasaxadi/gadasaxadebi
zavis dadeba/dazaveba/zavis
darRveva.
gaeros Stab-bina niu-iorkSi.
ekonomikuri/ekologiuri
problemebi;
sociologiuri gamokiTxvis Catareba;
haeris/wylis dabinZureba
ekologiuri problemaa.
adamianis uflebis dacva/darRveva;
dabali/maRali done.
gancxadebis Semcireba/gazrda.
123
B2 – zRvruli ganviTarebuli done
pirovnebis identifikacia
vinaoba
saxeli, gvari
gvaris dawera
batoni (b-ni), qalbatoni (q-ni)
mudmivi sacxovrebeli qveyana
(samSoblo)
cxovreba . . . -Si
Camosvla . . . -dan
misamarTi
qalaqi
quCa
saxlis nomeri
dabadebis TariRi da adgili
dabadebis TariRi
dabadebis adgili
asaki
didi, zrdasruli
patara, bavSvi
davaJkaceba, daqaleba
ra gvaris brZandebiT?
me gaxlavarT giorgi Wyonia, firmis
menejeri.
me vcxovrob avstriaSi;
me Camovedi avstriidan.
dabadebuli 1985 wlis 9 ivliss.
Tbilisi.
nodari ukve xandazmulia.
nukri mowiful asakSia, magram
bavSviviT iqceva.
sqesi
mamrobiTi (mamr.)
mdedrobiTi (mdedr.)
ojaxuri mdgomareoba
coliani/ucolo
gaTxovili/gasaTxovari/
gauTxovari/martoxela/qvrivi
erovneba
ingliseli, frangi, rusi, qarTveli,
germaneli.
firmis xelmZRvaneli erovnebiT
germanelia.
124
dawesebulebis dasaxeleba
samuSao adgili da Tanamdeboba
kompania
firma
saministro
ganaTleba
umaRlesi, saSualo, arasruli
saSualo, arasruli umaRlesi
kompaniis mflobeli;
firmis advokati;
ministris moadgile.
- ra daamTavreT?- me universiteti
davamTavre.
saqmiani gamgzavreba saqarTveloSi (Sesvla/gasvla)
sapasporto kontroli
mivlineba: mcirevadiani,
ramdenime dRiani, erTTviani
vada
pasporti, pasportis wardgena
viza, vizis gagrZeleba
sabaJo samsaxuri (sabaJo)
sabaJo deklaracia: Sevseba,
xelmowera, wardgineba
baJi: gadaxda, amoReba, dakisreba
ubaJod gatana
qonebis gaTavisufleba sabaJo
gadasaxadebisagan
sabaJo tarifi
sabaJo inspeqtori
bargi: piradi, ugamyolo
ris gatana SeiZleba ubaJod?
sad xdeba qonebis gaTavisufleba
sabaJo gadasaxadebisagan?
CanTas abarebT, Tu Tan migaqvT
salonSi?
tvirTi (kolofi, yuTi): awonva,
registrireba, gatana, gaxsna
nebarTva/akrZalva (wignebis,
suraTebis, xatebis, Zvirfaseulobis)
Semotanaze/ gatanaze
Tqven gaqvT nebarTva am suraTis
gatanaze?
sabargo urika
nivTebi: Zvirfasi, piradi
tvirTi, tvirTis danakargi
sabaJo kontroli
wardgena sabaJo kontrolisTvis
satvirTo sabaJo deklaracia
125
specifikacia
SefuTva
tvirTis gaxsna
Cxreka, Cxrekis warmoeba
tvirTis gaformeba
sawyobi
tvirTis dazianeba
sad formdeba tvirTi?
policia
policieli
dokumentis wardgena
sastumro
sastumro
gaCereba erTi kviriT/erTi
RamiT
registrireba/daregistrireba
blankis Sevseba
cxovreba
sastumros dajavSna.
romel sastumroSi cxovrobT?
sastumros nomeri
erTadgiliani, oradgiliani,
luqsi;
administratori
morige
gaRviZeba (. . . sT-ze)
Canaweri, werili
Canaweris/werilis datoveba
Canaweris/werilis gadacema
(ar) muSaoba
(ar) muSaobs
Secvla, gamocvla
Secvla
gamocvla
angariSi
angariSis motana/gasworeba
saerTaSoriso laparakis angariSi
qviTari
qviTris gamowera
126
telefoni/lifti/gaTboba ar
muSaobs.
pirsaxocis Secvla;
naTuris gamocvla.
garToba
restorani, samorine, Ramis klubi
restorani, oficianti, SekveTa
menius SekveTa/motana
kerZi: erovnuli, safirmo, Cinuri
romeli safirmo kerZis
SemoTavazeba SegiZliaT?
kerZis SerCeva
sauzme, deserti, angariSi,
gasamrjelo
angariSis motana/gamowera
Teatri
bileTi, Teatris salaro,
Teatraluri sezoni
speqtakli, baleti, opera
adgili
parteri, amfiTeatri, iarusi...
sayidlebi
marketi, supermarketi, univermaRi,
suvenirebis, samrewvelo saqonlis
maRazia
gamyidveli
naxva, Cveneba
ra Rirs?
salaro
gadaxda
gadaxda sakredito baraTiT/
naRdi fuliT
xurda, wvrili fuli
Ceki
Cekis gamowera/ganaRdeba
transporti
sazogadoebrivi transporti
avtobusi, troleibusi, tramvai, metro
mgzavroba
erTi mgzavris taloni
gaCereba
avtobusis, troleibusis,
tramvais gaCereba
gaCerebis gamocxadeba
127
gadajdoma
gadajdoma
gadasvla
miwisqveSa gadasasvleli
metros gadasasvleli
gadasvla SuqniSanze
bileTi
avtobusis, troleibusis,
tramvais bileTi
Jetoni
metros Jetoni
taqsi
taqsis ayvana
taqsis sadgomi
taqsis mZRoli
mgzavrobis safasuris gadaxda
banki/gadamcvleli punqtebi
banki
saxelmwifo, komerciuli, kerZo,
aqcioneruli, Semnaxveli, sapaio.
sabanko/bankTaSorisi krediti
sabanko garantia
bankiri (bankis mepatrone)
anabari
meanabre
anabari
savaluto angariSi
laris savaluto kursi
anabris miReba naRdi
angariSsworebiT
anabris gaformeba
anabris daxurva
128
mokiTxvamde, saswrafo, warmomdgenze,
depozituri.
anabris saxeoba.
anabris Tanxa.
anabris vada.
anabris pirobebi.
dolaris savaluto kursi larTan
mimarTebaSi Seadgens . . .
rogoria amJamad laris kursi?
anabris anderZiT datoveba/
gaformeba
gadacvala
valutis gadacvala
gadamcvleli punqti
valutis kursi
oficialuri
moqmedi
kursis dadgena
rogoria laris kursi evrosTan
mimarTebaSi.
kursis Secvla
sakurso biuleteni
valutis Sesyidva/gayidva
piri
fizikuri
iuridiuli
angariSi
saangariSsworebo
gadaricxva angariSze
gadaricxva angariSidan
angariSis ganaRdeba
angariSis gaxsna
angariSis daxurva
Cekis gamowera
sagzao Ceki
sakredito baraTi
sagarantio werili
Tanxa Tqvens pirad angariSze
gadairicxeba.
angariSis gasaxsnelad mcire Tanxac
sakmarisia.
me sakredito baraTi ara maqvs.
Tanxa
naRdi, unaRdo
Tanxis dawera cifrebiT
Tanxis dawera sityvebiT
operacia
Sesavlis
gasavlis
gacvlis
savaluto
sakredito
sabanko operaciebi.
gadayvana, gadazidva
Tanxis gadagzavna:
ucxour bankebSi
129
dsT-s bankebSi
arasabanko dawesebulebebSi
Tanxis angariSze dasma
konversia
Tanxis konversia:
larebSi; evroebSi;
sxva valutaSi.
saqmiani informaciis moZieba
firma
firma gTavazobT
firma giwvevT
firma eZebs
firma dagexmarebaT
firma gaaqiravebs
firma iqiravebs
momsaxureba
momsaxurebis gaweva
partniori
reklama, gancxadeba
gancxadebis gamoqveyneba
firma gTavazobT kabels dabal
fasebSi.
firma iwvevs programebis
specialistebs.
firma eZebs partniors erToblivi
sawarmos Sesaqmnelad.
firma dagexmarebaT eleqtroxelsawyoebis realizaciaSi.
firma gaaqiravebs Senobas.
firma iqiravebs Senobas
sawyobisaTvis.
firma eweva saSuamavlo
momsaxurebas.
rogoria am reklamis gamoqveynebis
vada?
publikaciis vada
rodis aris statiis motanis bolo
vada?
fasi
Srifti
msxvili, wvrili
CarCo
teqsti Cajdes CarCoSi/
darCes CarCos gareSe
130
eleqtronuli fosta
miTxariT geTayva, Tqveni elfostis misamarTi.
faqsi
teleqsi
faqsis, teleqsis miReba/
gagzavna
telefoni
saubris erTi wuTi
moTxovna
moTxovnis gagzavna, pasuxi
moTxovnaze
moTxovniT mimarTva
Txovna
TxovniT mimarTva
winadadeba saqonlis
mowodebaze
myidveli, yidva
gamyidveli, gayidva
teqnikuri monacemebi,
daxasiaTeba
informireba
informacia
gadaxdis pirobebi
katalogi
angariSsworebis forma
SekiTxva, sakiTxi, garkveva
gadaxda (Rirebulebis)
gadaxdis forma
akreditivi
inkaso
saavanso gadaricxva
naRdi angariSi qeSi
myidvelma mogvmarTa TxovniT, rom
gavugzavnoT Cveni axali produqciis
aRweriloba.
gTxovT gamogvigzavnoT katalogebi.
Cven SevTavazeT winadadeba
saqonlis mowodebaze.
am moTxovnaSi firma gvawvdis
informacias Carxis ZiriTadi
maxasiaTeblebis Sesaxeb.
Cven regularulad vawvdiT
momxmarebels saWiro informacias.
rogoria gadaxdis pirobebi?
Cven gvainteresebs ukanaskneli
katalogebi.
Cven gvainteresebs angariSsworebis
forma.
me mainteresebs erTi sakiTxis
garkveva, ra dromdea ZalaSi
preiskurantSi mocemuli fasebi.
gadaxdis romeli forma gawyobT?
Cven varT Tanaxma inkasoze, Tu Tqveni
banki iZleva gadaxdis garantias.
es saqoneli iyideba mxolod naRdi
angariSsworebiT.
131
sazogadoebis ekonomikuri cxovreba
Semswavlels unda SeeZlos saqarTveloSi mimdinare ekonomikur
procesebSi garkveva, informaciis mopoveba sakuTrebis sxvadasxvagvari
formis, sameurneo saqmianobis ZiriTadi mimarTulebis Sesaxeb.
ekonomika
saqarTvelos ekonomika
sabazro ekonomika
gegmiuri ekonomika
ekonomikis stabilizacia
ekonomikuri reforma
ekonomikuri zrda
ekonomikuri Cavardna
inflacia, hi perinflacia
ekonomikuri kavSirebis rRveva
momwodebeli, mwarmoebeli,
momxmarebeli
warmoebis Cavardna,
warmoebis aRmavloba
(ara) rentabeluri warmoeba
zarali, mogeba
gadauxdelobis krizisi
gakotreba
TanamSromloba
saqmiani
ormxrivi
mravalmxrivi
mWidro
samecniero-teqnikuri
savaWro-ekonomikuri
kulturuli urTierToba
qveynebs Soris
urTierTTanamSromloba
TanamSromlobis damyareba
TanamSromlobis gaRrmaveba
TanamSromlobis formebi
erToblivi sawarmo
132
sabazro ekonomika ganicdis
aRmavlobas.
SeimCneva ekonomikis stabilizacia.
ekonomikuri Cavardnis mizezi jer
ar aris Seswavlili.
momxmarebeli damokidebulia
mwarmoebelze.
es aris rentabeluri warmoeba.
Cven vnaxeT didi zarali.
es warmoeba gakotrda.
damyarda ormxrivi TanamSromloba
biblioTekebs Soris.
mWidro TanamSromloba saqmeSi
aisaxa.
urTierTTanamSromloba
mniSvnelovnad Rrmavdeba.
damyarda TanamSromloba
universitetebs Soris.
erToblivi sawarmos Seqmna
xval Cven gveqneba molaparakeba
erToblivi warmoebis Seqmnis
Taobaze.
sainvesticio saqmianobis
warmarTva
kontaqtebi: samecniero,
kulturuli
mravalmxrivi, saqmiani
kontaqtebis damyareba
kontaqtebis aRdgena
kontaqtebis gaRrmaveba
samecniero kontaqtebi aucilebelia
eris gonebrivi ganviTarebisaTvis.
Cven dainteresebuli varT
mravalmxrivi kontaqtebis
damyarebiT.
aRdga kontaqtebi ruseTis
federaciasTan.
Cven gvsurs kontaqtebis gaRrmaveba
bevr qveyanasTan.
kavSirebi: ekonomikuri,
saerTaSoriso
saqmiani, savaWro, pirdapiri
kavSirebis damyareba
valdebulebebi
urTierTvaldebuleba
sakontraqto valdebuleba
valdebulebis aReba,
Sesruleba
valdebulebis Sesrulebaze
uaris Tqma
valdebulebis Sesruleba/
Seusrulebloba
gacvla
azrTa gacvla-gamocvla
saqonlis gacvla
gamocdilebis gaziareba
dairRva ekonomikuri kavSirebi
ruseTTan.
savaWro kavSirebis gaRrmavebas xels
uSlis araerTi faqtori.
damyarda mWidro kavSiri
prezidentebs Soris.
es firma yovelTvis asrulebs Tavis
sakontraqto valdebulebebs.
valdebulebebis Seusrulebloba
ganixileba rogorc xelSekrulebis
darRveva.
azrTa gacvla-gamocvla gadavida
mZafr kamaTSi.
azrTa gacvla-gamocvlas mohyva
gamocdilebis gaziareba.
urTierTobebi
qarTul-latviuri
ormxrivi urTierToba
133
urTierTobis ganmtkiceba
Cven qveynebs Soris.
urTierTobis gaRrmaveba
soflis meurneoba
sofeli
meurneoba: fermeruli/saojaxo
sasoflo sameurneo warmoeba
sasoflo sameurneo produqcia
ganmtkicda savaWro urTierToba
urTierTobis gaRrmavebas xels
uSlis politikuri daZabuloba.
soflis meurneoba saWiroebs
investiciebs.
am sofelSi aris Zroxebis ferma.
wvrili fermeruli meurneoba gaxda
momgebiani.
sasoflo sameurneo produqcia
mniSvnelovnad gaizarda.
agrosamrewvelo kompleqsi
transporti
sahaero
rkinigzis
wylis: sazRvao,
samdinaro tvirTebis,
saqonlis transportireba
mowodeba/saqonlis mowodeba
tvirTebis mowodeba
sahaero mimosvla ruseTTan aRdgeba
wlis bolosTvis.
CvenSi ar arsebobs mdinaris
transporti.
vinaa pasuxismgebeli tvirTebis
transportirebaze?
Tqven valdebuli xarT, mogvawodoT
es tvirTi Tvis bolomde.
momwodebeli
mrewveloba
mZime/msubuqi mrewveloba
navTobis/qimiuri mrewveloba
mezobeli qveynebi zrdian navTobis
warmoebas.
mrewvelobis dargi
samxedro samrewvelo kompleqsi
ruseTSi gaZlierda samxedro
samrewvelo kompleqsi.
warmoeba
samrewvelo warmoeba
qimiuri, seriuli warmoeba
saqonlis, produqtebis warmoeba
warmoebis zrda, kleba
134
samrewvelo warmoeba saWiroebs
axal teqnologiebs.
sawarmo, organizacia, firma
sawarmo: kerZo/saxelmwifo
saaqcio, qarTul-Turquli
mcire, erToblivi mewarme
qarxana, fabrika, kombinati,
gaerTianeba saaqcio sazogadoeba,
asociacia SezRuduli
pasuxismgeblobis sazogadoeba
(Sps)
bazari
msoflio, Sida, gare
savaluto, sasaqonlo, safondo
Zvirfasi qaRaldebis bazari
gasaRebis bazari
vaWroba
sagareo/saSinao
momgebiani
savaWro SeTanxmeba
savaWro kontaqtebi
navTobiT vaWroba
saqonlis brunvis gazrda/
Semcireba
fasi, Rirebuleba
fasi
TviTRirebuleba
sakuTreba
sakuTrebis formebi
ras awarmoebs es firma?
es qarTul-Turquli sawarmo uSvebs
sarecx saSualebebs.
dRes es msxvili gaerTianeba
zaralis momtania.
dafuZnda kavkasiologTa
saerTaSoriso asociacia.
msoflio bazari savsea saukeTeso
produqciiT.
Cven gvaklia gasaRebis bazari
meRvineobis dargSi.
rogoria Cveni sagareo vaWrobis
mdgomareoba?
Cven davdeT savaWro xelSekruleba
ukrainasTan.
navTobiT vaWroba ar unda gaxdes
korufciis sagani.
mniSvnelovnad gaizarda saqonlis
tvirTbrunva.
ra fasad gvTavazobT saqonels?
Cveni fasi moicavs saqonlis
Rirebulebas da dazRvevas/
saqonlis Rirebulebas da
gemis bortze mitanas.
am saqonlis TviTRirebuleba Zalian
maRalia.
perestroikam Secvala warmodgena
sakuTrebis formebze.
saxelmwifo sakuTreba
135
kerZo sakuTreba
inteleqtualuri sakuTreba
miwis sakuTreba
mesakuTre
sakuTari firma
kerZo sakuTrebis araswor gagebas
moaqvs garkveuli ziani.
yvelaze Zviri inteleqtualuri
sakuTrebaa.
adre sofelSi kerZo mesakuTreebs
eZaxdnen kulaks.
man sakuTari firma Seqmna.
privatizacia
CvenSi binebi privatizebulia.
finansebi
finansireba
mSeneblobis finansireba
asignireba, subsidireba
finansisti
fuli (saxsrebi)
fuli: qaRaldis, plastikuri
fulis Setana
naRdi fuli, unaRdo
angariSsworeba
valuta
konvertirebadi
arakonvertirebadi
Semosavali
sufTa Semosavali, dabali
Semosavali
warmoebis Semosavali
dRes mSeneblobis finansireba
yvelaze momgebiania.
me gaxlavarT firmis mTavari
finansisti.
qaRaldis fuli Secvala
plastikurma baraTebma.
SeitaneT fuli bankSi.
dawesebulebas akrZaluli aqvs
naRdi fuliT angariSsworeba.
dolari konvertirebadi valutaa.
lari arakonvertirebadia.
Cemi sufTa Semosavali Zlivs
myofnis Semdeg xelfasamde.
am warmoebis Semosavali metad
dabalia.
mogeba
mogeba didi/maqsimaluri/dabali
mogebis miReba
momgebiani sawarmo
wageba, zarali
zarali
zaraliani sawarmo
136
sawarmos aqvs didi mogeba.
saxelmwifom miiRo didi mogeba;
es ludis qarxana warmoadgens
momgebiani sawarmoa.
fors-maJorul situaciasTan
dakavSirebiT Cvenma sawarmom
ganicada didi zarali.
gadasaxadi
saSemosavlo gadasaxadi
saSemosavlo zarali 12 procents
Seadgens.
damatebiTi Rirebulebis
gadasaxadi (dRg)
sagadasaxdo inspeqtori
sagadasaxado inspeqcia
pirveli saqmiani kontaqtebi
Semswavlelebs unda SeeZloT sakuTari Tavisa da kolegebis warmodgena
gvariT, saxeliT, TanamdebobiT, im kompaniis dasaxelebiT, romelsac isini
warmoadgenen; kompaniis mokle daxasiaTeba, im qveynis gacnoba
stumrebisaTvis, sadac isini cxovroben da muSaoben; partniorebis Sesaxeb
Sesabamisi informaciis gageba; saqmian Sexvedraze SeTanxmeba; saqmian
sadilze dapatiJeba da msgavsi mowvevis miReba.
gvari, saxeli
batoni, qalbatoni
saxeli
iwereba, warmoiTqmis
xelmowera
savizito baraTi
Tanamdeboba
direqtori: generaluri,
komerciuli
menejeri (firmis, kompaniis...)
direqtoris movaleobis
Semsrulebeli
warmomadgeneli: oficialuri
specialuri
me gaxlavarT jim teilori;
es batoni ronald stivensonia.
ra gqviaT Tqven?
inebeT Cemi savizito baraTi.
es Cveni firmis generaluri
direqtori gaxlavT.
es Cveni firmis oficialuri
warmomadgenelia.
Cven gvaqvs am qalaqSi specialuri
warmomadgenloba.
firmis interesebis
warmomadgeneli
ganyofilebis gamge
mewarme
ekonomisti
mmarTveli: bankis, firmis
me gaxlavarT firmis interesebis
warmomadgeneli.
lado aris sazogadoebasTan
urTierTobis ganyofilebis gamge.
bankis mmarTveli axalgazrda kacia.
137
Suamavali
prezidenti: asociaciis,
korporaciis
mdivani: gamgeobis, asociaciis
specialisti: mTavari, ufrosi...
saSuamavlo firma iRebs Semosavlis
10%-s.
kavkasiologTa asociaciis
prezidenti aris Cveni profesori.
gamgeobis mdivanma gaxsna kreba.
mTavari specialisti statusiT
utoldeba mTavar ekonomists.
Statiani TanamSromeli
TanamSromlebi: bankis, firmis,
korporaciis, kompaniis filialis
savaWro agenti
mTavari buRalteri
mTavarma buRalterma daagviana
xelfasis uwyisis Sedgena.
pasuxismgebeli
vice prezidenti
firma, kompania
saagento
banki
sareklamo biuro
saswavlo-sakonsultacio
centri
erToblivi warmoeba
organizacia
asociacia
saxelmwifo
kerZo
specializacia
qveyana
aRmosavleT evropis qveynebi
dasavleT evropis qveynebi
Camosvla... -dan
imyofeba... -Si
138
Cveni kompania awarmoebs
eleqtromowyobilobebis eqsports.
Cven warmovadgenT kerZo firmas.
uZravi qonebis saagento.
Cven xelfass viRebT qarTus
plastikuri baraTebiT.
mimarTeT sareklamo biuros.
saswavlo-sakonsultacio centri
Zalian sasargeblo aRmoCnda.
saqarTvelo-amerikis erToblivi
warmoeba.
Cven gvaqvs arasamTavrobo
organizacia.
es kerZo kompania wagebaSia.
Cven gaviareT specializacia
marketingis sferoSi.
Cven gvestumra delegacia didi
britaneTidan.
Cveni delegacia vizitiT
imyofeboda luqsemburgSi.
saqmiani viziti
saqmiani viziti: moklevadiani
/xangrZlivi
mivlineba
vizitis mizani
Sesyidvebis SesaZleblobebis
garkveva
vizitis samuSao programa
vizitis samuSao programis
SemuSaveba
Sexvedra
gavla
me vimyofebodi moklevadiani/
xangrZlivi vizitiT daniaSi.
mivlinebis angariSi warmoadgineT
CamosvlisTanave.
vizitis mizania kontaqtebis aRdgena.
erToblivi sawarmos Seqmna.
Caraxebis, nedleulis, produqtebis.
vizitis samuSao programa mzad
iqneba xvalisTvis.
Sexvedra daniSnulia xval 12
saaTze.
unda gavuaroT Cven stumrebs.
kompaniis, firmis, warmoebis monaxuleba
Semswavlelebs unda SeeZloT warmoidginon sakuTari Tavi da TavianTi
kolegebi delegaciis wevrebad, gadascen saWiro informacia im kompaniis
Sesaxeb, romelsac warmoadgenen, moiTxovon analogiuri informacia sxva
kompaniis Sesaxeb, gamoarkvion maTTvis saintereso faqtebi komerciuli
Tu samrewvelo saqmianobis, TanamSromlobis, garigebis... Sesaxeb.
gvari, saxeli
Tanamdeboba
kompania
warmoeba
warmoebis gafarToeba
produqciis warmoeba
mwarmoebeli
ZiriTadi mimwodebeli
unda gafarTovdes videoteqnikis
warmoeba.
Cven vawarmoebT macivrebs.
puris mwarmoebelia firma ifqli.
saqarTveloSi macivrebis ZiriTadi
momwodebelia firma beko –
msoflio marka.
sawarmo saqmianoba
produqcia
samrewvelo
sasoflo sameurneo
mza produqcia
139
maRalxarisxovani produqcia
moZvelebuli/axali produqcia
warmoebis, firmis, qarxnis,
produqcia
produqciis gamoSveba
qarxana
qarxnis monaxuleba
CvenSi daiwyo Semosvla
maRalxarisxovanma produqciam.
es mezobeli warmoebis produqciaa.
Cven daviwyeT axali produqciis
gamoSveba.
vestumroT metalurgiul qarxanas.
cexi, ganyofileba
kafeli mzaddeba am cexSi?
mowyobiloba
es mowyobiloba mzaddeba CineTSi.
gayidva
realizacia/gasaReba
warmoeba
kvebis produqtebi
rZis nawarmi
burRuli
makaroni
Zexveuli
puri
Rvino
am saqonlis realizacia unda
moxdes uaxloes xanSi.
rZe, xaWo, yveli – Zalian sasargeblo
produqtebia.
burRuli ZiriTadad ruseTidan da
ukrainidan Semodis.
makaroni italiuri warmoebis
produqtia.
Rvino ki maTrobela sjobs...
saxalxo moxmarebis
saqoneli
tansacmeli
fexsacmeli
sayofacxovrebo saqoneli
aveji
saqoneli
msubuqi mrewvelobis, samomxmareblo
sabavSvo, sportuli, maRali/dabali
xarisxis, ekologiurad sufTa,
erToblivi warmoebis, importuli
msubuqi-mrewvelobis saqoneli CvenSi
ZiriTadad importulia. maRali
xarisxis samrewvelo saqoneli aris
evropuli bazris ganmasxvavebeli
niSani.
saqonlis xarisxi: umaRlesi,
maRali, dabali, uxarisxo
140
damakmayofilebeli,
aradamakmayofilebeli
saqonelbrunva
wliuri, mimdinare, Sida, sagareo
komerciuli saqmianoba
vaWroba
kreditiT (nisiaT)
kvebis produqtebiT
soflis meurneobis
produqtebiT
navTobiT, nedleuliT
mogebas iZleva.
vaWroba sxva qveyanasTan
savaWro
kapitali
debuleba, wesdeba, sfero
Semosavali, kompania
firma, sawarmo
dakveTa
didi, patara, saswrafo
Tanxa
dakveTis micema
dakveTis Sesruleba
es naWeri umaRlesi xarisxisaa.
es fexsacmeli sruliad uxarisxoa.
wlevandeli saqonel brunva
Warbobs SarSandlisas.
komerciuli saqmianoba gafarTovda.
nisiaT vaWroba aZnelebs saqonel
brunvas.
kvebis produqtebiT vaWroba Zalze
momgebiania.
navTobiT, nedleuliT vaWroba did
CineTTan vaWroba farTovdeba.
savaWro kapitali iZleva
ganviTarebis saSualebas.
savaWro sferoSi muSaobas iRbali
unda.
Semosavali gasavalze didi unda
iyos.
es savaWro firma male gakotrdeba.
qarxanam miiRo didi dakveTa, magram
sirTule imaSi, rom es saswrafod
unda Sesruldes.
dakveTis Tanxa erTob didia.
am dakveTis Sesrulebas ver
SevZlebT.
141
kompaniis/produqciis prezentacia
Semswavlelebs unda SeeZloT kompaniis/produqciis prezentacia.
gvari, saxeli
qveyana, kompanias Tanamdeboba
firma
statusi
saxelmwifo, kerZo, savaWro
iuridiuli
saSuamavlo
saaqcio
sadazRvevo
firmis dafuZneba
firmis, sawarmos wesdeba
wesdeba
kapitali
sastarto
filialebi
qona, dafuZneba, gaxsna
filiali, ganyofileba
firmis warmomadgenloba
saqmianobis sfero:
komerciuli, sainvesticio
saSuamavlo, sainformacio,
safinanso
samecniero, teqnikuri
ganaTlebis sistema
raimes warmoeba
sawarmos mogeba
142
sabuTebis gaformeba SeiZleba
iuridiul firmaSi.
aldagi sadazRvevo firmaa.
firmis dafuZvnebisTvis saWiroa
sawesdebo kapitali.
firmis wesdeba saWiroa sabanko
angariSis gaxsnisTvis.
normatiulad dadasturebuli
wesdeba unda iyos warmodgenili sam
egzempliarad.
sawesdebo kapitali unda iyos
aranakleb 3 000 $ - isa.
sastarto kapitali saWiroa
warmoebis asamoqmedeblad.
Cven firmas aqvs 80 filiali, maT
Soris naxevari sazRvargareT.
es firma dafuZnda SarSan.
am bankis filiali aris foTSic.
Cveni firmis warmomadgenloba
TurqeTSi gvaqvs.
komerciuli saqmianoba araa
akrZaluli.
saSuamavlo saqmianobas eweva
saadvokato kantora mediatori.
am produqtis sawarmoeblad saWiroa
licenzia.
momsaxureba
sakredito, iuridiuli
saaudito, finansuri
saSuamavlo
komerciuli SeTavazeba
saqoneli (momsaxureba,
produqcia)
saqonlis gayidva
saqonlis yidva
saqonlis nimuSebi
saqoneli gankuTvnili
saqonlis miwodeba
(damkveTisTvis)
Cveni saqoneli..
saqonlis eqsporti
saeqsportod gagzavna
warmoeba eqsportis mizniT
modeli
axali
Zveli
bolo
sareklamo prospeqti
katalogi
saqonlis, momsaxurebis
katalogi
sagamofeno
preiskuranti
nakeToba
cali
bazari
am bankis sakredito momsaxureba
moikoWlebs.
xvalidan firmaSi muSaobas iwyebs
saaudito momsaxureba.
am firmas SeuZlia saSuamavlo
momsaxurebis gaweva.
firma gvTavazobs soflis
meurneobis produqcias.
es saqoneli (fexsacmeli) kargad
iyideba.
Cven gvinda SevisyidoT Tqveni
firmis saqoneli.
am nimuSis saqoneli davukveTe.
es saqoneli saeqsportodaa
gamzadebuli.
damkveTs droze unda mivawodoT
goris qarxnis kaklis muraba
saeqsportod igzavneboda inglisSi.
dRes es qarxana aRarafers
awarmoebs saeqsportod.
es mersedesis axali modelia.
Zveli modelebi aq aRar fasobs.
am wels saqonlis katalogi jer ar
gamosula.
sagamofeno katalogs miiRebT Tqvens
pavilionSi.
fasebi mocemulia preiskurantSi.
faifuris es nakeToba metad myifea.
kvercxi calobiT iyideba.
kolmeurneobis bazarSi siZvirea.
143
molaparakeba
Semswavlelebs unda SeeZloT miiRon monawileoba molaparakebaSi,
romelic exeba erToblivi sawarmos Seqmnas, saqonlis miwodebas, garigebas,
ganixilon kontraqtis dadebis pirobebis ganxilvas...
molaparakeba
molaparakeba Sedga erTi Tvis win.
gamarTva
dasruleba
molaparakebaSi monawileoba
daswreba
valdebuleba
valdebuleba
ganxilva
dRis wesrigi
sakiTxis ganxilva
dokumentaciis ganxilva
valebis ganxilva
kontraqtis pirobebis
ganxilva
guSin dasrulda molaparakeba
opelis firmasTan.
orive firma monawileobda
molaparakebaSi.
me ar veswrebodi am molaparakebebs.
petrem aiRo valdebuleba da unda
Seasrulos kidec igi.
dRis wesrigSi warmodgenilia
Semdegi gansaxilveli sakiTxebi.
dRes unda ganvixiloT daswrebis
sakiTxi.
gadawyda, rom mosavlis aRebis
vadebis ganxilva gadatanil iqnes
xvalisTvis.
kontraqtis pirobebis ganxilvas
daeTmoba mTeli dRe.
Seqmna
erToblivi sawarmos Seqmna
samecniero-sawarmo
gaerTianeba
mmarTveloba/gamgeoba
iuridiuli piri
mza produqcia
mza produqcia dafasoebulia da
mzadaa momxmareblisTvis
misawodeblad.
144
damtkiceba
wliuri gegma
perspeqtiuli gegma
gadawyvetileba
gadawyvetilebis miReba
krediti
kreditis aReba
wliuri gegma mtkicdeba gamgeobis
mier.
Cven gvaqvs mzad momavali wlis
perspeqtiuli gegma.
ruseTis dumam miiRo gadawyvetileba
embargos Sesaxeb.
kreditis asaRebad saWiroa uZravi
qonebis Cadeba.
Rirebuleba
sabazro Rirebuleba mniSvnelovnad
aRemateba saqonlis TviTRirebubas.
teqnologia
Rvinis xarisxi teqnologiebzea
damokidebuli.
wili
ra wili aqvs lukoilSi daviTs?
xarjva
xarjviTi nawili Warbobs biujets.
gasaRebis bazari
bazris sakiTxi jer gadawyvetili
ar aris.
subsidireba
Cveni proeqtis subsidireba ukve
gadawyvetilia.
kontraqti
grZelvadiani
daido kontraqti or ucxour
firmasTan.
es kontraqti grZelvadiania.
sagarantio werili
bankis sagarantio werili
dagexmarebaT sesxis aRebaSi.
sagarantio vada
vadis gasvla
saqonlis mowodebis vadis
gasvlasTan dakavSirebiT Cven
movaxdineT kontraqtis analizeba.
pasuxismgeblobis dakisreba
Tqven dagekisraT pasuxismgebloba
kontraqtis Sesrulebaze.
saqme
sarfiani saqme
me viSove sarfiani saqme.
145
saqmiani mimowera
saqmiani kontaqtebi
partniori
saqmiani
ucxoeli
SeTavazeba, winadadeba
saqonlis SeTavazeba
komerciuli SeTavazeba
momgebiani winadadeba
potenciuri
klienti, partniori, investori
garantia
xarisxiani momsaxureba
saqonlis xarisxi
warmateba
molaparakeba
Sexvedraze
vadebze
protokoli
Sesruleba
dakveTis
kontraqtis pirobebi
SeTanxmeba, mogvareba
SeTanxmeba saqonlis
mowodebaze
mogvareba
SeTanxmeba vadebze
146
kontraqtis gaformebas win uZRoda
saqmiani mimowera.
gaaRrmaveT saqmiani kontaqtebi.
saqmiani partnioris moZebna
yovelTvis Wirs.
ucxoeli partniorebi xval
gvewvevian.
myidvels SesTavazes mravalgvari
saqoneli.
es momgebiani winadadebaa.
mosaxleobisaTvis momsaxurebis
SeTavazeba SeuZlia firma pirimzes.
es firma iZleva xarisxiani
momsaxurebis garantias.
saqonlis xarisxis garantias ver
mogcems verc erTi firma.
kargi saqoneli misi gayidvis
garantiaa.
molaparakeba Sexvedris Sesaxeb
gadaido.
molaparakeba jarebis gayvanis
Sesaxeb Seferxda.
molaparakeba gaformda saTanado
pritokoliT.
partniori valdebulia droze
Seasrulos dakveTa.
kontraqtis pirobebiT sruldeba.
xeli moewera SeTanxmebas saqonlis
mowodebaze.
am problemis mogvarebas dro
sWirdeba.
vizitis vadebze SeTanxmeba jer ara
gvaqvs.
dakveTa, SekveTa
telefoniT
picis SekveTa SeiZleba telefoniT.
bileTebis dakveTa SeiZleba avia
saagentos meSveobiT.
ganacxadi
fexburTis bileTebze ganacxadi unda
gakeTdes erTi kviriT adre.
warmodgena
licenziis
gTxovT warmoadginoT licenzia.
fasdakleba, SeRavaTi
SeRavaTi sakmaod soliduria.
fasdakleba 50% iania.
daiwyo saSobao fasdakleba.
saqmiani dokumentacia
Semswavlelebs unda SeeZloT saSualo sirTulis saqmiani werilis
Sedgena da masze ufro rTuli dokumentis wakiTxva. magaliTad, erToblivi
sawarmos, asociaciis, fondis Seqmnis Sesaxeb.
saqmiani werilebi
Txovnis amsaxveli werili
werili-Setyobineba
mowvevis teqsti
damadasturebeli werili
sarekomendacio werili
madlobis werili
moTxovnis amsaxveli werili
moTxovna
moTxovnis Seswavla
moTxovnis ganxilva
moTxovna raimes SeZenaze
saqonliT daintereseba
saqmiani kavSirebis damyareba
mudmivi myidveli
potenciuri myidveli
moTxovnileba
moTxovnileba xarisxian saqonelze.
werili-SekveTa
SekveTis Sesruleba
saqonlis dasaxeleba
fasi
SekveTis moculoba
SekveTis moqmedebis vada
147
SekveTis gauqmeba/anulireba
dazRveva
sadazRvevo polisi
usafrTxoebis uzrunvelyofa
CvenSi araerTi sadazRvevo kompaniaa.
saCivris werili
CiviliT mimarTva
arbitraJi
dava
uTanxmoeba/azrTa sxvadasxvaoba
saCivris ganxilva
zarali/danaklisi
zaralis anazRaureba
dajarimeba/jarimis gadaxda
Sablonuri frazebi, romelic
gamoiyeneba:
saqmiani werilis dasawyisSi
SemakavSirebel elementebad
werilis dasasruls
148
pativcemulo...
batono/qalbatono...
Tqveni werilis pasuxad mogaxsenebT...
Cveni SeTanxmebis Tanaxmad, gTxovT...
moxaruli var gacnoboT, rom...
samwuxarod, unda SegaxsenoT, rom...
damatebiT SegviZlia gacnoboT, rom...
imis gamo, rom...
zemoTqmulidan gamomdinare...
amasTan dakavSirebiT...
Tqveni yuradReba gvinda mivapyroT...
saqme isaa, rom...
Cveni azriT...
upirveles yovlisa...
garda amisa...
madloblebi dagrCebiT SekveTis
droulad SesrulebisTvis.
gTxovT saswrafod gvacnoboT...
veliT Tqvens Tanxmobas
pativiscemiT...
Rrma pativiscemiT...
veliT Tqvens pasuxs.
2.4 kulturuli aspeqti
kulturuli aspeqti SeiZleba or ZiriTad jgufad gaiyos:
sociokulturuli qceva da ZiriTadi qveyanaTmcodneobiTi cnobebi. cxadia,
rom namdvili komunikacia ar gamoixateba mxolod metyvelebis procesis
struqturirebiTa da gramatikuli sistemis swori gamoyenebiT. ucxour
enaze urTierTobis mniSvnelovan mxares warmoadgens verbaluri da
araverbaluri qcevis marTlzomierad, mocemuli kulturis Sesabamisad
gamoyeneba. bunebrivia, rom socialuri qcevis wesebi araa ise mkacrad
gansazRvruli, rogorc gramatikuli, magram Semswavleli unda flobdes
ara marto enobriv da sametyvelo saSualebebs, aramed unda icodes
qarTveli xalxis socialuri qcevis normebi, rom ar dauSvas
kulturaTmcodneobiTi uzustobebi. imisaTvis, rom araqarTvelma myarad
igrZnos Tavi saqarTveloSi cxovrebisas da dajerebuli iyos sakuTar
unar-CvevebSi unda flobdes garkveul codnas qveyanaTmcodneobaSi. e.i.
unda icodes saqarTvelos geografiuli mdgomareoba, mosaxleoba,
saxelmwifo da politikuri mowyoba, saSinao da sagareo politikis
ZiriTadi tendenciebi da a.S. am miznebidan gamomdinare sociokulturul
qcevaSi gaerTianda Semdegi sakiTxebi:
_ kontaqtis verbaluri saSualebebi
_ kontaqtis araverbaluri saSualebebi
_ socialuri pirobiTobebi da ritualebi
qveyanaTmcodneobiTi cnobebi Semdeg sakiTxebs aerTianebs:
_
_
_
_
_
−
−
_
_
_
_
_
_
geografiuli cnobebi saqarTvelos Sesaxeb
saqarTvelos kuTxeebi da qalaqebi
mosaxleobis eTnikuri Semadgenloba
saxelmwifo struqtura
politika
kultura
ganaTleba
sakuTrebis formebi
religia
tradiciebi
janmrTeloba
dResaswaulebi
metruli sistemis Sesabamisoba
kulturuli aspeqtis aRwerilobaSi Cans sakomunikacio arealis
TandaTanobiTi gafarToeba, rogorc enobrivi, aseve informaciuli
TvalsazrisiT.
149
2.4.1 sociokulturuli qceva
A1 – enis gasaRebi
kontaqtis araverbaluri saSualebebi
sxeulis moZraoba:
xelis CamorTmeva
araoficialuri misalmebisas an damSvidobebisas megobrebi, kargi nacnobi
an TanamSromeli kacebi xels arTmeven erTmaneTs. qalebSi, rogorc wesi,
xelis CamorTmeva miRebuli ar aris. qalebi umetesad kocniT xvdebian
erTmaneTs.
xelis CamorTmevas an kocnas, Cveulebriv axlavs verbaluri kontaqti
misalmebis an damSvidobebis formuliT.
Sexeba
araoficialur situaciaSi, xelis gayra, mklavze xelis mokideba, mxarze
xelis moxveva TanamosaubresTan keTilganwyobilebis gamoxatvaa.
megobruli, axlo urTierTobisas miRebulia xel-mklav gamodebuli
siaruli (rodesac qali da kaci an ori qali modis da ara kacebi).
moxveva, kocna
araoficialur situaciaSi megobrebi, kargi nacnobebi, naTesavebi erTmaneTs
exvevian da kocnian. es Cveulebriv xdeba xangrZlivi ganSorebis Semdeg
Sexvedrisas. yoveldRiuri Sexvedrisas kocna miRebuli ar aris.
Jestebi
araoficialur viTarebaSi qarTvelebi, rogorc wesi, uxvad iyeneben
Jestikulacias. magaliTad, Tavis gaqneva−uaryofis niSania, Tavis daqneva−
Tanxmobis gamoxatvaa, xelebis gaSla – gakvirvebas gamoxatavs, saCvenebeli
TiTis safeTqelTan mitana – uazrobis, sisulelis niSania, gaSlili, win
gawvdili xelis mtevnis zemoT-qvemoT moZraoba damSvidobebas aRniSnavs,
mxrebis aCeCva – eWvis, arcodnis gamoxatvaa, yelTan saCvenebeli TiTis
mitana da gasma – mombezrda, yelSi amomividas niSnavs, ori TiTiT
yelis gamoweva – Txovnis aRmniSvnelia, aweuli ceri TiTi – kargia...
mimika
araoficialur viTarebaSic mimika did rols TamaSobs arasametyvelo
urTierTobisas. mimikiT saubari aseve miRebulia saqarTveloSi. magaliTad,
warbebis aweva – gakvirvebis niSania, warbebis SeWmuxvna – ukmayofilebas
niSnavs, kbilebis RrWiali, ybebis TamaSi – gabrazebis niSania, igi tkivilis
gamomxatvelic aris.
150
pozebi
araoficialur viTarebaSi ki araa miRebuli savarZelSi naxevrad
wamowolil mdgomareobaSi fexebis win gaweva, uzrdelobad iTvleba
fexebis magidaze an savarZlis saxelurze dadeba. megobrebis wreSi
yofnisas dasaSvebia xelebis Tavis ukan dawyoba. misaRebia fexis fexze
gadadeba, xelebis gadajvaredineba, xelis mtevanze nikapis Camodeba.
zrdilobis normebi
rogorc araoficialur, ise oficialur viTarebaSi qarTvelebisaTvis
tradiciulad zrdilobis normebi erTnairia: qalis, moxucis, bavSvis
pativiscema – adgilis daTmoba transportSi, transportidan
gadmosvlisas xelis gawodeba, manqanis karis gamoReba da Cajdomis
Semdeg karis miketva, karebSi win gatareba (ucxoeTis bevr qveyanaSi
miRebulia, rom magaliTad, restoranSi kaci win Sedis). kaci fexze dgeba,
rodesac oTaxSi qali Sedis, kacebi quds ixdian SenobaSi Sesvlisas
(adre, Sexvedrisasac kacebi misalmebis niSnad quds uxdidnen erTmaneTs),
kaci elodeba, vidre pirvelad qali ar gauwvdis xels misalmebis niSnad.
151
A2 − safuZvlis done
kontaqtis verbaluri saSualebebi
wardgineba an TviTwardgineba gacnobisas
Sua xnis xalxs, rogorc wesi, waradgenen ase – icnobdeT, batoni petre/
batoni petre didebuliZe, an Tanamdeboba + batoni/qalbatoni + saxeli,
gvari: redaqtori qalbatoni ana WabaSvili;
TviTon pirovneba Tavis Tavs waradgens formuliT: me gaxlavarT giorgi
bagrationi, samecniero departamentis ufrosi. am wardginebis sapasuxo
formulaSi Tanamdeboba aRar figurirebs – sasiamovnoa Tqveni gacnoba
batono giorgi.
SesaZlebelia aseTi formulis gamoyenebac: batoni + Tanamdeboba/statusi
– batoni direqtori, batoni profesori, batoni ministri.
axalgazrdebs xSirad mxolod saxeliT waradgenen: gaicaniT, es Cveni
nikoa, an saxeli + gvari – niko dadiania an gaicaniT es mariamia, Tamaris
qaliSvili/es anis vaJia, dimitri. gamoiyeneba aseve kninobiTi saxeli –
niniko, aniko, vaniko, mixako, daTuCi.
telefoniT kontaqti
araoficialur viTarebaSi gamoiyeneba formula – saxeli + var/gawuxeb
+ gvari – kaxa var, ColoyaSvili, giorgi emxvari gawuxebT.
oficialur viTarebaSi meordeba zemoT warmodgenili formula odnavi
saxecvlilebiT – gamarjobaT, Tqven gawuxebT biblioTekis direqtori
nodar amirejibi. sapasuxo replika iqneba amgvari – diax, batono
direqtoro an gismenT, batono nodar.
werili
araoficialuri mimarTvisas gamoiyeneba formula (Cemo) Zvirfaso/(Cemo)
sayvarelo + saxeli – (Cemo) Zvirfaso nino, (Cemo) sayvarelo maiko, (Cemo)
usayvarleso bebo... werili SeiZleba dasruldes ase – siyvaruliT, Seni
naTia, axlo momavalSi Sexvedris imediT, giorgi, gkocni, Seni merabi...
oficialuri werili SeiZleba daiwyos amgvarad – (Rrmad)(pativcemulo)
batono/qalbatono + saxeli – batono giorgi, werilis dasasruli –
pativiscemiT, + saxeli, gvari – pativiscemiT, nino abaSiZe.
152
kontaqtis araverbaluri saSualebebi
sxeulis moZraoba:
xelis CamorTmeva
oficialur situaciaSi, vTqvaT, pirveli Sexvedrisas, xels uwvdis asakiT
an mdgomareobiT ufrosi qali kacs, rogorc misalmebisas, aseve
damSvidobebisas. xeli arc Zalian magrad da arc zedmetad modunebulad
ar unda CamovarTvaT. politikosebs Soris gavrcelebulia orive xelis
CamorTmeva, rac CvenSi mainc da mainc miRebuli ar aris.
Sexeba, Jestebi, mimika
Sexeba, moxveva, kocna, Jestebi da mimika oficialur situaciaSi miRebuli
ar aris. Tanamedrove oficialuri Sexvedrebi xelis CamorTmeviT
Semoifargleba, gamoiyeneba minimaluri Jestikulacia, oficialuri stili
xasiaTdeba TavSekavebulobiTa da naklebi emociurobiT.
Tvalebis roli
qarTvelebi advilad saurTierTo xalxia. saubris dros miRebulia
erTmaneTisTvis TvalebSi yureba. Tvalis arideba – aragulwrfelobisas,
tyuilis niSania, Tvalis miStereba – Tavxedobis, gaumarTlebeli
moTxovnis, an aragulwrfelobis dafarvis niSania.
raki oficialur viTarebaSi Jest-mimikis roli dayvanilia minimumamde,
amitom Tvalebi did rols TamaSobs kontaqtis SesanarCuneblad.
urTierTobis distancia
araoficialur viTarebaSi
saqarTveloSi megobrebis Sexvedrisas urTierTobis distancia
daaxloebiT mklavSi moxrili xelis daSorebazea. e.i. is ufro moklea,
vidre aRmosavleTSi, sadac ara xelis CamorTmeviT, aramed Tavis daxriT
esalmebian erTmaneTs.
oficialur Sexvedrebze urTierTobis distancia orjer-samjer ufro
izrdeba.
153
socialuri pirobiTobebi da ritualebi
stumrobis ritualebi:
araoficialuri stumrobis dro
megobrul viTarebaSi stumrad umetesad saxlSi SabaTs an kviras
(SesaZlebelia kviris nebismier dResac) dabadebis dReze, qorwilSi,
ZeobaSi an Wiris sufraze – qelexSi, ormocze, wlisTavze sadilad (14-1516 saaTidan) an vaxSmad (18-19 saaTidan) patiJeben Cveulebriv, ramdenime
dRiT adre. sufraze dagvianeba sasurveli ar aris, magram xSirad xdeba
xolme. sufrasTan gatarebuli dro Seesabameba mowvevis mizezs – lxinis
sufris dro ganusazRvrelia. mas ZiriTadad Tamada gansazRvravs. Wiris
sufraze dro met-naklebad limitirebulia, daaxloebiT ori saaTi.
dapatiJeba xdeba umetesad telefoniT. werilobiT zogjer patiJeben
did wveulebebze – qorwilSi, saiubileo dabadebis dReze. didi wveulebebi
umetesad restoranSi ewyoba.
stumrad Tavis daWera
maspinZloba saqarTveloSi Zalian delikatur doneze xdeba. stumari
iseve komfortulad unda grZnobdes Tavs, rogorc sakuTar saxlSi.
aperativi an furSeti miRebuli ar aris. stumrebis miReba xdeba Tavidanve
sufrasTan. sasmeli (sxvadasxvanairi, ZiriTad ki Rvino) da civi kerZebi
sufraze awyvia. cxeli kerZebi Semodis TandaTan sufris mimdinareobis
kvaldakval. bolos Cai an yava, namcxvrebi, torti, muraba Semodis sufraze.
maspinZlebi stumrebs xSir-xSirad sTavazoben axlad Semotanili kerZis
gadaRebas. sufraze Tamada sargeblobs ganusazRvreli uflebebiT, Tumca
amis miuxedavad, sufris mimdinareoba demokratiis nimuSia. Tamadis
warmoTqmul sadRegrZelos sufris wevrebi ganavrcoben da Sesvamen.
sufraze awyvia Rvinis Wiqebi, romlebic yoveli sadRegrZelos win ivseba.
sadRegrZelos mniSvnelobidan gamomdinare, Tamadam SeiZleba
gansxvavebuli sasmisi moiTxovos. saqarTveloSi ludiT sadRegrZelos
ar warmoTqvamen. sufris dasrulebis Semdeg stumrebi emSvidobebian
maspinZlebs da madlobas uxdian keTili maspinZlobisaTvis.
saCuqrebi
stumrad misvlisas diasaxlisisaTvis miaqvT yvavilebis Taiguli, an sunamo,
mamakacisaTvis raime sasmeli.
Tu gansakuTrebuli dRe aRiniSneba, magaliTad, dabadebis dRe, iubile,
qorwili, bavSvis dabadeba, Sesaferisad arCeven saCuqars – dabadebis
dRisa Tu saiubileo TariRisaTvis − asakisa da mdgomareobidan
gamomdinare, suvenirebs, xelovnebis nimuSs, wigns, kosmetikas, parfiumerias,
halstuxs... qorwilze – TeTreuls, WurWels, sxvadasxva saojaxo nivTebs,
Zalian axloblebi xSirad fuls Cuqnian. axalSobils ki misTvis
aucilebel samomxmareblo sagnebs, tansacmels an raime Zvirfas nivTs
usaxsovreben xolme.
154
Cacmuloba
araoficialuri stumrobisas xalxi yoveldRiurobisagan gansxvavebuli,
gamorCeuli tansacmliT midis. axloblebTan stumrobisas grZeli saRamos
kaba da smokingi miRebuli ar aris.
sasaubro Temebi
araoficialur garemoSi megobrebi ZiriTadad saubroben ojaxur
mdgomareobaze, amindze, aSuqeben kulturul cxovrebas, janmrTelobas.
didi gaxaliseba da sicil-xarxari mohyveba xolme anekdotebis, mxiaruli
istoriebis moyolas. sufraze aucileblad mRerian, ukraven, cekvaven.
bolo periodSi didi dro eTmoba politikur movlenebze saubars.
qaTinaurebi
qarTvelebs uyvarT komplimentebi. qalebi erTmaneTs xSirad uqeben
tansacmels, fexsacmels, Tmis varcxnilobas, garegnul formas.
komplimentze meore mxare pasuxobs SekiTxvas − marTla? marTla mixdeba?
marTla mogwons? madlobT, komplimentisTvis.
155
B1 − zRvruli done
socialuri pirobiTobebi da ritualebi
oficialuri Sexvedrebis ritualebi:
msoflios sxvadasxva qveyanaSi didi gansxvaveba ar aris oficialur,
saqmian vizitebs Soris. saqmiani Sexvedrebi SesaZloa sauzmobisas, sadilze
an vaxSmad (rogorc wesi an restoranSi, an firmaSi).
saqmian Sexvedraze mowveva xdeba an werilobiT an telefoniT. dagvianeba
Zalian arasasurvelia.
saqmiani Sexvedrisas TariRi ukeTesia rac adre iqneba SeTanxmebuli.
aseTi Sexvedrebisas winaswar gansazRvrulia stumrebis raodenoba, maTi
adgilebi magidasTan, Sexvedris drois xangrZlivoba.
oficialur Sexvedraze qcevis normebi
saqmiani Sexvedrebi sauzmeze, sadilze Tu vaxSamze TiTqmis yvela qveyanaSi
erTnair garemoSi mimdinareobs. SesaZloa furSeti, warmoiTqmis
sadRegrZeloebi oRond ufro SezRudul raodenobiT, vidre megobruli
Sexvedrebisas. sadRegrZeloebis Sinaarsic ufro konkretuli saqmis
irgvliv trialebs, miRebulia Wiqebis Waxunic. Sexvedris kargad
dasrulebis Semdeg SesaZloa zepiri an werilobiTi madlobis gadaxda.
saCuqrebi, suvenirebi
saqmiani partniorebis erTi meoriT dainteresebis xarisxisa da
statusidan gamomdinare Cveulebriv Cuqnian xolme erTmaneTs bloknotebs,
kalmistrebs, qveynisaTvis damaxasiaTebel simbolikas – Rvinos, erovnul
suvenirebs, wignebs, albomebs.
Cacmuloba
oficialuri Sexvederebisas zogjer mosawvev baraTze aris miTiTebuli
tansacmlis saxeoba. restoranSi qali SeiZleba mivides grZeli saRamos
kabiT, kaci − smokingiT. saqmian partniorebTan Sexvedrisas kacebi
Cveulebriv icvamen kostiums, ikeTeben halstuxs.
sasaubro Temebi
saqmiani sakiTxebis ganxilvis Semdeg, Tu dro SezRuduli ar aris, SesaZloa
mimdinare kulturul da politikur sakiTxebze iyos msjeloba.
qarTvelebi Zalian afaseben mosaubris farTo interesebis sferos,
mravalmxriv ganaTlebas, amitom saintereso Temebia poezia, xelovneba,
sporti, ekonomika, filosofia, musika...
qaTinaurebi
oficialur garemoSi kompliments ZiriTadad eubnebian karg gamomsvlels,
mowonebas imsaxurebs muSaobis warmatebuli Sedegebis gamovlena. emociebi
TavSekavebulia, magram reaqcia cxadad da naTlad vlindeba.
156
B2 – zRvruli ganviTarebuli done
codnis kompleqsi, romelic aucilebelia qarTuli enis Seswavlisas
warmodgenilia sam ganakveTSi:
I
II
III
eTnografiuli
enobrivi
profesionaluri
eTnografiuli informacia
es informacia moicavs ZiriTadad qveyanaTmcodneobiT cnobebs, magram
Semswavleli unda flobdes wina doneebTan SedarebiT ufro dawvrilebiT
informacias, raTa srulyofilad SeZlos profesionalur urTierTobaSi
Tavisi miznebis realizacia.
saqarTvelo warmoadgens mravalerovan da mravalenovan saxelmwifos
Tavisi rTuli istoriuli warsuliTa da kulturuli memkvidreobiT.
garda eTnikuri gansxvavebulobisa (azerbaijaneli, somexi, berZeni, rusi,
daRestneli mosaxleoba...) TviT qarTvelebisTvis damaxasiaTebelia
mravalgvari kuTxuri gansxvaveba, romelic ganpirobebulia geografiuli
garemoTi. swored am kuTxurma gansxvavebebma gamoiwvia enobrivi,
dialeqturi, gansxvavebac.
XX saukunisa da XXI saukunis gariJraJis saqarTvelos istoriis ZiriTadi
movlenebi:
− ruseTis imperiis rRveva da 1917 wlis oqtombris revolucia
− saqarTvelos damoukideblobis mopoveba – 1918 w.
− saqarTvelos damoukideblobis dakargva da sabWoTa kavSiris
SemadgenlobaSi Sesvla – 1921 w.
− sabWoTa represiebis periodi – 1937-1938 ww.
− didi samamulo omi 1941-1945 ww.
− perestroika 1985-1991 ww.
− kidev erTxel damoukideblobis mopoveba 1991 w.
− SevardnaZis mmarTveloba 1992-2003 ww.
− vardebis revolucia 2003 w.
157
saqarTvelos gavleniani pirebi
saqarTvelos gavleniani pirebi arian: prezidenti, misi administracia,
misi partia, parlamentis Tavmjdomare, parlamentarebi, ministrebi,
sakanonmdeblo da aRmasrulebeli organoebi, prokuratura.
gavlenian pirebs miekuTvnebian masmediis warmomadgenlebi, kulturis
muSakebi, didi bankirebi, msxvili kompaniebis mflobelebi.
enobrivi informacia
enobrivi informacia moicavs im leqsikur da stilistur saSualebebs,
romlebic dakavSirebulia qarTuli kulturis erovnul specifikasTan.
sazogado arsebiTi saxelebi, romlebic gamoxataven qarTul
sinamdvilesa da yofas:
xati, ferwera, arqiteqtura, kaxuri qedi, Coxa, CurCxela, Romi, SoTi, maWari,
mWadi, sacavi da sxva.
konotatiuri, an simboluri mniSvnelobis matarebeli
erTeulebi:
Tbilisi − centraluri xelisufleba
bermuxa − Zlieri, pativsacemi adamiani
caltvina − uWkuo adamiani
rqiani − xepre adamiani
vazi/Rvino − saqarTvelo
leqsikuri
sakuTari saxelebi:
erekle, giorgi, daviTi, vaJa, akaki, mixeili, nino, nana, mariami, qeTevani,
Tamari...
oikonimebi:
jarianTi, TvaldamwvarianTi, giJvracua, seroJa, karapeta...
dReisTvis gavrcelebuli saxelebi:
laSa, jaba, zviadi, gio, anastasia, nato, qeTi, nuca...
im gmirTa saxelebi, romlebmac miiRes gadataniTi mniSvneloba:
TaTqariZe – zarmaci, msunagi. WiWikia – xumara, anekdoturi pirovneba;
mixo – kaxeli glexi, dajildoebuli iumoris grZnobiT...
geografiuli saxelebi, romlebsac farTo asociaciuri foni gaaCnia:
marabda, krwanisi, dmanisi, alazani da a.S.
158
frazeologizmebi:
qoneba qars gaatana; kedels cercvi Seayare.
aforizmebi:
xams moyvare moyvrisaTvis;
rasaca gascem Senia, rac ara dakargulia.
profesiuli informacia:
oficialur molaparakebaze qarTvelebi seriozulad iqcevian, an bevrs
laparakoben Jest-mimikis meSveobiT; uyvarT iumoris gamoyeneba da
TviTonac reagireben sxvis iumorze, iRimebian, xSirad xmamaRla xarxareben.
qarTvelebs axasiaTebT individualizmi, yvelas surs iyos pirveli,
prezidenti, direqtori...
Tu oficialur warmomadgenels ara aqvs sakmao rwmuneba, spontanuri
gadawyvetilebis misaRebad, is aWianurebs molaparakebebs zemdgom
organosTan SeTanxmebamde.
sxvadasxva sakiTxze msjelobisas qarTvelebs uyvarT avtoritetebze
apelireba, argumentad iyeneben andazebs, frTian gamoTqmebs da
TavgamodebiT amtkiceben mis siswores.
Tanxmobis an mowonebis niSnad mamakacebi mxarze utyapuneben erTmaneTs
xelebs.
oficialur viTarebaSi qarTvelebi icaven administraciul ierarqias.
saqmiani urTierTobis sferoSi tradiciulad iTvleba erovnuli
saCuqrebis mirTmeva, qarTul sufraze mi patiJeba.
oficialur Sexvedrisas Cveulebriv ar saubroben ojaxze, pirad
cxovrebaze.
saqmiani urTierTobisas pozitiuri mniSvneloba aqvs pirad kontaqtebs,
pirad nacnobobas.
seriozuli sakiTxebi qarTul sufrasTan xSirad ufro dadebiTad wydeba.
159
2.4.2 ZiriTadi qveyanaTmcodneobiTi cnobebi
A2 – safuZvlis done
qveyanaTmcodneobiTi kompetenciebis mizania, rom saqarTvelos araqarTveli
mosaxleoba srulad CarTuli iyos samoqalaqo integraciis procesSi,
xolo aq Camosulma ucxoelebma Tavisuflad/komfortulad igrZnon
Tavi. amisTvis, adaptaciis ama Tu im etapze maT unda hqondeT garkveuli
codna saqarTvelos Sesaxeb.
zogierTi aucilebeli cnoba saqarTvelos Sesaxeb
saqarTvelo mdebareobs kaspiisa da Sav zRvas Soris, didi kavkasionis
samxreT ferdobze. aRmosavleTidan mas esazRvreba azerbaijani,
samxreTidan ki TurqeTi da somxeTi.
saqarTvelos ZiriTadi mdinareebia – mtkvari, alazani, iori, aragvi (aRm.
saqarTvelo), rioni, enguri, bzifi, kodori, cxeniswyali (das. saqarTvelo).
mTebi – myinvarwveri (aRm. saqarTvelo), uSba, TeTnuldi (das. saqarTvelo)...
ZiriTadi qalaqebia – Tbilisi, gori, Telavi, gurjaani (aRm. saqarTvelo,
quTaisi, baTumi, foTi (das. saqarTvelo). qarTvelebis garda saqarTveloSi
cxovroben azerbaijanelebi, somxebi, rusebi, afxazebi, osebi, berZnebi...
qarTveli mosaxleoba tolerantulia sxva eris warmomadgenelTa
mimarT. aq ar aris rasobrivi Cagvra.
B1 – zRvruli done
zogierTi cnoba saqarTvelos Sesaxeb
saqarTvelos geografiulma mdebareobam ganapiroba misi bunebis
mravalferovneba. igi mdebareobs evraziis alpuri danaoWebis sartyelSi.
misi reliefi warmodgenilia maRali, saSualo da dabali mTebiT, zegnebiTa
da vakeebiT. saqarTvelos havac mravalferovania. dasavleT saqarTveloSi
notio subtropikuli havaa, aRmosavleTSi – mSrali da zomierad notio
subtropikuli. samxreT saqarTvelos hava kontinenturia.
aRmosavleT saqarTvelos mdinareebi (mtkvari, Tergi, alazani, iori, aragvi,
algeTi, liaxvi, qsani...) miekuTvneba kaspiis zRvis auzs. dasavleT
saqarTvelos mdinareebi (rioni, Woroxi, enguri, cxeniswyali, kodori, bzifi,
yvirila...) miekuTvneba Savi zRvis auzs.
saqarTvelos mniSvnelovani tbebia: faravani, paliastomi, tabawyuri,
jandari, bazaleTi, riwa...
160
saqarTvelos dRevandeli teritoria da mis samxreT-dasavleTiT mdebare
miwebi uZvelesi droidan dasaxlebuli iyo monaTesave qarTveluri tomebiT,
romelTa xangrZlivi urTierTkavSirisa da Serwymis Sedegad warmoiSva
qarTveli xalxi da rogorc erTiani saxelmwifo Camoyalibda XI saukunis
dasawyisSi. sabWoTa periodSi saqarTvelos SemadgenlobaSi Sedioda
aWaris avtonomiuri respublika, afxazeTis avtonomiuri respublika da
samxreT ruseTis avtonomiuri olqi. dRes-dReobiT am or ukanasknelze
saqarTvelos iurisdiqcia ar vrceldeba. isini mxolod formalurad
rCebian saqarTvelos SemadgenlobaSi.
saqarTvelos bunebis msgavsad eTnikuri Semadgenlobac mravalferovania.
saqarTveloSi cxovroben azerbaijanelebi, somxebi, rusebi, ebraelebi,
ukrainelebi, berZnebi, afxazebi, osebi...
saqarTvelo iyofa kuTxeebad – qarTli, kaxeTi, imereTi, guria, samegrelo,
raWa, leCxumi, svaneTi, samcxe-javaxeTi, aWara, fSavi, xevsureTi, gudamayari,
xevi, TuSeTi.
qarTuli samwerlobo ena qarTl-kaxur dialeqts efuZneba.
saqarTvelos saxelmwifo ena aris qarTuli, xolo afxazeTis avtonomiur
respublikaSi agreTve afxazuri (saqarTvelos konstitucia, muxli 8).
B2 – zRvruli done
politikuri wyobileba
saqarTvelos saxelmwifo politikuri wyobilebis forma aris
demokratiuli respublika. misi saxelwodebaa saqarTvelo.
qveynis umaRlesi warmomadgenlobiTi organo aris saqarTvelos
parlamenti, romelic axorcielebs sakanonmdeblo xelisuflebas,
gansazRvravs qveynis saSinao da sagareo politikis ZiriTad mimarTulebebs,
konstituciiT gansazRvrul farglebSi kontrols uwevs mTavrobis
saqmianobas da axorcielebs sxva uflebamosilebebs (saqarTvelos
konstitucia, muxli 48).
saqarTvelos prezidenti warmarTavs da axorcielebs saxelmwifos
saSinao da sagareo politikas. igi uzrunvelyofs qveynis erTianobas
da mTlianobas, saxelmwifo organoTa saqmianobas konstituciis
Sesabamisad. saqarTvelos prezidenti saqarTvelos umaRlesi warmomadgenelia
sagareo urTierTobaSi (saqarTvelos konstitucia, muxli 69).
mTavroba saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad uzrunvelyofs
aRmasrulebeli xelisuflebis, qveynis saSinao da sagareo politikis
ganxorcielebas. mTavroba pasuxismgebelia saqarTvelos prezidentisa
da parlamentis winaSe (saqarTvelos konstitucia, muxli 78).
mTavrobis Tavjdomarea premier-ministri.
161
erovnul umciresobebTan da
ucxoel moqalaqeebTan damokidebuleba
saqarTvelos moqalaqeni Tanasworni arian socialur, ekonomikur,
kulturul da politikur cxovrebaSi ganurCevlad maTi erovnuli,
eTnikuri, religiuri Tu enobrivi kuTvnilebisa. sayovelTaod aRiarebuli
princi pebisa da normebis Sesabamisad maT ufleba aqvT TavisTavad,
yovelgvari diskriminaciisa da Carevis gareSe ganaviTaron TavianTi
kultura, isargeblon TavianTi deda eniT pirad cxovrebaSi da sajarod.
saerTaSoriso samarTlis sayovelTaod aRiarebuli princi pebisa da
normebis Sesabamisad, umciresobaTa uflebebis ganxorcieleba ar unda
ewinaaRmdegebodes saqarTvelos suverenitets, saxelmwifo wyobilebas,
teritoriul mTlianobasa da politikur damoukideblobas (saqarTvelos
konstitucia, muxli 38).
saqarTveloSi mcxovreb ucxoel moqalaqeebs da moqalaqeobis aramqone
pirebs saqarTvelos moqalaqis Tanabari uflebani da movaleobani aqvT,
garda konstituciiTa da kanoniT gaTvaliswinebuli gamonaklisebisa
(saqarTvelos konstitucia, muxli 47).
kultura
saxelmwifo xels uwyobs kulturis ganviTarebas, kulturul cxovrebaSi
moqalaqeTa SeuzRudav monawileobas, kulturuli TviTmyofadobis
gamovlinebasa da gamdidrebas, erovnul da zogadsakacobrio
RirebulebaTa aRiarebas da saerTaSoriso kulturul urTierTobaTa
gaRrmavebas.
saqarTvelos yoveli moqalaqe valdebulia zrunavdes kulturuli
memkvidreobis dacva-SenarCunebaze. kulturul memkvidreobas saxelmwifo
icavs kanoniT (saqarTvelos konstitucia, muxli 34).
ganaTleba
yvelas aqvs ganaTlebis miRebisa da misi formis arCevis ufleba
(saqarTvelos konstitucia, muxli 35).
janmrTeloba
yvelas aqvs ufleba isargeblos janmrTelobis dazRveviT, rodesac
xelmisawvdomi samedicino daxmarebis saSualebiT. kanoniT dadgenili
wesiT gansazRvrul pirobebSi uzrunvelyofilia ufaso samedicino
daxmareba (saqarTvelos konstitucia, muxli 37).
sakuTrebis formebi
sakuTreba da memkvidreobis ufleba aRiarebuli da uzrunvelyofilia.
dauSvebelia sakuTrebis, misi SeZenis, gasxvisebis an memkvidreobiT miRebis
sayovelTao uflebis gauqmeba (saqarTvelos konstitucia, muxli 21).
162
inteleqtualuri Semoqmedebis Tavisufleba uzrunvelyofilia.
inteleqtualuri sakuTrebis ufleba xelSeuvalia (saqarTvelos
konstitucia, muxli 23).
religia
saxelmwifo acxadebs rwmenisa da aRmsareblobis srul Tavisuflebas,
amasTan erTad aRiarebs saqarTvelos samociqulo avtokefaluri
marTlmadidebeli eklesiis gansakuTrebul rols saqarTvelos istoriaSi
da mis damoukideblobas saxelmwifosagan.
saqarTvelos saxelmwifo da saqarTvelos samociqulo avtokefaluri
marTlmadidebeli eklesiis urTierToba ganisazRvreba konstituciuri
SeTanxmebiT. konstituciuri SeTanxmeba srulad unda Seesabamebodes
saerTaSoriso samarTlis sayovelTaod aRiarebul princi pebs da normebs,
kerZod, adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa sferoSi
(saqarTvelos konstitucia, muxli 9).
dResaswaulebi
saqarTvelos saxelmwifo uqmeebi
1-2 ianvari
7 ianvari
19 ianvari
3 marti
8 marti
9 aprili
9 maisi
12 maisi
26 maisi
24 agvisto
28 agvisto
14 oqtomberi
23 noemberi
axali weli
Soba
naTlisReba
dedis dRe
qalTa saerTaSoriso dRe
saqarTvelos damoukideblobis dRe
faSizmze gamarjvebis dRe
mociqul andria pirvelwodebulis dRe
saqarTvelos damoukideblobis aRdgenis dRe
konstituciis dRe
mariamoba
sveticxovloba
giorgoba
religiuri dResaswaulebi
udidesi saeklesio dResaswaulia brwyinvale aRdgoma uflisa RmerTisa
macxovrisa Cvenisa ieso qristesi.
aTormetTagan moZravni: bzoba, amaRleba, sulTmofenoba.
aTormetTagan uZravni:
7
19
15
7
19
ianvari
ianvari
Tebervali
aprili
agvisto
−
−
−
−
−
Soba
naTlisReba
mirqma
xareba
feriscvaleba
163
28 agvisto
21 seqtemberi
27 seqtemberi
4 dekemberi
− mariamoba
− RvTismSoblis Soba
− jvarTamaRleba
− taZrad miyvana
yovladwminda RvTismSoblisa
garda amisa, arsebobs didi religiuri dResaswaulebi, micvalebulTa
moxseniebis dReebi, saeklesio samaxsovro dReebi, marxvebi, xsnili dReebi
da a.S.
metruli sistema
saqarTvelosa da sxva qveynebis metrul sistemaSi garkveuli
gansxvavebebia. magaliTad,
1
1
1
1
1
diuimi
funti
iardi
saxmeleTo mili
sazRvao mili
164
2,54 sm.
0,3048 m.
0,9144 m.
1,609 km.
1,852 km.
1
1
1
1
funti
pinta
galoni
bareli
0,4536 kg.
0,568 l.
4,546 l.
163,65 l.
3 komunikaciuri kompetenciebi
mozardi SemswavlelebisaTvis
es Tavi warmoadgens saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis
saministros mier qarTuli enis flobis doneebis dadgenil standarts
araqarTveli moswavleebisaTvis.
!
sametyvelo
funqciebi
rubrika
1.1 socialuri
urTierTobebi
I klasi
misalmeba
gamarjoba! /
salami! / saRamo
gamarjoba(T)! dila mSvidobisa!
_ mSvidobisa! /
gamarjoba(T)!
rogor xar? /
rogor brZandebiT?
rogor xarT?
_ kargad.
naxvamdis!
kargad
brZandebodeT!
gmadlobT!
didi madloba!
mokiTxva
damSvidobeba
madlobis
gadaxda
mobodiSeba
Tavaziani
mimarTva
bodiSi!
Tqven... (rogor
xarT?)
wardgena, gacnoba me var... / es aris...
milocva
daTanxmeba, uari
waxaliseba
interaqcia
sufrasTan
Txovna
damSvideba
gafrTxileba
telefoniT
saubari
1.2 informaciis
gacvla
piradi
monacemebi:
gilocav dabadebis
dRes! / gilocav
axal wels!
diax / ara
yoCaR! / kargia!
miirTviT! _ didi
madloba! /
gmadlobT!
SeiZleba wavide?
SeiZleba movide?
SeiZleba gavide?
ra gqvia Sen? _ me
mqvia... ra gvari
II klasi
III klasi
mogesalmebiT!
rogor gikiTxoT?
Rame mSvidobisa!
madlobeli var!
didi bodiSi!
ukacravad!
mapatieT!
rogor brZandebiT? deda rogor
batono /
brZandeba?
qalbatono
gaicaniT, es aris... icnobdeT, es Cemi
megobaria.
gilocavT axal
gilocavT axal
wels! _ Cvenc
saswavlo wels!
gilocavT!
ki, ho...
kargi.
Zalian kargia!
brwyinvalea!
inebeT! _
gemrielad
gmadlobT!
miirTviT.
Tu SeiZleba,
gaval? Tu
SeiZleba, Semoval?
ara uSavs!
ra hqvia mas? _ mas
hqvia... ramdeni
araferia!
frTxilad iyavi!
Tu SeiZleba,
giorgis sTxoveT.
saidan xar(T)? _ me
Tbilisidan var.
165
xar? _ me var...
ramdeni wlis xar?
_ me var 7 wlis...
sad cxovrob? _ me
vcxovrob...
wlis aris ...? _ is
aris 8 wlis... sad
cxovrobs is? _ is
cxovrobs ...
_vin xar(T) Tqven?
_ me moswavle var.
erovnebis da
warmomavlobis
Sesaxeb
telefonis
nomeri
dabadebis dRe
me vcxovrob
saqarTveloSi.
me var somexi/rusi/
azerbaijaneli/
qarTveli
ojaxi
vin gyavs Sen? _ me
myavs deda, / mama, /
da, Zma
me var moswavle
saxeli, gvari,
asaki, misamarTi
saqmianoba
identificireba
pirovnebis /
sagnis
janmrTelobis
Sesaxeb
vin aris is? _ is
aris biWi, / gogona
ra aris es? _ es
aris kata...
rogor xar? _
kargad / cudad
TariRi
drois aRricxva
Cemi telefonis
nomeria...
Cemi dabadebis
dRea 15 noembers
ra hqvia dedaSens?
mamaSens? Sens Zmas/
das?
is aris skolis
moswavle
is aris / ar aris
moswavle
rogor xar(T)? _
arc ise kargad /
arc ise cudad
dRes aris 15
noemberi (Tveebis
saxelebi)
ra dRea dRes? _
dRes aris
orSabaTi...
gaciebuli var.
maxvelebs.
Maceminebs.
wvims. Tovs. / ar
wvims. ar Tovs.
dRes mziani/
Rrubliani amindia
me minda xatva, /
TamaSi...
me miyvars / me ar
miyvars
me Zalian minda...
ra dRea da ra
ricxvia dRes?
romelia
gazafxulis
Tveebi?
_gazafxulis
Tveebia...
(weliwadis droebi
da Tveebi)
ras akeTeb? _ me
saqmianobis,
aqtivobis Sesaxeb vxatav. ras akeTebs
amindis Sesaxeb
survilis Sesaxeb
TviTgamoxatva
sayidlebze
166
gogona? _ gogona
xatavs, wers...
rogori amindia
dRes? _ dRes
kargi/cudi
amindia... civa? _
civa/ ar civa
cxela? - cxela/ar
cxela
wyali ginda? _
minda/ ar minda
me momwons / me ar
momwons
me Zalian minda/
momwons/miyvars...
ra Rirs?
vkiTxulob/ vukrav
pianinos/
vaTvaliereb
Tavisufali
drois Sesaxeb
1.3 aRwera,
daxasiaTeba
adamianis
garegnoba
rogoria is? _ is
maRalia,/dabalia,
lamazia
adamianis
Cacmuloba
adamianis xasiaTi
sagnis aRwera
cxovelis aRwera
/ ras Sveba
cxoveli /
frinveli?
rogoria is? _ is
keTilia,/ Wkviania,/
kargia, cudia, /
sulelia...
rogoria is? is
aris
didi,/patara,/mokle
/grZeli
ZaRli, kata... lomi,
mgeli... cxovelia...
qaTami, bati...
beRura, bulbuli...
frinvelia...
me maqvs Savi Tma,
ori xeli, ori
fexi... is aris
qera / TeTri...
me macvia Savi
Sarvali, kaba...
is aris mxiaruli /
mowyenili
dadebiTi,
uaryofiTi
Sefaseba
sakuTari
poziciis
gamoxatva
grZnobebis,
emociis
gamoxatva
1.6 SegrZnebebis
gamoxatva
mas acvia
qvedakaba/zedatani/
TeTri perangi
is uWkuoa,
ulamazoa...
mrgvali, feradi...
es aris samkuTxa,
oTxkuTxa...
es ZaRli aris
Savi, / TeTri, /
Wreli...
ZaRli, kata
Sinauri cxovelia...
lomi, mgeli
gareuli cxovelia
Zalian
lamazia/mSvenieria..
.
1.4 gemovnebis
gamoxatva
1.5 Sefaseba,
damokidebuleba
mowoneba,
armowoneba
is aris msuqani/
gamxdari/maRali/da
bali
mogwons? _ diax,
momwons,/ara, ar
momwons
sworia! ar aris
swori!
Zalian kargia, /
lamazia, / didia...
rogoria? _
kargia/cudia...
Zalian kargia /
cudia
me ar momwons, me
ar miyvars...
mixaria!
Zalian mixaria!
Zalian bednieri
var!
gciva(T)? _mciva,/ar
mciva gcxela(T)? _
mcxela,/ar mcxela
arc ise kargia,
arc ise lamazia...
swori ar xar
kargad ar moiqca
arc ise ar civa /
arc ise ar cxela;
meZineba / ar
meZineba
1.7 saWiroebis,
survilis
gamoxatva
167
saWiroeba
1.8 emociis
gamoxatva
sixaruli
sinanuli
brazi
me minda/ar minda
me Zalian minda ...
ra kargia!
ra cudia!
me (Zalian)
gabrazebuli var!
eWvi, varaudi
gakvirveba
SiSi
sainteresoa / ar
aris saintereso
ara uSavs!
araferia!
indiferentuloba
1.9 droSi
orientireba
droSi ganTavseba dRes, / axla
erTxel
qronologia
xandaxan, / xSirad
vxatav
sixSire
xangrZlivoba
sad aris is?_is
aris oTaxSi.sad
aris wigni?_wigni
aris magidaze
maRazia aris
axlos / Sors...
168
erTi wuTiT!
rodis daibade?
rodis moxval?
xuTi saaTia. xuTis
naxevaria.
zogjer, arasdros,
iSviaTad
didi xania / arc
ise didi xania...
saxlTan, saxlTan
axlos, saxlidan
Sors
saxlis pirdapir,
saxlisken
mimarTuleba
1.11 logikuri
kavSiris
gamoxatva
mizezi, Sedegi,
opozicia
1.12 nebarTva,
valdebuleba,
akrZalva
1.13 interaqcia
saklaso oTaxSi
maswavleblis
miTiTebebi
ra bednierebaa!
ra saSinelebaa!
brazob? _ar
vbrazob?
SeiZleba, ar
movides. SeiZleba
movides.
marTla?
me meSinia / ar
meSinia ZaRlis...
interesi
1.10 sivrceSi
orientireba
adgilmdebareoba
me mWirdeba. me ar
mWirdeba...
imitom, rom...
Tu SeiZleba? _
SeiZleba, / ar
SeiZleba
momeci, Tu
es ar unda
SeiZleba wigni! ar gaakeTo, unda
daxato! ar dawero! gaakeTo
adeqi(T)!
dajeqi!/dasxediT!
gadaSale(T)
wign(eb)i! gamodi(T)
swrafad! xeli
aswie(T)! Sexede(T)
dafas! yuradRebiT
momismineT!
yuradRebiT iyaviT!
daiyaviT jgufebad!
gaakeTeT swrafad!
nu CqarobT! ras
dafasTan!
waSale(T) dafa!
siCume! Cumad!
iTamaSe(T)!
Sexede(T)!
momismine(T)!
gavimeoroT erTad!
daxate(T)! vin aris
dRes?/vin ar aris
dRes?
mipasuxe kiTxvaze!
Tqvi(T) qarTulad!
ra aris suraTze?
saSinao davaleba...
ityvi amis Sesaxeb?
SegiZlia aRwero?
SegiZlia
daaxasiaTo?
gavide? Semovide?
Tu SeiZleba,
damexmareT!
SeiZleba davxato?
ra gvaqvs
davaleba?
I klasi
II klasi
IIIklasi
Tavi, tani, Tma,
saxe, Tval(eb)i,
yur(eb)i, cxviri,
piri, xel(eb)i,
fex(eb)i,
tuC(eb)i, kbil(eb)i,
ena, muxli.
TiT(eb)i, mkerdi,
zurgi, muceli...
lamazi, uSno,
grZeli, mokle,
didi, patara,
maRali, dabali,
axalgazrda,
moxuci
kargi, cudi,
keTili, boroti,
Wkviani, suleli,
Zlieri, susti
kaba, Sarvali,
fexsacmeli,
winda/windebi,
qvedakaba, zedatani,
perangi, palto,
qudi, CanTa
msuqani, gamxdari,
swori / xuWuWi
Tma, TeTri, qera,
Savgvremani...
kiseri, yeli,
mkerdi, muceli,
mklavi, maja, xelis
mtevani, frCxilebi,
idayvi, terfi,
wvivi
Zalian lamazi,
mSvenieri, mrgvali
saxe/saxis, kexiani
cxviri...
savarcxeli
pirsaxoci, saponi,
jagrisi
xelis/saxis/piris/
fexis dabana,
kbilis jagrisi,
kbilis pasta,
bavSvis pirsaxoci...
mimarTvebi,
SekiTxvebi
maswavleblisadmi
leqsika
rubrika
2.1 individi
sxeuli
garegnoba
daxasiaTeba
tansacmlis
aqsesuarebi
higiena
gonieri, uWkuo,
mxiaruli,
mowyenili., Tamami,
morcxvi...
sawvimari, qolga,
Jaketi, Ceqmebi,
qamari, axali
palto, lamazi
kaba, Custebi...
seriozuli,
bejiTi, zarmaci,
Sromismoyvare,
uqnara
saTvale, mzis
saTvale, feris...,
svitri, qurTuki,
Jileti, CanTa,
zurgCanTa,
xelCanTa,
gulsabnevi...
Sampuni, abazana,
saabazano oTaxi,
banaobs
169
janmrTeloba/
avadmyofoba
eqimi, kargad var,/
cudad var/ avad
var
Sefaseba da
emociuri
reaqciebi
kargad, cudad
2.2 individis
garemocva
adamianebi
ojaxi /
naTesavebi
kaci, qali,
bavSv(eb)i, xalxi,
amxanagi, biWi,
gogo(na), cxoveli,
lekvi, knuti.
ojaxi, deda, mama,
Svili, da, Zma,
bebia, babua...
avadaa, sicxe aqvs,
gaciebulia,
axvelebs,
aceminebs...
janmrTeli,
avadmyofi...
Zalian kargad,
Zalian cudad,....
wamali, afTiaqi,
bavSvis eqimi,
wamlis daleva
moxuci qali /
kaci, axalgazrda
biWi / gogona,
xanSiSesuli,
mezobeli, naTesavi,
axlobeli
SviliSvili,
mSoblebi,
qaliSvili,
vaJiSvili...
lomi, vefxvi,
maimuni, niangi,
behemoTi...
pepela,futkari,
buzi... ciyvi...
lekvi, knuti, goWi,
Tikani, kvici, xbo,
wiwila... ZaRli
yefs, cxeni
Wixvinebs, kata
knavis...
jadosnuri joxi,
jadoqroba, Raribi
kaci, mdidari
kaci...
biZaSvili,
mamidaSvili,
deidaSvili
cxovelTa
samyaro
cxovelebia: ZaRli,
kata, cxvari, Rori,
Txa, cxeni, Zroxa;
mela, daTvi, mgeli,
spilo, iremi,
kurdReli... Tagvi,
frinvelebia:
qaTami, mamali,
bati, ixvi, Citi...
zRapris samyaro
mefe, dedofali,
ufliswuli,
sasaxle,
jadoqari... princi,
princesa
buneba
mze, ca, mTvare,
dedamiwa,
varskvlav(eb)i,
mdinare, qva, xe,
yvavili, foToli,
mze anaTebs...
gube, tba, zRva,
gora, mTa, tye...
bunebis
movlenebi
sicxe, sicive,
wvima, Tovli, qari
geografiuli
dasaxelebebi
saqarTvelo,
qalaqi, sofeli
yinva, nisli,
setyva, Tovlis
fifqi, kargi
amindi, cudi
amindi...
qveyana, dedaqalaqi,
javaxeTi, qvemo
qarTli...
170
gaxarebuli,
nawyeni,
gabrazebuli,
daRonebuli
Sinauri / gareuli
cxovelebi...
feria, jadosnuri
sarke,
mojadoebuli
saxli, uqnara,
zarmaci, Raribi,
Rataki, juja, devi
okeane.. mwvervali.
planeta, samyaro
mzis Casvla /
amosvla, xmeleTi,
wyali
daba, raioni.
saxelmwifos
atributebi
qalaqi
qalaqi, quCa,
maRazia, manqana,
gza, Senoba.
sofeli
mindori, yvavili,
balaxi, ezo
sacxovrebeli
adgili
saxli, oTaxi,
kedeli, fanjara,
kari
aveji,
sayofacxovrebo
nivTebi.
magida, skami,
savarZeli, taxti,
sawoli, karada,
Taro. televizori,
kompiuteri,
suraTi.
aqsesuarebi,
WurWeli
TefSi, Wiqa, dana,
Cangali, kovzi,
finjani, lambaqi.
skola,
personali
skola, klasi,
moswavle. zari,
gakveTili,
dasveneba.
maswavlebeli,
wera, kiTxva, xatva,
mosmena.
CanTa, wigni,
rveuli, kalami,
fanqari,
saswavlo nivTebi
saswavlo sagnebi
saxelmwifo,
prezidenti, droSa,
erovneba: qarTveli,
somexi,
azerbaijaneli,
rusi, berZeni...
parki, baRi.
gadasasvleli,
SuqniSani (wiTeli,
yviTeli, mwvane)
bostani, Robe
saqarTvelos
gerbi,
saqarTvelos himni;
transporti
miwis nakveTi,
venaxi, baRi,
saxuravi, buxari;
mindori, biliki,
wyaro.
bina, iataki, Weri,
saZinebeli oTaxi,
sastumro oTaxi,
kabineti, sasadilo
oTaxi,
samzareulo,
sadilobs...
Jurnalebis magida,
fexsacmelebis /
pianino, roiali,
tansacmelebis
uTo, sauTao,
karada,
telefonis
tansacmelebis
aparati,
sakidi, farda,
musikaluri
xaliCa, kedlis
centri, video,
saaTi, suraTebis
magnitofoni,
albomi.
WurWeli, WurWlis Tasi, langari,
Taro, Caidani,
sapure, samarile,
qvabi, tafa...
WurWlis karada,
macivari, gazqura,
wylis
gamacxelebeli
skolis direqtori, saklaso oTaxi,
skolis ezo,
kabineti,
biblioTeka,
direqtoris
sasadilo, sacurao kabineti,
auzi; klaseli.
sportdarbazi,
didi dasveneba,
sacurao auzi
eqskursia
saSleli; dafa,
saxazavi, wignis /
carci; merxi,
rveulis furceli,
Jurnali.
dRiuri, saxatavi
rveuli, funji,
saRebavi, feradi
fanqrebi.
sufTa wera. xatvis
qarTuli,
gakveTili. Sromis
saxelmwifo ena,
gakveTili. pirveli
mSobliuri ena,
gakveTili, bolo
maTematika, xatva,
gakveTili...
musika, sporti.
171
momsaxurebis
obieqtebi
maRazia, bazari,
gamyidveli.
sursaTi
nayini, kanfeti,
namcxvari, torti
kveba, kvebis
produqtebi
rZe,
transporti,
personali
avtobusi, taqsi,
velosipedi.
kulturuli
obieqtebi,
personali
Teatri, kino,
cirki, zooparki,
simRera, cekva.
fosta, personali
dResaswaulebi,
zeimebi
gasarTobi,
Tavisufali
dro,saTamaSoebi,
TamaSebi
2.3 aqtivobebi
Sin
dabadebis dRe,
axali weli,
saCuqari, naZvis xe,
gilocav dabadebis
dRes!/axal wels!
saTamaSo, Tojina,
manqana, doli,
burTi, feradi
fanqrebi, naxati.
puris maRazia,
supermarketi,
salaro, fuli,
lari, TeTri...
puri, karaqi,
pomidori,
xorci, yveli;
kombosto,
xili, bostneuli,
stafilo, Warxali,
kitri, stafilo;
badrijani;
vaSli, msxali,
sazamTro, nesvi,
atami, yurZeni.
qliavi, mandarini,
forToxali
limoni
Cai, yava, kvercxi,
rZis nawarmi,
axali, gemrieli.
mawoni, karaqi,
araJani, xaWo.
matarebeli,
Cemodani, rkinigza,
tramvai,
TviTmfrinavi,
troleibusi,
stiuardesa,
metro. mZRoli,
matareblis
memanqane.
gamcilebeli,
opera, biblioTeka, balerina, msaxiobi,
stadioni,
kinomsaxiobi,
momRerali,
cirkis msaxiobi,
sportsmeni.
klouni, masxara,
momTvinierebeli
fosta, werili,
safosto yuTi,
marka.
werilis gagzavna...
torti, namcxvari,
aRdgoma, wiTeli
gozinayi, CurCxela. kvercxi, qriste
gilocav Sobas!
aRdga! _WeSmaritad
aRdga!
naZvis xis
saTamaSo...
zooparkSi.
cxovelebi
galiaSi.
aris, dgeba, wveba,
midis. aTvalierebs.
Wams, svams, xedavs, swavlobs,
laparakobs, usmens, kiTxulobs,
ibans, icvams, Tmas
ivarcxnis,
skolaSi
xatavs, wers,
kiTxulobs, adeqi!
dajeqi! ekiTxeba,
pasuxobs, iTvlis.
imeorebs, zepirad
ambobs...
sporti
TamaSobs, curavs,
varjiSobs...
mirbis, xteba
172
doli, sayviri,
mozaika,
konstruqtori,
suraTebiani anbani,
Tofi,
wers, xatavs,
televizors
uyurebs, musikas
usmens,
kompiuterze
TamaSobs,
aferadebs
amxanagebTan
TamaSobs,
maswavlebels
pasuxobs,
gakveTils
imeorebs, Zerwavs
ejibreba, Widaobs,
Wadraks TamaSobs,
dasveneba,
garToba
TamaSobs, xatavs,
aferadebs,
seirnobs
momsaxureba
mgzavroba,
gadaadgileba
2.4 individis
orientirebi
dro
yidulobs
midis, mgzavrobs.
saaTi (4 saaTia);
dRes, axla.
weli, weliwadis
droebi;
gazafxuli,
zafxuli,
Semodgoma,
zamTari.
kviris dReebi:
orSabaTi,
samSabaTi,
oTxSabaTi,
xuTSabaTi,
paraskevi, SabaTi,
kvira
sezonebi
kviris dReebi
Tveebi
dRe/Rame
dila, saRamo, dRe,
Rame
drois
gansazRvra
sivrce
adgilmdebareoba
maxasiaTeblebi
feri
zoma
forma
wona
raodenoba
temperatura
Semadgenloba
ricxvebi
cekvavs, mReris,
TeTri, Savi,
wiTeli, mwvane,
lurji, yviTeli.
didi, patara
igebs, agebs
baRSi/parkSi
seirnobs,
saqanelaze zis,
aTvalierebs,
zooparkSi
fuls ixdis
avtobusiT
mgzavrobs
xuTis naxevaria...
gazafxulis
Tveebia... zafxulis
Tveebia...
dilas, saRamos...
Tveebis saxelebi...
SuadReze,
axla, 3 saaTia
Svidis naxevaria
axlos, Sors
skolaSi, saxlSi,
magidaze, Taroze,
aq, iq
skolisken...
skolasTan,
skolidan
cisferi,
stafilosferi.
mrgvali,
oTxkuTxedi...
bevri, cota
erTi, ori...
cxeli, civi
1_20
20_50s
oqrosferi,
yavisferi, baci,
muqi feris
uzarmazari,
samkuTxa, oTxkuTxa
kilo
uamravi, mravali
Tbili. grili
rkinis, xis,
plastmasis.
100-mde
173
!
gramatika
metyvelebis
nawilebi
arsebiTi saxeli
zedsarTavi
saxeli
ricxviTi saxeli
nacvalsaxeli
zmna
zmnizeda
Tandebuli
nawilaki
kavSiri
Sorisdebuli
winadadeba
winadadebis
tipebi
Sedgenilobis
mixedviT
winadadebis
tipebi
modalobis
mixedviT
I klasi
II klasi
saxelobiTi brunva. naTesaobiTi brunva
mravlobiTi ricxvi
(-ebiani
mravlobiTi)
dadebiTi xarisxis ufroobiTi
forma
xarisxis forma _
Zalian
raodenobiTi
raodenobiTi
ricxviTi saxelebi
ricxviTi saxeli
1_50
1_20
piris
piris
nacvalsaxelebi
nacvalsaxelebi
(mas...) CvenebiTi
(me, Sen, is, Cven,
nacvalsaxelebi es
Tqven, isini)
_ is
axlandeli drois axlandeli dro,
forma; aris zmnis
brZanebiTi kilo;
Sekvecili forma.
miyvars...
momwons...
drois zmnizeda
drois zmnizeda
erTxel, xSirad,
(axla) adgilis
xandaxan...
zmnizeda (aq,iq)
-Si, -ze
-ken
ara, diax, ar
ki, ho...
da
III klasi
micemiTi brunva,
moqmedebiTi brunva
raodenobiTi
ricxviTi saxelebi
1-100
kuTvnilebiTi
nacvalsaxeli (Cemi,
Seni, misi, Cveni,
Tqveni, maTi)
kavSirebiTi kilo
(unda/ar unda
gaakeTo)
zogjer, xSirad,
iSviaTad...
Tan, dan
kargi
imitom, rom...
martivi winadadeba
martivi winadadeba
rTuli winadadeba
(imitom, rom)
mtkicebiTi da
kiTxviTi
winadadebebi
mtkicebiTi da
kiTxviTi
winadadebebi
Zaxilis
winadadeba,
brZanebiTi
winadadeba.
!
fonetika da orToepia
zepiri metyvelebis dros yuradReba unda mieqces qarTuli
specifikuri Tanxmovnebis sworad warmoTqmas, mJReri, yru mkveTri da
yru fSvinvieri Tanxmovnebis opozicias (T _ t, d _ T, p _ f, Qq _ k, s
_ z, y, W, w, C, c, Z, j, h...)
174
sametyvelo
funqciebi
rubrika
1.1 socialuri
urTierTobebi
misalmeba
mokiTxva
IV klasi
madlobis
gadaxda
kargad iyavi!
mSvidobiT!
uRrmesi madloba!
madlieri var!
mobodiSeba
Zalian vwuxvar!
damSvidobeba
mobrZandiT!
Tavaziani
dabrZandiT!
mimarTva
wardgena, gacnoba gaicaniT, es aris...
V klasi
xom kargad
brZandebiT? rogor
gikiTxoT?
xvalamde!
momaval
Sexvedramde!
madlobas gixdiT!
madlobas gixdiT
daxmarebisTvis!
madlobas gixdiT
TanagrZnobisTvis!
samwuxaroa!
momiteveT! Tu
SeiZleba
momiteveT!
brZaneT!
icnobdeT, es aris...
milocva
momilocavs axali
weli!
qriste aRdga! _
WeSmaritad aRdga!
daTanxmeba, uari
(dRes kinoSi
wamoxval?) ra Tqma
unda! ara mgonia!
saukeTesoa! kargad
swavlas gisurveb!
salaTi gadaiReT!
keTili!
Txovna
Zalian gTxovT!
gemudarebiT!
damSvideba
nu nerviulob!
gafrTxileba
nu dardob! nu
fiqrob! ar
idardo!
icode, es saSiSia!
telefoniT
saubari
Tu SeiZleba, ninos
sTxoveT!
es beriZis binaa? _
ara, sxvagan
moxvdiT.
me Senze (masze)
ufrosi, didi
(patara) var...
me gaxlavarT ....
waxaliseba
interaqcia
sufrasTan
1.2 informaciis
gacvla
piradi
monacemebi:
VI klasi
warmogidgenT,
Cvens stumars,
icnobdeT, es aris...
gilocavT!
gisurvebT
yovelive kargs!..
araviTar
SemTxvevaSi!
saocaria!
fantastikuria!
Tu SeiZleba,
salaTi momawodeT!
_ inebeT! miirTviT!
Tu SeiZleba
wvniani damisxiT!
_gemrielad
miirTviT!
umorCilesad
gTxovT!
amaze arc ifiqro!
gafrTxileb, es
saSiSia!
frTxilad iyavi,
araferi
SegemTxves!
es beriZis binaa? _
ara, sxvagan
moxvdiT. nomeri
sworad akrifeT!
me gaxlavarT am
organizaciis
warmomadgeneli...
175
saxeli, gvari,
asaki, misamarTi
erovnebis da
warmomavlobis
Sesaxeb
me aqauri var / ar
var
telefonis
nomeri
rogoraa Seni
telefonis nomeri?
/ ra aris Seni
telefonis nomeri?
dabadebis dRe
erT kviraSi /
TveSi / ramdenime
dReSi Cemi
dabadebis dRea
ufrosi, SuaTana,
umcrosi
is muSaobs... is
diasaxlisia...
ojaxi
saqmianoba
identificireba
pirovnebis /
sagnis
janmrTelobis
Sesaxeb
TariRi
drois aRricxva
saqmianobis,
aqtivobis Sesaxeb
amindis Sesaxeb
survilis Sesaxeb
TviTgamoxatva
sayidlebze
yofnisas
Tavisufali
drois Sesaxeb
1.3 aRwera,
daxasiaTeba
176
Tavi / kbili /
muceli mtkiva
Tavs kargad ver
vgrZnob ukeTesad
var
axla aris 2005
wlis 17 aprili
weliwadis ra
droa axla?
ras Svebi? ras
Sveba gogona? _ is
wers, kiTxulobs...
dRes uRrublo /
uqaro amindia
wyali xom ar
ginda? _ ara,
gmadlobT, ar
minda / diax.
minda...
me es arc ise
Zalian momwons...
Zalian iafia /
Zviria... me minda
viyido...
vseirnob, cirkSi
mivdivar, curvaze
davdivar...
me moskovidan var.
me warmoSobiT,
qarTveli var,
magram axla
moskovSi vcxovrob.
miTxari Seni
Tu SeiZleba,
telefonis nomeri. Tqvens telefonis
nomers Caviwer. /
Tu SeiZleba,
Tqveni telefonis
nomeri miTxariT.
Seni dabadebis dRe Cven erT dRes (/
rodisaa?
erT TveSi / erT
wels( varT
dabadebuli...
warmogvidgineT
Cemi ojaxis
Tqveni ojaxi...
wevrebi arian...
umuSevaria....
droebiT
umuSevaria...
es gaxlavT Cveni
axali moswavle.
SeuZlodaa.
(SeuZlod var /
xar)
es moxda 1998 wels.
saSineli amindia.
wyali xom ar
gnebavT?
gadauReblad
wvims...
wyals xom ar
inebebT?
ver vitan!
vgiJdebi!
me minda puris /
yvelis... yidva
puri da kvercxi
unda viyido.
kargad verTobi.
mosawyenia!
momwyinda.
adamianis
garegnoba
adamianis
Cacmuloba
adamianis xasiaTi
sagnis aRwera
cxovelis aRwera
/ ras Sveba
cxoveli /
frinveli?
1.4 gemovnebis
gamoxatva
1.5 Sefaseba,
damokidebuleba
mowoneba,
armowoneba
dadebiTi,
uaryofiTi
Sefaseba
sakuTari
poziciis
gamoxatva
grZnobebis,
emociis
gamoxatva
1.6 SegrZnebebis
gamoxatva
1.7 saWiroebis,
survilis
gamoxatva
saWiroeba
1.8 emociis
gamoxatva
sixaruli
sinanuli
brazi
ra lamazia! ra
mSvenieria!
ra lamazi kaba
gacvia! ra kargi
Sarvali gacvia!
is braziania /
Wkviania, mSvidia
ulamazesia...
umSvenieresia!
kargad / cudad
acvia
kargi Casacmelia...
cudi / kargi
xasiaTi aqvs...
rogoria? didia,
uzarmazaria,
farToa, maRalia,
dabalia...
ZaRli yefs, kata
knavis, lomi
Rrialebs...
es magida xisaa /
rkinisaa...
saSineli /
brwyinvale xasiaTi
aqvs...
plastmasisaa...
cxeni Wixvinebs...
dafrinavs,
dacocavs...
Zalian kargia /
sainteresoa /
mxiarulia
mosawyenia
mSvenieria,
saSinelia...
sworia? _ sworia,
ar aris swori /
araa swori
ulamazesia
umSvenieresia
me mgoni / ara
mgonia...
me vfiqrob...
Cemi azriT...
kmayofili var /
ukmayofilo var
arc ise kmayofili
var / arc ise
ukmayofilo var
kargi iyo / ara
uSavda
Tavis tkivili
mawuxebs
fexsacmeli
mawuxebs
bednieri var!
ubednieresi var!
saWiroa davalebis
dawera / bevri
kiTxva
aucilebelia es
gaakeTo!
aucileblad
gaakeTe, / wamodi...
Zalian bednieria!
gaxarebuli var! /
mixaria!
cudia, rom ase
moxda...
gabrazebuli xar?
_ ara, ara var
gabrazebuli / ho
gabrazebuli var...
ubednieresia...
dasanania, rom
gatyda!
_ nu brazob! _ ar
vbrazob.
saSinlad moiqca...
gmirulad moiqca...
sawyenia...
177
eWvi, varaudi
me mgoni, ar mova
marTla?
mSiSaraa / araa
MmSiSara
Zalian
interesi
mainteresebs, ar
mainteresebs
indiferentuloba rogorc Sen ginda...
gakvirveba
SiSi
ara mgonia, movides me vfiqrob, ar
gaakeTebs
namdvilad?
seriozulad ambob?
uSiSaria...
Zlian meSinia, ase
rom moxdes...
minda gavigo...
minda vicode...
1.9 droSi
orientireba
droSi ganTavseba cota xanSi, erTi
qronologia
sixSire
xangrZlivoba
1.10 sivrceSi
orientireba
adgilmdebareoba
mimarTuleba
1.11 logikuri
kavSiris
gamoxatva
mizezi, Sedegi,
opozicia
1.12 nebarTva,
valdebuleba,
akrZalva
1.13 interaqcia
saklaso oTaxSi
maswavleblis
miTiTebebi
maSinve
wuTiT
xuTs aklia aTi
wuTi...
mudam, sul..
TveSi orjer /
yoveldRe kviraSi / samjer...
dReSi / TveSi
erTxel
erTi wuTiT...
ramdenime wuTiT /
saaTiT / dRiT /
wliT
weliwadSi
erTxel...
ramdenime xniT...
saxlidan
skolamde
saxlis win / ukan
skolasTan axlos
_ skolidan Sors
skolisken.
skolis pirdapir /
gverdiT /
mas ar aqvs wigni,
amitom ver
waikiTxa zRapari
is Wkviania, magram
zarmaci
nu akeTeb! nu yri!
nu yviri!
es advili ar aris,
magram arc Znelia
skolaSi ver
wavedi, radgan
davaleba ar
mqonda...
SegiZlia
Seasworo? vin
Seasworebs? vin
gaimeorebs? vin
ityvis sworad? vin
ityvis leqss? vin
mogviyveba? vin
daaxasiaTebs?
me kargad ver
mimarTvebi,
gavige/davwere/ver
SekiTxvebi
maswavleblisadmi davwere davaleba
178
im wuTas(ve)
Tu SeiZleba, waval ar SeiZleba amis
/ waviReb /
gakeTeba / dayra /
momawodeT...
gaxsna...
aba, vin mipasuxebs...
vin (ar) gaakeTa /
Seasrula
davaleba? ra ver
gaigeT? SekiTxva
xom ar gaqvT?
gasagebia? ra aris
gaugebari? ra aris
Zneli? SeZlebT
davalebis
Sesrulebas? Zneli
xom ar aris?
kargad ver gavige.
me mgoni, sworad
ver davwere...
es gaugebaria... ver
movaswari wakiTxva
/ dawera
leqsika
rubrika
2.1 individi
sxeuli
garegnoba
daxasiaTeba
tansacmlis
aqsesuarebi
higiena
janmrTeloba/
avadmyofoba
Sefaseba da
emociuri
reaqciebi
2.2 individis
garemocva
adamianebi
ojaxi /
naTesavebi
cxovelTa
samyaro
zRapris samyaro
buneba
bunebis
movlenebi
IV klasi
V klasi
VI klasi
Sinagani organoebi
(guli, adamiani
filtvebiT
sunTqavs...)
qeraTmiani,
SavTmiani,
xuWuWTmiani...
sasacilo,
saSineli,
mSvenieri,
brwyinvale
TeTrkabiani,
Savpaltoiani
sayure, beWedi,
Rili, yelsabami,
Tavsafari
Sinagani organoebi
(kuWi, RviZli...
Sinagano organoebi
Tirkmelebi...
wiTuri
sworTmiani,
grZelTmiani,
xuWuWTmiani
axovani,
warmosadegi
Rili (Rilebi),
Tmis samagri...
qamari, gulsabnevi...
gripiT avad,
surdo, gaciebuli,
eqimi, eqTani,
afTiaqSi wamlis
yidva, xvelebis
wamali, Tavis
tkivilis wamali...
kmayofili.
gajavrebuli,
dafiqrebuli...
sicxiani, gripiani,
avadmyofobs...
tkivilgamayuCebeli
wamali
arc ise kmayofili
var...
ukmayofilo var...
ulamazesi,
umSvenieresi...
batoni / qalbatoni batono giorgi,
qalbatono mariam
SvilTaSvili,
biZaSvili,
rZali, siZe,
deidaSvili,
bicola...
mamidaSvili
ZaRli yefs, kata
cxeni Wixvinebs...
knavis...
gareuli
cxovelebi...
wiTelquda,
jadosnuri
nacarqeqia,
zRprebi
cxovelTa
zRaprebi...
mTa, bari,
goraki, maRlobi
ucxoplaneteli,
kosmosuri
xomaldi
qariani dRe,
mSvenieri amindia
Rrubliani dRe,
wvimiani dRe,
batono giorgi,
qalbatono mariam
coli, qmari,
rZali, siZe,
bicola
spilo udidesi
cxovelia...
filosofiuri
zRaprebi...
momaRlo adgili...
gadauReblad
wvims....
kokispirulad
179
geografiuli
dasaxelebebi
saxelmwifos
atributebi
qalaqi
sofeli
sacxovrebeli
adgili
aveji,
sayofacxovrebo
nivTebi.
aqsesuarebi,
WurWeli
skola,
personali
saswavlo nivTebi
saswavlo sagnebi
momsaxurebis
obieqtebi,
personalebi
sursaTi
kveba, kvebis
produqtebi
transporti,
personali
kulturuli
obieqtebi,
personali
mziani dRe
somxeTi,
azerbaijani,
ruseTi, ukraina...
mTavroba, qalaqis
meri, gamgebeli
qalaqis centri,
parlamentis
Senoba, gamgeoba,
eklesia, qalaqeli
venaxi, xexilis
baRi, xili,
bostneuli
sakuTari saxli,
ezoiani saxli,
mravalsarTuliani
saxli
saweri magida,
kompiuteri,
audiomagnitofoni,
video;
mtversasruti,
wvnianis TefSi,
desertis TefSi,
didi da patara
kovzi
samaswavleblo,
klaseli, skoleli,
saaqto darbazi
fargali,
flomaster(eb)i,
buneba, istoria,
afTiaqi, afTiaqari,
gamyidveli,
molare
gemi, mezRvauri,
gemis kapitani,
bargi, tvirTi
naxatebis gamofena,
gamofena,
musikaluri
Teatri, Tojinebis
Teatri
parlamentis Senoba
boseli, saRore,
saqaTme
xexiliani ezo...
yana
bina, oTaxi,
saZinebeli,
samzareulo....
sastumro oTaxi,
samzareulo,
sakuWnao, samuSao
oTaxi, kabineti
kompiuteri,
musikaluri
centri, sarecxi
manqana, kombaini
fotoaparati,
videokamera
mravalsarTuliani
saxli
finjani, lambaqi,
dana-Cangali... yavis
Wiq(eb)i, Cais
Wiq(eb)i,
Tanaklaseli,
direqtoris
moadgile
feradi furclebi
sufra,
gadasafarebeli
geografia,
fosta, banki
fizika, qimia...
sasursaTo maRazia,
naWrebis maRazia...
avtobusi,
troleibusi,
tramvai
operis Teatri
amanaTis gagzavna
dasvenebis dRe,
wvims
evropis qveynebi...
qalaqis meria,
gamgeoba
kafe, bari,
restorani....
kvercxi, Sokoladi Zexvi, sosisi
jemi, muraba, xilis fanta, borjomi,
wveni, civi Cai,
Rvino, arayi
koka-kola,
fosta, personali
dResaswaulebi,
180
amerika, inglisi.,
safrangeTi...
Soba, axali weli,
qarTuli enis
kabineti....
markeri...
Sebolili Zexvi
mineraluri wyali,
koniaki, wiTeli
Rvino, Savi, TeTri
Rvino
avtobusis mZRoli,
taqsis mZRoli
samxatvro galerea,
sagamofeno
darbazi
dazRveuli
werilis gagzavna,
miReba
damoukideblobis
zeimebi
gasarTobi,
Tavisufali dro,
saTamaSoebi,
TamaSebi
2.3 aqtivobebi
Sin
skolaSi
sporti
dasveneba,
garToba
momsaxureba
mgzavroba,
gadaadgileba
2.4 individis
orientirebi
dro
dedis dRe,
siyvarulis dRe,
bavSvTa dRe
barbis Tojina,
distanciuri
manqana,
kompiuteruli
TamaSebi
aRdgoma,
navrozoba
dRe,
daWerobana,
damalobana
daxuWobana, wreSi
burTi, fexburTi,
kalaTburTi...
sZinavs, iRviZebs,
xumrobs, icinis,
televizors
uyurebs,
megobrebTan
erToba
kiTxulobs,
eTamaSeba,
curvaze dadis,
Sejibrebazea,
waago, moigo
daWerobanas
TamaSoben,
daxuWobanas
TamaSoben,
Tmas iWris,
isinjavs; mimtani,
gamyidveli, dalaqi
(parikmaxeri)
taqsis daWera,
matarebels
miuswro / ver
miuswro,
avtobusSi asvla,
avtobusidan
Camosvla
mecadineobs,
kompiuters
TamaSobas..
sauzmobs,
sadiloba,
vaxSmobs... Wams miirTmevs
darbis, varjiSobs
pasuxobs, xels
iwevs
Cempioni, angariSi,
fre, samiT ori,
erTiT erTi..
musikas usmens...
kinoSi, TeatrSi
midis....
xuTs aklia aTi
wuTi; xval, guSin
sezonebi
kviris dReebi
Tveebi
dRe/Rame
drois
gansazRvra
sivrce
SuadRe, SuaRame,
SuadRisas,
SuaRamisas
dilis cxra
saaTia, saRamos
Svidi saaTia, Ramis
ori saaTia
arc ise Sors, arc
ise axlos
visken xar, vis
mxareze xar?
fexburTs
TamaSoben....
xelosani
oficianti,
policia, mexanZre,
saswrafos eqimi
avtobusis, taqsis
gaCereba...
gamiCereT, aq
Cavdivar! Tqven xom
ar CadixarT?
CabrZandebiT?
mZRols gadauxada
fuli, ra Rirs
mgzavroba?
guSinwin,
guSinwiniswin
zeg, mazeg
orSabaTs, kviras...
am kviraSi, am
TveSi...
seqtemberSi,
agvistoSi...
dilas, saRamos,
SuadReze...
xuT saaTze, xuTis
aT wuTze, xuTis
naxevarze...
Zalain adre,
ganTiadze
xuTisTvis saxlSi
viqnebi
Soriaxlos...
181
adgilmdebareoba
maxasiaTeblebi
feri
zoma
forma
wona
raodenoba
temperatura
Semadgenloba
ricxvebi
skolamde
rkinis, xis
muqi yavisferi, Ria
yavisferi
didi maqvs, patara
maqvs
ovaluri,
grami, kilogrami
naxevari
Zalin civi, Zalian
cxeli
-ken
plastmasis
oqrosferi,
vercxlisferi...
36 nomeri
fexsacmeli
100-dan zemoT....
1000-mde
Ria feri, muqi
feri (feris)
42 zoma Sarvali
mesamedi, mexuTedi
1000-is zemoT...
gramatika
metyvelebis
nawilebi
arsebiTi saxeli
zedsarTavi
saxeli
ricxviTi saxeli
nacvalsaxeli
zmna
IV klasi
V klasi
viTarebiTi brunva
warmomavlobis
saxelTa warmoeba
(axalqalaqeli,
axalqalaquri)
uqonlobis
saxelebi (uqaro...)
-ian sufiqsiani
saxelebi
ufroobiTi
xarisxis forma
(yvelaze...)
raodenobiTi
ricxviTi saxelebi
(rTuli,
Sedgenili)
CvenebiTi
nacvalsaxelebi
moTxrobiTi brunva
saxelTa warmoqmna
daniSnulebis
saxelebi (sakabe,
saavadmyofo)
xelobis saxelebi
brunvaTa sruli
sistema saxelTa
warmoqmnis sruli
sistema
ufroobiTi
xarisxis formebi
(udidesi...)
rigobiTi ricxviTi
saxelebi
odnaobiTi
xarisxis formebi
(modido...)
wilobiTi
ricxviTi saxelebi
uaryofiTi
nacvalsaxelebi
nu nawilakiani
brZanebiTi
erTxel, mudam,
sul
warsuli dro
kiTxviTi,
gansazRvrebiTi da
ganusazRvrelobiTi
nacvalsaxelebi
momavali dro
Tandebuli
-dan -mde, win, ukan
viTarebis
zmnizedebi
zmnizedebi
Sesaxeb, mimarT,
nawilaki
kavSiri
nu, ver
magram
aba, netav / neta
sadac, romelic
waxalisebis
mowoneba-
zmnizeda
Sorisdebuli
182
VI klasi
zoma-odenobisa da
jerobis
zmnizedebi
gamo, Tanave, mier,
garda
meTqi, Tqo, -o
rom kavSiriani
winadadebebi
mwuxarebis
winadadeba
winadadebis
tipebi
Sedgenilobis
mixedviT
winadadebis
tipebi
modalobis
mixedviT
Sorisdebulebi
sixarulis
Sorisdebulebi
rTuli winadadeba
(amitom), magram
kavSiriani
winadadebebi
adgilis
rom kavSiriani
garemoebiTi,
winadadebebi
gansazRvrebiTi
rTuli
winadadebebi
Zaxilis winadadeba TxrobiTi,
kiTxviTi, Zaxilis,
brZanebiTi
winadadebebi
nu nawilakiani
akrZalviTi
brZanebiTi
winadadeba `me
mgoni~
konstruqcia
Sorisdebulebi
sametyvelo
funqciebi
rubrika
1.1 socialuri
urTierTobebi
misalmeba
VII klasi
VIII klasi
IX klasi
mogesalmebiT,
gaumarjos
ra kargia, rom
gnaxeT!
mokiTxva
damSvidobeba
kargad!
madlobis
gadaxda
did madlobas
mogaxsenebT!
mobodiSeba
Tu SeiZleba,
mapatieT!
Tu SeiZleba,
mobrZandiT!
gepatiJebiT,
mobrZandiT!
wardgena, gacnoba gaicaniT, es aris...
icnob(T) giorgis?
Tavaziani
mimarTva
milocva
gilocavT
dabadebis dRes/
axal wels!
daTanxmeba, uari
rogor moviqce?
xom kargad
brZandebiT? rogor
gikiTxoT?
saRamomde! momaval momaval
Sexvedramde!
Sexvedramde!
xvalamde! aba,
kargad!
udides (uRrmes)
Tqveni didad
madlobas
madlieri var!
mogaxsenebT!
madlobeli var!
gTxovT, mapatioT!! me Zalian vwuxvar
Tu SegiZliaT,
amis Sesaxeb!
mapatieT!
Cais (yavas) xom ar mobrZandiT
miirTmevT?
dabrZandiT,
mirTviT! ras
brZanebT!
icnobdeT, es aris... gavicnoT
erTmaneTi: me var...
me Tqven gicnobT /
ar gicnobT
gilocavT am
gilocavT!
dResaswauls!
gilocavT am
brwyinvale
dResaswauls!
gisurvebT
yovelive kargs!..
daeswariT
mravals!
kargi, aucileblad me mgoni ver
183
moval! didi
madloba
dapatiJebisaTvis!
aucileblad
moval! albaT ver
moval! Tu SevZleb
moval!
brwyinvalea!
es marTlac
kargia!
saocrebaa!
gadasarevia!
swori xar!
marTals ambob!
Zalian
sainteresoa!
salaTi gadaiReT!
Tu SeiZleba, cota
Cai gnebavT Tu
salaTi
yava? ras
gadmomiReT! _
miirTmevT? Tu
inebeT! miirTviT!
SeiZleba,
momawodeT1 Tu
mineraluri wyali SeiZleba!
momitaneT! kidev
namcxvars kidev
miirTviT! ara,
miirTmevT? didi
gmadlobT, ar
madloba, meti ar
minda!
minda! salaTi
mogewonaT? _
Zalian!
sayidlebze
Zexvi ramdeni
mivdivar!
gnebavT? romeli
sayidlebze xom ar Zexvi gaqvT? Tu
wamoxval? ra unda SeiZleba rvaasi
iyido? namcxvari
grami amiwoneT. Tu
axalia? namcxvari
SeiZleba es yava
ramdeni gnebavT?
maCveneT! romeli
ramdeni agiwonoT? feri mogwonT?
ramdeni
kargia, magram
gadavixado? ra
Zviria! ara, Zalian
Rirs erTi kilo?
Zviria / iafia.
bileTebi aq
taqsiT wavideT,
iyideba? sad viyidi dagvagviandeba!
bileTebs? ra Rirs samsaxurSi riT
bileTi?
dadixar? _
mgzavroba
avtobusiT. taqsiT
ormocdaaTi TeTri moxvedi Tu
Rirs. sad aris
avtobusiT? _
avtobusis
avtobusiT. es
gaCereba? taqsis
avtobusi sad
gaCereba sad aris? midis? metroTi
Semdeg gaCerebaze
wavideT, ufro
CaxvalT? romelia swrafia.
Semdegi gaCereba? _ samgzavro
universiteti.
bileTebi SeiZineT
salaroSi! sad
viyido bileTebi?
dagexmarebiT! Tu
kargad viqnebi,
aucileblad
wamoval! minda
dagpatiJoT!
waxaliseba,
Seqeba
interaqcia
sufrasTan
interaqcia
savaWro obieqtSi
interaqcia
mgzavrobisas
184
SevZleb mosvlas!
me Zalian minda
moxvideT! vecdebi,
movide! Sevecdebi!
SemogvierTdebiT?
didi siamovnebiT
SemogierTdebiT!
fantastikuria!
kargi ideaa!
momwons! Sen
Zalian yoCaRi xar!
yoCaR, gamaxare!
Tu SeiZleba
mineraluri wyali
damisxiT! _ai,
inebeT! miirTviT!
_gmadlobT,
marTlac Zalian
mSia! ara, ar mSia,
didi madloba!
marTlac kargi
sufraa! kargad
miirTviT!
ver viSove. iseTi
ar aris, rogoric
minda. sxvagan
ufro iafad vnaxe
da iq viyidi. iciT,
me veZeb.... gaqvT?
lamazi / kargi
svitria, unda
viyido... mixdeba?
Zalian gixdeba.
mgzavroba ra
damijdeba?
aeroportamde ra
nomeri avtobusi
midis? taqsi
aeroportamde ra
Rirs?
TviTmfrinavis
bileTebi sad
SeiZleba viyido?
romel saaTze
Camofrindeba
hamburgi_Tbilisi?
rodis / romel
saaTze mifrinav?
pativcemulo
zurab! velodebi
Tqvens werils!
didi madloba
werilisTvis!
Zalian sasiamovno
iyo Tqveni werilis
miReba! didi
madloba
werilisaTvis!
mapatieT amden xans
rom ver mogwereT!
saxlSi ar aris,
cota xanSi kidev
davrekav. saxlSi
ar aris, cota xnis
Semdeg darekeT!
gadaeciT, rom giam
dareka. gamarjoba,
qeTi Sen xar?
mimowera
(mimarTva /
gamomSvidobeba)
salami Zvirfaso
mari! imedi maqvs,
Senken yvelaferi
kargadaa! rogor
xar? rogor arian
Senebi? albaT
erTmaneTs male
vnaxavT! mogikiTxa
dedam da mamam!
saukeTeso
survilebiT...
Zalian gamixarda
Seni werilis
mosvla. gisurveb
yovelive
saukeTesos!
siyvaruliT
mariami! didi
siyvaruliT
mariami! Tqveni
mariami!
telefoniT
saubari
xval dagirekavT!
xval damirekeT!
albaT dagirekav,
saxlSi iqnebi? vin
gnebavT? cota
xanSi dagirekav!
SeiZleba Tqvengan
davreko? Tu
SeiZleba,
damarekineT!
sxvagan moxvdiT.
Tqven arasworad
akrifeT nomeri,
SeamowmeT!
Sen vin xar? me am
skolis moswavle
var! romel klasSi
swavlob? me
meaTeklaseli var!
sad cxovrob? me
quTaisSi vcxovrob
/ quTaiseli var.
romel skolaSi
dadixar? Seni
telefonis nomeri
Camawerine.
saidan xar?
sadauri xar? me
javaxeTidan / qvemo
qarTlidan var.
ra gvaris xar?
romel TveSi xar
dabadebuli?
romel wels
daibade? me
gogebaSvilis 10-Si
vcxovrob. romel
korpusSi/saxlSi
cxovrob?, romel
sarTulze
cxovrob?
me gaxlavarT am
organizaciis
warmomadgeneli...
am skolaSi aTi
welia vaswavli,
vmuSaob.
me somexi /
azerbaijaneli /
qarTveli / rusi /
ebraeli /
ukraineli... var
Tavisufali dro
ra giyvars? ra
gexerxeba? ra aris
Seni hobi? gaqvs
hobi? me momwons
cekva me vagroveb
markebs raze
ukrav?
TxilamurebiT
srialeb? curav?
cekvav?
sad isveneb? sad
midixar xolme
dasasveneblad?
eqskursiaze
midixar?
eqskursiebze
dadixarT?
qalaqgareT
dasvneba giyvars?
profesia
is maswavlebelia
is maswavleblad
mamaCemi
arqiteqtoria,
ra erovnebis xar?
romeli qveynis
moqalaqe xar?
mamaCemi erovnebiT
rusia, deda qarTveli
laSqrobaze
dadixarT xolme?
ra gainteresebs?
teqnika
gainteresebs? _
ara teqnika ar
mainteresebs.
xelovneba
mainteresebs. me
kompiuterze
TamaSi miyvars.
Cemi megobari
modelioria,
1.2 informaciis
gacvla
piradi
monacemebi:
saxeli, gvari,
asaki, misamarTi,
dabadebis
TariRi.
erovnebis da
warmomavlobis
Sesaxeb
185
muSaobs sad
muSaobs mamaSeni?
rad muSaobs
mamaSeni? _
inJinrad kerZo
firmaSi
musikosia.,
fotografia,
mZRolia,
advokatia... ra
unda gamoxvide? _
eqimi,
maswavlebeli,
msaxiobi,
mocekvave...
kargad ver var.
Tavs kargad ver
vgrZnob. ori dRea
kbili saSinlad
mtkiva. Tavis
tkivili mawuxebs.
ukve
gamovjanmrTeldi.
janmrTeloba
rogor xar? Tavs
rogor grZnob?
dRes Tavs rogor
grZnob? gmadlobT,
kargad. dRes
ukeTesad var. dRes
ara miSavs.
amindi
dRes Zalian kargi
amindia. qariani
amindia. Zalian
cxela? _ arc ise,
Tbila. rogor
fiqrob, iwvimebs?
wvims, magram male
gadaiRebs.
saSineli amindia.
gaTovdeba? albaT
gaTovdeba.
gawvimdeba? _ ara
mgonia. wvima
albaT male
gadaiRebs. baTumSi
xSirad wvims.
mSvenieri
qalbatonia.
simpaTiuri
mamakacia. maRalia,
warmosadegia.
dabalia,
tanmorCilia. qera
da xuWuWTmiania.
SavTmiania
Zalian lamazi
kostumi gacvia.
axali
fexsacmelebia?
kargia. kargi
jinsebi gacvia.
kargi
xelTaTmanebi /
qudi / yelsaxvevi
viyide
zamTrisTvis. ra
zoma tansacmels
fexsacmels icvam?
is amayia. is
Tavmdabalia. is
Zalian
rogor
gamoiyureba?
saTvaleebs
atarebs. grZel
Tmebs atarebs.
msuqania. Zalian
gamxdaria. sustia.
1.3 aRwera,
daxasiaTeba:
adamianis
garegnoba
adamianis
Cacmuloba
adamianis xasiaTi
186
eqTania, stilistia,
me minda gavxde
kosmonavti,
iuristi,
Jurnalisti,
astronomi,
gamomgonebeli,
programisti....
gavcivdi da Tavs
saSinlad vgrZnob.
Tavbru mexveva.
bolo dros
avadmyofobs.
alergiuli xarT?
ra gawuxebT/
araferi ar
mawuxebs.
saqarTveloSi
zomieri havaa.
mSrali klimatia.
nestiani klimatia.
aq nesti icis.
zamTrobiT didi
yinvebia. cvalebadi
amindia.
vis hgavxar/
mamaCems / dedaCems
vgavar! es Seni
bavSvobis suraTia.
es misi
axalgazrdobaa.
mSvenivrad
gamoiyureba karg
formaSia.
es kostumi kargad rogori
gaqvs. es Sarvali
fexsacmelebi
didi gaqvs?
mogwons?
fexsacmelebi
sportuli Tu
patara maqvs. es
klasikuri? kargi
fexsacmelebi
qurTuki gacvia.
miWers. es
magaria! es svitri
fexsacmeli fexs
dedaCemma
mtkens. muqi lurji momiqsova, mogwons?
gixdeba. Ria feris _ Zalian magaria...
tansacmeli
axali qurTuki
mixdeba.
Zalian gixdeba.
magari feria.
Cveni maswavlebeli is jiutia.
daujerebeli
Zalian mkacria.
bavSvia. kargad
arc ise mkacri
sagnis aRwera
1.4 Sefaseba,
damokidebuleba
mowoneba,
armowoneba
sakuTari azris,
STabeWdilebis,
poziciis
gamoxatva
1.5 saWiroeba
survili
gamoxatva
1.6 emociis
gamoxatva:
sixaruli,
kmayofileba
sinanuli
brazi
megobrulia. is
seriozuli
adamiania. Zalian
niWieria. gonieria.
es sufTaa.
WuWyiania. oTaxi
dalagebulia.
oTaxi areulia.
rogoria Seni
saxli / oTaxi?
ramxelaa Seni
oTaxi?
araa. sul araa
mkacri. kargi
xasiaTis adamiania.
aRzrdili
adamiania.
uzrdelia. Zalian
zrdilobiania.
ra sigrZisaa Seni
magida mrgvalia.
oTaxi? ra
oTxkuTxedis
siganisaa oTaxi?
formisaa.
ra simaRlisaa
marTkuTxedis
Weri? ramdeni
formisaa.
kvadratuli metria ovaluria. dana
saklaso oTaxi?
mWrelia.
viwroa, farToa.
galesilia. es dana
kvadratuli
blagvia, ar Wris.
oTaxia.
mSvenieri ideaa.
Zalian momwons.
sul ar momwons.
Zalian momewona
dabadebis dRe. arc
ise Zalian
momewona.
sworia! arasworia!
Cemi azriT, me
vfiqrob... me
mirCevnia. jobia
mogwons
Tanamedrove
estrada? mogwons
klasikuri musika?
jazi? Zalian
kargia. mSvenieria.
brwyinvalea.
Sen swori ar xar.
arasworad iqcevi!
arasworad moiqca!
me mjera Seni. ar
mjera, rom es
marTalia! me minda
giTxra, rom...
me minda... me
me Zalian minda...
mWideba... me
kargi iqneboda,
visurvebdi... rogor rom wavsuliyavi...
jobia moviqce? ra
me girCev... jobia,
vqna? ra unda
waxvide, uTxra...
gavakeTo?
me Zlian bednieri
var. me Zalian
kmayofili var. ra
bednieri var! me ar
SemiZlia amaze ar
vifiqro. marTla?
ar mjera!
mosawyeni iyo;
mosabezrebelia. es
brwyinvale ideaa.
momwons idea!
wignis kiTxva
giyvars? rogori
filmebi mogwons?
Cemi mosazrebiT...
me ase ar vfiqrob.
ara mgonia ase
iyos.. me mainc
mgonia... rogorc
Cans... ra Tqma
unda...
Sen es dagWirdeba.
me girCev, ase
moiqce. ras mirCev?
ra unda vqna? _
unda waxvide,
gaakeTo...
is kmayofilia. es
didi yuradRebaa
Tqveni mxridan. es
saocreba iyo! me
ubednieresi var.
me arc ise
kmayofili var. me
ukmayofilo var. me
saSinlad
ukmayofilo var. me
gaocebuli var
misi saqcieliT. me
gaognebuli var.
Zalian samwuxaroa; me Zalian vwuxvar
Zalian mwyins!
vwuxvar! Zalian
amis gamo! me vnanob saSinelebaa! ra
vwuxvar! Zalian
amis Sesaxeb! ra
samwuxaroa!
cud mdgomareobaSi sawyenia!
var.
me Zalian
nu brazob! nu
ra gafiqrebT? ra
gabrazebuli var!
nerviulobT! ratom gawuxebT? ra
187
eWvi, varaudi
gakvirveba
SiSi
saSinlad vbrazob!
veWvob, ase ar aris.
SeiZleba.
SesaZlebelia.
darwmunebuli ara
var.
me gakvirvebuli
var. me gaocebuli
var. ra siurprizia!
ra moxda?
saSiSia. me meSinia
am ambis. me misi
meSinia.
me miyvars kiTxva.
me mainteresebs
deteqtivebi. me
Zalian mexerxeba
xatva.
indiferentuloba me ar mainteresebs.
sul ar
mainteresebs.
interesi
1.7 droSi
orientireba
droSi ganTavseba dilas / diliT
qronologia
sixSire
xangrZlivoba
siCqare
188
saRamos /
saRamoTi,
SuadRisas, RamiT,
SuaRamisas
mere, Semdeg, jer..
Semdeg...
pirvelad ...,
meored...
xSirad, iSviaTad,
yovelTvis, zogjer
wuxxar?
ganerviulebT?
me mgoni... me
ara mgonia,
mgonia, ar mova. Sen movides. mas
rogor fiqrob?
SeeZlo, ase ar
moqceuliyo.
marTla ase iyo?
mikvirs. ar megona.
xumrob? nuTu
marTla ase
moiqca? ras
gulisxmob?
marTla? amas ver
davijereb!
cecxlis / wylis / SegaSineT? ar
siswrafis meSinia.
mindoda,
arafris ar meSinia. SemeSinebineT. nu
geSiniaT!
me mainteresebs
mas xatvis niWi
qimia / fizika /
aqvs. yvelaferSi
biologia...
niWieria.
CemTvis amas
mniSvneloba ara
aqvs.
aranair
mniSvnelobas ar
vaniWeb.
dilaobiT
saRamoobiT
orSabaTobiT...
SabaTobiT...
TveobiT kviraobiT
wlobiT
Tavidan bolomde,
SarSan, SarSanwin,
SarSanwiniswin
wels, gaisad,
mermiss, momavalSi
erTxel yoveldRe
yovelTve /
yovelTviurad
yovel wels /
yovelwliurad
ramden xans
mTeli dRis
grZeldeba? sul
ganmavlobaSi.
oci wuTi sWirdeba. orSabaTidan. didi
erTi saaTs
xniT. aqamde. mTeli
ganmavlobaSi.
dRiT / RamiT. sanam
ramden xans
gavakeTeb...
darCebi? mudam.
mudmivad,
Cqara. swrafad.
mTeli siswrafiT.
nela.
iCqare! nu Cqarob!
yovel or
weliwadSi, yovel
meore dRes, yovel
meore kviras,
TiTqmis yovelTvis
mTeli dRiT.
mTeli RamiT.
mTeli TviT /
wliT. dilidan
saRamomde. adre
dilidan gvian
Ramemde.
ra neli xar!
swrafad gaakeTe!
saocrad swrafad.
ra siCqariT /
siswrafiT?
swrafad, magram
frTxilad.
1.8 sivrceSi
orientireba
adgilmdebareoba
mimarTuleba
gverdiT. axlos.
aqve / iqve sad aris
SuaSi aq / iq
metro? metros
marjvniv / marcxniv pirdapir
Sors / axlos
rogor mivide
aeroportSi? wadiT
pirdapir mouxvieT
marjvniv / marcxniv
romeli gziT
mival? am / im
gziT...
1.9 mizezi, Sedegi, is maSin iq ar iyo,
amitom ar icis ra
pirobiToba,
mizani, opozicia moxda. wigni ar
1.10 nebarTva,
valdebuleba,
akrZalva
1.11 interaqcia
saklaso oTaxSi:
maswavleblis
miTiTebebi
minda, imitom rom
maqvs. is avadaa,
amitom ver mova. is
kargad moiqca, ase
rom, jildosac
miiRebs. fuli rom
mqondes, viyididi.
Tu wavedi,
aucileblad
giyidi. is
saqarTveloSi
daibada, magram
berZenia.
Tu SeiZleba,
miTxariT... Tu
SeiZleba, maTxoveT
wigni. Sexeba /
axlos misvla
akrZalulia!
savarjiSo aris
25-e gverdze. Tu
SeiZleba,
gadaSaleT wignebi.
gadaSaleT
saxelmZRvanelo me-
xom ver metyviT,
rogor mivide? es
aeroportis gzaa?
miwisqveSa
gadasasvleli
fexiT
mosiaruleTa
gadasasvleli
wvimis gamo
samsaxurSi ver
wavedi. aq imisTvis
movida, rom es
saqme gaakeTos. eka
ise dakavebuli
iyo, rom kinoSi
ver wavida. me rom
iq vyofiliyavi, ase
ar moxdeboda. ca
mowmendili iyo,
magram cioda. es
CemTvis Zalian
advilia, radgan am
enaze vlaparakob.
SeCerdiT! gza
Tavisufalia.!
frTxilad, karebi
iketeba!
axla Tqven
gaagrZeleT.
gadadiT Semdeg
savarjiSoze. vin
moyveba gakveTils?
ana, daiwyeb? ana,
metros
mopirdapire mxares
iciT sad aris
metro? xom ver
mimaswavliT
metros?
SegiZliaT
miTxraT, sad
aris...?
axlosaa, fexiT
savalzea rogor
mivide uaxloes
gaCerebamde?
fanjara gaaRe,
axali haeri rom
Semovides. me
vicodi, rom es
marTali ar
iqneboda. Tu ar
momewoneba, ar
viyidi. me imisTvis
wavedi, rom CemTvis
raime meyida. is
imdenad frTxilia,
rom Secdomebi ar
mosdis. rac manqana
viyide, mas Semdeg
samsaxurSi
manqaniT davdivar.
frTxilad iyavi!
nu daanagvianebT!
waikiTxeT
instruqcia!
daicaviT siCume!
moxsenebaa,
daicaviT siCume!
moweva akrZalulia!
aba, daviwyoT! ra
iciT amis Sesaxeb?
vis SeuZlia
daamatos?
sakontrolo
werisaTvis
189
40 gverdze.
Tavidan daiwye!
kidev erTxel
waikiTxe! imuSaveT
wyvilebad!
gaagrZeleb?
gaugebaria
romelime sityva?
yvelaferi
gasagebia? ra aris
gaugebari?
gavagrZelo?
wavikiTxo? romel
gverdzea
savarjiSo? saidan
gavagrZelo?
SegiZliaT,
damexmaroT?
rogoraa
qarTulad...? ra
hqvia qarTulad
....s?
geZlevaT oci
wuTi. nu CqarobT,
dro kidev gaqvT.
iCqareT, dro aRar
gaqvT.
VII klasi
VIII klasi
IX klasi
Tavi, tani, mxrebi,
xelebi, fexebi,
muceli, mkerdi,
zurgi, sisxli,
TiTebi, frCxilebi,
kefa...
maRali, dabali,
gamxdari,
qeraTmiani,
SavTmiani,
xuWuWTmiani...
mxiaruli,
seriozuli,
sevdiani,
araseriozuli
Sinagani organoebi:
guli, filtvebi,
RviZli,
Tirkmelebi...
sayure, beWedi,
Rili, yelsabami,
Tavsafari
tansacmeli,
fexsacmeli,
perangi, kostiumi,
halstuxi,
cxvirsaxoci
svitri, qurTuki,
palto, mokle
palto, Jileti,
qolga, CanTa...
Sinagani organoebi
elenTa, nawlavebi,
brma nawlavi.,
naRvlis buSti,
Tormetgoja
nawlavi..
susti, mxarbeWiani,
warmosadegi,
lamazi...cisferTva
leba, SavTvaleba,
mwvaneTvaleba
keTili, patiosani,
samarTliani,
usamarTlo, amayi,
ampartavani,
akuratuli, sufTa,
binZuri...
sportuli
tansacmeli,
jinsebi, jinsis
qurTuki, saSinao
tansacmeli,
sagareo
tansacmeli,
sezonuri
tansacmeli...yovel
dRiuri
tansacmeli... Cacma,
gaxda, daxurva,
ver gavige, Tu
mimarTvebi,
SeiZleba
SekiTxvebi
maswavleblisadmi gaimeoreT! Tu
SeiZleba, kidev
amixseniT! gTxovT,
xelmeored
amixsnaT!
wavikiTxav.
es sakiTxi ar vici.
SeiZleba davamato?
ver gipasuxebT.
calke vimuSao Tu
wyvilSi? romeli
savarjiSo
davwero? xelaxla
davwero
savarjiSo?
leqsika
rubrika
2.1 individi
sxeuli
garegnoba
xasiaTi
tansacmlis
aqsesuarebi
190
wiTuri, Seuxedavi,
kargi Sesaxedavi
guladi, mamaci,
uSiSari, uxeSi,
Tavaziani,
zrdilobiani,
uzrdeli...
tareba...
burTuliani
dezodori, piradi
higiena, piradi
higienis dacva,
civi Sxapis miReba,
saparsi...
angina, xveleba,
surdo, sicxiani,
xelis motexa,
saavadmyofo,
eqTani, eqimi,
saswrafo
daxmareba, awuxebs
Tavis/kbilis/
muclis tkivili.
sircxvili, SiSi,
wyena, sixaruli,
originaloba,
sirTule,
gabrazebuli,
nawyeni,
gajavrebuli,
ukmayofilo,
gancda, aRelveba...
higiena
dabana, davarcxna,
dasufTaveba,
varjiSi, kbilebis
gamoxexva, Sxapis
miReba...
Sampuni, saponi,
savarcxeli, kremi,
Rrubeli,
janmrTeloba/
avadmyofoba
gripiT avad,
surdo, gaciebuli,
eqimi, eqTani,
afTiaqSi wamlis
yidva, xvelebis
wamali, Tavis
tkivilis wamali...
eqimis gamoZaxeba,
wola, wamlis
miReba, nemsis
gakeTeba
Sefaseba da
emociuri
reaqciebi
kargad,
SesaniSnavad
vgrZnob Tavs,
SeuZlod var...
gaxarebuli,
Sewuxebuli,
gaocebuli,
gakvirvebuli,
gaognebuli...
gaanalizeba,
gamoangariSeba,
SegrZneba, gancda,
aRelveba,
damSvideba...
mofiqreba,
gadafiqreba,
winaaRmdegobis
gadalaxva...
biZaSvili,
deidaSvili,
mamidaSvili,
sanaTesao, axlo
naTesavi, Soreuli
naTesavi, disSvili,
ZmisSvili,
coli, qmari,
rZali, siZe,
bicola, biZaSvili,
mazli, muli,
qvisli,
mazliSvili,
muliSvili.
adamianis
cxovrebis
etapebi
Sexedva, naxva,
gagoneba, gaxseneba,
daviwyeba,
dafiqreba,
mofiqreba, daTvla,
Sedgena...
naTesavebi,
axloblebi,
mSoblebi, ojaxis
wevrebi,
qaliSvili,
vaJiSvili,
winapari,
STamomavali...
bavSvi,
axalgazrda,
moxuci,
qali, kaci, moxuci,
axalgazrda...
telefoniT
sargebloba
darekva, yurmili,
yurmilis aReba,
satelefono wigni,
nomris Cawera,
zrdasruli,
mozardi, Wabuki,
qaliSvili,
adamiani, xalxi,
nacnobi, megobari,
klaseli, skoleli,
mezobeli, amxanagi.
bavSvoba,
sicocxle,
sikvdili...
dakaveba,
avtomopasuxe,
2.2 individis
garemocva
aRqma da
inteleqtualuri
aqtivobebi
ojaxi /
naTesavebi
191
buneba da bunebis
movlenebi
geografiuli
dasaxelebebi,
erovnebebi,
religiuri
mrwamsi
saxelmwifo da
sazogadoeba
qalaqi da
sofeli,
aqtivobebi
sacxovrebeli
adgili
aqtivobebi
192
mosmena, pasuxi,
nomris akrefa,
daZaxeba/Txovna.
xe, tye, mdinare,
wyaro, qari, mze,
wvima, Tovli, qaris
qrola, cxovelebi,
frinvelebi,
mwerebi.
darekva, xelmeored
darekva, yurmilis
dadeba.
buCqi, balaxi,
udabno, mTa, klde...
Sinauri cxovelebi,
gareuli
cxovelebi...
telefoni ar
pasuxobs, zumeri...
zRva, okeane,
xmeleTi, sanapiro,
kunZuli,
naxevarkunZuli,
kontinenti, buneba,
samyaro, bunebis
dacva, xis dargva,
morwyva.
botanikosi,
zoologi,
biologi, amindis
prognozi...
somxeTi,
kaspiis zRva, Savi
kaxeTi, imereTi,
azerbaijani,
zRva... CrdiloeTi
guria, samegrelo,
ruseTi, ukraina
kavkasia
qarTli, fSavi,
erevani, baqo,
xevsureTi... kaxeli,
Tbilisi,
imereli,
amierkavkasia,
qarTleli,
kavkasioni,
megreli, guruli....
qalaqi, dedaqalaqi, xelfasi,stipendia, xelisufleba,
prezidenti,
pensia, daxmareba...
politikuri
mTavroba,
diasaxlisi,
partia,
parlamenti,
samsaxuri, inJineri, sasamarTlo,
konstitucia,
arqiteqtori,
prokuratura,
fuli, ekonomika,
mZRoli,
jari, policia,
mrewveloba...
maswavlebeli...
saministro,
administracia,
departamenti...
gzatkecili, quCa,
maRali saxlebi,
moqalaqe, Senoba,
trotuari,
farTo quCa,
moedani, quCa,
prospeqti, qalaqis sabavSvo baRi,
prospeqti,
centri,
bazari, Teatri,
sadguri, vaWroba,
parlamentis
kino, moedani,
gantvirTva,
Senoba, gamgeoba,
Seneba...
dajarimeba..
eklesia, qalaqeli,
transporti,
mosavali, xexilis
baRi, bostneuli,
moyvana, daTesva,
dargva...
Cveni saxli,
bina, oTaxi,
sastumro oTaxi,
ezoiani saxli,
saZinebeli,
samzareulo,
mravalsarTuliani samzareulo....
sakuWnao, samuSao
saxli, Cemi oTaxi, saWmlis momzadeba, oTaxi, kabineti,
samzareulo,
daWra, moxarSva,
abazana,
tualeti, lifti,
Sewva, gamocxoba,
Sesasvleli,
kibe, garaJi,
lojia, mesame
cxovreba,
sarTulze,
dalageba, dagva,
daZineba, sadili,
dasufTaveba,
vaxSmoba, sauzme,
aveji,
sayofacxovrebo
nivTebi.
magida, skami,
sawoli, divani,
savarZeli, kari,
fanjara, saweri
magida, kompiuteri,
audiomagnitofoni,
video;
mtversasruti,
wignebis Taroebi,
feradi
televizori,
dividi,
fotoaparati,
videokamera
aqsesuarebi,
WurWeli
yavis Wiqa, Cais
Wiqa, miqseri,
wvnianis TefSi,
desertis TefSi,
didi da patara
kovzi
yavis finjani,
lambaqi, danaCangali...
skola,
personali,
aqtivobebi
samaswavleblo,
klaseli, skoleli,
saaqto darbazi,
davaleba,
savarjiSo,
davalebis dawera,
cxrili...
ucxo enis
maswavlebeli,
organizatori,
mdivani, klasis
xelmZRvaneli,
laboranti,
damlagebeli,
gadmowera,
kiTxvebze pasuxis
gacema, savarjiSos
Sesruleba...
saswavlo nivTebi
kalami, fargali,
flomaster(eb)i,
maTematika,
algebra,
geometria,
geografia,
biologia, ucxo
ena...buneba,
istoria,
supermarketi,
Sesasvleli,
gamosasvleli,
sakaso aparati,
xurda, afTiaqi,
afTiaqari,
gamyidveli,
molare gazomva,
arCeva, yidva,
gadaWra, moWra,
Sexveva,
produqti, puri,
lavaSi, yveli,
karaqi, jemi,
muraba, xilis
feradi furclebi
saswavlo sagnebi
momsaxurebis
obieqtebi,
personalebi,
aqtivobebi
sursaTi, kveba,
kvebis
produqtebi,
kvebis obieqtebi,
WurWlis darecxva.
xaliCa, gasaTbobi
saSualeba, sarke,
xelsabani,
kompiuteri,
musikaluri
centri, sarecxi
manqana, kombaini,
gazis qura,
eleqtroqura
qvabi, tafa,
haerRumeli,
wvensawuri,
TeTreuli, sufra,
gadasafarebeli,
sawolis
gadasafarebeli...
qarTuli enis
kabineti....
mSobliuri enis
kabineti,
geografiis
kabineti... anketis
Sevseba,
saxelmZRvanelos
wakiTxva, dRiuris
Sevseba, gamokiTxva,
sakontrolo wera,
testireba
markeri...
geografia, fizika,
qimia... esTetika,
istoria,
saqarTvelos
istoria,
msoflio istoria,
qarTuli ena...
fostalioni,
fosta, banki,
bankomati, fulis
gamotana, fulis
Setana
fulis gadaricxva,
safunTuSe,
saxaWapure,
sasursaTo maRazia,
naWrebis maRazia...
gamocxoba, SekveTa,
fulis gadaxda...
fexsacmlis
SekeTeba,
xorci, Semwvari,
moxarSuli, xili,
Zveli produqti,
axli xorci,
kafe, restorani,
bari, piceria,
sasadilo,
saxaWapure, SekveTa,
193
aqtivobebi
koka-kola sasmeli,
yavis moxarSva,
Cais aduReba,
momzadeba
gayinuli xorci,
gamocxoba...
transporti,
personali
transporti,
SuqniSani,
moZraobis wesebi,
avtobusSi asvla,
Camosvla, gadaxda,
gaCereba, adgilis
daTmoba, avtobusis
mZRoli, taqsis
mZRoli
kulturuli
obieqtebi,
personali
Teatri, dekoracia,
reJisori, msaxiobi,
anSlagi, premiera,
piesis avtori,
Semsruleblebi,
taSi, piesis
dadgma,
masmedia
gazeTi, Jurnali,
televizia, radio
metro, wriuli
transporti,
dajarimeba,
mgzavri,
mgzavrebiT
datvirTuli,
fexiT
mosiaruleTa
gadasasvleli,
gzajvaredini,
patruli.
operis Teatri,
antraqti, parteri,
iarusi, libreto,
orkestri, pianisti,
momRerali,
balerina,
baleroni,
violino,
diriJori,
presa, statia,
Jurnalisti,
gasarTobi,
Tavisufali dro,
saTamaSoebi,
TamaSebi
kompiuteruli
TamaSebi
194
diskoTeka, kafeSi
wasvla, fexburTi,
CogburTi, sportze
siaruli,
mwvrTneli, goli,
Cempionati,
fexburTeli,
safirmo kerZi,
barmeni, mzareuli...
sadResaswaulo
sufra, civi
kerZebi, cxeli
kerZebi, mwvadi,
xinkali, xinklis
moxveva,
gatarebuli xorci,
msubuqi manqana,
satvirTo manqana,
benzingasamarTi,
samarSruto taqsi,
avtobusi, metros
vagoni,
avtosamrecxao,
samxatvro galerea,
sagamofeno
darbazi, portreti,
peizaJi,
naturmorti, zeTis
saRebavebi,
akvareli, grafika,
gamofena,
qandakeba...
mowinave statia,
saTauri,
reportaJi, qronika,
sensacia,
danaSauli,
dajildoeba,
korespondenti,
respodenti,
reklama,
sareklamo
gancxadeba...
gazeTebi: `24
saaTi~,
`rezonansi~,
`sityva da saqme~,
`saqarTvelos
reqspublika~...
laSqroba,
eqskursia,
mxiarulTa da
sazrianTa klubi,
gamarjveba, mogeba,
wageba,
dResaswaulebi,
zeimebi
2.3 individis
orientirebi
dro
dabadebis dRis
aRniSvna, qalTa
dRe, milocva,
saCuqari, mirTmeva
Tbilisoba,
erovnuli
dResaswauli,
damoukideblobis
dRe, religiuri
dResaswauli,
dResaswaulis
aRniSvna....
guSinwin,
guSinwiniswin
zamTar-zafxul
zeg, mazeg
kviris dReebi
orSabaTs, kviras...
Tveebi
seqtemberSi,
agvistoSi...
dilas, saRamos,
SuadReze...
am kviraSi, am
TveSi...
seqtembrisTvis,
noembrisTvis
Zalian adre,
ganTiadisas
xuT saaTze, xuTis
aT wuTze, xuTis
naxevarze...
xuTisTvis saxlSi
viqnebi, xuTamde,
xuTidan Svidamde...
CrdiloeTiT,
samxreTiT,
aRmosavleTiT,
dasavleTiT.
axlos, Sors,
Soriaxlos,
marcxniv, marjvniv...
plastmasis
oqrosferi,
vercxlisferi...
CrdiloeTisken,
samxreTisken,
aRmosavleTisken,
dasavleTisken.
moSorebiT.
simaRleze,
siRrmeSi...
sezonebi
xuTs aklia aTi
wuTi; xval, guSin
gazafxuli,
zafxuli,
Semodgoma,
zamTari.
kalaTburTeli....
ojaxuri zeimi,
stumrebi,
stumrebis
dapatiJeba, miReba
dRis monakveTebi, dila, saRamo,
SuadRe, SuaRame,
dRe/Rame
drois
gansazRvra
sivrce
adgilmdebareoba
maxasiaTeblebi
feri
dilas, saRamos,
RamiT, SuadRisas,
SuaRamisas
dilis cxra
saaTia, saRamos
Svidi saaTia, Ramis
ori saaTia
CrdiloeTi,
samxreTi,
aRmosavleTi,
dasavleTi.
skolaSi,
skolasTan,
skolamde
rkinis, xis
muqi yavisferi, Ria
yavisferi
zoma
didi maqvs, patara
maqvs
36 nomeri
fexsacmeli
forma
ovaluri,
wona
raodenoba
temperatura
grami, kilogrami
naxevari
Zalian civi,
samkuTxedis
formis,
centneri
celsiusiT 30
Ria feri, muqi
feri (feris)
momwvano,
mocisfro,
moTeTro, moSavo....
42 zoma Sarvali,
yvelaze patara
zoma, yvelaze didi
zoma,
kvadratuli,
marTkuTxa...
tona
mesamedi, mexuTedi
plius-minus 5
195
Zalian cxeli,
Tbili, grili,
nel-Tbili.
Salis, bambis,
qaRaldis,
1000-dan zemoT....
Semadgenloba
ricxvebi
gradusi...
gradusi....
plastmasis, xis,
rkinis, brinjaos,
10000-mde
oqros, vercxlis,
platinis...
10000-is zemoT...
1.000 000 ....
gramatika
metyvelebis nawilebi
arsebiTi saxeli
zedsarTavi saxeli
ricxviTi saxeli
nacvalsaxeli
zmna
zmnizeda
Tandebuli
nawilaki
kavSiri
Sorisdebuli
winadadeba
winadadebis tipebi
Sedgenilobis
mixedviT
VII-X klasebi
1. mxolobiTi da mravlobiTi ricxvi, warmoeba. 2.
moTxrobiTi, micemiTi brunvebi 3. micemiTi brunvis
Tandebulebi: -viT, -Tan, -ze, -Si 4. naTesaobiTi brunvis
Tandebulebi: -Tvis, -gan, -ken... 5. viTarebiTi brunvis
Tandebulebi -mde, -idan -mde.
zedsarTavis xarisxis formebi: odnaobiTi mo-o, da
ufroobiTi u-es.
raodenobiTi ricxviTi saxelebi (rTuli, Sedgenili)
rigobiTi ricxviTi saxelebi, wilobiTi ricxviTi
saxelebi.
piris, kuTvnilebiTi, CvenebiTi, kiTxviTi,
nacvalsaxelebi
zmnis uRleba pirisa da ricxvis mixedviT; axlandeli,
warsuli, momavali dro.
drois, adgilis, viTarebis zmnizedebi
micemiTis, naTesaobiTis, moqmedebiTis da viTarebiTis
Tandebulebi. calke mdgomi Tandebulebi: mimarT,
Sesaxeb, mier...
Ar, ver, nu
Da, Tu, magram, rac, vinc
sixarulis, wyenis, Seqebis, wyenis gamomxatveli
Sorisdebulebi
1. kiTxviTi winadadeba 2. Zaxilis winadadeba. 3. martivi
gavrcobili winadadeba 4. rTuli Tanwyobili
winadadeba 5. rTuli qvewyobili winadadeba.
punqtuacia da orTografia
metyvelebis
nawilebi
arsebiTi
saxeli
zedsarTavi
saxeli
ricxviTi
saxeli
196
VII-X klasebi
1. saxelTa brunvis formebis marTlwera 2. Tandebulian saxelTa
marTlwera.. 3. sakuTar saxelTa marTlwera
1. xarisxis formaTa marTlwera. 2. msazRvrel-sazRvrulis
brunvaSi SeTanxmeba.
1. raodenobiTi ricxviTi saxelebis marTlwera. (rTuli,
Sedgenili) 2. rigobiTi ricxviTi saxelebis marTlwera 3.
wilobiTi ricxviTi saxelebis marTlwera.
nacvalsaxeli piris, kuTvnilebiTi, CvenebiTi, kiTxviTi, nacvalsaxelebis
marTlwera
1. piris formaTa marTlwera. 2. mravlobiTi ricxvis formaTa
zmna
marTlwera.
drois, adgilis, viTarebis zmnizedebis marTlwera
zmnizeda
micemiTis, naTesaobiTis, moqmedebiTis da viTarebiTis
Tandebuli
Tandebulebi. calke mdgomi Tandebulebi: mimarT, Sesaxeb, mier...
am sakiTxebTan dakavSirebuli marTlwera.
ar, ver, nu
nawilaki
punqtuaciis sakiTxebi kavSirian winadadebaSi. .
kavSiri
Sorisdebuli punqtuaciis sakiTxebi SorisdebulebTan dakavSirebiT.
winadadeba
punqtuaciis wesebi rTul winadadebaSi.
winadadebis
tipebi
Sedgenilobis
mixedviT
sociokultura da kultura
VII-X
• dResaswaulebi da zeimebi • erovnuli dResaswaulebi • tradiciebi, zneCveulebebi (sufrasTan, sazogadoebaSi moqcevis wesebi, ufros-umcrosoba...)
• Tanamedrove cxovreba (masobrivi kultura, sakomunikacio saSualebebi,
kulturis, savaWro centrebi...) • axalgazrduli yofa (dRis reJimi, Tavisufali
dro, garToba, dasveneba, sazogadoebrivi urTierTobebi, gatacebebi, saymawvilo
Jurnalebi, gadacemebi, sabavSvo centrebi...) • amierkavkasia (zogadi cnobebi)
• geografiuli cnobebi saqarTvelos Sesaxeb • cnobebi saqarTvelos politikuri
wyobis Sesaxeb • dedaqalaqi da misi RirSesaniSnaobebi • cnobebi saqarTvelos
warsulisa da kulturis Sesaxeb • cnobili adamianebi (mwerlebi, xelovanebi,
sportsmenebi, mecnierebi, istoriuli pirebi...) • mniSvnelovani istoriuli
movlenebi • literatura _ leqsebi, adaptirebuli moTxrobebi, igav-arakebi,
legendebi, qarTulad Targmnili maTi mSobliuri enis literaturuli nimuSebi...)
• cnobebi regionis Sesaxeb • cnobebi amierkavkasiis qveynebis warsulidan da maTi
urTierTobis Sesaxeb • saqarTvelos moqalaqis ufleba-movaleobani
sametyvelo
funqciebi
rubrika
1.1 socialuri
urTierTobebi
misalmeba
mokiTxva
X klasi
gamarjoba, dila
mSvidobisa, saRamo
mSvidobisa
axali ra xdeba?
rogor xarT?
XI klasi
gaumarjos
XII klasi
ra kargia, rom
gnaxeT!
xom kargad
Tqvenken ra xdeba?
brZandebiT? rogor yvelaferi
197
damSvidobeba
madlobis
gadaxda
mobodiSeba
Tavaziani
mimarTva
rogor arian
Tqvenebi? rogoraa
saqmeebi?
gikiTxoT?
kargad! kargad
iyavi! kargad
brZandebodeT!
gemSvidobebiT!
did madlobas
mogaxsenebT!
madlieri var!
Tqveni didad
madlieri var!
ukacravad!
mapatieT!
momaval
Sexvedramde!
bednierad!
batono daviT,
mobrZandiT,
dabrZandiT!
qalbatono mariam,
SemobrZandiT!
wardgena, gacnoba me minda gagacnoT
Cemi megobari!
icnobdeT, es Cemi
megobaria, vaxtang
orbeli!
milocva, keTili
survilebis
gamoxatva.
informaciis
dazusteba,
cudad gagebulis
garkveva
SeTavazeba,
dapatiJeba,
daTanxmeba, uari
198
madlobas
mogaxsenebT!
udides (uRrmes)
madlobas
mogaxsenebT!
mapatieT
SewuxebisaTvis! Tu
SeiZleba,
miTxariT, sad aris
fosta?
brZaneT, ra
gnebavT? riT
SemiZlia
dagexmaroT?
rogor gekadrebaT!
ras brZanebT!
me didi xania
mindoda Tqveni
gacnoba!
gilocavT! mravals
daeswariT!
gisurvebT did
bednierebas,
janmrTelobas da
DdRegrZelobas!
ver gavige, gTxovT,
gaimeoroT!
samwuxarod ver
gavige, gamimeoreT,
Tu SeiZleba!
daglocavT!
gadRegrZelebT!
mraval axal wels
(dabadebis dRes....)
daeswariT!
Tu SeiZleba Tqveni
telefonis nomeri
aq damiwereT!
siamovnebiT!
gepatiJebiT
dabadebis dReze!
Zalian gTxovT,
mobrZandeT
CvenTan! didi
siamovnebiT! didi
siamovnebiT
geaxlebiT!
Sevecdebi, magram
ver gpirdebiT!
ver gavige, iqneb
gaimeoroT!
mapatieT, ver
gavige!
kargadaa? ras
SvebiT? rogor
xarT? rogor
brZandebiT? rogor
gikiTxoT?
naxvamdis! kargad!
kargad
brZandebodeT!
madlobeli var!
Tqveni wyalobaa!
gmadlobT!
vwuxvar, rom ver
gexmarebiT!
ukacravad
SewuxebisaTvis!
didi siamovnebiT
dagexmarebiT,
brZaneT, ra
gnebavT! ra
Sewuxebaa! axlave
mogarTmevT!
vicnobdeT
erTmaneTs: me var
zurab maCabeli!
Tqven? _
sasiamovnoa! me
gaxlavarT amiran
gelovani!
me mgoni, sworad
ver gavige, iqneb
gamimeoroT! Tu
SeiZleba,
xelmeored TqviT,
ver gavige!
modi dRes sadme
wavideT! kargi
ideaa, wavideT!
samwuxarod, ver
SevZleb, xval
wavideT! xval, #
saaTze, CvenTan
mobrZandiT am
misamarTze!
waxaliseba,
Seqeba
yoCaR ase unda
moqceuliyavi! me
SeniT vamayob!
kargia, YyoCaR!
interaqcia
sufrasTan
gemrielad
miirTviT!
yvelaferi Zalian
gemrielia!
Tu SeiZleba, es
naWeri amiwoneT!
Tu SeiZleba es
kostumi
momawodeT!
interaqcia
savaWro obieqtSi
interaqcia
mgzavrobisas
TviTmfrinaviT
mifrinav Tu
matarebliT
midixar? saxlSi
taqsiT mivalT.
samsaxurSi
metroTi davdivar.
fostamde fexiT
moival axlosaa.
mimowera
(mimarTva /
gamomSvidobeba)
vimedovneb, Senken
yvelaferi
kargadaa! imedi
maqvs, erTmaneTs
male vnaxavT!
mokiTxva gadmogca
dedam da mamam!
gemSvidobebi
saukeTeso
survilebiT...
xval aucileblad
dagirekav!
xvalisTvis
damirekeT! vin
gnebavT? cota
xanSi xelmeored
davrekav!
me Tqven ar
geTanxmebiT. me
ase ar vfiqrob.
ver dageTanxmebiT.
telefoniT
saubari
interaqcia
kamaTisas,
diskusiisas
Zalian kargad
gamoiyurebi! karg
formaSi xar!
Zalian lamazi ram
gacvia!
Tu SeiZleba, kidev
momawodeT!
fantastikuria!
kargi ideaa!
momwons! Sen
Zalian yoCaRi xar!
yoCaR, gamaxare!
Zalian gemrielia!
_SegergoT!
gemrielad
miirTviT!
es Sarvali
ra zomaa es
momwons, viyidi.
kostiumi? fasi da
fuli sad
zoma iarliyze
gadavixado?
aweria, Tu
_salaroSi
SeiZleba, naxeT!
gadaixadeT.
gadaixadeT 65
lari!
es samarSruto
aeroportamde ra
taqsi sad midis?
nomeri avtobusi
samgzavro
midis?
bileTebi unda
TviTmfrinavis
SeiZinoT
bileTebi sad unda
salaroSi!
viyido? romel
saaTze mofrinavs
hamburgi_Tbilisi?
aeroportSi romel
saaTze unda iyo?
registracia
romel saaTze
mTavrdeba?
Zalian mixaria
velodebodi Tqvens
Seni ambebi.
werils! didi
gisurveb yovelive madloba minda
kargs! saukeTeso
gadagixadoT
survilebiT,
werilisTvis!
mariami!
Zalian sasiamovno
iyo Tqveni werilis
wakiTxva! bodiSs
gixdiT pasuxis
dagvianebisaTvis
SeiZleba Tqveni
axla saxlSi ar
telefoniT
aris, mogvianebiT
visargeblo?
darekeT! gadaeciT,
nomeri SecdomiT
rom giam daureka.
akrifeT. Tqven
me saministrodan
arasworad akrifeT girekavT.
nomeri, SeamowmeT!
Tqveni azri Zalian Tqveni mosazreba
sainteresoa, magram sainteresoa. Tqveni
ver dageTanxmebiT. damokidebuleba
naTqvams minda
sainteresoa, magram
davumato... me mainc Cven amis Sesaxeb
mgonia, rom...
sxva azri gvaqvs.
geTanxmebiT da
199
1.2 informaciis
gacvla
piradi
monacemebi:
saxeli, gvari,
asaki, misamarTi,
dabadebis
TariRi.
erovnebis da
warmomavlobis
Sesaxeb
Tavisufali dro
profesia
janmrTeloba
amindi
1.3 aRwera,
200
Tqvens naTqvams
unda davumato
Semdegi:
Tqven vin
brZandebiT? me
gaxlavarT... sad
moRvaweobT? me
skolaSi vmuSaob.
Tqveni telefonis
nomeri, Tu
SeiZleba.
ra gvaris
brZandebiT? Tqveni
dabadebis TariRi?
Tqveni
sacxovrebeli
adgili? Tqveni
zusti misamarTi
da safosto
indeqsi:
saidan brZandebiT? me somexi /
sadauri
azerbaijaneli /
brZandebiT? me
qarTveli / rusi /
javaxeTidan / qvemo ebraeli /
qarTlidan
ukraineli...
gaxlavarT.
gaxlavarT, magram
saqarTveloSi
vcxovrob /
saqarTvelos
moqalaqe var.
Tu SeiZleba,
sad isvenebT
Tqveni hobis
xolme? sad
Sesaxeb gviTxariT? dadixarT xolme
me momwons cekva me dasasveneblad?
vagroveb monetebs, qalaqgareT
maqvs didi
dasvneba giyvarT?
koleqcia
me minda
is xelovania is
maswavlebeli
direqtorad
gavxde, imitom rom
muSaobs. is
Zalian miyvars
mTargmnelia /
bavSvebi.
Tarjimania. is
bavSvTa eqimia.
Tavs kargad ver
Tavs rogor
grZnob? dRes Tavs vgrZnob. SeiZleba
wavide? Tavi
rogor grZnobT?
gmadlobT, kargad. saSinlad mtkiva.
axla cota
ukeTesad var.
dRes kargi, Tbili
amindia. uqaro
amindia. arc ise
Zalian cxela,
kargi amindia. didi
/ Zlieri qari
amovarda.
kokispirulad
wvims. yinavs,
albaT gaTovdeba.
wvimam ukve
gadaiRo. mTaSi
zvavia.
me gaxlavarT...
amJamad me
vswavlob...vmuSaob...
ra erovnebis
brZandebiT?
romeli qveynis
moqalaqe
brZandebiT?
mamaCemi erovnebiT
somexia, deda -rusi
Cven saqarTvelos
moqalaqeebi varT.
ukrav? srialeb? ra
gainteresebT?
mainteresebs
xelovneba.
_sad moRvaweobT?
_me vmuSaob
biblioTekaSi.
dRes eqims unda
gavesinjo, Tavs
kargad ver
vgrZnob. Tvalebi
mibneldeba
alergiuli var /
alergia maqvs
mtverze.
amindis prognozi
rogoria? wvimaa
gamocxadebuli.
cvalebadi
moRrublulobaa
gamocxadebuli.
daxasiaTeba
adamianis
garegnoba,
Cacmuloba
Txovnis
gamoxatva
adamianis xasiaTi
sagnis aRwera
1.4 Sefaseba,
damokidebuleba
mowoneba,
armowoneba
sakuTari azris,
STabeWdilebis,
poziciis
gamoxatva
1.5 saWiroeba
survili
gamoxatva
1.6 emociis
gamoxatva
sixaruli,
kmayofileba
Zalian lamazia,
simpaTiuria.
tanadia. kargi
Tmebi aqvs.
qeraTmiania.
Tu SeiZleba...
gTxovT... Zalian
gTxovT...
gemudarebiT...
gexvewebiT...
ampartavania.
moridebuli
adamiania.
megobrulia.
seriozuli
pirovnebaa.
niWieria.
uniWieresia.
sufTaa. binZuria..
dalagebulia.
daulagebelia.
oTaxi areulia.
vis hgavs
mSvenivrad
gamoiyureba, karg
formaSia.
aristokratuli
garegnoba aqvs.
kargi garegnobisaa.
keTili neba
umorCilesad
gamoiCineT. iqneb
gTxovT. Tu
TqvenTvis Zneli ar SeZloT...
iqneba...
msuqania. Zalian
gamxdaria. sustia.
lamazi Tvalebi
aqvs. kargi Rimili
aqvs. gemovnebiani
adamiania
mkacria. umkacresi jiutia.
adamiania kargi
daujerebelia.
pirovnebaa.
uzrdelia.
zrdilobiania.
samarTliania.
usamarTloa.
umaduria.
didia, modidoa,
udidesia,
uzarmazaria,
veeberTelaa...
pataraa, momcroa,
erTi cicqnaa...
moxatulia,
moCuqurTmebulia,
mopirkeTebulia,
mooqrovilia,
movercxlilia,
monikelebulia...
brwyinlale ideaa.
Zalian momewona.
arc ise Zalian
momewona.
mosawonia. araa
mosawoni.
samwuxarodD Cemi
azriT, me vfiqrob...
me mirCevnia. jobia
Zalian kargia.
mSvenieria.
brwyinvalea,
umaRlesi donisaa.
saSualo donisaa.
dabali donisaa.
arasworia.
daujerebelia!
warmoudgenelia!
fantastikuria
me minda... me
mWideba... me
visurvebdi... ra
SeiZleba
gavakeToT?
kargi iqneboda,
sxvagvarad
gagvekeTebina... me
girCev... jobia,
waxvide, uTxra...
mosawyeni.
mosabezrebeli.
gasarTobia.
seriozuli
nawarmoebia.
Sedevria.
Cemda samwuxarod,
sazogadod Cemi
mosazrebiT...
rogorc Cans... ra
Tqma unda...
rasakvirvelia..
Sen es ar
gamogadgeba. me
girCev, ase moiqce.
verafers girCev,
Sen unda
gadawyvito!
bednierebaa.
kmayofili var.
SesaniSnavia!
brwyinvalea!
is kmayofilia.
Zalian
yuradRebiania. es
saocreba iyo! me
sakmaod kmayofili
var. saukeTeso
gamosvla iyo!
damakmayofi-
201
saukeTesoa!
saSinelebaa!
lebelia!
aradamakmayofileb
elia!
samwuxaroa.
me Zalian vwuxvar
Cvenda samwuxarod!
sinanuli
vwuxvar! Zalian
amis gamo! me vnanob Cvenda savalalod!
vwuxvar! Zalian
amis Sesaxeb!
Zalian mwyins!
cud mdgomareobaSi Zalian sawyenia!
Cvenda
var.
amaze fiqric ki ar saubedurod!! ra
minda. Zneli
samwuxaroa!
saTqmelia.
gafiqrebac ki
Znelia...
Zalian samwuxaroa! nu brazobO! nu
arc ifiqroT!
brazi
saSinelebaa!
nerviulobT! amaze rogor gabedeT? es
nu fiqrobT!
ra sakadrebelia?!
veWvob, as ar aris. me mgoni... me
ara mgonia,
eWvi, varaudi
SeiZleba.
mgonia, ar mova. Sen movides. mas
SesaZlebelia.
rogor fiqrob?
SeeZlo, ase ar
darwmunebuli ara
moqceuliyo.
var.
me gakvirvebuli
marTla ase iyo?
xumrob? nuTu
gakvirveba
var. me gaognebuli mikvirs,
marTla ase
var. ra siurprizia! gasaocaria. ar
moiqca? ras
ra moxda?
megona.
gulisxmobT? risi
Tqma gsurT?
marTla? amis
dajereba ar
SemiZlia,
daujerebelia...
saSiSia. me meSinia cecxlis / wylis / SegaSineT? ar
SiSi
am ambis. me misi
siswrafis meSinia.
mindoda,
meSinia.
arafris ar meSinia. SemeSinebineT. nu
geSiniaT! nu
SegeSindebaT!
me miyvars kiTxva.
me mainteresebs
mas xatvis niWi
interesi
me mainteresebs
qimia / fizika /
aqvs. yvelaferSi
deteqtivebi. me
biologia...
niWieria.
Zalian mexerxeba
uniWieresia.
xatva.
aranair
indiferentuloba me ar mainteresebs. CemTvis amas
sul ar
mniSvneloba ara
mniSvnelobas ar
mainteresebs.
aqvs.
vaniWeb. ara mgonia,
es saintereso iyos.
amaze ar mifiqria.
1.7 droSi
orientireba
droSi ganTavseba dilas / diliT
dilaobiT
saRamoobiT
orSabaTobiT...
SabaTobiT... arc
ise didxans, cota
xans, cota xniT
mere, Semdeg, jer.. Tavidan bolomde,
pirvelad... meored... SarSan, SarSanwin,
saRamos /
saRamoTi,
SuadRisas, RamiT,
SuaRamisas
qronologia
202
ubednieresi var.
moxaruli var.
TveobiT,
kviraobiT,
wlobiT, wlidan
wlamde, drodadro
Wels, gaisad,
mermiss, momavalSi
sixSire
xangrZlivoba
siCqare
1.8 sivrceSi
orientireba
adgilmdebareoba
mimarTuleba
1.9 logikuri
kavSiris
gamoxatva
rTuli
winadadeba:
mizezi, Sedegi,
pirobiToba,
mizani, opozicia...
xSirad, iSviaTad,
erTxel, yoveldRe,
yovelTvis, zogjer yovelTve /
arasdros
yovelTviurad
yovel wels /
yovelwliurad
yovelkvireulad
yoveldRiurad
ramden xans
mTeli dRis
grZeldeba? sul
ganmavlobaSi.
oci wuTi sWirdeba. orSabaTidan. didi
erTi saaTis
xniT. aqamde. mTeli
ganmavlobaSi.
dRiT / RamiT. sanam
ramden xans
gavakeTeb...
darCebi? mudam.
mudmivad,
samudamod
Cqara. swrafad.
mTeli siswrafiT.
nela. uswrafesad
iCqare! nu Cqarob!
yovel or
weliwadSi, yovel
meore dRes, yovel
meore kviras,
TiTqmis yovelTvis,
yovelTvis, sul,
ganuwyvetliv
mTeli dRiT.
mTeli RamiT.
mTeli TviT /
wliT. dilidan
saRamomde. adre
dilidan gvian
Ramemde.
gverdiT. axlos.
SuaSi aq / iq
marjvniv / marcxniv
miwaze / caSi Sors
/ axlos
Soriaxlos
aqve / iqve. sad
aris metro?
metros pirdapir,
metros
paralelurad,
metros
mopirdapire
mxares, metros
pirispir
rogor mivide
xom ver metyviT,
aeroportSi? wadiT rogor mivide? es
pirdapir mouxvieT aeroportis gzaa?
marjvniv / marcxniv miwisqveSa
romeli gziT
gadasasvleli.
mival? am / im
fexiT
gziT...
mosiaruleTa
gadasasvleli
iciT sad aris
metro? xom ver
mimaswavliT
metros?
SegiZliaT
miTxraT, sad
aris...?
me davagviane,
radgan dameZina.
saxlSi imitom
darCa, rom Tavs
SeuZlod grZnobda.
is avadaa, amitom
ver mova. masTan
wavida, raTa mis
kacma, romelic Cem
win idga, Cemi xma
ver gaigo. kaci,
romelmac
gamarjoba miTxra,
male wavida. kacs,
romelic Cem win
idga, gamarjoba
saqmis gamo
samsaxurSi ver
wavedi. aq imisTvis
movida, rom es
saqme gaakeTos.
kaci, romelic
davinaxe, Cemi
mezobeli aRmoCnda.
ra neli xar!
swrafad gaakeTe!
saocrad swrafad.
ra siCqariT /
siswrafiT?
swrafad, magram
frTxilad.
axlosaa, fexiT
savalzea rogor
mivide uaxloes
gaCerebamde? im
mimarTulebiT ra
transporti dadis?
203
1.9 logikuri
kavSiris
gamoxatva
1.10 iribi
naTqvami
1.11 nebarTva,
valdebuleba,
akrZalva
1.12 interaqcia
saklaso oTaxSi
maswavleblis
miTiTebebi
gverdiT yofiliyo.
fuli rom mqondes,
aucileblad
viyididi. Tu
wavedi,
aucileblad
viyidi. is male
mova, magram maleve
unda wavides.
giorgim Tqva, rom
xval skolaSi ver
mova.
kaci, romelsac
ver vuTxari,
Sevxvdi, Cemi
radgan ver vicani.
mezobeli aRmoCnda.
Tu SeiZleba,
miTxariT... Tu
SeiZleba, maTxoveT
wigni. Sexeba /
axlos misvla
akrZalulia!
SeCerdiT! gza
Tavisufalia.!
frTxilad, karebi
iketeba!
waikiTxeT teqsti
damoukideblad da
SeasruleT Semdegi
davaleba.
amoiwereT
teqstidan...
waikiTxeT Semdegi
abzaci. ra iyo
gaugebari teqstSi?
miaqcieT yuradReba
saTaurs da pirvel
winadadebas.
gamoyaviT abzacSi
mTavari azris
gamomxatveli
winadadeba.
gadmoeciT teqsti
Tqveni sityvebiT.
gadmoeciT teqstis
Sesaxeb Tqveni
damokidebuleba.
SeiZleba gkiTxoT?
ras niSnavs?
teqstSi gaugebaria
sityvebi...
gavagrZelo?
wavikiTxo? romel
gverdzea
savarjiSo? saidan
gavagrZelo?
SegiZliaT,
damexmaroT?
rogoraa
qarTulad...? ra
rveuli saxlSi
mimarTvebi,
damrCa. me dRes
SekiTxvebi
maswavleblisadmi mzad ara var. Tu
SeiZleba meore
gakveTilze
gipasuxebT. ver
gavige, Tu
SeiZleba
gaimeoreT! Tu
SeiZleba, kidev
amixseniT! gTxovT,
xelmeored
amixsnaT!
204
dedam mTxova, rom
maRaziaSi
Sevsuliyavi..
ramdenjer giTxari,
ase nu akeTeb-meTqi!
dedas vuTxari,
puri wamoiRe-Tqo.
gviTxra, ase ar
unda moiqceTo.
frTxilad iyavi!
nu daanagvianebT!
waikiTxeT
instruqcia!
daicaviT siCume!
moxsenebaa,
daicaviT siCume!
moweva akrZalulia!
daasabuTeT Tqveni
mosazreba.
SeadgineT Txrobis
/ msjelobis gegma.
ver gavige ra da
rogor davwero.
jer gegma
SevadginoT? gegma
rogor davwero? es
sakiTxi ar vici.
SeiZleba davamato?
ver gipasuxebT.
calke vimuSao Tu
wyvilSi? romeli
savarjiSo
davwero? xelaxla
davwero
wavikiTxav.
hqvia qarTulad
....s?
savarjiSo?
leqsika
nimuSebi X-XII klasebisaTvis
individi
maRali, dabali, gamxdari, qeraTmiani, SavTmiani,
xuWuWTmiani... wiTuri, Seuxedavi, kargi Sesaxedavi susti,
mxarbeWiani, warmosadegi, lamazi... cisferTvaleba,
SavTvaleba, mwvaneTvaleba swori cxviri, klasikuri
garegnoba.
mxiaruli, seriozuli, sevdiani, araseriozuli guladi,
xasiaTi
mamaci, uSiSari, uxeSi, Tavaziani, zrdilobiani, uzrdeli...
keTili, patiosani, samarTliani, usamarTlo, amayi,
ampartavani, akuratuli, sufTa, binZuri...
higiena, aqtivobebi dabana, davarcxna, dasufTaveba, varjiSi, kbilebis gamoxexva,
Sxapis miReba... Sampuni, saponi, savarcxeli, kremi, Rrubeli,
burTuliani dezodori, piradi higiena, piradi higienis
dacva, civi Sxapis miReba, saparsi... mkvebavi kremi, xelis
kremi
gripiT avad, surdo, gaciebuli, eqimi, eqTani, afTiaqSi
janmrTeloba,
wamlis yidva, xvelebis wamali, Tavis tkivilis wamali...
avadmyofoba,
eqimis gamoZaxeba, wola, wamlis miReba, daleva (wamlebs
aqtivobebi
vsvam) nemsis gakeTeba. angina, xveleba, surdo, sicxiani,
xelis motexa, saavadmyofo, eqTani, eqimi, saswrafo
daxmareba, awuxebs Tavis/kbilis/muclis...tkivili
registratura, miRebaze Cawera...
Sefaseba, emociuri kargad, SesaniSnavad vgrZnob Tavs, SeuZlod var...
gaxarebuli, Sewuxebuli, gaocebuli, gakvirvebuli,
reaqciebi
gaognebuli... sircxvili, SiSi, wyena, sixaruli,
originaloba, sirTule, gabrazebuli, nawyeni, gajavrebuli,
ukmayofilo, gancda, aRelveba... rTuli xasiaTi, sirTule,
ise ra, nel-nela, arc ise kargad, ara uSavs, gancda,
gadatana nerviulobis, ubedurebis... Caketili pirovneba,
komunikabeluri adamiani, gaxsnili, rTuli, cudi, kargi
pirovneba
garegnoba
aqtivobebi
X
naxva, gageba,
aRqma da
inteleqtualu gagoneba,
ri aqtivobebi gaxseneba,
daviwyeba,
mogoneba, gageba,
mofiqreba,
dafiqreba,
XI
XII
gaanalizeba,
gacnobiereba,
SegrZneba,
aRelveba,
dawynareba,
damSvideba,
garToba,
gulis
gadayoleba.
Cafiqreba, dafiqreba,
gaanalizeba, winaswar
ganWvreta, xedva, smena,
gacnobiereba, gaziareba
205
telefoniT
sargebloba
darekva, pasuxi,
yurmilis aReba,
yurmilis
dakideba,
gaTiSva, nomris
akrefa, Txovna....
Jetonis
Cagdeba, monos
Casma,
xelmeored
darekva,
dakaveba,
gabmuli
zumeri,
wyvetili
zumeri,
avtomopasuxe.
informaciis datoveba,
avtomopasuxis mosmena, nomris
amocnoba, telefonis datena,
elementi dajda,
gadauxdelobis gamo gaTiSva...
individis garemocva
adamianebi
X
XI
XII
qali, mamakaci,
gogona, biWi,
moxuci,
axalgazrda,
dabadeba,
sikvdili, gazrda,
aRzrda
adamiani, xalxi,
mozardi,
zrdasruli,
nacnobi, megobari,
amxanagi, kolega,
TanamSromeli,
Tanaklaseli
moqalaqe, naTesavi,
axlobeli,
mezobeli,
Tanaqalaqeli,
Tanamemamule,
bavSvoba,
axalgazrdoba,
sibere, Rrmad
moxucebuloba,
gardacvaleba,
TanagrZnoba...
ojaxi, naTesavebi mSoblebi,
sanaTesao, dedmama, da-Zma, bebia,
papa, deida, mamida,
biZa, bicola,
mamidaSvili,
biZaSvili, ojaxis
wevri...
sazogadoeba da
saxelmwifo
qalaqi,
dedaqalaqi,
prezidenti,
mTavroba,
parlamenti,
konstitucia,
fuli, ekonomika,
mrewveloba...
ganaTleba
samaswavleblo,
klaseli,
skoleli, saaqto
darbazi, davaleba,
savarjiSo,
davalebis dawera,
206
qmari, coli,
meuRle, ucolo,
gauTxovari,
gasaTxovari,
rZali, siZe,
patarZali, nefededofali,
qorwili, daniSvna,
niSnoba, Zeoba,
gardacvaleba,
dakrZalva...
xelfasi,
stipendia, pensia,
daxmareba...
diasaxlisi,
samsaxuri,
inJineri,
arqiteqtori,
mZRoli,
maswavlebeli...
ucxo enis
maswavlebeli,
organizatori,
mdivani, klasis
xelmZRvaneli,
laboranti,
xelisufleba,
politikuri
partia,
sasamarTlo,
prokuratura,
jari, policia,
saministro,
administracia,
departamenti
profesiis arCeva,
saSualo
ganaTleba,
profesiuli
ganaTleba,
umaRlesi
cxrili...
kvebis obiqtebi,
personali,
aqtivobebi
kafe, bari,
restorani, meniu,
sadili, sasmeli,
porcia, Semwvari,
moSuSuli, mwvadi,
soko, salaTi,
xilis wveni,
nayini, mimtani,
angariSi...
mgzavroba,
gadaadgileba
transporti,
SuqniSani,
moZraobis wesebi,
avtobusSi asvla,
Camosvla, gadaxda,
gaCereba, adgilis
daTmoba,
avtobusis mZRoli,
taqsis mZRoli,
piradi mZRoli,
gamcilebeli...
kulturuli
obieqtebi,
personali,
muzeumi,
xelovnebis
eqsperti,
damlagebeli..
gadmowera,
kiTxvebze pasuxis
gacema, savarjiSos
Sesruleba...
qarTuli enis
kabineti....
mSobliuri enis
kabineti,
geografiis
kabineti... anketis
Sevseba,
saxelmZRvanelos
wakiTxva, dRiuris
Sevseba,
gamokiTxva,
sakontrolo wera,
testireba
kafe-bari, piceria,
erovnuli
samzareulo,
qarTuli kerZebi...
safirmo kerZis
SekveTa barmeni,
mzareuli,
metro, wriuli
transporti,
dajarimeba,
mgzavri,
mgzavrebiT
datvirTuli,
fexiT
mosiaruleTa
gadasasvleli,
gzajvaredini,
patruli. msubuqi
manqana, satvirTo
manqana,
benzingasamarTi,
samarSruto taqsi,
avtobusi, metros
vagoni, sadguri,
kinofestivali,
Jiuri, prizi,
gamarjvebuli,
saswavlebeli,
erTiani erovnuli
gamocdebi,
atestati,
arasruli
ganaTleba, sruli
saSualo
ganaTleba,
dawyebiTi skola,
sabazo skola,
saSualo skola,
koleji, liceumi,
gimnazia,
instituti,
universiteti,
studenti,
leqtori,
xelmZRvaneli.
sadResaswaulo
sufra, civi kerZi,
cxeli kerZi,
sadili, nigvziani
badrijani, soko
kecze, xinkali,
mwvadi, xaWapuri,
lavaSi,
tkbileuloba,
qarTuli Rvino,
limonaTi,
Sampanuri,
qarTuli koniaki,
mineraluri
wyali...
bavSvis adgili,
invalidis adgili,
aeroflotis
momsaxureba...
sabaJo kontroli,
SefuTva bargis,
xelbargi, savizo
reJimi, vizis
gagrZeleba,
sastumroSi
dabinaveba,
sadilis SekveTa,
damuxruWeba,
bargis Senaxva...
Teatri,
sakoncerto
darbazi, bileTi,
207
aqtivobebi
banki, personali,
aqtivobebi
masmedia
samxatvro
galerea, ferwera,
monumenturi
xelovneba,
portreti,
gamofena-gayidva,
mxatvari,
moqandake...
xelovani,
estradis
varskvlavi,
fulis (valutis)
gadacvla,
dolaris, evros
kursi larTan
mimarTebiT...
presa, gazeTi,
Jurnali,
biuleteni,
sareklamo
furceli,
sareklamo
gancxadeba, statia,
interviu,
reportaJi,
qronika,
danaSauli,
mkvleloba,
organizebuli
danaSauli,
yviTeli presa,
mkiTxvelTa
werilebi,
sazogadoebrivpolitikuri
gamocema...
diskoTeka,
garToba,
Tavisufali dro, sportze siaruli,
varjiSi, gundi,
sporti,
mogeba-wageba,
aqtivobebi
dro
sezonebi
208
sportsmeni, msaji
mwvrTneli,
Cempioni
xuTs aklia aTi
wuTi; xval, guSin
gazafxuli,
zafxuli,
Semodgoma,
nawyveti filmidan,
mTavari rolis
Semsrulebeli,
varskvlavi,
gamoCenili
msaxiobi,
dajavSna, axali
dadgma, debiuti,
premiera, reJisori,
operatori,
scenaris avtori,
mTavari roli,
epizoduri rolis
Semsrulebeli,
sabanko
momsaxureba,
bankomati, kodis
akrefa, sakredito
baraTi, bankis
mmarTveli,
molare...
televizia, radio,
sazogadoebrivi
televizia,
komerciuli
arxebi,
teleprograma,
sainformacio
programa,
specialuri
gamoSveba,
stiqiuri
ubedureba,
ekologiuri
katastrofa,
samecnieropopularuli
gadacema,
koncerti,
prezidentis
gamosvla,
telexidi, wamyvani,
teleJurnalisti,
korespondenti...
laSqroba,
eqskursia,
mxiarulTa da
sazrianTa klubi,
gamarjveba, mogeba,
wageba
sesxi, sesxis
dafarva, sabanko
angariSi,
gadaricxva,
angariSze
Caricxva,angariSze
Setana,
interneti,
eleqtronuli
fosta, imeili,
onlaini,
internetiT
sargebloba,
werilis miRebagagzavna,
kompiuteris
daviruseba...
guSinwin,
guSinwiniswin
zamTar-zafxul
Tavisufali drois
gatareba, drois
kargad / cudad
gatareba,
olimpiada,
olimpiuri
saxeobebi...
zeg, mazeg
zamTari.
kviris dReebi
orSabaTs, kviras...
Tveebi
seqtemberSi,
agvistoSi...
dilas, saRamos,
SuadReze...
am kviraSi, am
TveSi...
seqtembrisTvis,
noembrisTvis
Zalian adre,
ganTiadisas
xuT saaTze, xuTis
aT wuTze, xuTis
naxevarze...
xuTisTvis saxlSi
viqnebi, xuTamde,
xuTidan Svidamde...
dRis monakveTebi, dila, saRamo,
SuadRe, SuaRame,
dRe/Rame
drois
gansazRvra
sivrce
adgilmdebareoba
maxasiaTeblebi
feri
dilas, saRamos,
RamiT, SuadRisas,
SuaRamisas
dilis cxra
saaTia, saRamos
Svidi saaTia, Ramis
ori saaTia
CrdiloeTi,
samxreTi,
aRmosavleTi,
dasavleTi.
skolaSi,
skolasTan,
skolamde
CrdiloeTiT,
samxreTiT,
aRmosavleTiT,
dasavleTiT.
axlos, Sors,
Soriaxlos,
marcxniv,
marjvniv...
rkinis, xis
plastmasis
muqi yavisferi, Ria oqrosferi,
yavisferi
vercxlisferi...
zoma
didi maqvs, patara
maqvs
36 nomeri
fexsacmeli
forma
ovaluri,
wona
raodenoba
temperatura
grami, kilogrami
naxevari
Zalian civi,
Zalian cxeli,
Tbili, grili,
nel-Tbili.
Salis, bambis,
qaRaldis,
1000-dan zemoT....
samkuTxedis
formis,
centneri
Semadgenloba
ricxvebi
celsiusiT 30
gradusi...
plastmasis, xis,
rkinis, brinjaos,
10000-mde
CrdiloeTisken,
samxreTisken,
aRmosavleTisken,
dasavleTisken.
moSorebiT,
simaRleze,
siRrmeSi...
Ria feri, muqi
feri (feris)
momwvano,
mocisfro,
moTeTro, moSavo....
42 zoma Sarvali,
yvelaze patara
zoma, yvelaze
didi zoma,
kvadratuli,
marTkuTxa...
tona
mesamedi, mexuTedi
plus-minus 5
gradusi....
oqros, vercxlis,
platinis...
10000-is zemoT...
1.000 000 ....
gramatika
metyvelebis
nawilebi
arsebiTi
X-XII
1. mxolobiTi da mravlobiTi ricxvi, warmoeba. 2. moTxrobiTi,
micemiTi brunvebi 3. micemiTi brunvis Tandebulebi: -viT, -Tan, -ze,
209
-Si 4. naTesaobiTi brunvis Tandebulebi: -Tvis, -gan, -ken... 5.
viTarebiTi brunvis Tandebulebi -mde, -idan -mde.
zedsarTavis xarisxis formebi: odnaobiTi mo-o, da ufroobiTi uzedsarTavi
es.
saxeli
raodenobiTi ricxviTi saxelebi (rTuli, Sedgenili) rigobiTi
ricxviTi
ricxviTi saxelebi, wilobiTi ricxviTi saxelebi.
saxeli
nacvalsaxeli piris, kuTvnilebiTi, CvenebiTi, kiTxviTi, mimarTebiTi
nacvalsaxelebi
zmnis uRleba pirisa da ricxvis mixedviT: axlandeli, warsuli,
zmna
momavali dro. brZanebiTi kilo, kavSirebiTi kilo
drois, adgilis, viTarebis, zoma-odenobis, jerobis zmnizedebi
zmnizeda
micemiTis, naTesaobiTis, moqmedebiTis da viTarebiTis
Tandebuli
Tandebulebi. calke mdgomi Tandebulebi: mimarT, Sesaxeb, mier...
ar, ver, nu
nawilaki
da, Tu, magram, rac, vinc, rom, romelic, radgan, raTa...
kavSiri
Sorisdebuli sixarulis, wyenis, Seqebis gamomxatveli Sorisdebulebi
winadadeba
1. kiTxviTi winadadeba 2. Zaxilis winadadeba. 3. martivi
winadadebis
gavrcobili winadadeba 4. rTuli Tanwyobili winadadeba 5.
tipebi
Sedgenilobis rTuli qvewyobili winadadeba.
mixedviT
punqtuacia da orTografia
metyvelebis
nawilebi
arsebiTi saxeli
zedsarTavi saxeli
ricxviTi saxeli
nacvalsaxeli
zmna
zmnizeda
Tandebuli
X-XII
1. saxelTa brunvis formebis marTlwera 2. Tandebulian
saxelTa marTlwera... 3. sakuTar saxelTa marTlwera
1. xarisxis formaTa marTlwera. 2. msazRvrel-sazRvrulis
brunvaSi SeTanxmeba.
1. raodenobiTi ricxviTi saxelebis marTlwera. (rTuli,
Sedgenili) 2. rigobiTi ricxviTi saxelebis marTlwera 3.
wilobiTi ricxviTi saxelebis marTlwera.
piris, kuTvnilebiTi, CvenebiTi, kiTxviTi, nacvalsaxelebis
marTlwera
1. I piris formaTa marTlwera. 2. mravlobiTi ricxvis
formaTa marTlwera.
drois, adgilis, viTarebis zmnizedebis marTlwera
micemiTis, naTesaobiTis, moqmedebiTis da viTarebiTis
Tandebulebi. calke mdgomi Tandebulebi: mimarT, Sesaxeb,
mier... am sakiTxebTan dakavSirebuli marTlwera.
ar, ver, nu
punqtuaciis sakiTxebi kavSirian winadadebaSi. .
punqtuaciis sakiTxebi SorisdebulebTan dakavSirebiT.
nawilaki
kavSiri
Sorisdebuli
winadadeba
winadadebis tipebis punqtuaciis wesebi rTul winadadebaSi.
Sedgeniloba
210
sociokultura da kultura
X-XII
• dResaswaulebi da zeimebi • erovnuli dResaswaulebi • tradiciebi, zneCveulebebi (sufrasTan, sazogadoebaSi moqcevis wesebi, ufros-umcrosoba...)
• Tanamedrove cxovreba (masobrivi kultura, sakomunikacio saSualebebi,
kulturis, savaWro cntrebi...) • axalgazrduli yofa (dRis reJimi, Tavisufali
dro, garToba, dasveneba, sazogadoebrivi urTierTobebi, gatacebebi, saymawvilo
Jurnalebi, gadacemebi, sabavSvo centrebi...) • amierkavkasia (zogadi cnobebi)
• geografiuli cnobebi saqarTvelos Sesaxeb • cnobebi saqarTvelos politikuri
wyobis Sesaxeb • dedaqalaqi da misi RirSesaniSnaobebi • cnobebi saqarTvelos
warsulisa da kulturis Sesaxeb • cnobili adamianebi (mwerlebi, xelovanebi,
sportsmenebi, mecnierebi, istoriuli pirebi...) • mniSvnelovani istoriuli
movlenebi • literatura _ leqsebi, adaptirebuli moTxrobebi, igav-arakebi,
legendebi, qarTulad Targmnili maTi mSobliuri enis literaturuli nimuSebi...)
• cnobebi regionis Sesaxeb • cnobebi amierkavkasiis qveynebis warsulidan da maTi
urTierTobis Sesaxeb • saqarTvelos moqalaqis ufleba-movaleobani
211
4 teqstis ti pebi
enis Semswavlels unda davexmaroT teqstis producirebisa da
interpretirebis unaris CamoyalibebaSi. Semswavlels unda SeeZlos enis
flobis miseuli donidan gamomdinare garkveuli teqstebis producireba
da wakiTxuli Tu mosmenili teqstis interpretireba da Sesabamisad
swori, adekvaturi gadawyvetilebis miReba Semdgomi qmedebis Sesaxeb.
Semswavleli, romelmac gaiara enis flobis pirveli sami done da
gadavida zRvruli ganviTarebuli donis masalis Seswavlaze, unda
flobdes sakompensacio taqtikasac. magaliTad, werilobiTi da zepiri
teqstebis aRqmisas mas unda SeeZlos:
_ mTavari da meorexarisxovani informaciis gamoyofa
_ faqtobrivi informaciis gamoyofa
_ Sesabamisi informaciis identificireba
– gagebis mizniT iseTi saorientacio maxasiaTeblebis gamoyeneba,
rogoricaa saTaurebis, ilustraciebis, topografiuli niSnebis (mag.
teqstSi Tavebis gamyofi niSani, paragrafebad dayofis niSani), zepir
teqstSi amave mizniT diskursis iseTi markerebis gamoyeneba, rogoricaa
fraza, emfaza, struqturul-relevanturi pauzebi, intonacia da sxva
prosodiuli elementebi.
werilobiTi Tu zepiri teqstidan informaciis amokrefis adekvaturoba
ganisazRvreba komunikantis verbaluri Tu araverbaluri reaqciiT.
verbaluri reaqcia mJRavndeba axali teqstis SeqmnaSi, araverbaluri _
moqmedebaSi, HJestikulaciaSi.. mxolod recefciisaTvis gankuTvnil
teqstebs unda hqondes gamokveTili struqtura da ar unda iyos
damZimebuli zedmeti specifikuri erTeulebiT.
qvemoT mogvaqvs wakiTxvis, audirebis, weris teqstebis ti pebi yoveldRiuri
Tu profesiuli urTierTobisaTvis, romlebsac TandaTanobiT unda
daeuflos Semswavleli.
4.1 wakiTxva
abrebi (dawesebulebis, departamentis, ganyofilebis dasaxelebebi)
amindis prognozi
angariSi (sastumroSi, restoranSi, satelefono saubrebis)
anketa (sastumroSi, sakonsuloSi, qarTuli enis Semswavlel kursebze
misaRebad)
afiSa (kinos, Teatris, gamofenis, koncertis)
axsna-ganmartebiTi baraTi (yofiTi xasiaTis, samsaxurSi, policiaSi)
bileTi (operis, muzeumis, cirkis)
bileTi (TviTmfrinavis, matareblis, avtobusis)
blanki (telegramis)
broSurebi (prospeqtebi, meToduri SeniSvnebi); umaRlesi saswavleblebis,
enis centrebis (miRebis wesebi, swavlebisa da sagamocdo pirobebi)
212
gancxadeba (Svebulebis aRebaze, binis yidva/gayidvaze, vizis miRebaze,
samsaxuris vakansiebze periodul gamocemebSi, satelevizio reklamebSi)
ganfaseba
gzamkvlevi (muzeumSi, qalaqis, turistuli)
gzis maCvenebeli (aeroportSi, rkinigzis sadgurze, metroSi, quCaSi,
saavadmyofoSi, maRaziaSi)
dokumenti (aeroportSi bargis Senaxvis, manqanis daqiravebis qviTari,
saxlis arendis xelSekruleba)
valutis gacvlis wesebi
instruqcia (wamlis miRebis, telefonze darekvis)
informacia, cnoba ganmarteba (leqsikonidan, enciklopediidan, cnobaridan)
komerciuli winadadebebi (katalogebi, sareklamo prospeqtebi, saqmiani
da oficialuri dokumentebi)
meniu
programa (tele-radio, Teatraluri)
Jurnal-gazeTebis saxelwodebebi, statiebis saTaurebi
reklama ( presaSi gamoqveynebuli, televiziiT gadacemuli _ tele-radio
programebi, kinofilmebi, maRaziebi, momsaxureba, sayofacxovrebo saqoneli...)
recepti (wamlis, kulinariuli)
ruka (geografiuli, fizikuri, politikuri, sagzao, samarSuto)
sabaJo deklaracia
sagzao niSnebi
savizito baraTi
sainformacio werili (gazeTSi, JurnalSi)
sakredito baraTi
samomxmareblo saqonlis pasporti (moxmarebis wesi, sagarantio vada)
samuSao dReebi da saaTebi (maRaziebis, muzeumebis, biblioTekebis,
sagamofeno darbazebis)
safosto misamarTi (konvertze, safosto baraTze, ubis wignakSi)
statiebi ekonomikaSi
sqema (transportis moZraobis marSrutis)
qalaqis gegma
Ceki
cnobari (satelefono, samedicino)
warwera (quCis saxelwodeba, metros, avtobusis gaCerebaze, saavadmyofoSi,
poliklinikaSi, fostaSi, maRaziaSi, saqonlis dasaxeleba, fasi)
werili, faqsi, eleqtronuli fosta, misaloci baraTi, telegrama (piradi,
oficialuri)
4.2 audireba
amindis prognozi (radio-televiziiT)
anonsi (radio da telegadacemebis)
gancxadebebi (rkinigzis da avtosadgurebze, aeroportSi, TviTmfrinavSi,
muzeumSi, stadionze, sazogadoebriv transportSi)
informacia (sagzao, radio-televiziiT gadacemuli)
komerciuli winadadebebi
reklama (radio-televiziiT)
213
satelevizio da radio gadacemebi (iumoristuli, literaturuli,
Teatraluri dadgmebi, mxatvruli kiTxva, Jurnal-gazeTebis mimoxilva,
kulinariuli)
satelefono informacia (avtomopasuxe) amindi, dro.
4.3 wera
weriT metyvelebaSi Semswavleli unda flobdes Semdeg unar-Cvevebs:
aplikaciis, blankis Sevsebis unars
ganacxadi vizis misaRebad, sabaJo deklaracia
anketa (sastumro, kadrebis ganyofilebisaTvis)
safosto gzavnilebisaTvis Sesavsebi formebi
sabanko dokumentebi
standartuli werilebis weris unars
enis kursebze Caricxvis wesebisa da swavlis Rirebulebis Sesaxeb
informaciis miReba
binis daqiravebis pirobebis gageba; sastumros dajavSna
saagarako saxlis aSenebis pirobebis, miwis nakveTis mdebareobis, xedis,
mikroklimatis gageba
saqmiani werilebis wera
mimoweris unars
misaloci baraTis miwera
mosawvevi baraTis miwera
pasuxis gacema milocvaze, miwvevaze (madloba, Tanxmoba, uari)
vrceli werilis miwera piradi cxovrebis, sazogadoebrivi Tu yofiTi
mxaris, ekonomikuri mdgomareobis, politikuri movlenebis Sesaxeb
gancxadebis weris unars
samsaxurSi miRebis an samsaxuridan gaTavisuflebis Sesaxeb
bavSvis baRSi / skolaSi / kolejSi miRebis Sesaxeb
weriT metyvelebaSi Semswavlelma unda icodes:
werilSi / gancxadebaSi TariRis dawera
misamarTis dawera konvertze / safosto baraTze
werilis formis dacva, dasawyisis da daboloebis formulireba,
standartuli frazebis gamoyeneba.
214
5 strategiebi
5.1 sakompensacio saSualebebi
enis flobis pirveli oTxi donis Semswavlelebis enobriv saSualebaTa
SezRuduloba unda kompensirebul iqnas SemswavlelebSi mdgradi da
moqnili sametyvelo Cvevebis CamoyalibebiT. ucxour enaze Tavisufali
urTierTobis aucilebel pirobas warmoadgens pirovnebis iseTi
fsiqologiuri Tvisebebi, rogoricaa kontaqturoba, gulRiaoba,
yuradRebianoba, gulSematkivroba, unari sakuTari Tavis mosaubris adgilze
Canacvlebis, misi ganwyobilebisa da xasiaTis mixvedra, enis matarebelTa
sazogadoebaSi miRebuli qcevis erovnuli tradiciebisa da Cveulebebis
codna. yvela am Tvisebas Tu ara, umetesobas mainc bevri adamiani flobs
da iyenebs mSobliur enaze urTierTobisas specialuri xelSewyobis
gareSe. magram arsebobs mTeli rigi enobrivi da sametyvelo Cvevebi
(magaliTad, enobrivi da eqstralingvisturi mixvedriloba), romlebic
unda Camoyalibdes an gamyardes ucxouri enis Seswavlis procesSi.
Semswavlelebs unda ganuviTaroT sakuTari urTierTobis taqtikis
mudmivad gaumjobesebisa da srulyofis survili.
swavlebis Sedegad Semswavlelebs unda ganviTarebuli hqondeT iseTi
zogadi Cvevebi, romlis saSualebiTac Tavisuflad SeZleben komunikaciaSi
Sesvlas Sesaswavli enis matarebel qveyanaSi, Tanac iseT situaciebSi
da pirobebSi, romlisTvisac winaswar ar momzadebulan.
rogorc zepiri urTierTobis aqtis monawileebi, Semswavlelebi
momzadebuli unda iyvnen maT winaSe wamoWrili komunikaciuri problemebis
gadasaWrelad kargad Seswavlili enobrivi saSualebebiTa da enis
matarebelTa sametyvelo qcevis erovnuli TaviseburebebiT. rogorc
msmenelebsa da mkiTxvelebs, Semswavlelebs zustad unda esmodeT yoveli
qarTuli winadadebisa da mTeli teqstis formalur-gramatikuli
struqtura, rogorc socialurma pirovnebebma, maT ar unda daarRvion
urTierTobaSi miRebuli normebi, wesebi, qarTuli sametyvelo qcevis
Taviseburebebi. winamdebare naSromSi aRwerili qarTuli enis sametyvelo
saSualebebis dajerebuli floba ucxoenovani sametyvelo qcevis
sakompensacio taqtikis gamomuSavebis saSualebas iZleva. gansakuTrebuli
yuradReba unda mieqces Sewyvetili komunikaciis aRdgena-ganaxlebis
Cvevis Camoyalibebas.
teqstis wakiTxvisas Semswavlels SeuZlia nacnobi elementebis
saSualebiT (Ziri, sufiqsi, prefiqsi, daboloeba) mixvdes nawarmoebi sityvis
mniSvnelobas im SemTxvevaSi Tu sityva produqciuli modeliTaa
nawarmoebi da misi mniSvneloba SemswavlelTaTvis nacnobi nawilebidan
gamomdinareobs; Semswavlelebs SeuZliaT sityvaSi Semavali ucnobi
morfemis an winadadebaSi mocemuli ucnobi sityvis mniSvnelobis
konteqstisa da im nacnobi elementebis saSualebiT mixvedra, romlebic
gansazRvraven am erTeulis mniSvnelobas; aseve SeuZliaT
215
internacionaluri sityvebisa da gamoTqmebis da iseTi erTeulebis
gageba, romlebic absoluturad eqvivalenturia qarTulsa da maT
mSobliur enaSi; Temis, situaciis, konteqstis gaTvaliswinebiT isini
SeZleben maTTvis nacnobi sxvadasxva mniSvnelobis mqone sityvis Sesabamisi
mniSvnelobis mixvedras; Semswavlelebi gawafuli unda iyvnen leqsikonis
xmarebaSi, maT unda SeeZloT ucnobi sityvisa Tu frazeologiuri
erTeulis monaxva orenovan leqsikonSi, leqsikonis definiciis gageba;
zRvruli ganviTarebuli donis Semswavlelebma unda SeZlon ganmartebiTi
leqsikonis gamoyenebac. teqstis saxelwodebis, Janris, misi daniSnulebisa
da gamoyenebis sferos gaTvaliswinebiT SedarebiT dabal doneze myof
Semswavlelebs unda SeeZloT misi Sinaarsis ganWvreta.
teqstis mosmenisas Semswavlelma unda ganasxvavos qarTuli enisa da
misi mSobliuri enis fonetikuri formebi. Semswavlelebs unda SeeZloT
teqstidan specialuri informaciis amokrefa da Tu is Seicavs ucnob
elementebs, sagnis codnis, mSobliur enaze amgvari teqstis wakiTxvis
gamocdilebisa da sxva unar-Cvevebis safuZvelze misi mniSvnelobis
prognozireba. Semswavlelebs aseve Tamamad unda SeeZloT sametyvelo
qmedebebis gamoyeneba imisaTvis, rom mosaubres sTxovos daxmareba (mag.,
zusti sityvis moZebna, frazis gamarTva, mis mier gamoTqmuli azris ufro
martivad gamoTqma, ufro nel tempSi saubari da a.S.).
rogorc saubris iniciators, Semswavlels unda SeeZlos sxvadasxva
gamoTqmis xmareba Tavis metyvelebaSi koreqtivebis Sesatanad (mag.,
sxvagvarad rom vTqva, ukacravad, arasworad gamovTqvi, Tu SeiZleba
miTxariT, rogor unda vTqva...), ganmartebis moSveliebiT sagnis daxasiaTeba,
rodesac ar icis TviTon am sagnis saxelwodeba, mimarTvis formebis
gamoyeneba yuradRebis misaqcevad, weriTi Tu zepiri metyvelebisas
Semswavlelebs unda SeeZloT imis gamoxatva, rom ar icis rogor daweros
an gamoTqvas esa Tu is azri, winadadeba, sityva (mag., mapatieT, xom ver
damexmarebiT, me ar vici rogor iwereba es sityva, defisiT Tu erTad;
bodiSi, Tu SeiZleba SemaxseneT, aseT situaciaSi ras amboben qarTvelebi;
me ar vici am nivTs ra hqvia, Tu arc Tqven gaxsovT, umjobesia leqsikonSi
movnaxoT, CvenSi amas eZaxian...).
Semswavlels unda SeeZlos oficialur situaciebSi Tarjimnis, Tavisi
qveynis saelCos an sakonsulos warmomadgenlis moTxovna. Tu
Semswavlelma ar icis sametyvelo qcevis miRebuli normebi, SeuZlia
moibodiSos da iTxovos daxmareba (mag., bodiSi, ar vici saqarTveloSi
rogor aris miRebuli, Cems samSobloSi aseT SemTxvevebSi ase iqcevian
xom ver metyodiT, Tqveni tradiciis mixedviT rogor unda moviqce am
situaciaSi). Semswavlelebs Zalian gamoadgebaT individualuri taqtikis
gamomuSaveba. individualuri taqtika xels Seuwyobs, rom daugegmav
situaciebSi Tavidan aicilos fsiqologiuri sirTuleebi – dabneuloba,
uxerxuloba, daviwyeba, arcodnis problema.
216
5.2 swavlis swavleba
am aRwerilobaze orientirebulma swavlebam saSualeba unda misces
Semswavlels miaRwios dasaxul miznebs da amasTanave xeli Seuwyos
swavlis motivaciis zrdas. Semswavlels Tavidanve unda ganuviTaroT
enaze damoukideblad muSaobis Cveva. is vinc qarTul enas ukve flobs
zRvrul ganviTarebul, zRvrul, an Tundac safuZvel doneze, cxadia amis
sakmao gamocdileba eqneba da aucileblobis SemTxvevaSi SeZlebs mis
gamoyenebas. vTqvaT mas dasWirda qarTuli enis iseTi aspeqtebis Seswavla,
rasac misi konkretuli saswavlo kursi ar iTvaliswinebs, is am amocanas
martivad gaarTmevs Tavs SeZenili gamocdilebis xarjze. Semswavlelis
mudmivi winsvlis uzrunvelyofa enis Seswavlis procesSi SeuZlia im
Segnebis stimulirebas, rom mas Seswevs damoukideblad swavlis unari.
erTi SexedviT damoukideblad swavlis unari komunikaciuri miznebis
farglebs miRmaa, magram es mxolod erTi SexedviT Cans ase. sinamdvileSi
ki Zalian martivia am unaris komunikaciur miznebTan integrireba.
swavlebis fsiqologiaSi dadgenilia, rom motivirebuli swavleba ufro
efeqturia da xangrZlivi efeqti aqvs, vidre gaucnobierebels. did
efeqturobas ki codnis SeZenis motivacia ganapirobebs, e.i. ra unda
gaakeTos Semswavlelma, ratom unda gaakeTos, rogor unda gamoiyenos.
amasTanave swavlis unaris qona metad mniSvnelovania SemswavlelisaTvis
im amocanebis gadasaWrelad, romelic mas SeiZleba Sexvdes enaSi gawafvis
dros. imisaTvis, rom pirovneba sakmaod momzadebuli iyos aramSobliur
enaze urTierTobisaTvis, mas kargad unda esmodes is teqnologia, romlis
daxmarebiTac SesaZlebelia enis flobis xarvezebis likvidireba. aseTi
teqnologia gaTvaliswinebuli unda iqnas zogadi miznebis specifikaciaSi,
im SemTxvevaSic ki Tu xarvezebi sakmaod seriozulia da misi
likvidaciisaTvis saWiroa maswavleblis Careva. sakuTari saswavlo
SesaZleblobebis gacnobiereba, sakuTari codnis farglebis gaazreba
da misi efeqturi gamoyeneba Semswavlels did upiratesobas mianiWebs.
evropis sabWos normebis mixedviT Semswavlelis damoukideblobis
stimulireba erT-erT komunikaciur mizans warmoadgens. es ki niSnavs
SemswavlelTa daxmarebas Sesabamisi motivaciis, codnisa da unar-Cvevebis
ganviTarebaSi. vinaidan gasaRebi, safuZveli, zRvruli da zRvruli
ganviTarebuli doneebi ara mxolod aRwers komunikaciuri kompetenciis
farglebs qarTul enaSi, aramed adgens saswavlo miznebs, ris gamoc
swavlis Cveva unda ganvixiloT rogorc am miznebis calke aspeqti, romlis
Camoyalibebasac xeli unda Seuwyos saswavlo procesma.
SemswavlelebSi damoukideblad swavlis Cvevis Camoyalibeba gulisxmobs,
rom Semswavlelebis moTxovnilebebis saswavlo miznebTan Sesabamisobis
dasadgenad maT kargad unda hqondeT gaazrebuli TavianTi komunikaciuri
moTxovnilebebis arsi. maT aseve kargad unda esmodeT im saswavlo
miznebis arsi, romelsac sTavazoben da SeeZloT imis gaanalizeba Tu
ramdenad emTxveva isini erTaneTs. Semswavlelebs Semdgomi Seswavlis
mizniT unda SeeZloT im komunikaciuri moTxovnilebebis gansazRvra
da aRwera, romlebsac ar moicavs SeTavazebuli saswavlo miznebi
217
(magaliTad, me msurs, rom SevZlo naSromebis wakiTxva ekologiaSi. me
minda, rom viswavlo saqmiani dokumentaciis Sedgena, saqmiani mimowera).
Semswavlelebs unda SeeZloT maTi nacionalobis, saqmiani sferosa da
hobisaTvis specifikuri cnebebis gansazRvra, Seswavla da gamoyeneba
situaciur-Tematurad ganpirobebuli sityvaTa jgufebis farglebSi.
damoukideblad swavlisaTvis Semswavlelebs unda esmodeT gansxvaveba
produqciisa da recefciis unarebsa da im Cvevebs Soris, romlebic
Seefardeba TiToeuls am ti pTagan. maT unda esmodeT gramatikis, leqsikis,
fonologiis da sametyvelo qmedebis elementebis roli komunikaciuri
efeqtis misaRwevad. Semswavlelebs unda SeeZloT leqsikonebis,
gramatikuli cnobarebis, ucxoelebisaTvis gankuTvnili qarTuli enis
saxelmZRvaneloebis damoukideblad gamoyeneba. maT unda SeeZloT TviTon
amoirCion meTodi leqsikuri maragis gasamdidreblad. Semswavlelebma
unda icodnen sakompensacio taqtika, rac maT daexmareba Tavi gaarTvan
ucnobi elementebis Semcvel teqstebs.
Semswavlelebs, rogorc msmenelebs an mkiTxvelebs unda SeeZloT maTTvis
ucnobi sityvebisa da gamoTqmebis SemCneva, damaxsovreba, Cawera, maTi
funqcionalur-azrobrivi Rirebulebisa da situaciuri konteqstis
CaniSvna. maT aseve unda SeeZloT Tval-yuri adevnon im enasa da
strategiebs, romlebsac qarTuli enis kargi mcodne pirovnebebi iyeneben.
am gziT isini SeZleben TavianTi receptiuli da produciuli repertuaris
gafarToebas. Semswavlelebs unda SeeZloT daubrundnen axal sityvebsa
da gamoTqmebs, romlebsac saubris dros Sexvdnen imitom, rom momavalSi,
saWiroebis SemTxvevaSi damoukideblad SeZlon maTi gamoyeneba.
Semswavlelebs komunikaciis asagebad sakuTari azrebis formulirebisas
unda SeeZloT sxvadasxva enobrivi saSualebebis gamoyeneba; unda
flobdnen Secdomebis TviTanalizisa da TviTkoreqciis unars. amasTanave
maT unda SeeZloT saWiroebis SemTxvevaSi sasaubro strategiebis Secvla.
sakompensacio strategiebis codna ki daexmareba Sewyvetili saubris
aRdgenasa da gagrZelebaSi Tu mas SeuZlia Tavis metyvelebaSi igive
sityvebisa da gamoTqmebis gamoyeneba, rac mis Tanamosaubres.
ZiriTadad zemoaRwerili SesaZleblobebisgan Sedgeba SemswavlelTa
damoukideblad muSaobis unari. sagulisxmoa, rom am SesaZleblobebs
Semswavleli unda flobdes enis Seswavlis adreul safexurebze da
yovelive amasTan erTad unda agrZelebdes qarTul enaze urTierTobis
Seswavlas.
5.3 urTierTobis taqtika
konkretuli komunikaciuri amocanis gadasaWrelad gamoiyeneba calkeuli
sametyvelo qmedeba, an ufro xSirad urTierTdakavSirebul sametyvelo
qmedebaTa wyeba. magaliTad, Tu gvinda vi povoT qalaqSi raime obieqti,
SeiZleba kiTxviT mivmarToT gamvlels:
– geTayva, Tu SeiZleba mimaswavleT, sad aris stadioni?
218
es replika Sedgeba Sinaarsisa da misi verbalizaciis Semcveli Semdegi
sametyvelo qmedebebisagan:
geTayva
yuradRebis miqceva
Tu SeiZleba mimaswavleT
Txovna
sad aris stadioni?
SekiTxva adgilmdebareobis
Sesaxeb
intenciebis Tanmimdevrobas, romlis saSualebiTac aigeba komunikaciuri
aqtis nebismieri fragmenti, ewodeba sametyvelo urTierTobis taqtika.
naTelia, rom erTi da igive miznis miRweva SesaZlebelia intenciebis
varirebiT, zogierTi maTganis SecvliT, an axlis damatebiT. realur
urTierTobaSi SekiTxva qalaqSi raime obieqtis mosaZieblad
sxvadasxvagvarad SeiZleba daisvas:
– geTayva, Tu SeiZleba mimaswavleT, sad aris stadioni?
– mapatieT, mgoni gza amebna, ver metyviT sad aris stadioni?
– axalgazrda, xom ar iciT, sad aris stadioni?
TiToeul magaliTSi gamoyenebulia erTi da imave intenciisa da
propoziciuri Sinaarsis gansxvavebuli verbalizacia:
geTayva
Tu SeiZleba mimaswavleT
sad aris stadioni?
mapatieT,
mgoni
gza amebna,
ver metyviT
sad aris stadioni
axalgazrda,
xom ar iciT,
sad aris stadioni?
yuradRebis miqceva
Txovna
SekiTxva adgilmdebareobis
Sesaxeb
yuradRebis miqceva
eWvi
Setyobineba
Txovna informaciis misaRebad
SekiTxva adgilmdebareobis
Sesaxeb
mimarTva
Txovna informaciis misaRebad
SekiTxva adgilmdebareobis
Sesaxeb
komunikaciuri amocana, rogorc arasametyvelo mizani, samive SemTxvevaSi
erTi da igivea. Tumca misi miRweva, sityvaTa sxvadasxva wyebiT SeiZleba,
romlebic aq naCvenebia, rogorc gansxvavebuli intenciebi. realur
cxovrebaSi komunikaciuri amocanis gadaWra es aris ara marto saWiro
ramis warmoTqma, aramed am ramis iseTi TanmimdevrulobiT warmodgenis
unari, romelic sasurvel Sedegamde migviyvans.
sametyvelo urTierTobis taqtika miuTiTebs intenciebisa da sametyvelo
qmedebebis Tavsebadobasa an SesaZlo Tanmimdevrulobaze, romelic
gamoiyeneba komunikaciuri amocanebis gadawyvetisas da emsaxureba
219
partnioris komunikaciuri miznis gagebas normaluri urTierTobis
dasamyareblad. amasTanave:
gaSlili dialogi SeiZleba warmovidginoT iseTi intenciebis saxiT,
romlebic komunikaciuri amocanebis gadaWris taqtikas warmoadgens.
yoveli komunikaciuri amocanis gadaWra SesaZlebelia ramdenime gziT.
mosaubris mier komunikacia igeba ara stiqiurad, aramed logikurad,
alternatiuli formebiT, sxvadasxva faqtoris gaTvaliswinebiT.
replikaSi sxvadasxva sityvebisa an gramatikuli konstruqciebis
gamoyeneba savaldebulo araa, rom miuTiTebdes intenciaTa
gansxvavebulobaze da piruku: replikebis identuroba enobrivi
TvalsazrisiT sulac ar gulisxmobs maT komunikaciur igiveobriobas.
erT-erTi partnioris mier taqtikis SerCevaze moqmedebs Semdegi ZiriTadi
faqtorebi:
ZiriTadi komunikaciuri amocana, romelic man daayena mocemul momentSi.
sruliad ar aris aucilebeli, rom komunikaciuri amocanebi iyos
zedmetad pragmatuli, yovelTvis ar xerxdeba maTi erTmniSvnelovnad
formulireba.
mocemul kulturaSi urTierTobis taqtikis agebisas miRebuli
stereoti pis arseboba-ararseboba.
yoveli calkeuli monawilis pirovnuli orientacia, romelic
yovelTvis axdens gavlenas centraluri komunikaciuri amocanis,
saSualedo amocanebisa da maTi gadaWris gzebis SerCevaze da zogjer
gansazRvravs kidec maT. es aris adamianis individualuri saxis
warmodgena: socialuri statusi, konkretuli partnioris mimarT misi
damokidebuleba, misi pirovnuli Tvisebebi, aqtualuri mdgomareoba
da a.S. (yvelaferi is, rac ganekuTvneba socialuri rolis gaformebas),
is gamocdileba, rac sxva partniorebTan, an garkveul sferosTan
urTierTobisas Camoyalibda da saidanac is iRebs misabaZ magaliTebs.
zogadi situacia, sadac mimdinareobs sakomunikacio aqti. saqme is
gaxlavT, rom sametyvelo qmedeba ar arsebobs TavisTavad, anu im
garemos gareSe, rac akavSirebs partniorebs komunikaciisaTvis; amas
garda moqmedebs garkveuli obieqturi mocemuloba, Sesabamisi adgilis,
drois, sagnebis saxiT; iseTi pirobebis arseboba-ararseboba
rogoricaa adrindeli kontaqtebi, saubris sagnis mimarTeba imasTan,
rasac SeiZleba partniorebi saubris momentSi xedaven, mesame piris
arseboba-ararseboba da sxva.
partnioris qceva, anu is, ramdenad Seesabameba misi reaqcia mosaubris
molodins da ramdenad unda mas monawileobis miReba saerTo
220
komunikaciuri amocanis gadaWraSi. garda amisa, gasaTvaliswinebelia
isic, gaaCnia Tu ara partniors sakuTari komunikaciuri amocanebi.
rogorc wesi, logikuri kavSiri partniorebis replikebs Soris sakmaod
universaluria da araa damokidebuli mSobliur enasa da kulturaze.
magram partniors SeuZlia Seatyobinos Tavisi arakompetenturobis
Sesaxeb Semdegi fraziT: warmodgena ara maqvs, an me aqauri ara var. Tu
am pasuxs ar gavaigivebT replikasTan – ar vici, anu ara CavdebT masSi im
Sinaarss, rac wina or replikas utoldeba, komunikacia darRveuli iqneba.
am SemTxvevaSi saubris iniciatorisagan saWiro iqneba damatebiTi
sakompensacio taqtikuri gadawyvetilebebis miReba, magaliTad, kidev
erTxel Txovna, rom ganumartos, Tu sad aris stadioni.
rac ufro xangrZlivia dialogi, miT ufro Znelia taqtikis gaTvla.
magram zRvruli donis mkacrad mocemuli lokaluri sakomunikacio
amocanebis gadaWrisas SesaZlebelia ti piuri taqtikebis SezRuduli
raodenobis gamoyofa da maTi dialog-nimuSebis saxiT warmodgena. aseTi
dialog nimuSebi gvaZlevs saSualebas kiTxva – pasuxi, stimuli – reaqcia
ti pis wminda sasaubro erTeulebidan gadavideT sakomunikacio taqtikaze,
Tumca Tavdapirvelad maTac eqnebaT fragmentuli taqtikebis saxe, rasac
sabolood moyveba zogadi komunikaciis gadaWra sakuTari srulyofili
taqtikis agebiT.
dialoguri taqtikis agebis safuZvels warmoadgens intenciebis Semdegi
Tanamimdevroba:
kontaqtSi Sesvla
informaciis moTxovna (warmodgena)
reaqcia miRebul informaciaze (misi warmodgena)
es Tanamimdevroba universaluria, Tuki mas ganvixilavT rogorc logikur
sqemas. is araa damokidebuli Semswavlelis arc kulturaze da arc mis
enaze. es sqema SeiZleba gaiSalos mis Semadgenel nebismier nawilSi,
misi elementebi ki SesaZloa gamovavlinoT nebismier taqtikaSi:
kontaqtSi Sesvla
informaciis moTxovna
reaqcia miRebul informaciaze
(an misi warmodgena)
informaciis moTxovna
reaqcia miRebul informaciaze
(an misi warmodgena)
kontaqtidan gamosvla
kontaqtidan gamosvla
dila mSvidobisa salami
rogora xar, rogor aris saqme?
gmadlobT, ara miSavs
Sen rogor-Ra xar?
ras Svrebi, Seni saqme rogor-Raa?
gmadlobT, mec ara miSavs
kai, meCqareba
aba, kargad menaxe
aba, bednierad
221
taqtikebis, anu intenciebis ufro SesaZlebeli kavSirebis warmodgenisas
aucilebelia partnioris rogorc dadebiTi, ise uaryofiTi reaqciis
gaTvla, magaliTad, Tu adamianma Txovnaze – damexmareT, miiRo pasuxi –
samwuxarod es Cems SesaZleblobebs aRemateba, man unda icodes, rom es
uaria, xolo, Tu pasuxi aris – raSia saqme? – es niSnavs, rom man SeiZleba
miiRos daxmareba da amitom unda gaagrZelos saubari.
da bolos, Semswavlels unda SeeZlos verbaluri komunikaciis
araverbaluriT Secvla imgvarad, rom araverbaluri qmedeba
partniorisTvis garkveuli mniSvnelobis mqone iyos, anu cvlides garkveul
intenciaTa verbalizacias. magaliTad, Tu adamianma ar icis raime nivTis
saxelwodeba, mas unda SeeZlos misi araverbalurad demonstrireba.
maRaziaSi SeiZleba raimeze miTiTeba – Tu SeiZleba ai es momeciT, im
nivTis saxelis Zebnis nacvlad leqsikonSi, romelic SeiZleba Tanac
ar hqondes.
rogorc wesi, Cveulebriv saubarSi gamoiyeneba urTierTobaTa mdgradi
stereoti pebi: erTi mizniT gaerTianebuli sametyvelo qmedebebis
Tanmimdevruli Sesatyvisobebi. am modelebs axasiaTebs variantuloba,
romelic sxvadasxva aspeqtSi sxvadasxvagvarad vlindeba. mxolod orisami replikisagan Semdgari mokle dialoguri erToblioba SeiZleba
iyos mkacrad standartizebuli da qmnides urTierTobis mdgrad
formulebs. es naTlad vlindeba etiketis replikebSi. aq moyvanil
dialogur erTobliobaTa did nawils (romelTa flobas iTvaliswinebs
winamdebare aRweriloba), axasiaTebs variantulobis garkveuli xarisxi.
magaliTad dilis sauzme kafeSi/saxaSeSi:
gamyidveli:
gismenT,
myidveli:
gamyidveli:
myidveli:
Tu SeiZleba, yava
da namcxvari
inebeT
ramdeni unda
mogarTvaT?
sami lari
awvdis fuls
gamyidveli:
gmadlobT,
gamyidveli:
gismenT,
myidveli:
gamyidveli:
xaSi, arayi da puri
ramdeni ulufa?
myidveli:
gamyidveli:
myidveli:
ori xaSi da as-asi
grami arayi
aTi lari
miiReT Ffuli,
gamyidveli:
gmadlobT,
gamyidveli:
myidveli:
222
survilTan dakavSirebuli
SekiTxva, kontaqtis dasawyisi
survilis gamoxatva
moTxovnis dakmayofileba
SekiTxva fasis Sesaxeb
pasuxi fasis Sesaxeb
ixdis safasurs
miTiTeba kontaqtis
dasasrulze
survilTan dakavSirebuli
SekiTxva, kontaqtis dasawyisi
survilis gamoxatva
SekiTxva informaciis
dazustebis Sesaxeb
Semdgomi dazusteba
informacia fasis Sesaxeb
safasuris gadaxda
miTiTeba kontaqtis
dasasrulze
dialogur erTobliobaTa didi nawili aSkarad, an impliciturad
warmodgenilia zRvrul doneze. yvela maTgani asocirdeba Semdeg
komunikaciur movlenebTan:
sayidlebi
maRaziaSi
salarosTan,
samgzavro bileTis aReba salaroSi
sasmelisa da saWmlis SekveTa
restoranSi, kafeSi, ludxanaSi, barSi...…
SekiTxvebi
garemoebaTa Sesabamisad (rogor mivides ama Tu im adgilamde; sad
SeiZleba waixemsos;
rodis ixsneba gamofena, konferencia; sayofacxovrebo momsaxurebis
pirobebi...);
pirovnebis mimarT (gvari, saxeli, misamarTi da a.S.)
Sexvedrebi
ucnob pirovnebasTan
nacnobebTan, megobrebTan
gzis garkveva da miTiTeba
drois dazusteba
stumrad mowveva da masze reaqcia
sastumroSi mowyoba
garkveul qmedebaTa SeTavazeba da reaqcia am SeTavazebebze
msjelobaSi monawileoba (Tanxmoba/uari, winaaRmdegoba)
yoveldRiuri urTierToba savsea gauTvaliswinebeli movlenebiT. rTuli
sakomunikacio aqti mimdinareobs idealuri sakomunikacio aqtis
Semadgeneli zogierTi elementis uaryofiT. rutinuli aqtebis dros
SeiZleba bevri ram iqnes gamotovebuli, an Canacvlebuli mdumarebiT,
replikebis monacvleoba ki limitirdeba axali sityvebiT, an wyobis
SecvliT. aseTi qmedebis yoveli etapi SeiZleba Sesruldes iseTi
urTierTobis procesSi, romelic moicavs metyvelebis sxvadasxva
elementebs. maTi SerCeva ki xdeba urTierTobis monawileTa mier
(metyveleba, Jest-mimika da a.S.). yovel wuTs SeiZleba warmoiSvas siZnele,
romelic gamoiwvevs dasabuTebis, gadaazrebis saWiroebas, rac gadaiWreba
mosaubreTa xelT arsebuli saSualebebiT. rogorc socialur arsebas,
adamians gaaCnia sakuTari socialuri komunikaciuri kompetencia, Tumca
zogjer mas uCndeba saWiroeba, rom Tvali gaadevnos sakomunikacio
process, romelic enobrivi gamoxatulebiTaa warmodgenili.
qvemoT moyvanili sqema SeiZleba safuZvlad daedos sayofacxovrebo
momsaxurebis urTierTobis process.
223
moZraoba urTierTobis adgilisaken
gzis gagneba sadgurisken, sastumrosa an sxva obieqtisken
gzis gagneba ofisisken, saavadmyofosa, an sxva obieqtisken
kontaqtis damyareba
Jest-mimikiT survilis miniSneba, saubari oficiantTan, an sxva pirTan
momsaxure personalis sawyisi replika
myidvelis sawyisi replika
saqonlis SerCeva, momsaxureba
saqonlis, momsaxurebis saxis gansazRvra
informaciis garkveva
informaciis gacema
arCevanis SesaZleblobis garkveva
saqonlis fasis, xarisxis, feris, zomis... garkveva da msjeloba mis dadebiT
da uaryofiT mxareebze
informaciis moZieba
informaciis miReba
rCevisTvis mimarTva
rCevis miReba
rCevis Sinaarsi
ama Tu im saqonlisaTvis upiratesobis miniWeba
yidvaze daTanxmeba
produqtis fulze gacvla/sayidlebis,
momsaxurebis safasuris gadaxda
fasis mowoneba
Tanxmoba damatebiT gadasaxadze
fulis micema, saqonlis miReba
urTierTmadlierebis gamoxatva (myidvelis/gamyidvelis)
gasagebia, rom es procesebi araerTgvarovania: sastumrosa da restoranSi
angariSsworeba xdeba urTierTobis procesis bolos, bankomatTan –
usityvod, instruqciis SesrulebiT da a.S.
224
6 qarTuli enis flobis doneebis nimuSi
qvemoT mocemuli deskri ptorebi dalagebulia unar-Cvevebis mixedviT
A1-dan B2 donemde.
6.1 audireba
A1.1
mesmis nacnobi sityvebi da martivi frazebi.
rodesac qarTul enaze saubroben, SemiZlia im sityvebis garCeva, romlebic
sxva enebSic aris (mag. internacionaluri, aqtiuri).
SemiZlia martivi SekiTxvebis gageba, romelsac piradad me misvamen; mag.,
saxels, an misamarTs.
mesmis martivi, garkveviT naTqvami, xSirad gamoyenebadi gamoTqmebi, mag.
diax, ara, gamarjoba, naxvamdis, bodiSi, gmadlobT.
martiv, garkveviT da nela naTqvam teqstebSi mesmis nacnobi sityvebi,
cifrebi da saxelebi.
rodesac sxva adamians macnoben, SemiZlia mniSvnelovani informaciis
gageba: saxeli, asaki, warmomavloba.
A1.2
mesmis nela, garkveviT da SigadaSig pauzebiT naTqvami teqsti.
mesmis, roca vinme nela da martivi sityvebiT Tavis Tavze da ojaxze
saubrobs.
mikrofoniT warmoTqmul teqstSi mesmis cifrebi, dro da fasebi, mag.
maRaziaSi, sadgurze an aeroportSi.
maRaziaSi SemiZlia gavigo, ra Rirs nivTi, Tu Ggamyidveli cdilobs, rom
garkveviT da nela mi pasuxos, raTa gavigo misi naTqvami.
mesmis zogierTi sityva da gamoTqma, roca vinme Cemze, ojaxze, an samsaxurze
nela da garkveviT saubrobs.
mesmis internacionaluri sityvebi da gamoTqmebi.
225
A2.1
roca vusmen nela da Zalian garkveviT naTqvam teqsts, SemiZlia
sityvebisa da mokle winadadebebis daWera da gageba. (mag. gamyidvelisa
da myidvelis dialogi maRaziaSi).
mesmis, roca avtomobilis, an sxva raime nivTis fersa da zomaze saubroben.
SemiZlia teqstebis gageba, Tu igi CemTvis nacnob Temebs exeba, (samsaxuri,
Tavisufali dro, ojaxi)
roca vinme saubrobs, vxvdebi Tu rogor grZnobs is Tavs, karg gunebazea,
daRlilia, Tu avad aris.
nela da garkveviT naTqvam Caweril (mag. magnitofonze) teqstSi mesmis
ZiriTadi Sinaarsi, Tu igi sayofacxovrebo nivTebs exeba.
mokle da martivi Setyobinebebidan mesmis mniSvnelovani informacia.
A2.2
roca vismen Caweril, an zepirad naTqvam teqsts, SemiZlia gavigo, ras
exeba igi.
radiogadacemebSi Tu saubroben nela da garkveviT, vigeb ZiriTad
informacias sportuli angariSis, amindis prognozis Sesaxeb.
mokle, martivi Setyobinebebidan da istoriebidan gamomaqvs dedaazri,
Tu nela da garkveviT aris naTqvami da CemTvis nacnob Temebs exeba.
roca gzas maswavlian, vxvdebi, rogor unda mivide iq, fexiT, avtobusiT,
Tu metroTi.
roca maRaziaSi, an matarebelSi mesmis saubari, vxvdebi, ras exeba igi.
mokle radiogadacemebSi mesmis ZiriTadi informacia im Temebis Sesaxeb,
rac mainteresebs (sporti, musika).
B1.1
mesmis, roca mesaubrebian nela da garkveviT yoveldRiurobaze, magram
saWiroebis SemTxvevaSi viTxov, rom gaimeoron garkveuli sityvebi da
winadadebebi.
grZel diskusiaSi, romelic exeba yoveldRiur cxovrebas da CemTvis
nacnob Temebs, mesmis ZiriTadi Sinaarsi, Tu ar aris swrafad da
araliteraturuli eniT naTqvami.
226
Tu Tema CemTvis nacnobia, mesmis martivi prezentaciebisa da moxsenebebis
Sinaarsi.
roca vismen mokle istoriebs, imdenad mesmis igi, rom SemiZlia winaswar
vivaraudo, ra moxdeba Semdeg.
mesmis radiogadacemebis ZiriTadi Sinaarsi, Tu Temebi CemTvis nacnobia.
mesmis martivi teqnikuri instruqciebi, mag. rogor gamoiyeneba esa Tu is
xelsawyo.
B1.2
garkveviT da literaturul enaze warmoTqmuli radiogadacemebi da
Canawerebi mesmis srulyofilad.
roca CemTvis saintereso literaturul da garkveviT naTqvam
moxsenebebsa da radiogadacemebs vusmen, mesmis ZiriTadi dedaazri da
aseve mniSvnelovani nawilebi, mag., Temebi – bunebis dacva, kinovarskvlavebi
da a.S.
satelevizio gadacemebSi, romlebic CemTvis saintereso Temebs exeba
(mag., interviuebi, axali ambebi), mesmis ZiriTadi nawili, Tu SedarebiT
nela da garkveviT aris naTqvami.
SemiZlia gavigo standartuli metyvelebis mTavari arsi.
SemiZlia detaluri monacemebis gageba (mag., rogor unda miviRo
monawileoba sportul SejibrSi).
B2.1
Tu Zalian davZabav gonebas, SemiZlia gavigo, ori qarTulenovani pirovnebis
saubari, magram maT saubarSi CarTvas umetesad ver vaxerxeb.
televiziiT gadmocemul reportaJebSi, pirdapir Cvenebebsa da ToqSouebSi, romlebic exeba aqtualur Temebs da literaturuli eniT
aris gadmocemuli, mesmis ZiriTadad yvelaferi, aseve varkvev mosaubris
tonsa da ganwyobas.
mesmis im sagnebis dawvrilebiTi aRwera, romlebic mainteresebs. (mag.
snoubordis maxasiaTeblebis, axali mobiluri telefonis funqciebis).
mesmis, roca saubroben didxans da sayveduris toniT, Tu Tema nawilobriv
nacnobia CemTvis.
227
B2.2
roca saubroben qarTuli enis matarebeli pirebi, mesmis imdeni, rom
SemiZlia CaverTo maT saubarSi.
mesmis filmebis ena maSinac, roca masSi gamoyenebulia salaparako da
specifikuri ena.
SemiZlia, Sinaarsobrivad da enobrivad rTul moxsenebebSi ZiriTadi
dedaazris gageba.
6.2 wakiTxva
A1.1
SemiZlia wavikiTxo da gavigo mokle da martivi miTiTebebi/pirobebi, Tu
misi msgavsi manamde Semxvedria.
SemiZlia wavikiTxo mosawvevi baraTi da gavigo, raze, sad, rodis da
romel saaTze miwveven.
SemiZlia wavikiTxo plakatebsa da abrebze dawerili informacia da
gavigo ZiriTadi Sinaarsi, (mag., adgili, dro, an fasebi).
A1.2
SemiZlia wavikiTxo da gavigo anketa, sadac iTxoven mniSvnelovan
informacias Cems Sesaxeb (saxeli, gvari, dabadebis TariRi, misamarTi).
SemiZlia martiv teqstSi gavigo mTavari Sinaarsi, gansakuTrebiT maSin,
Tu darTuli aqvs ilustraciebi.
teqstSi vigeb calkeul sityvebs, aseve rTul sityvebSi vcnob leqsikur
nawilebs (mag., TavsarTebs, bolosarTebs, daboloebebs).
SemiZlia abrebze dawerili sityvebisa da gamoTqmebis wakiTxva da
gageba (mag., sadguri, parki, moweva akrZalulia, gasasvleli).
SemiZlia komiksebSi martivi, mokle teqstebis gageba, raSic mexmareba
ilustraciebi.
SemiZlia RonisZiebebis programebsa da plakatebze mniSvnelovani
informaciis povna da gageba (mag., ra Rirs, sad da rodis tardeba).
SemiZlia mokle, martivi Setyobinebebis gageba (mag., Sexvedris drois
daniSvna).
228
A2.1
SemiZlia axalgazrdul Jurnal-gazeTebSi, internetSi ZiriTadi
informaciis gageba, ras weren TavianT Tavze da vxvdebi, vis ra Tviseba
gaaCnia.
siebsa da sarCevebSi SemiZlia mTavari informaciis povna, romelic
mainteresebs.
SemiZlia Jurnal-gazeTebSi martivi statiebis dedaazris gageba, Temebze,
romelic nawilobriv nacnobia CemTvis.
A2.2
SemiZlia gavigo mokle, martivi teqstis Tu Setyobinebis ZiriTadi azri.
SemiZlia calkeuli frazebisa da xSirad xmarebuli sityvebis gageba
maSin, roca teqsti CemTvis saintereso Temas exeba.
SemiZlia advilad misaxvedri informaciis moZieba ganrigSi, cxrilSi,
meniuSi, reklamaSi, gancxadebaSi...
SemiZlia kerZo werilis gageba.
B1.1
cnobil pirovnebebTan Jurnal-gazeTebis interviuebSi vkiTxulob da
mesmis kiTxvebi da pasuxebi, Tu Temebi nawilobriv nacnobia CemTvis.
SemiZlia gonebis didi daZabvis gareSe wavikiTxo da gavigo mogzaurobis
dRiuri, sadac gadmocemulia mogzaurobis ambebi.
SemiZlia mokle teqstebSi, sadac mocemulia mokle instruqciebi, mTavari
informaciis gageba.
SemiZlia mokle, martiv teqstebSi (mag., internetSi sadiskusio teqstebSi)
ZiriTadi Sinaarsis gageba, Tu Temebi CemTvis nacnobia.
SemiZlia wavikiTxo da gavigo (mag., aparatebis, telefonis, bankomatis)
instruqcia.
SemiZlia wavikiTxo da gavigo usafrTxoebis wesebi, romlebic
ganTavsebulia sazogado transportsa da eleqtro mowyobilobebze.
SemiZlia CemTvis saintereso martivi Temebis Sesaxeb teqstebis gageba.
SemiZlia wavikiTxo da gavigo Jurnal-gazeTebSi dawerili gancxadebebis
Sinaarsi da ZiriTadi informacia, im SemTxvevaSi, Tu ar mxvdeba bevri
abreviatura.
229
B1.2
SemiZlia wavikiTxo da gavigo piradi werilebi, romlebic exeba movlenebs,
grZnobebsa da survilebs.
SemiZlia wavikiTxo da gavigo sakvebis SefuTvebze/yuTebze dawerili
informacia, Tu rogor mzaddeba igi.
SemiZlia wavikiTxo da gavigo wamlebis instruqcia.
SemiZlia wavikiTxo da gavigo mokle teqstebi nacnob Temebze, romelSic
asaxulia sxvadasxva mosazrebebi (mag. kritikuli moxsenebebi, forumi
internetSi, an werilebSi).
SemiZlia wavikiTxo da gavigo aqtualur Temebze dawerili statiebi
(mag., cxovelebi, mSenebloba).
B2.1
SemiZlia wavikiTxo da detalurad gavigo sxvadasxva teqsti (mag. statia,
saxelmZRvanelo, romani), saWiroebisamebr viyeneb leqsikons.
SemiZlia wavikiTxo da gavigo aqtualur Temebze dawerili statiebi da
sxva ti pis teqstebi da mivxvde avtoris pozicias.
SemiZlia vixelmZRvanelo instruqciebiT (mag. kosmetikis, TamaSis, eleqtro
xelsawyos).
SemiZlia kompleqsuri da grZeli teqstebis swrafad gadakiTxva da
mniSvnelovani informaciis povna.
B2.2
SemiZlia wavikiTxo da gavigo internetSi, gazeTSi ganTavsebuli teqnikuri
teqstebi, romlebic ar aris Zalian rTuli (mag., kompiuteruli TamaSebis,
stereo mowyobilobebis yidvis Sesaxeb).
SemiZlia swrafad wavikiTxo gazeTsa da JurnalSi ganTavsebuli teqsti
da gavigo misi dedaazri.
SemiZlia wavikiTxo da gavigo grZeli, kompleqsuri instruqciebi CemTvis
nacnobi sferoebis Sesaxeb.
230
6.3 dialogi
A1.1
SemiZlia, martivi sityvebiT misalmeba, vambob: diax, ara, bodiSi, gTxov,
gmadlob.
SemiZlia mivuTiTo rameze da vikiTxo, Tu ra aris is?
SemiZlia, vinmes mivesalmo, gavacno Tavi da davemSvidobo.
SemiZlia, vTqva, ra mqvia da vkiTxo sxvas, ra hqvia mas.
A1.2
SemiZlia mivaxvedro mosaubre, rom saubrisas gamiwios angariSi da
Seecados gamagebinos naTqvami.
SemiZlia SevukveTo saWmeli da sasmeli (mag., kafesa da diskoTekaze).
SemiZlia saubrisas gamoviyeno martivi cifrebi.
SemiZlia vTqva, rom naTqvami ar mesmis.
SemiZlia vTqva, ra ferisaa mag., kaba, an sxva nivTi, aseve vikiTxo, romeli
sagani ra ferisaa mag., velosi pedi.
SemiZlia vkiTxo sxvas, Tu rogor aris igi da vupasuxo me rogor vgrZnob
Tavs.
SemiZlia didebsa da patarebs mivesalmo da davemSvidobo.
SemiZlia martiv kiTxvebze gavce pasuxi martivi sityvebiT, gamoTqmebiTa
da winadadebebiT.
A2.1
SemiZlia mivmarTo sxvas zrdilobianad da vkiTxo rame.
SemiZlia vikiTxo da vupasuxo SekiTxvebze Tu sad devs burTi, wigni, an
sxva sagani;
SemiZlia SevTavazo sxvas saWmeli da sasmeli.
SemiZlia sayidlebze yofnisas vTqva, ras veZeb da vikiTxo fasi.
SemiZlia vkiTxo vinmes, sad cxovrobs igi (sofeli, qalaqi), romeli
qveynidanaa.
231
SemiZlia vikiTxo, ras akeTeben samsaxurSi da Tavisufal dros da
roca msgavs kiTxvebs misvamen, SemiZlia gavce pasuxi.
SemiZlia vinmes vusurvo bedniereba, mivuloco axali weli da dabadebis
dRe.
roca ar mesmis, ras meubnebian, SemiZlia vTqva, ver gavige; SemiZlia
vikiTxo, ra hqvia amas qarTul enaze?
A2.2
SemiZlia mokle satelefono saubris warmarTva, mag. Sexvedris adgilis
daniSvna.
SemiZlia martivi kiTxvebis dasma raime movlenis Sesaxeb da aseve mis
garSemo pasuxis gacema, mag. ra sad da rodis Catarda, vin eswreboda da
vin ara.
SemiZlia, martivi sityvebiT gamovxato Cemi grZnobebi, mag. es CemTvis
naTelia, meSinia, mSia.
martivi sityvebiT SemiZlia gavce informacia yoveldRiuri Temebis
Sesaxeb.
SemiZlia vinmes vTxovo daxmareba da Sesabamisad vreagireb, roca me
mTxoven daxmarebas.
SemiZlia visaubro kviris dReebze, vTqva ra ricxvia, romeli saaTia da
am yvelafris Sesaxeb davsva SekiTxvebi.
SemiZlia vTxovo sxvas, rom damimarcvlos sityva amasTanave SemiZlia
TviTon davmarcvlo sityvebi da saxelebi.
SemiZlia vinmes rameze daveTanxmo, SevekamaTo, an uari vuTxra.
SemiZlia vTxovo vinmes, gaimeoros naTqvami, an amixsnas ukeTesad.
B1.1
SemiZlia, vinmes CamovarTva mokle interviu, Tu kiTxvebi winaswar maqvs
momzadebuli; SemiZlia, didxans dafiqrebis gareSe davsva damatebiTi
SekiTxvebi.
SemiZlia vTxovo vinmes, maTxovos (mag., velosi pedi, fanqari) da gavce
Sesabamisi pasuxi, roca mTxoven, rom me raime vaTxovo. SemiZlia sxvas
SevTavazo Cemi nivTebi.
232
mgzavrobisas SemiZlia ZiriTadi situaciebis daZleva. avtobusis an metros
salaroSi SemiZlia vikiTxo martivi informacia da viyido bileTi.
nacnob adamianebTan SemiZlia martivi satelefono saubrebis warmarTva.
saubrisas SemiZlia davsva SekiTxva, esmis Tu ara Cemi mosaubres.
SemiZlia CemTvis nacnobi Temebis Sesaxeb saubari (mag., kino, sporti, moda,
televizia), azris gamoTqma da sxvisTvis SekiTxvis dasma Tu ras fiqrobs
aRniSnul Temaze.
SemiZlia Cems TanatolebTan visaubro da Sevadaro erTmaneTs musikaluri
jgufebi, filmebi.
SemiZlia nacnobs rCeva mivce, mag., tansacmlis yidvisas.
B1.2
SemiZlia maswavlebels avuxsna, muSaobisas ra donis siZneleebi Semxvda.
SemiZlia gamovTqva Cemi mosazrebebi da winadadebebi samuSao Sexvedraze,
mag., proeqtze muSaobisas.
SemiZlia diskusiebSi mokled gamovTqva Cemi azri.
SemiZlia vTqva, rom arsebobs raRac problema da davasabuTo, ratom.
SemiZlia viCxubo, mag., maRaziaSi, Tu rame gafuWebuli, an wuni Semxvda.
SemiZlia axloblebTan visaubro saerTo interesebis Sesaxeb.
SemiZlia TiTqmis spontanurad davusva mosaubres SekiTxvebi romelime
movlenis, an gancdis Sesaxeb, mag., ardadegebis, zeimis, an ubeduri SemTxvevis
irgvliv.
B2.1
SemiZlia daviwyo saubari, gamovTqva azri da sxvasac davusva SekiTxvebi.
diskusiis dros SemiZlia argumentebis, axsna-ganmartebebisa da
komentarebis saSualebiT sakuTari mosazrebebis gamoTqma, dasabuTeba
da damtkiceba.
SemiZlia yvelasaTvis saintereso Temebze saubarSi aqtiuri monawileoba.
SemiZlia gamoTqmiT, bunebrivad da daubrkoleblad saubari.
233
SemiZlia gamovxato sxvadasxva grZnoba da vTqva, romeli movlena an
gamocdilebaa CemTvis mniSvnelovani.
B2.2
SemiZlia, visaubro STabeWdilebebze, ideebsa da grZnobebze, mag., musika
rogor moqmedebs adamianze.
SemiZlia Cemi mosazrebebis zustad da darwmunebiT gamoxatva; aseve
sxvis kompleqsur argumentebze reagireba.
SemiZlia daubrkoleblad da zustad visaubro sxvadasxva Temebze.
SemiZlia daubrkoleblad warvmarTo interviu kiTxvebis winaswar
momzadebis gareSe, aseve, saintereso Temebze davsva damatebiTi SekiTxvebi.
6.4 monologi
A1.1
SemiZlia mokled gavacno Tavi (saxeli, asaki, qveyana).
SemiZlia gamovxato martivi sityvebiT, rogor vgrZnob Tavs.
SemiZlia sakuTar Tavze mokle informaciis gacema (saxeli, gvari, misamarTi,
telefonis nomeri).
SemiZlia aRvwero, sad vcxovrob.
SemiZlia sayidlad an SesakveTad Zalian martivi dasaxelebis saWmelisa
da sasmelis dasaxeleba.
A1.2
SemiZlia martivi enobrivi saSualebebiT movyve axlobeli adamianebis
an Cemi sacxovrebeli adgilis Sesaxeb.
SemiZlia mokle, martivi winadadebebiT Cemi samsaxuris Sesaxeb saubari.
martivi frazebiT SemiZlia avuxsna adamians, rogor mivides ama Tu im
adgilas.
A2.1
SemiZlia mokled warmovadgino sakuTari Tavi, ra mqvia, saidan var da
sad vmuSaob.
234
SemiZlia vTqva ZiriTadi informacia Cemi ojaxis Sesaxeb, mag. vin, ra
asakis da profesiis arian Cemi ojaxis wevrebi.
SemiZlia vTqva romeli sasmeli da saWmeli miyvars.
SemiZlia vTqva ra aris Cemi hobi da ra ar momwons (mag. musika, Teatri,
sporti, ferebi).
SemiZlia vTqva, romel garemoSi mirCevnia yofna da mokled davasabuTo
mizezi (sofelSi, qalaqSi, zRvaze).
SemiZlia winaswar momzadebul sityvaSi wakiTxvis gareSe warmovadgino
CemTvis nacnobi sagani/obieqti (qveyana, musikaluri jgufi, gundi).
A2.2
SemiZlia msmenels mivawodo safuZvliani informacia Cemi samsaxuris
Sesaxeb.
SemiZlia mokled gadmovce, ras vapireb kviris bolos, an ardadegebze.
SemiZlia movyve Tu rogor aRniSnaven CvenTan Sobas da sxva
dResaswaulebs.
SemiZlia mokled da martivad gadmovce movlenis da sakuTari gancdis
Sesaxeb (mag., wveulebaze, eqskursiaze, gakveTilze).
SemiZlia, mokled aRvwero, sad vcxovrob da rogor SeiZleba CemTan
mosvla (transporti, mgzavrobis xangrZlivoba, manZili).
SemiZlia vinmes rukis gareSe avuxsna, rogor SeZlebs garkveul adgilamde
misvlas.
SemiZlia mokle istoriis moyola, da movlenebis Tanmimdevrulad
warmodgena.
SemiZlia dayovnebis gareSe warmovTqva cifrebi (weliwadi, TariRi).
B1.1
SemiZlia mokled vTqva ra momwons wignSi, an simReraSi.
martivi sityvebiT SemiZlia aRvwero, rogor gamoiyureba romelime
cxoveli.
martivi sityvebiT SemiZlia aRvwero, sad da rogor vcxovrob (adgili/
garemo, saxli/bina, oTaxebi).
235
SemiZlia ramdenime winadadebiT vTqva, ra ganaTlebas viReb, an minda
miviRo.
SemiZlia ocnebebis, imedebis, miznebis aRwera.
SemiZlia movyve, ra xdeba filmSi an wignSi da ras vfiqrob masze.
sayofacxovrebo Temebze SemiZlia martivi sityvebiT visaubro da
gamovTqva sakuTari azri (mag., fuli, nivTebis moxmarebis, qcevis wesebi).
SemiZlia, sxvas avuxsna wesebi (mag. muzeumSi moqcevis wesebi).
B1.2
SemiZlia vTqva, mimaCnia Tu ara, rom sworad moiqcnen da davasabuTo
sakuTari azri.
SemiZlia Cemi mosazrebebis, varaudebisa da gegmebis axsna da dasabuTeba.
SemiZlia iseTi movlenis mniSvnelovani niuansebis gadmocema, romelic
manamde ar momxdara (mag. ubeduri SemTxveva).
SemiZlia sxvas mivawodo detaluri miTiTebebi, Tu rogor SeuZlia imis
gakeTeba, rac me TviTon kargad gamomdis (mag. saWmlis momzadeba, Sinauri
cxovelis movla).
SemiZlia gasagebad aRvwero, rogor SeiZleba ama Tu im eleqtro
xelsawyos gamoyeneba (mag. qseroqsi, fotoaparati).
SemiZlia ramdenime winadadebiT gadmovce, ra damokidebuleba maqvs
Cems axloblebTan da davasabuTo Cemi mosazreba.
SemiZlia mokled da martivi sityvebiT gavakeTo Setyobineba (mag.
stumrebs warvudgino programa).
B2.1
SemiZlia problemis kritikulad aRwera da problemuri situaciidan
gamosavalis cudi da kargi mxareebis dasaxeleba.
SemiZlia dawvrilebiT visaubro qveynis, an regionis msgavsebasa da
gansxvavebaze.
SemiZlia didxans visaubro CemTvis nacnob Temebze (mag., musika da
musikaluri jgufebi) da niuansebi aRvwero dawvrilebiT da Sevadaro
erTmaneTs.
236
SemiZlia detalurad gadmovce Cemi gamocdileba da aRvwero sakuTari
grZnobebi.
SemiZlia TanmimdevrobiTa da dawvrilebiT movyve istoria, an gancda.
B2.2
SemiZlia CemTvis saintereso Temebis naTlad da detalurad aRwera.
SemiZlia sxvadasxva radio da satelevizio gadacemebis zepirad
gaanalizeba.
SemiZlia garkveviT da sistemurad aRvwero momxdari ambavi mTavari
detalebis win wamoweviT.
SemiZlia sxvadasxva werilobiTi teqstebis informaciis zepirad
warmodgena da komentaris gakeTeba.
6.5 wera
A1.1
SemiZlia leqsikonis, saxelmZRvanelos, savarjiSo rveulis daxmarebiT
ramdenime sityvisagan Semdgari martivi winadadebis dawera.
SemiZlia mokle da martivi winadadebebiT davwero, vin var da sad
vcxovrob.
SemiZlia Zalian martivi sityvebis Cawera, mag., adamianebi, cxovelebi,
nivTebi, romlebsac suraTebze vxedav.
SemiZlia mwiri piradi monacemebis dawera (mag., asaki, misamarTi, hobi).
A1.2
SemiZlia martivi sityvebiT sayofacxovrebo nivTebis aRwera (mag., manqanis
feri, zoma).
SemiZlia aRvwero, rogor aris mowyobili Cemi oTaxi.
SemiZlia martivi formiT davwero informacia sakuTar Tavze (mag., saxeli,
gvari, sacxovrebeli adgili, warmoSoba, asaki, hobi), aseve SemiZlia sxvas
vkiTxo igive.
SemiZlia mokle winadadebebiT davwero, ra miyvars yvelaze metad da
ras visurvebdi (mag., saWmeli, tansacmeli, cxovelebi).
237
SemiZlia mokle martivi baraTebis dawera.
SemiZlia Zalian martivi, mokle winadadebebiTa da gamoTqmebiT davwero
im adamianebsa da sagnebze, romlebsac yoveldRiur cxovrebaSi vxvdebiT
(samsaxuri, ojaxi, hobi, xalxi, romelTac vicnob, dRis reJimi).
SemiZlia naxazis meSveobiT avxsna sad vcxovrob da rogor SeiZleba
iq misvla.
SemiZlia misaloci da madlobis Sinaarsis baraTis dawera.
SemiZlia piradi miznebisaTvis movlenebisa da vadebis Sesaxeb martivi
Canawerebis gakeTeba.
SemiZlia megobrebisaTvis mokle Setyobinebis miwera, romelic Seicavs
kiTxvas, an informacias.
A2.1
SemiZlia martivi sityvebiT davwero Cemi saqmianobis Sesaxeb (mag., samsaxuri,
sporti da Tavisufali dro).
SemiZlia axloblebis saxelze davwero mosawvevi.
SemiZlia martivi sityvebiT mivwero, rom gadavifiqre Sexvedra; SemiZlia
miwvevaze werilobiT reagireba.
SemiZlia mokle da martivi sityvebiT megobrebs Sevatyobino, rom
magviandeba, rom avad var, rom ar SemiZlia misvla.
SemiZlia CemTvis davwero samecadino gegma (kviris dReebiT, ricxvebiT).
SemiZlia martivi winadadebebiT aRvwero movlena, aseve rodis moxda
igi.
SemiZlia mokle, martivi winadadebebiT sagnebisa da adgilebis aRwera,
romlebic CemTvis nacnobia.
A2.2
SemiZlia E-mail-iT, SMS, an mokle weriliT nacnobebsa da megobrebs
saWiro martivi, informacia gavucvalo (mag., sxvadasxva maRaziaSi ra
Rirs romelime disketi, romeli sportuli klubi jobia).
SemiZlia martivi istoriis moyola (mag., lamazi ardadegebis, an momavali
cxovrebis Sesaxeb).
SemiZlia nacnobi Temebis Sesaxeb martivi teqstebis Sedgena da aseve
sakuTari azris dawera.
238
SemiZlia martivi, gadabmuli winadadebebiT aRvwero movlena (mag.,
Catarebuli eqsperimenti, Sejibreba, TxilamurebiT sriali, velosi pedebis
qurdoba).
SemiZlia suraTebiTa da mokle teqstebiT davwero mogzaurobis mizani.
SemiZlia martivi gancxadebis dawera da aseve CemTvis saintereso
gancxadebaze reagireba (axalgazrdul gazeTsa Tu veb-gverdze)
SemiZlia saswavlo dRiurSi martivad davwero, ra rodis gavakeTe da
ra maqvs saswavli.
B1.1
SemiZlia personaluri werilis dawera da masSi grZnobebis,
gamocdilebebisa da movlenebis gadmocema.
SemiZlia sagnebisa da movlenebis kargi da cudi mxareebis aRwera (mag.,
sacxovrebeli saxlis); SemiZlia sakuTari azris martivi sityvebiT
dasabuTeba.
SemiZlia gazeTisaTvis gavakeTo gancxadeba mniSvnelovani movlenis an
piradi gancdis Sesaxeb (mag., saintereso mogzaurobis Sesaxeb an
sainformacio xasiaTis).
SemiZlia garkveviT aRvwero sagnebi, romlebic mainteresebs (mag., video
an kompiuteruli TamaSi, aqtualuri moda an romelime sportis saxeoba)
da aseve maTi kargi da cudi mxareebis win wamoweva.
B1.2
mosmenisas SemiZlia gavakeTo Canaweri, mag. roca ainteresebT informacia,
an aRweren problemas.
SemiZlia erTmaneTze gadabmuli winadadebebiT davwero yoveldRiuri
sagnebisa da movlenebis Sesaxeb. (mag., adgilebze, profesiul
gamocdilebasa da adamianebTan Sexvedris Sesaxeb).
SemiZlia werilis saSualebiT movi povo informacia, romelic mWirdeba
garkveuli miznisaTvis. SemiZlia am informaciis werilobiT Sedgena
da sxvisTvis gadacema.
SemiZlia werilobiTi reagirebis gakeTeba gancxadebaze, romelic
mainteresebs (mag., kursebi, ardadegebi).
SemiZlia qronologiuri princi piT davwero Cemi biografia.
239
B2.1
SemiZlia CemTvis saintereso, aqtualur Temebze teqstis dawera (mag.
bunebis dacva, cxovelTa dacva, msoflios axali ambebi), da aseve aRniSvna,
gansakuTrebiT romelia CemTvis mniSvnelovani.
SemiZlia sakuTari gamocdilebebis werilobiT gadmocema.
SemiZlia kargad Camoyalibebuli, detaluri teqstis dawera wakiTxuli
an mosmenili informaciis safuZvelze.
SemiZlia Txzulebis/Sinaarsis dawera filmis, wignis, an speqtaklis
Sesaxeb.
B2.2
SemiZlia werilis dawera, sadac detalurad avsaxav sakuTar
gamocdilebebs, sxvadasxva mosazrebebsa da grZnobebs.
SemiZlia mravalgverdiani moTxrobis, an istoriis naTlad, zusti wyobiT
dawera (mag. mogzaurobis istoria, kriminaluri, an fantastikuri ambavi).
SemiZlia bevri saintereso Temebis Sesaxeb detaluri teqstebis dawera,
informacias gadacema, sxvadasxva poziciis asaxva da erTmaneTTan
Sedareba, sakuTari azris gamoxatva.
SemiZlia werilobiT gamovxato Cemi problema.
SemiZlia werilobiT sistemurad avsaxo problema, win wamovwio
mniSvnelovani sakiTxebi da gavmarTo diskusia;
SemiZlia teqstebSi damokidebulebaze, mizezebsa da Sedegebze varaudebis
gamoTqma werilobiT;
240
7 qarTuli enis fonetikisa da
gramatikis konspeqturi aRweriloba
enis erT-erTi ZiriTadi funqcia sakomunikacio funqciaa. bgera enis
umartivesi struqturuli elementia. fonetika aris enaTmecnierebis dargi,
romelic swavlobs adamianis sametyvelo bgerebs, enis bgeriT
Semadgenlobas, cvlilebebs da am cvlilebaTa kanonebs.
winadadebis sworad ageba gramatikuli normebis Sesabamisad xdeba.
gramatika ori nawilisagan Sedgeba _ es aris morfologia da sintaqsi.
Sesabamisad, am TavSi warmodgenilia qarTuli enis fonetikuri,
morfologiuri da sintaqsuri aRweriloba.
gramatika warmoiSva ucxouri enebis SeswavliT mizniT. am ti pis gramatikas
preskri ptuli ewodeba. igi cnobilia aseve tradiciuli gramatikis
saxelwodebiT. tradiciuli gramatika gvaZlevs mzamzareul wesebs ama
Tu im metyvelebis nawilis sxvadasxva formebis warmoebisa da xmarebis
Sesaxeb. igi didad mniSvnelovania, radganac iZleva sworad laparakisa
da weris saxelmZRvanelo wesebs. tradiciuli gramatika srulad ver
asaxavs im enobriv realobas, romelic enis ganviTarebis Sedegad
warmoiSoba xolme.
deskri ptiuli (aRweriTi) gramatika aRwers enaSi realurad arsebul
formebs da maT funqcionirebas. misi mizania agreTve am formaTa xmarebis
mizezebis axsna.
Tanamedrove etapze metad aqtualuria e.w. komunikaciuri gramatika.
SeiZleba iTqvas, rom komunikaciuri gramatika aris gramatika piriqiT
anu, igi arkvevs, Tu rogori gramatikuli struqturebi ixmareba ama Tu im
enobrivi mniSvnelobis gadmosacemad. komunikaciuri gramatika axali
ti pis gramatikaa. igi pasuxobs SekiTxvas − rogor vixmaroT esa Tu is
gramatikuli forma komunikaciis mizniT. amdenad, ZiriTadi yuradReba
gamaxvilebulia gramatikuli formebis xmarebaze, gamoyenebaze da ara
sxvadasxva formis agebis wesebze.
gramatikaSi didi adgili ukavia istoriul kvlevas rogorc erTi enis,
ise sxvadasxva enis farglebSi. amis Sesatyvisad gvaqvs istoriuli
gramatika da istoriul-SedarebiTi gramatika. istoriuli gramatika
ikvlevs sxvadasxva enobrivi elementebis ganviTarebas diaqroniaSi, anu
warmoSobidan dRemde. rac Seexeba istoriul-SedarebiT gramatikas, igi
ikvlevs sxvadasxva enis msgavsi struqturebis Taviseburebebs istoriul
WrilSi. SedarebiTi gramatika monaTesave elementebs ikvlevs.
aramonaTesave enebis mimarT msgavs kvlevas SepirispirebiTi gramatika
awarmoebs.
241
amgvarad, arsebobs gramatikis Semdegi ZiriTadi saxeebi: preskri ptiuli
(tradiciuli), deskri ptiuli (aRweriTi), istoriuli, istoriul-SedarebiTi,
SepirispirebiTi da komunikaciuri.
gramatika saSualebaa da ara mizani (miTumetes TviTmizani). funqciuri
(praqtikuli da pragmatuli) gramatikis umTavresi princi pia wina planze
sametyvelo erTeulis funqciuri da ara formaluri mxaris wamoweva.
misTvis mniSvnelovania, rom enobrivi kanonebi funqcionalurad iyos
aTvisebuli. amgvari midgomis SemTxvevaSi enis Semswavlelis yuradReba
mimarTulia funqciaze, xolo formas igi qvecnobierad iTvisebs. garkveuli
muSaobis Semdeg, masalaze dakvirveba mas Tavad aZlevs saSualebas esa
Tu is funqcia konkretul formas daukavSiros. funqciuri gramatikisTvis
arsebiTia, rom enobrivi saSualebebi, gramatikuli formebi SeirCes
sametyvelo miznis mixedviT.
7.1 fonetika
sametyvelo bgera warmoiTqmis, aso ki iwereba. dabeWdili an dawerili
aso, anu grafikuli niSani pirobiTi simboloa ama Tu im sametyvelo
bgerisa. erT bgeras erTi Sesabamisi grafikuli niSani aqvs, anu warmoTqma
ekvivalenturia dawerilobisa. am TvalsazrisiT qarTuli enis
Semswavlels saqme Zalian gaadvilebuli aqvs.
sametyvelo bgeraTa raodenoba sxvadasxva enaSi ar aris erTnairi, igi
sxvadasxvagvaria.
Tanamedrove qarTul enaSi 33 bgeraa. maTgan 5 xmovania, 28 Tanxmovani.
qarTul bgeriT sistemas axasiaTebs xmovanTa simartive da TanxmovanTa
mravalferovneba.
qarTulSi yvela xmovani a, e, i, o, u martivia. qarTul enaSi ar aris arc
grZeli da arc umlautiani xmovnebi.
qarTuli anbanis swavlebisas yuradReba unda mieqces specifikur (w, W, y,
Z, R...) bgerebs, romlebic qarTulisTvis (resp. kavkasiuri enebisTvis) aris
damaxasiaTebeli, aseve im opozicias, rasac qmnis p – f (papa – fafa), T –
t (Taro – taro), q – k (qudi – kudi), g – R (geri – Reri)
242
7.2 morfologia
morfologia swavlobs calkeul sityvas misi aRnagobis TvalsazrisiT.
morfe berZnulad formas niSnavs, logos ki moZRvrebas.
morfologiuri kategoriebis gamoxatvis saSualebebia afiqsebi _
prefiqsebi da sufiqsebi.
afiqsebis gamoyenebis princi pi aglutinaciuria – TiToeuli
morfologiuri kategoria gamoixateba damoukidebeli afiqsebiT.
qarTuli morfologiis zogadi sqema
7.2.1 arsebiTi saxeli
morfologiuri sqema
1.
2.
3.
4.
fuZe
fuZe
fuZe
fuZe
– wyaro
+ br. niSani – wyaro-m
+ mr. niSani + br. niSani – wyaro-eb-i
+ mr. niSani + br. niSani + Tandebuli – wyaro-eb-is-Tvis
fuZe
fuZe SeiZleba iyos martivi, Sedgenili, afiqs(eb)iT nawarmoebi.
martivi _ kac-i
Sedgenili _ vaJiSvili
afiqsiT nawarmoebi _ Cox-osani, sa-col-e
brunva
saxeli gvxvdeba ama Tu im brunvis formiT TandebulTan erTad an mis
gareSe (Tandebulis ZiriTadi funqciaa sagnis adgilmdebareobis an
mimarTulebis aRniSvna).
mxolobiTi ricxvi
s a x e l o b i T i
mawarmoeblebi: -i, –, (mag., kac-i, deda); dairTavs -viT Tandebuls (mag.,
bavSvi-viT iqceva).
243
funqciebi:
I seriaSi gardamavali zmnis subieqti
II seriaSi gardamavali zmnis pirdapiri obieqti
III seriaSi gardamavali zmnis pirdapiri obieqti
yvela seriaSi gardauvali zmnis subieqti
m o T x r o b i T i
mawarmoeblebi: -m(a), (mag., kac-ma, deda-m)
funqcia:
II seriaSi gardamavali zmnis subieqti
m i c e m i T i
mawarmoebeli: -s, (mag., kac-s) dairTavs Tandebulebs: -viT, -Tan, -ze, -Si (mag.,
klde-ze < klde-s-ze, klde-Si < klde-s-Si, kldes-Tan, klde-sa-viT,)
funqciebi:
I seriaSi pirdapiri obieqti
II seriaSi iribi obieqti
III seriaSi gardamavali zmnis subieqti
n a T e s a o b i T i
mawarmoeblebi: -i(s), -s (mag., kac-is, metro-s (Tandebulebi: -Tvis, -gan, -ken.
mag., qal-is-Tvis, qal-is-gan, qal-is-ken).
ZiriTadi funqcia:
gamoxatavs kuTvnilebas (mag., bavSv-is burTi)
m o q m e d e b i T i
mawarmoeblebi: -iT, -Ti, (mag., Cangl-iT, metro-Ti daerTvis Tandebulebi: urT, -gan (>-dan) (mag., saxliT-urT, saxl-i-dan < saxl-iT-gan < saxlidgan).
ZiriTadi funqcia: instrumentis gamoxatva.
v i T a r e b i T i
mawarmoeblebi: -a(d), (mag., kac-ad, Tve-d), -mde, -mdis Tandebulebi, (mag. skola-mde < skol-ad-mde, saxl-a-mdis < saxl-ad-mdis).
ZiriTadi funqcia: gardaqceviTobis gamoxatva
w o d e b i T i
mawarmoeblebi: -o, -v, –, (mag., kac-o, mebaRe-v, nana)
funqcia: gamoxatavs mimarTvas
244
mravlobiTi ricxvi
mravlobiTis mawarmoebelia -eb. igi sufiqsis saxiT erTvis fuZes da
mas mosdevs brunvis mawarmoebeli.
mravlobiTi ricxvi sxvagvaradac iwarmoeba. es warmoeba ufro Zvelia,
magram Tanamedrove enaSic gamoiyeneba: sufiqsi -n-i, saxelobiTi (mag., kacni), -n-o, wodebiTi (mag., Svil-no). -T(a): moTxrobiTi, micemiTi, naTesaobiTi
(mag., kac-Ta Tqves, bavSv-Ta undaT, Semswavlel-Ta jgufi).
mxolobiTi ricxvi
saxelobiTi kac-i
moTxrobiTi kac-ma
micemiTi
kac-s
naTesaobiTi kac-is
moqmedebiTi kac-iT
viTarebiTi kac-ad
wodebiTi
kac-o
mravlobiTi ricxvi
kac-eb-i
kac-n-i
kac-eb-ma
kac-Ta
kac-eb-s
kac-Ta
kac-eb-is
kac-Ta
kac-eb-iT
⎯
kac-eb-ad
⎯
kac-eb-o
kac-n-o
7.2.2 zedsarTavi saxeli
zedsarTavi rogorc substantivi, funqcionirebs iseve, rogorc arsebiTi
saxeli, mag., kargi. calke mdgomi zedsarTavi saxeli ibrunvis ise, rogorc
arsebiTi. qvemoT mogvaqvs brunebis magaliTi TanxmovanfuZiani da
xmovanfuZiani zedsarTavebisTvis.
saxelobiTi
moTxrobiTi
micemiTi
naTesaobiTi
moqmedebiTi
viTarebiTi
wodebiTi
karg-i/- −
karg-ma
karg-s −
karg-is
karg-iT
karg-ad −
karg-o/v
uSno
uSno-m
uSno-s
uSno-si
uSno-Ti
uSno-d
uSno-v
245
7.2.3 nacvalsaxeli
piris nacvalsaxelebi
I mx. r.
saxelobiTi me
moTxrobiTi me
micemiTi
me
naTesaobiTi Cem
moqmedebiTi
−
viTarebiTi
−
wodebiTi
−
saxelobiTi
moTxrobiTi
micemiTi
naTesaobiTi
moqmedebiTi
viTarebiTi
III mx.
es
aman
amas
amis
amiT
amad
II mx. r.
Sen
Sen
Sen
Sen
−
−
Se
III mx.
eg
magan
magas
magis
magiT
magad
III mx.
is
iman
imas
imis
imiT
imad
I mr. r.
Cven
Cven
Cven
Cven
−
−
−
III mr.
eseni
amaT
amaT
amaT
amaT
amaT
II mr. r.
Tqven
Tqven
Tqven
Tqven
−
−
−
III mr
egeni
magaT
magaT
magaT
magaT
magaT
CvenebiTi nacvalsaxelebi
saxelobiTi
moTxrobiTi
micemiTi
naTesaobiTi
moqmedebiTi
viTarebiTi
es
am
am
am
am
am
eg
mag
mag
mag
mag
mag
is
im
im
im
im
im
kiTxviTi nacvalsaxelebi
vin, ra, rogori, romeli, ranairi, ramdeni, sadauri, rodindeli
saxelobiTi
moTxrobiTi
micemiTi
naTesaobiTi
moqmedebiTi
viTarebiTi
246
vin
vin
vis
vis
(vis-iT)
(vis-ad)
ra
ra
ras
ris
riT
rad
III mr
isini
imaT
imaT
imaT
imaT
imaT
kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi
saxelobiTi
moTxrobiTi
micemiTi
naTesaobiTi
viTarebiTi
moqmedebiTi
wodebiTi
I mx. r.
Cemi
Cemma
Cems
Cemi
Cemi
Cems
Cemo
II mx. r.
Seni
Senma
Sens
Seni
Seni
Sens
−
saxelobiTi
moTxrobiTi
micemiTi
naTesaobiTi
moqmedebiTi
viTarebiTi
III mx.
amisi
amisma
amis
amisi
amisi
amis
III mx.
magisi
magisma
magis
magisi
magisi
magis
I mr. r.
Cveni
Cvenma
Cvens
Cveni
Cveni
Cvens
Cveno
III mx.
misi
misma
mis
misi
misi
mis
II mr. r.
Tqveni
Tqvenma
Tqvens
Tqveni
Tqveni
Tqvens
Tqveno
III mr.
maTi
maT
maT
maTi
maTi
maT
mimarTebiTi nacvalsaxelebi
vinc, rac, romelic, rogoric, ranairic, ramdenic, rodindelic, sadauric,
visic, risic, risac.
kiTxviT-kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi
visi, ris, risa.
gansazRvrebiTi nacvalsaxelebi
TviTon, TviT, Tavad, TiToeuli, yoveli, yvela, sxva, mavani.
ganusazRvrelobiTi nacvalsaxelebi
vinme, rame, romelime, rogorime, ramdenime, viRac, raRac, romeliRac.
uaryofiTi nacvalsaxelebi
ar, ver, nu, aRar, veRar, nura, nuRar.
urTierTobiTi nacvalsaxelebi
erTmaneTi, erTurTi, erTimeore, urTierTi.
247
7.2.4 ricxviTi saxeli
ricxviTi saxeli arsebobs sami ti pis – raodenobiTi, rigobiTi, wilobiTi.
qarTuli Tvlis sistema ASereuli ti pisaa. igi nawilobriv aTobiTia,
nawilobriv − ocobiTi.
raodenobiTi ricxviTi saxeli
ricxviTi saxeli sagnis raodenobas, rigs an nawils aRniSnavs. raodenobiTi
ricxviTi saxelis fuZe SeiZleba iyos martivic da rTulic.
martivfuZianebia: erTi, ori, sami, oTxi, xuTi, eqvsi, Svidi, rva, cxra, aTi, oci,
asi...
rTuli fuZeebia: TerTmeti (<aT-erT-meti), Tormeti (<aT-or-meti), ormoci
(<or-me-oci)...
ocis Semdeg oceulebis farglebSi ricxviTi saxelebi SeerTebulia
da kavSiriT (mag., oc-da-erTi...).
rigobiTi ricxviTi saxeli
rigobiTi ricxviTi saxeli iwarmoeba raodenobiTisagan me- _ -e afiqsis
meSveobiT: oTxi > me-oTx-e, TerTmeti > me-TerTmet-e. Tu sawarmoebel
fuZed aRebulia da kavSiriani rTuli ricxviTi saxeli, me- _ -e TavsarTbolosarTi erTvis kavSiris Semdeg (mag., oc-da-me-xuT-e, sam-oc-da-me-aT-e).
wilobiTi ricxviTi saxeli
wilobiTi ricxviTi saxeli iwarmoeba rigobiTi saxelis viTarebiTi
brunvis formisgan, romelic fuZedaa gamoyenebuli da xelmeoredaa
nabrunebi (mag., meSvide _ meSvided > meSvidedi).
saxelobiTi
moTxrobiTi
micemiTi
naTesaobiTi
moqmedebiTi
viTarebiTi
wodebiTi
248
raodenobiTi
xuT-i
kac-i
xuT-ma kac-mas
xuT
kac-s
xuT-i
kac-is
xuT-i
kac-iT
xuT
kac-ad
xuT-o kac-o
rigobiTi
meore kac-i
meore kac-ma
meore kac-s
meore kac-is
meore kac-iT
meore kac-ad
meore kac-o
wilobiTi
mesamed-i
mesamed-ma
mesamed-s
mesamed-is
mesamed-iT
mesamed-ad
mesamed-o
7.2.5 zmna
zmnas erTdroulad randenime morfologiuri kategoria moepoveba:
piri, ricxvi, dro, kilo, gvari qceva, kontaqti.
piris gamoxatva
subieqturi (moqmedi) piris niSnebi:
mxolobiTi ricxvi
I piri v ...................................
II piri x ...................................
III piri ...................................... s, a, o
mravlobiTi ricxvi
v .................................... T
x .................................... T
..................................... en, nen, an, n, es
mag., v-wer, v-wer-T, x-ar, x-ar-T
akeTeb-s, gaakeT-a, aq-o
akeTeb-en, akeTebd-nen, garbi-an, gaakeTo-n, aq-es.
obieqturi (samoqmedo) piris niSnebi:
pirdapiri mimarTeba
mxolobiTi ricxvi
iribi mimarTeba
mxolobiTi ricxvi
I piri m ...................................
II piri g ..........................
III piri .....................................
I piri m ..................................
II piri g ................................
III piri h, s .........................
mravlobiTi ricxvi
mravlobiTi ricxvi
I piri gv ................................
II piri g ................................. (T)
III piri .......................................
I piri gv ...............................
II piri g ................................ (T)
III piri h, s ........................... (T)
magaliTad:
m-aqebs; gv-aqebs
g-iyvars; g-iyvar-T
xatavs; xatavs
m-axsovs; gv-axsovs
g-axsovs; g-axsov-T
h-yavs; s-Zinavs; s-Zinav-T
axsovs; axsov-T
249
kilo
kilo sami saxisaa: TxrobiTi, kavSirebiTi da brZanebiTi.
TxrobiTi − vcxrob, vcxovrobdi, vicxovre, micxovria, vicxovreb
kavSirebiTi − swyurodes, vakeTo, sjobdes
brZanebiTi − wadi, iare, nu ixmaureb, ar gaafuWo, momitaneT, grcxvenodes.
aspeqti
aspeqti oria: usruli da sruli.
usruli apeqti
i)Aawmyo: vwer, vTamaSob, vWri (axla)
ii) momavali: vwer, vTamaSob, vWri, vwero, viTamaSo, vWra (xvalac)
iii) warsuli: vwerdi, vTamaSobdi, vWridi, vwere, viTamaSe, vWeri, miweria,
miTamaSia, miWria, meweros, meTamaSos, meWras.
sruli aspeqti
i) momavali: davwer, viTamaSeb, gavWri, davwero, viTamaSo, gavWra
ii) warsuli: davwere, viTamaSe, gavWeri, damiweria, miTamaSia, gamiWria,
dameweros, meTamaSos, gameWras.
arsebobs uaspeqto zmnebic: i) uzmniswino zogierTi gardauvali zmna (aris,
zis, uyvars...) da zogierTi vnebiTis forma (weria, xatia...). ii) zmniswiniani
formebi (adis, amodis, gamodis, gadmodis, Camodis, modis, midis, Cadis, Sedis,
gadis...), ZiriTadad moZraobis gamomxatveli zmnebi.
mwkrivebi
zmnuri formebi SeiZleba warmovadginoT sistemis saxiT, romelsac
seriaTa da mwkrivTa sistema ewodeba.
qvemoT mogvaqvs seriebisa da mwkrivebis CamonaTvali qarTulSi.
mwkrivebis gagebisaTvis TiToeul maTgans axlavs SekiTxva, romelzec
igi pasuxobs.
I
i)
1.
2.
3.
seria
awmyos wre
awmyo
uwyveteli
awmyos kavSirebiTi
ii)
1.
2.
3.
myofadis wre
myofadi
xolmeobiTi
myofadis kavSirebiTi
ras vSvrebi?
ras vSvrebodi?
ras vSvrebode?
II seria
1. wyvetili
2. II kavSirebiTi
250
ras vizam?
ras vizamdi?
ras vizamde?
ra vqeni?
ra vqna?
III seria
1. I TurmeobiTi
2. II TurmeobiTi
3. III kavSirebiTi
ra miqnia?
ra meqna?
ra meqna?
gardamavloba
qarTuli zmna SeiZleba iyos gardamavali (xatavs, zrdis, aSenebs, iSenebs,
uSenebs, aSenebinebs...) da gardauvali (ixateba, exateba, Sendeba, uSendeba,
dgas, zis, wevs...). gardamavlobas garegnuli niSnebi aqvs: namyo (ra qna?)
obieqti saxelobiTSi daesmis, subieqti − moTxrobiTSi (daxata, gazarda,
aaSena _ man is. dauxata, gauzarda, auSena, daaxatvina, gaazrdevina, aaSenebina
_ man mas is.
gardauval zmnebs an sul ar gaaCnia obieqti, an Tu aqvs, mxolod micemiT
brunvaSi, subieqti ki yovelTvis saxelobiTSia: daixata, gaizarda, aSenda
_ is.
daexata, gaezarda, auSenda _ is mas. mravlobiTis mesame pirSi emateba
sufiqsi -en: daixatn-en, gaizardn-en, aSendn-en.
erTpiriani zmna yvela gardauvalia, sampiriani zmna yvela gardamavalia,
orpiriani zmna SeiZleba iyos gardamavalic da gardauvalic.
gvari
qarTul enaSi subieqtis aqtiurobisa Tu pasiurobis xarisxis
gamosaxatavad gvaris sami forma arsebobs: moqmedebiTi, vnebiTi da
saSuali.
moqmedebiTi _ vagoreb, vacureb, vawuxeb... (subieqti aqtiuri piria);
vnebiTi _ gordeba, curdeba, wuxdeba (subieqti Tavad ganicdis moqmedebas);
saSuali _ goravs, curavs, wuxs (subieqtis aqtiurobis xarisxi gardamavalia)
qceva
kuTvnilebiT-daniSnulebiTi mimarTebebis gamosaxatavad qcevis sami forma
arsebobs: saarviso (neitraluri), saTaviso (sasubieqto) da sasxviso
(saobieqto).
saarviso _ vaSeneb, vxatav, vzrdi
saTaviso _ viSeneb, vixatav, vizrdi
sasxviso _ vuSeneb, vuxatav, vuzrdi
kontaqti
kontaqtis kategoria gulisxmobs subieqturi piris pirdapir an irib
CarTulobas moqmedebaSi. arsebobs uSualo da SualobiTi kontaqtis
formebi.
251
uSualo _ vxatav, vzrdi, vaSeneb
SualobiTi _ vaxatvineb, vazrdevineb, vaSenebineb
zmniswini
zmniswini win erTvis zmnas da mas 4 funqcia gaaCnia:
1. uCvenebs mimarTulebas (midis, modis...) 2.awarmoebs mwkrivs (akeTebs _
gaakeTebs) 3.awarmoebs sruli aspeqtis formas (akeTa _ gaakeTa)
4.gamoiyeneba axali leqsikuri erTeulis sawarmoeblad (waagebs _
moigebs).
agebulebis mixedviT zmniswini martivia (mi-, mo-, a-, da-, Ca-, Se-, ga-, wa-) an
rTuli (amo-, Camo-, Semo-, gamo-, mimo-, gada-, gadmo-).
7.2.6 saxelzmna
saxelzmna zmnis upiro formaa. igi saxelis niSnebsac atarebs da zmnisasac,
magram misi adgili ufro zmnaTa sistemaSia. saxelzmna orgvaria: sawyisi
(xatva, wera...), romelic winadadebaSi arsebiTi saxelis funqciiT gxvdeba
da mimReoba (daxatuli, dawerili...), romelic winadadebaSi zedsarTavi
saxelis funqcias asrulebs.
sawyisi. qarTul enaSi sawyisi brunviania. amitom mas SeuZlia iyos
winadadebis wevri _ subieqti, obieqti (pirdapiri, iribi), damateba, garemoeba.
mag.: male xatvas viwyeb; aqamde xatvisTvis ar mecala; xatvam Zalian
gamitaca.
sawyiss aqvs kategoriebi: mimarTuleba, aspeqti, kontaqti, iSviaTad gvaric.
mimarTuleba: gzavna _ Cagzavna, gagzavna, gamogzavna...
aspeqti: gzavna (usr.), gagzavna, Segzavna, migzavna, gadagzavna (sruli).
kontaqti: gzavna (uSualo), gzavnineba (SualobiTi).
mimReoba zmnis uuRlebeli formaa, romelic ibrunvis da gamoiyeneba
rogorc zedsarTavi: amSenebeli, asaSenebeli, auSenebeli. mimReobas aqvs
is kategoriebi, romlebic sawyiss gaaCnia: mimarTuleba, aspeqti, kontaqti,
gvari. sawyisisagan gansxvavebiT mimReobas aqvs drois gageba.
mimarTuleba − gzavnili − Cagzavnili, gagzavnili, gamogzavnili,
gadagzavnili, gadmogzavnili, agzavnili.
aspeqti − gzavnili (usr.) − gagzavnili (sruli)
gvari − gamgzavneli (moqm.) − gagzavnili (vnebiTi)
kontaqti − gagzavnili (uSualo) − gagzavninebuli (SualobiTi)
252
7.2.7 formaucvleli sityvebi da nawilakebi
formaucvleli srulmniSvnelovani da damxmare sityvebia: zmnizeda,
Tandebuli, kavSiri, nawilaki da Sorisdebuli.
zmnizeda
zmnizeda gamoxatavs moqmedebis adgils, dros, mizezs, mizans da a.S.
gamoiyofa zmnizedaTa Semdegi ti pebi:
adgilis zmnizeda (sad?): win, ukan, TavSi, SuaSi, boloSi, zeviT, qveviT,
maRla, dabla, garSemo, irgvliv, aq, iq, aRma, daRma... (saidan?) − aqedan,
iqidan, zevidan, maRlidan, gverdidan, Signidan, Soridan...
drois zmnizeda (rodis?): axla, dRes, wuxelis, weRan, jer, Semdeg, erTxel,
odesRac, odesme, gvian, xandaxan, mudam...
viTarebis zmnizeda (rogor?): kargad, mSvidad, ueWvelad, Cqara, nela,
almacerad, nakuw-nakuw, gulaRma, Tavdayira, gardi-gardmo...
zoma-wonisa da odenobis zmnizeda (ra zomiT? ra odenobiT?
ramdenad? ramdenjer?): amdenad, magdenad, egzom, metad, nakleb, erTgzis,
erTjer, orjer, asjer, cotad, sruliad, yovlad, mTlianad...
mizezis zmnizeda (ratom?): amitom, imitom, magitom...
miznis zmnizeda (rad? risTvis?): amisTvis, magisTvis, imisTvis, amad...
kiTxviTi zmnizeda: sad? rodis? saidan? saiTken? ratom? rad? risTvis?
mimarTebiTi zmnizeda. kiTxviTi zmnizeda c nawilakis darTviT kiTxvis
tons kargavs da mimarTebiTad iqceva: sadac, rodesac, saidanac, saiTkenac,
radac, risTvisac...
Tandebuli
Tandebuli Sedgenilobis mixedviT SeiZleba iyos martivi (-gan, -Tvis...)
an rTuli (gamo, mimarT...).
yvelaze gavrcelebuli Tandebulebia:
micemiTi br + -Si, mag., qalaqSi
micemiTi br + -ze, mag., mTaze
micemiTi br + -Tan, mag., saxlTan
micemiTi br + -viT, mag., cxeniviT
micemiTi br + Sua, Soris, mag., or zRvas Sua, Cven Soris
naTesaobiTi br + -Tvis, mag., adamianisTvis
naTesaobiTi br + -gan, mag., sixarulisgan, xisgan, Zmisgan
naTesaobiTi br + -ken, mag., soflisken
253
moqmedebiTi br + -dan, mag., universitetidan
viTarebiTi br + -mde, mag., samsaxuramde, SuadRemde
kavSiri akavSirebs winadadebis or wevrs an or winadadebas. igi
mniSvnelobas iZens mxolod sxva sityvebTan erTad xmarebisas. kavSiri
funqciis mixedviT SeiZleba or jgufad daiyos _ maerTebeli da
maqvemdebarebeli.
maerTebeli kavSiri SeiZleba iyos:
i) majgufebeli: da, Tu (kata da ZaRli; saTamaSoebi, saxatavi rveulebi
Tu feradi fanqrebi sul iatakze iyo gabneuli);
ii) macalkevebeli kavSirebi: Tu, an, gind, Tund (Cais miirTmevT Tu yavas?;
dedas an mamas vetyvi; gind ase Tqvi, gind ise; Tunda gabrazdes mainc
waval);
iii) mapirispirebeli kavSirebi: magram, xolo, ki, Torem, aramed, (Tovs, magram
ar civa; nino pataraa, xolo misi Zma ukve col-Sviliania; me Sen giTxari,
Sen ki qveyana Semiyare; wamodi, Torem dedas davuZaxeb; is sofelSi ki
ar yofila, aramed parizSi seirnobda);
iiii) maigivebeli kavSirebia: anu, ese igi (dentaluri bgerebi; bileTebi
aviReT e.i. mivdivarT).
maqvemdebarebeli kavSirebi Sinaarsis mixedviT SeiZleba iyos: adgilis
(sadac, saiTac...), drois (rodesac, vidre...), mizezis (radganac, imitom, rom),
miznis (raTa...), daTmobis (Tumca). maqvemdebarebeli kavSiri akavSirebs
or winadadebas, romelTagan erTi mTavaria, meore ki − damokidebuli.
nawilaki win uZRvis, an mosdevs sityvas. win uZRvis: ar, ver, nu... mosdevs:
me, ve, Ra, ca, ode... zogi nawilaki marto zmnasTan ixmareba (ar, ver, nu), zogi
ricxviT saxelTan (ode), zogi yvelanair sityvasTan (o). zogierTi nawilaki
calke iwereba (xolme, Turme, nu, ar, ver...)
funqciebis mixedviT nawilakebi SeiZleba gamoiyos Semdegi saxis:
kiTxviTi: gana, nuTu, xom (gana ar ici? nuTu marTalia? xom giTxari?)
mimarTebiTi: c (ca). am nawilakis funqciaa kiTxviTi sityva mimarTebiTad
aqcios: vinc, rac, romelic, sadac...
ganusazRvrelobiTi: kiTxviTi sityva (vin? ra? romeli? ramdeni? rogor?
sad? saidan?) ganusazRvrelad iqceva, Tu mas daerTo nawilaki me: vinme,
rame, romelime, ramdenime, rogorme, sadme, saidanme...
ukuTqmiTi: ar(a), ver, nu.
sityva-sityviTi: meTqi, Tqva, Tqo, o.
migebiTi: ho, ki, diax, ara, vera.
254
Sorisdebuli adamianis grZnobis, gancdis, neba-survilis gamomxatveli
bgera, bgeraTa jgufi an sityvaa (oh, uh, ah, oi, ui, vai, vaime...). igi gankerZoebiT
dgas winadadebis TavSi, SuaSi an boloSi. Sorisdebulis xmarebisas
xSirad axlavs saTanado Jestikulaciac. mag., oh, ra Zvirfasi nivTia.
biWos! es ra Widaoba gaumarTavT!
7.3 qarTuli enis sintaqsuri aRweriloba
sintaqsi swavlobs winadadebaSi sityvaTa SekavSirebis wesebs (sintaqsis
– berZ. Sedgena)
winadadeba aris ama Tu im enis kanonebis mixedviT erTmaneTTan
Sexamebuli sityvebis jgufi an calke sityva, romelic dasrulebul
azrs gamoxatavs. azris dasrulebulobasTan erTad winadadebis erTerT ZiriTad damaxasiaTebel niSnad predikatulobaa miCneuli. cxadia,
zmna-Semasmenlis gareSe verc dasrulebuli azri ver gadmoicema da
verc winadadeba Seiqmneba. winadadebas garkveuli intonacia axasiaTebs,
romelic werisas sasveni niSnebiTaa gadmocemuli. winadadebis
damaxasiaTebeli ZiriTadi niSnebidan (azris dasrulebuloba,
predikatuloba, intonacia) azris dasrulebuloba da predikatuloba
aucilebeli komponentebia komunikaciis dasamyareblad.
7.3.1 winadadebis saxeebi Sinaarsis mixedviT
Sinaarsis mixedviT winadadeba SeiZleba iyos TxrobiTi, kiTxviTi,
brZanebiTi, Zaxilisa da kiTxviT-Zaxilisa. TiToeuli maTgani Sinaarsis
mixedviT an warTqmiTia (dadebiTi) an ukuTqmiTi (uaryofiTi).
TxrobiTi winadadeba
TxrobiT winadadebaSi gadmocemulia realuri an irealuri faqti an
movlena. mag., JuJuna wvima movida, didi mindori danama, warTqmiTi
winadadebaa. mdinare aRma ver wava – ukuTqmiTia. TxrobiTi winadadebis
bolos wertili iwereba.
qarTul enaSi TxrobiTi winadadebis intonacia Tavidan amaRlebulia,
magram TandaTan dabldeba da mTavrdeba dabali toniT. Tumca
komunikacia intonaciis wesebis codnis gareSec SeiZleba damyardes.
TxrobiTi winadadeba amis saSualebas iZleva. yuradReba ZiriTadad
gadatanili unda iyos zmnis gaformebaze.
kiTxviTi winadadeba
SekiTxvis Semcvel winadadebas kiTxviTi hqvia. mag., vin movida? kidev
wvims? kiTxviTi winadadeba orgvaria: kiTxviTsityviani da ukiTxviTsityvo.
kiTxviT sityvebSi moiazreba:
255
kiTxviTi nacvalsaxelebi – vin? ra? romeli? rogori? ramdeni? sadauri?
rodindeli?
kiTxviT-kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi – visi? risi? risa?
kiTxviTi zmnizedebi – sad? saidan? saiTken? rodis? rogor? ratom?
risTvis? ramdenad?..
kiTxviTi nawilakebi – xom, gana, nuTu.
kiTxviTsityvian winadadebaSi maxvili kiTxviT sityvaze unda daisvas.
intonacia ki daRmavali unda iyos. Tu kiTxviT winadadebaSi kiTxviTi
sityva ar aris, SekiTxvis maxvili zmna-Semasmenlis bolo marcvalze
daismis da intonacia odnav aRmavalia. magaliTad, ginaxavT feri dabindul
qliavis? kiTxviT winadadebas, romelSic sityva ar aris warmoTqmis
dros TxrobiTi winadadebisagan mxolod intonacia ganasxvavebs.
magaliTad, giorgi movida, TxrobiTia, giorgi movida? maxvili zmnaSemasmenlis bolo marcvalzea da aRmavali intonaciaa, Sesabamisad,
winadadeba kiTxviTia. kiTxviTi winadadebis bolos kiTxvis niSani iwereba.
brZanebiTi winadadeba
brZanebiT winadadebaSi gamoxatulia mTqmelis neba-survili, rom zmnaSemasmeneliT gadmocemuli moqmedeba Sesruldes an ar Sesruldes. amdenad,
brZanebiTi winadadebac SeiZleba iyos warTqmiTi da ukuTqmiTi. magaliTad,
warTqmiTia – gaswi, gamiZexi win. ukuTqmiTia – nu gamijavrdebi, ar wameCxubo,
nurafers metyvi.
brZanebiTi winadadeba yovelTvis brZanebas ar gamoxatavs. man SeiZleba
gadmosces Txovna (RmerTo, miSvele), rCeva-darigeba (frTxilad, cecxls
nu eTamaSebi.), mowodeba (rTveli daiwyo, aba, SevesioT venaxs!), dalocva
(dailocos saqarTvelo, idide marad, Cemo samSoblo), wyevla (Se
aragasazrdelo, Sena), gamxneveba (nu geSinia, guls nu gaitex, yvelaferi
kargad iqneba).
brZanebiTi winadadebis bolos yovelTvis Zaxilis niSani ar iwereba, Tu
is TxrobiTis msgavsad warmoiTqmis, boloSi wertili ixmareba.
Zaxilis winadadeba
Tu winadadebaSi gadmocemul azrs mTqmelis grZnobadi damokidebuleba
axlavs, mas Zaxilis winadadeba ewodeba. adamianis grZnobebi
sxvadasxvagvaria:
aRfrTovanebis gamomxatveli (ra mSvenieria, zRapruli silamazea), gaocebis
gamomxatveli (Sexede, ra xdeba),
aRSfoTebis gamomxatveli (ui, ui, es xom yovlad dauSvebelia!), mwuxarebis
gamomxatveli (oh, es ra ubedureba datrialebula!), sixarulis
gamomxatveli (gilocav am did warmatebas, ra bednierebaa!), natvris
gamomxatveli (ax, netavi SenTan viyo!), sinanulis gamomxatveli (guSin
aResrula Cveni mgosani!)
256
Zaxilis winadadeba SeiZleba SinaarsiT warTqmiTi iyos, formiT ki
ukuTqmiTi. magaliTad, Zlivs gaRimebuli ar vixile meri! e.i. Zlivs
gaRimebuli vixile meri! am or winadadebaSi intonaciis iseT
monacvleobasTan gvaqvs saqme, romelic araqarTvelisTvis sakmaod rTulia
da komunikaciis dasamyareblad misi codna savaldebulo namdvilad
ar aris. Zaxilis winadadebis bolos aucileblad Zaxilis niSani iwereba.
kiTxviT-Zaxilis winadadeba
Tu winadadeba erTsa da imave dros kiTxvasac Seicavs da garkveul
grZnobasac, aseTi winadadeba kiTxviT-Zaxilisaa. magaliTad, gana
SeiZleboda am ambis dafarva?! kiTxviT-Zaxilis winadadeba SeiZleba
upasuxo darCes. aseTi winadadebis bolos kiTxvis da Zaxilis niSani
iwereba.
7.3.2 sintaqsuri urTierTobis saxeebi
sintaqsuri urTierTobis ZiriTadi saxeebia: SeTanxmeba, marTva da
mirTva.
SeTanxmeba
sityvaTa sintaqsuri urTierTobis iseT saxes, roca daqvemdebarebuli
sityva im formas iRebs, romelic aqvs mTavar sityvas, ewodeba SeTanxmeba.
magaliTad, Zveli burTi
ori burTi
Cemi burTi
samive wyvilisaTvis burTi mTavari sityvaa, maszea daqvemdebarebuli
Zveli (zedsarTavi saxeli), ori (ricxviTi saxeli), Cemi (nacvalsaxeli).
mTavari sityvis brunebisas imave brunvis formas iRebs damokidebulic.
magaliTad, Zvelma burTma, orma burTma, Cemma burTma... Tu mTavar sityvas
-eb-ian mravlobiTSi CavsvamT, masze daqvemdebarebuli sityva mxolobiT
ricxvSi darCeba. magaliTad, Zveli burTebi, Cemi burTebi – Zvelma burTebma,
Cemma burTebma... SeTanxmebisTvis aucilebelia, rom wyvilis wevrebs
hqondeT erTi da igive kategoria brunvis da ricxvis an mxolod ricxvis.
saxelma saxeli SeiZleba SeiTanxmos brunvaSic da ricxvSic, magram
saxels SeuZlia SeiTanxmos zmna mxolod ricxvSi.
marTva
marTva ewodeba sintaqsuri urTierTobis iseT saxes, romlis drosac
mTavari sityva moiTxovs daqvemdebarebulisgan im formas, romelic mas
ara aqvs mocemul SemTxvevaSi an ara aqvs saerTod. magaliTad,
konstruqtoriT TamaSobs
TamaSobs konstruqtoriT
iTamaSebs konstruqtoriT
iTamaSos konstruqtoriT
uTamaSia konstruqtoriT
257
aq zmna moiTxovs saxelisagan imas, rac TviTon saerTod ara aqvs e.i.
zmna marTavs saxels brunvaSi. zogierT SemTxvevaSi mmarTavma sityvam
marTuli sityvisagan SeiZleba moiTxovos is forma, romelic mas ara
aqvs mocemul SemTxvevaSi. magaliTad,
xis
xis
xis
xis
xis
xis
xis
tot-i
tot-ma
tot-s
tot-is
tot-iT
tot-ad
tot-o
am SemTxvevaSi mTavari sityvis yvela brunvasTan masze daqvemdebarebuli
msazRvreli (xis) mxolod naTesaobiTi brunvis formiTaa Sewyobili. es
niSnavs, rom aq marTvaa brunvaSi da ara SeTanxmeba.
SeTanxmeba da marTva zmnisa da saxelis sintaqsuri urTierTobisas
uaRresad saintereso ormxriv damokidebulebas ganapirobebs: qarTul
enaSi zmna polivalenturia; Sesabamisad, masTan Sewyobili saxelebi
garkveul sintaqsur damokidebulebaSi imyofebian zmnasTan: saxeli
marTavs zmnas pirSi (me v-ar; Sen x-ar, is ari-s) da iTanxmebs ricxvSi
(Sdr.: kac-i modi-s - kac-eb-i modi-an); Tavis mxriv, zmna marTavs saxels
brunvaSi (imisda mixedviT, dro-kiloTa romel seriaSia zmnuri forma
da rogoria masTan Sewyobili saxeli – subieqturi piri, iribobieqturi
piri Tu pirdapirobieqturi piri):
I seria
II seria
III seria
uSenebs
kac-i
saxl-s
megobar-s
auSena
kac-ma
saxl-i
megobar-s
auSenebia kac-s saxl-i (megobr-isTvis)
mirTva
mirTva ewodeba sityvaTa SekavSirebis iseT saxes, rodesac mTavari
sityva masze daqvemdebarebuls mxolod azrobrivad ikavSirebs. amgvari
SekavSireba maSinaa SesaZlebeli, Tu daqvemdebarebuli sityva
formaucvlelia, e.i. mas aranairi cvlilebis unari ar gaaCnia. mirTvis
dros sintaqsur wyvilSi mTavari sityva ZiriTadad zmnaa (mag., aq davibade),
magram SeiZleba Segvxvdes sxvac. magaliTad,
zmnizeda (Zalian nela, ise uecrad...)
zedsarTavi saxeli (odnav ganieri, ase mSvenieri...)
sawyisi (ase wera, amgvarad saubari...)
mimReoba (iq misatani, naklebad seriozuli...)
258
7.3.3 winadadebis saxeebi agebulebis mixedviT
agebulebis mixedviT winadadeba SeiZleba iyos sami saxis: martivi,
Serwymuli da rTuli.
martivi winadadeba
martivia winadadeba, romelic gadmoicema erTi (magaliTad, Tovs, gaavdrda,
daRamda) an ramdenime sityviT, romlebsac erTmaneTTan marTva akavSirebs,
Tumca maT Soris SeiZleba iyos mirTvac. magaliTad, uceb Camobnelda
− esaa or wevriani martivi winadadeba, romelic mirTviTaa dakavSirebuli.
daviTma amayad miugo nikos − am martivi winadadebis oTxi wevridan
erTi wyvili amayad miugo mirTviT ukavSirdeba erTmaneTs, xolo danarCen
or wyvilSi daviTma miugo, miugo nikos marTva gvaqvs.
martiv winadadebaSi ar SeiZleba iyos erTze meti zmna-Semasmeneli.
Serwymuli winadadeba
Serwymulia winadadeba, Tu masSi warmodgenilia erTi da imave funqciis
ori an meti wevri. es erTgvari wevrebi erTsa da imave wevrs miemarTebian
xolme. magaliTad, ano, vano da kato damegobrdnen. aRniSnuli sami wevri
miemarTeba sityvas damegobrdnen.
rTuli winadadeba
rTulia winadadeba, Tu igi Sedgeba ori an meti martivi an Serwymuli
winadadebisagan, mag., Semodgoma movida wiTel-yviTel ferebiT, mosavaliT
aivso saqarTvelos velebi. am rTul winadadebaSi gaerTianebulia erTi
Serwymuli da erTi martivi winadadeba.
rTuli winadadeba SeiZleba iyos Tanwyobili da qvewyobili:
Tanwyoba aris iseTi martivi an Serwymuli winadadebis rTul winadadebad
SekavSireba, romlebic sintaqsurad Tanasworni arian erTmaneTis mimarT.
magaliTad, bazaleTisa tbis Ziras oqros akvani ariso da mis garSemo
wylis qveSe ucxo walkoti yvaviso.
rTul qvewyobil winadadebaSi erTi mTavaria, danarCeni ki masze
daqvemdebarebuli. magaliTad, is quCebi, romliTac unda gaetarebinaT
mgosani Teatramdis, dilidanve gaWedili iyo xalxiT.
259
Reference Level Description for the Georgian Language
Now Reference Level Descriptions for European Languages has grown with the Reference Level
Description for the Georgian Language. I would like to express my gratitude and respect to the Council
of Europe for giving me possibility to evaluate and publish this work. Interest is being shown in the
preparation of RLD for national and regional languages of the multilingual Europe. I hope that RLD for
the Georgian Language, like other descriptions, will contribute to the implementation of the Council of
Europe Language policy to incrpease European mobility and mutual understanding by giving better
access to the diversity of European Languages across European continent.
Georgia is situated in Southern Caucasus. The neighbours from North are the republics of Russian
Federation, from East −Azerbaijan and from South −Turkey and Armenia. Apart from Georgia, the
Georgian Language is more or less spoken on the territory of Turkey, Iran and Azerbaijan, as well.
Besides, Georgian is spoken in Europe and America by the Georgian diasporas, which have quite
increased during last twenty years.
Georgian Language belongs to the group of Kartvelian Languages and this group belongs to the family
of Ibero-Caucasian Languages. Georgian is the oldest written and literary language in this family.
Georgian alphabet is one of the oldest in the World. There are several theories about its origin, but
according to the most popular opinion it arose in the 3rd century B.C.
There are 33 letters and the same number of sounds in the modern Georgian alphabet. The difference
from other alphabets is that every sound has its own graphic symbol and we write as we pronounce and
vice versa.
Reference Level Description for the Georgian Language is aimed at those concerned with the teaching
and learning of Georgian: curriculum planners, course designers, teachers, test constructors, learners,
publishers and authors of textbooks for Georgian as a second or foreign language.
It deals with the language required by foreign businessmen, tourists on a temporary visit to Georgia,
Georgian families living abroad. It will also be useful for the minorities living in Georgia.
Georgia is a multinational country. Georgian as a state language is a second language for non-Georgians
living on the territory of Georgia, but there are some villages in Georgia where mostly minorities live and
they hear Georgian very frequently. They don’t have Georgian environment. It means that teaching of
Georgian there is conducted as a foreign language. This work will be a good support for them, as well.
RLD for the Georgian language consists of foreword, 7 parts and 22 chapters.
In the foreword, general description of the Georgian language, first written sources and alphabet is
given.
Part 1 −The general description of the work. There is given the necessity of creating RLD for the
Georgian language, the idea of communicative language teaching and the components of communicative
competence −linguistic, sociolinguistic, discursive, sociocultural, social, strategic is explained. The
theoretical description of reference levels is given.
260
Part 2 −Communicative competences for adult learners are the most interesting and useful for everybody
because it includes not only the list of the material, but it is illustrated by many examples and phrases for
the possible circumstances in which learners may find themselves. We started from A1 and worked up
to B2 and showed the progress from level to level. This chapter consists of four parts: Speech acts,
General notions, Thematic vocabulary and Cultural aspects. Each part is classified according to the
functions, e.g. Speech acts contain: Imparting and seeking information, expressing and finding out attitudes,
socializing, deciding on and managing the course of action, assuring and repairing communication and
structuring discourse.
General notions include: existence, space, time, quantity, qualities of things and peoples and logical
relationships.
Thematic vocabulary includes: identification of a person, place of residence, environment, everyday
life, professional context, leisure and recreation activities, travel and transportation, weather, education,
shopping, food and drink, health and career plans.
Cultural aspect covers sociocultural behavior; customs and traditions, art, dances, religious beliefs;
current issues; economic issues, political issues, employment…
Part 3 includes communicative competences for schoolchildren established by the Ministry of Education
and Science of Georgia.
Part 4 −The types of text. There are given the types of texts and genres for listening and reading, the
skills of writing. This part will contribute the learner to create the sense of text producing and interpreting,
so that he could produce the texts of different types according to his level of language competence and
to make correct, adequate decisions on further behaviors. The emphasis is made on the point that a
learner could use compensative tactics while understanding written and oral texts.
Part 5 −The strategies. There is emphasized that we should develop in a learner self-learning and
strategic skills. There are described the possibilities from which these skills consist. It is discussed that
speaking and compensative strategies help the learner to continue the interrupted conversation, if he
can use the same words and expressions as his interlocutor; attention is paid to non-verbal communication
as well.
Part 6 −There are given the samples of descriptors, which show the progress from level A1 to level B2
according to listening, reading, spoken interaction, spoken production and writing skills.
Part 7 −There is given the Georgian sound system, explained the idea of communicative grammar, that
the grammar is the means and not the aim, there are analyzed functional and systematic grammar
principles and are given the morphologic and syntactic description of the Georgian language.
Marika Odzeli
Professor, national representative of
Language Policy to the Council of Europe
261
Download