دانلود فایل - فصلنامه رشد فناوری

advertisement
‫ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺭﺃﻱ ﺟﻠﺴﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺸﻮﺭ‬
‫ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ‪ 87/05/23‬ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻋﻠﻤﻲ ‪ -‬ﺗﺮﻭﻳﺠﻲ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﭘﺎﺭﻙﻫﺎ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺭﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻝ ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،42‬ﺑﻬﺎﺭ ‪1394‬‬
‫‪ ‬ﺩﺍﻭﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ‪ :‬ﺟﻬﺎﺩﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ‪ -‬ﻣﺮﻛﺰ ﺭﺷﺪ ﺭﻭﻳﺶ‬
‫‪ ‬ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺴﺌﻮﻝ‪ :‬ﺣﺒﻴﺐﺍﻟﻪ ﺍﺻﻐﺮﻱ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺟﻬﺎﺩﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫‪ ‬ﺳﺮﺩﺑﻴﺮ‪ :‬ﺟﻌﻔﺮ ﺗﻮﻓﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪﺭﺱ‬
‫‪ ‬ﻫﻴﺄﺕ ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ‪:‬‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺟﻌﻔﺮ ﺗﻮﻓﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪﺭﺱ‬
‫ﻟﻮﺋﻴﺰ ﺳﻨﺰ‪ ،‬ﺩﺑﻴﺮ ﻛﻞ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﺎﺭﻙﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻗﺎﺳﻢ ﻣﺼﻠﺤﻲ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﺩﻭﺍﻳﻲ ﻣﺮﻛﺰﻱ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺼﻄﻔﻲ ﻛﺮﻳﻤﻴﺎﻥ ﺍﻗﺒﺎﻝ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﻴﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪﺭﺱ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﻬﺪﻱ ﻛﺸﻤﻴﺮﻱ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﻴﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎﻟﺢ ﺍﻭﻟﻴﺎء‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﻴﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻳﺰﺩ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲﻧﻘﻲ ﻣﺼﻠﺢ ﺷﻴﺮﺍﺯﻱ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﻴﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻓﺘﺎﻧﻪ ﺗﻘﻲﻳﺎﺭﻩ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﻴﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺟﻌﻔﺮ ﺻﺪﻳﻖ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻧﺼﺮﺍﻟﻪ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮﺩ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻭ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻓﻴﺾﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺮﻳﻒ‬
‫‪ ‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺸﺎﻭﺭﺍﻥ‪:‬‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﺣﻤﺪﭘﻮﺭ ﺩﺍﺭﻳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﻴﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪﺭﺱ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺳﻔﻨﺪﻳﺎﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻱ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻳﺰﺩ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻛﻴﻮﺍﻥ ﺍﺻﻐﺮﻱ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺣﻤﺪ ﺟﻌﻔﺮﻧﮋﺍﺩ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪﺭﺱ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺟﻠﻴﻞ ﺧﺎﻭﻧﺪﻛﺎﺭ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺎﻳﻪ ﺯﻧﺠﺎﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺠﻴﺪ ﻣﺘﻘﻲﻃﻠﺐ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﻴﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﮔﻴﻼﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﻣﺪﺍﺡ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﺟﻬﺎﺩﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻣﻠﻚﺯﺍﺩﻩ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﺩﻭﺳﻲ ﻣﺸﻬﺪ‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻫﺎﺷﻢ ﻣﻬﺬﺏ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﺎﺭﻙ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﻠﻲ ﻧﺠﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺍﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﭘﺎﺳﺘﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺳﻴﺪﺣﻤﻴﺪ ﻫﺎﺷﻤﻲ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﺟﻬﺎﺩﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫ﻣﺪﻳﺮ ﺩﺍﺧﻠﻲ‪ :‬ﭘﺮﻭﻳﻦ ﺟﻠﻴﻠﻮﻧﺪ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺣﻤﺪ ﺍﺻﻞ ﺣﺪﺍﺩ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺻﻐﺮ ﺁﻗﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺭﻭﻳﺎ ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻧﻴﻤﺎ ﺟﻌﻔﺮﻱ ﻧﻮﻳﻤﻲﭘﻮﺭ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﺭﺳﻮﻝ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺑﻬﺎﺭﺍﻧﭽﻲ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺟﺎﻣﻊ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻴﻦ)ﻉ(‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻫﺎﺩﻱ ﺣﻴﺪﺭﻱ ﻗﺮﻩﺑﻼﻍ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺟﻠﻴﻞ ﺧﺎﻭﻧﺪﻛﺎﺭ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺎﻳﻪ ﺯﻧﺠﺎﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻋﺒﺎﺱ ﺧﻤﺴﻪ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺭﺣﻴﻢ ﺩﺑﺎﻍ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﺭﻭﻣﻴﻪ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﻣﻴﺮ ﺫﺍﻛﺮﻱ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺳﻌﻴﺪ ﺯﺭﻧﺪﻱ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ)ﻉ(‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﻀﻞ ﺷﺎﻩﺁﺑﺎﺩﻱ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻮﻋﻠﻲ ﺳﻴﻨﺎ ﻫﻤﺪﺍﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺣﻤﻴﺪ ﺷﻔﻴﻊﺯﺍﺩﻩ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﮔﺮﻣﺴﺎﺭ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺷﻔﻴﻌﺎ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﺷﻔﻴﻌﻲ ﻧﻴﻚﺁﺑﺎﺩﻱ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺳﻤﻨﺎﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺭﻭﺡﺍﻟﻪ ﺷﻬﻨﺎﺯﻱ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻴﺮﺍﺯ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎﻟﺤﻲ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺑﻬﻤﻦ ﻓﻜﻮﺭ‪ ،‬ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﻓﻴﺾﭘﻮﺭ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻳﺰﺩ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﻣﻴﺮﺭﺿﺎ ﻛﻨﺠﻜﺎﻭ ﻣﻨﻔﺮﺩ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻳﺰﺩ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺻﻐﺮ ﻣﺒﺎﺭﻙ‪ ،‬ﭘﮋﻭﻫﺸﻜﺪﻩ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺻﻨﻌﺖ‪ ،‬ﻣﻌﺪﻥ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﺕ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﻣﺪﺍﺡ‪ ،‬ﺟﻬﺎﺩﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻣﺮﺍﺩﻱ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﮔﻴﻼﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻣﻠﻚﺯﺍﺩﻩ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﺩﻭﺳﻲ ﻣﺸﻬﺪ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺁﻳﺖﺍﻟﻪ ﻣﻤﻴﺰ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺣﻤﺪ ﻣﻮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﻠﻲ ﻧﺠﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺍﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﭘﺎﺳﺘﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺍﻧﺴﻴﻪ ﻧﻴﺸﺎﺑﻮﺭﻱ ﺟﺎﻣﻲ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‬
‫ﺩﻛﺘﺮ ﺣﺒﻴﺐ ﻭﻟﻲﺯﺍﺩﻩ‪ ،‬ﺟﻬﺎﺩﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﭼﺎپ‪ :‬ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺟﻬﺎﺩﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫ﻭﻳﺮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻋﻠﻤﻲ‪ :‬ﺩﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﻋﻠﻲ ﻧﺠﻮﻣﻲ‬
‫ﺷﺎﭘﺎ‪1735-5486 :‬‬
‫ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ‪ :‬ﺍﻣﻴﺮﻋﻠﻲ ﺑﻴﻨﺎﻡ‪ ،‬ﺳﻴﺪﻩ ﻣﺎﻫﺪﺧﺖ ﻗﻬﺎﺭﻱ‬
‫ﻣﺠﻮﺯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ‪124/3633 :‬‬
‫ﻭﻳﺮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺍﺩﺑﻲ‪ :‬ﺑﻬﻨﻮﺵ ﻛﺮﻳﻤﻲ‬
‫ﺷﺎﭘﺎﻱ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻧﻴﻜﻲ‪1735-5664 :‬‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻋﻀﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺍﺧﻼﻕ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ )‪ (COPE‬ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺻﻮﻝ ﺁﻥ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺯﻳﺮ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪:‬‬
‫ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩﻱ ﻋﻠﻮﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ‪www.isc.gov.ir :‬‬
‫ﺑﺎﻧﻚ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭ‪www.magiran.com :‬‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ )ﺳﻨﺎ(‪www.iranjournals.ir :‬‬
‫ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻱ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻲ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻱ‪www.srlst.com :‬‬
‫ﻣﺮﻛﺰ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻋﻠﻤﻲ ﺟﻬﺎﺩﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‪www.sid.ir :‬‬
‫ﺍﻳﻦ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﮔﺮﻭﻩ ﭘﮋﻭﻫﺸﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺟﻬﺎﺩﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻲ‪ :‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ‪ ،‬ﭼﻬﺎﺭﺭﺍﻩ ﻛﺎﻟﺞ‪ ،‬ﻛﻮﭼﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﺳﻌﻴﺪﻱ‪ ،‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،5‬ﻣﺮﻛﺰ ﺭﺷﺪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺟﻬﺎﺩﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻲ )ﺭﻭﻳﺶ(‬
‫ﺗﻠﻔﻦ‪88930150 :‬‬
‫ﺻﻨﺪﻭﻕ ﭘﺴﺘﻲ‪13145-799 :‬‬
‫ﻭﺏ ﺳﺎﻳﺖ‪www.roshdefanavari.ir :‬‬
‫ﻧﻤﺎﺑﺮ‪88930157 :‬‬
‫ﻛﺪﭘﺴﺘﻲ‪1599616313 :‬‬
‫ﭘﺴﺖ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻧﻴﻚ‪roshdefanavari@gmail.com :‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺭﺷﺪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ‪ ،‬ﺳﺎﻝ ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،42‬ﺑﻬﺎﺭ ‪1394‬‬
‫‪ ‬ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪ ‪1 .......................................................................................................................................................................................................................‬‬
‫‪ ‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎﻱ ﺍﻛﺘﺴﺎﺏ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺻﻨﻌﺘﻲ؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺷﻨﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﻛﻼﺱ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﺍﺛﺒﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﺣﺒﻴﺐﺍﻟﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻴﺎﻥ ‪2 ......................................................................................................................................................................‬‬
‫‪ ‬ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺷﺮﻛﺖ ﺻﻤﺎﻡ‬
‫ﺳﻴﺪﺩﺍﻭﺩ ﻣﻴﺮﺣﺒﻴﺒﻲ‪ ،‬ﻣﺼﻄﻔﻲ ﻣﺒﻠﻐﻲ ‪13 ..........................................................................................................................................................................‬‬
‫‪ ‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺳﻨﺠﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺩﻳﻤﺎﺗﻞ‬
‫ﻓﺎﺯﻱ؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺷﻬﺮ‬
‫ﺭﺣﻴﻢ ﻗﺎﺳﻤﻴﻪ‪ ،‬ﻣﻬﺪﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ ‪21 ......................................................................................................................................................................................‬‬
‫‪ ‬ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ؛ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﺬﻑ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺿﻌﻒﻫﺎ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ‬
‫ﻣﺮﻳﻢ ﻋﺎﺷﻮﺭﻱ‪ ،‬ﻧﺠﻤﻪ ﺟﻮﺭﻳﺎﻥ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺪ ﺧﻮﺵ ﺍﻟﺤﺎﻥ ‪29 ...................................................................................................................................................‬‬
‫‪ ‬ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ :‬ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻨﺪ‬
‫ﺳﻴﺪﻩ ﺻﺪﻳﻘﻪ ﺟﻼﻝﭘﻮﺭ‪ ،‬ﻓﺮﺍﻧﻚ ﻧﺎﺩﻱ ‪40 ..........................................................................................................................................................................‬‬
‫‪ ‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺩﻭﺳﻮﺗﻮﺍﻧﻲ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺑﺮ ﺩﺍﻧﺶ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ‬
‫ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢﭘﻮﺭ ﺍﺯﺑﺮﻱ‪ ،‬ﻣﺤﺴﻦ ﺍﻛﺒﺮﻱ‪ ،‬ﻣﻴﻼﺩ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺟﺎﻳﺠﺎﻧﻲ‪49 ...................................................................................................................‬‬
‫‪ ‬ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﺪﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﻧﺎﻧﻮ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﻗﻠﻴﺰﺍﺩﻩ‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻣﻌﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﺑﻨﻴﺎﺩﻱ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻣﻬﺪﻱ ﻣﺤﻤﺪﻱ ‪57 ........................................................................................................................‬‬
‫‪ ‬ﺍﺭﺗﻘﺎء ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺧﻄﻮﻁ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻱ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﭘﻴﺸﺎﻣﺪ‬
‫ﻣﺴﻠﻢ ﻓﺪﺍﻳﻲ‪ ،‬ﻫﺎﺩﻱ ﺣﻴﺪﺭﻱ ﻗﺮﻩ ﺑﻼﻍ‪ ،‬ﺻﺪﻳﻖ ﺭﺋﻴﺴﻲ ‪70 ...............................................................................................................................................‬‬
‫‪ ‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ‪77-84 ..........................................................................................................................................................‬‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺭﺷﺪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ‪ ،‬ﺳﺎﻝ ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ،42‬ﺑﻬﺎﺭ ‪1394‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﺻﻞ ﻳﻜﺼﺪ ﻭ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺳﻮﻡ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ‬
‫ﻻﻳﺤﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﻭ ﺗﺠﺎﺭﻱﺳﺎﺯﻱ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱﻫﺎ ﻭ ﺍﺧﺘﺮﺍﻋﺎﺕ‪ ،‬ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪ 89‬ﺍﺑﻼﻍ ﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺧﻮﺩ‬
‫ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺘﺮﻗﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﻭ ﻛﺎﺭﺁﻓﺮﻳﻨﻲ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ‬
‫ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺫﻛﺮ ﻧﻜﺎﺗﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﻓﺎﻳﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ‬
‫ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻥ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺫﻳﺮﺑﻂ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ‬
‫ﻭ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﺍﻥ ﻭ ﺗﺨﺼﺺ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻘﺎﺿﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ‬
‫ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺍﺳﺎﺳﺎً ﺑﺎ ﻣﻘﻮﻟﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺑﺎﺯﺍﺭﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﻧﺤﻮﻩ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻛﺎﺭ‪ ،‬ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺛﺒﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻭ ‪...‬‬
‫ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻛﺎﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻫﻤﻴﺖ‬
‫ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺪﻱ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻣﺎﺩﻩ ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮﻥ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ "ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻭ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻳﺎ ﺗﻌﺎﻭﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻫﻢﺍﻓﺰﺍﻳﻲ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺛﺮﻭﺕ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺍﻧﺶﻣﺤﻮﺭ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ‬
‫)ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺍﺧﺘﺮﺍﻉ ﻭ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ( ﻭ ﺗﺠﺎﺭﻱﺳﺎﺯﻱ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ )ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎﻻ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ( ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ‬
‫ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻱ ﺑﺮﺗﺮ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ"‪ .‬ﻓﻀﺎﻱ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻳﺪﻩ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ‪ ،‬ﺗﻼﺵ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﺎﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ‬
‫ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺑﺎ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺰﺭگ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻞ ﺷﻮﺩ؛ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ‬
‫ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺗﺠﺎﺭﻱﺳﺎﺯﻱ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﺵﻫﺎ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﺋﻴﺲ ﺻﻨﺪﻭﻕ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻧﺒﻮﺩ ﻃﺮﺡ ﺧﻮﺏ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻋﻄﺎﻱ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﺭﺍﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﻓﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ‪ 70‬ﺩﺭﺻﺪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﻛﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ‬
‫ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﻳﺪﻙ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻱ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻱ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻌﻜﻮﺱ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮ ﭼﻪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻟﭽﺴﺒﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﻟﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻫﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﻭ ﺍﺟﺮﺍ‬
‫ﺩﻳﺪ؛ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻤﺮﺩﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻋﺎﻳﺪﻱ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕ‬
‫ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﻣﺎﻟﻴﺎﺕ ﻧﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺣﻘﻮﻕ ﮔﻤﺮﻛﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻲﻧﻴﺎﺯ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻣﺮﻱ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﻋﺰﻡ ﺟﺪﻱ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﺍﻣﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﻭ ﺍﻣﻴﺪ‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺧﺘﮕﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎﻥ ﻭ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺍﻣﻴﺮﻋﻠﻲ ﺑﻴﻨﺎﻡ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎﻱ ﺍﻛﺘﺴﺎﺏ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺻﻨﻌﺘﻲ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺷﻨﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﻛﻼﺱ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﺍﺛﺒﺎﺗﻲ‬
‫‪‬‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭﺍﺣﺪ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪h_esbati@yahoo.com‬‬
‫ﺳﻴﺪﺣﺒﻴﺐﺍﻟﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻴﺎﻥ‬
‫ﺩﺍﻧﺸﻴﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪taba@tsi.ir‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ‪1393/09/17 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ‪1393/11/05 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮﺵ‪1393/12/10 :‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪﻩ‬
‫ﺣﺪﻭﺩ ‪ 3000‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺧﻄﻮﻁ ﺳﺎﺣﻠﻲ‪ ،‬ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺩﺭﻳﺎ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﻭ ﺟﻨﻮﺏ ﻛﺸﻮﺭ‪ ،‬ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑـﻪ ﺁﺏﻫـﺎﻱ ﺁﺯﺍﺩ )ﺍﻗﻴـﺎﻧﻮﺱ ﻫﻨـﺪ(‪ ،‬ﺍﺯ‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺰﻳﺖﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭﻳـﮋﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩ ﻛﺸـﻮﺭ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﺮﻓﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺗﺮﺍﻧﺰﻳﺖ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮﻱ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺭﻳـﺎ‪ ،‬ﺿـﺮﻭﺭﺕ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺷـﻨﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﻓﺮﺳـﻮﺩﻩ ﭼـﻮﺑﻲ ﺑـﺎ‬
‫ﺷﻨﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﻟﻨﺪﻳﻨﮓﻛﺮﺍﻓﺖ ﺭﺍ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﺰﻳﺖ‬
‫ﻛﺎﻻ ﻭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻨﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﻟﻨﺪﻳﻨﮓ ﻛﺮﺍﻓﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨـﺪﮔﺎﻥ ﺷـﻨﺎﻭﺭ ﺩﺭ ﺗﺼـﻤﻴﻢﮔﻴـﺮﻱ‬
‫ﻧﺤﻮﻩ ﺗﺄﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺩﻭ ﺳﺆﺍﻝ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ (1‬ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻛﺪﺍﻡ ﺭﻭﺵ ﺍﻛﺘﺴﺎﺏ ﺍﺳﺖ؟ ﻭ‪ (2‬ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺭﻭﺵ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﭼﻪ ﺳﻄﺤﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ؟ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺎ ﺗﻌﺎﺭﻳﻔﻲ ﺍﺯ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ‪ ،‬ﺯﻭﺍﻳﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻛﺘﺴﺎﺏ‬
‫ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ‪ ،‬ﺍﺯ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ‪ ،‬ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ‪ ،‬ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺍﺷﺎﻋﻪ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷـﺪﻩ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﻟﻴﺘﻞ ﻭ ﻓﻮﺭﺩ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﻓﻮﻕ ﻣﺪﻟﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻭﻟـﻴﻦ ﮔـﺎﻡ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻭ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﭘﺮﻭژﻩ ﺍﻛﺘﺴﺎﺏ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺍﻋﻀﺎ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ﺻﻨﻌﺖ ﻭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺯ‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﮔﺎﻡ ﺩﻭﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﺪﻝ ﻓﻮﺭﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺍﻳـﻦ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫـﺎ‪ ،‬ﺗﺼـﻮﻳﺮﻱ‬
‫ﺷﻔﺎﻑ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺍﺭﺷﺪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺑـﺮﺍﻱ ﺍﻛﺘﺴـﺎﺏ ﺷـﻨﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﻟﻨـﺪﻳﻨﮓ ﻛﺮﺍﻓـﺖ ﺍﺯ ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﻣﺰﺍﻳﺎ ﻭ ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻧﺤﻮﻩ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺭﻭﻥﺯﺍ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ‪ ،‬ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻱ‬
‫ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ؛ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ؛ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ؛ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻣﺰﻳﺖﻫﺎﻱ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳـﺎﺩ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺩﺍﺭﺍ‬
‫ﺑﻮﺩﻥ ﺣﺪﻭﺩ ‪ 3000‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺧﻄﻮﻁ ﺳﺎﺣﻠﻲ‪ ،‬ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺩﺭﻳﺎ ﺩﺭ ﺷـﻤﺎﻝ ﻭ‬
‫ﺟﻨﻮﺏ ﻛﺸﻮﺭ‪ ،‬ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺁﺏﻫﺎﻱ ﺁﺯﺍﺩ )ﺍﻗﻴﺎﻧﻮﺱ ﻫﻨﺪ(‪ ،‬ﻗﺮﺍﺭﮔﻴﺮﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺮ‬
‫ﺳﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺮﻳﺪﻭﺭﻫﺎﻱ ﺗﺮﺍﻧﺰﻳﺘﻲ ﺷﻤﺎﻟﻲ‪ -‬ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻜـﺮﺩ ﺍﺭﺗﺒـﺎﻁ ﺩﻫﻨـﺪﻩ‬
‫ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺁﺳﻴﺎﻱ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺁﺏﻫﺎﻱ ﺟﻨﻮﺏ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺰﻳـﺖﻫـﺎﻱ ﻣﻬـﻢ‬
‫ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﺭﻳـﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎﺭ ﻣـﻲﺭﻭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈـﺮ ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩﻱ‪،‬‬
‫ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭﻳﮋﻩﺍﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ‬
‫ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻟﺠﺴﺘﻴﻜﻲ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ )ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎﺕ‬
‫‪ ‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ‬
‫ﺑﻨﺪﺭﻱ ﻭ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ‪ ،‬ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ‬
‫ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﭘﺮ ﺍﻫﻤﻴﺖﺗﺮﻳﻦ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺣﻤﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ‬
‫ﻭ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﻄﻮﺭﻳﻜﻪ‬
‫ﺣﺪﻭﺩ ‪ %95‬ﻛﻞ ﻛﺎﻻﻫﺎﻱ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ‪ ،‬ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ‬
‫ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺣﻤﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ ]‪.[1‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺁﻣﺎﺭ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻛﺸﻮﺭ‪ ،‬ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪ ،1390‬ﺣـﺪﻭﺩ ‪ 86‬ﺩﺭﺻـﺪ‬
‫ﺗﻨﺎژ ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﻭ ‪ 93‬ﺩﺭﺻﺪ ﺗﻨﺎژ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﻛﺎﻻ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳـﻖ ﺣﻤـﻞﻭﻧﻘـﻞ‬
‫ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺑﻨﺎﺩﺭ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻧﺰﻳﺖ ﻛـﺎﻻ ﺍﺯ ﻛﺸـﻮﺭ‬
‫ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ‪ 71‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻧﻘـﺶ ﺑـﺎﻻﻱ ﺩﺭﻳـﺎ ﻭ ﺣﻤـﻞ ﻭ ﻧﻘـﻞ‬
‫ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻭ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳـﺖ ﻭﻟـﻲ ﻫﻤﭽﻨـﺎﻥ ﺍﻣﻜـﺎﻥ ﺑﻬﺒـﻮﺩ ﻭ‬
‫ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺩﺭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ]‪.[2‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍض ‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫تؼييي اٍلَيتّب اوتؿبة فٌبٍض زض يه ؾبظهبى نٌؼتي‬
‫اثجبتي‪ ،‬عجبعجبئيبى‬
‫اهطٍظُ ثِ زليل اّويت يبفتي هؼيبضّبيي بَى تحَيل ثِ هَلغ‪ ،‬تحَيل‬
‫ثب ووتطيي ّعيٌِ ٍ لبثليت اعويٌبى زض تحَيل وبال ثِ هكتط ‪ ،‬هفَْم‬
‫‪‬‬
‫اطالعات هَرد ًياس تزًاهِريشي‪ ،‬اس ارسياتي فٌاٍريّايي وِ در‬
‫سًديزُ ارسش تٌگاُ لزار دارًذ تذست هيآيذ‪[6] .‬‬
‫لدؿتيه زضيبيي اّويتي ثيف اظ پيف پيسا وطزُ اؾت ٍ ثط ّويي اؾبؼ‬
‫‪ ‬اوتساب فٌاٍري تِ هعٌي تعزيف ٍ تعييي چگًَگي دستياتي تِ‬
‫زؾتيبثي ثِ قٌبٍضّب لٌسيٌگ وطافت ثِ ػٌَاى يه هحهَل وليس زض‬
‫فٌاٍريّاي هٌتخة اس راُّاي تَسعِ داخلي‪ّ ،‬وىاري تا ضزوتّا‬
‫تحمك ايي هْن‪ ،‬زض زؾتَضوبض نٌبيغ وكتيؾبظ وكَض لطاضگطفتِ اؾت‪.‬‬
‫ٍ ًْادّا ٍ يا خزيذ فٌاٍري هيتاضذ‪[7] .‬‬
‫فَضيت زؾتيبثي ثِ هحهَل‪ ،‬اظ ؾَيي ؾجت ايدبز ثبظاض ضلبثتي ثيي نٌبيغ‬
‫تَليس وٌٌسُ هحهَل قسُ ٍ اظ ؾَيي زيگط‪ ،‬لعٍم ضػبيت اؾتبًساضزّب‬
‫خْبًي زض تَليس قٌبٍض‪ٍ ،‬خَز هحسٍزيتّب‬
‫اهذاف دستيابي فناوري‬
‫ؾبظهبًي ٍ هٌبثغ‪ ،‬ايدبز‬
‫زض هٌبثغ ٍ همبالت‪ ،‬تؼبضيف ٍ فطايٌسّب هرتلفي زض ضاثغِ ثب اوتؿبة ٍ‬
‫قطايظ ٍيػُ زض هٌغمِ ٍ هحسٍزيت زض وؿت زاًف تَليس ؾطيغ اييگًَِ‬
‫اًتمبل فٌبٍض اضائِ قسُ اؾت‪ .‬زض ضٍيىاطز ضاّجاطز فٌابٍض ‪ ،‬ثاِ زٍ هؤلفاِ‬
‫قٌبٍضّب‪ ،‬ؾجت گطزيسُ تب تهوينگيط زض ضاثغِ ثب تَليس زاذلي ٍ اًتمبل‬
‫اؾبؾااي ]‪ [3‬وااِ هااَضز تَافااك ناابحجٌظطاى اؾاات‪ ،‬اقاابضُ قااسُ‪ :‬الااف)‬
‫فٌبٍض ‪ ،‬ثِ ػٌَاى هَرَع هَضز اّويت هسيطاى ايي حَظُ تجسيل گطزز‪.‬‬
‫تهوينگيط زض هَضز ؾطهبيِگاصاض ياب ػاسم ؾاطهبيِگاصاض ضٍ ياه‬
‫اؾتفبزُ اظ ضٍيىطزّب ػلوي زض فطايٌس هسيطيت پطٍغُ ٍ اوتؿبة ايي‬
‫فٌبٍض وِ زض ًْبيت اٍلَيتّب ؾطهبيِ گصاض زض ظهيٌِ تَؾؼِ فٌبٍض ضا‬
‫هحهَل‪ ،‬پبضاهتطّب هؤثط زض تهوينگيط ضا ثطا هسيطاى قفبف وطزُ ٍ‬
‫هكرم ذَاّس وطز ٍ ة) تهوينگيط زض هَضز ضٍـ ؾطهبيِگصاض ضٍ‬
‫ذغب ًتبيح ايي تهوينگيط ضا ثِ حسالل هيضؾبًس‪.‬‬
‫فٌبٍض ّب هٌترت‪.‬‬
‫زض ايي ضاؾتب ثطا زؾتيبثي ٍ تأهيي ًيبظهٌس ّب فٌبٍضاًاِ زض ظهيٌاِ‬
‫مفاهيم و تعاريف‬
‫ّط بٌس ٍاغُ فٌبٍض اظ ضيكِ يًَبًي ‪ Logy ٍ Techne‬گطفتِ قسُ وِ‬
‫قٌبٍضّب حول ثبض‪ ،‬هتٌبؾت ثب هأهَضيت هحَلاِ‪ ،‬خْاتگياط ٍ اّاساف‬
‫انلي ػجبضتؿت اظ‪:‬‬
‫اغلت ثِ هؼٌب فيقٌبؾي ثىبض هيضٍز‪ ،‬ليىي زض وتت ٍ همبالت گًَبگَى‬
‫‪ ‬تَسعِ حول ٍ ًمل دريايي ٍ تزاًشيت واال اس راُ دريا‬
‫تؼبضيف هرتلفي اظ آى اضائِ قسُ اؾت وِ زض ايٌدب ثِ بٌس ًوًَِ اظ آًْب‬
‫‪ ‬دستياتي تِ تَاًوٌذي تْزُتزداري ٍ تَليذ ضٌاٍرّاي لٌذيٌگ وزافت‬
‫اقبضُ هيقَز‪:‬‬
‫‪ ‬فٌاٍري عوَهاً تزويثي است اس سختافشار‪ ،‬اس لثيل واهپيَتز ٍ‬
‫هاضييآالت ٍ غيزُ ٍ ًزمافشار‪ ،‬هاًٌذ رٍشّا ٍ تىٌيهّا‪[1] .‬‬
‫‪ ‬فٌاٍري‪ ،‬لاتليت تزوية عَاهل اغلي تَليذ ٍ ايداد هحػَل ٍ تطَر‬
‫ولي هدوَعِاي اس اتشارّاي فيشيىي ٍ تَاًاييّاي فىزي ٍ هْارتي‬
‫اًساًي هيتاضذ وِ ًوَد عيٌي آى ايداد هحػَل يا ارائِ خذهات‬
‫ٍ رسيذى تِ اّذاف فزعي وِ سهيٌِ ساس دستياتي اّذاف اغلي هيتاضنٌذ‬
‫اس طزيك‪:‬‬
‫‪ ‬تعييي اٍلَيتّاي سزهايِگذاري در حَسُ فزايٌذّاي اخزايي‬
‫تحمك هحػَل‬
‫‪ ‬رٍشّاي هٌاسة خْت تأهيي‪ ،‬تَسعِ ٍ تْزُتزداري اس حَسُّاي‬
‫فٌاٍراًِ هٌتخة‬
‫است‪[3] .‬‬
‫‪ ‬اًتمال فٌاٍري ًَعي دادٍستذ است وِ طثك لزارداد‪ ،‬تيي دٍ وطَر يا‬
‫ضزوت خزيذار ٍ فزٍضٌذُ اًدام هيضَد ٍ هَرد هعاهلِ تواهي اخشاي‬
‫فٌاٍري است‪ .‬ايي اخشاء ضاهل هاضييآالت‪ً ،‬مطِّا‪ ،‬داًص ساخت‪،‬‬
‫داًص هًَتاص‪ ،‬داًص ًػة ٍ راُاًذاسي‪ ،‬داًص ًگْذاري ٍ تعويزات‪،‬‬
‫داًص ساسهاًذّي ٍ هذيزيت ٍ داًص ًَساسي ٍ تَسعِ است‪[1] .‬‬
‫‪ ‬اًتمال فٌاٍري ٍارد ًوَدى عَاهل فٌاٍراًِ خاظ اس وطَرّاي‬
‫تَسعِ يافتِ تِ وطَرّاي در حال تَسعِ است تا ايي وطَرّا را‬
‫لادر تِ تْيِ ٍ تىارگيزي اتشارّاي تَليذ خذيذ ٍ تَسعِ اتشارّاي‬
‫هَخَد ساسد‪[1] .‬‬
‫‪ ‬تزًاهِريشي فٌاٍري ضاهل تذٍيي تزًاهِ اوتساب فٌاٍريّايي‬
‫هيتاضذ وِ تز رلاتتپذيزي تٌگاُ التػادي تأثيز خَاٌّذ داضت‪.‬‬
‫سؤاالت تحقيق‬
‫الف) ثطا تَليس التهبز ٍ ايدبز ضلبثت زض ثبظاض‪ ،‬وسام ضٍـ اوتؿبة‬
‫زض اٍلَيت لطاض زاضز؟‬
‫ة) تَاًوٌس‬
‫نٌؼت ًؿجت ثِ فطايٌس اوتؿبة اًتربة قسُ زض بِ‬
‫ؾغحي لطاض زاضز؟‬
‫بررسي مباني نظري‪ ،‬انتخاب مذل و تحليل‬
‫ػوَهبً ؾبظهبىّب‪ ،‬ثؼلت ّعيٌِ ثبال اًدبم وبض ٍ هحسٍزيت زض تَاًبيي‬
‫زاذلي ٍ هٌبثغ زض زؾتطؼ‪ ،‬لبزض ثِ تَؾؼِ وليِ فٌبٍض ّب هَضز ًيبظ ذَز‬
‫ًويثبقس‪ .‬لصا الظم اؾت ثب قٌبذت نحيح ًيبظ‪ ،‬تؼييي اخعاء ٍ ؾغَح اًدبم‬
‫وبض‪ ،‬هيعاى تَاًوٌس زض خصة ٍ ؾغح آهبزگي زض ثْطُثطزاض اظ فٌبٍض‬
‫‪‬‬
‫تؼييي اٍلَيتّب اوتؿبة فٌبٍض زض يه ؾبظهبى نٌؼتي‬
‫اثجبتي‪ ،‬عجبعجبئيبى‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍض ‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫وؿت قسُ‪ ،‬تهوين زضؾتي زض ثسؾت آٍضزى فٌبٍض هٌبؾت اتربش گطزز‪.‬‬
‫‪ -7‬هطىالت فٌي در سيستن تَليذ ٍ ارائِ خذهات‬
‫قبيس ثتَاى گبمّب قىل‪ 1‬ضا ثِ ػٌَاى خبهغتطيي ٍ هؿتسلتطيي فطايٌس‬
‫‪ -8‬هسائل ٍ ًياسهٌذيّاي اًساًي‬
‫ب) شىاخت ي تررسي ايليٍ‬
‫زؾتيبثي ثِ فٌبٍض زاًؿت‪.‬‬
‫زض ايي هطحلِ اًگيعُّب ٍ ًيبظّب ثبػث هايقاًَس ثاِ زًجابل قاٌبذت ٍ‬
‫ضاُّب تأهيي آًْب ثطآيين‪ .‬ثب ٍخَز آًىِ قٌبذت زض هطحلِا پؽ اظ تحليل‬
‫ًيبظّب لطاض گطفتِ‪ٍ ،‬لي ذَز هيتَاًس ايدبز وٌٌسُ ًيبظّب ٍ اًگيعُّب خسيس‬
‫ثبقس‪ ،‬ثٌبثط ايي قٌبذت ٍ تحليل اًگيعُّاب اظ ٍراؼيت زاذلاي ٍ هحيغاي‬
‫ؾبظهبى ضاثغِ ا زٍؾاَيِ زاضًاس ٍ بطذاِ ا اؾات واِ ّواَاضُ ثبياس زض‬
‫هحسٍزُ آى تحليل ٍ ثبظًگط ٍ قٌبؾبيي ضا اًدبم زاز‪.‬‬
‫پؽ اظ تكريم يه ًيبظ ٍ تؼطيف هؿئلِ ثبيس قٌبؾابيي ضاُحالّابيي‬
‫ثطا تؼطيف پطٍغُ ّب هكرم پطزاذت‪ ،‬تاب ثتاَاى ضٍ آًْاب اًترابة ياب‬
‫قىل ‪ -1‬فطايٌس اًتمبل فٌبٍض ]‪[4‬‬
‫تهوين گيط ًوَز‪ .‬ؾپؽ ثب تَخِ ثِ ػَاهال هحاسٍز وٌٌاسُ‪ ،‬خٌجاِّاب‬
‫هرتلف ضاُحلّبيي وِ اهىبى اًدبم آًْب ٍخَز زاضًس ثطضؾي هيقًَس‪ .‬اياي‬
‫شناسايي فناوري‬
‫قمَق ػجبضتٌس اظ‪:‬‬
‫اٍليي گبم ايي فطايٌس قٌبؾبيي فٌبٍض ٍ اضظيبثي پبضاهتطّب تأثيطگصاض‬
‫ب‪ )1-‬شىاسايي اجساي فىايري‪ :‬قٌبؾبيي اخعاء فٌابٍض ثاِ هؼٌاي‬
‫زض فطايٌس اوتؿبة آى هيثبقس‪ .‬هْنتطيي فؼبليتّب ايي هطحلِ‪ ،‬گطزآٍض‬
‫قٌبذت اثؼبز ٍ ػَاهل تؼييي وٌٌسُ فٌبٍض اؾت‪ .‬زض ٍالغ ثبياس قٌبؾابيي‬
‫زازُّب هفيس‪ ،‬پطزاظـ ٍ تحليل آًْب ثطا زؾتيبثي ثِ يه اًتمبل فٌبٍض‬
‫وبفي اظ اخعا فٌبٍض تب ثتاَاى هكارم ًواَز تغيياط واساهيه اظ اخاعا‬
‫ػماليي ٍ همطٍى ثِنطفِ اؾت‪ .‬گبم قٌبؾبيي ثِ ػٌَاى فطايٌس آغبظيي پطٍغُ‬
‫هيتَاًس خَاثگَ ًيبظّب ٍ هؿبئل هغطح قسُ ثبقس‪.‬‬
‫اًتمبل فٌبٍض‬
‫خوغآٍض‬
‫اظ اّويت ٍيػُا‬
‫ثطذَضزاض هيثبقس ٍ ّط بِ اعالػبت‬
‫قسُ وبهل‪ ،‬خبهغ ٍ ثب تحليل هٌبؾت ّوطاُ ثبقس‪ ،‬فطايٌس‬
‫ب‪ )2-‬ديدگاٌَاي مديريت ي رَثري‪ّ :‬ط ثطضؾاي وٌٌاسُ فٌابٍض‬
‫ثبيس انَل اضظقي‪ ،‬ؾليمِّب ٍ تَاًبييّاب هاسيطيت ضا زض تغييطپاصيط ياب‬
‫اًتربة ؾطيغتط ٍ ثب ضيؿه هسيطيتي ووتط ضٍثطٍ ذَاّس قس‪ .‬ثب تَخِ ثِ‬
‫لسضت ذغطپصيط زض ًظط ثگيطز‪ .‬ثيكتط تحَالت ٍ ؾطهبيِگصاض ّاب ثاطا‬
‫اّويت گبم قٌبؾبيي‪ ،‬هيتَاى آى ضا ثِ زٍ ثرف الف) تحليل اًگيعُّب ٍ‬
‫تَؾؼِ فٌبٍض زض هحايظ ضلابثتي ٍ هاتالعن ؾابظهبىّاب زاضا ذبنايت‬
‫ًيبظ فٌبٍض ٍ ة) قٌبذت ٍ ثطضؾي اٍليِ‪ ،‬تمؿين ًوَز وِ زض شيل ثغَض‬
‫احتوبلي هي ثبقٌس‪ .‬هسيطيت ٍ ضّجط توبيل ثاِ حفاا اناَلي زاضًاس واِ‬
‫اذتهبض تَريح زازُ هيقَز‪:‬‬
‫ضاُحلّب هغطح قسُ لعٍهبً ثبيس ثب آًْب ّورَاًي زاقتِ ثبقٌس‪ .‬ػاالٍُ ثاط‬
‫ايٌْب‪ ،‬زيسگبُ حؿي ٍ تدطثي هسيطاى گبّي زض پيفثيٌي ٍرؼيت آيٌاسُ ٍ‬
‫الف) تحليل اوگيسٌَا ي وياز تٍ فىايري‬
‫ػولىطزّب ضلبثتي بٌبى هؤثط اؾت وِ هي تَاًاس ضاُحالّاب ٍ ياب قامَق‬
‫ثب تغييطات ٍؾيؼي وِ زض خٌجِّب هرتلف فٌبٍض ‪ ،‬ثبظاض‪ ،‬فؼبليت ضلجب‪،‬‬
‫هوىي ضا تحت تأثيط خس لطاض زّس‪.‬‬
‫لَاًيي ٍ ؾيبؾتّب زٍلتي ٍ هحسٍزيتّب ٍاضزات ٍ هؿبئل زاذلي زض‬
‫ب‪ )3-‬ضريرت دستياتي سريع تٍ فىايري موًرد ورور‪ :‬هؼواَالً‬
‫ؾبظهبىّب ضخ هيزٌّس‪ ،‬الظم اؾت ايي تغييط قطايظ ٍ‬
‫زؾتيبثي ثِ يه فٌبٍض اظ عطيك فؼبلياتّاب تحمياك ٍ تَؾاؼِ زاذلاي‬
‫ًيبظّب خسيس‪ ،‬ثغَض هؿتوط هَضز تدعيِ ٍ تحليل لطاض گيطز‪ .‬ايي تدعيِ ٍ‬
‫ًؿجت ثِ اًتمبل آى اظ ذبضج اظ ؾبظهبى‪ ،‬ظهبى ثيكتط ضا زض ثط هيگيطز‪ .‬لصا‬
‫تحليلّب‪ ،‬اؾبؼ تهوينگيط ٍ تالـ ثطا ثْجَز ضا قىل هيزّس‪ .‬ػَاهلي‬
‫بٌبًچِ ؾبظهبى ثرَاّس ثِ يه فٌبٍض زض ظٍزتطيي ظهبى هوىي زؾت پيسا‬
‫وِ ثط ايي تحليلّب تأثيطگصاض اؾت ػجبضتٌس اظ‪:‬‬
‫وٌس‪ ،‬ضٍـ اًتمبل ضا ثِ تَؾؼِ زاذلي تاطخيح هايزّاس‪ .‬ثاسيْي اؾات زض‬
‫حيي فؼبليتّب‬
‫‪ً -1‬ياس ٍ تماضاي تاسار‬
‫قطايغي وِ ثِ ػلت هحبنطُ التهبز اهىابى زؾاتيبثي ثاِ ياه فٌابٍض‬
‫‪ -2‬پيطزفتّاي علوي‪ًَ ،‬آٍريّا ٍ اختزاعات فٌاٍري‬
‫ٍخااَز ًااساضز ٍ يااب ايااي واابض ثااب ؾااطػت ٍ ؾااَْلت اًداابم ًواايپااصيطز‪،‬‬
‫‪ -3‬رلاتت راّثزدي‬
‫ؾطهبيِگصاض ثطا تَؾؼِ زاذلي آى تَخيِپصيط ذَاّس ثَز‪.‬‬
‫‪ -4‬تسْيالت ٍ هحذٍديتّاي داخلي ٍ خارخي‬
‫ب‪ )4-‬تًان داخلي سازمان در تًسعٍ فىوايري‪ :‬بٌبًچاِ تاَاى الظم‬
‫‪ -5‬تزرسي سايز تدارب‪ ،‬تَاًوٌذيّا ٍ دستاٍردّاي داخلي‬
‫ثطا تَؾؼِ زاذلي يه فٌبٍض ٍخَز ًساقتِ ثبقس‪ ،‬تهوين هسيطاى ثِ ؾاَ‬
‫‪ -6‬هطىالت ساسهاًي ٍ ًظاهات خاري‬
‫اًتمبل آى اظ ذبضج ؾبظهبى گطايف پيسا هيوٌس‪ .‬هيعاى تَاًوٌس ؾابظهبى ثاب‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍض ‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫‪‬‬
‫تؼييي اٍلَيتّب اوتؿبة فٌبٍض زض يه ؾبظهبى نٌؼتي‬
‫اثجبتي‪ ،‬عجبعجبئيبى‬
‫اًااساظُگيااط اخااعا فٌاابٍض زض ؾااغَح هرتلااف (اهىبًاابت ٍ تدْيااعات‪،‬‬
‫هَلؼيت ثطا اًتمبل فٌبٍض ‪ ،‬زٍضاى ضقس آى اؾت‪ .‬ثاِ ّاط حابل بٌبًچاِ‬
‫تَاًبييّب اًؿبًي‪ ،‬اؾٌبز ٍ اعالػبت‪ ،‬ؾبظهبًسّي ٍ هسيطيت) تؼييي هيگطزز‪.‬‬
‫تَافمي ثيي گيطًسُ ٍ زٌّسُ ٍخَز زاقتِ ثبقس‪ ،‬ثب قطايظ ذابل ٍ ّعيٌاِ‬
‫ب‪َ )5-‬سيىٍ دستياتي تٍ فىوايري ي محوديديت مىواتع موالي‬
‫سازمان‪ :‬بٌبًچِ يه فٌبٍض ثب هكرهبت هَضز ًظط ؾبظهبى لاجالً تَؾاظ‬
‫ًؿجتبً ثبال اًتمبل فٌبٍض نَضت هيگيطز‪.‬‬
‫زض زٍضاى ثلَؽ توبيل ظيبز‬
‫اظ عطف زاضًسُ فٌبٍض‬
‫ثطا‬
‫فطٍـ آى‬
‫زيگطاى تَؾؼِ يبفتِ ثبقس‪ً ،‬يبظ ثِ ؾطهبيِ گصاض هداسز ثاط ضٍ ّوابى‬
‫ٍخَز زاضز‪ٍ .‬لي فمظ زض هَاضز ذبني وِ گيطًسُ ثِ يه فٌبٍض ًيبظ زاضز ٍ‬
‫فٌبٍض زض زضٍى ؾبظهبى ٍخَز ًساضز‪ ،‬ثِ ٍيػُ ٌّگبهي واِ ّعيٌاِ اًتمابل‬
‫ًتَاًؿتِ اؾت ايي ًيبظ ضا لجالً (زض هطحلِ ضقس) ثط عطف ًوبيس‪ ،‬زؾت ثِ‬
‫فٌبٍض اظ ّعيٌِ تَؾؼِ زاذلي آى ووتط ثبقس‪ .‬زض ثؼضي اظ هَالغ حتاي زض‬
‫اًتمبل زض ايي هطحلِ هيظًس‪ّ .‬عيٌِ اًتمبل زض ايي هطحلِ پبييي ٍ قطايظ‬
‫نَضت همطٍى ثِ نطفِ ثَزى تَؾؼِ زاذلي‪ ،‬ؾطهبيِگصاض اٍليِ هَضز ًيابظ‬
‫آى آؾبى اؾت‪.‬‬
‫ثطا ايي وبض اظ تَاى هبلي ؾبظهبى ذبضج اؾت‪.‬‬
‫زض هطحلِ ظٍال وِ فٌبٍض خسيس هايضٍز تاب فٌابٍض لاسيوي ضا اظ ثابظاض‬
‫ب‪ )6-‬ميسان ياتستگي تٍ تأميه مىىدٌ فىوايري توا تًجوٍ توٍ‬
‫ذبضج وٌس‪ ،‬نَضت هؿئلِ بيع غيط اظ تهوينگيط ثيي تَؾاؼِ زاذلاي ياب‬
‫اَميت راَثردي فىايري‪ :‬گبّي فٌبٍض زض اًحهبض يه يب بٌس ؾابظهبى‬
‫اًتمبل اؾت‪ .‬اثتسا ثبيس زض هَضز ؾطهبيِگصاض ضٍ فٌبٍض هَخاَز (زض حابل‬
‫لطاض زاضز‪ .‬زض ايي نَضت زاضًسُ يب زاضًسگبى فٌبٍض ثِ ؾابزگي حبراط ثاِ‬
‫ظٍال) ٍ يب ؾطهبيِگصاض ضٍ فٌبٍض خسيس تهوين گطفات‪ .‬هؼواَالً ض‬
‫ثاِ‬
‫اًتمبل آى ثِ ؾبظهبىّب زيگط ًيؿتٌس‪ .‬زض بٌيي قطايغي‪ ،‬هؼوَالً فٌبٍض‬
‫ًفغ فٌبٍض خسيس زازُ هيقَز‪ .‬زض ايٌهَضت هؿئلِ تجسيل ثِ تهوينگياط‬
‫تحت ليؿبًؽ ٍاگصاض هيقَز ٍ ايي هؿئلِ ّوَاضُ گيطًسُ (ذطياساض) ضا ثاِ‬
‫ثيي تَؾؼِ زاذلي يب اًتمبل فٌبٍض زض حبل پيسايف ذَاّس ثَز‪.‬‬
‫زٌّسُ (فطٍقٌسُ) فٌبٍض ٍاثؿتِ هي وٌس‪ .‬بٌبًچاِ فٌابٍض هاَضز ًظاط اظ‬
‫خولِ فٌبٍض ّب اؾبؾي يب حيبتي (ضاّجطز ) ؾبظهبى ثبقس‪ ،‬ايي ٍاثؿتگي‬
‫هيتَاًس هَلؼيت ضلبثتي يب ػولىطز ؾبظهبى ضا زببض تعلعل ًوبيس‪.‬‬
‫ب‪ )7-‬سينل (چرخٍ) عمر فىايري‪ :‬فٌبٍض زض عَل حيابت ذاَز‬
‫هطاحل هرتلفي ضا ؾپط هيوٌس‪ .‬ايي هطاحل ػجبضتٌس اظ‪:‬‬
‫انتخاب نحوه اکتساب‬
‫اًتربة ًحَُ اوتؿبة فٌبٍض ‪ ،‬هطحلِا پيچيسُ ٍ اؾبؾي زض فطآيٌس‬
‫تهوينگيط ّب هطتجظ ثب فٌبٍض اؾت وِ اثؼبز هرتلف فؼبليتّب يه‬
‫ؾبظهبى ضا زض ثط هيگيطز‪ .‬اًتربة هحهَل‪ً ،‬ظبمّب تَليس‪ ،‬فطايٌس ؾبذت‪،‬‬
‫‪ -‬دٍراى پيذايص (خٌيٌي)‬
‫تدْيعات هَضز ًيبظ‪ ،‬ؾبذتبض ؾبظهبًي هٌبؾت‪ً ،‬يطٍ اًؿبًي ٍ هْبضتّب‪،‬‬
‫‪ -‬دٍراى رضذ‬
‫حتي ثبظاضيبثي ٍ تجليغبت ّوِ هَرَػبتي ّؿتٌس وِ ػولىطز ولي يه‬
‫‪ -‬دٍراى تلَغ‬
‫ؾبظهبى ضا ضلن هيظًٌس ٍ ٍاثؿتِ ثِ اًتربة فٌبٍض اؾت‪.‬‬
‫‪ -‬دٍراى سٍال‬
‫قىل‪ 2‬ؾبذتبض ضا ثطا زؾاتيبثي ثاِ فٌابٍض ٍ تهاوينگياط ثايي‬
‫ّط هطحلِ زاضا هكرهبتي اؾت وِ ًحَُ ثطذَضز ثب فٌبٍض ضا هتفبٍت‬
‫تَؾؼِ زاذلاي ياب اًتمابل فٌابٍض ضا ًوابيف هايزّاس‪ .‬زض اًترابة ثايي‬
‫هيؾبظز‪ .‬ثؼٌَاى هثبل فٌبٍض ٍلتي زض زٍضاى خٌيٌي يب پيسايف ذَز لاطاض‬
‫خٌجِّب هرتلف ضاُحلّب‪ ،‬وِ ثِ ناَضت پاطٍغُّابيي تؼطياف قاسُاًاس‪،‬‬
‫زاضز‪ٌَّ ،‬ظ زض ثبظاض تثجيت ًكسُ اؾت‪ .‬ثِ ّويي زليل ٌَّظ قبّس تغييطات‬
‫ّويكِ هحسٍزيتّبيي ثطا ثْتاطيي اًترابة ٍخاَز زاضز ٍ ّاط اًترابثي‬
‫اؾبؾي زض هكرهبت فٌبٍض ّؿتين ٍ حتاي زاضًاسُ فٌابٍض ًياع ثاِ آى‬
‫هتىي ثط بْبض پبيِ انلي ظيط اؾت‪:‬‬
‫تؿلظ وبفي ًساضز‪ .‬ثٌبثط ايي اًتمبل فٌابٍض زض اياي هطحلاِ ثاِ ًاسضت ثاب‬
‫‪ -‬اّذاف ٍ ارسشّاي ساسهاى يا فزد تػوين گيزًذُ‬
‫هَفميت ضٍثطٍ اؾت ٍ ًويتَاًس هتضوي اّساف ؾبظهبى ثبقس‪.‬‬
‫‪ -‬ضزايط هحيطي (هحذٍديتّا ٍ عَاهل هؤثز تز اًتخاب اس داخل‬
‫زض هطحلِ ضقس‪ ،‬فٌبٍض ذَز ضا زض ثبظاض تثجيات واطزُ اؾات ٍ زاضًاسُ‬
‫فٌبٍض ثِ آى تؿلظ وبفي زاضز‪ٍ .‬لاي اياي زٍضاى‪ ،‬زٍضاى ثابظزّي فٌابٍض‬
‫اؾت‪ .‬هؼوَالً فٌبٍض زض زٍضاى ضقس ثؼٌَاى يه اّطم ضلبثتي هَضز اؾتفبزُ‬
‫لطاض هيگيطز‪ .‬لصا زاضًسُ فٌبٍض ثٌسضت حبرط ثِ اًتمبل آى ثِ ؾبظهبىّاب‬
‫زيگط هي قَز‪ .‬ايي زض حابلي اؾات واِ اظ ًظاط گيطًاسُ فٌابٍض ‪ ،‬ثْتاطيي‬
‫ٍ خارج ساسهاى)‬
‫ تخػع تػنوينگيزًنذگاى ينا وارضٌاسناى تػنوينگينزي در‬‫تىارگيزي هذلّاي هٌاسة ٍ ارائِ ًتايح‬
‫‪ -‬حدن اطالعات لاتل وسة‬
‫‪‬‬
‫تؼييي اٍلَيتّب اوتؿبة فٌبٍض زض يه ؾبظهبى نٌؼتي‬
‫اثجبتي‪ ،‬عجبعجبئيبى‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍض ‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫قىل ‪ -2‬ؾبذتبض تهوينگيط ثطا اوتؿبة فٌبٍض‬
‫ّوچٌيي افطاز هبًٌس فَضز ٍ ليتل‪ ،‬هسلّب ؾبذتبضهٌس ضا تؿْيل‬
‫‪ -3‬فٌبٍض پيكگبم ثب ٍيػگيّب ظيط‪:‬‬
‫زض فطايٌس تهوينگيط ثطا اوتؿبة فٌبٍض اضائِ ًوَزُاًس وِ زض شيل ثِ‬
‫‪ ‬تٌْا تِ ٍسيلِ تزخي رلثا استفادُ هيضَد‬
‫تكطيح ٍيػگيّب آًْب هيپطزاظين‪:‬‬
‫‪ ‬اثز تالمَُ تااليي دارد‬
‫مدل ‪A.D.Little‬‬
‫زض ايي قىل‪ ،‬ثطا فٌبٍض ّب پبياِ ٍ ًياع آى زؾاتِ اظ فٌابٍض ّاب‬
‫زض قىل‪ 3‬هسل تهاوينگياط زض هاَضز ًحاَُ زؾاتيبثي ثاِ فٌابٍض‬
‫وليس وِ زاضا اثط ضلبثتي (اضظـ ضاّجاطز ) ووتاط ثاَزُ ٍ زض راوي‬
‫ثطاؾبؼ زٍ هؼيبض ّعيٌِ زؾتيبثي ٍ ًَع فٌبٍض نَضت هيگيطز‪ .‬فٌبٍض ّب‬
‫ّعيٌِ تَؾؼِ آًْب پبييي اؾت‪ ،‬ضٍـ هٌبؾت زؾتيبثي‪ ،‬اًتمبل آًْب اظ ذابضج‬
‫هَضز زؾتيبثي زض اياي هاسل ثاِ ؾاِ زؾاتِ پبياِا ‪ ،‬ولياس ٍ پيكاگبم‬
‫ؾبظهبى اؾت‪.‬‬
‫زؾتِثٌس قسُ اؾت ]‪.[4‬‬
‫‪ -1‬فٌبٍض پبيِ ثب ٍيػگيّب ظيط‪:‬‬
‫‪ٍ ‬خَد آى در ساسهاى ضزٍري است‬
‫‪ ‬تػَرت گستزدُاي تِ ٍسيلِ رلثا تْزُتزداري هيضَد‬
‫‪ ‬اثز رلاتتي ووي دارد‬
‫‪ -2‬فٌبٍض وليس ثب ٍيػگيّب ظيط‪:‬‬
‫زض هَضز فٌبٍض ّب پيكگبم ٍ آى زؾتِ اظ فٌابٍض ّاب ولياس واِ‬
‫زاضا اثط ضلبثتي ثبال ثَزُ ٍ ّعيٌِ تحميك ٍ تَؾؼِ آًْب پبييي اؾت‪ ،‬تَؾؼِ‬
‫آًْب زض ؾبظهبى پيكٌْبز هيگطزز‪.‬‬
‫ًىتِ هْن زض ثْطُ ثطزا اظ اياي هاسل ايٌؿات واِ ّوگابم ثاب افاعايف‬
‫ّعيٌِ ّب تَؾؼِ‪ ،‬الظم اؾات ؾابظهبىّاب زض اًترابة ايٌىاِ واساهيه اظ‬
‫فٌبٍض ّب ضا ثبيس زض زاذل ؾبظهبى تَؾؼِ زٌّس‪ ،‬زلياكتاط ػوال وٌٌاس‪ .‬اظ‬
‫‪ ‬تِ خَتي در هحػَالت ٍ فزايٌذ تدسن يافتِ است‬
‫عطفي ذطيس فٌبٍض ًيع هي تَاًس ثب هكىالتي ّوطاُ ثبقس‪ .‬ثِ ػٌاَاى هثابل‬
‫‪ ‬تَسط تعذاد هعذٍدي اس رلثا هَرد استفادُ لزار هيگيزد‬
‫ثؿيبض اظ تأهييوٌٌسگبى فٌبٍض ثب زضيبفت پَل‪ ،‬حبراط ثاِ ػطراِ ولياِ‬
‫‪ ‬اثز رلاتتي تااليي دارد‬
‫زؾتبٍضزّب ذَز وِ ثِ ؾرتي ثِ زؾت آٍضزُ اًس‪ً ،‬يؿتٌس‪ .‬زض ايي حبلات‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍض ‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫تؼييي اٍلَيتّب اوتؿبة فٌبٍض زض يه ؾبظهبى نٌؼتي‬
‫اثجبتي‪ ،‬عجبعجبئيبى‬
‫‪‬‬
‫ثطلطاض ًَػي اتحبز‪ ٍ 1‬يب ؾطهبيِگصاض هكتطن‪ 2‬وِ تطويجاي اظ اًتمابل ٍ‬
‫‪ -‬خريد حق امتياز‪ :‬زض ايي ضٍـ ؾبظهبى حك اؾتفبزُ اظ يه فٌبٍض‬
‫تَؾؼِ زاذلي اؾت‪ ،‬ثْتطيي ضاُحل ثِ ًظط هيضؾس‪ّ .‬وىبض هكاتطن ًاِ‬
‫ضا وِ هتؼلك ثِ ؾبظهبى زيگط اؾت ذطيساض هيوٌس‪ .‬ايي ضٍـ زؾتيبثي‬
‫تٌْب ّعيٌِ ٍ ضيؿه ؾطهبيِگاصاض ضا ثاطا ّاط ياه اظ عاطفيي وابّف‬
‫ثِ فٌبٍض‬
‫هؼوَالً زض نٌبيغ غصايي ٍ زاضٍيي ٍ ًيع فؼبليتّب ذسهبتي‬
‫هيزّس‪ ،‬ثلىِ ثِ اقتطان گصاقتي تَاى هبلي ٍ فٌبٍضاًِ ؾبظهبىّاب هَخات‬
‫هَضز اؾتفبزُ لطاض هيگيطز‪ .‬زض ايي ضٍـ‪ ،‬ؾبظهبى گيطًسُ فٌبٍض ػالٍُ ثط‬
‫تؿطيغ زض فطايٌس تَؾؼِ فٌبٍض ذَاّس قس‪.‬‬
‫تؿلظ ثِ فٌبٍض هَضز ًظط‪ ،‬ثب اؾتفبزُ اظ اػتجبض ٍ ًبم قطوت هبله فٌبٍض ‪،‬‬
‫زضآهس ذَز ضا افعايف هيزّس‪.‬‬
‫‪ -‬خريد محصًل فىايري‪ :‬زض ايي ضٍـ ثِ خب‬
‫مدل ‪Ford‬‬
‫‪3‬‬
‫زض ؾبل ‪ 1988‬زيَيس فَضز هبتطيؿي ضا ثطا اًتربة ضٍـ زؾتيبثي ثِ‬
‫فٌبٍض پيكٌْبز وطز ]‪ .[8‬ثِ ًظط ٍ پٌح فبوتَض وِ ثطا تهوينگيط‬
‫هحهَلي وِ فٌبٍض زض آى ًْفتِ اؾت ذطيساض هيقَز‪ .‬اگط بِ ؾطػت‬
‫ثْطُثطزاض اظ فٌبٍض زض ايي ضٍـ ثبال اؾت ٍلي ّيچ تضويٌي ثطا اًتمبل‬
‫ثيي تَؾؼِ زاذلي ٍ اًتمبل فٌبٍض هؤثطًس ػجبضتٌس اظ‪:‬‬
‫ٍ توله آى ٍخَز ًساضز‪ .‬زض ايي ضٍـ ثطا‬
‫‪ ‬تَاًايي ًسثي ساسهاى در فٌاٍري هَرد ًظز‬
‫اعويٌبى اظ ػولىطز زائوي‬
‫فٌبٍض ‪ ،‬تضويي فطٍقٌسُ ثطا اضائِ ذسهبت پؽ اظ فطٍـ رطٍض اؾت‪.‬‬
‫‪ ‬ضزٍرت دستياتي سزيع تِ فٌاٍري هَرد ًظز‬
‫زض ايي هسل ّط لسض تَاًبئي ًؿجي ؾبظهبى زض يه فٌبٍض وبّف پيسا‬
‫‪ ‬ضزٍرت هالىيت فٌاٍري در داخل ساسهاى‬
‫هيوٌس رطٍضت ثِ ذطيس اظ ذبضج افعايف پيسا هيوٌس‪ .‬ايي هَرَع هيتَاًس‬
‫‪ ‬هَلعيت فٌاٍري در هٌحٌي چزخِ عوز‬
‫زاللت ثط افعايف ّعيٌِّب‬
‫‪ ‬اثز رلاتتي (راّثزدي) فٌاٍري‬
‫تَاًبئيّب ؾبظهبى ضا زاقتِ ثبقس‪.‬‬
‫قىل‪ً 4‬حَُ تهوينگيط‬
‫ذطيس فٌبٍض ‪،‬‬
‫ثيي تَؾؼِ زاذلي ٍ اًتمبل فٌبٍض‬
‫ضا‬
‫ثطاؾبؼ هؼيبضّب فَق ًكبى هيزّس‪.‬‬
‫تَليس ٍ يب ذبضج ثَزى فٌبٍض‬
‫زض ؾتَى زٍم‪ ،‬ثب افعايف رطٍضت زؾتيبثي ؾطيغ ثِ فٌبٍض‬
‫اظ حيغِ‬
‫گطايف‬
‫تهوينگيط ثِ ذطيس فٌبٍض افعايف هييبثس ٍ ايي ثِ زليل ظهبى ثط ثَزى‬
‫ّوبًغَض وِ زض ايي هبتطيؽ هكبّسُ هيقَز‪ ،‬ضٍـّب زؾتيبثي ثِ‬
‫يه فٌبٍض ثِ پٌح زؾتِ تمؿين قسُاًس‪:‬‬
‫تَؾؼِ زاذلي فٌبٍض اؾت‪.‬‬
‫زض ؾتَى ؾَم هبتطيؽ‪ ،‬رطٍضت توله ثِ فٌبٍض زض زاذل ؾبظهبى‪ ،‬ثب‬
‫‪ -‬تحقيق ي تًسعٍ دريوسا‪ :‬زض ايي ضٍـ ؾبظهبى ثب تىيِ ثط تَاى هبلي‬
‫وبّف يبفتي هيعاى ايي رطٍضت‪ ،‬تهوين ثِ ؾوت تأهيي فٌبٍض اظ ذبضج‬
‫ٍ هٌبثغ اًؿبًي ذَز ًؿجت ثِ تَؾؼِ فٌبٍض السام هيوٌس‪ .‬الظهِ بٌيي‬
‫ؾبظهبى گطايف پيسا هيوٌس‪ ،‬ثغَضيىِ زض حبلت ػسم رطٍضت‪ ،‬ذطيس‬
‫وبض ٍخَز ًيطٍّب هترهم‪ ،‬وبضآ ٍ پكتَاًِ لَ هبلي اؾت‪.‬‬
‫هحهَل ًْبيي فٌبٍض تَخيِپصيطتط اؾت‪.‬‬
‫‪َ -‬مناري مشترك‪ :‬زض ايي ضٍـ زٍ يب بٌس ثٌگبُ تَاًبييّب‪ ،‬زاًف ٍ‬
‫زض ؾتَى بْبضم‪ ،‬ثب افعايف اثط ضلبثتي (ضاّجطز ) فٌبٍض ّب‪،‬‬
‫هٌبثغ فٌبٍضاًِ ذَز ضا ثِ هٌظَض تَؾؼِ يه فٌبٍض ذبل ثِ اقتطان هيگصاضًس‪.‬‬
‫تهوينگيط ثِ ؾوت تَؾؼِ زاذلي آًْب گطايف ثيكتط پيسا هيوٌس‪ .‬ايي‬
‫هْوتطيي هعيت ايي ضٍـ وبّف ؾْن ؾطهبيِگصاض ّط يه اظ قطوبء ٍ‬
‫ػول ثِ زليل پطّيع اظ ٍاثؿتگي ثِ زٌّسُ فٌبٍض‬
‫اؾت وِ هؼوَالً زض‬
‫ّوچٌيي ؾْين قسى آًْب زض هٌبفغ ٍ ضيؿه حبنل اظ ؾطهبيِگصاض اؾت‪.‬‬
‫خطيبى اًتمبل فٌبٍض پيف هيآيس‪.‬‬
‫ تًسعٍ فىايري از طريق پيماوناري‪ :‬زض ايي ضٍـ ؾبظهبى ثركي‬‫اظ فؼبليتّب‬
‫ؾبظهبىّب‬
‫تحميك ٍ تَؾؼِ ذَز ضا ثهَضت يه پطٍغُ تؼطيف ٍ ثِ‬
‫زيگط ثهَضت لطاضزازّب‬
‫حبلت ؾبظهبى ثسٍى پطزاذت ّعيٌِّب‬
‫پيوبًىبض‬
‫زض ؾتَى آذط ّطلسض فٌبٍض‬
‫ثِ هطحلِ ثلَؽ ذَز ًعزيهتط هيقَز‪،‬‬
‫ضٍـ زؾتيبثي آى ثِ ؾوت اًتمبل هيل هيوٌس‪.‬‬
‫ٍاگصاض هيوٌس‪ .‬زض ايي‬
‫ؾٌگيي تحميك زاذلي ًيبظّب‬
‫مذل اجرايي تحقيق‬
‫فٌبٍضاًِ ذَز ضا هطتفغ هيوٌس‪ .‬ايي ضٍـ ثِ ذهَل پؽ اظ پبيبى زٍضُ‬
‫ثب ثطضؾي هسلّب اضائِ قسُ تَؾظ نبحتًظطاى فَق‪ ،‬هكرم قس‬
‫خٌگ ؾطز اظ هحجَثيت ثيكتط ثطذَضزاض قسُ اؾت‪ ،‬ظيطا ثب ثطزاقتِ قسى‬
‫وِ زٍ ػبهل تَاًوٌس تَليس زاذلي زض نٌؼت ٍ تَاًوٌس اًتمبل اظ ذبضج‪،‬‬
‫هحسٍزيتّب‪ ،‬ثؿيبض اظ هطاوع تحميمبت ًظبهي تَاًبييّب ذَز ضا ثهَضت‬
‫زٍ ػبهل انلي زض فطايٌس اوتؿبة يه فٌبٍض هيثبقس‪ّ .‬وچٌيي قٌبؾبيي‬
‫تدبض زض اذتيبض زيگط ؾبظهبىّب لطاض زازًس‪.‬‬
‫هيعاى ًيبظ ثبظاض زاذلي‪ ،‬تؼييي ًمبط لَت ٍ رؼف ثٌگبُ زض ثْطُثطزاض ٍ‬
‫تَؾؼِ فٌبٍض وؿت قسُ‪ ،‬ؾجت هيقَز تب لسضت تهوينگيط زض هيعاى‬
‫ؾطهبيِگصاض‬
‫‪1. Alliance‬‬
‫‪2. Joint ventures‬‬
‫‪3. David Ford‬‬
‫ٍ وبّف ضيؿه تهوين وبّف يبثس‪ .‬ثسيي هٌظَض هسل‬
‫اخطايي تحميك ثِ قىل شيل زض ًظط گطفتِ قس‪.‬‬
‫‪‬‬
‫تؼييي اٍلَيتّب اوتؿبة فٌبٍض زض يه ؾبظهبى نٌؼتي‬
‫اثجبتي‪ ،‬عجبعجبئيبى‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍض ‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫قىل ‪ -3‬هسل تهوينگيط ثطا اوتؿبة فٌبٍض‬
‫قىل ‪ -4‬پبضاهتطّب تهوينگيط زض اوتؿبة فٌبٍض ثطاؾبؼ ًظط فَضز‬
‫قىل ‪ -5‬هسل اخطايي تحميك‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍض ‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫هٌبؾت ٍ اثطثرف تحميك‪ ،‬تؼييي ؾبذتبض ٍ‬
‫اٍليي گبم زض اخطا‬
‫تؼييي اٍلَيتّب اوتؿبة فٌبٍض زض يه ؾبظهبى نٌؼتي‬
‫اثجبتي‪ ،‬عجبعجبئيبى‬
‫‪‬‬
‫فَق زض حَظُ تَليس قٌبٍضّب‪ ،‬ثطا‬
‫ّط‬
‫هطاحل ّفتگبًِ ؾغَح تَاًوٌس‬
‫ؾبظهبًسّي اخطا پطٍغُ ثَزُ اؾت‪ .‬ايي ؾبذتبض ووه هيوٌس تب قىؿتوبض‪،‬‬
‫حَظُ ثِ نَضت هتٌبظط تَريح ٍ تكطيح گطزيس ٍ اظ عطيك ايدبز عَفبى‬
‫تمؿين ٍظبيف‪ّ ،‬وبٌّگي ثيي گطٍُّب‪ ،‬ثطًبهِضيع اخطايي ٍ وٌتطل ٍ ًظبضت‬
‫شٌّي‪ ،‬خوغثٌس ٍ ايدبز اخوبع ًظطات‪ ،‬ؾغَح تَاًوٌس ثطا‬
‫ّط ‪STP‬‬
‫ثط فطايٌس اخطايي اًتمبل ثسضؾتي نَضت گطفتِ ٍ هيعاى ذغب ثِ حسالل وبّف‬
‫زض لبلت اػساز ‪ 1‬تب ‪ 7‬ثِ قطح شيل تؼييي گطزيس‪:‬‬
‫ضٌاسايي ضذُ‬
‫‪ّSTP‬اي‬
‫ٍضعيت هَخَد‬
‫سطح تَاًوٌذي‬
‫‪ّSTP‬اي‬
‫ضٌاسايي ضذُ‬
‫ٍضعيت هَخَد‬
‫سطح تَاًوٌذي‬
‫ضٌاسايي ضذُ‬
‫ؾيؿتن پطٍغُ اؾت‪ .‬اػضب تين هٌْسؾي ؾيؿتن پطٍغُ هتكىل اظ هسيطاى‬
‫‪ّSTP‬اي‬
‫پطٍغُ ضا اًدبم هيزّس‪ .‬ايي ؾغح هتكىل اظ هسيط پطٍغُ ٍ تين هٌْسؾي‬
‫ٍضعيت هَخَد‬
‫ؾغح ضاّجط پطٍغُ اؾت وِ تهوينگيط ّب والى ٍ ضاّجطز ٍ خْتگيط‬
‫سطح تَاًوٌذي‬
‫يبثس‪ّ .‬طم اخطايي ايي پطٍغُ زض ؾِ ؾغح زض ًظط گطفت قسُ اؾت‪ .‬ؾغح اٍل‬
‫ثرفّب تأثيطگصاض ثط پطٍغُ‪ ،‬نبحتًظطاى ٍ هكبٍضاى ذجطُ هيثبقس‪ .‬ؾغح‬
‫‪STP1‬‬
‫‪2.4‬‬
‫‪STP9‬‬
‫‪3.8‬‬
‫‪STP17‬‬
‫‪2.9‬‬
‫زٍم‪ ،‬ؾغح ضاّجط ٍ وٌتطل اؾت ٍ ؾغح ؾَم‪ ،‬ؾغح اخطايي هيثبقس‪.‬‬
‫‪STP2‬‬
‫‪4.9‬‬
‫‪STP10‬‬
‫‪3.8‬‬
‫‪STP18‬‬
‫‪3.2‬‬
‫‪STP3‬‬
‫‪4.3‬‬
‫‪STP11‬‬
‫‪3‬‬
‫‪STP19‬‬
‫‪3.4‬‬
‫‪STP4‬‬
‫‪3.9‬‬
‫‪STP12‬‬
‫‪5.5‬‬
‫‪STP20‬‬
‫‪2.5‬‬
‫‪STP5‬‬
‫‪4.5‬‬
‫‪STP13‬‬
‫‪5.5‬‬
‫‪STP21‬‬
‫‪1.6‬‬
‫‪STP6‬‬
‫‪4.6‬‬
‫‪STP14‬‬
‫‪2.5‬‬
‫‪STP22‬‬
‫‪2.7‬‬
‫‪STP7‬‬
‫‪3.1‬‬
‫‪STP15‬‬
‫‪3.2‬‬
‫‪STP23‬‬
‫‪2.1‬‬
‫‪STP8‬‬
‫‪4.3‬‬
‫‪STP16‬‬
‫‪3.2‬‬
‫‪STP24‬‬
‫‪1.9‬‬
‫خسٍل ‪ -1‬ؾغح تَاًوٌس فطايٌسّب اخطايي نٌؼت‬
‫ارزيابي منابع تأمين کننذه‬
‫ايي نٌؼت اظ ؾبليبى گصقتِ تب ثِ اهطٍظ ثب ثْطُگيط‬
‫قىل ‪ -6‬ؾبذتبض اخطايي پطٍغُ‬
‫اظ لطاضزازّب‬
‫ّوىبض هكتطن زض ًوًَِؾبظ ‪ ،‬تؿت قٌبٍضّب ٍ ؾبذت هحهَالت هَضز‬
‫ارزيابي توانمنذي داخلي‬
‫ًيبظ‪ ،‬ثب وكَضّبيي ًظيط ايتبليب‪ ،‬اًگلؿتبى‪ ،‬آلوبى‪ ،‬بيي‪ ،‬وطُ‪ ،‬غاپي ٍ ؾبيط‬
‫اضظيبثي تَاًوٌس فٌبٍضاًِ زاذلي يه فبوتَض زضًٍي ٍ ًؿجي اؾت‪ ،‬يؼٌي‬
‫وكَضّب زيگط ٍ ايدبز ظهيٌِ هٌبؾت ثطا ثْطُگيط اظ تَاى زاًكگبّي‬
‫اٍالً ثِ ػَاهلي ثؿتگي زاضز وِ غبلجبً زض وٌتطل ؾبظهبى ّؿتٌس ٍ ثبًيبً ؾغح‬
‫زاذلي وكَض‪ ،‬تَاًؿتِ اؾت حسالل ظيطؾبذتّب هٌبؾجي ضا خْت اضتمبء‬
‫آى زض همبيؿِ ثب نٌبيغ زيگط وكَضّب ٍ يب يه ؾغح هَضز اًتظبض لبثل‬
‫تَاًوٌس ّب‬
‫ثرف زضيبيي‬
‫اًساظُگيط هيثبقس ]‪ .[7‬لصا ثطا اضظيبثي تَاًوٌس ‪ ،‬اثتسا ؾغَح هَضز اًتظبض‬
‫وكَض ثِ ػول آٍضز‪.‬‬
‫تؼطيف ٍ تؼييي هيگطزز‪ .‬ايي ؾغَح ثكطح شيل هكرم قسُ اؾت‪:‬‬
‫هَضز ًيبظ زض ثطآٍضزُؾبظ‬
‫ًيبظهٌس ّب‬
‫خسٍل شيل زاهٌِا اضظيبثي اظ وكَضّبيي ضا ًكبى هيزّس وِ زض حَظُ‬
‫‪ .1‬تَاًوٌذي وارتزد ٍ تْزُتزداري ]‪[9‬‬
‫هَضز ًظط نبحت فٌبٍض‬
‫‪ .2‬تَاًوٌذي تعويز ٍ ًگْذاري‪ /‬ارائِ خذهات‪ /‬تاسارياتي ٍ فزٍش‬
‫فؼبليتّب ٍ ؾيؿتنّب قٌبٍض آًْب هَضز اضظيبثي لطاض گطفتِ اؾت‪.‬‬
‫‪ .3‬تَاًوٌذي هًَتاص‬
‫‪ .4‬تَاًوٌذي وپيساسي ٍ التثاط‬
‫‪ .5‬تَاًوٌذي طزاحي ٍ ساخت ]‪[10‬‬
‫‪ .6‬تَاًوٌذي اًدام تحميمات وارتزدي ٍ تَسعِ ]‪[ 11‬‬
‫‪ .7‬تَاًوٌذي اًدام تحميمات پايِاي ]‪[12‬‬
‫ًظطؾٌدي ثطا تؼييي ؾغح تَاًوٌس‬
‫‪1‬‬
‫ّط يه اظ ‪ّSTP‬ب اظ عطيك‬
‫ايدبز پٌل ٍ ثب حضَض هؼبٍى‪ ،‬هسيطاى ٍ وبضقٌبؾبى نبحجٌظط ّط حَظُ‬
‫نَضت گطفتِ اؾت ]‪ .[13‬ثِ هٌظَض زضن ثْتط ذُجطگبى هَضز ًظطؾٌدي‪،‬‬
‫‪1. Strategic Technical Process‬‬
‫ثَزُ ٍ ثِ ػٌَاى گعيٌِّب‬
‫زاضا‬
‫اٍلَيت‪،‬‬
‫‪‬‬
‫تؼييي اٍلَيتّب اوتؿبة فٌبٍض زض يه ؾبظهبى نٌؼتي‬
‫اثجبتي‪ ،‬عجبعجبئيبى‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍض ‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫رديف‬
‫گــــروه فنآوري‬
‫صنايع‪ /‬شركتهاي مورد ارزيابی‬
‫‪1‬‬
‫ساسُّاي فَالدي‬
‫غٌايع داخلي‪ ،‬ايتاليا‪ ،‬آلواى‬
‫‪2‬‬
‫سيستن هىاًيىال‬
‫غٌايع داخلي‪ ،‬چيي‪ ،‬وزُ‪ ،‬آلواى‪ ،‬ايتاليا‬
‫‪3‬‬
‫تدْيشات ًاٍتزي‬
‫اًگلستاى‪ ،‬صاپي‪ ،‬چيي‪ ،‬وزُ‬
‫‪4‬‬
‫تدْيشات اًذاسُگيزي‬
‫آلواى‪،‬ايتاليا‪ ،‬اًگلستاى‪ ،‬صاپي‪ ،‬چيي‪ ،‬غٌايع داخلي‬
‫‪5‬‬
‫تدْيشات تزق ٍ الىتزًٍيه‬
‫آلواى‪،‬ايتاليا‪ ،‬اًگلستاى‪ ،‬صاپي‪ ،‬چيي‪ ،‬غٌايع داخلي‬
‫‪6‬‬
‫تدْيشات هخاتزاتي‬
‫آلواى‪ ،‬ايتاليا‪ ،‬اًگلستاى‪ ،‬صاپي‪ ،‬سَئذ‪ ،‬غٌايع داخلي‬
‫‪7‬‬
‫ًيزٍي هحزوِ‬
‫آلواى‪ ،‬ايتاليا‪ ،‬اًگلستاى‪ ،‬صاپي‪ ،‬سَئذ‬
‫‪8‬‬
‫سيستن راًص‬
‫آلواى‪ ،‬ايتاليا‪ ،‬اًگلستاى‪ ،‬صاپي‪ ،‬سَئذ‪ ،‬آهزيىا‬
‫‪9‬‬
‫تشئيٌات‬
‫غٌايع داخلي‪ ،‬ايتاليا‪ ،‬اًگلستاى‪ ،‬سَئذ‬
‫‪10‬‬
‫سيستن ّيذرٍليه‬
‫غٌايع داخلي‪ ،‬ايتاليا‪ ،‬آلواى‪ ،‬اًگلستاى‬
‫‪11‬‬
‫رًگ ٍ پَضصّاي هحافظ‬
‫غٌايع داخلي‬
‫‪12‬‬
‫سيستن طزاحي ضٌاٍر‬
‫اًگلستاى‪ ،‬چيي‪ ،‬وزُ‪ ،‬رٍسيِ‪ ،‬ايتاليا‪ ،‬وزٍاسي‬
‫‪13‬‬
‫فيآٍري خَش‬
‫آلواى‪ ،‬ايتاليا‬
‫خسٍل ‪ -2‬حَظُّب فٌبٍض ٍ وكَضّبيي وبًسيسا خْت تأهيي‬
‫اؾت‪ .‬ثسيي هٌظَض ًتبيح حبنل اظ اضظيبثي ٍرغ هَخَز ٍ اضظيبثي‬
‫تحليل دادهها و تعيين نحوه اکتساب فناوري‬
‫تحليل زازُّب آذطيي گبم زض فطايٌس پطٍغُ اوتؿبة قٌبٍض لٌسيٌگ‬
‫وطافت هيثبقس‪ً .‬تبيح حبنل اظ ايي تحليل ثبيس ؾجت تؿطيغ ٍ افعايف‬
‫تأهييوٌٌسگبى اظ عطيك هسل فَضز ثِ قطح شيل ثيبى قسُ اؾت‪:‬‬
‫‪ -‬تًاوايي صىعت در ساخت شىاير‪ :‬ؾغح تَاًوٌس‬
‫نٌؼت زض‬
‫ًحَُ اوتؿبة ايي قٌبٍض گطزز‪ .‬ثب تَخِ ثِ‬
‫ؾبذت ايي قٌبٍض هغبثك خسٍل يه اضائِ قسُ اؾت‪ .‬ثِ هٌظَض افعايف‬
‫هسلّب‬
‫اضائِ قسُ زض هجبًي ًظط‬
‫تحميك‪ ،‬هسل فَضز وِ اظ خبهؼيت‬
‫زلت زض تحليل زازُ ّب‪ً ،‬تبيح زض لبلت ًوَزاض ضازاض ثكطح شيل هَضز ثطضؾي‬
‫ثيكتط‬
‫ثطذَضزاض هيثبقس خْت اضائِ تحليل هَضز اؾتفبزُ لطاض گطفتِ‬
‫تؼييي قسُ‪،‬‬
‫زلت زض تهوينگيط‬
‫ثطا‬
‫لطاض گطفتِ اؾت‪ .‬تطؾين ًوَزاض ضازاض اظ ؾغَح تَاًوٌس‬
‫هيتَاًس تحليلي والى ٍ زيسگبّي خسيس ثطا تهوينگيط ًؿجت ثِ تَليس‬
‫قٌبٍضّب لٌسيٌگ وطافت اضائِ زّس‪.‬‬
‫قىل ‪ -7‬ؾغح تَاًوٌس زض حَظُّب فطايٌس نٌؼت‬
‫تؼييي اٍلَيتّب اوتؿبة فٌبٍض زض يه ؾبظهبى نٌؼتي ‪‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍض ‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫اثجبتي‪ ،‬عجبعجبئيبى‬
‫ًوَزاض فَق ؾغح تَاًوٌس‬
‫نٌؼت زض ضاثغِ ثب ‪ّSTP‬ب‬
‫هطتجظ ثب‬
‫قٌبٍضّب لٌسيٌگ وطافت ضا ًكبى هيزّس‪ .‬پطاوٌسگي ؾغح تَاًوٌس زض‬
‫ ديرٌ عمر فىايري‪ :‬توطوع ثط ؾبذت قٌبٍضّب والؼ هتَؾظ اظ‬‫اٍلَيتّب ضاّجطز نٌؼت ثِ قوبض هيآيس‪.‬‬
‫ًوَزاض فَق وبهالً هكَْز اؾت‪ .‬ايي پطاوٌسگي ًكبى زٌّسُ ًبّوگًَي‬
‫تهويوبت‪ ،‬ػسم تٌبؾت زض تَظيغ هٌبثغ‪ ،‬فمساى ثطًبهِضيع نحيح يب ػسم‬
‫تٌبؾت زض ؾبذتبض ؾبظهبًي هيثبقس‪ .‬اظ عطفي هيبًگيي ؾغح تَاًوٌس‬
‫فَق ػسز ‪ 3.5‬اؾت وِ ًوبيبًگط آًؿت وِ هتَؾظ ؾغح تَاًوٌس نٌؼت‬
‫زض ضاثغِ ثب قٌبٍضّب لٌسيٌگ وطافت زض حس هيبًگيي ؾغَح تَاًوٌس‬
‫هَضز اضظيبثي اؾت‪.‬‬
‫ ضريرت دستياتي سريع تٍ شىاير‪ :‬ثب تَخِ ثِ قطايظ هٌغمِ ٍ‬‫ًيبظ ثبظاض‪ ،‬ثط حؿت لطاضزاز هٌؼمسُ‪ ،‬ؾطػت زض تساضن هحهَل هَضز ًيبظ اظ‬
‫اّويت ثبال ثطذَضزاض اؾت‪.‬‬
‫ ضريرت تملل تٍ شىاير در درين صىعت‪ :‬هغبثك هأهَضيت‬‫هحَلِ ثِ نٌؼت ايي اهط اظ انليتطيي ٍظبيف ثِ قوبض هيآيس‪ .‬ايي اّويت‬
‫ثبيس ثِ گًَِا ثبقس وِ ؾغح التهبز ثَزى فطايٌس اوتؿبة حفا گطزز‪.‬‬
‫ اثر رقاتتي‪ :‬انَالً زض ضاّجطز ضلبثتي‪ٍ ،‬خَز اثتىبض ػول ٍ زؾتيبثي ثِ‬‫فٌبٍض‬
‫ثطتط ؾجت تحىين ثجبت ٍ حفا هَلؼيت هٌغمِا ٍ هلي ثرف‬
‫تَليس هيگطزز‪.‬‬
‫قىل ‪ -8‬هٌحٌي فؼبليت نٌؼت زض حَظُ تَليس قٌبٍضّب والؼ هتَؾظ‬
‫ثب هكبّسُ هٌحٌي ضقس نٌؼت ٍ هؿيط تَؾؼِ آى اظ اثتسا‬
‫فؼبليت‬
‫(ؾبل ‪ )1382‬تبوٌَى‪ ،‬هكبّسُ هيقَز وِ نٌؼت ثِ تسضيح اظ هطحلِ‬
‫خٌيٌي (ًبپرتگي) ذبضج قسُ ٍ ٍاضز هطحلِ ضقس گطزيسُ ٍ هيتَاًس ثب‬
‫اًدبم يه ثطًبهِضيع‬
‫ضاّجطز‬
‫هٌبؾت‪ ،‬روي ذطٍج اظ هطحلِ خٌيٌي‪،‬‬
‫ثجبت الظم ضا زض هطحلِ ضقس ثِ زؾت آٍضز‪.‬‬
‫تطؾين اضظيبثي اٍليِ زض هبتطيؽ فَضز ثِ قطح شيل اضائِ قسُ اؾت‪:‬‬
‫قىل ‪ -9‬هبتطيؽ تىويل قسُ فَضز حبنل اظ زازُّب ثِ زؾت آهسُ‬
‫زازُّب ثِ زؾت آهسُ زض هبتطيؽ فَق‪ً ،‬كبى هيزّس وِ ؾغح آهبزگي‬
‫پطٍغُ ثب ّسف وؿت زاًف ٍ افعايف تَاًوٌس زاذلي‪ ،‬ثِ نَضت هَاظ ٍ‬
‫نٌؼت زض اوتؿبة ايي قٌبٍضّب زض حس هتَؾظ هيثبقس ٍ ثط ايي اؾبؼ ضاُ‬
‫ّوعهبى اظ زٍ عطيك اًدبم فؼبليتّب عطاحي ٍ ؾبذت زض زاذل ٍ اًدبم‬
‫اوتؿبة ايي قٌبٍض اظ عطيك اًدبم ّوىبض هكتطن ٍ ٍاگصاض ثركي اظ‬
‫اًتمبل اظ ذبضج ثِ قطح شيل قطٍع گطزز‪:‬‬
‫فؼبليتّب تحميك ٍ تَؾؼِ ثِ نَضت پيوبًىبض پيكٌْبز قسُ اؾت‪.‬‬
‫الف‪ -‬ساخت در داخل مشًر‬
‫‪ -1‬ضٌاسايي سيستنّا‪ ،‬سيزسيستنّنا ٍ تمسنين اخنشاء (تذًنِ‪،‬‬
‫هَتَر ٍ سيستن راًنص‪ ،‬دوَراسنيَى ٍ درّنا ٍ دريچنِ ّنا‪،‬‬
‫جمعبنذي نتايج‬
‫ثب ػٌبيت ثِ ًتبيح حبنل اظ اضظيبثي ؾغح تَاًوٌس فٌبٍضاًِ ٍ تَاًوٌس‬
‫نٌؼت ثطاؾبؼ هؼيبضّب‬
‫پٌدگبًِ فَضز‪ ،‬همطض قس فطايٌس اوتؿبة ايي‬
‫سيستن ًاٍتزي ٍهخاتزات)‬
‫‪ -2‬دستِتٌذي لطعات خزيذًي ٍ ساختٌي‬
‫‪‬‬
‫تؼييي اٍلَيتّب اوتؿبة فٌبٍض زض يه ؾبظهبى نٌؼتي‬
‫اثجبتي‪ ،‬عجبعجبئيبى‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍض ‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫‪ -3‬ضٌاسايي غاحثاى فٌاٍري‪ ،‬دستِتٌذي ٍ تزلزاري ارتثاط تا آًْا‬
‫‪ -4‬تاسديذ اس هزاوش طزاحي ٍ وارخاًدات ساسًذُ ضٌاٍر ٍ‬
‫تدْيشات هزتَطِ در وطَرّاي ديگز‬
‫‪ -5‬عمذ لزارداد طزاحي هطتزن تا يه وطَر خارخي خْت‬
‫اًدام تستّاي آسهايطگاّي‬
‫‪ -6‬اًدام طزاحي اٍليِ‬
‫‪ -7‬ساخت ًوًَِ آسهايطي ضٌاٍر تا همياط ‪ 1‬تِ ‪2‬‬
‫‪ -8‬تست ًوًَِ در آب آرام ٍ دريا‬
‫‪ -9‬تْيٌِساسي طزح‬
‫‪-10‬طزاحي هذل اغلي ضٌاٍر‬
‫‪ -11‬تست آسهايطگاّي ٍ تْيٌِساسي هذل‬
‫‪ -12‬ساخت اٍليي ضٌاٍر لٌذيٌگ وزافت والط هتَسط‬
‫‪-13‬تِ آباًذاسي‪ ،‬اًدام تست دريا ٍ تحَيلدّي‬
‫ب‪ -‬اوتقال فىايري از خارج از مشًر‬
‫‪ -1‬تعزيف ًياسهٌذي (هطخػات‪ ،‬تدْيشات) ٍ اًدام هزاحل لاًًَي‬
‫‪ -2‬تزرسي اٍليِ ًسثت تِ اًتخاب وطَر ساسًذُ‬
‫‪ -3‬اًدام هذاوزات اٍليِ‬
‫‪ -4‬اًعماد لزارداد (تػَرت ساخت تَسط وطَر خارخي ٍ‬
‫ًظارت ٍ تأييذ تِ ٍسيلِ وارضٌاساى داخلي)‬
‫‪ -5‬دريافت ضٌاٍر ٍ اًدام تستّاي ًْايي در داخل وطَر‬
‫مساياي ساخت در داخل مشًر‬
‫‪ -1‬رضذ ٍ پزٍرش وارضٌاساى ٍ وارگزاى‬
‫‪ -2‬دستياتي تِ اطالعات طزاحي ٍ ساخت ضٌاٍرّاي والط هتَسط‬
‫‪ -3‬ايداد تستز ساسهاًي هٌاسة تزاي ساخت ضٌاٍرّاي والط هتَسط‬
‫‪ -4‬تمَيت فزٌّگ خَداتىايي‬
‫‪ -5‬ضٌاسايي ٍ ايداد ارتثاط تا هٌاتع خارخي تأهيي وٌٌذُ لطعات‬
‫‪ -6‬گستزش لزاردادّاي اًتمال فٌناٍري تنا خنارج اسوطنَر تنِ‬
‫ٍاسطِ رضنذ ٍآگناّي اس اطالعنات طزاحني ٍ داًنص فٌني‬
‫ضٌاٍرّا تزاي اًدام هذاوزات ٍ لذرت چاًِسًي‬
‫‪ -7‬ايداد تدْيشات وارگاّي ٍ تستزّاي هٌاسة تزاي ساخت‬
‫ضٌاٍرّاي والط هتَسط‬
‫مساياي اوتقال فىايري‬
‫‪ -1‬غزف سهاى ووتز در دستياتي تِ اّذاف‬
‫‪ -2‬عذم ًياس ووتز تِ تستزساسيّاي السم در هحيط ٍ خاهعِ‬
‫‪ -3‬تاسدّي ٍ تْزٍُري تاالتز سزهايِگذاريّاي اًتمال‬
‫‪ -4‬اهىاى تَسعِ هطاروت در اهز سزهايِگذاري‪ ،‬ساخت ٍ‬
‫ّوىاريّاي هطتزن در ارتماء تَاى ٍ داًص داخلي‬
‫‪ً -5‬ياس تِ سزهايِگذاريّاي پايِاي ووتز‬
‫‪ -6‬دستياتي تِ ًىات وليذي در داًص ساخت‬
‫منابع‬
‫‪ .1‬گشارش تَسعِ غٌايع دريايي‪ ،‬ساسهاى گستزش ٍ ًَساسي غٌايع دريايي ايزاى‪ ،‬دفتز‬
‫هطالعات ٍ تزًاهِريشي استزاتضيه‪1381 ،‬‬
‫‪ً .2‬مص درياّا ٍ غٌايع ٍ خذهات دريايي در تَسعِ التػادي وطَر‪ ،‬هؤسسِ هطالعات ٍ‬
‫پضٍّصّاي تاسرگاًي‪ٍ ،‬سارت غٌعت‪ ،‬هعذى ٍ تدارت‪ ،‬تْزاى‪1392 ،‬‬
‫‪ .3‬اخَاى‪ ،‬اهيزًاغز‪ ،‬هثاحثي پيزاهَى اًتمال تىٌَلَصي‪ ،‬داًطگاُ غٌعتي هاله اضتز‪،‬‬
‫هدتوع داًطگاّي هٌْذسي غٌايع‪1379 ،‬‬
‫‪ .4‬فلَيذ‪ ،‬وزيست‪ ،‬فٌاٍري در خذهت تٌگاُ‪ ،‬تزخوِ ًػيزسادُ‪ ،‬غالهزضا‪ ،‬اًتطارات ساسهاى‬
‫هذيزيت غٌعتي‪،‬‬
‫‪ .5‬حاج فتحعليّا‪ ,‬عثاط‪ ،‬تَسعِ فٌاٍري‪ -‬تزرسي هفاّين ٍ فزايٌذ تػوينگيزيّا‪،‬‬
‫اًتطارات داًطگاُ عالهِ طثاطثايي‪ ،‬تْزاى‪1372 ،‬‬
‫‪6. Kalil, T.M., Management of Technology: The Key to‬‬
‫‪Competitivness And Wealth Creation, Mc Graw-Hill, 2000‬‬
‫‪7. Chiesa, Vittorio, R&D STRATEGY AND ORGANISATION:‬‬
‫‪Managing Technical Change in Dynamic Contexts, Imperial‬‬
‫‪College Press, 2001‬‬
‫‪8. Ford, David, Develop Your Technology Sterategy, Repirinted‬‬
‫‪from Long Range Planning, Vol. 21, 1988‬‬
‫‪9. Ramanathan, K, Technology Choice: An Integrated Approach‬‬
‫‪for the Choice of Appropriate Technology, Science and Public‬‬
‫‪Policy, Vol. 21, No. 4, 1994‬‬
‫‪10. Sharif, N, The Evolution of Technology Management Studies:‬‬
‫‪Techno Economics to Technometrics, Journal of Technology‬‬
‫‪Management, 1995‬‬
‫‪11. Chandra, Saha G; Islam, N, Technological Information for‬‬
‫‪Technology Strategy Management, International Journal of the‬‬
‫‪Computer, the Internet and Management, Vol 6, No.3, 1998‬‬
‫‪12. Fransman, Martin; King, Kenneth, Technological Capability in‬‬
‫‪the Third World, Macmillan Publisher, Michigan, 1984‬‬
‫‪13. Porter, Alen L, Vanclay, Frank; Bronstein, Daniel A,‬‬
‫‪Environmental and social impact assessment, J. Wiley‬‬
‫‪Publisher, page 67, 1995‬‬
‫ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺷﺮﻛﺖ ﺻﻤﺎﻡ‬
‫ﺳﻴﺪﺩﺍﻭﺩ ﻣﻴﺮﺣﺒﻴﺒﻲ‬
‫ﻣﺼﻄﻔﻲ ﻣﺒﻠﻐﻲ‬
‫‪‬‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻛﺮﺝ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻛﺮﺝ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪davodmirhabibi@yahoo.com‬‬
‫‪m_moballeghi@yahoo.com‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ‪1393/02/30 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ‪1393/04/20 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮﺵ‪1393/05/15 :‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪﻩ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻘﺎ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﺤﻴﻂ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﺍﻩﻫﺎﻱ ﺍﻛﺘﺴﺎﺏ ﻓﻨـﺎﻭﺭﻱ‬
‫ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﺪﻡ ﺍﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻳﺎﻓﺘـﻪ‬
‫ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻋﺪﻡ ﻃﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﻓﺎﺯﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻭ ﻳﺎ ﻋﺪﻡ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫـﺎﻱ ﺑﻬﺒـﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﻓﺎﺯﻫـﺎ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 6‬ﻓﺎﺯ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﻓﺎﺯﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ‪ :‬ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻭ ﺍﻛﺘﺴﺎﺏ‪ ،‬ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ‪ ،‬ﺟﺬﺏ‪ ،‬ﻛـﺎﺭﺑﺮﺩ‪،‬‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻣﻴﺪﺍﻧﻲ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﺷـﺪﻩ ﺩﺭ ﺣـﻮﺯﻩ ﻓﺮﺍﻳﻨـﺪ ﺍﻧﺘﻘـﺎﻝ ﻓﻨـﺎﻭﺭﻱ‬
‫ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻱ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺗﻲ ﺍﺳﺘﻴﻮﺩﻧﺖ ﺭﺍﺑﻄـﻪ ﻣﻌﻨـﻲﺩﺍﺭﻱ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎ ﺑﺮ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ‪ ،‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﻧﻈﺮ ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ‪ ،‬ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‬
‫ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒﻲ )‪ (AHP‬ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻓﺎﺯﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻴـﺰﺍﻥ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﺳﭙﺲ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻱ ﻓﺎﺯﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻫﻤﻴـﺖ ﻋﻤﻠﻜـﺮﺩ )‪ (IPA‬ﺍﺯ ﺩﻭ ﺑﻌـﺪ‬
‫ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺭﻓﻊ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺗﺨﺼـﻴﺺ ﻣﻨـﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻓﺮﺍﻳﻨـﺪ‬
‫ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖ ﺻﻤﺎﻡ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻱ‬
‫ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ؛ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ؛ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ؛ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻓﻨــﺎﻭﺭﻱ‪ ،‬ﻛــﺎﺭﺑﺮﺩ ﻋﻤﻠــﻲ ﺭﻭﺵ ﻭ ﺗﺠﺮﺑــﻪ ﺩﺭ ﺟﻬــﺖ ﺭﻓــﻊ ﻧﻴﺎﺯﻫــﺎﻱ ﺑﺸــﺮ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩﻱ ﻭ ﺻـﻨﻌﺘﻲ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥﻫـﺎ ﻭ‬
‫ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﻛﺴﺐ ﻣﺰﻳـﺖﻫـﺎﻱ ﺭﻗـﺎﺑﺘﻲ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥﻫـﺎ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻓﻨـﺎﻭﺭﻱ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ‬
‫ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻻﺯﻣﻪ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺑﺎﻻﻱ ﺯﻧـﺪﮔﻲ ﺑـﻪ ﻭﻳـﮋﻩ ﺩﺭ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣـﺎﻝ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﻪ ﺭﺷﺪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺭﺍ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪﺷـﺪﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ‪ [8،1] .‬ﺍﻛﺘﺴﺎﺏ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ‪ ،‬ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪﻩ ﻣﺰﺍﻳـﺎﻱ‬
‫ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﻭ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺎﺋﻴﻦﺗـﺮ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﻣﺰﺍﻳﺎﻱ ﻛﻮﺗﺎﻩﻣﺪﺕ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ‬
‫ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻠﻨﺪﻣـﺪﺕ‬
‫ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ]‪ [9‬ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺭﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻱ ﻧﻮ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺭﻓﺎﻩ‬
‫‪ ‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﺭﺷﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻏﻔﻠﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻗﺎﻓﻠﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺩﻭﺭ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻘـﻂ ‪5‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﻘﺮﻭﻥ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻭ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻭ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣـﺎﻝ ﺗﻮﺳـﻌﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ]‪ [2‬ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻮﺍﻧﻊ‬
‫ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻛﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻓﻨـﺎﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﻳـﻚ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ‬
‫ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﺁﻣﻴﺰ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷـﻮﺩ‬
‫ﻛﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻓﺎﺯﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺑﻄﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ ﻃـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ ]‪ ،[3‬ﺯﻳـﺮﺍ ﺩﺭ‬
‫ﻏﻴﺮﺍﻳﻨﺼﻮﺭﺕ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﮔﺰﺍﻑ ﺑﻪ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻮﺟـﺐ ﺍﺯ ﺑـﻴﻦ‬
‫ﺭﻓﺘﻦ ﻣﺰﻳﺖﻫﺎﻱ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ [4] .‬ﻟﺬﺍ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎﻱ ﺑﻬﺒـﻮﺩ ﺩﺭ‬
‫ﻓﺎﺯﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖ ﺻﻤﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫فللٌبهِ سؿذ فٌبٍسی‪ ،‬ػبل يبصدّن‪ ،‬ؿوبسُ ‪ ،42‬ثْبس ‪1394‬‬
‫اسصيبثی هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍ ثْجَد اجشای آى ثب اػتفبدُ اص تحلیل اّویت ؾولىشد‬
‫هیشحجیجی‪ ،‬هجلغی‬
‫‪ -3‬اًتمبل فٌبٍسی ثیي كٌبيؽ‪ :7‬وِ دس آى فٌبٍسی اص يه ثخؾ كاٌؿتی‬
‫مفاهیم و تعاریف‬
‫ثِ ثخؾ ديگش هٌتمل هیؿَد‪ .‬هبًٌذ اًتمابل فٌابٍسی اص ثخاؾ ًػابهی ثاِ‬
‫فناوري‬
‫فٌبٍسی سا هیتَاى ولیِ سٍؽّب‪ ،‬فشايٌذّب‪ ،‬اثضاسّب ٍ ػیؼتنّبی ثِ وابس‬
‫سفتِ دس ػبخت هحلَالت ٍ اسائِ خذهبت‪ ،‬تؿشيف وشد‪[10] .‬‬
‫اص ديذگبُ ًَاص ؿشيف ٍ اػىبح ٍ ثؼیبسی اص داًـوٌذاى ديگش‪ ،‬فٌبٍسی اص‬
‫‪ 4‬جضء اكلی ثِ ؿشح ريل تـىیل يبفتِ اػت‪:‬‬
‫ػختافضاس‪ :1‬ؿبهل تجْیضات‪ ،‬اثضاس‪ ،‬ػبختبسّب ٍ هبؿیيآالت هیثبؿذ وِ‬
‫تَاى ثـشی سا دس جْت وٌتشل ؾولیبت استمب هایثخـاذ‪ .‬دس ياه هؤػؼاِ‬
‫ثخؾ تجبسی‪.‬‬
‫‪ -4‬اًتمبل فٌبٍسی ثیي ؿاشوتی‪ :8‬فٌابٍسی اص ياه ؿاشوت ثاِ ؿاشوت‬
‫ديگشی هٌتمل هیؿَد‪.‬‬
‫‪ -5‬اًتمبل فٌبٍسی دسٍى ؿاشوتی‪ :9‬واِ دس آى فٌابٍسی دس داخال ياه‬
‫ؿشوت اص هىبًی ثِ هىبى ديگش هٌتمل هیؿَد‪ .‬ثِ طَس هابل فٌبٍسی اص يه‬
‫ؿؿجِ ثِ ؿؿجِای ديگش اص آى دس جبيی ديگش هٌتمل هیؿَد‪[10] .‬‬
‫تجبسی يب ػبصهبى‪ ،‬تغییشات ػختافضاسی اص طشيك ياه فشايٌاذ جابيگضيٌی‬
‫دٍسُای كاَست هایگیااشد ٍ افاضايؾ ًااشگ جابيگضيٌی هٌجااش ثاِ افااضايؾ‬
‫پیچیذگی تجْیضات فیضيىی خَاّذ ؿذ‪.‬‬
‫اًؼبىافضاس‪ :2‬تَاًبيیّبی ثـشی ًْفتِ دس افشاد سا اًؼبىافضاس هایگَيٌاذ‬
‫ّوچااَى هْاابستّااب‪ ،‬تجاابسة‪ ،‬خاللیاات‪ً ،‬ااَآٍسی ٍ غیااشُ‪ .‬ثااذٍى ٍجااَد‬
‫اًؼبىافضاس‪ ،‬وبسايی ػختافضاس ثِ حذالل هیسػذ‪.‬‬
‫ًشمافضاس يب اطالؾبتافضاس‪ :3‬داًؾ ثجت ؿذُ ٍ هذاس هتجلاَس اص فٌابٍسی سا‬
‫گَيٌذ وِ ؿابهل فشهاَلّاب‪ ،‬لاَاًیي‪ ،‬پبساهتشّابی طشاحای‪ ،‬خلَكایبت‪،‬‬
‫روشهای انتقال فناوری‬
‫اص هیبى سٍؽّبی گؼتشدُ اًتمبل فٌبٍسی‪ ،‬ثِ طَس خالكِ هیتاَاى ثاِ‬
‫سٍؽّبی هشػَم ٍ پشوبسثشد اًتمبل فٌبٍسی ثِ ؿشح ريل اؿبسُ ًوَد‪:‬‬
‫‪ -1‬خشيذ حك اهتیبص‪ :‬گیشًاذُ دس ثشاثاش پشداخات ثْابيی هؿایي حاك‬
‫اػتفبدُ اص فٌبٍسی سا ثشای هذت هـخلی ثِ دػت هیآٍسد‪[10] .‬‬
‫‪ -2‬ولیذ دس دػت‪ :‬فٌبٍسی دس لبلت پشٍطُای خشيذاسی هیؿَد‪ ،‬ساُاًذاصی‬
‫ٍ پـتیجبًی اص فٌبٍسی تَػط هبله آى اًجبم هیگیشد‪[10] .‬‬
‫‪ -3‬فشاًـیض‪ :‬هتمبضای دس لجابل فاشٍؽ هحلاَل حبكال اص فٌابٍسی‬
‫تئَسیّب ٍ غیشُ هیثبؿذ‪.‬‬
‫ػبصهبىافضاس‪ :4‬فٌبٍسی هتجلَس اص چبسچَةّبی ػبصهبًی ّوچَى سٍؽّب‪،‬‬
‫تىٌیهّب‪ ،‬ؿجىِ ػبصهبًی ٍ فؿبلیتّبی هاذيشيت سا ػابصهبىافاضاس گَيٌاذ‪.‬‬
‫ػبصهبىافضاس اغلت ثشای ّوبٌّگی فؿبلیتّب ٍ ثْشُثاشداسی اص هٌابثؽ جْات‬
‫دػتیبثی ثِ ًتبيج هطلَة ثِ وبس هیسٍد‪.‬‬
‫دسكذی سا ثِ هبله آى پشداخت هیًوبيذ ٍ هبله فٌبٍسی هَغف‬
‫ثِ پـتیجبًی دائوی اص فٌبٍسی هیثبؿذ‪[10] .‬‬
‫‪ -4‬ػشهبيِگزاسی هـتشن‪ :‬دٍ ؿشوت‪ ،‬ثشای ايجابد ؿاشوت ػاَهی‪،‬‬
‫داسايیّبی خَد سا جْت تَلیذ هحلَالت‪ ،‬تىویل داًاؾ فٌای ٍ‬
‫تجبدل آى ثِ اؿتشان هیگزاسًذ‪[10] .‬‬
‫‪ -5‬ادغبم‪ :‬دٍ ؿشوت ثب تَاًوٌذیّبی فٌبٍساًِای هتفبٍت ثاب يىاذيگش‬
‫انتقال فناوري‬
‫اًتمبل فٌبٍسی ؾجبستؼت اص ثىبسگیشی ٍ اػتفبدُ دس هىبًی ثجض دس هىبى‬
‫اٍلیِ ايجبد ٍ خلك آى‪ ،‬ثِ ؾجبستی ديگش فشايٌذی واِ ثبؾاج جشيابى يابفتي‬
‫فٌبٍسی اص هٌجؽ ثاِ دسيبفات وٌٌاذُ آى هایؿاَد اًتمابل فٌابٍسی ًبهیاذُ‬
‫ادغبم هیؿًَذ ٍ اص ايي ثیي ؿشوت ٍاحاذی ثاب تاَاى فٌبٍساًاِای‬
‫ثیـتش ايجبد هیگشدد‪[10] .‬‬
‫‪ -6‬توله ػْبم‪ :‬ؿشوت هتمبضی‪ ،‬ػْبم ؿشوت ديگشی سا خشياذاسی‬
‫هیًوبيذ تب ثِ فٌبٍسی هاَسد ًػاش دػتشػای پیاذا وٌاذ ٍلای دس‬
‫هیؿَد‪[10] .‬‬
‫اًتمبل فٌبٍسی تشویت ؾبلالًِای اص هذيشيت‪ ،‬ؾلن ٍ خاللیت ثاب فٌابٍسی‬
‫هذيشيت آى ًمـی ًذاسد‪[10،1] .‬‬
‫‪ّ -7‬وىاابسی دس صهیٌااِ پااظٍّؾ ٍ تَػااؿِ‪ :‬ؿاابهل پااظٍّؾ ٍ تَػااؿِ‬
‫اػت‪[11] .‬‬
‫هـتشن‪ ،‬لشاسدادّبی پظٍّؾ ٍ تَػؿِ ٍ پیوبًىبسی پظٍّؾ ٍ تَػؿِ‬
‫طبقهبندي انواع انتقال فناوري‬
‫ثَدُ ٍ ّش يه دس ًْبيت ثب ّاذف وؼات اطالؾابت الصم دسخلاَف‬
‫‪ -1‬اًتمبل فٌبٍسی ثیيالوللی‪ :5‬دس ايي ػاط‪ ،،‬فٌابٍسی هیابى هشصّابی‬
‫فٌبٍسی ٍ دس جْت تَػؿِ هحلَل اًجبم هیؿَد‪[10،1] .‬‬
‫ثیيالوللی (وـَسّب) اًتمابل هایيبثاذ‪ .‬ثاِ طاَس هاابل اًتمابل فٌابٍسی اص‬
‫وـَسّبی تَػؿِ يبفتِ ثِ وـَسّبی دس حبل تَػؿِ‪.‬‬
‫‪ -2‬اًتمبل فٌبٍسی هٌطماِای‪ :6‬واِ دس آى فٌابٍسی اص ياه هٌطماِ ثاِ‬
‫‪ -8‬اتحبد‪ّ :‬وبًٌذ سٍؽ ػشهبيِگزاسی هـتشن‪ ،‬دٍ يب چٌاذ هؤػؼاِ‬
‫جْت دػتیبثی ثِ اّذافـبى‪ ،‬تاالؽ ٍ فؿبلیاتّبيـابى سا پیًَاذ‬
‫هیدٌّذ‪ .‬ثب ايي تفبٍت وِ ػْبهی ثیي طشفیي هٌتمل ًویؿاَد ٍ‬
‫صهبى اًجبم پشٍطُ وَتبُتش هیؿَد‪[10] .‬‬
‫هٌطمِای ديگش اًتمبل هیيبثذ‪.‬‬
‫‪1. Hardware or Techno ware‬‬
‫‪2. human ware‬‬
‫‪3. Info ware‬‬
‫‪4. Or aware‬‬
‫)‪5. International Technology Transfer (ITT‬‬
‫)‪6. Regional Technology Transfer (RTT‬‬
‫)‪7. Cross – Industry Technology Transfer (CITT‬‬
‫‪8. Inter Firm Technology Transfer‬‬
‫‪9. Inter Firm Technology Transfer‬‬
‫فللٌبهِ سؿذ فٌبٍسی‪ ،‬ػبل يبصدّن‪ ،‬ؿوبسُ ‪ ،42‬ثْبس ‪1394‬‬
‫اسصيبثی هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍ ثْجَد اجشای آى ثب اػتفبدُ اص تحلیل اّویت ؾولىشد‬
‫هیشحجیجی‪ ،‬هجلغی‬
‫‪‬‬
‫‪ -9‬هٌْذػی هؿىَع‪ :‬هتمبضی ثذٍى سضبيت هٌجؽ فٌبٍسی ٍ ثب اًجبم‬
‫فؿبلیتّبی تخشيت ٍ دٍثبسُػبصی هحلَل ثِ سهَص ٍ ؿایَُّابی‬
‫تَلیذ آى پی ثشدُ ٍ دس ًْبيت ثِ آى فٌبٍسی دػت هیيبثذ‪[10] .‬‬
‫‪ -10‬جبػَػی كٌؿتی‪ :‬هتمبضی ثذٍى اطالؼ ٍ سضبيت هٌجاؽ فٌابٍسی‬
‫ثشای دػتیبثی ثِ فٌابٍسی اًحلابسی ثاِ ثخاؾّابيی اص فٌابٍسی‬
‫(هؿوَالً اطالؾبت افضاس) دػتشػی پیذا هیًوبيذ‪[10] .‬‬
‫اهداف پژوهش‬
‫خاليی وِ دس تحمیمبت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ثِ چـن هیخَسد آػیتؿٌبػی ٍ‬
‫اسصيبثی ػط‪ ،‬هَجَد هیثبؿذ ٍ ّوچٌیي ؾذم تَجِ ثِ ؿٌبػبيی اٍلَيتّبی ثْجَد‬
‫ثِ هٌػَس تذٍيي ساّجشد هٌبػت ثب ووتشيي ّضيٌِ جْت استمب ثِ ػط‪ ،‬هطلَة اػت‪.‬‬
‫اص آًجب وِ ايي پظٍّؾ ثِ دًجبل ثْجَد فشايٌذ اًتمابل فٌابٍسی دس ؿاشوت كاوبم ٍ‬
‫تؿوین آى ثِ كٌبيؽ تَلیذی وـَس هیثبؿذ‪ ،‬اّذاف ريل دًجبل هیؿَد‪:‬‬
‫اهداف اصلی‪:‬‬
‫ؿىل ‪ -1‬هذل هفَْهی فشايٌذی اًتمبل فٌبٍسی ]‪[3‬‬
‫اص ايي هذل ثشای طشاحی ؿبخقّبی جْات پبػاخگَيی ثاِ ػاؤاالت‬
‫اكلی پظٍّؾ اػتفبدُ گشديذُ اػت‪.‬‬
‫‪ -1‬اسصيبثی هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍاسداتی دس ؿشوت كوبم‬
‫‪ -2‬ؿٌبػبيی اٍلَيتّبی ثْجَد دس فبصّبی فشايٌذ اًتمابل فٌابٍسی دس‬
‫ؿشوت كوبم‬
‫‪1‬‬
‫‪ -2‬مدل فزايند تحلیل سلسله مزاتبی ( ‪)AHP‬‬
‫دس ايي پظٍّؾ جْت تؿییي اّویت فبصّابی اًتمابل فٌابٍسی اص هاذل‬
‫فشايٌذ تحلیل ػلؼلِ هشاتجی اػتفبدُ خَاّذ ؿاذ‪ .‬فشايٌاذ تحلیال ػلؼالِ‬
‫اهداف فزعی‪:‬‬
‫هشاتجی اص جبهؽتشيي ػیؼتنّابی طشاحای ؿاذُ ثاشای تلاوینگیاشی ثاب‬
‫‪ -1‬ؿٌبخت ٍ ثشسػی فبصّبی اًتمبل فٌبٍسی ٍ هؤلفِّبی آى‬
‫هؿیبسّبی چٌذگبًِ اػت صيشا ايي تىٌیه اهىابى فشهَلاِ واشدى هؼاألِ سا‬
‫‪ -2‬اسصيبثی هیضاى هَفمیت فبصّبی فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍ تؿییي اٍلَيت آًْب‬
‫ثلَست ػلؼلِ هشاتجی فشاّن هیوٌذ ٍ ّوچٌایي اهىابى دس ًػاش گاشفتي‬
‫هؿیبسّبی هختلف ووی ٍ ویفی سا دس هؼألِ داسد‪ .‬ايي فشايٌاذ گضيٌاِّابی‬
‫مدلهاي استفاده شده در پژوهش‬
‫هختلف سا دس تلوینگیشی دخبلت دادُ‪ ،‬ؾالٍُ ثش ايي هجٌبی همبيؼِ صٍجی‬
‫‪ -1‬مدل فزايندي (مفهومی) انتقال فناوري‪:‬‬
‫ثٌب ًْبدُ ؿذُ وِ لضبٍت سا تؼْیل هیًوبيذ‪[6] .‬‬
‫ايي هذل ًـبى دٌّذُ آى اػت وِ فشايٌذ اًتمبل فٌابٍسی داسای ‪ 6‬فابص‬
‫ولی هیثبؿذ‪:‬‬
‫فبص اٍل‪ :‬گضيٌؾ ٍ اوتؼبة فٌابٍسی‪ :‬فشايٌاذ اًتخابة فٌابٍسی اص هیابى‬
‫فٌبٍسیّبی هَجَد ٍ هزاوشُ ٍ ؾمذ لشاسداد جْت اوتؼبة آى‬
‫فبص دٍم‪ :‬اًطجبق فٌبٍسی ٍاسداتی‪ :‬فشايٌذ پیًَذ دلیك فٌبٍسی ٍاسداتی ثاب‬
‫ًیبصّبی طشح ٍ هٌبثؽ ٍ ؿشايط ػبصهبى‬
‫فبص ػَم‪ :‬جزة فٌبٍسی ٍاسداتی‪ :‬فشايٌذ آگبّی وبهل گیشًذُ ًؼاجت ثاِ‬
‫توبهی هؤلفِّبی وؼت ؿذُ‬
‫‪2‬‬
‫‪ -3‬مدل تحلیل اهمیت عمکزد ( ‪)IPA‬‬
‫ثشای پبػخ ثِ ػؤال دٍم پاظٍّؾ جْات تؿیایي اٍلَياتّابی ثْجاَد‬
‫فبصّبی اًتمبل فٌبٍسی اص هاذل فشايٌاذ تحلیال اّویات ؾولىاشد اػاتفبدُ‬
‫خَاّذ ؿذ‪ .‬هذل ‪ IPA‬ثِ لحبظ هفَْهی هذلی چٌاذ ؿبخلاِ اػات ]‪[11‬‬
‫وِ جْت اسصيبثی فشايٌذ‪ ،‬ؿٌبػبيی ًماب ضاؿف ٍ اٍلَياتّابی ثْجاَد دس‬
‫تحمیمبت ؾلوی ثِ وبس گشفتِ هیؿَد وِ ّش ؿبخق سا اص دٍ ثؿذ اّویت ٍ‬
‫ؾولىشد هَسد ػٌجؾ لشاس هیدّذ‪ [12،4] .‬ثِ هٌػاَس وابسثشد اياي هاذل‪،‬‬
‫فبص چْبسم‪ :‬وبسثشد فٌبٍسی اًتمبلی‪ :‬فشايٌذ ثْشُگیشی اص فٌبٍسی وؼت ؿذُ‬
‫هیثبيؼت ؿبخقّبيی وِ لشاس اػت تحلیل ؿًَذ دس اثتذا هـخق گشدًذ‬
‫فبص پٌجن‪ :‬فشايٌذی وِ دس جشيبى آى ثب اػتفبدُ اص فٌبٍسی وؼت ؿاذُ‪،‬‬
‫]‪ [6‬دس هذل ‪ّ ،IPA‬ش هؤلفِ اص دٍ ثؿذ (اّویت ٍ ؾولىشد) هاَسد ػاٌجؾ‬
‫داًؾ حبكل اص اًطجبق‪ ،‬جزة ٍ وبسثشد آى‪ ،‬تجشثاِ‪ ،‬هْابست ٍ يبفتاِّابی‬
‫لشاس هیگیشد ثؿذ اّویت هیضاى اّویت آى ؿبخق ٍ ؾولىشد همذاس وبسايی‬
‫دسًٍی‪ ،‬فٌبٍسی ثشای فشايٌذّبی ثْتش ٍ جذيذتش تَػؿِ هیيبثذ‪.‬‬
‫آى ؿبخق هیثبؿذ وِ ثب اػتفبدُ اص ًػش خجشگبى ثذػت هیآيذ‪ [4] .‬لبئل‬
‫فبص ؿـن‪ :‬اًتـبس فٌبٍسی ٍاسداتی‪ :‬فشايٌذ گؼتشؽ هؤلفِّبی وؼت ؿذُ‬
‫دس ػط‪ ،‬وـَس ٍ ػبصهبى ]‪[3‬‬
‫ؿذى ثِ اٍصاى هؼبٍی ثشای ّش ياه اص ؿابخقّابی هَفمیات دس اًتمابل‬
‫فٌبٍسی يىی اص ضؿفّبی اسصيبثی فشايٌذ اًتمبل فٌابٍسی هایثبؿاذ واِ دس‬
‫‪1. Analytical Hierarchy Process‬‬
‫‪2. Importance Performance Analysis‬‬
‫‪‬‬
‫فللٌبهِ سؿذ فٌبٍسی‪ ،‬ػبل يبصدّن‪ ،‬ؿوبسُ ‪ ،42‬ثْبس ‪1394‬‬
‫اسصيبثی هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍ ثْجَد اجشای آى ثب اػتفبدُ اص تحلیل اّویت ؾولىشد‬
‫هیشحجیجی‪ ،‬هجلغی‬
‫هذل ‪ّ ،IPA‬ش يه اص ؿبخقّب‪ ،‬ثِ التضبی ؿشايط هَجَد ٍ ًػش هخبطجبى‬
‫هی تَاًٌذ دسجِ اّویت هتفبٍتی سا اختیبس وٌذ‪ .‬ايي ٍيظگی هذل ‪ IPA‬سا اص‬
‫جذٍل ‪ -1‬استجب هفَْم‪ ،‬اثؿبد ٍ ؿبخقّبی هَسد اػتفبدُ پظٍّؾ‬
‫ضاخعّا‬
‫هفَْم اتعاد‬
‫ؿبخلِ‪ ،‬اهىبى تحلیل اًفشادی ٍ گشٍّی ؿبخقّاب‪ ،‬اًؿطابفپازيشی ثابال‪،‬‬
‫‪ .2‬پیصتیٌی ٍ آيٌذًُگاري فٌاٍري ٍارداتی‬
‫تَاًوٌذی دس ًـبى اٍلَيتّب ثشای الذام اكاالحی‪ ،‬تَاًابيی دس ًـابى دادى‬
‫‪ .3‬هٌاتع هالی وافی جْت اوتساب فٌاٍري‬
‫ًمب لَت ٍ ضؿف‪ ،‬اهىبى تحلیل تشػیوی‪ ،‬جْتدّی ثِ هٌػَس تخلایق‬
‫‪ .4‬هویشي ٍ ارسياتی فٌاٍري هطاتك هذلّاي هَجَد (استاًذارد)‬
‫ثْیٌااِ هٌاابثؽ ٍ ثؼتشػاابصی دس تااذٍيي ساّجااشدی اكااالحی‪ّ ،‬وگاای اص‬
‫‪ .5‬درن ٍاضح اس ًیاسهٌذيّاي ساسهاى‬
‫گشيٌص ٍ اوتساب‬
‫اًؿطبف پزيشی ثشخَسداس وشدُ اػات‪ .‬تحلیال چٌاذ ثؿاذی‪ ،‬اسصيابثی چٌاذ‬
‫‪ .1‬حوايت هذيز ارضذ‬
‫خلَكیبت هطلَثی ّؼتٌذ وِ هذل ‪ IPA‬سا ثِ اثضاس تحلیل اثشثخؾ تجذيل‬
‫ًوَدُاًذ‪ .‬ثِطَسیوِ هیتَاى اص آى ثِ ؾٌَاى چبسچَثی ثشای آػیتؿٌبػی‬
‫جٌجِّبی هختلف فشايٌذّبی اًتمبل دس ػبصهبى هَسد هطبلؿاِ ٍ تخلایق‬
‫ثْیٌِ هٌبثؽ ثْشُ گشفت‪ [4] .‬ساّجشدّبی ّش سثؽ جْات ثْجاَد ؾجبستٌاذ اص‪:‬‬
‫‪ .9‬تَجِ وافی تِ هٌحٌی عوز فٌاٍري ٍارداتی‬
‫‪ .12‬ضٌاسايی ضثىِ تأهیيوٌٌذگاى ٍ سًجیزُ تأهیي فٌاٍري ٍارداتی‬
‫ؾولىشد پبيیي‪ :‬ثبيذ ثش پیـشفت دس ؾولىشد توشوض وشد‪( ،‬هْوتاشيي ثخاؾ‬
‫‪ .13‬هستٌذساسي اطالعات در پاياى فاس گشيٌص ٍ اوتساب‬
‫وِ ثبيذ جْت ثْجَد اجشای ّش فشايٌذی تخلیق هٌبثؽ ًوَد) ‪ -4‬اّویات‬
‫فزايٌذ اًتمال فٌاٍري‬
‫فٌبٍسی ٍ فبصّبی آى ثِ ؿیَُ ريل اداهِ وبس پظٍّؾ دًجبل ؿذ‪:‬‬
‫‪ .14‬طزاحی ساسهاى ٍ ساسهاًذّی هجذد هتٌاسة تا فٌاٍري ٍارداتی‬
‫‪ .15‬اغالح رٍشّااي تَلیاذ ٍ تىٌیاهّااي سااخت هتٌاساة تاا‬
‫فٌاٍري ٍارداتی‬
‫اًطثاق‬
‫هتٌبػت ثب اّذاف پظٍّؾ پغ اص ؿاٌبخت هفابّین فٌابٍسی ٍ اًتمابل‬
‫‪ .8‬داًص ٍ آهَسشّاي وافی افزاد در سهیٌِ اًتمال فٌاٍري‬
‫‪ٍ .11‬جَد تزًاهِ جاهع جْت اًتمال فٌاٍري‬
‫اّویت ثبال‪ :‬ثبيذ دس حفع يب ثْجَد ؾولىشد توشوض داؿات ‪ -3‬اّویات ثابال‪/‬‬
‫روش پژوهش‬
‫‪ .7‬تخػع السم ٍ وافی جْت اًعماد لزاردادّاي اًتمال فٌاٍري‬
‫‪ .10‬ارسياتیّاي اهىاىسٌجی تزاساس اّذاف ٍ اٍلَيتّاي هلی‬
‫‪ -1‬ؾولىشد ثبال‪ /‬اّویت پبئیي‪ :‬حفع يب وابّؾ ؾولىاشد ‪ -2‬ؾولىاشد ثابال‪/‬‬
‫پبئیي‪ /‬ؾولىشد پبئیي‪ً :‬یبص ثِ ّیچ ًَؼ هٌجؽ ٍ ثَدجِای ًذاسد ]‪[9‬‬
‫‪ .6‬ارسياتیّاي اهىاىسٌجی تزاساس اّذاف ٍ راّثزدّاي ساسهاى‬
‫‪ .16‬تَسعِ ٍ تطثیك سیستنّا ٍ ًزمافشارّا هتٌاسة تا ًیاسّااي‬
‫جذيذ ساسهاى‬
‫‪ .17‬اغالح ٍ تغییزات سیستنّاي هَجَد هتٌاسة تا فٌاٍري ٍارداتی‬
‫‪ .18‬ساخت ًوًَِ هحػَل ٍ تسات ٍ اغاالحات هاَرد ًیااس تاا‬
‫تَجِ تِ هٌاتع هَجَد‬
‫هشحلِ اٍل‪ -‬تؿییي ؾَاهل هؤثش (ؿبخقّب) دس فبصّبی اًتمبل فٌبٍسی‬
‫هشحلِ دٍم‪ -‬اثجبت تأثیشگزاسی ؿبخقّبی فبصّبی اًتمبل فٌابٍسی ثاش‬
‫‪ .19‬اًتخاب ضثىِ تأهیيوٌٌذگاى هتٌاسة تا فٌاٍري ٍارداتی‬
‫فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی‬
‫‪ .20‬هطاروت واروٌاى‬
‫هشحلِ ػَم‪ -‬تجضيِ تحلیال دادُّاب ٍ اطالؾابت حبكال اص خجشگابى ٍ‬
‫‪ .21‬هستٌذساسي اطالعات در پاياى فاس اًطثاق‬
‫هتخللبى ٍ اًذاصُگیشی هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍ ؿٌبػابيی‬
‫‪ .22‬تزرسی واهل اسٌاد ٍ هذارن دٌّذُ فٌاٍري‬
‫اٍلَيتّبی فبصّب ثب اػتفبدُ اص تحلیل ‪ّ ٍ AHP‬وچٌیي اٍلَيتّبی ثْجاَد‬
‫‪ .23‬هطاروت طزفیي اًتمال در خزيذ‪ /‬ساخت تجْیشات‬
‫دس فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ثب اػتفبدُ اص تحلیل ‪IPA‬‬
‫‪ .24‬تحَيل الالم ٍ تجْیشات تِ ساسهاى گیزًذُ‬
‫جذب‬
‫مزحله اول‪ -‬شاخصهاي مورد استفاده پژوهش‪:‬‬
‫ثب تَجِ ثِ هذل فشايٌذی اًتمبل فٌبٍسی‪ ،‬ؿبخقّابی جاذٍل ‪ 1‬ثاشای‬
‫‪ .25‬ارتثاط هستوز تا ساسهاىّاي تحمیماتی‬
‫‪ّ .26‬واٌّگی تیي عَاهل اًتمال ٍ هذيزيت غحیح اًتمال اطالعات‬
‫‪ .27‬اغالح سيزساختّاي تحمیماتی ساسهاى‬
‫طشاحی‪ 2‬پشػـٌبهِ جْت جوؽآٍسی اطالؾبت دسخلَف هیضاى هَفمیات‬
‫‪ .28‬آهَسش ًیزٍي اًساًی‬
‫فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍ ّوچٌیي ػٌجؾ اّویت ٍ ؾولىشد ؿابخقّاب دس‬
‫‪ .29‬هستٌذساسي اطالعات در پاياى فاس جذب‬
‫اًتمبل فٌبٍسی ٍ چٌذ ًفش اص اػبتیذ داًـگبّی تأيیذ ًوَدُاًذ‪ ٍ .‬پبيابيی آى‬
‫‪ .31‬طزاحای هماذهاتی ٍ تفلاایلی وارگااُّاا ٍ وارخاًااِ ٍ ‪ٍ ...‬‬
‫راُاًذاسي ٍ تْزُتزداري اس آًْا‬
‫ًیض ثب آصهاَى آفابی وشًٍجابگ ‪ 0.84ٍ0.86‬ثذػات آهاذُ واِ هاَسد تأيیاذ‬
‫طشيك ‪ AHP‬تْیِ ٍ تَصيؽ گشديذ‪ .‬تؿذاد ول پشػـٌبهِّبی تَصيؽ ؿذُ ‪60‬‬
‫ٍ تؿذاد پشػـٌبهِّبی تىویل ٍ ؾَدت دادُ ؿذُ ‪ 58‬پشػـٌبهِ هیثبؿذ‪.‬‬
‫وارتزد‬
‫هیثبؿذ‪ ٍ .‬يه پشػـٌبهِ ًیض جْت اٍلَيت فبصّبی فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی اص‬
‫فزايٌذ اًتمال فٌاٍري‬
‫ايي پظٍّؾ اػتفبدُ ؿذُ اػت‪ .‬سٍايی پشػـٌبهِّب سا ًیض خجشگبى فشايٌاذ‬
‫‪ .30‬اًتمال ولیِ تجْیشات ٍ فیىسچزّا تِ ساسهاى‬
‫‪ .32‬طزاحی ٍ استمزار ًظامّاي گًَاگَى (تزًاهِرياشي ٍوٌتازل تَلیاذ‬
‫اًثارداري تعویزات ٍ ًگْذاري ٍ ‪ ٍ )...‬ساسهاًذّی ًیزٍي اًساًی‬
‫‪ .33‬تزگشاري هٌالػِ ٍ اًعماد لزارداد تا پیواًىاراى‬
‫‪ .34‬تْزُتزداري آسهايطی ٍ رفع هعاية ٍ گلَگاُّا‬
‫‪ .35‬استمزار ٍ تْزُتزداري اس سیستنّاي طزاحی ضذُ‬
‫فللٌبهِ سؿذ فٌبٍسی‪ ،‬ػبل يبصدّن‪ ،‬ؿوبسُ ‪ ،42‬ثْبس ‪1394‬‬
‫هفَْم اتعاد‬
‫اسصيبثی هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍ ثْجَد اجشای آى ثب اػتفبدُ اص تحلیل اّویت ؾولىشد‬
‫هیشحجیجی‪ ،‬هجلغی‬
‫ضاخعّا‬
‫‪‬‬
‫اساس اّذاف ٍ اٍلَيتّاي هلی ٍ اهٌیت هلی اًجام ضذُ است‪.‬‬
‫‪ .36‬هستٌذساسي اطالعات در پاياى فاس وارتزد‬
‫‪ .37‬تزرسی تَاى وطَر در سهیٌِ تَسعِ فٌاٍري‬
‫‪ .38‬تذٍيي تزًاهِ هٌاسة جْت ارتماي فٌاٍري‬
‫تَسعِ ٍ تْثَد‬
‫‪ .39‬تِ وارگیزي تاسخَردّاي هطتزياى در اهز تْثَد‬
‫‪ٍ .40‬جَد اّذاف تْیٌِساسي ٍ ارتماء هحػَل در ساسهاى‬
‫‪ .41‬هطالعِ پیَستِ هٌحٌی عوز فٌاٍري در سطح جْاى‬
‫‪ .42‬هستٌذساسي اطالعات تِ غاَرت ًظاامهٌاذ در پايااى فااس‬
‫تَسعِ ٍ تْثَد‬
‫‪ .43‬ارائِ يافتِّاي حاغل اس فٌاٍري تِ سايز غٌايع ّوىار‬
‫در فزايٌذ اًتمال فٌاٍري هَرد ًظز تزًاهِاي جاهع جْت‬
‫اًتمال هَجَد هیتاضذ‪.‬‬
‫‪4/93‬‬
‫در فزايٌذ اًتمال فٌاٍري هَرد ًظز ضٌاسايی ضثىِ‬
‫تأهیيوٌٌذگاى ٍ سًجیزُ تأهیي فٌاٍري اًجام ضذُ است‪.‬‬
‫‪3/3‬‬
‫در پاياى فاس اوتساب ٍ گشيٌص هستٌذساسي تطَر واهل‬
‫اًجام ضذُ است‪.‬‬
‫‪4/5‬‬
‫فشم كفش ٍ فشم همبثل ثشای ثشسػی تأثیش ؿبخقّبی فبص گاضيٌؾ ٍ‬
‫اوتؼبة دس اًتمبل فٌبٍسی ثِ كَست صيش ًَؿتِ هیؿَد‪:‬‬
‫‪ :H0‬فبص اوتؼبة ثش فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی تأثیشگزاس ًیؼت‪ .‬؛ ‪µ ≥ 3‬‬
‫اًتطار‬
‫‪ :H1‬فبص اوتؼبة ثش فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی تأثیشگزاس اػت‪ .‬؛ ‪µ < 3‬‬
‫‪ .44‬گستزش فٌاٍري ٍارداتی تا اًتمال تیي ضزوتی‬
‫‪ .45‬اًتطار اطالعات فٌاٍري در ًطزيات وٌفزاًسّا ٍ ‪...‬‬
‫‪ .46‬اًتمال فٌاٍري ٍارداتی در سايز وطَرّا‬
‫جذٍل ‪ -3‬تؼت يه ًوًَِای‬
‫‪Std. Error Mean‬‬
‫‪Std. Deviation‬‬
‫‪Mean‬‬
‫‪N‬‬
‫‪.13464‬‬
‫‪.48545‬‬
‫‪4. 4692‬‬
‫‪60‬‬
‫‪ .47‬هستٌذساسي اطالعات در پاياى فاس اًتطار تِ غَرت ًظامهٌذ‬
‫فاس اوتساب‬
‫جذٍل ‪ً -4‬تبيج آصهَى تی اػتیَدًت ثشای ؿبخقّبی فبص اوتؼبة‬
‫مزحله دوم‪ -‬اثبات تأثیزگذاري شاخصها‬
‫آصهَى ‪ :t-student‬ايي آصهَى يه آصهَى پبساهتشياه اػات واِ ثاشای‬
‫همبيؼِ هیبًگیيّب هَسد اػتفبدُ هیگیشد‪ [7] .‬دس ايي پظٍّؾ ثشای اثجابت‬
‫فشم تأثیشگزاسی ؿبخقّبی ّش وذام اص فبصّب دس اًتمبل هَفك فٌبٍسی ثاب‬
‫آصهَى فشم ثلَست صيش ثشای ّش فبص ٍ ثب سد ‪ H0‬تأثیشگزاسی ؿبخقّابی‬
‫‪Sample Test‬ـ‌‪One‬‬
‫‪Test Value = 3‬‬
‫‪95% Confidence Interval‬‬
‫‪Sig.‬‬
‫‪Mean‬‬
‫‪of the Difference‬‬
‫‪df‬‬
‫‪(2-tailed) Difference‬‬
‫‪Lower‬‬
‫‪Upper‬‬
‫‪1. 7626‬‬
‫‪1. 1759‬‬
‫‪.000‬‬
‫‪1. 46923‬‬
‫‪t‬‬
‫‪ 10. 912 57‬فاس اوتساب‬
‫ّش فبص اثجبت هیگشدد‪.‬‬
‫جذٍل‪ .2‬هیضاى تأثیشگزاسی ؿبخقّبی فبص گضيٌؾ ٍ اوتؼبة‬
‫شاخصها‌‬
‫‌‬
‫میاوگیه‌اهمیت‌‬
‫(میشان‌تأثیزگذاری)‬
‫اًتمال فٌاٍري در ساسهاى اس حوايت هذيز ارضذ تزخَردار است‪.‬‬
‫‪4/53‬‬
‫در فزايٌذ اًتمال فٌاٍري هَرد ًظز پیصتیٌی ٍ آيٌذًُگاري‬
‫اًجام ضذُ است‪.‬‬
‫‪4/5‬‬
‫ساسهاى گیزًذُ فٌاٍري جْت اوتساب فٌاٍري اس هٌاتع هالی‬
‫وافی تزخَردار است‪.‬‬
‫‪4/33‬‬
‫در فزايٌذ اًتمال فٌاٍري هَرد ًظز هویشي ٍ ارسياتی فٌاٍري‬
‫هطاتك استاًذاردّا اًجام ضذُ است‪.‬‬
‫‪3/77‬‬
‫در فزايٌذ اًتمال فٌاٍري درن ٍاضحی اس ًیاسهٌذيّاي‬
‫ساسهاى ٍجَد دارد‪.‬‬
‫‪4/18‬‬
‫در فزايٌذ اًتمال فٌاٍري هَرد ًظز ارسياتیّاي اهىاىسٌجی‬
‫تزاساس اّذاف ٍ راّثزدّاي ساسهاى غَرت گزفتِ است‪.‬‬
‫‪4/67‬‬
‫ساسهاىّاي دارًذُ ٍ گیزًذُ فٌاٍري داراي تخػع السم ٍ‬
‫وافی جْت اًعماد لزاردادّاي اًتمال فٌاٍري هیتاضٌذ‪.‬‬
‫‪4/92‬‬
‫در فزايٌذ اًتمال فٌاٍري هَرد ًظز ًیزٍي اًساًی ساسهاى‬
‫گیزًذُ فٌاٍري آهَسش وافی را ديذُاًذ‪.‬‬
‫‪4/7‬‬
‫در فزايٌذ اًتمال فٌاٍري هَرد ًظز تَجِ تِ هٌحٌی عوز‬
‫فٌاٍري ٍارداتی ضذُ است‪.‬‬
‫‪4/95‬‬
‫در فزايٌذ اًتمال فٌاٍري هَرد ًظز ارسياتیّاي اهىاىسٌجی تز‬
‫‪4/82‬‬
‫ّوبًطَس وِ دس جذٍل ‪ 4‬هالحػِ هیؿَد همذاس آهبسُ آصهاَى ‪10/912‬‬
‫ٍ ‪ p-value(sig)=0‬هیثبؿذ‪ .‬وِ چَى همذاس ‪ p-value‬اص ‪( α ;0/05‬ػط‪،‬‬
‫هؿٌیداسی) ووتش اػت فشم ‪ H0‬پزيشفتِ ًویؿَد ٍ ايي ثاِ اياي هؿٌای‬
‫اػت وِ ساثطِ هؿٌبداسی ثیي فبص اوتؼبة ٍ فشايٌذ اًتمابل فٌابٍسی ٍجاَد‬
‫داسد ٍ فبص اوتؼبة ثش فشايٌذ اًتمابل فٌابٍسی تأثیشگازاس اػات‪ .‬ثاِ ّوایي‬
‫تشتیت ثشای ػبيش فبصّب ًیض هیتَاى ثب ايي آصهَى تأثیشگازاسی ّاش واذام سا‬
‫اثجبت ًوَد‪.‬‬
‫مزحله سوم‪ -‬تجزيه تحلیل دادهها‬
‫جذٍل ؿوبسُ ‪ً 3‬ـبى دٌّذُ هیضاى دسكذ هَفمیت ّاش فابص اص فشايٌاذ‬
‫اًتمبل فٌبٍسی دس ؿشوت كوبم هیثبؿذ‪.‬‬
‫جذٍل ‪ .6‬هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی‬
‫ردیف‌‬
‫فاس‌‬
‫ومزٌ‌مًفقیت‌ درصد‌مًفقیت‌‬
‫‪1‬‬
‫اوتساب‬
‫‪3/52‬‬
‫‪70/4‬‬
‫‪2‬‬
‫اًطثاق‬
‫‪3/43‬‬
‫‪68/6‬‬
‫‪3‬‬
‫جذب‬
‫‪2/9‬‬
‫‪58‬‬
‫‪4‬‬
‫وارتزد‬
‫‪3/51‬‬
‫‪70/2‬‬
‫‪5‬‬
‫تَسعِ ٍ تْثَد‬
‫‪2/43‬‬
‫‪48/6‬‬
‫‪6‬‬
‫اًتطار‬
‫‪2/32‬‬
‫‪46/4‬‬
‫‪‬‬
‫اسصيبثی هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍ ثْجَد اجشای آى ثب اػتفبدُ اص تحلیل اّویت ؾولىشد‬
‫هیشحجیجی‪ ،‬هجلغی‬
‫فللٌبهِ سؿذ فٌبٍسی‪ ،‬ػبل يبصدّن‪ ،‬ؿوبسُ ‪ ،42‬ثْبس ‪1394‬‬
‫هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ‪ 3/02‬يب ثِ ؾجبستی ‪ 60/4‬دسكذ ثِ‬
‫تجضيااِ تحلیاال ؿااذ‪ّ .‬وچٌاایي جْاات اًجاابم فشايٌااذ ‪ AHP‬اص ًااشمافااضاس‬
‫دػت آهذُ اػت‪ .‬طی پشػـٌبهِ ؿوبسُ ‪ 3‬اّویت ٍ اٍلَيت ّش فبص تؿیایي‬
‫‪ EXPERT CHOICE‬اػتفبدُ گشديذُ اػت وِ اطالؾبت ٍ هحبػجبت آى‬
‫ؿذ ٍ ثشای هـخق وشدى ٍصىدّای‪ ،‬همبيؼابت صٍجای فبصّاب اص دياذگبُ‬
‫ثِ كَست صيش اسائِ گشديذ‪:‬‬
‫خجشگبى ثشسػی گشديذ ٍ ثب اػتفبدُ اص تحلیال ػلؼالِ هشاتجای ًػاش آًْاب‬
‫ًوَداس ‪ -7‬اسجحیت فبصّب اص ًػش خجشگبى‬
‫ثشای دػتیبثی ثِ اٍلَيتّبی ثْجَد دس فبصّبی اًتمبل فٌبٍسی اص تحلیل‬
‫اّویت ؾولىشد (‪ )IPA‬اػتفبدُ ؿذُ ٍ ثشای هـخق وشدى ًوشات اّویت‬
‫ٍ ؾولىشد ّش ؿبخق اص ًػش خجشگبى اػتفبدُ گشدياذُ اػات‪ ٍ .‬دس ًْبيات‬
‫ًتاابيج حبكاال اص تحلیاال (‪ )IPA‬ؿاابخقّاابی اثؿاابد ‪6‬گبًااِ پااظٍّؾ دس‬
‫ًوَداسّبی ‪ 8‬تب ‪ 13‬آهذُ اػت‪.‬‬
‫ًوَداس هبتشيغ ‪ PI .10‬هؤلفِّبی فبص جزة‬
‫ًوَداس هبتشيغ ‪ PI 8‬هؤلفِّبی فبص گضيٌؾ ٍ اوتؼبة‬
‫ًوَداس هبتشيغ ‪ PI .11‬هؤلفِّبی فبص وبسثشد‬
‫ًوَداس هبتشيغ ‪ PI9‬هؤلفِّبی فبص اًطجبق‬
‫فللٌبهِ سؿذ فٌبٍسی‪ ،‬ػبل يبصدّن‪ ،‬ؿوبسُ ‪ ،42‬ثْبس ‪1394‬‬
‫اسصيبثی هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍ ثْجَد اجشای آى ثب اػتفبدُ اص تحلیل اّویت ؾولىشد‬
‫هیشحجیجی‪ ،‬هجلغی‬
‫‪‬‬
‫همبيؼِ تشتیات هَفمیات فبصّاب ثاب تشتیات اسجحیات فبصّاب (ًواَداس)‬
‫ًـبىدٌّذُ ثیـتشيي ؿىبف دس فبص جزة هیثبؿذ‪.‬‬
‫ثب تَجِ ثِ ًتبيج ثذػت آهذُ‪ ،‬فبص گضيٌؾ ٍ اوتؼبة ثب دسكذ هَفمیات‬
‫‪ %70/4‬طجك ًػش خجشگبى ٍ وبسؿٌبػبى ثیـتشيي اهتیبص سا داساػات ٍ فابص‬
‫اًتـبس ثب دسكذ ‪ %46/4‬ووتشيي اهتیبص سا داساػت‪ .‬طجك ًگاشؽ ػیؼاتوی‬
‫ّشگًَِ ؾذم هَفمیت دس ّش يه اص فبصّبی فشايٌاذ‪ ،‬ثاشسٍی هَفمیات وال‬
‫فشايٌذ تأ ثیش هٌفی خَاّذ گزاؿت‪ّ .‬وبًطَس وِ هـبّذُ ؿذ‪ ،‬فبص گضيٌؾ ٍ‬
‫اوتؼبة ٍ جزة ثیـتشيي ٍصى سا ثِ خَد اختلابف دادُاًاذ‪ ٍ .‬ثیـاتشيي‬
‫ًوَداس هبتشيغ ‪ PI .12‬هؤلفِّبی فبص تَػؿِ ٍ ثْجَد‬
‫اختالف هیضاى هَفمیت ٍ اّویت دس فبص جزة هیثبؿذ‪.‬‬
‫ٍ دس اداهِ ثشای ؿٌبخت اٍلَيتّبی ثْجَد پغ اص ثشسػی دادُّب حبكل‬
‫اص ًػشات خجشگبى‪ 46 ،‬هؤلفِ دس ؿؾ فابص فشايٌاذ اًتمابل فٌابٍسی اص ًػاش‬
‫اّویت ٍ ؾولىشد ثشسػی ٍ اسصيابثی ؿاذ‪ ٍ .‬ػاپغ ثاب اػاتفبدُ اص تحلیال‬
‫اّویت ؾولىشد اٍلَيتّبی ثْجَد ؿٌبػبيی ؿذًذ (جذٍل ‪.)8‬‬
‫جذٍل ‪ -8‬اٍلَيتّبی ثْجَد فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ثب تَجِ ثِ اّویت فبصّب‬
‫‪ -1‬هٌاتع هالی‬
‫فاس گشيٌص ٍ‬
‫‪ -2‬پیصتیٌی‪ .‬آيٌذًُگاري‬
‫اوتساب‬
‫‪ -3‬تَجِ تِ هٌحٌی عوز فٌاٍري‬
‫فاس جذب‬
‫‪ -1‬تزرسی ٍ تحَيل هستٌذات‬
‫‪ -2‬هطاروت ساسهاىّاي گیزًذُ ٍ تحَيل دٌّذُ در اهز‬
‫خزيذ‪ /‬ساخت لطعات‬
‫‪ّ -3‬واٌّگی تیي عَاهل ٍ هذيزيت غحیح تثادل اطالعات‬
‫فاس اًطثاق‬
‫‪ -1‬ساسهاىدّی هجذد هتٌاسة تا فٌاٍري‬
‫‪ -2‬تٌاسة رٍشّاي تَلیذ ٍ تىٌیهّاي ساخت تا فٌاٍري‬
‫ٍارداتی‬
‫فاس تَسعِ ٍ‬
‫تْثَد‬
‫‪ -1‬تذٍيي تزًاهِ هٌاسة جْت ارتماي هحػَل‬
‫‪ -2‬استفادُ اس تاسخَردّاي هطتزياى در اهز تْثَد‬
‫فاس وارتزد‬
‫‪ -1‬طزاحی ٍ تْیٌِساسي وارگاُّا ٍ اًتمال ولیِ دستگاُّا‬
‫‪ -2‬اًعماد لزارداد تا پیواًىاراى‬
‫ًوَداس هبتشيغ ‪ PI .13‬هؤلفِّبی فبص اًتـبس‬
‫نتیجهگیری‬
‫دس ايي پظٍّؾ اثتاذا ثاب هطبلؿاِ ٍ ثشسػای هفابّین اًتمابل فٌابٍسی ٍ‬
‫سٍؽّبی آى ٍ فبصّبی اًتمبل فٌبٍسی ؿٌبػبيی ٍ ؿاشح هختلاشی اص ّاش‬
‫وذام اسائِ ؿذ‪ ،‬ػپغ ثؿذ اص اًجبم هطبلؿبت ٍ ثشسػی ٍ ثب اػتفبدُ اص ًػشات‬
‫خجشگبى‪ ،‬هْوتشيي ؾَاهل ٍ هؤلفِّابی فشايٌاذ اًتمابل فٌابٍسی ؿٌبػابيی‬
‫ؿذًذ (جذٍل ‪ ٍ )2‬ثب سٍؽ تی اػتیَدًت ساثطِ هؿٌیداسی آًْب اثجبت ؿذ‪.‬‬
‫ٍ ّوچٌیي هیضاى هَفمیات فشايٌاذ ‪ 60/4‬هحبػاجِ گشدياذ واِ حابوی اص‬
‫هَفمیت ًؼجی ايي فشايٌذ اػت ٍ دس اداهاِ ثاب اػاتفبدُ اص تحلیال ػلؼالِ‬
‫هشاتجی اٍلَيت فبصّب اص ديذگبُ خجشگبى هـخق گشديذ (جذٍل ‪)7‬‬
‫جذٍل ‪ -7‬اٍلَيتثٌذی فبصّب ثشحؼت هیضاى هَفمیت ٍ ًػشخجشگبى‬
‫تزتیب‌فاسهای‌اوتقال‌فىايری‌‌‬
‫تزتیب‌فاسهای‌اوتقال‌فىايری‌‬
‫بزحسب‌میشان‌مًفقیت‬
‫بزاساس‌وظز‌خبزگان‬
‫اوتساب ٍ گشيٌص‬
‫گشيٌص ٍ اوتساب‬
‫وارتزد‬
‫جذب‬
‫اًطثاق‬
‫اًطثاق‬
‫جذب‬
‫تَسعِ ٍ تْثَد‬
‫تَسعِ ٍ تْثَد‬
‫وارتزد‬
‫اًتطار‬
‫اًتطار‬
‫فاس اًتطار‬
‫‪ -1‬ارائِ يافتِّاي علوی تِ غٌايع ّوىار ٍ ارائِ ايي‬
‫دستاٍردّا تػَرت همالِ ٍ ‪...‬‬
‫‪ -2‬اًتمال فٌاٍري تِ سايز وطَرّا‬
‫هؤلفِّبی ‪( 2‬پیؾثیٌی ٍ آيٌذًُگابسی) ٍ ‪( 9‬تَجاِ ثاِ هٌحٌای ؾواش‬
‫فٌبٍسی) ٍ ‪( 3‬هٌبثؽ هبلی) دس سثؽ ػَم لشاس داسًذ وِ ًـبى دٌّذُ اّویات‬
‫ثبال ٍ ؾولىشد پبيیي هیثبؿٌذ وِ اٍلَيتّبی ثْجاَد هاب دس فابص گاضيٌؾ ٍ‬
‫اوتؼبة هیثبؿٌذ‪ ،‬وِ تخلیق هٌبثؽ ٍ تىٌیهّبی پیؾثیٌای فٌابٍسی ٍ‬
‫تَجِ ثِ هٌحٌی ؾوش ٍ ثِ تجؽ آى داؿتي ثشًبهِ جابهؽ اًتمابل ثاِ هٌػاَس‬
‫ّذايت تحمیك ٍ تَػؿِ ٍ تؿییي ساّجشدّبی ػبصهبى ثؼایبس هفیاذ خَاّاذ‬
‫ثَد ٍ هَفمیت ايي فبص سا ثِ حذاواش هیسػابًذ‪ .‬هؤلفاِّابی ‪( 21‬ثشسػای ٍ‬
‫تحَيل وبهل اػٌبد) ٍ ‪( 22‬هـبسوت ػبصهبىّبی گیشًذُ ٍ تحَيل دٌّاذُ‬
‫‪‬‬
‫فللٌبهِ سؿذ فٌبٍسی‪ ،‬ػبل يبصدّن‪ ،‬ؿوبسُ ‪ ،42‬ثْبس ‪1394‬‬
‫دس اهش خشيذ‪ /‬ػبخت) ٍ ‪ّ( 25‬وبٌّگی ثیي ؾَاهل ٍ هذيشيت كحی‪ ،‬تجبدل‬
‫اطالؾبت) دس سثؽ ػَم ٍالؽ ؿذُاًذ وِ ًـبى دٌّذُ اّویت ثبال ٍ ؾولىاشد‬
‫پبيیي هیثبؿٌذ وِ ايي هؤلفاِّاب اٍلَياتّابی ثْجاَد هاب دس فابص جازة‬
‫هیثبؿٌذ وِ ايي هؤلفِّب ثیبًگش ايي هطلت ّؼتٌذ وِ استجب ًؼجتبً ووای‬
‫ثیي ؾَاهل اًتمبل ٍجَد داسد‪ .‬هؤلفِّبی ‪( 14‬ػبصهبىدّی هجذد هتٌبػات‬
‫ثب فٌبٍسی) ٍ ‪( 15‬تٌبػت سٍؽّبی تَلیذ ٍ تىٌیهّبی ػبخت ثب فٌابٍسی‬
‫ٍاسداتی) ٍ ‪( 17‬ػبخت ٍ ًوًَِ هحلَل) دس سثؽ ػَم لاشاس گشفتاِاًاذ واِ‬
‫ًـبى دٌّذُ اّویت ثبال ٍ ؾولىشدی پابيیي اياي هؤلفاِّاب هایثبؿاذ واِ‬
‫اٍلَيتّبی هب دس تخلیق هٌبثؽ دس فبص اًطجبق هایثبؿاٌذ ٍ اٍلَياتّابی‬
‫ثْجَد دس ايي فبص حبوی اص ايي اػت وِ ؾذم تٌبػت وبفی ػابصهبىدّای ٍ‬
‫سٍؽّبی تَلیذ ػبصهبى ثب فٌبٍسی ٍاسداتی هَجت وٌذ ؿذى تَلیاذ ًوًَاِ‬
‫هحلَل ؿذُ اػت‪ .‬وِ هیتَاى ثب هٌْذػی هجاذد ػابصهبى سا ثاب فٌابٍسی‬
‫جذيذ تطجیك داد ٍ هؤلفِّبی ‪( 37‬تذٍيي ثشًبهاِ هٌبػات جْات استمابی‬
‫هحلاَل) ٍ ‪( 38‬اػاتفبدُ اص ثبصخَسدّابی هـاتشيبى دس اهاش ثْجااَد) ٍ‪40‬‬
‫(هطبلؿِ پیَػتِ هٌحٌی ؾوش) دس سثؽ ػَم لشاس گشفتِ اػت وِ ايي هؤلفِّب‬
‫داسای اّویت ثبال ٍ ؾولىشد پبيیي هیثبؿٌذ وِ اٍلَيتّبی ثْجَد هب دس فبص‬
‫تَػؿِ ٍ ثْجَد ثـوبس هیآيٌذ وِ ًتیجِ ايي ػِ هؤلفِ ثطَس ولی ؾذم يه‬
‫ثشًبهِ وبهل ٍ جبهؽ ٍ ساّجشدی دس صهیٌِ تَػؿِ هحلَل هیثبؿذ‪ .‬واِ ثاب‬
‫داؿتي يه ثشًبهِ جبهِ ٍ تىٌیهّبيی ّوبًٌذ ‪ QFD ٍ CSM‬ثب هـتشيبى‬
‫استجب ثشلشاس وشد‪ ٍ .‬هؤلفِّبی ‪( 30‬طشاحی ٍ ثْیٌِػبصی وبسگبُّاب) ٍ ‪32‬‬
‫(اًؿمبد لشاسداد ثب پیوبًىبساى) ٍ ‪( 29‬اًتمبل دػتگبُّب ٍ فیىؼاچشّب) داسای‬
‫اّویت صيبد ٍ ؾولىشد پبيیي هیثبؿذ وِ دس هَسد هؤلفاِّابی ‪ 30ٍ 29‬ثاِ‬
‫دلیل ؾذم ثْیٌِػبصی دس ثشخی وبسگبُّب ٍؾذم اًتمبل ثشخی دػاتگبُّاب ٍ‬
‫فیىؼچشّب ٍ هؤلفِ ‪ 32‬ثِ دلیل ؾذم لشاسداد ثب پیوبًىابساى دس ثشخای صياش‬
‫ػیؼتنّب ثِ دلیل ثشٍوشاػی اداسی هَججبت اهتیابص وان اياي هؤلفاِّاب سا‬
‫فشاّن آٍسدُ اػت وِ ايي ػِ هؤلفِ اٍلَيت تخلیق ثْیٌِ دس فابص وابسثشد‬
‫هیثبؿٌذ‪ .‬دس فبص اًتـبس هؤلفِّبی ‪( 42‬اسايِ يبفتِّابی ؾلوای ثاِ كاٌبيؽ‬
‫ّوىبس) ٍ ‪( 44‬اًتمبل فٌبٍسی دس ػبيش وـَسّب) دس ايي فابص داسای اّویات‬
‫ثبال ٍ ؾولىشد پبيیي هیثبؿٌذ وِ اٍلَيتّبی ثْجَد دس ايي فبص هیثبؿٌذ وِ‬
‫ثب ثشلشاسی يه ثبًه اطالؾبت دس ػبصهبى ٍ اًتـبس يبفتِّبی ؾلوی هیتَاى‬
‫هَفمیت ايي فبص سا افضايؾ داد‪ .‬دس ًْبيت تَجِ ثِ ؾاَاهلی ّوچاَى هٌابثؽ‬
‫هبلی ٍ پیؾثیٌی ٍ آيٌذًُگبسی فٌبٍسی ٍاسداتی ٍ استجاب كاحی‪ ٍ ،‬هاؤثش‬
‫ثیي طشفیي اًتمبل ٍ پیوبًىبساى‪ ٍ ،‬تٌبػت سٍؽّبی تَلیذ ٍ وبسگابُّاب ثاب‬
‫فٌبٍسی ٍاسداتی ٍ اًتـبس يبفتِّب‪ ،‬فشايٌذ اًتمبل فٌابٍسی سا ثْجاَد دادُ ٍ ثاب‬
‫تخلیق هٌبثؽ دس هَاسد روش ؿذُ ثب حذالل ّضيٌِ هیتَاى اياي فشايٌاذ سا‬
‫اًجبم داد ٍ ػبصهبى سا اص هضايبی آى ثْشُهٌذ ًوَد‪.‬‬
‫اسصيبثی هیضاى هَفمیت فشايٌذ اًتمبل فٌبٍسی ٍ ثْجَد اجشای آى ثب اػتفبدُ اص تحلیل اّویت ؾولىشد‬
‫هیشحجیجی‪ ،‬هجلغی‬
‫منابع‬
‫‪ .1‬دّماًی احساى هثلغی هػطفی ارائِ الگَي اًتخاب هٌاسةتزيي رٍش اًتمال فٌاٍري‬
‫تا استفادُ اس تىٌیه فزايٌذ تحلیل سلسلِ هزاتثی فػلٌاهِ رضذ فٌاٍري سال ّطتن‬
‫ضوارُ ‪ 31‬غع‪ 12-22:‬تاتستاى ‪.1391‬‬
‫‪ .2‬اهیزخاًی اهیزحسیي‪ .‬اسفٌذياري هحوذجَاد تزرسی رٍشّاي اًتمال اثزتخص‪.‬‬
‫فػلٌاهِ رضذ فٌاٍري سال ّطتن ضوارُ ‪ 31‬غع‪11-2:‬تاتستاى ‪.1391‬‬
‫‪ .3‬خوسِ عثاس ارسياتی هیشاى هَفمیت فزايٌذ اًتمال فٌاٍري ٍ تعییي تْتزيي رٍش اًتمال‬
‫فٌاٍري تا هذل ‪ AHP‬چْارهیي وٌفزاًس هلی هذيزيت فٌاٍري ايزاى سال ‪.1388‬‬
‫‪ .4‬فتحی ٍ اجارگاُ وَرٍش؛ پزداختچی هحوذحسي "تلویي ویفیت تز هثٌاي تحلیل‬
‫عولىزد" فػلًاهِ راّثزدّاي آهَسش ضوارُ ‪ 2‬ظ ‪65‬ا ‪ 56‬تاتستاى ‪.1390‬‬
‫‪ً .5‬یىَهزام ّاضن "ارسياتی ٍ تجشيِ تحلیل فزايٌذ اًتمال فٌاٍري تزاي تَلیذ هَتَرّاي‬
‫ديشلی" فػلٌاهِ هذيزيت غٌعتی داًطگاُ آساد سٌٌذج ضوارُ ‪ 10‬سال چْارم‬
‫سهستاى ‪.1388‬‬
‫‪ .6‬لذسیپَر سیذحسي فزايٌذ تحلیل سلسلِ هزاتثی اًتطارات داًطگاُ غٌعتی‬
‫اهیزوثیز غع‪.1385 107‬‬
‫‪ .7‬تاسرگاى عثاس؛ سزهذ سّزُ آهار ٍ وارتزد آى در هذيزيت جلذ اٍل چاج دّن تْزاى؛‬
‫اًتطارات سوت ‪.1385‬‬
‫‪8. Al-Mabrouk,K.and Soar,J.,An Analysis Of The Major Issues‬‬
‫‪For Successful Information Technology Transfer In Arab‬‬
‫‪Countries,journal of enterprise information,vol22.no5.pp.504‬‬‫‪522, 2009.‬‬
‫‪9. Christophteller,herbertkotzab,improving" the execution of‬‬
‫‪supply chain management inorganization",int.production‬‬
‫‪economic, 2011.‬‬
‫‪10. khalil,T.Management of Technology :The key to‬‬
‫‪competitiveness and Wealth Creation,Mc Graw Hill,New‬‬
‫‪York,USA, 2009.‬‬
‫‪11. kitcharoen k. the impottance-performance analysis of service‬‬
‫‪quality in administrative department of private universities in‬‬
‫‪Thailand.ABAC J;24(3):20-46.2004‬‬
‫‪12. Tyrrell TJ,okrant MJ" the impottance-performance analysis‬‬
‫‪some recommendations for an economic planning perspective"J‬‬
‫‪tourism Anal;9:1-14. 2004‬‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺳﻨﺠﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺻﻨﻌﺘﻲ‬
‫ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺩﻳﻤﺎﺗﻞ ﻓﺎﺯﻱ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺷﻬﺮ‬
‫ﺭﺣﻴﻢ ﻗﺎﺳﻤﻴﻪ‬
‫ﻣﻬﺪﻱ ﻫﺎﺷﻤﻲ‬
‫‪‬‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ‪ ،‬ﺑﻮﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪mehdihashemi180@gmail.com‬‬
‫‪ghasemiyeh@pgu.ac.ir‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ‪1393/01/19 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ‪1393/04/22 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮﺵ‪1393/05/14 :‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪﻩ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﺮﻳﻊ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﻛﻮﺗﺎﻩﺷﺪﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﻋﻤﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻭ ﻓﺸﺮﺩﻩﺷﺪﻥ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻧﻴـﺎﺯ ﺑـﻪ ﻧـﻮﺁﻭﺭﻱ ﺭﺍ‬
‫ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻤﺒﻮﺩ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺻﻠﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﻄﺢ ﺭﺷﺪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﺩﺭ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣـﺎﻝ ﺗﻮﺳـﻌﻪ‬
‫ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺪﻑ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖﻫـﺎﻱ ﭘﺘﺮﻭﺷـﻴﻤﻲ ﺍﺳـﺘﺎﻥ ﺑﻮﺷـﻬﺮ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺪﻳﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺑﻴﺴﺖﻭﺷﺶ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺷﻬﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑـﺎ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻳﻨـﺪ ﺗﺤﻠﻴـﻞ‬
‫ﺷﺒﻜﻪﺍﻱ ﻓﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻬﻢ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫـﺎﻱ‬
‫ﻣﺸﺘﺮﻱ‪ ،‬ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺍﻧﻌﻄﺎﻑﭘﺬﻳﺮﻱ ﻣﺤﺼﻮﻝ‪ ،‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳـﺖ ﺩﺭﺟـﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔـﺬﺍﺭﻱ ﻭ‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮﻱ ﺍﻳﻦ ﻫﻔﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺩﻳﻤﺎﺗﻞ ﻓﺎﺯﻱ ﻭ ﺭﺳﻢ ﺷﻜﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻣﺘﻐﻴـﺮ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺷﻬﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺣـﻞ ﺷـﻮﺩ‪ .‬ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﻋﻤﻠﻜـﺮﺩ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺣﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﻗـﺮﺍﺭ ﮔﻴـﺮﺩ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪﻫﺎﻱ ﻣﺸﺘﺮﻱ ﻣﺘﻐﻴﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺍﺯ ﻣﺘﻐﻴﺮﻱ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺑﺮ ﻫﻴﭻ ﻣﺘﻐﻴﺮﻱ ﺍﺛﺮ ﻣـﻲﮔـﺬﺍﺭﺩ ﻟـﺬﺍ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴﺮﻱ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺷﻬﺮ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺟﺬﺏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣـﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺍﺛﺮ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩ‪.‬‬
‫ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻱ‬
‫ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ؛ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺩﻳﻤﺎﺗﻞ ﻓﺎﺯﻱ؛ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ؛ ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮﻱ؛ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻐﻴﻴﺮ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻭ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﻻﺯﻣﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺳـﺘﻤﺮﺍﺭ ﺑﻘـﺎء ﺁﻥ ﺩﺭ ﺩﻧﻴـﺎﻱ‬
‫ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ‬
‫ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺟﺪﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺪﻫﺪ ﻗﻄﻌﺎً ﺑﺎ ﺷﻜﺴـﺖ ﺭﻭﺑـﺮﻭ ﺧﻮﺍﻫـﺪ‬
‫ﮔﺮﺩﻳﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﻧﺮﺥ ﺑﺎﻻﻱ ﺗﻐﻴﺮ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﻛـﺎﻻ ﻭ ﺗﻮﻟﻴـﺪﺍﺕ‬
‫ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﺬﻑ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮﭘﻮﻳﺎ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻭ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺧﻮﺍﻫـﺪ‬
‫ﺷﺪ ]‪ .[1‬ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻥ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑـﻪ ﻳـﻚ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺴـﺘﻪ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ‪ ،‬ﻳﻚ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﺟﺘﻨـﺎﺏﻧﺎﭘـﺬﻳﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌـﻪ‬
‫ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻬﻢ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳـﺎﻥ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺯ "ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ" ﺑﻪ "ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ" ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻭ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﻣـﻲﺗﻮﺍﻧﻨـﺪ ﻣﻮﺟـﺐ ﺗﻌـﺎﻟﻲ ﻭ ﺳـﺮﺁﻣﺪﻱ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺭﻭﺡ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻭ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺧـﻮﺩ ﺑﺪﻣﻨـﺪ ﻭ ﺩﺭ‬
‫ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺍﺧﺘﺮﺍﻉ‪ ،‬ﺍﺑﺪﺍﻉ‪ ،‬ﺍﺑﺘﻜﺎﺭ ﻭ ﺑﺪﻋﺖﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﮔﺎﻡ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻬﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺼـﻮﺭﺕ ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺩﺭﺁﻳـﺪ‬
‫ﻣﻲﺍﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﻭﺍژﻩ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺳﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻭ‬
‫]‪ [2‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺷﺎﻋﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﻗـﺎﺩﺭ ﺑـﻪ‬
‫‪ ‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ‬
‫ﻭ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭼﻴﺰﻱ ﺗﺎﺯﻩ‬
‫ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻗﻴﻖﺗﺮ‪ ،‬ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﻧﻈﺮﻳﻪﺍﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ‬
‫‪‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫قٌبؾبيی ٍ ؾٌدف ضٍاثٍ ثیي هتغیطّبي هَثط ثط ًَآٍضي زض قطکتّبي نٌؼتی ‪...‬‬
‫قبؾویِ ٍ ّبقوی‬
‫ٍظیدِ ّبي ػولیبتی ّوطاُ اؾت‪ .‬ؾبظهبىّاب ًیاع ّوبًٌاس اًؿابىّاب ثاطاي‬
‫زاًف ‪ -3‬تؼبهالت فطزي ‪ًَ -4‬ع پطٍغُ ‪ -5‬يكپبضچِؾبظي ‪ -6‬اهكبًبت پطٍغُ‬
‫ًَآٍضي ٍ پَيبيی‪ ،‬ثِ يبزگیطي هبزام الؼوط ًیبظهٌس ّؿتٌس‪ .‬قاكل هطؾاَم ٍ‬
‫‪ -7‬ضّجطي ‪ -8‬حوبيت ؾبظهبًی ‪ًَ -9‬ع فؼبلیت =‪ .<12‬زض تحقیاق زيگاطي‬
‫هؼوَل چٌیي ؾبظهبىّبيی‪ ،‬ؾبظهبى يبزگیطًسُ اؾت کاِ ثاب ثْاطُگیاطي اظ‬
‫کطًٍبزٍ ايي ؾؤال ضا هُطح کطز کِ چِ ػَاهل زاذلی ٍ ذبضخی ثط اؾتؼساز‬
‫زاًف‪ٌّ ،‬طّب‪ ،‬اضظـّب ٍ تَاًبيیّبي افطاز ذَز ٍ زض ياک کلواِ ًاَآٍضي ٍ‬
‫ًَآٍضي قطکتّب تأثیط زاضز‪ .‬ضيوًَس ًَآٍضي ضا ػبهل کلیسي زض ثقابآ‪ ،‬ضقاس‬
‫ثطاؾبؼ زضؼّبيی کِ ثِ تدطثِ هیآهَظز‪ ،‬ثِ ََض هؿتوط تغییط هیکٌاس ٍ‬
‫تَؾؼِ زض قطکتّبي کَچک ٍ هتَؾٍ هیزاًس ّسف ٍي ايدبز فْن ثْتاط‬
‫ػولكطز ذَز ضا ثْجَز هیثركس‪ .‬ثٌبثطايي‪ ،‬زض يک تؼطيف کلی =‪ <3‬هیتاَاى‬
‫تأثیطات تحقیق ٍ تَؾؼِ ثط ًَآٍضي اؾت =‪ .<13‬تحقیق ّیپ هٌدط ثِ اضايِ‬
‫ًَآٍضي ضا ثِ ػٌَاى ّط ايسُاي خسيس ًؿجت ثِ يک ؾبظهبى ٍ يب يک نٌؼت‬
‫يک ضٍـ خسيس ثِ هٌظَض ثِ زؾت آٍضزى فْن ثْتطي زض ًَآٍضي ذاسهبت‬
‫ٍ يب يک هلت ٍ يب زض خْبى تؼطيف کطز =‪ <4‬ثِ ػجبضتی‪ًَ .‬آٍضي‪ ،‬قبهل ذلق‬
‫گطزيس =‪ٍ .<14‬اضى ًقف ًَآٍضي فٌبٍضي زض نٌبيغ ؾطاهیک ضا هَضز ثطضؾی‬
‫کبال‪ ،‬ذسهت يب فطايٌسي اؾت کِ ثطاي يک ؾبظهبى خسيس اؾت ]‪ .[5‬ثََِض‬
‫قطاض زازُ اؾت‪ٍ .‬ي هؼیبضي ثطاي زض ًظط گطفتي ًقف ًاَآٍضي فٌابٍضي زض‬
‫کلی تؼطيف ًَآٍضي يكی اظ هَاضز ظيط ضا قبهل هیقَز‪ًَ :‬آٍضي زض هحهَل‪:‬‬
‫نٌبيغ ؾطاهیک پیكٌْبز کطز =‪ .<15‬چَزًَؾكی زض هقبلِاي تحات ػٌاَاى‬
‫ًَآٍضي زض هحهَالت‪ ،‬ذسهبت ٍ اهَض تَظيغ هحهَالت ٍ ذسهبت‪ً .‬اَآٍضي‬
‫ًَآٍضي ٍ ثْطٍُضي زض کكَضّبي زض حبل تَؾؼِ ًَآٍضي ٍضٍزي ٍ ذطٍخای‬
‫زض ٍضٍزيّب هثل ًَآٍضي زض هَاز ههطفی هَضز اؾتدبزُ‪ًَ ،‬آٍضي زض هٌبثغ ٍ‬
‫ضا ثط ثْطٍُضي زض کكَضّبي زض حبل تَؾؼِ هاَضز ثطضؾای قاطاض زاز ]‪.[16‬‬
‫قیَُّبي تأهیي آًْب ٍ ًَآٍضي تكٌیكی هثل ًَآٍضي زض فطايٌسّبي فٌبٍضاًِ‪،‬‬
‫زٍلَضکؽ هبّیت فؼبلیاتّابي ًاَآٍضي زض قاطکتّابي تَلیاسي ناٌبيغ‬
‫ًَآٍضي زض هْبضتّب ٍ ضٍيِّبي اخطايی اًدبم اهَض هیثبقس ]‪.[6‬‬
‫زضيبيی ضا هَضز ثطضؾی قطاض زازُ اؾت ٍ ثط تأثیط فؼبلیتّابهی هثال اًاساظُ‬
‫قطکت‪ ،‬قست زاًف‪ ،‬هَقؼیت ثط ًاَآٍضي زض ناٌبيغ زضيابيی تأکیاس کاطز‬
‫پیشینه تحقیق‬
‫زض ايي ثرف ثِ ثطضؾی ثركی اظ ازثیابت هاطتجٍ ثاِ هَياَع تحقیاق‬
‫پطزاذتِ قسُ اؾت‪ .‬اؾكطالٍاج هدَْم فطٌّگ يبزگیطي ؾبظهبًی ضا ثطضؾای‬
‫کطز ٍ يبزگیطي ؾبظهبًی ضا هدوَػِاي اظ ًطمّب ٍ اضظـّب ؾبظهبًی هیزاًس‬
‫ٍ ػٌبنط يبزگیطي ؾبظهبًی زؾتیبثی ثاِ اَالػابت ٍ تغییاطات قاٌبذتی ٍ‬
‫ضفتبضي اؾت ًوًَِ خوغآٍضي قسُ ثاطاي اًدابم اياي کابض اظ ‪ 201‬قاطکت‬
‫کطُاي ثَزُ اؾت ًتبيح ايي تحقیق حكبيت اظ ٍخَز اضتجبٌ هثجت فطٌّاگ‬
‫يبزگیطي ؾبظهبًی ثط فطٌّگ ًَآٍضي زاضز =‪.<7‬‬
‫تبًگ زض هقبلِاي ًالـ کطز تب اضتجبٌ پیچیسُ ثیي ًاَآٍضي ٍ ضقبثات ضا‬
‫هكرم کٌس ايي هقبلِ اضتجبٌ خسيسي اظ ضقبثت ضا هكارم هایکٌاس‪ٍ .‬ي‬
‫ًكبى زاز اضتجبٌ ًَآٍضي ٍ ضقبثت هیتَاًاس هثجات ٍ ياب هٌدای ثبقاٌس ]‪[8‬‬
‫زهبًپَض يک هسل پیچیسُ ثطاي اضتجبٌ ًَآٍضي ٍ ؾابذتبض اضاهاِ زازُ اؾات‪.‬‬
‫ٍي اثتسا چْبض قطٌ هحیُی ٍ هتغییطات پیكگَهی کٌٌاسُ ثاطاي تغیاطات‬
‫هحیُی تؼطيف کطزُ ٍ ؾپؽ ؾبذتبض ؾبظهبًی ٍ ًَآٍضي ضا تحت ايي چْبض‬
‫قطايٍ هحیُی ثطضؾی کطزُ اؾت =‪.<9‬‬
‫چًَگ زض هقبلِاي قكلگیطي ٍ ثكبضگیطي ؾیؿتن ًَآٍضي هلی ضا ثطضؾی‬
‫ًوَز‪ .‬اظ ًظط اٍ ؾیؿتن ًَآٍضي هحلی اثعاض ذَثی زض ايدابز ؾیؿاتن ًاَآٍضي‬
‫هلی ثِ قوبض هیضٍز =‪ .<10‬پَل ثیبى هیکٌس کاِ ًاَآٍضيّابي اختوابػی اظ‬
‫گدتگَّبي هتساٍل زض ؾبلّبي اذیط گطفتِ قسُ اؾت‪ٍ .‬ي تؼطيدی اظ ًَآٍضي‬
‫اختوبػی هُطح کطز ٍ هیبى ثیي ًَآٍضي اختوابػی ٍ ًاَآٍضي تدابضي توابيع‬
‫قبيل قس ٍ ّوچٌیي هُطح کطز کِ ًَآٍضي اختوبػی ًیبظهٌس حوبيات زٍلات‬
‫هیثبقس =‪ .<11‬اًٍگ ثطاي قٌبؾبهی فبکتَضّبي هؤثط ثط ًَآٍضي ثاب اؾاتدبزُ اظ‬
‫يک ًوًَِ ‪ً 190‬دطي کِ ‪ً 32‬دط اظ کبضهٌساى ؾُح ثبال‪ً 52 ،‬دط اظ کبضهٌاساى‬
‫ؾُح هتَؾٍ ٍ ‪ً 102‬دط آى اظ کبضهٌساى ػولیبتی ثَزًس‪ٍ ًِ ،‬يػگی هاؤثط ثاط‬
‫ًَآٍضي فطزي ضا قٌبؾبهی کطز کِ ػجبضتٌس اظ ‪ -1‬ؾبذتبض کكاَض ‪ -2‬ؾابذتبض‬
‫=‪ .<17‬کپتب تدبٍت هْن ثیي هسل تكبهلی فٌبٍضاًِ ٍ ؾٌتی ضا قاطح زاز ٍي‬
‫ثِ ؾِ ؾؤال پبؾد هیزّس ‪ -1‬اظ خٌجِ تئَضيک هدْاَم ًاَآٍضي هحلای اظ‬
‫کدب ؾطچكوِ هیگیطز آيب ايي هدَْم اظ زيگطي قاكلّابي ؾابظهبىّابي‬
‫نٌؼتی هكتق هیگیطز ‪ -3‬چِ فطمّبي هرتلف ًَآٍضي ٍخَز زاضز ‪ -3‬چطا‬
‫فْن هدَْم ًَآٍضي هككل اؾت ]‪ .[18‬الطز اَالػبتی اظ ‪ 706‬قطکت ضقیت‬
‫زض ًِ نٌؼت تَلیسي زض هیبى ‪ 29‬کكَض خواغآٍضي ٍ ًتیداِ گطفات کاِ‬
‫اضتجبٌ ثیي حق اهتیبظ کكَضّب ٍ ؾطهبيِگصاضي زض ًَآٍضي هثجت اؾت =‪.<4‬‬
‫ٍاى ثب تحلیل اَالػبت خوغآٍضي قسُ اظ ‪ 71‬قطکت زض ؾٌگبپَض اضتجبٌ ثایي‬
‫ًَآٍضي ٍ قف ػبهل تؼییي کٌٌسُ زيگط ضا ثطضؾی کطز ًتبيح اضتجابٌ هْان ٍ‬
‫هثجت ثیي ًَآٍضي ٍ ‪ -1‬ؾبذتبض غیطهتوطکع ‪ -2‬هٌبثغ ؾبظهبى ‪ -3‬اػتقابز ثاِ‬
‫هْنثَزى ًَآٍضي ‪ -4‬پصيطـ ضيؿک‪ -5 ،‬توبيل ثِ هجبزلِ ٍ تجبزل ايسُّب ضا‬
‫هكرم کطز =‪ .<1‬تَنیِّبي ضاّجطزي ثطاي هسيطيت ٍ تحقیقبت آيٌسُ زض‬
‫اضتجبٌ ثب هدَْم ًَآٍضي اضاهِ زازُ اؾات ]‪ّ .[19‬كاطت چابضچَثی ضا ثاطاي‬
‫ػولكطز ؾیؿاتن ًاَآٍضي پیكاٌْبز ٍ ًقكاِاي ضا ثاطاي ػولكاطز ؾیؿاتن‬
‫ًَآٍضي هكرم کطز کِ هٌدط ثِ تغییاطات فٌابٍضي هایقاَز ]‪ .[20‬هاَل‬
‫هسيطيت ًَآٍضي ضا ًبقی اظ تحقیقبت زاذلی ٍ ذبضخی ضا ثطاي زؾتیبثی ثاِ‬
‫زاًف خسيس هیزاًس =‪ .<21‬خطازٍ ثب تحلیال ‪ً 6092‬وًَاِ اظ قاطکتّابي‬
‫تَلیسي ًكبى زاز کِ ضقبثت فٌبٍضي قطکت ثطاؾبؼ تحقیق ٍ تَؾؼِ اًدبم‬
‫هیقَز =‪ .<22‬کبلیب زض يک هُبلؼِ هَضزي نٌبيغ الوًَیَم‪ ،‬ثطضؾای کاطزُ‬
‫کِ چگًَِ قجكِ ًَآٍضي فٌبٍضي يک هٌبثغ الظم ثطاي تغییط هسل تدبضت ثِ‬
‫هٌظَض زؾتیبثی ثِ ضقبثت خْبًی ضا فطاّن هیکٌس =‪ .<23‬گبلَج ّبل پَيبيی‬
‫ٍ ًَآٍضي هحیُی ضا زض فٌبٍضي پیل ؾَذتٌی ثطضؾی کطزُ اياي ًَيؿاٌسُ‬
‫هككالت تَؾؼِ ٍ اًُجبق ًاَآٍضي ضا ثاِ ٍؾایلِ تدعياِ ٍ تحلیال ظًدیاطُ‬
‫اضظـ ٍ حوبيتّبي ظيطؾبذتی ثطضؾی کطز =‪ .<24‬هًَتؽ ثب ثْطُگیاطي اظ‬
‫اَالػبت ‪ 202‬قطکت اؾپبًیبيی ًتیدِ گطفت کِ حوبيت ضّجطي‪ ،‬اًؿادبم‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫کاابض تیواای‪ ،‬ياابزگیطي ؾاابظهبًی ٍ ًااَآٍضي تكٌیكاای ضا تكااَيق هاایکٌااس‪.‬‬
‫ّوچٌیي اًؿدبم کبض تیوی يبزگیطي ؾبظهبًی ضا اضتقبآ هیزّس =‪.<25‬‬
‫قٌبؾبيی ٍ ؾٌدف ضٍاثٍ ثیي هتغیطّبي هَثط ثط ًَآٍضي زض قطکتّبي نٌؼتی ‪...‬‬
‫قبؾویِ ٍ ّبقوی‬
‫‪‬‬
‫‪ -3‬تَخِ ثِ ضّبٍضزّب‪ :‬هیعاًی کِ هسيطيت ثبيس ثِ ًتبيح تَخاِ ٍ ًاِ ثاِ‬
‫قیَُّبي اخطايی کِ ثِ ايي ًتبيح اًدبهیسُ اؾت‪.‬‬
‫‪ -4‬تَخِ ثِ اػًبي ؾبظهبى‪ :‬هیاعاى تاَخْی کاِ هاسيطيت ثاِ ٌّگابم‬
‫اهمیت نوآوری در سازمان‬
‫ؾبظهبى ّب ثِ زلیل ضقس ٍ تَؾؼِ فٌبٍضي ٍ فٌبٍضي زض هحیٍ ذبضخی ٍ‬
‫خْبى پیطاهَى‪ ،‬هقتًای اؾات کاِ زض ثطًبهاِضياعي ثاطاي تحقاق اّاساف‬
‫ثلٌسهست‪ ،‬زؾت ثِ ًَآٍضي ظزُ ٍ هتغیطّبي هحیُای ٍ اؾبؾای ضا هاسًظط‬
‫قطاض زٌّس‪ .‬ثٌبثطايي ازاهِ ٍ اؾتوطاض حیبت ؾبظهبىّب هٌٌَ ثاِ ًاَآٍضي زض‬
‫ؾبظهبى هیثبقس ٍ زض ثلٌسهست کبهیبثی ضا ثطاي ؾابظهبى زض پای زاضز‪ .‬اگاط‬
‫ؾبظهبىّب ثرَاٌّس زض زٍضُّبي ثؼاس‪ ،‬اثاطثرف ثاَزُ ٍ زض تحقاق اّاساف‪،‬‬
‫کبهیبة ٍ هَفق ثبقٌس‪ ،‬ثبيس ثِ فطايٌس ًَآٍضي زض ؾبظهبى ضٍي آٍضًاس =‪.<26‬‬
‫ثبيس ثساًین کِ اؾتؼساز ٍ قسضت ذالقیت ٍ ًَآٍضي ثاَِاَض کلای زض ّواِ‬
‫اًؿبىّب ٍخَز زاضز‪ .‬ثِ ػجبضت زيگط‪ :‬اؾتؼساز ذالقیت‪ ،‬اؾتؼسازي ّوگابًی‬
‫اؾت‪ ،‬ثسيي هؼٌی کِ ّوِ هب ثب زضخاِّابي هرتلاف زاضاي اياي اؾاتؼساز‬
‫ّؿتین‪ .‬تدطثِّب ًكبًگط آى اؾت کِ زضخِ هؤثط ثَزى ذالقیت هب ثب ثابظزُ‬
‫اًطغي فكطي‪ ،‬کَقف ٍ پكتكبضهبى زض ثكبضگیطي هغع‪ ،‬اضتجبٌ ثیكتطي زاضز‬
‫تب ثب اؾتؼساز زضًٍیهبى‪ .‬کكدیبت ػلوی ؾطقبض اظ هَاضز ًبهحاسٍزي اؾات‬
‫کِ زض آى افطازي ػبزي‪ ،‬قسضت ذالقیت ذبضقالؼبزُاي ًكبى زازُاًاس ثاطاي‬
‫ًْبزيٌِ کطزى ذالقیت ٍ ًاَآٍضي زض ؾابظهبى ؾاِ ػبهال حیابتی‪ ،‬قابهل‪:‬‬
‫ثطًبهِضيعي‪ ،‬فطٌّگ ؾبظهبًی ٍ ؾبذتبض ؾبظهبًی هَضز ثطضؾی قطاض هیگیطز‬
‫=‪ .<27‬ثطًبهِضيعي ذالقیت ثب ؾبذتي ٍ يبفتي فكطّبي خسيس ٍ ًاَآٍضي زض‬
‫تهوینگیطي ٍ هكبضکت زازى افطاز ؾبظهبى ًكبى هیزّس‪.‬‬
‫‪ -5‬تَخِ ثِ تین‪ :‬هیعاًی کِ کبضّب ٍ فؼبلیتّب زٍض هحَض تین ٍ ًِ افاطاز‬
‫هتوطکع قسُ اؾت‪.‬‬
‫‪ -6‬خبَُلجی‪ :‬زضخِاي کِ افطاز ٍ اػًبي ؾبظهبى ثلٌسپطٍاظ ٍ خبَُلات‬
‫ّؿتٌس ٍ ًِ ايٌكِ ّوَاضُ ؾطثِ ظيط ٍ تؿلین ثبقٌس‪.‬‬
‫‪ -7‬پبيساضي‪ :‬هیعاى يب زضخِاي کِ ؾبظهبى ثط حدظ ٍيغ هَخَز تأکیاس‬
‫هیکٌس کِ ايي ضًٍس ثب ضقس ٍ پیكطفت هغبيط اؾت‪ .‬ثاَِاَضکلی هایتاَاى‬
‫اشػبى زاقت‪ ،‬زٍ ٍيػگی‪ًَ :‬آٍضي فطزي ٍ تحوال هرابَطُ اظ ٍيػگایّابي‬
‫کلیسي اؾت کِ فطٌّگّب ضا اظ ّن هتوبيع هیؾبظًس‪ًَ .‬آٍضي فطزي‪ ،‬هیعاى‬
‫هؿئَلیت‪ ،‬آظازي ٍ اؾتقاللی ضا کِ افطاز زضٍى يک فطٌّاگ زاضا ّؿاتٌس ٍ‬
‫تحول هربَطُ‪ ،‬حس ٍ حسٍزي ضا کِ کبضکٌبى پیكاطفت ٍ ًاَآٍضي زٍؾات‬
‫زاقتِ ٍ هربَطُ هیپصيطًس =‪.<30‬‬
‫هسيطاى هیتَاًٌاس ثاِ قایَُّابي هرتلاف اظ ؾابذتبض ؾابظهبًی ثاطاي‬
‫ًْبزيٌِکطزى ذالقیت ٍ ًَآٍضي اؾاتدبزُ کٌٌاس‪ .‬تداَيى اذتیابض‪ ،‬تؼطياف‬
‫زقیق هكبغل ؾبظهبى‪ ،‬کبّف قَاًیي ضؾوی‪ ،‬توطکع ثاط ػولكاطز ثاِخابي‬
‫ضٍـّبي کبض‪ ،‬ايدبز تینّبي هیبى ضقتِاي اظ هترههبى ثبظاضيبثی‪ ،‬تحقیق‬
‫ٍ تَؾؼِ ٍ ؾبيط ترهمّب ٍ ايدبز ثرف خساگبًِاي ثطاي ًَآٍضي اظ خولاِ‬
‫ايي قیَُّب ّؿتٌس =‪.<31‬‬
‫کبضثطز فكطّب ؾط ٍ کبض زاضز‪ .‬اظ ًظطگبُ هاسيطيتی‪ ،‬ذالقیات ناطف‪ ،‬کابفی‬
‫ًیؿت‪ .‬فكط ثبيس ثِ ػول ًیع زضآيس ٍ الظهاِ اياي اهاط ثكابضگیطي فكطّابي‬
‫متغیرهای مؤثر بر نوآوری در شرکتهای پتروشیمی استان بوشهر‬
‫خسيس زض ثطًبهِّبي هسيطيتی اؾت‪ّ .‬ط ثطًبهِضيعي هَفاق‪ً ،‬یابظ ثاِ ناسّب‬
‫زض ايااي پااػٍّف اثتااسا ثیؿاات ٍ قااف هتغیطّاابي ه اؤثط ثااط ًااَآٍضي‬
‫فكط ٍ ايسُ کبضثطزي زاضز‪ .‬هَفقیت ًْابيی ٍ زض ثؼًای اظ هاَاضز هبًاسگبضي‬
‫قطکتّبي پتطٍقیوی اؾتبى ثَقْط کِ ثب اؾتدبزُ اظ ًظط ‪ 15‬هترهام ٍ‬
‫ذَز ؾبظهبى‪ ،‬ثِ تَاًبيی ثطًبهِضيع زض ايدابز ٍ ثكابضگیطي فكطّابي خسياس‬
‫هطٍض ازثیبت ًظطي خوغآٍضي قسًس‪ ،‬قٌبؾبيی قس‪ .‬ؾپؽ اياي ػَاهال ثاب‬
‫ثؿتگی زاضز‪ .‬اگط قرم ثساًس کِ هیذَاّس ثِ کدب ثاطٍز‪ ،‬هؿایطي ضا کاِ‬
‫اؾتدبزُ اظ تكٌیک فطايٌس تحلیل قجكِاي فبظي ضتجاِثٌاسي گطزيسًاس‪ ٍ .‬اظ‬
‫اًتربة هیکٌس ثِ هقهس ذَاّس ضؾیس‪.‬‬
‫ثیي آًْب ّدت ػبهل کِ زضخِ اّویت ثیفتطي زاقاتٌس قٌبؾابيی قاسًس‪.‬‬
‫فطٌّگ ؾبظهبًی‪ :‬فطٌّگ ػجبضت اؾت اظ هدوَػِاي اظ اضظـّب‪ ،‬ثبٍضّب‪،‬‬
‫زضک‪ ،‬اؾتٌجبٌ ٍ قیَُّبي تدكط يب اًسيكیسى کِ اػًبي ؾابظهبى زض آًْاب‬
‫خسٍل قوبضُ (‪ )2‬ايي هتغیطّبي هؤثط ثط ًَآٍضي زض پتطٍقیویّبي اؾاتبى‬
‫ثَقْط ضا ًكبى هیزّس‪( .‬خسٍل ‪.)1‬‬
‫ٍخَُ هكتطک زاضًس =‪ .<28‬آى ًكابىزٌّاسُ ثراف ًبًَقاتِ ٍ هحؿاَؼ‬
‫ؾبظهبى اؾت‪ّ .‬سف فطٌّگ ايي اؾت کِ ثِ اػًبي ؾبظهبى احؿبؼ َّيت‬
‫خسٍل ‪ -1‬هتغیطّبي هؤثط ثط ًَآٍضي زض قطکتّبي پتطٍقیوی اؾتبى ثَقْط‬
‫ثسّس ٍ زض آًبى ًؿجت ثِ ثبٍضّب ٍ اضظـّبي ثبٍض ًكطزًی تؼْس ايدبز کٌاس‪.‬‬
‫‪C1‬‬
‫ّدت ٍيػگی ٍخَز زاضز کِ زض هدوَع‪ ،‬هؼطف ٍ ًوبيابًگط ػهابضُ فطٌّاگ‬
‫‪C2‬‬
‫ؾبظهبًی ّؿتٌس ٍ ثط تقَيت ذالقیت ٍ ًَآٍضي زض ؾبظهبى کوک هایکٌاس‬
‫‪C3‬‬
‫=‪ <29‬ايي ٍيػگیّب ػجبضتاًس اظ‪:‬‬
‫‪C4‬‬
‫‪ًَ -1‬آٍضي ٍ ذُطپصيطي‪ :‬هیعاًی کاِ کبضکٌابى تكاَيق ثاِ ًاَآٍضي ٍ‬
‫ذُطپصيطي هیقًَس‪.‬‬
‫‪ -2‬تَخِ ثِ خعهیبت‪ :‬هیعاًی کِ کبضکٌابى ثبياس ثاِ خعهیابت ثپطزاظًاس‪،‬‬
‫زقیق ثبقٌس ٍ کبضّب ضا تدعيِ ٍ تحلیل کٌٌس‪.‬‬
‫‪C5‬‬
‫‪C6‬‬
‫‪C7‬‬
‫فطٌّگ تغییط زض ثیي کبضکٌبى‬
‫ػولكطز هسيطيت‬
‫تَخِ ثِ ذَاؾتِّبي هكتطي‬
‫خصة ؾطهبيِگصاضي ٍ قطايٍ هبلی‬
‫اًؼُبفپصيطي هحهَل‬
‫اؾتدبزُ اظ فٌبٍضيّبي خسيس‬
‫اقساهبت ٍ حوبيتّبي زٍلت‬
‫‪‬‬
‫قٌبؾبيی ٍ ؾٌدف ضٍاثٍ ثیي هتغیطّبي هَثط ثط ًَآٍضي زض قطکتّبي نٌؼتی ‪...‬‬
‫قبؾویِ ٍ ّبقوی‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫فبظي ثبقٌس ثِ ػٌَاى‬
‫روششناسی پژوهش‬
‫تؼطيف هایگاطزز‪ ،‬زض ايٌداب ‪ p‬تؼاساز‬
‫زض ايي پػٍّف اظ ضٍـ زيوبتال فابظي ثوٌظاَض قٌبؾابيی ٍ ؾاٌدف‬
‫پبؾدزٌّسگبى ٍ ‪ n‬تؼاساز ػبهالّابي هاَضز هُبلؼاِ هایثبقاس‪ .‬ثٌابثطايي‪،‬‬
‫ضٍاثٍ ثیي هتغیطّبي هؤثط ثط ًاَآٍضي زض قاطکتّابي پتطٍقایوی اؾاتبى‬
‫هبتطيؽّبيی اظ ‪ p‬پبؾدزٌّسُ ذَاّین زاقت =‪.<32‬‬
‫ثَقْط ثب اؾتدبزُ اظ تكٌیک زيوبتل فبظي اؾتدبزُ قسُ اؾت کِ هطاحل آى‬
‫زض ظيط آهسُ اؾت‪.‬‬
‫گام سوم ساخت ماتریس تصمیمگیری اولیه ( )‬
‫گبم ؾَم ؾبذت هبتطيؽ تهوینگیطي اٍلیِ ( ) زض ٍاقاغ اظ هیابًگیي‬
‫روش دیماتل فازی‬
‫ؾااابزُ ًظاااطات ّواااِ افاااطاز اؾاااترطاج هااایقاااَز ٍ کاااِ زض آى‬
‫تكٌیک زيوبتل کاِ اٍلایي ثابض تَؾاٍ زاًكاوٌساى آهطيكابيی زض ثایي‬
‫اثؼبز فبظي هثلثی ّؿتٌس =‪.<34‬‬
‫ؾبلّبي ‪ 1926‬تب ‪ 1972‬اضايِ قس‪ ،‬ضٍقی ثطاي هؿبهل پیچیاسُ ثاَز‪ .‬اياي‬
‫تكٌیک ثطاؾبؼ تئَضي گطاف ؾبذتِ قسُ ثَز کاِ قابزض ثاَز هؿابهل ضا ثاب‬
‫~‬
‫(‪)1‬‬
‫‪p‬‬
‫‪ij‬‬
‫ضٍـ ؾبزُ حل کٌس‪ٍ .‬لی ػیجی کِ ثاط تكٌیاک زيوبتال ٍاضز اؾات يؼٌای‬
‫تهوینگیطي زض قطايٍ ػسم اَویٌبى هَخت اضاهِ تكٌیاک زيوبتال فابظي‬
‫قس‪ .‬ضٍـ زيوبتل فبظي ثب اؾتدبزُ اظ هتغیطّبي ظثبًی فبظي تهوینگیطي ضا‬
‫زض قطايٍ ػسم اَویٌبى هحیُی آؾبى هیکٌس‪ .‬ايي تكٌیک زض ظهیٌِّابي‬
‫تَلیس‪ ،‬هسيطيت ؾبظهبى‪ ،‬ؾیؿتن اَالػبت ٍ ػلَم اختوبػی کابضثطز زاقاتِ‬
‫‪‬‬
‫‪O1n ‬‬
‫‪~ ‬‬
‫‪O2 n ‬‬
‫~‬
‫‪‬‬
‫‪O3n ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪~ ‬‬
‫‪Omn ‬‬
‫~‬
‫(‪)2‬‬
‫ثبقس =‪ .<32‬ػالٍُ ايي تكٌیک هیتَاًس ّوِ هككالت پیف ضٍي ؾبظهبىّب‬
‫ضا ثب ثكبضگیطي تهوینگیطي گطٍّی زض قطايٍ فبظي حل کٌس‪ .‬گبمّبي ايي‬
‫تكٌیک ثِ قطح ظيط اؾت‪.‬‬
‫‪‬‬
‫~‬
‫‪1‬‬
‫‪Oij    o‬‬
‫‪p‬‬
‫‪p‬‬
‫‪p 1‬‬
‫~‬
‫~ ‪‬‬
‫‪ O11 O12‬‬
‫~‬
‫~ ‪‬‬
‫‪ O21 O21‬‬
‫~‬
‫~‬
‫~ ‪o‬‬
‫‪O‬‬
‫‪O‬‬
‫‪31‬‬
‫‪32‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪‬‬
‫~‬
‫~ ‪‬‬
‫‪O‬‬
‫‪O‬‬
‫‪m2‬‬
‫‪ m1‬‬
‫~‬
‫‪O13‬‬
‫~‬
‫‪O21 ‬‬
‫~‬
‫‪O33 ‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫~‬
‫‪Om 3 ‬‬
‫گبم چْبضم اقاسام ثاِ هحبؾاجِ هابتطيؽ ًطهاباليع (ثٌْدابض) قاسُ ( )‬
‫هحبؾجِ هیقَز (هبتطيؽ ‪ .)5‬ثِ هٌظَض ثِ زؾت آٍضزى هابتطيؽ ًطهاباليع‬
‫گام اول طراحی معیارهای زبانی فازی‬
‫زض ايي هطحلِ ًیبظ ثِ تؼییي هؼیبضّبيی ثطاي تهوینگیطي قٌبؾابيی ٍ‬
‫ؾٌدف ضٍاثٍ ثیي هتغیطّبي هؤثط ثط ًَآٍضي زض قاطکتّابي پتطٍقایوی‬
‫اؾتبى ثَقْط ثب اؾتدبزُ اظ تكٌیک زيوبتال فابظي اؾات‪ .‬ثاطاي ضفاغ ػاسم‬
‫اَویٌبى هب ثبيس ايي هؼیبضّب ضا ثب تَخِ ثِ هؼیبضّبي ظثابًی (خاسٍل ‪ )2‬زض‬
‫اذتیبض تهوینگیطًسُ ثگصاضين تب ثب تَخِ ثِ ايي هؼیابضّاب‪ ،‬هؼیبضّاب ثاب ّان‬
‫هقبيؿِ قَز ]‪.[33‬‬
‫خسٍل ‪ :2‬هقیبؼّبي ظثبًی ثطاي هقبيؿبت ظٍخی‬
‫هقبزيط ظهبًی‬
‫ٍاغُّبي ظثبًی ثطاي هقبيؿبت ظٍخی‬
‫(‪)0/0،75/75 ،1‬‬
‫(‪)0/5 ،0/75 ،1‬‬
‫(‪)0/25 ،0/5 ،0/75‬‬
‫(‪) 0 ،0/25 ،0/5‬‬
‫تأثیط ذیلی ثبال‬
‫تأثیط ثبال‬
‫تأثیط پبيیي‬
‫تأثیط ذیلی کن‬
‫گام دوم ساخت نظرسنجی از پاسخدهندگان‬
‫زض ايي گبم اظ ّط پبؾدزٌّسُ ذَاؾتِ هیقَز کِ ثطاؾابؼ خاسٍل ‪)3‬‬
‫اقااسام ثااِ هكاارم کااطزى اثااط ّااط هؼیاابض ثااط هؼیاابض زيگااط کٌااس‪.‬‬
‫ًوبز ) ‪ً aij  (lij , mij , uij‬كبىزٌّسُ ًظط پبؾادزٌّاسُ زض هاَضز اثاط‬
‫ػبهل ‪ i‬ثط ػبهل ‪ j‬اؾت‪ .‬ثطاي ّط ‪ i=j‬زض هابتطيؽّاب ػاسز نادط قاطاض زازُ‬
‫هیقَز‪ .‬ثطاي ّط پبؾدزٌّسُ يک هبتطيؽ‬
‫کِ ثبيس زاضاي زضايِّبي‬
‫قسُ فطهَلّبي (‪ )4( ٍ )3‬اؾتدبزُ هیقَز =‪.<35‬‬
‫(‪)3‬‬
‫‪M h  kh  Ah‬‬
‫‪h=l,m,u‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫(‪ i, j  1,2,3,, n )4‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪k  min ‬‬
‫‪,‬‬
‫‪n‬‬
‫‪n‬‬
‫‪ max a max a‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ij‬‬
‫‪ij‬‬
‫‪‬‬
‫‪j 1‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪‬‬
‫‪1 j  n‬‬
‫‪ 1 i  n‬‬
‫‪‬‬
‫‪ Z1n ‬‬
‫‪~ ‬‬
‫‪Z 21 Z 21  Z 2 n ‬‬
‫~‬
‫~‬
‫~‬
‫(‪)5‬‬
‫‪‬‬
‫‪Z 32 Z 33  Z 3n ‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬‬
‫~‬
‫~‬
‫‪~ ‬‬
‫‪Z m 2 Z m3  Z mn ‬‬
‫زض گبم پٌدن ثبيس هبتطيؽ‪ Ṽ‬ثطاي ّاط حاسفبظي‬
‫ثِ ٍؾیلِ فطهَلّبي (‪ )8( ٍ )7( ،)6‬هحبؾجِ قَز‪.‬‬
‫~‬
‫(‪)6‬‬
‫(‪)7‬‬
‫(‪)8‬‬
‫~‬
‫~‬
‫‪Z13‬‬
‫‪Z12‬‬
‫~‬
‫~‬
‫‪‬‬
‫‪ Z11‬‬
‫~ ‪‬‬
‫‪ Z 21‬‬
‫~‬
‫~ ‪Z ‬‬
‫‪ Z 31‬‬
‫‪ ‬‬
‫~ ‪‬‬
‫‪ Z m1‬‬
‫~‬
‫~‬
‫~‬
‫‪lij"  Zl  ( I  Zl ) 1‬‬
‫~‬
‫~‬
‫~‬
‫~‬
‫‪mij"  Z m  ( I  Z m ) 1‬‬
‫‪uij"  Zu  ( I  Zu ) 1‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫‪‬‬
‫قٌبؾبيی ٍ ؾٌدف ضٍاثٍ ثیي هتغیطّبي هَثط ثط ًَآٍضي زض قطکتّبي نٌؼتی ‪...‬‬
‫قبؾویِ ٍ ّبقوی‬
‫ًْبيتبً ّط کسام اظ حسّبي پبيیي‪ ،‬هیبى ٍ ثبال هثلثای ضا ثاب ّان تطکیات‬
‫کطزُ ٍ هبتطيؽ‪ Ṽ‬هحبؾجِ هیگطزز‪.‬‬
‫زض گبم قكن اقسام ثِ غیطفبظي کطزى اػساز فبظي هیقَز‪ .‬ثسيي هٌظَض‬
‫ٍ‬
‫گبم ّكتن هحبؾجِ‬
‫ثتطتیت اظ خواغ‬
‫کِ‬
‫ٍ‬
‫ّاط ؾاُط ٍ ؾاتَى هابتطيؽ ‪ x‬ثسؾات هایآياس‪ .‬ثؼاس اظ ايٌكااِ‬
‫هحبؾجِ قسًس‪ً ،‬وَزاض قست اثطگصاضي ٍ اثطپصيطي ضؾن قسُ کِ زض‬
‫ثطاي ّط ‪ j ٍ i‬اظ فطهَل (‪ )9‬اؾتدبزُ هیقَز‪.‬‬
‫) ‪(l  4m  u‬‬
‫(‪)9‬‬
‫‪x‬‬
‫‪6‬‬
‫هابتطيؽ ‪ x‬هحبؾاجِ هایگاطزز‪.‬‬
‫ثٌبثطايي ثب تطکیت ثسيي تطکیات‬
‫ٍ ّط چِ ػبهلی هقبزيط ثابالتطي اظ اياي اضظـ ضا ثاِ ذاَز اذتهابل زّاس‪ ،‬اظ‬
‫فطهَل (‪ )10‬کلی هبتطيؽ ‪ x‬ضا ًكبى هیزّس‪.‬‬
‫اّویت ثبالتطي ًیع ثطذَضزاض ذَاّس ثَز ضا کِ ثطاي هكرم کطزى اضتجبٌ ثایي‬
‫~‬
‫‪‬‬
‫‪x1n ‬‬
‫‪~ ‬‬
‫‪ x2 n ‬‬
‫~‬
‫‪‬‬
‫‪ x3n ‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪~ ‬‬
‫‪ xmn ‬‬
‫ٍ ثاط هحاَض ‪،y‬‬
‫ٍاقغ هجٌبي تهوینگیطي اؾات‪ .‬ثاط ضٍي هحاَض ‪،x‬‬
‫قطاض هیگیطًس‪ .‬اضظـّبي ‪ ،D+R‬اّویت ّط ػبهل ضا ًكبى هیزّس‬
‫~ ‪‬‬
‫‪ x11‬‬
‫~ ‪‬‬
‫‪ x21‬‬
‫~‬
‫~ ‪x‬‬
‫‪ x31‬‬
‫‪ ‬‬
‫~ ‪‬‬
‫‪ xm1‬‬
‫ثَقْط اؾتبى ثَقْط ثِ ضٍـ هیبًگیي ؾبزُ ثِ زؾت آهس‪ ،‬هحبؾجِ قاس‪ .‬ثؼاس‬
‫ّدتویي گبم زض ايي تكٌیک هحبؾجِ حس آؾتبًِ اؾت‪ .‬ثطاي حاصف کاطزى‬
‫اظ ايٌكِ هبتطيؽ تهوینگیطي اٍلیِ ثسؾات آهاس‪ ،‬اقاسام ثاِ ًطهاباليع کاطزى‬
‫هؼیبضّبي کن اثط زض هسل اظ حس آؾتبًِ اؾتدبزُ هیقَز‪ .‬زض ضٍـ زيوبتل حاس‬
‫هبتطيؽ ثسؾت آهسُ قس‪. .‬ثطاي ًطهباليع کطزى هبتطيؽ تهوین گطٍّی ثاسيي‬
‫آؾتبًِ هكتطکی ثطاي توبهی زضايِّب هكرم هیگطزز‪ .‬ؾپؽ زضايِّابيی کاِ‬
‫تطتیت ػول هیکٌین کِ حسّبي اػساز فبظي (‪ )l,m,u‬ضا اظ ّن خسا هیکٌین‪،‬‬
‫ػااسز آى ثیكااتط اظ حااس آؾااتبًِ اؾاات زض هاابتطيؽ ‪ٍ U‬اضز قااسُ ٍ ثاِ خاابي‬
‫يؼٌی هبتطيؿی ضا کِ هطثٌَ ثِ حس پبيیي فبظي (‪ )l‬هتغیطّبي هؤثط ثط ًَآٍضي‬
‫زضايِّبيی کِ ػسز آى کوتط اظ حس آؾتبًِ اؾت‪ ،‬ػسز ندط قطاض هایزّاین‪( .‬زض‬
‫قطکتّبي پتطٍقیوی اؾاتبى ثَقاْط ثاَز تكاكیل قاس‪ .‬اياي کابض ضا ثاطاي‬
‫هبتطيؽ ‪)U‬‬
‫حسّبي زيگط اػساز فبظي (‪ً )m,u‬یع ايي کبض تكطاض هیقَز‪ً .‬تیدتابً هابتطيؽ‬
‫‪‬‬
‫(‪)10‬‬
‫~‬
‫~‬
‫‪x13‬‬
‫‪x12‬‬
‫~‬
‫~‬
‫‪x21‬‬
‫‪x21‬‬
‫~‬
‫~‬
‫‪x33‬‬
‫‪‬‬
‫‪x32‬‬
‫‪‬‬
‫~‬
‫~‬
‫‪xm 3‬‬
‫‪xm 2‬‬
‫;‬
‫‪m‬‬
‫(‪)11‬‬
‫‪j‬‬
‫‪j 1‬‬
‫‪m n‬‬
‫‪‬‬
‫‪i‬‬
‫‪i 1‬‬
‫‪mn‬‬
‫‪i 1 j 1‬‬
‫‪m n‬‬
‫‪xij  Ts‬‬
‫(‪)12‬‬
‫‪n‬‬
‫‪ x‬‬
‫‪ij‬‬
‫‪‬‬
‫مطالعه موردی‪:‬‬
‫ثطاي اًدبم ايي پػٍّف اثتسا هبتطيؽ (‪ ) ()7*7‬کِ اظ ازغبم ًظطات افطاز‬
‫ثب تَخِ ثِ ّدت ػبهل کلیسي هؤثط ثط ًَآٍضي قطکتّبي پتطٍقایوی اؾاتبى‬
‫تهوینگیطي اثتسايی ثِ ‪ 3‬هبتطيؽ تجسيل ذَاّس قاس‪ .‬خواغ ؾاُطي ّواِ‬
‫‪n‬‬
‫‪n‬‬
‫‪D R‬‬
‫فبکتَضّب ثبيس ثب تَخِ ثِ فطوّبي ايي تكٌیک ػول هیکٌین =‪.<32‬‬
‫هبتطيؽ ضا ثسؾت آٍضزُ ٍ توبم زضايِّبي ّط هبتطيؽ (هثالً هابتطيؽ هطثاٌَ‬
‫‪TS ‬‬
‫های کٌاین‪ .‬ثٌابثطايي ّاط هاابتطيؽ حاسّبي فابظي ًطهاباليع ذَاّاس قااس‪ .‬زض‬
‫‪U ij  xij‬‬
‫‪‬‬
‫‪U ij  0‬‬
‫زض غیط ايٌهَضت‬
‫ثِ ‪ )l‬ضا اظ ثعضگتطيي هقساض هبتطيؽ هطثََِ (هثالً هبتطيؽ هطثٌَ ثِ ‪ )l‬تقؿین‬
‫فطايٌسّبي قطح زازُ قسُ اظ فطهَل (‪ )4( ٍ )3‬اؾتدبزُ قسُ اؾت‪ .‬ثب تطکیات‬
‫‪ 3‬هبتطيؽ ًطهباليع قسُ هبتطيؽ ًطهباليع ( ) حبنل هیگطزز‪.‬‬
‫خسٍل ‪ -4‬هبتطيؽ ًطهباليع قسُ تهوینگیطي‬
‫‪C7‬‬
‫‪C6‬‬
‫‪0.01‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.021‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.028‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.051‬‬
‫‪0.021‬‬
‫‪0.05‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.027‬‬
‫‪0.055‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.02‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.02‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.021‬‬
‫‪0.019‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.018‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.05‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.018‬‬
‫‪C4‬‬
‫‪0.018‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪.,021‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.02‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.028‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.018‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.05‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪C3‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪.,052‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.021‬‬
‫‪0.05‬‬
‫‪0.059‬‬
‫‪0.027‬‬
‫‪0.015‬‬
‫‪0.027‬‬
‫‪0.028‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.027‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪C2‬‬
‫‪C4‬‬
‫‪C2‬‬
‫‪C1‬‬
‫‪C5‬‬
‫‪C3‬‬
‫‪C1‬‬
‫‪‬‬
‫قٌبؾبيی ٍ ؾٌدف ضٍاثٍ ثیي هتغیطّبي هَثط ثط ًَآٍضي زض قطکتّبي نٌؼتی ‪...‬‬
‫قبؾویِ ٍ ّبقوی‬
‫‪0.051‬‬
‫‪0.055‬‬
‫‪0.021‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.055‬‬
‫‪.021‬‬
‫‪0.021‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.05‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.055‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.018‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.051‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.017‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.021‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.055‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.017‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪C7‬‬
‫‪0.05‬‬
‫‪0.015‬‬
‫‪0.059‬‬
‫‪0.021‬‬
‫‪0.019‬‬
‫‪0.055‬‬
‫‪0.05‬‬
‫‪0.051‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.029‬‬
‫‪C6‬‬
‫‪0.011‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.025‬‬
‫‪0.051‬‬
‫‪0.051‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.051‬‬
‫‪0.021‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.019‬‬
‫‪C5‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫ثؼس اظ ًطهباليع کطزى ًظط افطاز زض اضتجبٌ ثب ضاثُِ ثیي هتغیطّبي هاؤثط‬
‫(‪ )8( ٍ )7‬ثطاي ثسؾت آٍضزى هبتطيؽ ‪ Ṽ‬هطثٌَ ثِ حسّبي فبظي اؾاتدبزُ‬
‫قطکتّبي پتطٍقیوی اؾتبى ثَقْط ثب اؾاتدبزُ اظ تكٌیاک زيوبتال فابظي‬
‫هی قَز‪ .‬زض ًْبيت ثب تطکیت ‪ 3‬هبتطيؽ‪ ،‬هبتطيؽ ‪ Ṽ‬کِ زض خسٍل ‪ً 2‬كابى‬
‫هیثبيؿت هبتطيؽ (‪ )Ṽ‬ضا هحبؾجِ کٌین‪ .‬هبتطيؽ ‪ Ṽ‬ثطاي ّاط‬
‫ثِ هبتطيؽّبي‬
‫هطثاٌَ‬
‫زازُ قسُ اؾت ثِ زؾت هیآيس‪.‬‬
‫هحبؾجِ قسُ ٍ اظ فطهَلّابي (‪ٍ )6‬‬
‫خسٍل ‪ -5‬هبتطيؽ هحبؾجِ قسُ (‪)Ṽ‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.0251‬‬
‫‪0.0252‬‬
‫‪0.0252‬‬
‫‪0.0112‬‬
‫‪0.0755‬‬
‫‪0.0225‬‬
‫‪0.0555‬‬
‫‪0.0751‬‬
‫‪0.0251‬‬
‫‪0.019‬‬
‫‪0.017‬‬
‫‪0.0255‬‬
‫‪0.0555‬‬
‫‪0.0522‬‬
‫‪0.07‬‬
‫‪0.0521‬‬
‫‪0.0125‬‬
‫‪0.0822‬‬
‫‪0.0212‬‬
‫‪0.0552‬‬
‫‪0.0552‬‬
‫‪0.0257‬‬
‫‪0.027‬‬
‫‪0.0152‬‬
‫‪0.0825‬‬
‫‪0.0222‬‬
‫‪0.0525‬‬
‫‪0.0552‬‬
‫‪0.0522‬‬
‫‪0.0252‬‬
‫‪0.028‬‬
‫‪0.0511‬‬
‫‪0.0897‬‬
‫‪0.0951‬‬
‫‪0.0251‬‬
‫‪0.0559‬‬
‫‪0.089‬‬
‫‪0.0525‬‬
‫‪0.0088‬‬
‫‪0.0288‬‬
‫‪0.0251‬‬
‫‪0.0577‬‬
‫‪0.0277‬‬
‫‪0.077‬‬
‫‪0.0782‬‬
‫‪0.0079‬‬
‫‪0.0152‬‬
‫‪0.0225‬‬
‫‪0.0585‬‬
‫‪0.0551‬‬
‫‪0.0551‬‬
‫‪0.087‬‬
‫‪0.0125‬‬
‫‪0.097‬‬
‫‪0.0521‬‬
‫‪0.0251‬‬
‫‪0.0722‬‬
‫‪0.0852‬‬
‫‪0.0155‬‬
‫‪0.0023‬‬
‫‪0.0121‬‬
‫‪0.0321‬‬
‫‪0.0388‬‬
‫‪0.0223‬‬
‫‪0.0258‬‬
‫‪0.0729‬‬
‫‪0.0735‬‬
‫‪0.0719‬‬
‫‪0.0271‬‬
‫‪0.0571‬‬
‫‪0.0782‬‬
‫‪0.0388‬‬
‫‪0.0723‬‬
‫‪0.0159‬‬
‫‪0.0371‬‬
‫‪0.0527‬‬
‫‪0.0253‬‬
‫‪0.0927‬‬
‫‪0.0891‬‬
‫‪0.0225‬‬
‫‪0.0255‬‬
‫‪0.0255‬‬
‫‪0.0222‬‬
‫‪0.055‬‬
‫‪0.0751‬‬
‫‪0.0581‬‬
‫‪0.0252‬‬
‫‪0.0115‬‬
‫‪0.0175‬‬
‫‪0.0871‬‬
‫‪0.0577‬‬
‫‪0.0521‬‬
‫‪0.0915‬‬
‫‪0.0251‬‬
‫‪0.0222‬‬
‫‪0.0789‬‬
‫‪0.0812‬‬
‫‪0.0218‬‬
‫‪0.0272‬‬
‫‪0.089‬‬
‫‪0.089‬‬
‫‪0.0215‬‬
‫‪0.0152‬‬
‫‪0.0052‬‬
‫‪0.0125‬‬
‫‪0.0521‬‬
‫‪0.0221‬‬
‫‪0.052‬‬
‫‪0.0125‬‬
‫‪0.571‬‬
‫‪0.0525‬‬
‫‪0.0222‬‬
‫‪0.0221‬‬
‫‪0.0529‬‬
‫‪0.00751‬‬
‫‪0.0122‬‬
‫‪0.0222‬‬
‫‪0.0251‬‬
‫‪0.0258‬‬
‫‪0.0111‬‬
‫‪0.0219‬‬
‫‪0.0225‬‬
‫‪0.0195‬‬
‫‪0.0202‬‬
‫‪0.0222‬‬
‫‪0.0522‬‬
‫‪0.0715‬‬
‫‪0.0231‬‬
‫‪0.0715‬‬
‫‪0.0851‬‬
‫‪0.0558‬‬
‫‪0.0215‬‬
‫‪0.0151‬‬
‫‪C7‬‬
‫‪0.0801‬‬
‫‪0.0251‬‬
‫‪0.0251‬‬
‫‪C6‬‬
‫‪0.0525‬‬
‫‪0.0512‬‬
‫‪0.0112‬‬
‫‪C5‬‬
‫‪0.0212‬‬
‫‪0.0227‬‬
‫‪0.0521‬‬
‫‪C4‬‬
‫‪0.0125‬‬
‫‪0.0251‬‬
‫‪0.0257‬‬
‫‪C3‬‬
‫‪0.0055‬‬
‫ثؼس اظ ايي هطحلِ هحبؾجِ (‪ )R ٍ D‬هیثبقس‪ .‬کِ زض آى ‪ D‬خوغ ضزيف ٍ ‪R‬‬
‫‪C2‬‬
‫‪C6‬‬
‫‪C4‬‬
‫‪C2‬‬
‫‪C1‬‬
‫‪C7‬‬
‫‪C5‬‬
‫‪C3‬‬
‫‪C1‬‬
‫خسٍل ‪ -6‬هحبؾجبت (‪)R ٍ D‬‬
‫خوغ ؾتَى اؾت‪ ٍ .‬ثب تَخِ ثِ ضٍـ هطکع خبشثِ اظ حبلت فبظي ذبضج قسًس‪ٍ .‬‬
‫‪D-R‬‬
‫‪D+R‬‬
‫‪R‬‬
‫‪D‬‬
‫ؾپؽ (‪ )D-R( ٍ )D+R‬هحبؾجِ قس‪ .‬کِ ًتبيح هحبؾجبت زض خسٍل (‪ )6‬اهسُ‬
‫‪-0.0525‬‬
‫‪0.47372‬‬
‫‪0.26311‬‬
‫‪0.21061‬‬
‫‪C1‬‬
‫‪0.07432‬‬
‫‪0.4894‬‬
‫‪0.20754‬‬
‫‪0.28186‬‬
‫‪C2‬‬
‫‪-0.06812‬‬
‫‪0.34826‬‬
‫‪0.20819‬‬
‫‪0.14007‬‬
‫‪C3‬‬
‫زفبظي کطزى هبتطيؽ هحبؾجِقسُ (‪ )Ṽ‬زضخسٍل فبظي قوبضُ ‪ 7‬ثِ زؾت آهسُ‬
‫‪0.13862‬‬
‫‪0.3457‬‬
‫‪0.10354‬‬
‫‪0.24216‬‬
‫‪C4‬‬
‫‪-0.01725‬‬
‫‪0.21723‬‬
‫‪0.11724‬‬
‫‪0.09999‬‬
‫‪C5‬‬
‫اؾت‪ .‬زضخِ تأثیطگصاضي ٍ تأثیطپصيطي ّطيک اظ هتغیطّبي هؤثط ثط ًَآٍضي زض‬
‫‪0.06093‬‬
‫‪0.47467‬‬
‫‪0.20687‬‬
‫‪0.2678‬‬
‫‪C6‬‬
‫قطکتّبي پتطٍقیوی اؾتبى ثَقْط هكرم قس‪ ٍ .‬ثط ضٍي قكل ضؾن قس‪.‬‬
‫‪0.12177‬‬
‫‪0.29825‬‬
‫‪0.08824‬‬
‫‪0.21001‬‬
‫‪C7‬‬
‫اؾت‪ .‬آذطيي هطحلِ ضؾن ًوَزاض تأثیط هؿتقین ٍ غیطهؿتقین ثب تَخِ ثِ‬
‫(‪ )D-R( ٍ )D+R‬هیثبقس ٍ ّوچٌیي ثب اؾتدبزُ اظ خسٍل (‪ )5‬کِ زض ٍاقغ اظ‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫قٌبؾبيی ٍ ؾٌدف ضٍاثٍ ثیي هتغیطّبي هَثط ثط ًَآٍضي زض قطکتّبي نٌؼتی ‪...‬‬
‫قبؾویِ ٍ ّبقوی‬
‫هیقَز‪ ،‬هتغیط (‪ )C1‬يؼٌی هتغیط فطٌّگ تغییط زض ثیي کبضکٌبى يكی اظ‬
‫خسٍل ‪ -7‬هبتطيؽ زفبظي قسُ‬
‫‪C7‬‬
‫‪‬‬
‫هَاًغ ًَآٍضي قطکتّبي پتطٍقیوی زض اؾتبى ثَقْط اؾت ٍ ثبيس حل قَز‪.‬‬
‫‪C1‬‬
‫‪C5‬‬
‫‪C2‬‬
‫‪C3‬‬
‫‪C2‬‬
‫‪C1‬‬
‫‪0.31‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.027‬‬
‫‪0.02‬‬
‫‪0.032‬‬
‫‪0.032‬‬
‫‪0.0130‬‬
‫‪C1‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.011‬‬
‫‪0.56‬‬
‫‪0.02‬‬
‫‪0.031‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.037‬‬
‫‪C2‬‬
‫‪ )2‬هتغیط (‪ )C2‬هتغیطي اؾت کِ ثط هتغیط (‪ )C7,C5‬اثط هیگصاضز ٍ اظ هتغیط‬
‫(‪ )C4‬اثط هیپصيطز‪َ ٍ .‬جق فطو تكٌیک زيوبتل چَى )‪( (0.4894‬‬
‫)‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.011‬‬
‫‪0.01‬‬
‫‪0.03‬‬
‫‪0.031‬‬
‫‪0.022‬‬
‫‪0.023‬‬
‫‪C3‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.087‬‬
‫‪0.01‬‬
‫‪0.01‬‬
‫‪0.011‬‬
‫‪0.64‬‬
‫‪0.076‬‬
‫‪C2‬‬
‫ٍ( ‪(;(0.07432‬‬
‫‪0.023‬‬
‫‪0.028‬‬
‫‪0.01‬‬
‫‪0.02‬‬
‫‪0.029‬‬
‫‪0.013‬‬
‫‪0.0291‬‬
‫‪C1‬‬
‫ػولكطز هسيطيت‪ ،‬هتغیطي اؾت کِ هككل ًَآٍضي زض قطکتّبي پتطٍقیوی‬
‫‪0.012‬‬
‫‪0.020‬‬
‫‪0.09‬‬
‫‪0.01‬‬
‫‪0.011‬‬
‫‪0.017‬‬
‫‪0.074‬‬
‫‪C1‬‬
‫اؾتبى ثَقْط ضا حل هیکٌس ٍ ثبيس زض اٍلَيت تَخِ قطاض گیطز‪.‬‬
‫‪0.03‬‬
‫‪0.02‬‬
‫‪0.02‬‬
‫‪0.01‬‬
‫‪0.0210‬‬
‫‪0.021‬‬
‫‪0.012‬‬
‫‪C7‬‬
‫) ثٌبثطايي هیتَاى گدت کِ هتغیط (‪ )C2‬يؼٌی هتغیط‬
‫‪ )3‬هتغیط (‪ )C3‬يؼٌی هتغیط تَخِ ثِ ذَاؾتِّبي هكتطي هتغیطي‬
‫اؾت کِ ًِ اظ ّیچ هتغیطي تأثیط هیپصيطيس ٍ ًِ ثط ّیچ هتغیطي اثط‬
‫نتیجهگیری‬
‫هیگصاضز ٍ ثب تَخِ ثِ فطو زيوبتل گدتِ هیقَز ايي هتغیط‪ ،‬هتغیطي‬
‫ثسٍى تطزيس قطايٍ حبکن ثط ثؿیبضي اظ ؾبظهبىّب تدبٍت قگطفی ثب‬
‫هؿتقل زض ايدبز ًَآٍضي زض قطکتّبي پتطٍقیوی اؾتبى ثَقْط اؾت‪.‬‬
‫گصقتِ پیسا کطزُ اؾت‪ .‬اهطٍظُ ؾبظهبىّب ثب چبلفّبي هتؼسزي ضٍثطٍ‬
‫‪ )2‬هتغیط (‪ )C4‬هتغیطي اؾت کِ ثط هتغیط (‪ )C6,C4,C1‬اثط هیگصاضز‬
‫ّؿتٌس‪ .‬گطايف ثِ ؾوت خْبًی قسى‪ ،‬تغییط ٍ تحَالت فٌبٍضاًِ‪،‬‬
‫ٍ اظ هتغیط (‪ )C6‬اثط هیپصيطز‪َ ٍ .‬جق فطو تكٌیک زيوبتل چَى‬
‫‪( ‬‬
‫هكتطيگطايی‪ ،‬قست ٍ تٌَع ضقبثت ثیي ؾبظهبىّب ضا افعايف زازُ اؾت‪ .‬ثب‬
‫(‬
‫تَخِ ثِ اّویت ًَآٍضي زض نٌبيغ هیتَاى گدت ّوِ ؾبظهبىّب ثطاي ثقب‬
‫هیقَز‪ ،‬کِ هتغیط (‪ )C4‬يؼٌی هتغیط خصة ؾطهبيِگصاضي ٍ قطايٍ هبلی‬
‫ًیبظهٌس اًسيكِّبي ًَ ٍ ًظطات ثسيغ ٍ تبظُاًس زض ايي تحقیق هتغیطّبي هؤثط‬
‫هتغیطي اؾت هؿتقل کِ ضٍي تؼسازي اظ هتغیطّبي هؤثط ثط ًَآٍضي زض‬
‫ثط ًَآٍضي ثب اؾتدبزُ اظ تكٌیک زيوبتل فبظي زض قطکتّبي پتطٍقیوی‬
‫قطکتّبي پتطٍقیوی اؾتبى ثَقْط‪ ،‬اثط هیگصاضز‪.‬‬
‫) ٍ (‪( =(0.13862‬‬
‫) ثٌبثطايي گدتِ‬
‫اؾتبى ثَقْط قٌبؾبيی ٍ ّوچٌیي زضخِ تأثیطگصاضي ٍ تأثیطپصيطي ايي‬
‫‪ )5‬هتغیط (‪ )C5‬هتغیطي اؾت کِ ثط هتغیط )‪ (C6‬اثط ًساضز ٍ زٍ هتغیط‬
‫ػَاهل ًؿجت ثِ ّن تؼییي قسُاًس‪ .‬ثسيي هٌظَض ثیؿتٍقف هتغیط هؤثط ثط‬
‫(‪ )C2,C6‬ثط ضٍي آى اثط هیگصاضز‪َ .‬جق فطو تكٌیک زيوبتل چَى‬
‫ًَآٍضي زض قطکتّبي پتطٍقیوی اؾتبى ثَقْط قٌبؾبيی ٍ ؾپؽ ثب اؾتدبز‬
‫اظ فطايٌس تحلیل قجكِاي فبظي ثِ ّدت ػبهل هْن کبّف يبفتٌس‪ .‬زض ًْبيت‬
‫زضخِ تأثیطگصاضي ٍ تأثیطپصيطي آًْب ثب اؾتدبزُ اظ تكٌیک‬
‫(‪ ٍ )FUZZY DEMATEL‬ضؾن قكل هكرم گطزيس‪.‬‬
‫(‬
‫‪( ‬‬
‫) ٍ(‪( =(-0.01725‬‬
‫) ثٌبثطايي گدتِ‬
‫هیقَز‪ ،‬کِ هتغیط (‪ )C5‬يؼٌی هتغیط اًؼُبفپصيطي هحهَل هتغیطي اؾت‬
‫هؿتقل کِ فبکتَضّبي کوی اظ هتغیطّبي ًَآٍضي قطکتّبي پتطٍقیوی‬
‫اؾتبى ثَقْط ضٍي آى اثط هیگصاضز‪.‬‬
‫‪ )1‬هتغیط (‪ )C6‬هتغیطي اؾت کِ ثط هتغیط (‪ّ )C1،C4,C5,C7‬ن اثط‬
‫هیگصاضز ٍ ّن اظ آًْب اثط هیپصيطز‪َ ٍ .‬جق فطو تكٌیک زيوبتل چَى‬
‫(‪( (0.47467‬‬
‫) ٍ (‪(;(0.06093‬‬
‫) ثٌبثطايي گدتِ‬
‫هیقَز‪ ،‬کِ هتغیط (‪ )C1‬يؼٌی هتغیط اؾتدبزُ اظ فٌبٍضيّبي خسيس‪،‬‬
‫هتغیطي اؾت کِ هككل ّؿتِاي هؿئلِ ًَآٍضي زض قطکتّبي پتطٍقیوی‬
‫اؾتبى ثَقْط ضا حل هیکٌس ٍ ثبيس زض اٍلَيت قطاض گیطز‪.‬‬
‫‪ )7‬هتغیط (‪ )C7‬هتغیطي اؾت کِ ثط هتغیط (‪ )C6‬اثط هیگصاضز ٍ اظ زٍ‬
‫هتغیط (‪ )C2,C1،C6‬اثط هیپصيطز‪َ ٍ .‬جق فطو تكٌیک زيوبتل چَى‬
‫قكل (‪)1‬‬
‫زض ايي پػٍّف ثب اؾتدبزُ اظ ضؾن قكل ٍ ّوچٌیي هقبزيط‬
‫) ‪( (0.29825‬‬
‫) ٍ )‪(;-(0.12177‬‬
‫) ثٌبثطايي گدتِ‬
‫)) ٍ ّوچٌیي تؼساز فلفّبي ذطٍخی ٍ ٍضٍزي‬
‫هیقَز‪ ،‬هتغیط (‪ )C7‬يؼٌی هتغیط اقساهبت ٍ حوبيتّبي زٍلت يكی زيگط‬
‫ّط هؼیبض ٍ ثب زض ًظط گطفتي فطوّبي زيوبتل اقسام ثِ ًتیدِگیطي قس‪.‬‬
‫اظ هتغیط هْن زض ايدبز ًَآٍضي زض قطکتّبي پتطٍقیوی اؾتبى ثَقْط‬
‫کِ زض ًْبيت زضخِ تأثیطگصاضي ٍ تأثیطپصيطي ٍ ّوچٌیي قست اثطگصاضي ٍ‬
‫اؾت ٍ ثبيس هَضز تَخِ قطاض گیطز‪.‬‬
‫((‬
‫)‪( ،‬‬
‫اثطپصيطي هؼیبضّب ثِ قكل ظيط ثیبى قس‪.‬‬
‫‪ )1‬هتغیط (‪ )C1‬هتغیطي اؾت کِ ثط هتغیط (‪ )C7‬اثط هیگصاضز ٍ اظ زٍ‬
‫هتغیط (‪ )C4,C6‬اثط هیپصيطز‪َ .‬جق فطو تكٌیک زيوبتل چَى‬
‫(‪( (0.47372‬‬
‫) ٍ(‪(;(-0.0525‬‬
‫) ثٌبثطايي گدتِ‬
... ‫قٌبؾبيی ٍ ؾٌدف ضٍاثٍ ثیي هتغیطّبي هَثط ثط ًَآٍضي زض قطکتّبي نٌؼتی‬
‫قبؾویِ ٍ ّبقوی‬
1394 ‫ ثْبض‬،42 ُ‫ قوبض‬،‫ ؾبل يبظزّن‬،‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‬

‫منابع‬
19. G. R. Iyer and e. al.. "Innovation and new product introductions
in emerging markets: Strategic recommendations for the Indian
market," Industrial Marketing Management, vol. 35, 2006.
20. M .P. Hekkert and e. al, "A new approach for analysing
technological change," Technological Forecasting & Social
Change, pp. 32-39, 2007.
21. M. J. Mol and J. Birkinshaw, "The sources of management
innovation: When firms introduce new management practices ",
Business Research pp. 42-48, 2009.
22. J. V. Jurado and e. al, "The effect of external and internal factors
on firms’ product innovation," Research Policy, vol. 37, 2008.
23. R. C. Calia and e. al, "Innovation networks: From technological
development
to
business
model
reconfiguration.,"..
Technovation vol. 27, pp. 12-43, 2007.
24. J. Hall and R. Kerr, "Innovation dynamics and environmental
technologies: the emergence of fuel cell technology," Cleaner
Production vol. 11, 2003.
25. F. J. Montes and e. al " ,Influence of support leadership and
teamwork cohesion on organizational learning, innovation
and performance an empirical examination " Technovation,
vol. 25, 2005.
26. L. H. Lynn and e. al, "Technology communities and innovation
communities,". Eng. Technol. Manage, vol. 14, pp. 12-21, 1997.
27. A. Osborn, Applied Imagination: Principles and Procedures
of Creative Problem Solving. New York: Charles Scribner's
Sons, 1953.
28. D. I. Prajogo and A. S. Sohal, "TQM and innovation: a
literature review and research framework," Technovation, vol.
21, pp. 32-54, 2001.
29. M. Škerlavaj and e. al., "Organizational learning culture,
innovative culture and innovations in South Korean firms,"
Expert Systems with Applications, vol. 37, 2010.
30. S. P. Robbins, Organization theory: structure, design, and
applications, 3 ed.: Prentice Hall, 1987.
31. Bovee and a. et, Management: Mc Grow Hill Book Co, 1993.
32. M. Jassbi, F. Mohamadnejad, and H. Nasrollahzadeh, A Fuzzy
DEMATEL framework for modeling cause and effect
relationships of strategy, 2010.
33. J. Shieh, H. Wu, and K. Huang, "A DEMATEL method in
identifying key success factors of hospital service quality,"
Knowledge-Based Systems, pp. 277–282, 2010.
34. Y. Lee, M. Li, H. Yen, and T. Huang, "Analysis of adopting an
integrated decision makingtrial and evaluation laboratory on a
technology acceptance model," Expert Systems with
Applications, pp. 1745-1754, 2010.
35. Z. Quan, i. HuangWeila, and Y. Zhang, "Identifying critical
success factors in emergency management using a fuzzy
DEMATEL method," Safety Science vol. , pp. 243–252, 2011
1. C. H. Wang and et.al., "Evaluating firm technological innovation
capability under uncertainty," Technovation vol. 28, 2008.
2. Montes.F.J. and e. al, " Influence of support leadership and
teamwork cohesion on organizational learning, innovation
and performance an empirical examination " Technovation,
vol. 25, 2005.
3. S. Thornhill, "Knowledge, innovation and firm performance in
high- and low-technology regimes," Business Venturing, vol.
21, 2006.
4. B. B. Allred and Park.W.G, "The influence of patent protection
on firm innovation investment in manufacturing industries,"
International Management vol. 13, pp. 11-23, 2007.
5. Ong.C.-H., "Factors affecting indivual innovation: an
examination within a Japanese subsidiary in Singapore,"
Technovation, vol. 23, 2003.
6. D. Wan and e. al., "Determinants of firm innovation in
Singapore," Technovation, vol. 25, 2005.
7. M. Škerlavaj and a. et, " Organizational learning culture,
innovative culture and innovations in South Korean firms,"
Expert Systems with Applications vol. 37, 2010.
8. Tang.J., "Competition and innovation behaviour," Research
Policy vol. 35, 2006.
9. S. Damanpour. F. GopalakrishnanrJ, "Theories of organizational
structure and innovation adoption: the role of environmental
change," Eng. Technol. Manage, pp. 15-24, 1998.
10. S. Chung, "Building a national innovation system through regional
innovation systems " Technovation, vol. 22, pp. 23-34, 2002.
11. E. Pol and S. Ville, "Social innovation: Buzz word or enduring
term," Socio-Economics vol. 38, pp. 12-24, 2009.
12. C.-H. Ong, "Factors affecting indivual innovation: an
examination within a Japanese subsidiary in Singapore,"
Technovation, vol. 23, 2003.
13. D. Coronado, "Attitudes to innovation in peripheral economic
regions,". Research Policy vol. 37, pp. 23-43, 2008.
14. C. Hipp and H. Grupp, "Innovation in the service sector: The
demand for service-specific innovation measurement concepts
and typologies.," Research Policy vol. 34, pp. 31-34, 2005.
15. M. p. Warren, "Technological innovation antecedents in the UK
ceramics industry," Int. J. Production Economics vol. 65, pp.
35-41, 2000.
16. D. e. a. Chudnovsky, "Innovation and productivity in
developing countries: A study of Argentine manufacturing
firms’ behavior (1992–2001). ," Research Policy vol. 35, pp.
34-45, 2006.
17. D. Doloreux, "What we should know about regional systems of
innovation," Technology in Society, vol. 24, 2002.
18. R. Cappetta and e. al, ") Convergent designs in fine fashion: An
evolutionary model for stylistic innovation.,".. Research Policy
vol. 35, pp. 23-51, 2006.
‫ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ‬
‫ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﺬﻑ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺿﻌﻒﻫﺎ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ‬
‫ﻣﺮﻳﻢ ﻋﺎﺷﻮﺭﻱ‬
‫ﻧﺠﻤﻪ ﺟﻮﺭﻳﺎﻥ‬
‫‪‬‬
‫ﻓﺮﻳﺪ ﺧﻮﺵ ﺍﻟﺤﺎﻥ‬
‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻋﺎﻟﻲ ﺳﺮﺍﻭﺍﻥ‪ ،‬ﺳﺮﺍﻭﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﺎﻫﻨﺮ‪ ،‬ﻛﺮﻣﺎﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪maryam.ashoori@gmail.com‬‬
‫‪najmejooriyan@yahoo.com‬‬
‫‪khoshalhanfarid@yahoo.com‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ‪1392/11/11 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ‪1393/04/29 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮﺵ‪1393/06/12 :‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪﻩ‬
‫ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻫﻤﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻭﻳﺲ ﺭﻭﻱ ﻭﺏ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻱ ﺍﻋﺘﻴﺎﺩﺁﻭﺭ ﺩﺭ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺪ ﺩﻫﻨﺪﻩﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ‬
‫ﻣﺰﺍﻳﺎﻱ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻭﺭﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻴﺎﺩ ﻭ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺟﺪﻱ ﺍﺭﺯﺵ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺍﺑﺮ ﺩﺭ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ‬
‫ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺍﻩﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺭﻭﻱ ﺍﺑﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻭ ﺳﺮﻭﻳﺲ ﺍﺑﺮ ﺑﻬﺮﻩ ﺟﺴﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺮﻑ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎﺕ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺍﺑﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﻴﺎﺩﻩﺳﺎﺯﻱ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺭﻭﻱ ﺍﺑﺮ‬
‫ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺗﺠﺎﺭﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻫﺴﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ‪ SWOT‬ﺑﺮﺍﻱ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﺑﺮ ﻭ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺒﺪﻳﻞ‬
‫ﺿﻌﻒﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﻮﺕ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﺷﺪﻥ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ‬
‫ﺑﻬﺮﻩﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻋﺎﺩﻱ ﻛﻤﻚ ﺷﺎﻳﺎﻥ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺧﻮﺩ ﺳﺒﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﻮﺩﺁﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﻛﺴﺐ ﻭ‬
‫ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻱ‬
‫ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ؛ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ؛ ﺗﺤﻠﻴﻞ ‪SWOT‬؛ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ ﺳﺎﺯ ﻭ ﻛﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺫﺧﻴﺮﻩﺳﺎﺯﻱ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛـﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺑﺮﻫـﺎ ﺍﺯ ﻛـﺎﺭﺑﺮﺍﻥ‬
‫ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﺮﻭﻳﺲﻫـﺎﻱ‬
‫ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺁﻥﻫﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺳﺮﻭﻳﺲﻫﺎﻱ ﺍﺑﺮﻱ ﺭﺍ‬
‫ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺮﻭﻉ ﻳﻚ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫـﺎﻱ ﻣـﺎﻟﻲ ﭘـﺎﻳﻴﻦﺗـﺮ‬
‫ﺳﻬﻴﻢ ﺩﺍﻧﺴﺖ ]‪ .[1‬ﻇﻬﻮﺭ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ ﻳﻚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﺳﺎﺳـﻲ ﺩﺭ‬
‫ﻣﺴــﻴﺮ ﺳــﺮﻭﻳﺲﻫــﺎﻱ ﻓﻨــﺎﻭﺭﻱ ﺍﻃﻼﻋــﺎﺕ ﻛــﻪ ﻧﻮﺁﻭﺭﺍﻧــﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺳــﻌﻪﻳﺎﻓﺘــﻪ‪،‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮﺵﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻘﻴﺎﺱﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﺮﻭﺯ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﺪﻩ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺭﺍ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﺩﻫﺪ ]‪.[6‬‬
‫ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ ﺍﺯ ﺑﺴﺘﺮ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻥ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺳﺮﻭﻳﺲﻫﺎﻱ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺑﺮ‬
‫ﻫﺮ ﺳﺮﻭﻳﺴﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﺸﺘﺮﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ]‪ .[2‬ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺍﺯ ﺩﻳـﺪ‬
‫ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﺑﺮﻱ ﻧﮕـﺎﻩ ﻛﻨـﻴﻢ‪ ،‬ﺷـﺒﻜﻪﻫـﺎﻱ ﺍﻧﺘﻘـﺎﻝ ﺍﻃﻼﻋـﺎﺕ‬
‫‪ ‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ‬
‫ﺑــﺰﺭگ‪ ،‬ﻣﺴــﻄﺢ ﻭ ﮔﻨــﮓﺗــﺮ ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨــﻲ ﺍﺯ ﭘﻴﭽﻴــﺪﮔﻲ ﻣﺮﺑــﻮﻁ ﺑــﻪ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻝ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻱ ﺧـﻮﺩ‬
‫ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻻﻳﻪﻫـﺎﻱ ﻧـﺮﻡﺍﻓـﺰﺍﺭﻱ ﻣﺮﺑـﻮﻁ‬
‫ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻡ ﺳﺮﻭﻳﺲﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﻳﺎ ﺳﺮﻭﻳﺲ ﺍﺑﺮﻱ‬
‫ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺳﺮﻭﻳﺲﺩﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﺑﺮﻱ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻡ‬
‫ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﻭﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺍﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ‬
‫ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻲ ﻭ ﺳﺮﻋﺖ ﻋﻤﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻝ‬
‫ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮﺩ ]‪.[5‬‬
‫ﻣﺤﻴﻂ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻧﻴﻚ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﻢﺍﻛﻨﻮﻥ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﻗﺎﺑﺖ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﺳﺮﻳﻊ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ‪ ،‬ﻭﺏ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺍﺑﺮﻱ‬
‫ﻧﻮﻳﺪ ﺣﻞ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲﺩﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ‪ ،‬ﻧﮕﺮﺍﻧﻲﻫﺎﻱ‬
‫ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ‪ ،‬ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎﺕ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ‬
‫ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﺎﺯ ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ ]‪ .[7‬ﺭﺍﻳﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻳﻜﻪ ﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ‬
‫‪‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫هیقٌبؾین تٌبقضی ضا هٌؼکؽ هیًوبيس؛ اظ يک ؾَ‪ ،‬کبهپیَتطّب ثِ زًجبل‬
‫ضايبًف اثطي اظ زيس کؿت ٍ کبض؛ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي حصف يب کبّف ضؼفّب ٍ تْسيسّب‬
‫ػبقَضي‪ ،‬خَضيبى ٍ ذَـ الحبى‬
‫سيستم ابر‬
‫ايي ّؿتٌس کِ ثِ نَضت ًوبيی قَيتط ظبّط قًَس ٍ ّعيٌِ ّط ٍاحس اظ‬
‫زاياًص ابسي چيست؟‬
‫ضايبًف ثِ ؾطػت افت هیًوبيس‪ .‬اظ ؾَي زيگط‪ ،‬چَى ضايبًف زض ؾبظهبىّب‬
‫ضايبًف اثطي زض ّط زٍ ظهیٌِ ػلوی ٍ نهٌؼتی ثههَضت قبثهل تهَخْی‬
‫ثیكتط فطاگیط قسُ اؾت‪ ،‬افعايف پیییسگی هسيطيت ظيطثٌبي ؾبذتبضّبي‬
‫گؿتطـ يبفتِ اؾت‪ٍ ،‬لی ٌَّظ زض حبل ضقس اؾت‪ .‬ضطٍضتبً ّسف آى يکهی‬
‫اطالػبت غیطهتدبًؽ ٍ زازُ ٍ ًطمافعاض تَظيغ قسُ‪ ،‬ضايبًف ضا ًؿجت ثِ قجل‬
‫کطزى هسل ؾَزهٌسي اقتهبزي ثب تَؾؼِ تکبهلی چٌسيي ضٍيکطز هَخَز ٍ‬
‫زض يک ؾبظهبى گطاىتط کطزُ اؾت‪ًَ .‬يس ضايبًف اثطي اضائِ ّوِ ػولکطز‬
‫فٌبٍضيّبي ضايبًكی قبهل ذسهبت تَظيهغ قهسُ‪ ،‬ثطًبههِّهبي کهبضثطزي ٍ‬
‫ؾطٍيؽّبي فٌبٍضي اطالػبت هَخَز (زض حقیقت تَاًب ؾبذتي ػولکطزّبي‬
‫ظيطثٌبي اطالػبتی‪ -‬قبهل هٌبثغ کبهپیَتطي‪ ،‬قجکِّب ٍ هٌبثغ شذیطُؾبظي‪-‬‬
‫خسيس کِ تبکٌَى اخطاًكسًی ّؿتٌس) هیثبقس ثِ طَضيکِ ثهَضت‬
‫هیثبقس‪ .‬زض خَاهغ فٌبٍضي اطالػبت زضثبضُ ايٌکِ چطَض يک اثط ثب هسلّبي‬
‫چكوگیطي ّعيٌِّبي ضايبًف ضا کبّف هیزّس ٍ ثؿیبضي اظ ؾبظهبىّب اظ‬
‫هَخَز تفبٍت زاضز ٍ چطَض ايي تفبٍتّب زض پصيطـ آى تهأثیط ههیگهصاضز‪،‬‬
‫اؾتقطاض ثطـ‪ -‬لجِ ذسهبت فٌبٍضي اطالػبت خلَگیطي هیکٌٌس‪ .‬ايٌیٌیي‬
‫آقفتگی ٍخَز زاضز‪ .‬ثؼضیّب يک اثط ضا ثؼٌَاى يک اًقالة نهٌؼتی خسيهس‬
‫ًَيسي هٌدط ثِ اًتظبض ثعضگی هیقَز ]‪.[6‬‬
‫هیثیٌٌس زضحبلیکِ زيگطاى آًطا يک اًقهالة نهٌؼتی طجیؼهی‪ ،‬اقتههبزي ٍ‬
‫ؾبظهبىّب ثِ طَض فعايٌسُ زضيبفتِاًس کِ ؾطهبيِگصاضيّبي قبثل تَخِ زض‬
‫فطٌّگی هالحظِ هیکٌٌس ]‪.[8‬‬
‫فٌبٍضي اطالػبت اغلت کوتط هَضز ثْطُثطزاضي اؾت‪ .‬يک هطبلؼِ اذیط اظ‬
‫ثب ايي حبل‪ ،‬ضايبًف اثطي يک ًوًَِ هْن ثب پتبًؿیل کبّف قبثل تَخهِ‬
‫هطاکع زازُ ‪ 6‬قطکت‪ً ،‬كبى زاز کِ ثیكتط ؾطٍيؽزٌّسُّب فقط اظ ‪%30-10‬‬
‫ّعيٌِّب اظ ططيق ثْیٌِ ؾبظي ٍ افعايف ثبظزُ ػولیهبتی ٍ اقتههبزي اؾهت‪.‬‬
‫قسضت هحبؾجبتی زض زؾتطؼقبى اؾتفبزُ هیًوبيٌس‪ ،‬حبل آًکِ‬
‫ثؼالٍُ ضايبًف اثطي تَاًؿتِ ثِ هیهعاى قبثهل تهَخْی ّوکهبضي‪ ،‬چهبثکی ٍ‬
‫کبهپیَتطّبي ضٍهیعي هیبًگیي ظطفیت ثْطٍُضي کوتط اظ ‪ %5‬زاضًس ]‪ .[6‬ثب‬
‫هقیبؼ ضا هبًٌس يک هسل تَاًهبي ضايبًكهی ػوهَهی خْهبًی ضٍي قهبلَزُ‬
‫ايي حبل آيب ثب اؾتفبزُ اظ ًَآٍضيّبي فٌبٍضي اطالػبت هیتَاى اظ نطف‬
‫ايٌتطًت افعايف زّهس ]‪ .[8‬اههطٍظُ قهطکتّهبي کؿهت ٍ کهبض کَچهک ٍ‬
‫ّعيٌِ ظيبز ثطاي اهَض هؼوَلی خلَگیطي ًوَز؟‬
‫هتَؾط زضيبفتِاًس کِ ثؿبزگی ثب ثْطُگیطي اظ اثط ههیتَاًٌهس اظ زؾتطؾهی‬
‫آيب ضاّی ثطاي ثْطُگیطي هقطٍى ثِ نطفِ ٍ اقتهبزي اظ ظطفیت ٍ تهَاى‬
‫ًَآٍضيّب ٍخَز زاضز؟‬
‫ؾههطيغ ثههِ ثْتههطيي ثطًبهههِّههبي کؿههت ٍ کههبض يههب افههعايف ه هؤثط هٌههبثغ‬
‫ظيطثٌبيیقبى‪ ،‬ثب ّعيٌِ قبثل چكنپَقی‪ ،‬ؾَز ثطًس‪ .‬گبضتٌط ضايبًف اثهطي ضا‬
‫آيب ظيطؾبذتّبي هَضز ًیبظ اؾتفبزُ اظ ًَآٍضيّهبي فٌهبٍضي اطالػهبت‬
‫ثطاي ّوگبى زض زؾتطؼ اؾت؟‬
‫آيب پصيطـ ػوَهی ثطاي اؾتفبزُ اظ ؾطٍيؽّبي خسيس ٍ اضظاىتط ٍخَز زاضز؟‬
‫آيب ؾطٍيؽّبي خسيس اهٌیت اطالػبت کبضثطاى ضا فطاّن هیًوبيٌس؟‬
‫ثِ ػٌَاى "يک ؾهجک ضايبًكهی کهِ قبثلیهتّهبي تَاًهبي ػظهین فٌهبٍضي‬
‫اطالػبت ضا ثِ ػٌهَاى يهک ذهسهت ثهِ هكهتطيبى ذهبضخی ثهب اؾهتفبزُ اظ‬
‫فٌبٍضيّبي ايٌتطًت‪ ،‬اضائِ هیزّس" تؼطيف هیًوبيس ]‪.[9‬‬
‫آًیِ ضايبًف اثطي ضا اظ ضٍيکطزّبي ثطٍىؾپبضي ٍ هیعثبًی ؾٌتی هتوبيع‬
‫اؾبؾبً‪ ،‬ضايبًف اثطي تجسيل ثهِ هفْهَهی هلوهَؼتهط قهسُ اؾهت ظيهطا‬
‫هیکٌس‪ ،‬توطکع ثهط ذطٍخهیّهب ٍ ههسل هههطف اؾهت‪ .‬زض پكهت نهحٌِ‪،‬‬
‫چبلفّبي شاتی ههسيطيت فٌهبٍضي ًبقهی اظ ضٍـّهبي پیییهسُ‪ ،‬گهطاى ٍ‬
‫تأهیيکٌٌسگبى هسلّبي ططاحی‪ ،‬هؼوبضيّب‪ ،‬فٌبٍضيّب ٍ ضٍـّبي هَفق ضا‬
‫هَضزي کِ ثِ آى پطزاذتِ هیقهس‪ ،‬ثهبضظتط قهسُ اؾهت‪ .‬فٌهبٍضي اطالػهبت‬
‫ثطاي هؼطفی ٍ پكتیجبًی اظ اضائِ يک هحهیط ؾطٍيؿهگطا ٍ هقیهبؼپهصيط ثهب‬
‫زاذلی هعايبي (تئَضي) ضايبًف اثطي زض پبؾد ثِ‬
‫قبثلیت ذسهتضؾبًی ثِ چٌس ههطفکٌٌسُ ثِ کبض ههیثطًهس‪ .‬آىّهب هوکهي‬
‫ايي چبلفّب‪ ،‬تکبهل ثیكتطي يبفتِ ٍ ثطاي اًَاع هؤؾؿبت هٌبؾت ٍ خبلهت‬
‫اؾت ؾرتافعاضّب‪ً ،‬طمافعاضّب ٍ يب فطايٌسّبي ذبل ٍ ههَضزي ثهطاي اضايهِ‬
‫تَخِ هیثبقس ]‪.[3‬‬
‫ذسهبت زض پی يک هحیط هجتٌی ثط ؾطٍيؽ فٌبٍضي اطالػبت ايدبز کهطزُ‬
‫گصقتِ زض تینّبي ثعض‬
‫زض ثرف ‪ 2‬پػٍّف هَخَز ثِ قٌبذت ؾیؿتن اثط (قکل ‪ )1‬پطزاذتهِ‬
‫ثبقٌس‪ .‬ثب ضقس ضايبًف اثطي ٍ هؼطفی ضٍيکطزّبي خسيس ثطاي کبّف ّعيٌِ‬
‫قسُ اؾت ٍ هؤلفِّبي ايي ؾیؿتن اظ زيسگبُ کؿت ٍ کبض هَضز ثطضؾی قطاض‬
‫ٍ افعايف اًؼطبفپصيطي‪ ،‬اهکبى اػوبل يبفتِّب ثِ ؾیؿتنّبي زاذلی ٍ ًیهع‬
‫زازُ قسُ اؾت‪ .‬ثرف ‪ 3‬ثِ ثطضؾی انالحبت ٍ هفبّین فٌی ّؿتِ ٍ ثرف‬
‫تقَيت ؾیؿتنّبي ذبضخی ٍخَز زاضز ]‪.[3‬‬
‫‪ 4‬ثِ تحلیل قَتّب‪ ،‬ضؼفّب‪ ،‬فطنتّب ٍ تْسايسات ضايبًف اثهطي پطزاذتهِ‬
‫اثط چٌهسيي هعيهت هبًٌهس اؾهتقطاض‪ 1‬ؾهطيغ‪ ،‬پطزاذهت ثهِ اظاي اؾهتفبزُ‪،‬‬
‫اؾت‪ .‬زض ثرف ‪ 5‬چبلفّبي پیف ضٍي ايي فٌبٍضي ثطضؾی ٍ زض ثرهف ‪6‬‬
‫ّعيٌِّبي پبيیيتط‪ ،‬هقیهبؼپهصيطي‪ ،‬ػطضهِ ؾهطيغ‪ ،‬قبثلیهت اضتدهبع ؾهطيغ‪،‬‬
‫ػلل ايدبز ضؼفّب ٍ تْسيسات ثطضؾی ٍ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثهطاي تجهسيل‬
‫زؾتطؾی ثِ قجکِ ّوِخب‪ ،‬حبلت اضتدبػی ثیكهتط‪ ،‬حوبيهت ًهبظط ههبفَ زض‬
‫ضؼفّب ثِ قَت ٍ تْ سيسات ثِ فطنهت ثیهبى گطزيهسُ اؾهت‪ .‬زض ثرهف ‪7‬‬
‫ًتیدِ آهسُ اؾت‪.‬‬
‫‪1. Deployment‬‬
‫ضايبًف اثطي اظ زيس کؿت ٍ کبض؛ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي حصف يب کبّف ضؼفّب ٍ تْسيسّب ‪‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫ػبقَضي‪ ،‬خَضيبى ٍ ذَـ الحبى‬
‫هقبثل حولِ ثهِ قهجکِ‪ّ ،‬عيٌهِ پهبيیي ثطگكهت‪ 1‬اظ ثحهطاى‪ ٍ 2‬ضاُحهلّهبي‬
‫ثْطُثطزاضي اظ فَايس ضايبًكی ضايبًف تَضي‪ ،‬قٌبذتِ قسًس‪ .‬اذیطاً يک الگَي‬
‫شذیطُؾبظي زازُ‪ ،‬کٌتطلّبي اهٌیتی زضذَاؾت قسُ‪ ،‬ضزيبثی ظهبى حقیقهی‬
‫ضايبًكی زيگط (ضايبًف اثطي) آقهکبض قهس‪ّ .‬وْوهِ زضثهبضُ ضايهبًف تهَضي‬
‫اظ زؾتجطز ثِ ؾیؿتن ٍ هكطٍطیت هدسز ؾطيغ ذسهبت ضا پیكٌْبز هیزّهس‬
‫ثحثّبيی ثیي زاًكوٌساى ٍ هحققیي ايدبز ًوَز کِ ثِ ايهي ؾهؤال هٌدهط‬
‫]‪ .[9‬ضٍيکطز يب هسل ضايبًف اثطي هیتَاًس زض قجکِّهبي اطالػهبت‪ ،‬ؾیؿهتن‬
‫قس‪ :‬تفبٍت ضايبًف اثطي ثب ضايبًف تَضي زض چیؿت؟ ]‪ [10‬زض خسٍل ‪ 2‬ثِ‬
‫اطالػبت‪ ،‬تَض ٍ قجکِّبي زاًف‪ ،‬هطکع اطالػبت ٍ هطکع زازُ‪ ٍ ،‬هطکع تدعيهِ‬
‫هقبيؿِ ضايبًف اثطي ٍ تَضي هیپطزاظين‪.‬‬
‫ٍ تحلیل اطالػبت‪ ،‬هطکع هؿتٌسؾبظي ٍ غیطُ ثکبض گطفتِ قَز ]‪.[18‬‬
‫خسٍل ‪ -2‬ضايبًف اثطي زض ثطاثط ضايبًف تَضي ]‪[10‬‬
‫هعياز‬
‫زاياًص تَزي‬
‫زاياًص ابسي‬
‫هدبظيؾبظي‬
‫زض قطٍع‬
‫ضطٍضي‬
‫ًَع کبضثطز‬
‫زؾتِاي‬
‫تؼبهلی‬
‫تَؾؼِ کبضثطز‬
‫هحلی‬
‫زض اثط‬
‫هتوطکع قسُاًس ٍ تحقیق خبهؼی کِ توبم خٌجِّبي تدبضي ضايبًف اثطي ضا‬
‫زؾتطؾی‬
‫اظ ططيق هیبى افعاضّبي‬
‫قجکِ‬
‫اظ ططيق پطٍتکلّبي ٍة اؾتبًساضز‬
‫اضائِ زّس ٍخَز ًساضز‪.‬‬
‫ؾبظهبىّب‬
‫هدبظي‬
‫فیعيکی‬
‫هسجع‬
‫شهيٌِ هَزد بحث اش ديد كسب ٍ كاز‬
‫هسل کؿت ٍ کبض‬
‫اقتطاک‬
‫قیوتگصاضي (هسلّبي ؾَزهٌسي‪،‬‬
‫پطزاذت ثِ اظاي اؾتفبزُ)‬
‫]‪[6‬‬
‫فَايس‪ -‬تحلیل ‪ -SWOT‬شيٌفؼبى‪ -‬انطالحبت ٍ هفبّین فٌی ّؿتِ‬
‫]‪[10‬‬
‫هقبيؿِ ضايبًف تَضي ثب ضايبًف اثطي‬
‫تَافق ؾطح‬
‫ذسهت‪ /‬تؼْس‬
‫ٌَّظ قبثل اخطا ًیؿت‬
‫ضطٍضي‬
‫]‪[11‬‬
‫هسل کؿت ٍ کبض‬
‫کٌتطل‬
‫غیطهتوطکع‬
‫هتوطکع (هطکع زازُ)‬
‫]‪[14‬‬
‫هسلّبي ؾطٍيؽ‪ -‬هسلّبي اؾتقطاض‬
‫ثبظ ثَزى‬
‫ظيبز‬
‫کن‬
‫]‪[16‬‬
‫فَايس‪ -‬چبلفّب‬
‫ؾَْلت اؾتفبزُ‬
‫ؾرت (تب ّویي اٍاذط)‬
‫آؾبى‬
‫]‪[17‬‬
‫فَايس‪ٍ -‬يػگیّب‪ -‬هسلّبي ؾطٍيؽ‪ -‬هسلّبي اؾتقطاض‪ -‬شيٌفؼبى‪-‬‬
‫تحلیل ‪ - SWOT‬چبلفّب‬
‫پػٍّف‬
‫حبضط‬
‫هقبيؿِ ضايبًف تَضي ثب اثطي‪ -‬فَايس‪ٍ -‬يػگیّب‪ -‬هسلّبي‬
‫ؾطٍيؽ‪ -‬هسلّبي اؾتقطاض‪ -‬شيٌفؼبى‪ -‬انطالحبت ٍ هفبّین فٌی‪-‬‬
‫تحلیل ‪ - SWOT‬چبلفّب‬
‫كازّاي اًجام ضدُ‬
‫زض ظهیٌِ ضايبًف اثطي تبکٌَى تحقیقبت ظيبزي نَضت گطفتِ اؾت اههب‬
‫تؼساز کوی اظ آًْب خٌجِ کؿت ٍ کهبض ٍ تدهبضي ضايهبًف اثهطي ضا زض ًظهط‬
‫گطفتِاًس (خسٍل ‪ .)1‬زض ّویي ضاؾتب تؼسازي اظ تحقیقبت نَضت گطفتِ زض‬
‫حَظُ کؿت ٍ کبض ضايبًف اثطي ثط ضٍي يهک ههسل ذهبل اظ کؿهت ٍ کهبض‬
‫خسٍل ‪ -1‬کبضّبي اًدبم قسُ زض ظهیٌِ ضايبًف اثطي‬
‫هقايسِ زاياًص ابسي با زاياًص تَزي‬
‫ّعيٌِ تغییط خْت کن‪ ،‬ثب تَخِ اؾتبًساضز‬
‫ظيبز‪ ،‬ثب تَخِ ثِ ًبؾبظگبضي‬
‫هصايا‬
‫اضائِ اطالػبت ثسٍى ٍاثؿتگی ثهِ ٍؾهیلِ ٍ هکهبى‪ ،‬هَفقیهت هْوهی زض‬
‫ضايبًف اثطي ضا ًكبى هیزّس‪ .‬ثْویي ػلت ضايبًف اثطي هعايبي کلیسي ظيط‬
‫ضا اضائِ هیزّس‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫هطجَػبت ػوَهی اذیطاً ضايبًف اثطي ٍ تَضي ضا ثهِ ػٌهَاى زٍ گهطايف‬
‫هَضز اًتظبض زض فٌبٍضي اطالػبت تطٍيح زازًس‪ .‬ضايبًف تَضي ًرؿتیي ثبض زض‬
‫اٍايل ؾبل ‪ 1990‬هططح قس‪ .‬افعايف ًیبظ ثِ قسضت ضايبًكی ثیكهتط ًؿهجت‬
‫ثِ ذَقِثٌسي ؾجت قس هحققبى زضيبثٌس کِ کبضايی ثبالي ضايهبًف تَظيهغ‬
‫قسُ زض ؾبظهبىّبي هدبظي ثطاي ؾطٍکبض زاقتي ثب هیعاى ظيبزي اظ زازُّب‬
‫ثِ آًْب کوک ذَاٌّس ًوَز‪ .‬پطٍغُّبي تحقیقبتی ؾهطيؼبً زض ؾطاؾهط خْهبى‬
‫قطٍع قسًس ٍ تَؾط زٍلهت ّهب ثهِ ػٌهَاى يهک نهٌؼت زض تهالـ ثهطاي‬
‫‪1. Recovery‬‬
‫‪2. Disaster‬‬
‫‪3. Grid Computing‬‬
‫‪ .1‬هسيطيت آؾبى‪ّ :‬عيٌِ ًگْساضي ظيطؾبذت اػن اظ ًطمافعاض ٍ ؾرتافعاض‬
‫ؾبزُ قسُ ٍ زض ًتیدِ تین فٌهبٍضي اطالػهبت ؾهبظهبى کوتهط زچهبض‬
‫زضزؾط هیگطزًس‪ .‬ثِ ػالٍُ زض ؾطح کبضثط ّوِ آًیِ کهِ ًیهبظ اؾهت‬
‫يک هطٍضگط ثِ اضبفِ يک ذط اتهبل ثِ ايٌتطًت هیثبقس ]‪ .[4‬هعيت‬
‫زيگط ؾَْلت زض هقیبؼپصيطي ذسهبت اؾت کِ هطبثق ثب تقبضهبي‬
‫هكتطي آؾبى هیگطزز ]‪ .[6‬اظ آًدبيی کِ هسيطيت هٌبثغ اظ ططيق‬
‫ًطمافعاض نَضت هیپصيطز ؾبظهبىّب ثب تَخِ ثِ ًیبظ ضايبًكهی ذهَز‬
‫هیتَاًٌس ٍؾؼت اثط ضا کن ٍ يب ظيبز ًوبيٌس‪ .‬زض حقیقت ّسف ضايبًف‬
‫اثطي هتَاظى کطزى هٌبثغ (ثباليی يب پبيیٌی ]‪ )[6‬ثِ نَضت پَيب ٍ آى‬
‫‪‬‬
‫ضايبًف اثطي اظ زيس کؿت ٍ کبض؛ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي حصف يب کبّف ضؼفّب ٍ تْسيسّب‬
‫ػبقَضي‪ ،‬خَضيبى ٍ ذَـ الحبى‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫ّن ًطمافعاضي ثطاؾبؼ ثبضکبضي کبضثط ثب کوتطيي تؼبهل اًدبم قسُ ثب‬
‫اضائِ کٌٌسُ ذسهبت هیثبقس ]‪.[4‬‬
‫‪ .5‬هسيطيت فدبيغ‪ :‬زض نَضت اتفب افتبزى فدبيغ‪ٍ ،‬خهَز يهک ؾهبيت‬
‫ذبضج اظ هحل ذسهبت اثط‪ ،‬اهکبى تْیِ ٍ ثبظيبثی ًؿرِ پكهتیجبى ضا‬
‫‪ .2‬کبّف ّعيٌِّب‪ :‬هْوتهطيي هعيهت ثهطاي ؾهبظهبىّهبي کَچهک ٍ‬
‫آؾبى هیکٌس ]‪.[4‬‬
‫هتَؾط‪ ،‬کبّف ّعيٌِّب ثربطط ثْطُگیطي اظ نطفِخَيی ًبقهی اظ‬
‫‪ .6‬ضايبًف ؾجع‪ًَ :‬ؾبًبت هْلک ثطقی ثِ ذهبطط هههطف ثهبال ٍ اتهالف‬
‫هقیبؼ اؾت ]‪ .[4‬ضايبًف اثطي ثطَض چكوگیطي ّعيٌهِ ٍضٍز ثهطاي‬
‫اًطغي زٍ ػیت انلی ؾیؿتنّبي ضايبًكی اهطٍظي ههیثبقهس‪ .‬ايهي‬
‫ايي قطکتّب خْت اؾتفبزُ اظ ضايبًف هتوطکع ثطاي تحلیل کؿهت ٍ‬
‫هؼبيت ضا هیتَاى ثب اؾتفبزُ اظ ضايبًف اثطي کبّف زاز ]‪.[4‬‬
‫کبض ضا کبّف زاز‪ .‬تبکٌَى کبّف ايي ّعيٌِّب فقط ثطاي قطکتّبي‬
‫‪ .7‬هسيطيت هتوطکع‪ :‬ذسهبت اثطي کِ اظ پكتیجبًی زض ؾهطح ؾیؿهتن‬
‫ثعض اهکبىپصيط ثَز ]‪ .[6‬ضايبًف اثط اظ نطف ّعيٌِ ثطاي ؾیؿتنّبي‬
‫ػبهل ؾَز هیثطًس ثبػث افعايف اػتوهبز ٍ اهٌیهت ثهِ ؾیؿهتن ثهِ‬
‫ضايبًكی گطاى ٍ ًیطٍي اًؿبًی هترهم خلَگیطي هیًوبيس‪ .‬کبضثطاى‬
‫ذبطط اؾتفبزُ اظ هسيطيت هتوطکع ثَاؾطِ ثْجهَز ؾهبظگبضي هیهبى‬
‫زض ّط ظهبى هیتَاًٌس قطاضزازقبى ضا پبيبى زٌّس ٍ ثهِ ايهي ٍؾهیلِ اظ‬
‫ثطًبهِّب ٍ ّویٌیي ثطٍظضؾبًی ؾطيغ آًْب هیقَز ]‪.[4‬‬
‫ضيؿک ٍ ػسم قطؼیت زض ًطخ ثبظگكت ؾطهبيِ ثکبٌّس‪ّ .‬عيٌِّب تٌْب‬
‫‪ .8‬ؾبذتبض هكَ ًهَآٍضي‪ :‬ضايهبًف اثهطي ههیتَاًهس هَاًهغ فٌهبٍضي‬
‫ثِ اظاي هحبؾجِ اؾتفبزُ ههیقهًَس‪ .‬انهطالحبت ضايهح ثهطاي ًحهَُ‬
‫اطالػبت ثطاي ًَآٍضي ضا کبّف زّس‪ّ ،‬ویٌبًکِ ههیتَاًهس قهبّس‬
‫پطزاذههت ػجبضتٌههس اظ ‪ Pay-as-you-go‬يههب ‪.Pay-as-you-use‬‬
‫ضاُاًساظي اهیس ثرف ثطًبهِّبي کبضثطزي آًاليي هَخَز زض ّوِخب‬
‫ّویٌیي فطنت هٌبؾجی ثطاي کكَضّبي زض حبل تَؾؼِ اؾت تهب‬
‫ّویَى ‪ YouTube ٍ Facebook‬تب ثطًبهِّبي کبضثطزي هتوطکهع‬
‫ػقتافتبزگی ذَز اظ اًقالة فٌبٍضي اطالػبت ضا خجطاى ًوبيٌس ]‪.[4‬‬
‫ثیكتط قجیِ ‪( TripIt‬ثطاي هسيطيت ؾفط يک ًفط) يهب ‪( Mint‬ثهطاي‬
‫ثطاي هثبل ثؼضی اظ اضائِزٌّسگبى ذهسهبت ضايهبًف اثهطي ثهسًجبل‬
‫هسيطيت اهَض ههبلی قرههی يهک ًفهط) ثبقهس ]‪ .[17ٍ 6‬قهکل ‪2‬‬
‫کكَضّبي تَؾؼًِیبفتِ ثطاي ثطپبيی ظيطؾبذتّبي هَضز ًیبظ ذَز‬
‫هعايبي ؾیؿتن اثط ضا ًكبى هیزّس‪.‬‬
‫هیگطزًس ]‪.[4ٍ 6‬‬
‫‪ .3‬ايدبز فطنتّهبي خسيهس‪ :‬ضايهبًف اثهطي‪ ،‬اؾهتفبزُ اظ ثطًبههِّهبي‬
‫ٍيطگيّا‬
‫کبضثطزي ]‪ ٍ [4ٍ 6‬اضائِ ذسهبت ]‪ [6‬کِ تب پیف اظ ايهي غیطػولهی‬
‫ضايبًف اثطي هجتٌی ثط هطاکع زازُ اؾت ٍ ثِ نهَضت گؿهتطزُاي ههَضز‬
‫ثَزًس ضا هوکي ؾبذت‪ .‬ثطًبهِّهبيی هبًٌهس ثطًبههِّهبي هحهبٍضُاي‬
‫پصيطـ ٍاقغ گطزيسُ اؾت‪ .‬زض ايي ثرف ثِ ثطضؾهی ٍيػگهیّهبي ضايهبًف‬
‫ؾیبضي کِ حؿبؼ ثِ هکبى يب ثؿتط ذبنی ثَزًس (هبًٌهس اطالػهبت‬
‫اثطي هیپطزاظين‪.‬‬
‫آة ٍ َّايی)‪ ،‬ضايبًف زؾتِاي هَاظي کِ تَاًبيی پطزاظـ زازُّب زض‬
‫ٍؾؼت تطاثبيت ضا ثطاي کهبضثط هْیهب ههیکٌهس (هبًٌهس کبضثطزّهبي‬
‫سسٍيسگسا‬
‫قجیِؾبظي)‪ ،‬تحلیلگطاى تدبضي کِ هیتَاًٌس ثطاي آًبلیع ٍ تحلیل‬
‫ذالنِؾبظي ٍ زؾتطؾی زٍ کلیس زؾهتیبثی ثهِ هفْهَم ؾهطٍيؽگطايهی‬
‫ثؿتط کؿت ٍ کبض ذَز اظ هٌبثغ ثسؾت آههسُ ثْهطُ ثجطًهس ]‪ٍ [4ٍ 6‬‬
‫ّؿتٌس‪ .‬اظ ططيق هدبظيؾبظي ٍ ؾبيط فٌبٍضيّب‪ ،‬ؾبذتبض انَلی ثسٍى افكب ثِ‬
‫تَؾؼِ ثطًبهِّبي کبضثطزي هحبؾجِ فكطزُ‪ 1‬ضٍهیعي ]‪. [6‬‬
‫کبضثطاى ذالنِ هیقَز‪ .‬ذالنِؾبظي ًیبظ کبضثطاى اثط ثهِ يهبزگیطي خعئیهبت‬
‫‪ .4‬ذسهبت ثسٍى ٍقفِ‪ :‬ضايبًف اثطي ثبيؿتی ّویكِ زض زؾتطؼ ثبقس‬
‫ؾبذتبض اثط ٍ تَؾؼِ ثطًبهِّبي کبضثطزي آؾتبًِ ضا کبّف هیزّس]‪.[11‬‬
‫]‪ ٍ [4‬هیتَاًس تقطيجبً زؾتطؾی فَضي ثِ هٌبثغ ؾرتافعاضي‪ ،‬ثسٍى‬
‫‪2‬‬
‫ؾطهبيِ گصاضي اؾبؾی ثطاي کبضثطاى ضا فطاّن ًوبيس ٍ هٌدط ثِ ظهبى‬
‫جفتضدگي سست‬
‫ؾطيغتط ٍضٍز ثِ ثبظاض زض ثؿیبضي اظ کؿهت ٍ کبضّهب قهَز ]‪.[17ٍ6‬‬
‫خفههتقههسگی ؾؿههت اؾههبؼ فٌههی ضايههبًف اثههطي اؾههت‪ .‬اظ ططيههق‬
‫قطؼی زض اضائِ ذسهبت ثؼس اظ اهٌیت ثعضگتطيي چبلف ايهي نهٌؼت‬
‫هدبظيؾبظي يب ؾبيط فٌبٍضيّب ظيطؾبذتّب زض هٌطق يب ثهَضت فیعيکی اظ‬
‫اؾت‪ .‬ثب ايي ٍخَز تؼسازي قطؼی زض گصقتِ اتفب افتبزُاًهس هبًٌهس‬
‫يکسيگط خسا هیقًَس‪ .‬ضفتبض يک ثرف ضٍي ؾبيط ثرفّب ثهِ ؾهرتی اثهط‬
‫قطؼی ؾطٍي ‪ GMAIL‬زض ؾبل ‪ 2009‬کهِ ثْبًهِاي ذهَثی ثهطاي‬
‫هیگصاضز ]‪.[11‬‬
‫اًتقبز زؾت هٌتقساى ضايبًف اثط زازُ اؾت ]‪.[4‬‬
‫‪1. Compute-intensive‬‬
‫‪2. Loose Coupling‬‬
‫ضايبًف اثطي اظ زيس کؿت ٍ کبض؛ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي حصف يب کبّف ضؼفّب ٍ تْسيسّب ‪‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫ػبقَضي‪ ،‬خَضيبى ٍ ذَـ الحبى‬
‫حسٍزي کٌتطل هحسٍز اًتربة اخعاي قجکِ‪ ،‬کٌتهطل زاضز ]‪ .[14‬ذهسهبت‬
‫تحولپريسي قَي خطا‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫چٌسيي ضٍـ تحول ذطب زض ضايبًف هَاظي ٍخَز زاضز‪ .‬زض ؾطح پبيیي‪،‬‬
‫شذیههطُؾههبظي ‪ ٍ S3‬پلههت فههطم ضايبًكههی ‪ ،EC2‬ؾههطٍيؽزٌّههسُ اثههط‬
‫تؼسازي هکبًیؿن انالح ذطب ثب ؾرتافعاض ذبل ٍخَز زاضز‪ .‬زض ؾطح ثبال‪،‬‬
‫‪ Terremark ٍ Joyent ،Rackspace‬هثهههبلّهههبي ثطخؿهههتِاي اظ ‪IaaS‬‬
‫تؼسازي ثطًبهِ کبضثطزي ذبل ثهب ضٍـّهبي ّهسف زض الگهَضيتنّهب ههَضز‬
‫ّؿتٌس ]‪.[13ٍ6‬‬
‫هطبلؼِ قطاض گطفتِ اؾت‪ .‬چک کطزى ًقب هؤثطتطيي ضٍـ زض ؾطح هیهبًی‬
‫اؾت ]‪.[11‬‬
‫‪ :PaaS‬تَؾؼِ ٍ اؾتقطاض ثطًبهِّبي کبضثطزي ضا ثسٍى ّعيٌِ ٍ پیییهسگی‬
‫ذطيس ٍ هسيطيت ؾرتافعاض ظيطيي ٍ اليِّبي ًطمافعاضي‪ ،‬تؿهْیل ههیًوبيهس‬
‫]‪ .[13ٍ6‬ثطاي ههطفکٌٌسُ تَاًبيی گؿتطـ ظيطثٌبي اثط ضا فطاّن ههیًوبيهس‪.‬‬
‫هدل كسب ٍ كاز‬
‫ههطفکٌٌهسُ ثطًبههِّهبي کهبضثطزي تَلیهس قهسُ ثهب اؾهتفبزُ اظ ظثهبىّهبي‬
‫هكرهِ کلیسي تكریم ضايبًف تَضي اظ ضايبًف اثطي‪ ،‬هسل کؿهت ٍ‬
‫ثطًبهًَِيؿی ٍ اثعاضّبي اضائِزٌّسُ پكتیجبًی‪ ،‬ضا ثِ زؾت هیآٍضز ٍ ظيطثٌهبي‬
‫کبض اؾت‪ .‬ضايبًف اثطي تَؾط قهطکتّهبي فٌهبٍضي اطالػهبت غهَلپیکهط‬
‫انلی اثط قبهل قجکِ‪ ،‬ؾطٍيؽزٌّسُّب‪ ،‬ؾیؿتنّبي ػبهل‪ ،‬يب شذیطُؾبظي ضا‬
‫پكتیجبًی هیقَز ٍ ّوِ ؾهطهبيِگهصاضيّهب ضٍي ضايهبًف اثهطي ثبيهس ثهِ‬
‫کٌتطل يب هسيطيت ًویکٌس ٍلی ضٍي ثطًبهِّهبي کهبضثطزي گؿهتطـيبفتهِ ٍ‬
‫ثبظگكت ؾطهبيِ زض آيٌسُ ًعزيک يب غلجِ کطزى ثط ضقجبي ثبظاض زض زضاظهست‬
‫تبحسٍزي پیکطثٌسي فضبي هیعثبى ثطًبهِ کبضثطزي کٌتهطل زاضز ]‪ .[14‬هثهبل‬
‫ثیبًدبهس ]‪ .[11‬هسل کؿت ٍ کبض ضايبًف اثطي يک ػطنِ ًَظَْض اؾت ٍ يک‬
‫‪ PaaS‬قبهل پلت فطم ؾطٍيؽّهبي ‪ً ،Microsoft's Azure‬یهطٍي فهطٍـ‬
‫هسل تٌْب ًویتَاًس کبهالً ثْتطيي هسلّبي کؿت ٍ کبض ضا ًكهبى زّهس ]‪.[12‬‬
‫‪ ،Force.com‬هَتهَض ‪ ،Google App‬ذهسهبت ثبًهک اطالػهبتی ضاثطهِاي‬
‫چٌسيي هسل کؿت ٍ کبض زض ضايهبًف اثهطي ٍخهَز زاضز ]‪ .[10‬ههسلّهبي‬
‫‪ ٍ Amazon‬اؾتقطاض اثط ‪ Rockspace‬هیثبقس ]‪.[13ٍ6‬‬
‫کؿت ٍ کبض هَخَز ػجبضتٌس اظ‪ :‬ههسل هکؼهت اثهط‪ ،‬ههسل ‪،Pay as you go‬‬
‫‪ :SaaS‬ثطًبهِّبي کبضثطزي زض حبل اخطاي ضٍي اثط‪ً ،‬یهبظ ثهِ ًههت يهب‬
‫هسلّهبي ‪ ،seven‬ههسل کؿهت ٍکهبض ‪ OSS‬اثهط‪ ،3‬ههسلّهبي آثكهبضي ٍ‬
‫اخطاي ثطًبهِ کبضثطزي ضٍي کبهپیَتط هكتطي ضا ثطططف هیًوبيس ]‪.[13ٍ 6‬‬
‫هسلّبي اکَؾیؿتن ٍ ظًدیطُ تأهیي ذطی ]‪.[12‬‬
‫ثطاي ههطفکٌٌسُ تَاًبيی اؾتفبزُ اظ ثطًبهِّبي کبضثطزي زض حهبل اخهطاي‬
‫اضائِزٌّسگبى ضٍي ظيطثٌبي اثط ضا فطاّن هیًوبيس‪ .‬ثطًبههِّهبي کهبضثطزي اظ‬
‫استفادُ آساى‬
‫ٍؾبيل هكتطيبى هرتلف‪ ،‬اظ ططيق يک ٍاؾط هكتطي ضقیهق اظ قجیهل يهک‬
‫تدطثِ هكتطي ٍاثؿتِ ثِ هَضَع تؼبهل اًؿبى ٍ کهبهپیَتط يهک قهط‬
‫هطٍضگط ٍة (هبًٌس ايویل هجتٌی ثط ٍة) زض زؾتطؼ ّؿتٌس‪ .‬ههطفکٌٌسُ‬
‫هْن زض ٌّگبم اضظيبثی هَفقیهت يهب ػهسم هَفقیهت يهک ثطًبههِ کهبضثطزي‬
‫ظيطثٌبي انلی اثط‪ -‬قبهل قجکِ‪ ،‬ؾطٍيؽزٌّسُّب‪ ،‬ؾیؿتنّبي ػبههل‪ ،‬يهب‬
‫هیثبقس‪ .‬زض ضايبًف اثطي‪ ،‬تدطثِ هكتطي ًظط اخساز ضا ثْجَز ههیثركهس ٍ‬
‫شذیطُؾبظي يب حتی قبثلیتّبي ثطًبهِ کبضثطزي قرهی ثهب اهکهبى ٍخهَز‬
‫ّسف ذسهبت ٍة اضائِ تدطثِ ذَة ثِ کبضثط اثط اؾت‪ .‬ذسهبت ثب اضظـ ثبيس‬
‫اؾتثٌبء زض تٌظیوبت پیکطثٌسي ثطًبهِ کبضثطزي ذبل کبضثط‪ -‬ضا کٌتهطل يهب‬
‫ثِ آؾبًی زض زؾتطؼ کبضثطاى اثط قهطاض گیهطز ]‪ .[11‬قهکل ‪ٍ 2‬يػگهیّهبي‬
‫هسيطيت ًویکٌس ]‪ .[14‬هثبلّبيی اظ ‪ SaaS‬قهبهل ثطًبههِّهبي کهبضثطزي‬
‫ؾیؿتن اثط ضا ًكبى هیزّس‪.‬‬
‫ؾههطح ؾههبظهبًی اظ قجیههل ‪ Netsuite ،Salesforce‬يههب ‪ Google App‬تههب‬
‫ثطًبهههِّههبي کههبضثطزي قرهههی هبًٌههس ‪ TurboTax ،Gmail‬آًاليههي‪،‬‬
‫هدلّاي سسٍيس‬
‫‪ Facebook‬يب ‪ Twitter‬هیثبقس ]‪ .[13ٍ6‬قکل ‪ 1‬هسلّبي ؾطٍيؽ اثط ضا‬
‫هسلّبي ؾطٍيؽ هَخَز زض ضايبًف اثطي ‪ّ 3SaaS ٍ 2PaaS ،1IaaS‬ؿتٌس‪.‬‬
‫ًكبى هیزّس‪.‬‬
‫‪ :IaaS‬ثِ هَخت ايي هسل قبثلیتّبي هحبؾجِ ٍ شذیطُؾبظي ثِ ػٌَاى‬
‫يک ؾطٍيؽ اضائِ هیقًَس ]‪ .[13ٍ6‬ثطاي هههطفکٌٌهسُ تَاًهبيی تهساضک‬
‫پطزاظـ‪ ،‬شذیطُؾبظي‪ ،‬قجکِّب ٍ زيگط هٌبثغ ضايبًكی انلی فطاّن هیکٌهس‬
‫ٍ اخبظُ گؿتطـ ٍ اخطاي ًطمافعاضّبي زلرَاُ کِ ههیتَاًهس ؾیؿهتنّهبي‬
‫ػبهههل ٍ ثطًبهههِّههبي کههبضثطزي ثبقههس‪ ،‬ضا هههیزّههس‪ .‬ههههطفکٌٌههسُ ضٍي‬
‫ؾیؿتنّبي ػبهل‪ ،‬شذیطُؾبظي‪ ،‬ثطًبهِّبي کبضثطزي گؿهتطـيبفتهِ ٍ تهب‬
‫‪1. Infrastructure as a Service‬‬
‫‪2. Platform as a Service‬‬
‫‪3. Software as a Service‬‬
‫‪4. Simple Storage Service‬‬
‫‪5. Elastic Compute Cloud‬‬
‫‪‬‬
‫ضايبًف اثطي اظ زيس کؿت ٍ کبض؛ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي حصف يب کبّف ضؼفّب ٍ تْسيسّب‬
‫ػبقَضي‪ ،‬خَضيبى ٍ ذَـ الحبى‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫ثبض ثیي اثطّب) قبزض هیقًَس ثب يکسيگط ّن هطظ قهًَس ]‪ .[15ٍ14‬اثهط تطکیجهی‬
‫يک تطکیت اظ اثط ػوَهی ٍ ذهَنهی اؾهت کهِ ثطهَض هؼوهَل اطالػهبت‬
‫غیطثحطاًی زض اثط ػوَهی ثطٍىؾپبضي هیقهًَس زضحبلیکهِ ذهسهبت هْهن‬
‫کؿت ٍ کبض ٍ زازُ زض کٌتطل ؾبظهبى ًگِ زاقتِ هیقًَس ]‪.[15ٍ6‬‬
‫ذيٌفعاى دز زاياًص ابسي‬
‫زض ضاُاًههساظي ضايههبًف ؾههٌتی‪ ،‬شيٌفؼههبى انههلی تههأهیيکٌٌههسگبى ٍ‬
‫قکل ‪ -1‬هسلّبي ؾطٍيؽ اثط‬
‫ههطفکٌٌسگبى ّؿتٌس‪ .‬ههطفکٌٌسگبى اؾتفبزُ هیکٌٌس‪ ،‬هبلک ّؿهتٌس‪،‬‬
‫پكتیجبًی هیکٌٌس ٍ ؾیؿتنّب ضا اضتقب هیزٌّس زضحبلیکِ تأهیيکٌٌهسگبى‬
‫هدلّاي استقساز‬
‫ثب فطٍـ‪ً ،‬هت ٍ ضاُاًساظي‪ ،‬نسٍض هدَظ‪ ،‬هكبٍضُ ٍ تؼویط فٌهبٍضي زضگیهط‬
‫چْبض هسل اؾتقطاض ثطاي ؾبذتبض اثط قٌبذتِ قسُ اؾت‪:‬‬
‫اثط ذهَنی‪ :1‬ظيطثٌبي ايي اثط ثهطاي يهک ؾهبظهبى ذهَنهی ثهِ کهبض‬
‫هیضٍز ٍ احتوبالً تَؾط ؾبظهبى يب يک قرم ؾَم هسيطيت هیقَز ]‪.[14‬‬
‫يک اثط ذهَنی ثؿیبضي اظ هعايبي اثهط ػوهَهی هحهیط ضايهبًف اظ قجیهل‬
‫اضتدبػی ثَزى ٍ هجتٌی ثط ذسهت ضا اضائِ هیزّس اهب زض زاذل يک ؾبظهبى‬
‫هسيطيت هیقَز‪ .‬اثطّبي ذهَنی کٌتطل ثیكتط ضٍي ظيطثٌهبي اثهط فهطاّن‬
‫هیکٌٌس ٍ اغلت ثطاي تأؾیؿبت ثعض تط هٌبؾت ّؿتٌس ]‪.[6‬‬
‫اثط اختوبػی‪ :2‬ظيطثٌبي ايي اثط تَؾط چٌسيي قطکت ٍ پكتیجبًیکٌٌسُ‬
‫يههک اختوههبع ذهَنههی کههِ اضتجبطههبت هكههتطکی (هبًٌههس هأهَضيههت‪،‬‬
‫ًیبظهٌسي ّبي اهٌیتی‪ ،‬ؾیبؾت ٍ هالحظبت هَضز قجَل) زاضًس‪ ،‬ثِ اقهتطاک‬
‫گصاقتِ هیقَز‪ .‬احتوبالً تَؾط ؾبظهبىّب يب يهک قهرم ثبلهث ههسيطيت‬
‫هیقَز ]‪ .[15ٍ14‬اثط اختوبػی تَؾط يک گطٍُ اظ قهطکتّهب کهِ ػاليهق‬
‫هكتطک اظ قجیل ًیبظهٌسيّبي اهٌیتی ذبل يب هأهَضيت هكهتطک زاضًهس‪،‬‬
‫کٌتطل ٍ اؾتفبزُ هیقَز‪ .‬زٍلت فسضال ايبالت هتحهسُ يکهی اظ ثعضگتهطيي‬
‫کبضثطاى اثط اختوبػی اؾت ]‪.[15ٍ6‬‬
‫اثط ػوَهی‪ :3‬ظيطثٌبي ايي اثط ثطاي زؾتطؾی ػوَم يب يهک گهطٍُ نهٌؼتی‬
‫ثعض‬
‫ؾبذتِ قسُ اؾت ٍ يهک قهطکت فهطٍـ ذهسهبت اثهط آًهطا هبلکیهت‬
‫هیًوبيس ]‪ .[14‬يک اثط ػوَهی ثب زؾتطؾی ثِ يک فطاّنکٌٌسُ ذسهبت قرم‬
‫ثبلث اظ ططيق ايٌتطًت تَنیف هیقهَز ٍ يهک ضٍـ هقهطٍى ثهِ نهطفِ ثهطاي‬
‫گؿتطـ ضاُحلّبي فٌبٍضي اطالػبت هرهَنبً ثطاي کؿت ٍ کبضّهبي کَچهک‬
‫يب هتَؾط هیثبقس‪ .‬هثبل ثطخؿتِ اثط تطکیجی ‪ Google App‬اؾت کِ ثؿهیبضي‬
‫اظ ؾبظهبىّب زض اًساظُّبي هرتلف اظ آى اؾتفبزُ هیًوبيٌس ]‪.[15ٍ6‬‬
‫اثط تطکیجی‪ :4‬ظيطثٌبي ايي اثط تطکیجی اظ زٍ يب چٌس اثط (ذهَنی‪ ،‬اختوبػی‬
‫يب ػوَهی) اؾت کِ هَخَزيتّبي يکتبيی ّؿتٌس ٍلی ثب اؾتبًساضزؾبظي يهب‬
‫ؾطٍکبض زاضًس‪ .‬ضايبًف اثطي ًقف شيٌفؼبى ؾهٌتی ضا تغییهط زاز ٍ اهکبًهبت‬
‫خسيسي ثِ آى افعٍز‪ .‬ايي شيٌفؼبى فقط تأهیيکٌٌسگبى ٍ زضيبفتکٌٌهسگبى‬
‫ذسهبت ضا قبهل ًوی قًَس ثلکِ ثِ ػلت طجیؼت ٍاحس هسل اضائِ ذهسهبت‪،‬‬
‫تٌظینکٌٌسگبًی ثطاي زضک تأثیط هکبى ظيطثٌبي تأهیيکٌٌهسگبى ذهسهبت‪،‬‬
‫ًیبظ اؾت‪ .‬زض ظيط ايي شيٌفؼبى ضا ثهَضت ذالنِ هططح هیکٌین ]‪.[6‬‬
‫هصسفكٌٌدگاى‬
‫‪5‬‬
‫زض هحیط ضايبًف اثطي‪ ،‬ههطفکٌٌسگبى تؼْسکٌٌسگبى هَثطي ّؿهتٌس‬
‫کِ زض حبل حبضط فقط ثب اؾتفبزُ اظ ؾیؿتن اظ تأهیيکٌٌهسگبى هجٌهی ثهط‬
‫ّعيٌِّبي ػولیبتی ذطيس هیکٌٌس‪ .‬کبضثطاى ؾبظهبًی ضايهبًف اثهطي ًقهف‬
‫فؼبلی زض تضویي اضائِ ًْبيی ضايبًف اثطي ثبظي هیکٌٌس‪ .‬اؾهتفبزُ ههؤثط اظ‬
‫پتبًؿیلّبي ضايبًف اثطي فكبض ضٍاًی ضٍي ثرفّبي فٌهبٍضي اطالػهبت ضا‬
‫کبّف ذَاّس زاز ثطَضيکِ آًْب ظهبى کوتطي ثطاي ًگْساضي ؾیؿهتنّهب ٍ‬
‫ثیكتط ثطاي تَؾؼِ ثطًبهِّبي کبضثطزي اثتکبضي ؾبظهبى نطف ًوبيٌس ]‪.[6‬‬
‫تأهييكٌٌدگاى‬
‫‪6‬‬
‫تأهیيکٌٌسگبى ذسهبت ضايهبًف اثهطي هبلهک ّؿهتٌس ٍ ؾیؿهتنّهبي‬
‫ضايبًف اثطي ضا ثطاي اضائِ ذسهبت ثِ اقربل ثبلث‪ ،‬ضاُاًساظي هیکٌٌس‪ .‬ايي‬
‫تأهیيکٌٌسگبى حفظ ٍ اضتقب ؾیؿتن ضا کهِ هههطفکٌٌهسگبى هؿهئَل آى‬
‫ّؿتٌس‪ٌّ -‬گبهیکِ ثِ ؾیؿتن هتؼلهق ّؿهتٌس‪ -‬اًدهبم ذَاٌّهس زاز‪ .‬آًْهب‬
‫ّویٌیي هؿئَل حفظ ًطمافعاض اؾتفبزُ قسُ زض اثط‪ ،‬ثِ ّوطاُ قیوتگصاضي‬
‫ذسهبت اثط ذَاٌّس ثَز‪ .‬ثیكتط قطکتّبي تأهیيکٌٌسُ ضايبًف اثطي اهطٍظُ‬
‫هطاکع زازُ زض هقیبؼ ثعض‬
‫ٍ ظيطثٌبي ًطمافعاضي زاضًس ]‪.[6‬‬
‫فٌبٍضي هبلکیت‪ ،‬زازُ ٍ ثطًبهِ کبضثطزي قبثل حول (هبًٌس اًفدبض اثط ثطاي تؼبزل‬
‫‪1. Private‬‬
‫‪2. Community‬‬
‫‪3. Public‬‬
‫‪4. Hybrid‬‬
‫‪5. Consumers‬‬
‫‪6. Providers‬‬
‫ضايبًف اثطي اظ زيس کؿت ٍ کبض؛ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي حصف يب کبّف ضؼفّب ٍ تْسيسّب ‪‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫ػبقَضي‪ ،‬خَضيبى ٍ ذَـ الحبى‬
‫تَاًوٌدساشّا‬
‫‪1‬‬
‫ثِ نَضت ّوعهبى ثب کبضثط زض تؼبهل ثبقس ]‪ ٍ [4‬ثطاي ّوِ اّساف ػولی هبًٌس‬
‫انطالح "تَاًوٌسؾبظّب" هؼطفی قسُ تب ؾبظهبىّبيی ضا تَنیف ًوبيس کِ‬
‫يک ؾیؿتن هؿتقل ضفتبض هیکٌس‪ .‬اهب ثطذالف يک ؾیؿتن فیعيکی‪ ،‬هیتَاًس‬
‫هحهَالت ٍ ذسهبتی ضا ذَاٌّس فطٍذت کِ اضائِ‪ ،‬پصيطـ ٍ اؾتفبزُ اظ ضايبًف‬
‫ثطحؿت تقبضهب پیکطثٌهسي قهَز ٍ ًگْهساضي ٍ تکهطاض آى آؾهبى اؾهت ]‪.[6‬‬
‫اثطي ضا تؿْیل ًوبيس‪ .‬ثطاي هكتطيبى ؾبظهبًی‪ ،‬اًتظهبض ههیضٍز تَاًوٌسؾهبظّب‬
‫ّویٌیي‪ ،‬هدبظيؾبظي ايي تَاًبيی ضا فطاّن هیؾبظز تب هحسٍيتّبيی ًظیط‬
‫ظيطثٌبيی ثطاي يک ؾیؿتن تطکیجی ثؿبظًس کِ ثِ هَخت آى ثطذی اظ ذسهبت‬
‫قبثلیت حبهل ثَزى ثطاي ثطًبههِّهب هطهطح ًجبقهس‪ .‬ثهِ نهَضت قهطاضزازي‪،‬‬
‫‪ IS‬ثِ اثط هٌتقل قسُ زضحبلیکِ ثقیِ آى زض ذبًِ‪ً 2‬گْساضي قَز‪ .‬تَاًوٌسؾبظّب‬
‫هدبظيؾبظي يک ايعٍهَضفیؿن يب تٌبظط هیبى يک ؾیؿتن هدبظي هْوهبى‬
‫ّویٌیي قبهل قطکتّبي ًطمافعاض ترههی ذَاٌّس ثَز کِ کٌتطل ًطمافعاض‪،‬‬
‫ثِ يک هیعثبى ٍاقؼی اؾت‪ّ .‬ط ًوبي هٌطقی قبهل هؼوهبضي هكهبثِ ًوهبي‬
‫پلت فطم اًتقبل ًطمافعاض ٍ غیهطُ ضا فهطاّن ذَاٌّهس ًوهَز ]‪ .[15‬اظ آًدهب کهِ‬
‫فیعيکی اؾت‪ ،‬کبضثط ًیبظي ثِ زاًؿتي خعيیبت ًساضز ٍ فقهط ثهِ تؼبههل ثهب‬
‫ثؿیبضي اظ ؾطٍيؽ زٌّهسگبى ذهسهبت ضايهبًف اثهطي زض حهبل حبضهط فبقهس‬
‫ًوبي هٌطقی کِ تَؾط هبقیي ًبظط هدبظي ايدبز قسُ‪ ،‬هیپطزاظز ]‪.[4‬‬
‫نالحیتّبي انلی تؼبهل ثب هكتطيبى ٍ اخطاي ٍاقؼی ّؿتٌس‪ ،‬يک ًقف هْن‬
‫فعايٌسُ ثطاي تَاًوٌسؾبظّب زض هحیط ضايبًف اثطي پیفثیٌی هیقَز ]‪.[6‬‬
‫يکی اظ هفبّین ٍاثؿتِ زؾتطؾی چٌسگبًهِ (چٌهس اخهبضُاي) اؾهت کهِ ثهِ‬
‫ٍؾیلِ آى‪ ،‬يک ًوًَِ تٌْب اظ ًطمافهعاض کهبضثطزي ثهِ چٌهسيي هكهتطي ذهسهت‬
‫هیزّس‪ .‬ايي ثْطُثطزاضي ثْتط اظ هٌهبثغ ؾیؿهتن (زض انهطالح حبفظهِ ٍ ؾهطثبض‬
‫تٌظينكٌٌدُّا‬
‫‪3‬‬
‫پطزاظـ)‪ ،‬تقبضبي کسام اثط ضا اخبظُ هیزّهس‪ ،‬زض غیهط ايهي نهَضت اگهط ًوًَهِ‬
‫ّوِ شيٌفؼبى ثبال قؿوتّبي هرتلف "ظًدیطُ اضظـ" ضايبًف اثطي ضا ًكبى‬
‫ًطمافعاض ثطاي ّط هكتطي قرهی تکثیط قَز‪ ،‬هیتَاًس قبثل تَخِ ثبقس ]‪.[4ٍ6‬‬
‫هیزٌّس‪ .‬زض هقبثل‪ً ،‬قف تٌظینکٌٌسُّب آى اؾت کِ زض هیهبى زيگهط شيٌفؼهبى‬
‫ذسهبت ٍة ثب ‪ W3C‬ثِ ػٌَاى "يک ؾیؿتن ًطمافعاضي ثطاي پكتیجبًی‬
‫ًفَش هیکٌٌس ٍ ثٌبثطايي هب فکط هیکٌین کِ آى ثْتطيي زيهسگبُ تفؿهیطي ثهطاي‬
‫تؼبهل زضٍى ػولیبتی هبقیي ثهِ هبقهیي ضٍي يهک قهجکِ ططاحهی قهسُ‬
‫ًوبيف چكناًساظ تٌظینکٌٌسُّب هدعا اظ ؾبيط شيٌفؼبى ذَاّس ثَز ]‪.[6‬‬
‫اؾت" تؼطيف هیقَز‪ .‬تؼطيف چٌسيي ؾیؿتن هرتلف ضا زض ثط هیگیطز اهب‬
‫زض اؾتفبزُ ػوَم ثهِ انهطالح هكهتطيبى ٍ ؾهطٍيؽزٌّهسگبًی کهِ ضٍي‬
‫پطٍتکل ‪ HTTP‬اؾتفبزُ قسُ زض ٍة اضتجب ثطقطاض هیکٌٌس‪ ،‬ثط ههیگهطزز‪.‬‬
‫ذسهبت ٍة ثِ اؾتبًساضزؾبظي ٍاؾطّب ثیي ثطًبههِّهبي کهبضثطزي کوهک‬
‫هیکٌٌس ٍ آًطا ثطاي يک هكتطي ًطمافعاض (هبًٌهس يهک هطٍضگهط ٍة) ثهطاي‬
‫زؾتطؾی ثِ ثطًبهِّبي کبضثطزي ؾطٍيؽزٌّهسُ ضٍي يهک قهجکِ‪ ،‬آؾهبى‬
‫هیکٌس ]‪ .[6‬شذیطُؾبظي تَظيؼی اًجَُ ثهطاي افهعايف قبثلیهت اطویٌهبى ٍ‬
‫اؾتفبزُ اظ افعًٍگی ثطاي حفظ پبيبيی هَضز اؾتفبزُ قطاض هیگیطز‪ .‬زض ايهي‬
‫ظهیٌِ زٍ ًَع ؾیؿتن شذیطُؾبظي ضايبًف اثطي ضايح هیثبقس‪ ،‬ؾیؿتن فبيل‬
‫گَگل يب ‪ ٍ GFS‬ؾیؿتن فبيل تَظيؼی ّسٍح يب ‪.[4] HDFS‬‬
‫قکل ‪ .2‬ؾیؿتن اثط‬
‫اصطالحات و مفاهيم فني هسته‬
‫زض حبلیکِ تکبهل ضايبًف اثطي چٌسيي ؾبل يب حتی يک زِّ کبههل ًیهبظ‬
‫ذَاّس زاقت‪ ،‬ؾِ فٌبٍضي ّؿتِ هدبظيؾبظي‪ ،4‬چٌهس اخهبضُاي‪ ٍ 5‬ذهسهبت‬
‫ٍة‪ 6‬شذیطُؾبظي تَظيؼی اًجَُ ثِ ؾطػت زض حبل قکل گطفتي ّؿهتٌس ]‪.[6‬‬
‫هدبظيؾبظي‪ ،‬تکٌیکی اؾهت کهِ ثهِ کوهک آى پیییهسگیّهبي هَخهَز زض‬
‫ؾیؿتن ضايبًف اثط اظ زيس کبضثط پٌْبى ههیقهَز‪ .‬هدهبظيؾهبظي ثهب ؾهبذتي‬
‫چٌسيي ًوبي هٌطقی خساگبًِ اظ ؾرتافعاض‪ ،‬ايي اخبظُ ضا هیزّس کِ ّهط ًوهب‬
‫‪1. Enablers‬‬
‫‪2. In-house‬‬
‫‪3. Regulators‬‬
‫‪4. Virtualization‬‬
‫‪5. Multi tenancy‬‬
‫‪6. Web services‬‬
‫تجزيه و تحليل ‪ SWOT‬در رايانش ابري‬
‫تدعيِ ٍ تحلیل ‪( 7SWOT‬قَتّب‪ ،‬ضؼفّب‪ ،‬فطنتّب ٍ تْسيسات) اثعاض‬
‫اثعاض هؤثطي ثطاي قٌبؾبيی قطايط هحیطی ٍ قبثلیتّبي زضٍى ؾبظهبًی زض‬
‫ّط پطٍغُ هیثبقس کِ زض فطايٌسّبي تهوینگیطي هرتلفی ههَضز اؾهتفبزُ‬
‫قطاض هیگیطز‪ .‬زض ايي تدعيِ ٍ تحلیل اثتهسا ّهسف پهطٍغُ ٍ ؾهپؽ ػَاههل‬
‫زاذلی ٍ ذبضخی اثطگصاض قٌبؾبيی هیگطزًس‪ .‬زض ايي ضٍـ خبيگبُ پطٍغُ اظ‬
‫‪7. Strength, Weaknesses, Opportunities and Threats.‬‬
‫‪‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫ّوِ خٌجِّبي هْن هَضز اضظيهبثی قهطاض ههیگیهطز ]‪ً .[17‬تیدهِ تدعيهِ ٍ‬
‫تحلیل ‪ SWOT‬ثهطاي پهصيطـ ضايهبًف اثهطي زض قهطکتّهبي کَچهک ٍ‬
‫هتَؾط ثِ نَضت ظيط هیثبقس‪.‬‬
‫ضايبًف اثطي اظ زيس کؿت ٍ کبض؛ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي حصف يب کبّف ضؼفّب ٍ تْسيسّب‬
‫ػبقَضي‪ ،‬خَضيبى ٍ ذَـ الحبى‬
‫‪ .7‬فقساى کٌتطل فیعيکی زازُ‪ :‬ؾبظهبىّب ًگطاى اظ زؾت ضفتي کٌتطل‬
‫فیعيکی زازُّبي قطاض گطفتِ زض اثط ذَاٌّس ثَز ]‪.[6‬‬
‫‪ .8‬فقههساى تؼْههس ثههطاي ذههسهبت ثههب کیفیههت ثههبال ٍ ٍخههَز ضههوبًت‪:‬‬
‫قَتّا‬
‫ؾبظهبىّبي ثعض‬
‫‪ .1‬هقطٍى ثِ نطفِ‬
‫کبضثطزي ثِ يک ًوًَِ اثط ٌّگبهیکِ ًٌسگبى ًتَاًٌس کیفیت ثهبالي‬
‫‪ .2‬اًؼطبفپصيط ٍ ًَآٍض‬
‫ذسهبت ٍ ضوبًتًبهِّبي زض زؾتطؼ ضا تؼْس ًوبيٌس‪ ،‬ذَاٌّس ثَز‪.‬‬
‫‪ .3‬هسل ّعيٌِ ٍ ههطف ؾبزُ‬
‫حتی ثؿیبضي اظ ذسهبت ‪ in-house‬فٌبٍضي اطالػبت ثب ٍخَز ايهي‬
‫‪ .4‬تأهیي ؾطيغ ؾیؿتنّب ٍ ثطًبهِّبي کبضثطزي‬
‫چٌیي اؾتبًساضزّبي ‪ Uptime‬هَفق ًرَاٌّس قس ]‪.[6‬‬
‫ًگطاى ٍاگصاضي هأهَضيتّبي ثحطاًی ثطًبهِّبي‬
‫‪ .5‬ظيطؾبذت اهي‬
‫‪ً .9‬بتَاًی فطاّنکٌٌسگبى ثطاي ضهوبًت هکهبى اطالػهبت قهطکتّهب‪:‬‬
‫‪ .6‬اهکبًبت ؾبظگبض‬
‫اضائِزٌّسگبى قبزض ثِ ضوبًت هکبى اطالػبت قطکت ضٍي هدوَػِ‬
‫‪ .7‬اًؼطبفپصيط زض ثبظيبثی اظ فبخؼِ ]‪[17‬‬
‫ذبنی اظ ؾطٍيؽزٌّسُّب زض يک هکبى ذبل ًیؿتٌس ]‪.[6‬‬
‫‪ .8‬حفظ کبّف ّعيٌِ‪ :‬ضايبًف اثطي ثِ کبّف ّعيٌِ ظيطؾهبذت هٌدهط‬
‫هیقَز‪ ،‬ثِ ػالٍُ ّعيٌِّبي ًگْساضي ٍ اضتقب ضا کبّف هیزّس‪ .‬يکی‬
‫فسصتّا‬
‫اظ اخعاي ًگْساضي ّعيٌِّب هسيطيت فٌبٍضي اؾت کِ ثههَضت ثهبلقَُ‬
‫‪ .1‬پطزاذت ثطاي اؾتفبزُ اظ هدَظّب ]‪[17‬‬
‫ثؿیبض ؾبزُتط ثب اؾتفبزُ اظ ذسهبت ضايبًف اثطي ؾبذتِ هیقَز ]‪.[6‬‬
‫‪ .2‬قبًؽ پیكطفت ثطاي قطکتّبي کَچک ٍ هتَؾهط ثهسٍى ًیهبظ ثهِ‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ .9‬ؾطح هٌبؾهجی اظ زؾتطؾهی‪ :‬ؾهطٍيؽّهبي ضايهبًف اثهطي اخهبظُ‬
‫ؾطهبيِگصاضي زقیق اٍلیِ ‪ :‬يکی اظ فطنتّبي هْهن ثهبلقَُ ضايهبًف‬
‫هی زّس يک ؾبظهبى هَقغ‪ ،‬خب ٍ چگًَگی زؾتطؾهی کبضکٌهبى ثهِ‬
‫اثطي کوک ثِ تَؾؼِ کكَضّب ثب ثسؾت آٍضزى فٌبٍضي اطالػبت ثسٍى‬
‫ؾیؿتنّبي کبهپیَتطي ؾبظهبى ضا اظ ططيق يک ٍاؾهط هجتٌهی ثهط‬
‫ؾطهبيِگصاضي زقیق اٍلیِ هیثبقس کِ زض گصقتِ اهکهبىپهصيط ًجهَزُ‬
‫ٍة ؾبزُ کٌتطل ًوبيس ]‪.[6‬‬
‫اؾت‪ .‬زض حقیقت ضايبًف اثطي ثبيس ضايبًف ضا ثهطاي تَؾهؼِ کكهَضّب‬
‫‪ .10‬کٌتطل هٌبثغ‪ :‬ضايبًف اثطي تَاًبيی اؾتفبزُ هؤثط اظ هٌبثغ ضايبًكی تؿْین‬
‫اًدبم زّس ّوبًطَض کِ تلفي هَثبيل اضتجب ضا ثطقطاض هیًوبيس ]‪.[6‬‬
‫ظهبًی ضا ثِ ؾبظهبىّب پیكٌْبز هیزّس‪ .‬ضايبًف اثطي ثِ ؾبظهبىّب اخبظُ‬
‫‪ .3‬ايدبز فطٍقگبُ هقیبؼپصيط ]‪[17‬‬
‫ثطآٍضزُ قسى ًیبظّبي اضبفی زض طَل زٍ هبُ ثسٍى ًیبظ ثِ تحول ّعيٌِ‬
‫‪ .4‬تَؾؼِ ثبظاض اظ خْت ػولکطز‪ًَ ،‬آٍضي ٍ قیوهت‪ :‬کؿهت ٍ کبضّهبي‬
‫هیعثبًی ظيطؾبذتّبي ؾٌتی ثطاي ثقیِ ؾبل ضا هیزّس ]‪.[6‬‬
‫‪3‬‬
‫کَچک هیتَاًٌس اظ ثطًبهِّبي کبضثطزي گطاى هبًٌس ًطمافعاض ‪ERP‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ .11‬هؿتقل اظ ظهبى ٍ هکبى‬
‫‪ ERP‬يب تدعيِ ٍ تحلیل کؿت ٍ کبض کِ تبکٌَى زض زؾتطؼ آًْهب‬
‫‪ .12‬شذیطُ اًطغي‬
‫ًجَزُ‪ ،‬اؾتفبزُ ًوبيٌس ]‪.[6‬‬
‫‪ .13‬حفبظت هحیطی‬
‫‪ .5‬هٌطجق ثط ًیبظّبي آيٌسُ‬
‫‪ .14‬ثْطٍُضي زٍؾتبًِ ]‪[17‬‬
‫‪ .6‬فطايٌس اؾتبًساضز قسُ‬
‫‪ .15‬تَؾؼِپصيطي‪ :‬تَاًبيی افعايف هقیبؼ ؾهطٍيؽّهب زض ّكهساضّبي‬
‫‪ .7‬حل ؾطيغ هكکالت‬
‫کَتبُ اٍلیِ‪ً ،‬یهبظ ثهِ ؾهطٍيؽزٌّهسُّهبي تحهت اؾهتفبزُ ثهطاي‬
‫‪ .8‬هحیط کبضي ثب فٌبٍضي ثبال ]‪[17‬‬
‫پیفثیٌی اٍج تقبضب ضا هطتفغ هیًوبيس ]‪.[6‬‬
‫‪ .9‬اضائِ ضاُحلّبي اطالػبتی پیكطفتِ هطهبثق خسيهستطيي فٌهبٍضيّهب‪:‬‬
‫فطنت زيگط ضايبًف اثطي تَؾط ‪ Mashups‬اضائِ قس‪ .‬زض تَؾؼِ ٍة‪،‬‬
‫ضعفّا‬
‫يک ‪ Mashups‬يک نفحِ ٍة يهب کهبضثطزي اؾهت کهِ زازُّهب يهب‬
‫‪ً .1‬یبظهٌس آهَظـ‬
‫ػولیبت اظ زٍ يب ثیكتط هٌجغ ذبضخی ثطاي ايدبز ؾطٍيؽ خسيهس ثهِ‬
‫‪ .2‬تَؾؼِ ثطًبهِّبي کبضثطزي‬
‫ضٍـّبي ًبذَاؾتِ انلی ضا تطکیت هیًوبيس‪ .‬يک هثبل اظ ‪Mashups‬‬
‫‪ .3‬افعايف ٍاثؿتگی‬
‫اؾتفبزُ زض ًقكِکكی ثطاي افعٍزى اطالػبت هکهبى ثهِ زازُ اههالک‬
‫‪ً .4‬یبظهٌس اتهبل ايٌتطًتی ؾطػت ثبال‬
‫‪ .5‬زقَاضي يکپبضچِؾبظي ثب ًطمافعاضّبي هحلی‬
‫‪ .6‬تٌگٌبّبي اًتقبل زازُ ]‪[17‬‬
‫‪1. Licenses‬‬
‫‪2. UpFront‬‬
‫‪3. Enterprise Resource Planning‬‬
‫ضايبًف اثطي اظ زيس کؿت ٍ کبض؛ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي حصف يب کبّف ضؼفّب ٍ تْسيسّب ‪‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫ػبقَضي‪ ،‬خَضيبى ٍ ذَـ الحبى‬
‫ؾبظهبًی ذَز ثساًٌس‪ .‬ثٌبثطايي ؾبظهبىّبي‬
‫ٍاقؼی اؾت کِ ثسيي ٍؾیلِ يهک ؾهطٍيؽ ٍة هدهعا ٍ خسيهس کهِ‬
‫آًطا تْسيسي ثِ فطٌّ‬
‫تبکٌَى تَؾط هٌجغ زيگطي اضائِ ًكسُ اؾت‪ ،‬ايدبز هیقَز ]‪.[6‬‬
‫کَچک ؾطيغ ثِ ضايبًف اثطي ذَـآهس هیگَيٌس ٍ آًطا هیپصيطًس‬
‫تْديدات‬
‫زض حبلیکِ کبضهٌساى ؾبظهبىّبي ثعض تهط ًگطاًهی ذهَز ضا ثهطاي‬
‫‪ً .1‬گطاًیّبي اهٌیتهی (اهٌیهت زازُ)‪ :‬ايهي ًهَع تْسيهسات اظ زضٍى‬
‫ٍاگصاضي ػولیبت ثِ قطکت زيگطي اثطاظ هیًوبيٌس ]‪.[6‬‬
‫ؾبظهبىّبي اضائِزٌّسُ ؾطٍيؽ ثِ ٍخَز هیآيٌس ثسيي هؼٌی کِ‬
‫هكتطيبى زازُّبي هْن ٍ حیهبتی ذهَز ضا زض فضهبي اثهط هیعثهبى‬
‫شذیطُ هیکٌٌس‪ .‬اگط کبضکٌبى ؾبظهبى ثِ ػلت زاقتي زؾتطؾی ثِ‬
‫ايي زازُّب‪ ،‬اظ اطالػبت هكهتطيبى ؾهَء اؾهتفبزُ کٌٌهس‪ ،‬قهطکت‬
‫چالشهاي رايانش ابري‬
‫ضايبًف اثطي ثب قوبضي اظ چبلفّب ّوطاُ اؾت‪ .‬ثططجق آذطيي ثطضؾی ‪IDC‬‬
‫چبلفّبي هَخَز زض ظهیٌِ ضايبًف اثطي ثهَضت خسٍل ‪ 3‬ثجت قسُاًس‪.‬‬
‫اضائِزٌّسُ اثط قْطت ذَز ضا زض ثیي هكتطيبى اظ زؾت ذَاّس زاز‪.‬‬
‫خسٍل ‪ -3‬چبلفّبي ضايبًف اثطي ]‪[16‬‬
‫اظ ضٍـّبي هقبثلِ ثب ايي چبلف هیتَاى ثِ اخطاي زقیق هسيطيت‬
‫چبلف‬
‫زضنس پبؾرگَيی‬
‫ظًدیطُ تأهیي‪ ،‬قفبفیت قیَُّبي ههسيطيتی‪ ،‬اهٌیهت اطالػهبت ٍ‬
‫اهٌیت‬
‫‪87‬‬
‫ٍخَز يهک ؾیؿهتن گهعاضـگیهطي اظ ًقهمّهبي اهٌیتهی ثهطاي‬
‫زض زؾتطؼ ثَزى ذسهبت‬
‫‪83‬‬
‫کبضايی‬
‫‪83‬‬
‫ّعيٌِ ثبالتط ٍاثؿتِ ثِ هسل تؼْس پطزاذت‬
‫‪81‬‬
‫هفَْم ضٍي فقساى اؾتبًساضز هتوطکع قسُ اؾت ظيطا اثط ثِ ػٌَاى يک‬
‫فقساى اؾتبًساضزّبي قبثلیت ّوکبضي‬
‫‪80‬‬
‫فقساى اطالػبت‬
‫‪80‬‬
‫تلِ تَنیف قسُ اؾهت‪ .‬زض ههَقؼیتی کهِ قهطکتی قهجیِ ‪Google‬‬
‫يکپبضچِؾبظي هكکل ثب ثطًبهِّبي کبضثطزي فطضی‬
‫‪77‬‬
‫هكتطيبًف ضا هدجَض ذَاّس کطز کهِ ؾیؿهتنّهبي اذتهبنهی کهِ‬
‫تؿْیالت ؾفبضقیؾبظي هحسٍز‬
‫‪76‬‬
‫خلَگیطي اظ اًَاع حولِّب اقبضُ کطز ]‪.[2‬‬
‫‪ .2‬فقساى هقطضات اؾتبًساضز هكرم (هحلی‪ ،‬هلی ٍ ثیيالوللی)‪ :‬چٌسيي‬
‫ّعيٌِ آًْب زض طَل ظهبى ثیكتط ٍ ثیكتط ههیقهَز‪ ،‬ضا قفهل ًوبيٌهس‪،‬‬
‫نٌؼت ضايبًف اثطي ازاهِ هیيبثس تب گبمّبي ؾطيؼی زض ّوِ ػطنِّب‬
‫ثطزاضز‪ .‬خبلت اؾت کِ ثجیٌین چطَض تْسيسات زض ؾبلّهبي آتهی زض‬
‫ايي نٌؼت تبظُ هتَلس قسُ‪ ،‬ثِ پبيبى ذَاٌّس ضؾیس ]‪.[6‬‬
‫بحث‬
‫تبکٌَى ؾیؿتن اثط ضا ثطهَض کبههل ثطضؾهی ًوهَزُ ٍ تدعيهِ ٍ تحلیهل‬
‫‪ SWOT‬ايي ؾیؿتن ضا ثطاي قطکتّبي کَچک ٍ هتَؾط ثطضؾی ًوَزين‪.‬‬
‫‪ .3‬زقَاضي هْبخطت اظ يک پلتفطم ثِ زيگطي‬
‫ثب ثطضؾی هطبلؼبت نهَضت گطفتهِ (خهسٍل ‪ )1‬ضٍي اثهط ٍاضهح اؾهت کهِ‬
‫‪ّ .4‬عيٌِّبي پٌْبى (پكتیجبىگیطي‪ ،‬حل هكکالت ٍ ثبظيبثی)‬
‫پػٍّف حبضط زض هقبيؿِ ثب پػٍّفّبي قجلی‪ ،‬ؾیؿتن اثط ضا ثطهَض کبههل‬
‫‪ .5‬کبّف ؾبظگبضي ]‪[17‬‬
‫ت كطيح ًوَزُ اؾت‪ّ .‬ویٌیي زض پػٍّف حبضط ؾؼی قسُ تب ػلل ضؼفّب‬
‫‪ .6‬احتوبل ٍاکٌف قهسيس هتههسيبى ثهِ تدهبٍظ‪ :‬يکهی اظ ثعضگتهطيي‬
‫ٍ تْسيسات کكف گطزيسُ ٍ ضاّجهطز پیكهٌْبزي ثهطاي ثهطٍىضفهت اظ ايهي‬
‫تْسيسات ضايبًف اثطي اهکبى ٍاکٌف قسيس ثِ تدبٍظ ًبگعيط اؾهت‬
‫قطايط ٍ تجسيل ضؼفّب ثِ قَت ٍ تْسيسات ثِ فطنهت ًیهع اضائهِ گطزيهسُ‬
‫ثطَضيکِ ثؿیبضي ؾبظهبىّب‪ ،‬ضايبًف اثطي ضا ثؼٌهَاى يهک فطنهت‬
‫اؾت (خسٍل ‪.)4‬‬
‫ذَاٌّس زيس ٍ ثطاي اػوبل ضايبًكی ثْتط ثِ آى هْهبخطت ذَاٌّهس‬
‫ًوَز اهب هوکي اؾت تؼساز زيگطي اظ ؾبظهبىّبي فٌبٍضي اطالػبت‬
‫خسٍل ‪ -4‬ضاّجطزّبي پیكٌْبزي هقبثلِ ثب ضؼفّب ٍ تْسيسات‬
‫هَزد‬
‫علل ضعف يا تْديد‬
‫زاّبسد پيطٌْادي‬
‫ًیبظهٌس آهَظـ‬
‫خسيس ثَزى فٌبٍضي ٍ ػسم زؾتطؾی ّوِ ؾبظهبىّب ٍ‬
‫افطاز ثِ ايي فٌبٍضي (اًحهبضي ثَزى)‬
‫اضائِ آهَظـّبي چٌسضؾبًِاي ثهَضت ضايگبى ثطاي‬
‫زؾتیبثی ثِ ثْطٍُضي زٍؾتبًِ‪ ،‬کبّف ّعيٌِ ٍ هؿتقل اظ‬
‫هکبى ٍ ظهبى ثَزى*‬
‫ضؼفّب‬
‫تَؾؼِ ثطًبهِّبي کبضثطزي‬
‫افعايف ٍاثؿتگی‬
‫ػسم اًحهبض تأهیيکٌٌسگبى ثطاي تَؾؼِ تکبهلی ثطًبهِّبي‬
‫ٍخَز تأهیيکٌٌسگبى ٍ تَاًوٌسؾبظّبي اًحهبضي ضايبًف‬
‫کبضثطزي ثِ خْت اًؼطبفپصيطي‪ًَ ،‬آٍضي ٍ ؾبظگبضي ثب‬
‫اثطي‬
‫اهکبًبت زض هحیط ضايبًف اثطي‬
‫ضؼف زض ‪ PaaS‬ظيطا ههطفکٌٌسُ ضٍي ظيطثٌبي انلی اثط‬
‫قبهل قجکِ‪ ،‬ؾطٍيؽزٌّسُّب ٍ ؾیؿتنّبي ػبهل کٌتطل‬
‫يب هسيطيت ًساضز ٍلی ضٍي ثطًبهِّبي کبضثطزي‬
‫تَؾؼِ ‪ PaaS‬ثب زازى اًتربة هسيطيت ؾیؿتن ػبهل ٍ‬
‫ؾطٍيؽزٌّسُّب ثِ ههطفکٌٌسُ ثطاي يک هست ظهبًی‬
‫هكرم ثطاي زؾتیبثی ثِ کٌتطل هٌبثغ‬
‫‪‬‬
‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‪ ،‬ؾبل يبظزّن‪ ،‬قوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫هَزد‬
‫ضايبًف اثطي اظ زيس کؿت ٍ کبض؛ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي حصف يب کبّف ضؼفّب ٍ تْسيسّب‬
‫ػبقَضي‪ ،‬خَضيبى ٍ ذَـ الحبى‬
‫علل ضعف يا تْديد‬
‫زاّبسد پيطٌْادي‬
‫گؿتطـيبفتِ ٍ تب حسٍزي پیکطثٌسي فضبي هیعثبى ثطًبهِ‬
‫کبضثطزي کٌتطل زاضز ٍ ّویي ؾجت ٍاثؿتگی ؾیؿتنػبهل‬
‫ثب ثطًبهِ کبضثطزي اخطا قسُ ضٍي آى زاضز‪.‬‬
‫ًیبظهٌس اتهبل ايٌتطًتی ؾطػت ثبال‬
‫ضؼف زض ‪ IaaS‬ظيطا ايي ؾطٍيؽ زؾتطؾی ثِ قجکِ ضا‬
‫ثطاي کبضثط فطاّن هیًوبيس‪.‬‬
‫تَؾؼِ ٍ ثْجَز ‪ IaaS‬ثطاي زؾتیبثی ثِ ظيطؾبذت اهي ٍ‬
‫تَاًوٌس زض خْت گؿتطـ ضايبًف اثطي‬
‫زقَاضي يکپبضچِؾبظي ثب ًطمافعاضّبي هحلی‬
‫ضؼف زض ‪ IaaS‬ظيطا ايي ؾطٍيؽ اخبظُ گؿتطـ ٍ اخطاي‬
‫ًطمافعاضّبي زلرَاُ ضا ثطاي کبضثط فطاّن هیًوبيس‪.‬‬
‫تَؾؼِ ٍ ثْجَز ‪ IaaS‬ثطاي ػسم ٍاثؿتگی ًطمافعاض هَضز‬
‫اؾتتفبزُ ثب ؾرتافعاض ثطاي افعايف ؾبظگبضي‪،‬‬
‫اًؼطبفپصيطي ٍ تأهیي ؾطيغ ؾیؿتنّب ٍ ثطًبهِّبي‬
‫کبضثطزي‬
‫تٌگٌبّبي اًتقبل زازُ‬
‫ضؼف زض ‪ IaaS‬ظيطا ايي ؾطٍيؽ زؾتطؾی ثِ قجکِ ٍ‬
‫اًتقبل زازُ ضٍي قجکِ ضا فطاّن هیًوبيس‪.‬‬
‫تَؾؼِ ٍ ثْجَز ‪ IaaS‬ثطاي زؾتیبثی ثِ ظيطؾبذت اهي ٍ‬
‫افعايف تَؾؼِپصيطي‬
‫فقساى کٌتطل فیعيکی زازُ‬
‫ػسم ٍخَز هترههبى هطثَطِ زض ؾبظهبى ثطاي کٌتطل‬
‫فیعيکی زازُّبي قطاض گطفتِ زض اثط‬
‫اؾتفبزُ اظ اثط ذهَنی ثطاي ؾبظهبى ثب ظيطثٌبي کبهالً‬
‫قرهیؾبظي قسُ ثطاي ايدبز حفبظت هحیطی‬
‫فقساى تؼْس ثطاي ذسهبت ثب کیفیت ثبال ٍ ٍخَز‬
‫ضوبًت‬
‫ػسم تؼْس تأهیيکٌٌسگبى اثط ثطاي کیفیت ثبالي ذسهبت‬
‫ٍ ضوبًتًبهِّبي زض زؾتطؼ‬
‫نسٍض ٍ ثکبضگیطي هدَظ ثیي تأهیيکٌٌسُ ٍ ههطفکٌٌسُ‬
‫ذسهبت اثط ثطاي افعايف اػتوبز ههطفکٌٌسُ ٍ زؾتیبثی ثِ‬
‫هسل ّعيٌِ ٍ ههطف ؾبزُ ٍ ًیع کٌتطل هٌبثغ‬
‫ًبتَاًی فطاّنکٌٌسگبى ثطاي ضوبًت هکبى‬
‫اطالػبت قطکتّب‬
‫ػسم تَاًبيی اضائِزٌّسگبى ثطاي ضوبًت هکبى اطالػبت‬
‫قطکت ضٍي هدوَػِ ذبنی اظ ؾطٍيؽزٌّسُّب زض يک‬
‫هکبى ذبل‬
‫اؾتفبزُ اظ اثط ذهَنی ٍ ‪ IaaS‬قبثل ثطًبهِضيعي ثطاي‬
‫ًوبيف هکبى اطالػبت ضٍي ؾرتافعاض هَضز اؾتفبزُ ثِ‬
‫خْت کٌتطل هٌبثغ ٍ شذیطُ اًطغي‬
‫ًگطاًی اهٌیتی (اهٌیت زازُ)‬
‫شذیطُقسى اطالػبت زازُّبي هْن ٍ حیبتی هكتطيبى‬
‫زض فضبي اثط هیعثبى‬
‫اخطاي زقیق هسيطيت ظًدیطُ تأهیي‪ ،‬قفبفیت قیَُّبي‬
‫هسيطيتی‪ ،‬اهٌیت اطالػبت ٍ ٍخَز يک ؾیؿتن‬
‫گعاضـگیطي اظ ًقمّبي اهٌیتی ثطاي خلَگیطي اظ اًَاع‬
‫حولِّب ثطاي حل ؾطيغ هكکالت ٍ هٌطجق ثَزى ثط‬
‫ًیبظّبي آيٌسُ هكتطيبى‬
‫اثط هبًٌس يک تلِ تَنیف قسُ اؾت ظيطا اظ ططفی قطکتی‬
‫قجیِ ‪ Google‬هكتطيبًف ضا هدجَض ذَاّس کطز کِ‬
‫تهَيت ٍ ايدبز هقطضات قفبف اؾتبًساضز ثطاي قطکت ٍ‬
‫فقساى هقطضات اؾتبًساضز هكرم (هحلی‪ ،‬هلی ٍ‬
‫ؾیؿتنّبي اذتهبنی ذَز ضا قفل ًوبيٌس‪ ٍ ،‬اظ ؾَي‬
‫ؾبظهبى ثطاي اؾتبًساضزؾبظي فطايٌسّب‬
‫ثیيالوللی)‬
‫زيگط نٌؼت ضايبًف اثطي ازاهِ هیيبثس تب گبمّبي ؾطيؼی‬
‫زض ّوِ ػطنِّب ثطزاضز‪.‬‬
‫تْسيسات‬
‫زقَاضي هْبخطت اظ يک پلتفطم ثِ زيگطي‬
‫ػسم کٌتطل ٍ هسيطيت ههطفکٌٌسُ ضٍي ظيطثٌبي انلی‬
‫اثط قبهل قجکِ‪ ،‬ؾطٍيؽزٌّسُّب‪ ،‬ؾیؿتنّبي ػبهل يب‬
‫شذیطُؾبظي‬
‫اهکبى يکپبضچِؾبظي پلتفطمّبي هرتلف ثطاي هٌطجق‬
‫ثَزى ثط ًیبظّبي آتی ههطفکٌٌسُ ٍ زؾتیبثی ثِ هحیط‬
‫کبض ثب فٌبٍضي ثبال‬
‫ّعيٌِّبي پٌْبى (پكتیجبىگیطي‪ ،‬حل هكکالت ٍ‬
‫ثبظيبثی)‬
‫ػسم ٍخَز ًیطٍّبي آهَظـ زيسُ ٍ هترهم ثؼٌَاى‬
‫تأهیيکٌٌسگبى ٍ تَاًوٌسؾبظّب زض ضايبًف اثطي‬
‫پیفثیٌی ؾطهبيِ الظم ثطاي پبؾد ثِ ّعيٌِّبي پٌْبى‬
‫زضخْت زؾتیبثی ثِ حل ؾطيغ هكکالت‬
‫کبّف ؾبظگبضي‬
‫احتوبل ٍاکٌف قسيس هتهسيبى ثِ تدبٍظ‬
‫ضؼف زض ‪ PaaS‬ظيطا ههطفکٌٌسُ ضٍي ظيطثٌبي انلی اثط‬
‫قبهل قجکِ‪ ،‬ؾطٍيؽزٌّسُّب ٍ ؾیؿتنّبي ػبهل کٌتطل تَؾؼِ ‪ PaaS‬ثب زازى اًتربة هسيطيت ؾیؿتن ػبهل ٍ‬
‫ؾطٍيؽزٌّسُّب ثِ ههطفکٌٌسُ ثطاي اهکبى اضائِ‬
‫يب هسيطيت ًساضز ٍلی ضٍي ثطًبهِّبي کبضثطزي‬
‫گؿتطـيبفتِ ٍ تب حسٍزي پیکطثٌسي فضبي هیعثبى ثطًبهِ ضاُحلّبي اطالػبتی پیكطفتِ هطبثق خسيستطيي فٌبٍضيّب‬
‫تَؾط ههطفکٌٌسُ‬
‫کبضثطزي کٌتطل زاضز ٍ ّویي ؾجت کبّف ؾبظگبضي ثیي‬
‫ثطًبهِ کبضثطزي ٍ ؾیؿتن ػبهل هیگطزز‪.‬‬
‫تْسيسآهیع ثَزى ضايبًف اثطي ثطاي ؾبظهبىّب ثطاي هَضز‬
‫حولِ قطاض گطفتي فطٌّ ؾبظهبًیقبى‪ .‬ثٌبثطايي‬
‫ؾبظهبىّبي کَچک ؾطيغ ثِ ضايبًف اثطي ذَـآهس‬
‫هیگَيٌس ٍ آًطا هیپصيطًس زضحبلیکِ کبضهٌساى‬
‫ؾبظهبىّبي ثعض تط ًگطاًی ذَز ضا ثطاي‬
‫* هَاضز ظيط ذطزاض قَتّب يب فطنتّبيی ّؿتٌس کِ ثب کوک ضاّجطز پیكٌْبزي حبنل ذَاٌّس گطزيس‪.‬‬
‫ٍاگصاضي ػولیبت ثِ ؾبيط قطکتّب ثطاي خلَگیطي اظ تغییط‬
‫فطٌّ ؾبظهبى زض خْت زؾتیبثی ثِ قبًؽ پیكطفت‬
‫ثسٍى ًیبظ ثِ ؾطهبيِگصاضي زقیق اٍلیِ ٍ تَؾؼِ ثبظاض اظ‬
‫خْت ػولکطز‪ًَ ،‬آٍضي ٍ قیوت‬
 ‫ضايبًف اثطي اظ زيس کؿت ٍ کبض؛ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي حصف يب کبّف ضؼفّب ٍ تْسيسّب‬
1394 ‫ ثْبض‬،42 ُ‫ قوبض‬،‫ ؾبل يبظزّن‬،‫فهلٌبهِ ضقس فٌبٍضي‬
‫ خَضيبى ٍ ذَـ الحبى‬،‫ػبقَضي‬
‫نتيجهگيري‬
6. Marston S , Li Z , Bandyopadhyay S , Zhang J , Ghalsasi A.
Cloud computing— The business perspective. Decision
Support Systems Journal. Vol. 51. No. 1.2011. 176–189.
7. Lackermair G. Hybrid cloud architectures for the online
commerce. Procedia Computer Science 2011; 3: 550–555.
8. Takabi H, Joshi J, Ahn GJ. Security and Privacy Challenges in
Cloud Computing Environments. Security and Privacy Journal
(IEEE). Vol. 8. No. 6. 2010. 24-31.
9. Subashini S, Kavitha V. A survey on security issues in service
delivery models of cloud computing. Journal of Network and
Computer Applications 2010 July 11; 34: 1–11.
10. Weinhardt C, Anandasivam A, Blau B, Stößer J. Business
Models in the Service World. IT Professional Journal. Vol. 11,
No. 2. 2009. 28-33.
11. Gong C, Liu J, Zhang Q, Chen H, Gong Z. The Characteristics
of Cloud Computing. 39th International Conference on Parallel
Processing Workshops; 2010.
12. Chang V, Wills G, Roure D.D. A Review of Cloud Business
Models and Sustainability. IEEE 3rd International Conference
on Cloud Computing; 2010.
13. M.Bulla et al . Cloud Billing Model: A Review, Danamma, /
(IJCSIT) International Journal of Computer Science and
Information Technologies, Vol. 5 (2) , 2014, 1455-1458.
14. Zissis D, Lekkas D. Addressing cloud computing security
issues. Future Generation Computer System Journal, Vol 28.
No 3. 2012. 583-592.
15. Jaakko Jäätmaa. Financial Aspects of Cloud Computing
Business Models, Master's thesis, Department of Business
Technology,Aalto University,School of Economics,2010.
16. Feuerlicht G, Govardhan S. Impact of Cloud Computing:
Beyond a Technology Trend. SYSTEMS INTEGRATION
2010.
17. Ghaffari K, Soltani Delgosha M, Abdolvand N. Towards Cloud
Computing: A SWOT Analysis On ITs Adoption In SMEs.
International Journal of Information Technology Convergence
and Services (IJITCS) Vol.4, No.2, 2014. 13-20.
18. Kumar Paul P, Ghose M.K. Cloud Computing: Possibilities,
Challenges and Opportunities with Special Reference to its
Emerging Need in the Academic and Working Area of
Information Science. INTERNATIONAL CONFERENCE ON
MODELLING OPTIMIZATION AND COMPUTING.
Procedia Engineering. Vol. 38. 2012. 2222-2227.
ٍ ‫ضايبًف اثطي ًتیدِ تکبهل تسضيدی حطکت ثِ ؾَي هسلّبي کؿهت‬
،‫کبض ؾَزهٌس زض ٌّگبم اضائِ تَاًبيیّبي ضايبًكی ثِ ػٌهَاى يهک ًهطمافهعاض‬
‫ اطالػبت هجتٌی ثط ايٌتطًهت ٍ ذهسهبت فٌهبٍضي زض‬،‫ ضايبًف اثطي‬.‫هیثبقس‬
.‫ظهبى حقیقی ضا اضائِ هیزّس ٍ ايي هْوتهطيي ٍيػگهی ؾیؿهتن اثهط اؾهت‬
‫ قهطکتّهب‬،‫ اضظاىتط ٍ ايٌتطًت قبثل اطویٌبىتط‬،‫اهطٍظُ ثب زؾتطؾی ؾطيغتط‬
‫ توبيالت هَخَز ثب حهَل پیآهسّبيی چهَى‬.‫توبيل ثِ اؾتفبزُ اظ اثط زاضًس‬
‫ زؾتطؼپصيطي ٍ خٌجهِّهبي‬،‫ قبثلیت اػتوبز‬،‫ قبثلیت اضتدبع‬،ٌِ‫کبّف ّعي‬
‫شذیطُ اًطغي افعايف هیيبثٌس ٍ ؾبظهبىّب ثِ ؾوت اؾهتفبزُ اظ اثهط پهیف‬
‫ اهب تؼسازي اظ ؾبظهبىّب اؾتفبزُ اظ اثط ضا تْسيهسي ثهطاي قهطکت‬.‫هیضًٍس‬
ِ‫ اظ ايي ضٍ ؾبظهبىّبي کَچهک ثهِ زلیهل فطنهتّهبيی که‬.‫ذَز هیزاًٌس‬
‫ زض کٌهبض‬.‫ ثِ آى ضٍي ههیآٍضًهس‬،‫اؾتفبزُ اظ اثط زض اذتیبض آًْب قطاض هیزّس‬
‫ٍخَز ًقب هثجت زض اؾتفبزُ اظ اثط ٌَّظ چبلفّبيی ٍخَز زاضز کهِ ثهطاي‬
‫ثؿیبضي اظ اؾتفبزُکٌٌسگبى اثط هؿألِاي هْن تلقی قسُ ٍ هیتَاًهس ؾهجت‬
.‫زٍضي آًْب اظ فٌبٍضيّبي خسيس قَز‬
‫ فطنتّب ٍ تْسيهسات‬،‫ ضؼف‬،‫زض ايي پػٍّف پؽ اظ ثطضؾی ًقب قَت‬
ٍ ‫ضايبًف اثطي ثِ اضائِ ضاّجطزّبي هٌبؾت ثطاي تجسيل ضهؼفّهب ثهِ قهَت‬
ٍ ‫ تجهسيل ضهؼفّهب ثهِ قهَتّهب‬.‫تْسيسات ثِ فطنت پطزاذتِ قسُ اؾهت‬
‫تْسيسات ثِ فطنتّب ّطچٌس ذَز ؾجت ثطٍظ ضؼفّب ٍ تْسيسات زيگهطي‬
‫ذَاٌّس گطزيس اهب اظ ؾَيی هیتَاًٌس گبهی هؤثط ثؿَي اؾهتفبزُ فطاگیطتهط‬
.‫ضايبًف اثطي زض ؾبظهبى ّب ٍ حتی ثهطاي اؾهتفبزُ کهبضثطاى ػهبزي ثبقهٌس‬
‫ثکبضگیطي ضاّجطزّبي پیكٌْبزي زض ؾبظهبىّب ثِ کبّف ّعيٌِّب ٍ افعايف‬
‫ثْطُ ٍضي کوک ًوَزُ ٍ افعايف ؾَزآٍضي زض کؿت ٍ کبضّهبي ههطتجط ثهب‬
.‫ضايبًف اثطي ضا ثِ زًجبل ذَاّس زاقت‬
‫مراجع‬
،َ‫ حسي ختي ل‬،‫ سویرا طالبی‬،‫بررسی حوالت اهٌیتی بِ ابر ٍ راّکارّای هقابلِ با آًْا‬
.1331 ‫ آباى‬11 ٍ 11 – ‫اٍلیي کارگاُ هلی رایاًش ابری ایراى‬
‫ لیال‬،‫ سویِ سلطاى باغشاّی‬،‫تحلیل چالشّای اهٌیتی ٍ تأثیر آى بر رایاًش ابری‬
‫اٍلیي کارگاُ هلی رایاًش ابری ایراى‬،‫ احوذ خادمزادُ ٍ سام جبِداری‬،‫سلطاى باغشاّی‬
.1331 ‫ آباى‬11 ٍ 11 –
ٍ ‫ هاٌّاهِ دًیای هخابرات‬،‫ دیَیذ هیچل اسویت‬،2111 ‫هسائل کلیذی در رایاًش ابری‬
35 ُ‫ شوار‬،31 ‫ هرداد‬،‫ارتباطات‬
ُ‫ اٍلیي کارگا‬،‫ هحوذتقی بتشتی ٍ هعیي سرٍی‬،‫ هسایا ٍ چالشّا‬،‫ ساختار‬:‫رایاًش ابر‬
.1331 ‫ آباى‬11 ٍ 11 – ‫هلی رایاًش ابری ایراى‬
.352 ُ‫ شوار‬،1331 ‫ آباى‬8 ،‫ رٍزًاهِ جام جن‬،‫ الْام اًذرابی‬،‫شبکِّای ابری‬
.1
.2
.3
.4
.5
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ :‬ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻨﺪ‬
‫ﺳﻴﺪﻩ ﺻﺪﻳﻘﻪ ﺟﻼﻝﭘﻮﺭ‬
‫ﻓﺮﺍﻧﻚ ﻧﺎﺩﻱ‬
‫‪‬‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻭﺍﺣﺪ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻭﺍﺣﺪ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪nadi_faranak@yahoo.com‬‬
‫‪Jalalpour_sedigheh@yahoo.com‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ‪1392/12/12 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ‪1393/03/05 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮﺵ‪1393/05/23 :‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪﻩ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻴﺪﻱ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻔـﻆ‬
‫ﻭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻣﺰﻳﺖ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺣﺎﺋﺰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻭﺍﺭﺩﻛﻨﻨﺪﻩ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ‬
‫ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﺑﺎﻻﻱ ﺩﺍﺭﻭﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺭﻭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴـﺌﻠﻪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞﮔﻴـﺮﻱ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﺳـﺎﺯﻱ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﺮﻭﺭﻱ ﺑﺮ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣـﺎﻝ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺩﺭ‬
‫ﺻﻨﻌﺖ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺗﺠﺮﺑﻴـﺎﺕ‬
‫ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻨﺪ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺩﺍﺭﻭﺳﺎﺯﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺴﻴﺮﻱ ﻛﻪ ﻫﻨﺪ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ‪ 1947‬ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺻـﻨﻌﺖ ﻃـﻲ‬
‫ﻧﻤﻮﺩﻩ‪ ،‬ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﺑﻌﺎﺩ‪ ،‬ﻧﻮﻉ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﻧﻮﻉ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ )ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻳﺎ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ( ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻭﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎﻱ‬
‫ﻫﺮ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺩﺭ ﺻـﻨﺎﻳﻊ ﺩﺍﺭﻭﺳـﺎﺯﻱ‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬
‫ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻱ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ؛ ﺻﻨﻌﺖ ﺩﺍﺭﻭﺳﺎﺯﻱ؛ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ؛ ﺑﺎﻳﻮ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﻘـﻖ ﺍﻫـﺪﺍﻑ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥﻫـﺎ ﻭ‬
‫ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺩﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫـﺎﻱ ﺗﺠـﺎﺭﻱ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮﺭﻳﻜﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺭﻳﺴﻚ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺁﮔﺎﻩ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺑـﺮ ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﻭ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨـﻪ ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ ]‪.[2‬‬
‫ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮﺍﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻱ ﻧـﻮﺁﻭﺭ ﺩﺭ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻭ ﺭﺷـﺪ ﺍﻗﺘﺼـﺎﺩﻱ‬
‫ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻴﺪﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪﻣﺤﻮﺭ‬
‫ﺍﺻﻠﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ]‪.[3‬‬
‫ﭘﻴﺸــﺮﻓﺖ ﺳــﺮﻳﻊ ﻓﻨــﺎﻭﺭﻱ ﻭ ﺗﺤــﻮﻻﺕ ﺑــﻲﺳــﺎﺑﻘﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃــﺎﺕ‬
‫ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻭﻳـﺎﺭﻭﻳﻲ ﺟﻮﺍﻣـﻊ‬
‫ﺑﺸﺮﻱ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﺍﺯ ﺷﻜﻞ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎﻱ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻱ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺗﺒـﺪﻳﻞ‬
‫ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻏﻨﻲ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻓﻘﻴـﺮ‬
‫‪ ‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺭﺷﺪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺗﻮﺳﻌﻪﺍﻱ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﺗﺤﻘﻴـﻖ‬
‫ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ‪ ،‬ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴـﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺍﻃﻼﻋـﺎﺕ ﻭ‬
‫ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ]‪.[4‬‬
‫ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ‬
‫ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ ‪ 1980‬ﻭ ‪ 1990‬ﻣﻴﻼﺩﻱ‪،‬‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺎﻻﻱ ﺩﺍﺭﻭﻫﺎ‬
‫ﻭ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮﻱ‪ ،‬ﺭﻭ‬
‫ﺑﻪ ﺭﻭ ﺷﺪ ]‪ .[4‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪ‬
‫ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﮔﺮﺩﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻨﺪ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻧﻮﺁﻭﺭﺍﻧﻪ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﻲ ﺷﺪﻩ ﻣﺴﻴﺮﻱ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﻨﺪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﭘﻴﻤﻮﺩﻩ‪ ،‬ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪ ٝ‬ضقس ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬ؾبَ يبظز‪ ،ٓٞ‬قٕبض‪ ،42 ٜ‬ث‪ٟ‬بض ‪1394‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫خالَپ‪ٛ‬ض ‪٘ ٚ‬بزي‬
‫مروري بر تحقيق و توسعه در صنايع دارويي کشورهاي در حال توسعه‬
‫‪‬‬
‫التهبزي اؾت ‪ٛ٘ ٚ‬آ‪ٚ‬ضي زض آ٘دب اثتسا اظ عطيك ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي زض فطاي‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ؾرپؽ‬
‫اظ آ٘دبيی و‪ ٝ‬تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪٘ ٝ‬مرف ٔ‪ٕٟ‬ری زض نر‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يری ايفرب‬
‫زض ٔحه‪ َٛ‬ازأ‪ ٝ‬يبفت‪ ٝ‬اؾت ‪ٛ٘ ٚ‬آ‪ٚ‬ضي‪ٞ‬ب ث‪ٝ‬ن‪ٛ‬ضت ضازيىبِی ا٘دبْ ٔیقر‪ٛ‬ز‪.‬‬
‫ٔی و‪ٙ‬س‪ ،‬وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪٘ ٝ‬یع تالـ‪ٞ‬بي ثؿریبضي ضا زض ضاثغر‪ ٝ‬ثرب‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی وك‪ٛ‬ض ثطظيُ ثطػىؽ وك‪ٛ‬ض ‪ٙٞ‬س ثب ض‪ٚ‬يىرطز‬
‫اضتمبي ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی ذ‪ٛ‬ز زاقت‪ٝ‬ا٘س‪ .‬زض ايٗ‬
‫ضفغ ٘یبظ ‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬تمبضبي زاذّی ور‪ ٝ‬ث‪ٛ‬ؾریّ‪ ٝ‬ؾیؿرتٓ ث‪ٟ‬ساقرت ّٔری تؼیریٗ‬
‫ضاؾتب وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي ٔصو‪ٛ‬ض ؾیبؾت‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬ضا‪ٞ‬جطز‪ٞ‬بي ٔتفب‪ٚ‬تی ضا اتربش ٕ٘ر‪ٛ‬ز‪ٚ ٜ‬‬
‫ٔیٌطزز‪ ،‬ن‪ٛ‬ضت ٔیپصيطز‪ .‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض ثرف ز‪ِٚ‬تی‬
‫ث‪ ٝ‬ز٘جبَ آٖ ث‪٘ ٝ‬تبثح ٔرتّفی زؾت يبفت‪ٝ‬ا٘س‪ .‬زض ازأ‪ ،ٝ‬ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت ذالن‪ ٝ‬ث‪ٝ‬‬
‫ٔتٕطوع قس‪ ٚ ٜ‬پ‪ٛ‬ضتف‪ٛ‬ي تحمیك ثط ٔج‪ٙ‬بي ثبظاض زاذّی اؾت‪ .‬ا‪ِٛٚ‬يت ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫ثطضؾی ٔكره‪ٞ ٝ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يری وكر‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي ‪ٙٞ‬رس‪،‬‬
‫زض ثطظيُ‪ ،‬حُ ٔكىالت اختٕبػی ‪ٛ٘ ٚ‬آ‪ٚ‬ضي زض آ٘دب اظ ٘‪ٛ‬ع تسضيدی اؾت ‪ٚ‬‬
‫ثطظيُ ‪ ٚ‬چیٗ پطزاذت‪ٔ ٝ‬یق‪ٛ‬ز‪ .‬تدطي‪ٞٝ‬بي ايٗ وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬ب ٔیت‪ٛ‬ا٘س زضؼ‪ٞ‬بي‬
‫ايٗ أط ٔ‪ ٛ‬خت قس‪ ٜ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٔ ٝ‬حه‪ٛ‬الت خسيس زض تحمیمبت ز‪ِٚ‬تری ٔففر‪َٛ‬‬
‫آٔ‪ٛ‬ظ٘س‪ ٚ ٜ‬ثب اضظقی ضا ثطاي ؾبيط وكر‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حربَ ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬ور‪ ٝ‬قرطايظ‬
‫‪ٚ‬الغ ق‪ٛ‬ز [‪.]5‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی وك‪ٛ‬ض چیٗ ثب ض‪ٚ‬يىطز زؾتیبثی ث‪ٔ ٝ‬عيت‬
‫ٔكبث‪ٟ‬ی زاض٘س ضا فطا‪ٕ٘ ٓٞ‬بيس‪.‬‬
‫‪ٕٞ‬ب٘غ‪ٛ‬ض و‪ ٝ‬زض خس‪٘ 1 َٚ‬كبٖ زاز‪ ٜ‬قس‪ ٜ‬اؾت‪ ،‬تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ‬
‫ضلبثتی زض ثبظاض‪ٞ‬بي خ‪ٟ‬ب٘ی ا٘دبْ ٔیٌیطز‪ .‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ٝ‬‬
‫زاض‪ٚ‬يی وك‪ٛ‬ض ‪ٙٞ‬س‪ ،‬ض‪ٚ‬يىطز نبزضات ٔح‪ٛ‬ض زاضز ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬ربي تحمیرك ‪ٚ‬‬
‫آٖ زض ثرف ز‪ِٚ‬تی ٔتٕطوع قس‪ ٚ ٜ‬پ‪ٛ‬ضتف‪ٛ‬ي تحمیك ثط ٔج‪ٙ‬بي ثبظاض ذبضخی‬
‫ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬آٖ زض ثرف ذه‪ٛ‬نی ٔتٕطوع قس‪ ٜ‬اؾت‪ .‬ؾیبؾت‪ٞ‬بي ايٗ وك‪ٛ‬ض ثب‬
‫اؾت‪ .‬ا‪ِٛٚ‬يت ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض چیٗ‪ ،‬اضتمبي ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬بي ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضا٘‪ ٚ ٝ‬ازغبْ خ‪ٟ‬ب٘ی‬
‫ٍ٘ب‪ ٜ‬خ‪ٟ‬ب٘یؾبظي ‪ ٚ‬ثیٗإِّّی قسٖ اتربش ٔیٌطزز ‪ ٚ‬پ‪ٛ‬ضتف‪ٛ‬ي تحمیرك ثرط‬
‫ٔیثبقس ‪ٓٞ ٚ‬او‪ ٖٛٙ‬ثط ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي ٔؿتمُ ‪ ٚ‬ضازيىبِی تٕطوع زاض٘س [‪.]6‬‬
‫ٔج‪ٙ‬بي ثبظاض ذبضخی ٔی ثبقس‪ .‬ا‪ِٛٚ‬يت ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض ‪ٙٞ‬س‪ ،‬ازغبْ خ‪ٟ‬ب٘ی ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫جذيل ‪ –1‬مقايسه تحقيق ي تًسعه صىايع دارييي در کشًرهاي هىذ‪ ،‬برزيل ي چيه [‪]5‬‬
‫َىذ‬
‫برزيل‬
‫چيه‬
‫ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫تٕطوع ثط ثرف ذه‪ٛ‬نی‬
‫تٕطوع ثط ثرف ز‪ِٚ‬تی‬
‫تٕطوع ثط ثرف ز‪ِٚ‬تی‬
‫پ‪ٛ‬ضتف‪ِٛ‬ی‪ ٛ‬تحمیك‬
‫تٕبيُ ث‪ ٝ‬ثبظاض ذبضخی‬
‫تٕبيُ ث‪ ٝ‬ثبظاض زاذّی‬
‫تٕبيُ ث‪ ٝ‬ثبظاض ذبضخی‬
‫ثیٗإِّّی وطزٖ‬
‫ثبال‬
‫پبيیٗ‬
‫ثبال‬
‫ا‪ِٛٚ‬يت ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬التهبزي ‪ ٚ‬ازغبْ خ‪ٟ‬ب٘ی‬
‫حُ ٔكىالت اختٕبػی‬
‫ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬التهبزي ‪ ٚ‬ازغبْ خ‪ٟ‬ب٘ی‬
‫اثتسا ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي فطاي‪ٙ‬سي ‪ ٚ‬پؽ اظ آٖ ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي زض ٔحه‪َٛ‬‬
‫تىبُٔ تسضيدی ثب ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ٞ‬ب پیكطفت‪ٝ‬‬
‫ا‪ٕٞ‬یت تحمیمبت ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت زاذّی‬
‫تحمیمبت ز‪ِٚ‬تی و‪ ٝ‬اظ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٔ ٝ‬حه‪ٛ‬الت‬
‫٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي‪ٞ‬بي ضازيىبَ‬
‫خسيس ثبظٔب٘س‪ٜ‬ا٘س‪.‬‬
‫٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي‬
‫تٕطوع ثط ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي ٔؿتمُ ‪ٚ‬‬
‫ضازيىبِی‬
‫شکل ‪ -1‬اوًاع مختلف فعاليتهاي تحقيق ي تًسعه [‪]7‬‬
‫مروري بر نظريههاي تحقيق و توسعه در کشورهاي در حال توسعه‬
‫ثرر‪ ٝ‬اي‪ٙ‬ىرر‪ ٝ‬وكرر‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي ٔ‪ٛ‬فررك اظ ٘ظطيرر‪ٞٝ‬رربي ذرربل ‪ٙٔ ٚ‬ظٕرری زض ظٔی‪ٙ‬رر‪ٝ‬‬
‫تحمیررك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾررؼ‪ ٝ‬ثغرر‪ٛ‬ض آقررىبض ٘مررف ٔ‪ٕٟ‬رری ضا زض تٕرربْ ٔطاحررُ‬
‫فؼبِیت ‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬پیرط‪ٚ‬ي ورطز‪ٜ‬ا٘رس‪ٔ ،‬ریتر‪ٛ‬اٖ ٘تیدر‪ٌ ٝ‬طفرت‬
‫فطاي‪ٙ‬ررس ٘رر‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي ايفررب ٔرریو‪ٙ‬ررس‪ .‬ثرر‪ٔ ٝ‬رر‪ٛ‬اظات زضن ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾررؼ‪ٔ ٝ‬ررسَ‪ٞ‬رربي‬
‫و‪ ٝ‬پیٕ‪ٛ‬زٖ ٔؿریط ٔ‪ٛ‬فمیرت آٔیرع‪ٔ ،‬ؿرتّعْ زاقرتٗ چربضچ‪ٛ‬ثی ٔ‪ٙ‬بؾرت ‪ٚ‬‬
‫فطاي‪ٙ‬س ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي‪٘ ،‬ؿرُ ‪ٞ‬ربي قر‪ٙ‬بذت‪ ٝ‬قرس‪ٜ‬اي اظ تحمیرك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٚ ٝ‬ا٘ر‪ٛ‬اع‬
‫ٔكرهی ٔیثبقرس‪ .‬اظ ايرٗ ض‪ ٚ‬زض ازأر‪ ٝ‬ثر‪ٔ ٝ‬ؼطفری چ‪ٙ‬رس ٘ظطير‪ ٝ‬اظ ض‪٘ٚ‬رس‬
‫ٔتفررب‪ٚ‬تی اظ ٔررسيطيت ؾرربظٔبٖ ٔررطتجظ ثررب آٖ‪ٚ ،‬خرر‪ٛ‬ز زاضز [‪ .]1‬ثررب ت‪ٛ‬خرر‪ٝ‬‬
‫‪‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫خالَپ‪ٛ‬ض ‪٘ ٚ‬بزي‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪ ٝ‬ضقس ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬ؾبَ يبظز‪ ،ٓٞ‬قٕبض‪ ،42 ٜ‬ث‪ٟ‬بض ‪1394‬‬
‫تىبُٔ فؼبِیت ‪ٞ‬ربي تحمیرك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬ور‪ ٝ‬زض وكر‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي ٔ‪ٛ‬فرك زض حربَ‬
‫ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض ؾغح فطأّی‪ ،‬تحمیمبت لطاضزازي ‪ٔ ٚ‬كربضوت ثرب زا٘كرٍب‪ٜٞ‬ربي‬
‫ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ز٘جبَ قس‪ ٜ‬اؾت‪ٔ ،‬یپطزاظيٓ‪.‬‬
‫ٔحّی زض آظٔبيكٍب‪ٞ ٜ‬بي تحمیمبتی‪ .‬پػ‪ٞٚ‬ف زض ز٘جبِ‪ ٝ‬ض‪ٞٚ‬بي ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬پبير‪ٝ‬‬
‫زض ؾبَ ‪ ،2003‬زض ٔمبِ‪" ٝ‬ض‪ٚ‬يىطز خسيس ث‪ ٝ‬اضظيربثی پیيیرسٌی ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي زض‬
‫عجم‪ٝ‬ث‪ٙ‬سي‪ٞ‬بي ٔرتّف تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ "ٝ‬آٔؿسٖ ‪ ٚ‬تی قبً٘ ض‪ٚ‬يىطز خسيرسي‬
‫ضا ٔغبثك ثب قىُ ‪ 1‬ثطاي فؼبِیت‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٔ ٝ‬ؼطفی ٔیٕ٘بيس [‪.]7‬‬
‫زا٘ف ن‪ٙ‬بيغ ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز ضا ٌؿتطـ زاز‪ ٚ ٜ‬زا٘ف خسيسي ضا ايدبز ٔیو‪ٙ‬س و‪ٝ‬‬
‫ث‪ ٝ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ٞ‬بي خسيس ‪ ٚ‬ظايف ن‪ٙ‬بيغ خسيس ٔیا٘دبٔس [‪.]8‬‬
‫زض ؾبَ ‪ ،2008‬وِیُ ‪ٚ ٚ‬يّس‪ ،‬زضي ثرب ػ‪ٙ‬ر‪ٛ‬اٖ "يربزٌیطي ث‪ٟ‬رط‪ٜ‬ثطزاضا٘ر‪ٚ ٝ‬‬
‫زض ايٗ ٔمبِ‪ ٝ‬فؼبِیت‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض پ‪ٙ‬حٌ‪٘ٛ‬ر‪( ٝ‬ػّر‪ٔ ْٛ‬حر ‪،‬‬
‫اوتكبفی ث‪ ٝ‬ػ‪ٛٙ‬اٖ ‪ٚ‬او‪ٙ‬كی ثر‪ٛٔ ٝ‬افمت‪ٙ‬بٔر‪ TRIPS ٝ‬زض ث‪ٍٙ‬رب‪ٜٞ‬ربي زاض‪ٚ‬يری‬
‫تحمیك پبي‪ ،ٝ‬تحمیك وبضثطزي‪ ،‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬اوتكبفی ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬پیكرطفت‪ ،)ٝ‬اضائر‪ٝ‬‬
‫‪ٙٞ‬س" ٘كبٖ ٔیز‪ٙٞ‬س و‪ ٝ‬قطوت‪ٞ‬بي زاض‪ٚ‬ؾبظي ‪ٙٞ‬س اظ عطيك ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬تسضيدی‬
‫قس‪ ٜ‬اؾت‪ .‬ػّ‪ٔ ْٛ‬ح ‪ ،‬وكف ل‪ٛ‬اػس ػّٕری خسيرس؛ تحمیرك پبير‪ ،ٝ‬ايدربز‬
‫‪ٕٞ ٚ‬ي‪ٙ‬یٗ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ضازيىبِی ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬ب‪ ،‬ث‪ ٝ‬ايٗ تفییطات ‪ٚ‬او‪ٙ‬ف ٘كبٖ زاز٘س‪.‬‬
‫زا ٘ف خسيس زض ٔ‪ٛ‬ضز ٔحه‪ َٛ‬خسيس لبثُ ػطض‪ ٝ‬زض ثبظاض؛ تحمیك وبضثطزي‪،‬‬
‫ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ز‪ٚ‬خب٘ج‪ ٝ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬رب قربُٔ ؾرطٔبي‪ٌٝ‬رصاضي اوتكربفی زض تحمیرك ‪ٚ‬‬
‫ايدبز ٔحه‪ِٛ‬ی ٔتٕبيع ثط ض‪ٚ‬ي وبغص؛ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬اوتكبفی‪ ،‬ايدبز ٕ٘‪ ٝ٘ٛ‬ا‪ِٚ‬ی‪ ٝ‬زض‬
‫ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ثطاي ت‪ِٛ‬یس ٔحه‪ٛ‬الت ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضا٘‪ ٚ ٝ‬زض ػیٗ حبَ اؾتفبز‪ ٜ‬ث‪ٟ‬رط‪ٜ‬ثطزاضا٘ر‪ ٝ‬اظ‬
‫ؾیؿتٓ ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬پیكطفت‪ ٝ‬ايدبز ٕ٘‪ ٝ٘ٛ‬ا‪ِٚ‬ی‪ ٝ‬ثطاي ت‪ِٛ‬یس ٔیثبقس [‪.]7‬‬
‫ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬بي ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز زض تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬فطآي‪ٙ‬سي ٔیثبقس [‪.]9‬‬
‫ؾبَ ‪ 2002‬ف‪ٛ‬ضثع ‪ٚ ٚ‬يّرس زض فهرُ قكرٓ وتربة "اظ ز٘جبِر‪ٝ‬ض‪ٞٚ‬رب ثر‪ٝ‬‬
‫زض قىُ ‪ 3‬عجم‪ٝ‬ث‪ٙ‬سياي اظ پبيٍب‪ ٜ‬زا٘ف ‪ ٚ‬ؾغ‪ٛ‬ح ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ٔطث‪ٛ‬ع‪ ٝ‬زض‬
‫ض‪ٞ‬جطاٖ‪ٔ :‬سيطيت ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ‪ٛ٘ ٚ‬آ‪ٚ‬ضي زض وكر‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي تربظ‪ ٜ‬نر‪ٙ‬ؼتی قرس‪ "ٜ‬ثرب‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬فطآي‪ٙ‬س ‪ٔ ٚ‬حه‪ٛ‬الت زاض‪ٚ‬يی ضا ٘كربٖ ٔریز‪ٞ‬رس ور‪ ٝ‬ثرطاي‬
‫ػ‪ٛٙ‬اٖ "ٔسيطيت تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض ز٘جبِر‪ٝ‬ض‪ٞٚ‬ربي ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي"‪ ،‬ثر‪ٔ ٝ‬غبِؼر‪ٝ‬‬
‫تحّیُ ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬ؾبظي ‪ٙٞ‬س عطاحری قرس‪ ٜ‬اؾرت‪ .‬زض ايرٗ قرىُ تفییرط‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي تبظ‪ ٜ‬ن‪ٙ‬ؼتی قس‪ٔ ٜ‬یپطزاظز‪ ،‬زض ايرٗ ٔمبِر‪،ٝ‬‬
‫ٔ‪ٟ‬بضت‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض قطوت‪ٞ‬بي ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ض زاض‪ٚ‬ؾربظي‬
‫ثطاي فؼبِیت‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ،ٝ‬پ‪ٙ‬ح ٘مف تىبّٔی ضا ٔغربثك قرىُ ظيرط‬
‫‪ٙٞ‬س ث‪ٕ٘ ٝ‬بيف زض آٔس‪ ٜ‬اؾت [‪.]9‬‬
‫ٔؼطفی ٕ٘‪ٛ‬ز‪ ٜ‬اؾت [‪.]8‬‬
‫زض ٔ‪ٛ‬ضز تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬زاض‪ٚ‬يری‪ ،‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬رسي‪ٞ‬ربي تحمیرك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ٝ‬‬
‫فطآي‪ٙ‬س ‪ٔ ٚ‬حه‪ َٛ‬ضا ٔی ت‪ٛ‬اٖ ثط ٔج‪ٙ‬بي ٔیعاٖ پیيیسٌی پبيٍب‪ ٜ‬زا٘ف اظ ‪ٓٞ‬‬
‫ٔتٕبيع وطز‪ .‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضا٘‪ ٝ‬ؾغح اثتسايی يؼ‪ٙ‬ی ت‪ٛ‬ا٘بيی تغجیرك خعئری‬
‫ت‪ِٛ‬یس ‪ ٚ‬خصة ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضا٘‪ ٝ‬ؾغح ٔت‪ٛ‬ؾظ يؼ‪ٙ‬ی ت‪ٛ‬ا٘بيی ايدبز‬
‫تفییط ف‪ٙ‬ی تسضيدی زض عطاحی ٔحه‪ ،َٛ‬ویفیت‪ ٚ ،‬فطآي‪ٙ‬س‪ٞ‬بي ت‪ِٛ‬یس ‪٘ ٚ‬یرع‬
‫ت‪ٛ‬ا٘بيی خؿتد‪ ٚ ٛ‬اضظيبثی ٔ‪ٙ‬جغ ذبضخی ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضا٘ر‪ ٝ‬ؾرغح‬
‫پیكطفت‪ ٝ‬يؼ‪ٙ‬ی ت‪ٛ‬ا٘ربيی ايدربز ٔحهر‪ٛ‬الت خسيرس ‪٘ ٚ‬ر‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي زض فطآي‪ٙ‬رس‪ٞ‬ب‬
‫ٔیثبقس [‪ .]10‬پبيٍب‪ ٜ‬زا٘ف ضا ٔی ت‪ٛ‬اٖ ثطاؾبؼ ٔب‪ٞ‬یت چبِف‪ٞ‬بي ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضا٘‪ٝ‬‬
‫شکل ‪ -2‬وقشهاي تکاملي براي فعاليتهاي تحقيق ي تًسعه [‪]8‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ػ‪ٛٙ‬اٖ ث‪ٔٛ‬یؾبظي‪ ،‬ث‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٛٔ ٝ‬از ‪ ٚ‬تد‪ٟ‬یعات ث‪ٔٛ‬ی‪،‬‬
‫خبيٍعي‪ٙ‬ی الالٔی و‪ ٝ‬زض زؾتطؼ ٘یؿرت‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬فطآي‪ٙ‬رس‪ٞ‬بي ت‪ِٛ‬یرسي‬
‫ث‪ٔٛ‬ی اعالق ٔی ق‪ٛ‬ز‪ .‬زض ‪ٚ‬الغ ‪ٞ‬سس‪ ،‬ت‪ِٛ‬یرس ٔحهر‪ِٛ‬ی وربٔالً ثر‪ٔٛ‬ی اؾرت‪.‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ػ‪ٛٙ‬اٖ يبزٌیطي‪ ،‬آٔر‪ٛ‬ظـ زا٘كرٕ‪ٙ‬ساٖ ‪ٟٙٔ ٚ‬سؾریٗ زض‬
‫ذبضج اظ وك‪ٛ‬ض اظ عطيك آٔ‪ٛ‬ظـ‪ٞ‬بي و‪ٛ‬ترب‪ٜٔ‬رست ٔریثبقرس‪ٔ ،‬ؿریطي ور‪ٝ‬‬
‫ٔؿتّعْ ؾطٔبي‪ٌٝ‬صاضي‪ٞ‬بي ؾر‪ٍٙ‬یٗ ‪ٔ ٚ‬رسا‪ ْٚ‬زض وؿرت ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي ذربضخی‪،‬‬
‫يبزٌیطي فؼبَ اظ ؾبيط قطوت ‪ٞ‬بي خ‪ٟ‬ربٖ ثرب تالقری فكرطز‪ٌ ٚ ،ٜ‬ؿرتطـ‬
‫ؾطيغ تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زاذّی ثرطاي تىٕیرُ ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي وؿرت قرس‪ ٜ‬اؾرت‪.‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ػ‪ٙ‬ر‪ٛ‬اٖ اضتمربي ٔحهر‪ٛ‬الت ٔ‪ٛ‬خر‪ٛ‬ز اظ عطيرك ث‪ٟ‬جر‪ٛ‬ز ‪ٚ‬‬
‫تفییطات تسضيدی زض ٔحه‪ٛ‬الت ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز ن‪ٛ‬ضت ٔیٌیطز‪ .‬تحمیرك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ٝ‬‬
‫تحت ؾ‪ ٝ‬قطط وؿت ‪ ٚ‬وبض ٔحؿ‪ٛ‬ة ٔیق‪ٛ‬ز‪ :‬ا٘تمبَ تكرىیالت تحمیرك ‪ٚ‬‬
‫زضٌیط ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ‪ٞ‬بي الظْ ثطاي ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ايٗ ٔحه‪ٛ‬الت ث‪ ٝ‬ز‪ٛ٘ ٚ‬ع ؾربز‪ٚ ٜ‬‬
‫پیيیس‪ ٜ‬زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سي وطز‪.‬‬
‫زض ٔ‪ٛ‬ضز تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬فطآي‪ٙ‬س ‪ٞ‬ب‪ ،‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬رسي زض ٔ‪ٟٙ‬سؾری ٔؼىر‪ٛ‬ؼ‪،‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬غ٘طيه‪ ٚ ،‬ؾیؿتٓ ‪ٞ‬ربي زاض‪ٚ‬ضؾرب٘ی خسيرس ثر‪ ٝ‬تطتیرت زض‬
‫قىُ ‪ 3‬ث‪ ٝ‬ػ‪ٛٙ‬اٖ ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ‪ٞ‬بي اثتسايی‪ٔ ،‬ت‪ٛ‬ؾرظ‪ ٚ ،‬پیكرطفت‪٘ ٝ‬كربٖ زاز‪ٜ‬‬
‫قس‪ ٜ‬ا٘س‪ٟٙٔ .‬سؾی ٔؼى‪ٛ‬ؼ ٔؿتّعْ ٘ؿر‪ٝ‬ثطزاضي اظ فطاي‪ٙ‬س ت‪ِٛ‬یس ثب اؾتفبز‪ٜ‬‬
‫اظ ٔ‪ٙ‬بثغ ث‪ٔٛ‬ی ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي اؾت زضحبِیى‪ ٝ‬تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬غ٘طيه قبُٔ ت‪ِٛ‬یس‬
‫ٔحه‪ َٛ‬ثب اؾتفبز‪ ٜ‬اظ فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬بي لب٘‪٘ٛ‬ی ‪ٛ٘ ٚ‬آ‪ٚ‬ضا٘‪ٔ ٝ‬یثبقرس‪ .‬ؾیؿرتٓ‪ٞ‬ربي‬
‫زاض‪ٚ‬ضؾب٘ی خسيس ٔؿتّعْ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ضؾب٘سٖ زاض‪ ٚ‬ث‪ٔ ٝ‬حُ ثیٕبضي ثر‪ٝ‬‬
‫ض‪ٚ‬قی خسيس اؾت [‪.]9‬‬
‫زض ٔ‪ٛ‬ضز تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٔ ٝ‬حه‪ ،َٛ‬تحمیك ثط ض‪ٚ‬ي ‪ٞ‬سس‪ٞ‬ب يب ٕ٘‪ٞٝ٘ٛ‬بي‬
‫خسيس ‪ ٚ‬تطویجبت قیٕیبيی انّی ‪ ٚ‬خسيس ضا ٔیتر‪ٛ‬اٖ ثر‪ ٝ‬ػ‪ٙ‬ر‪ٛ‬اٖ اثترسايی‪،‬‬
‫ٔت‪ٛ‬ؾظ‪ ٚ ،‬پیكطفت‪ ٝ‬ت‪ٛ‬نیف وطز‪ .‬تفب‪ٚ‬ت ٔیبٖ ت‪ٛ‬ا٘بيی ت‪ِٛ‬یس يه ٔحه‪ َٛ‬اظ‬
‫عطيك تمّیس يب ت‪ٛ‬ا٘بيی ٘ؿر‪ٝ‬ثطزاضي اظ ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي اؾتفبز‪ ٜ‬اظ يه ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ٔؼیٗ‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪ ٝ‬ضقس ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬ؾبَ يبظز‪ ،ٓٞ‬قٕبض‪ ،42 ٜ‬ث‪ٟ‬بض ‪1394‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫خالَپ‪ٛ‬ض ‪٘ ٚ‬بزي‬
‫‪‬‬
‫‪ ٚ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ت‪ِٛ‬یس ‪ ٚ‬تفییط ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي پیبٔس‪ٞ‬بي ثؿیبضي ثطاي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫٘كبٖ زاز‪ ٜ‬قس‪ ٜ‬اؾت‪ .‬ايٗ قجى‪ ٝ‬چبضچ‪ٛ‬ثی ضا ثطاي ز٘جبَ وطزٖ ضا‪ٞ‬جطز‪ٞ‬بي‬
‫زاض‪ٚ‬يی ث‪ٕٞ ٝ‬طا‪ ٜ‬زاضز‪ .‬ثرطاي پیكرطفت اظ تمّیرس ‪ٟٙٔ ٚ‬سؾری ٔؼىر‪ٛ‬ؼ ثر‪ٝ‬‬
‫ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي قطوت ‪ٞ‬ب فطا‪ٔ ٓٞ‬یآ‪ٚ‬ضز (قىُ ‪ .)4‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي لبثُ تّٕه اظ زا٘كی‬
‫تثجیت ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي زض ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي ث‪ٔٛ‬ی ‪ ٚ‬انیُ فطاي‪ٙ‬رس يربزٌیطي ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي ثبيرس‬
‫ؾطچكٕ‪ٔ ٝ‬یٌیطز و‪ٙٔ ٝ‬حهطاً زض اذتیبض قطوت اؾت‪ .‬ثطاي آظٔ‪ٛ‬زٖ زا٘ف‬
‫زؾتر‪ٛ‬ـ تفییط ث‪ٙ‬یبزي ق‪ٛ‬ز [‪.]9‬‬
‫لبثُ تّٕه ثبيس ثطضؾی وطز و‪ ٝ‬آيب ايٗ زا٘ف ث‪ ٝ‬قرطوت اخربظ‪ٔ ٜ‬ریز‪ٞ‬رس‬
‫قطوت ‪ٞ‬بي ‪ٙٞ‬سي زض ٔحریظ خسيرس ذر‪ٛ‬ز ض‪ٚ‬يىرطز ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬ز‪ٚ‬خب٘جر‪ٝ‬‬
‫پیف اظ ضلجب ث‪ ٝ‬اضظـ افع‪ٚ‬ز‪ ٜ‬زؾت يبثس يب ذیط [‪.]8‬‬
‫ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬ب ضا اتربش وطز٘س تب ث‪ ٝ‬لبثّیت‪ٞ‬بي خسيس زؾت يبث‪ٙ‬س‪ .‬ايٗ ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ع‬
‫ثب اؾتفبز‪ ٜ‬اظ يه قجى‪ ٝ‬و‪ ٝ‬ثطاؾبؼ اثؼبز ٔحه‪ ،َٛ‬فطاي‪ٙ‬س ‪ ٚ‬لبثّیت تّٕره‬
‫شکل ‪ -3‬طبقهبىذي تحقيق ي تًسعه فرايىذي ي محصًلي در صىعت دارييي هىذ [‪]9‬‬
‫محصول‬
‫محصول‬
‫ترکيبات شيميايي جذيذ‬
‫فرمًلبىذيهاي داراي عالمت تجاري‬
‫سیستمهای دارورسانی جدید‬
‫فرایند‬
‫فرایند‬
‫داريهاي شورک‬
‫مًاد دارييي فلهاي‬
‫قابل تملک‬
‫غیرقابل تملک‬
‫شکل ‪ -4‬شبکه محصًل‪ ،‬فرايىذ ي قابليت تملک [‪]8‬‬
‫ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ت‪ِٛ‬یس ٔ‪ٛ‬از زاض‪ٚ‬يی فّ‪ٝ‬اي‪ 1‬چبضن غیطلبثُ تّٕه ر فطاي‪ٙ‬س ضا ثر‪ٝ‬‬
‫قیٕیبيی خسيس يب ؾیؿرتٓ ‪ٞ‬ربي زاض‪ٚ‬ضؾرب٘ی خسيرس چربضن لبثرُ تّٕره ر‬
‫ذ‪ٛ‬ز اذتهبل ٔی ز‪ٞ‬س‪ ،‬زضحبِیى‪ ٝ‬فطٔ‪َٛ‬ث‪ٙ‬رسي‪ٞ‬ربي زاضاي ػالٔرت تدربضي‬
‫ٔحه‪ َٛ‬ضا ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز اذتهبل ٔیز‪ٙٞ‬رس‪ .‬تحمیرك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬ػٕر‪ٔٛ‬ی ٔؿرتّعْ‬
‫چبضن لبثُ تّٕه ر ٔحه‪ َٛ‬ضا تهطس ٔیو‪ٙ‬س‪ .‬ت‪ِٛ‬یس ٔ‪ٛ‬از زاض‪ٚ‬يی فّ‪ٝ‬اي يه‬
‫ايدبز ٔحه‪ِٛ‬ی ثب فطاي‪ٙ‬س لب٘‪٘ٛ‬ی‪ ٚ ٛ٘ ،‬لبثُ ثجت اؾرت ور‪ ٝ‬ثر‪ ٝ‬قرطوت اخربظ‪ٜ‬‬
‫ت‪ٛ‬ا٘بيی اثتسايی ثطاي ت‪ِٛ‬یس زاض‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬قرىُ پر‪ٛ‬زض يرب ذربْ ثر‪ ٝ‬قرٕبض ٔریآيرس‪،‬‬
‫ٔی ز‪ٞ‬س ٘ؿجت ث‪ ٝ‬ضلجبي ذ‪ٛ‬ز ث‪ ٝ‬اضظـ افع‪ٚ‬ز‪ ٜ‬زؾت يبث‪ٙ‬س‪ .‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬تطویجربت‬
‫زضحبِیى‪ ٝ‬فطٔ‪َٛ‬ث‪ٙ‬سي زاضاي ػالٔت تدبضي ٔؿتّعْ ت‪ٟ‬ی‪ ٝ‬زاض‪ ٚ‬ثب خرسا‪ َٚ‬ز‪ٚ‬ظ‬
‫قیٕیبيی خسيس ٘یبظٔ‪ٙ‬س ت‪ٛ‬ا٘بيی قطوت ثطاي ا٘دبْ تحمیك ‪ ٚ‬ايدربز زاض‪ٞٚ‬ربي‬
‫ٔتفب‪ٚ‬ت اؾت‪ .‬زاض‪ٞٚ‬بي غ٘طيه زض ثبظاض‪ٞ‬بي پیكطفت‪ٔ ٝ‬ب٘‪ٙ‬رس ايربالت ٔتحرس‪ٚ ٜ‬‬
‫٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضا٘‪ ٚ ٝ‬لبثُ ثجت زض لبِت زضٔبٖ‪ٞ‬بي خسيس يرب ث‪ٟ‬جر‪ٛ‬ز زضٔربٖ‪ٞ‬ربي فؼّری‬
‫اض‪ٚ‬پب چبضن لبثُ تّٕه ر فطاي‪ٙ‬س قجى‪ ٝ‬ضا تؿریط ٔیو‪ٙٙ‬رس‪ ،‬زضحبِیىر‪ٔ ٝ‬ر‪ٛ‬از‬
‫ثیٕبضي‪ٞ‬ب اؾت‪٘ ،‬یع ؾیؿتٓ‪ٞ‬بي زاض‪ٚ‬ضؾب٘ی خسيرس ٔؿرتّعْ ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي‬
‫ثطاي ضؾب٘سٖ زاض‪ ٚ‬ث‪ٔ ٝ‬حُ ثیٕبضي ث‪ ٝ‬ض‪ٚ‬قی خسيس ٔیثبقس [‪.]8‬‬
‫‪1. Bulk Drugs‬‬
‫‪‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫خالَپ‪ٛ‬ض ‪٘ ٚ‬بزي‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪ ٝ‬ضقس ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬ؾبَ يبظز‪ ،ٓٞ‬قٕبض‪ ،42 ٜ‬ث‪ٟ‬بض ‪1394‬‬
‫قطوت‪ٞ‬بي ‪ٙٞ‬سي زض ح‪ٛ‬ظ‪ ٜ‬ت‪ِٛ‬یسات زاض‪ٚ‬يی تجسيُ قس‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز‪ .‬ثیٗ ؾبِ‪ٞ‬ربي‬
‫معرفي صنعت دارويي کشور هند‬
‫ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬ؾبظي ‪ٙٞ‬س ؾیعز‪ٕٞ‬یٗ ن‪ٙ‬ؼت ثعضي زض خ‪ٟ‬بٖ اظ ٘ظط ثبظز‪ٜ‬‬
‫ثبظاض ث‪ٛ‬ز‪ ٚ ٜ‬ثبظاضي حس‪ٚ‬ز ‪ٔ 2/5‬یّیبضز زالض آٔطيىب ضا ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز اذتهبل زاز‪ٜ‬‬
‫اؾت [‪ .]11‬زض ٔیبٖ وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٙٞ ،ٝ‬س ٔؿّٕبً وك‪ٛ‬ضي اؾرت‬
‫و‪ ٝ‬زض آٖ‪ ،‬فطاي‪ٙ‬س ؾبذت ؾیؿتٓ ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي (ثبي‪ )ٛ‬زاض‪ٚ‬يی‪ ،‬پیكطفت‪ٝ‬ترط اؾرت‪.‬‬
‫وك‪ٛ‬ض ‪ٙٞ‬س‪ ،‬ت‪ِٛ‬یسو‪ٙٙ‬س‪ ٚ ٜ‬نبزضو‪ٙٙ‬س‪ ٜ‬انّی زاض‪ٞٚ‬بي غ٘طيه ثر‪ٛ‬ز‪ ٚ ٜ‬اذیرطاً‬
‫٘یع ث‪ ٝ‬ؾٕت زاض‪ٞٚ‬بي ثبي‪ ٛ‬غ٘طيه حطوت وطز‪ ٜ‬اؾت‪ٙٞ .‬س ثؼس اظ ٔستی ثر‪ٝ‬‬
‫يه تأٔیٗو‪ٙٙ‬س‪ ٜ‬انّی‪ ٝ٘ ،‬ت‪ٟٙ‬ب زض ظٔی‪ ٝٙ‬زاض‪ٞٚ‬بي غ٘طيره ثّىر‪ ٝ‬زض وكرف‬
‫فطٔ‪َٞٛ‬ب ‪ ٚ‬زاض‪ٞٚ‬بي خسيس تجسيُ قس‪ ٜ‬اؾت‪ .‬ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يی ‪ٙٞ‬س ػال‪ ٜٚ‬ثرط‬
‫تأٔیٗ تمبضبي ٔحّی زض ٔ‪ٛ‬لؼیتی ثرطاي نربزضات حدرٓ لبثرُ تر‪ٛ‬خ‪ٟ‬ی اظ‬
‫ٔحه‪ٛ‬الت زاض‪ٚ‬يی ث‪ٔ ٝ‬مبنس ٔرتّف‪ ،‬قبُٔ ثبظاض‪ٞ‬ربي ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ٝ‬يبفتر‪ ٝ‬اض‪ٚ‬پرب‪،‬‬
‫آٔطيىب‪ ،‬غاپٗ زؾت يبفت‪ٙ‬س‪ .‬ث‪ٙ‬بثطايٗ ايٗ ن‪ٙ‬ؼت ث‪ ٝ‬ػ‪ٛٙ‬اٖ يه ثبظيٍط انرّی‬
‫زض ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يی خ‪ٟ‬ب٘ی ٔغطح قس‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫اظ ظٔبٖ ايدبز ؾبظٔبٖ تدبضت خ‪ٟ‬ب٘ی ‪ ،‬ايٗ ثرف ثب چبِف‪ٞ‬بي خسيسي‬
‫ٔ‪ٛ‬اخ‪ ٝ‬قس‪ .‬يىی اظ ٔ‪ٟٓ‬تطيٗ آ٘‪ٟ‬ب‪ٔ ،‬ؼطفی ٘ظبْ پت‪ٙ‬ت ٔحه‪ َٛ‬ثطاي ثطآ‪ٚ‬ضز‪ٜ‬‬
‫‪ 99 ،1957 ٚ1947‬زضنس زاض‪ٞٚ‬ب ‪ ٚ‬پت‪ٙ‬ت‪ٞ‬ربي زاض‪ٚ‬يری زض ‪ٙٞ‬رس زض زؾرت‬
‫قطوت ‪ٞ‬بي چ‪ٙ‬س ّٔیتی ث‪ٛ‬ز‪ .‬زض ع‪ َٛ‬ايٗ ز‪ٚ‬ض‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬زِیُ قرطايظ ا٘حهربضي‪،‬‬
‫لیٕت زاض‪ٞٚ‬ب زض ‪ٙٞ‬س ثؿیبض ثبال ث‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬ايٗ أط ‪ٚ‬ضؼیت ثؿیبض ذ‪ٛ‬قبي‪ٙ‬سي ضا‬
‫ثطاي آٖ قطوت‪ٞ‬ب فطا‪ٕٛ٘ ٓٞ‬ز‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز‪ .‬اضائ‪ ٝ‬زاض‪ٞٚ‬ب ثب لیٕت ثبال ‪ ٚ‬ؾغح پبيیٗ‬
‫ظيطؾبذت ف‪ٙ‬ی قطوت‪ٞ‬بي ٔحّی‪ٛٔ ،‬خت قس تب ز‪ِٚ‬ت تهٕیٓ ثٍیطز و‪ ٝ‬ث‪ٝ‬‬
‫ن‪ٛ‬ضت ٔؿتمیٓ زض ت‪ِٛ‬یس زاض‪ٔ ٚ‬ساذّ‪ ٝ‬و‪ٙ‬س‪ .‬ا‪ِٚ‬یٗ الساْ انّی ز‪ِٚ‬ت زض ايٗ‬
‫ظٔی‪ ،ٝٙ‬ضا‪ٜ‬ا٘ساظي ز‪ ٚ‬قرطوت زاض‪ٚ‬يری ثر‪٘ ٝ‬ربْ‪ٞ‬ربي قرطوت آ٘تریثی‪ٛ‬تیره‬
‫‪ٙٞ‬س‪ٚ‬ؾتبٖ‪ ٚ 2‬قطوت زاض‪ٚ‬يی ‪ٙٞ‬س‪ 3‬زض ؾبَ‪ٞ‬بي ‪ 1961 ٚ 1954‬ث‪ٛ‬ز‪ .‬ز‪ِٚ‬ت‬
‫حٕبيت‪ٞ‬بي ف‪ٙ‬ی ضا اظ وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بيی اظ لجیُ ض‪ٚ‬ؾی‪ ٝ‬ثطاي ضا‪ٜ‬ا٘رساظي ت‪ِٛ‬یرسات‬
‫زاض‪ٚ‬يی زضيبفت ٕ٘‪ٛ‬ز‪ .‬ايٗ ز‪ ٚ‬قطوت ٘مف ٔ‪ٕٟ‬ی ضا زض ت‪ِٛ‬یرسات زاض‪ٞٚ‬ربي‬
‫حیبتی ثطاي ثبظاض زاذّی زاقت‪ٙ‬س‪ .‬ز‪ِٚ‬ت ‪ٕٞ‬ي‪ٙ‬یٗ قطوت‪ٞ‬بي چ‪ٙ‬س ّٔیتی ضا‬
‫ثطاي ضا‪ ٜ‬ا٘ساظي ظيطؾبذت ت‪ِٛ‬یسي زض ‪ٙٞ‬س‪ ،‬تك‪ٛ‬يك ٕ٘‪ٛ‬ز‪ .‬اِجت‪ ٝ‬زض ع‪ َٛ‬ايٗ‬
‫ز‪ٚ‬ض‪ٔ ٜ‬یعاٖ ؾطٔبي‪ٌٝ‬صاضي ٔؿتمیٓ ذربضخی‪ 4‬زض نر‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يری‪ ،‬زض حرس‬
‫پبيی‪ٙ‬ی ث‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬وك‪ٛ‬ض ث‪ ٝ‬حدٓ ظيبزي اظ ‪ٚ‬اضزات زاض‪ٞٚ‬ب ‪ٚ‬اثؿت‪ ٝ‬ث‪ٛ‬ز [‪.]12‬‬
‫ؾبذتٗ اِعأبت ‪ٔ TRIPS‬یثبقس‪ .‬ث‪ ٝ‬ػال‪ ،ٜٚ‬ايرٗ نر‪ٙ‬ؼت ثرب ضلجربي ض‪ ٚ‬ثر‪ٝ‬‬
‫ضقسي ‪ٕٞ‬ي‪ ٖٛ‬چیٗ و‪ ٝ‬ا‪ٞ‬ساس ت‪ِٛ‬یسي ثب ‪ٞ‬عي‪ٙ‬ر‪ ٝ‬پربيیٗ زاقرت‪ٙ‬س‪ٛٔ ،‬اخر‪ٝ‬‬
‫ث‪ٛ‬ز‪ ٜ‬اؾت‪ .‬ايٗ چبِف‪ٞ‬ب ؾجت قس تب ن‪ٙ‬ؼت ضا‪ٞ‬جطز وؿرت ‪ ٚ‬وربض ذر‪ٛ‬ز ضا‬
‫ثطاي ٔب٘سٖ زض ضلبثت خ‪ٟ‬ب٘ی تفییط ز‪ٞ‬س‪ .‬ثؿریبضي اظ قرطوت‪ٞ‬ربي زاض‪ٚ‬يری‬
‫‪ٙٞ‬س‪ ،‬ث‪ ٝ‬ايٗ ٘تید‪ ٝ‬ضؾیس٘س و‪ ٝ‬ثطاي ؾبظٌبضي ثب ضا‪ٞ‬جطز خسيس اظ ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ٞ‬ب‬
‫‪ٔ ٚ‬حه‪َٞٛ‬بي خسيس اؾتفبز‪ ٜ‬و‪ٙٙ‬س‪ .‬زض ‪ٕٞ‬یٗ ضاؾتب ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يری ‪ٙٞ‬رس‪،‬‬
‫‪ٞ‬عي‪ٞٝٙ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ضا ث‪ٝ‬ع‪ٛ‬ض لبثُ ت‪ٛ‬خ‪ٟ‬ی زض ؾبَ‪ٞ‬ربي اذیرط‬
‫افعايف زاز‪ ٜ‬اؾت‪ .‬ض‪٘ٚ‬س لبثُ ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬زيٍط زض ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬ؾبظي ‪ٙٞ‬س‪ ،‬تجسيُ‬
‫قسٖ آٖ ث‪ ٝ‬يه ٔمهس خصاة ثطاي ثط‪ٖٚ‬ؾپبضي لطاضزاز‪ٞ‬بي تحمیمربتی ثر‪ٝ‬‬
‫‪ٚ‬يررػ‪ ٜ‬زضذهرر‪ٛ‬ل آظٔرربيف‪ٞ‬رربي ثرربِی‪ٙ‬ی قررطوت‪ٞ‬رربي ثررعضي وكرر‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي‬
‫ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬يبفت‪ٔ ،ٝ‬یثبقس‪.‬‬
‫تىبُٔ ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يری ‪ٙٞ‬رس ضا ٔریتر‪ٛ‬اٖ ٔغربثك قرىُ ‪ 5‬ثر‪ 3 ٝ‬ز‪ٚ‬ض‪ٜ‬‬
‫عجم‪ٝ‬ث‪ٙ‬سي ٕ٘‪ٛ‬ز‪]12[ :‬‬
‫‪ 1079 )2‬تا ‪1001‬‬
‫ز‪ٞٝٞ‬بي ‪٘ 1970‬مغ‪ ٝ‬ػغفری زض نر‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يری ‪ٙٞ‬رس ثر‪ٛ‬ز‪ .‬زض ؾربَ‬
‫‪ 1970‬ز‪ِٚ‬ت ‪ٙٞ‬س يه لب٘‪ ٖٛ‬پت‪ٙ‬ت خسيس ضا ٔؼطفی ٕ٘‪ٛ‬ز‪ .‬ايٗ لرب٘‪ ٖٛ‬فمرظ‬
‫پت‪ٙ‬ت فطاي‪ٙ‬سي ضا ث‪ ٝ‬ضؾٕیت ق‪ٙ‬بذت ‪ ٚ‬پت‪ٙ‬رت ض‪ٚ‬ي ٔحهر‪ َٛ‬ضا ٘پرصيطفت‪.‬‬
‫ث‪ٙ‬بثطايٗ زاض‪ٞٚ‬بيی و‪ ٝ‬زض ؾبيط وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬ب پت‪ٙ‬ت قس‪ٜ‬ا٘س ٔیت‪ٛ‬ا٘ؿت‪ٙ‬س زض ‪ٙٞ‬رس‬
‫اظ عطيك ٔ‪ٟٙ‬سؾی ٔؼىر‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬ثرب اؾرتفبز‪ ٜ‬اظ فطاي‪ٙ‬رس‪ٞ‬بي ٔتفرب‪ٚ‬ت‪ ،‬ثرس‪ٖٚ‬‬
‫پطزاذت ‪ٞ‬عي‪ ٝٙ‬اي ث‪ ٝ‬نبحت پت‪ٙ‬ت ت‪ِٛ‬یس ق‪٘ٛ‬س‪ .‬ػال‪ ٜٚ‬ثط آٖ ثطاؾبؼ لب٘‪،ٖٛ‬‬
‫ػٕط پت‪ٙ‬ت ث‪ 5 ٝ‬ؾبَ اظ ظٔبٖ ٔؼطفی ‪ 7 ٚ‬ؾبَ اظ ظٔبٖ وبضثطزي قرسٖ آٖ‪،‬‬
‫تمّیُ يبفت‪ٕٞ .‬طا‪ ٜ‬ثب ٔؼطفری ايرٗ لرب٘‪ٕٞ ٚ ٖٛ‬ي‪ٙ‬ریٗ و‪ٙ‬ترطَ لیٕرت‪ٞ‬رب‪،‬‬
‫ٔك‪ٛ‬ق ‪ٞ‬بي وٕی ثطاي قطوت ‪ٞ‬بي چ‪ٙ‬رسّٔیتی خ‪ٟ‬رت ٔؼطفری ٔحهر‪ٛ‬الت‬
‫خسيس زض ‪ٙٞ‬س ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز زاقت‪ .‬لب٘‪ ٖٛ‬خسيس پت‪ٙ‬ت ٔ‪ٛ‬خت وب‪ٞ‬ف لبثُ ت‪ٛ‬خ‪ٟ‬ی‬
‫اظ ؾ‪ ٟٓ‬قطوت‪ٞ‬بي چ‪ٙ‬سّٔیتی زض ت‪ِٛ‬یسات وك‪ٛ‬ض ‪ٙٞ‬س قس‪ .‬اظ عرطس زيٍرط‬
‫ايٗ ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ع تجسيُ ث‪ ٝ‬اثعاضي ثطاي ضقس ت‪ِٛ‬یسات زاض‪ٚ‬يی ث‪ٔٛ‬ی قرس‪ .‬تؼرساز‬
‫قطوت‪ٞ‬بي زاذّی زض ح‪ٛ‬ظ‪ ٜ‬ت‪ِٛ‬یسات زاض‪ٚ‬يی افعايف لبثرُ تر‪ٛ‬خ‪ٟ‬ی يبفرت‪.‬‬
‫‪ )1‬قبل از ‪1079‬‬
‫تب ؾبَ ‪ ،1970‬ا٘ساظ‪ ٜ‬ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يی ‪ٙٞ‬س ثؿیبض و‪ٛ‬چه ‪ ٚ‬زض حس چ‪ٙ‬رس‬
‫ث‪ٍٙ‬ب‪ ٜ‬ثب ظطفیت ت‪ِٛ‬یس ٔحس‪ٚ‬ز ث‪ٛ‬ز‪ .‬قطوت ‪ٞ‬بي چ‪ٙ‬س ّٔیتری زض آٖ ظٔربٖ اظ‬
‫عطيك قطوت‪ٞ‬بي تبثؼ‪ ٝ‬ثط ثبظاض تؿّظ وبُٔ زاقت‪ٙ‬س‪ .‬ايٗ قطوت‪ٞ‬رب حدرٓ‬
‫‪ٚ‬ؾیؼی اظ زاض‪ٞٚ‬ب ضا اظ وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي ذ‪ٛ‬ز ث‪ٙٞ ٝ‬س ‪ٚ‬اضز ٔیوطز٘س‪٘ .‬ظبْ پت‪ٙ‬ت زض‬
‫آٖ ظٔربٖ ثر‪ٌ٘ٛ ٝ‬ر‪ٝ‬اي ثر‪ٛ‬ز ور‪ ٝ‬ثر‪ ٝ‬ػ‪ٙ‬ر‪ٛ‬اٖ يره ٔرب٘غ انرّی خ‪ٟ‬رت ‪ٚ‬ض‪ٚ‬ز‬
‫‪1. WTO‬‬
‫ذیّی اظ آ٘‪ٟ‬ب ‪ٚ‬احس‪ٞ‬بيی ثب ٔمیبؼ و‪ٛ‬چه ث‪ٛ‬ز٘س و‪ٔ ٝ‬ك‪ٛ‬ق‪ٞ‬بيی ضا اظ ز‪ِٚ‬ت‬
‫زضيبفت ٕ٘‪ٛ‬ز٘س‪ .‬ثؿیبضي اظ آ٘‪ٟ‬ب قط‪ٚ‬ع ث‪ ٝ‬ا٘دبْ فؼبِیرت ‪ٞ‬ربي ترههری زض‬
‫ت‪ِٛ‬یس زاض‪ٞٚ‬بي غ٘طيه وطز٘س [‪.]12‬‬
‫ت‪ِٛ‬یس اظ عطيك ‪ٚ‬احس‪ٞ‬بي ث‪ٔٛ‬ی ‪ٕٞ‬ي‪ٙ‬بٖ زض ايرٗ ز‪ٚ‬ض‪ ٜ‬افرعايف زاقرت‪.‬‬
‫ايٗ ض‪ٚ‬يىطز ‪ٙٞ‬س ثطاي زؾتیبثی ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬زوفبيی زض ت‪ِٛ‬یرسات زاض‪ٚ‬يری وٕره‬
‫‪2. Hindustan Antibiotic Ltd‬‬
‫‪3. Indian Drugs & Pharmaceutical Ltd‬‬
‫‪4. FDI‬‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪ ٝ‬ضقس ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬ؾبَ يبظز‪ ،ٓٞ‬قٕبض‪ ،42 ٜ‬ث‪ٟ‬بض ‪1394‬‬
‫‪‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫خالَپ‪ٛ‬ض ‪٘ ٚ‬بزي‬
‫وطز‪ .‬ذیّی اظ زاض‪ٞٚ‬ب زض ‪ٙٞ‬س ثب لیٕتی وٕتط يب ٘هف لیٕت‪ٞ‬بي ٔؼٕ‪ َٛ‬زض‬
‫و‪ ٝ‬ايٗ فط‪ٚ‬ـ تب ؾبَ ‪ 2016‬تب ؾغح ‪ 1/2‬تطيّی‪ ٖٛ‬زالض ثطؾس‪ .‬ثرف ثربظاض‬
‫وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي ‪ٕٞ‬ؿبي‪ٔ ٝ‬ثُ پبوؿتبٖ‪ ،‬ث‪ٍٙ‬الزـ ‪ ٚ‬ؾطيال٘ىب زض زؾتطؼ ث‪ٛ‬ز‪ .‬زض‬
‫ثبي‪ ٛ‬زاض‪ٚ‬يی پسيس‪ ٜ‬اي ٔجت‪ٙ‬ی ثط تى‪ِٛٛٙ‬غي ‪ ٚ‬ػّرٓ ثر‪ٛ‬ز‪ ٚ ٜ‬ثرطاي وكر‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي‬
‫ؾبَ ‪ 1991‬ث‪ٍٙ‬ب‪ٜٞ‬بي زاذّی ‪ %65‬زاض‪ٞٚ‬بي فّ‪ٝ‬اي ‪ %80 ٚ‬فطٔر‪َٞٛ‬رب ضا زض‬
‫ٔرتّف ‪ٚ‬اضز قسٖ ث‪ ٝ‬ايٗ ثبظاض ؾرت ث‪ٛ‬ز‪ ٚ ٜ‬ثیقه ثس‪ ٖٚ‬زا٘رف ‪ ٚ‬تدطثر‪ٝ‬‬
‫زاذُ وك‪ٛ‬ض ت‪ِٛ‬یس ٔیوطز٘س‪ .‬لیٕت پبيیٗ ‪ ٚ‬حدٓ ت‪ِٛ‬یس ثبال زض ‪ٙٞ‬س ؾرجت‬
‫وبض ثب تى‪ِٛٛٙ‬غي ‪ٞ‬بي پیيیس‪ٔ ٜ‬جت‪ٙ‬ی ثط ػّٓ ‪ ٚ‬ثس‪ ٖٚ‬تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زق‪ٛ‬اض‬
‫قس تب ايٗ وك‪ٛ‬ض ث‪ ٝ‬وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي پیكطفت‪ ٚ ٝ‬زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬نربزضات زاقرت‪ٝ‬‬
‫ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س ث‪ٛ‬ز [‪.]15‬‬
‫ثبقس‪ .‬لیٕت پبيیٗ زاض‪ٞٚ‬بي غ٘طيه نربزضاتی اظ ‪ٙٞ‬رس‪٘ ،‬مرف حیربتی ضا زض‬
‫ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي زض ‪ٙٞ‬س ث‪ ٝ‬زِیُ ٘مف وّیسي زا٘كٕ‪ٙ‬ساٖ زض ‪ٚ‬ظاضترب٘‪ٞٝ‬بي‬
‫ٔجرربضظ‪ ٜ‬ثررب ثیٕرربضي ايررسظ زض خ‪ٙ‬رر‪ٛ‬ة ‪ ٚ‬خ‪ٙ‬رر‪ٛ‬ة قررطق آؾرریب‪ ،‬آفطيمررب ‪ٚ‬‬
‫ز‪ِٚ‬تی‪ ،‬ث‪ ٝ‬ع‪ٛ‬ض ٌؿتطز‪ ٜ‬اي ظ‪ٟٛ‬ض يبفت‪ .‬زض ايٗ ثرف ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت ذالن‪ ٝ‬ثر‪ٝ‬‬
‫آٔطيىبيخ‪ٛٙ‬ثی ايفب ٕ٘‪ٛ‬ز [‪.]12‬‬
‫ضا‪ٞ‬جطز‪ٞ‬ب ‪٘ ٚ‬مف ز‪ِٚ‬ت ‪ٙٞ‬س اقبض‪ٔ ٜ‬یق‪ٛ‬ز‪ .‬ضا‪ٞ‬جرطز ز‪ِٚ‬رت ‪ٙٞ‬رس ٔریت‪ٛ‬ا٘رس‬
‫ٔغبثك قىُ ‪ 6‬زض ؾ‪ٔ ٝ‬طحّ‪ ٝ‬عجم‪ٝ‬ث‪ٙ‬سي ق‪ٛ‬ز [‪.]11‬‬
‫‪ )3‬از ‪ 1001‬بٍ بعذ‬
‫ؾبَ ‪ٔ 1995‬بيّؿت‪ ٖٛ‬ثعضي زيٍرطي ثرطاي ثررف زاض‪ٚ‬يری ‪ٙٞ‬رس ثر‪ٛ‬ز‪.‬‬
‫ؾبظٔبٖ تدبضت خ‪ٟ‬ب٘ی زض ايٗ ؾبَ تأؾریؽ قرس‪ .‬اظ آ٘دربيی ور‪ٙٞ ٝ‬رس اظ‬
‫اقذامات ايليٍ (‪)1091-1091‬‬
‫زض ‪ٙٞ‬س فكبض ثطاي ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬ثررف ثربي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي اظ عطيرك زا٘كرٕ‪ٙ‬ساٖ‬
‫‪2‬‬
‫اػضبي ايٗ ؾبظٔبٖ ث‪ٛ‬ز‪ ،‬ثه‪ٛ‬ضت ذ‪ٛ‬زوبض تجرسيُ ثر‪ ٝ‬يىری اظ ٔتؼ‪ٟ‬رسيٗ زض‬
‫ٔك‪ٟٛ‬ضي و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ثرف ز‪ِٚ‬تی آٔس‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز٘س‪ ،‬قط‪ٚ‬ع قس‪ .‬زوتط ‪ٚ‬اضازاضاخربٖ زض‬
‫ت‪ٛ‬افم‪ٙ‬بٔ‪ TRIPS ٝ‬قس‪ .‬وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٕٞ ٝ‬ب٘‪ٙ‬س ‪ٙٞ‬س ‪ 10‬ؾبَ (تب‬
‫آٖ ‪ٍٙٞ‬بْ زثیط زپبضتٕبٖ ػّٓ ‪ ٚ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ‪ ٚ‬ضئیؽ ا٘دٕٗ ثربي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي ّٔری‬
‫پبيبٖ ‪ )2004‬اظ ‪ TRIPS‬ثطاي اخطايی وطزٖ ؾیبؾرت ‪ٞ‬ربي پت‪ٙ‬رت ٔ‪ّٟ‬رت‬
‫ثرر‪ٛ‬ز‪ .‬ا‪ٞ‬ررساس ايررٗ ا٘دٕررٗ قرربُٔ تؼیرریٗ حرر‪ٛ‬ظ‪ٜٞ‬رربي ا‪ِٛٚ‬يررتزاض‪ ،‬تؼیرریٗ‬
‫ٌطفت‪ٙ‬ررس‪ .‬زض ا٘ت‪ٟ‬رربي ؾرربَ ‪ 2005‬ثرریف اظ ‪ 400‬زاض‪ٚ‬ي فّرر‪ٝ‬اي ‪60000 ٚ‬‬
‫ظيطؾبذت ‪ٞ‬بي ٔ‪ٛ‬ضز ٘یبظ ‪ ٚ‬پیبز‪ ٜ‬ؾبظي ثط٘بٔ‪ٞ ٝ‬ربي ‪ٕٞ‬ب‪ٙٞ‬رًو‪ٙٙ‬رس‪ ٜ‬ثرطاي‬
‫فطٔ‪ َٛ‬زض ‪ٔ 60‬م‪ ِٝٛ‬زضٔب٘ی ٔتفب‪ٚ‬ت ت‪ِٛ‬یس قس‪ .‬ا٘رساظ‪ ٜ‬نر‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يری زض‬
‫ضؾیسٖ ث‪ ٝ‬ا‪ٞ‬ساس ّٔی ٔكرم ث‪ٛ‬ز‪ .‬ث‪ ٝ‬ايٗ ٔ‪ٙ‬ظ‪ٛ‬ض تؼسازي ثط٘بٔ‪ ٝ‬آظٔبيكی‬
‫ؾرربَ ‪ 2005‬ثرر‪ٔ ٝ‬یررعاٖ ‪ٚ 10000‬احررس ضؾرریس ‪ ٚ‬حررس‪ٚ‬ز ‪ٚ 300‬احررس زض‬
‫زض ثط٘بٔ‪ٞ ٝ‬بي پ‪ٙ‬چ ؾربِ‪ ٝ‬قكرٓ (‪ ٚ )1981-1985‬ثط٘بٔر‪ٞ ٝ‬فرتٓ (‪-1990‬‬
‫ٔمیبؼ ‪ٞ‬بي ثعضي ‪ٔ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾظ فؼبِیت ٔیوطز٘س‪ .‬ؾ‪ٛ‬ز ايٗ ثررف‪ٞ‬رب ٘یرع زض‬
‫‪ ) 1986‬پیك‪ٟٙ‬بز قس‪ .‬اٌطچ‪ ٝ‬زض عی ايٗ ز‪ٚ‬ض‪ ٜ‬چ‪ٟ‬بض ؾبِ‪ ٝ‬ث‪٘ ٝ‬ظط ضؾیس ور‪ٝ‬‬
‫حبَ افعايف ث‪ٛ‬ز‪ .‬اضظيبثی ايٗ ن‪ٙ‬ؼت ٘كبٖ ٔیز‪ٞ‬س و‪ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ز لجُ اظ ٔبِیربت‬
‫فمظ ث‪ ٝ‬ز‪ٞ ٚ‬سس ا‪ َٚ‬زؾت يبفت‪ٙ‬س [‪.]13‬‬
‫ثطاي ايٗ ن‪ٙ‬ؼت اظ ‪ %2‬فط‪ٚ‬ـ زض ‪ 1992-1991‬ث‪ %19 ٝ‬فط‪ٚ‬ـ زض ‪-2004‬‬
‫زض ؾبَ ‪ 1986‬ايٗ ا٘دٕٗ تجسيُ ث‪ ٝ‬يه ثرف ز‪ِٚ‬تی خساٌب٘‪ٝ‬اي قرس‬
‫‪ 2005‬افعايف يبفت‪ .‬ايٗ ض‪٘ٚ‬س ض‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬افعايف ؾر‪ٛ‬زآ‪ٚ‬ضي ٔ‪ٛ‬خرت اٍ٘یرع‪ ٜ‬زض‬
‫و‪ ٝ‬ظيط ٘ظط ‪ٚ‬ظاضت ػّ‪ ٚ ْٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ث‪ ٝ‬فؼبِیت ٔیپطزاذت‪ .‬زِیُ انّی ثرطاي‬
‫افعايف ؾطٔبي‪ٌ ٝ‬صاضي زض فؼبِیت ‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬قس‪ٕٞ .‬ي‪ٙ‬بٖ ض‪٘ٚ‬رس‬
‫ايٗ تفییط زؾتیبثی ث‪ ٝ‬ايٗ ‪ٚ‬الؼیت ث‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬ثبي‪ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي يه ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ػٕر‪ٔٛ‬ی‬
‫نبزضات ثب ٘طخ ثباليی ض‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬افعايف ث‪ٛ‬ز‪ .‬فطاي‪ٙ‬رس لر‪ٛ‬ي تحمیرك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ٚ ٝ‬‬
‫اؾت و‪ ٝ‬پیكطفت آٖ ٘یبظٔ‪ٙ‬س ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬قبيؿتٍی‪ٞ‬بي ٔت‪ٛٙ‬ػی زض ضقت‪ٞٝ‬ربي‬
‫‪ٞ‬عي‪ٞٝٙ‬بي ت‪ِٛ‬یس پبيیٗ ثر‪ ٝ‬قرطوت ‪ٞ‬ربي ‪ٙٞ‬رسي ثرطاي ٘فر‪ٛ‬ش زض ثبظاض‪ٞ‬ربي‬
‫ػّٕی ٔرتّف ٔی ثبقس‪ .‬ثطاي ضؾیسٖ ث‪ ٝ‬ايٗ ‪ٕٞ‬ب‪ٍٙٞ‬ی يه ؾبظٔب٘ی و‪ ٝ‬ثرب‬
‫نبزضات وٕه وطز [‪.]12‬‬
‫‪ٚ‬ظاضت ػّ‪ ٚ ْٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ‪ٕٞ‬ىبضي و‪ٙ‬س‪ ،‬ضط‪ٚ‬ضي ث‪٘ ٝ‬ظط ٔیضؾیس [‪.]13‬‬
‫زض ازأ‪ٔ ٝ‬ط‪ٚ‬ضي ثط ض‪٘ٚ‬س تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض ح‪ٛ‬ظ‪ ٜ‬ثبي‪ ٛ‬زاض‪ٚ‬يی ث‪ ٝ‬ػ‪ٛٙ‬اٖ‬
‫يىی اظ ظيطثرف‪ٞ‬بي ٔ‪ ٟٓ‬ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يی پطزاذت‪ٔ ٝ‬یق‪ٛ‬ز‪.‬‬
‫ايجاد شايستگي علمي (‪)1009-1091‬‬
‫‪ٞ‬سس ا‪ َٚ‬زض ايٗ ٔطحّ‪ ٝ‬ايدربز ‪ٞ‬ؿرت‪ٝ‬اي اظ ٔحممربٖ ثرب نرالحیت زض‬
‫ح‪ٛ‬ظ‪ ٜ‬ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ث‪ٛ‬ز‪ .‬زض ايٗ ضاؾتب أتیبظ‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬وٕره‪ٞ‬ربيی ثر‪ٔ ٝ‬سؾؿربت‬
‫تحمیمبتی ‪ ٚ‬زا٘كٍب‪ٞ ٜ‬ب ثطاي ا٘دبْ پط‪ٚ‬غ‪ٞ ٜ‬بي ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ترهریم يبفرت‪.‬‬
‫ايٗ أتیبظ‪ٞ‬ب ‪ٕٞ‬ي‪ٙ‬یٗ ث‪ٔ ٝ‬سؾؿبت تحمیمربتی ‪ ٚ‬آٔ‪ٛ‬ظقری ٔ‪ٙ‬ترجری تؼّرك‬
‫تحقيق ي تًسعٍ در بايً دارييي َىذ‬
‫ٌطفت‪ .‬آ٘‪ٟ‬ب قط‪ٚ‬ع ث‪ ٝ‬ايدبز ٔسؾؿبت خسيسي زض ايٗ ح‪ٛ‬ظ‪ ٜ‬اظ لجیُ ٔسؾؿ‪ٝ‬‬
‫ثرف ثبي‪ ٛ‬زاض‪ٚ‬يی ث‪ ٝ‬ثركی ثیٗإِّّی ث‪ٛ‬ز‪ ٚ ٜ‬وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي آٔطيىب ‪ ٚ‬اض‪ٚ‬پرب‬
‫ثبي‪ِٛٛ‬غي ؾّ‪ِٛ‬ی ‪ّٔ ٚ‬ى‪ِٛ‬ی ‪ٔ ٚ‬سؾؿ‪ّٔ ٝ‬ی ثبفت‪ٞ‬بي حی‪ٛ‬ا٘ی ٕ٘‪ٛ‬ز٘س [‪.]13‬‬
‫ثط ثبظاض آٖ تؿّظ زاض٘س‪ .‬ذسٔبت ثبظاضيبثی ثیٗ لبض‪ٜ‬اي‪ 1‬ور‪ ٝ‬فرط‪ٚ‬ـ زاض‪ٚ‬يری‬
‫خ‪ٟ‬ب٘ی ضا زض ؾبَ ‪ٔ 856 ،2010‬یّیبضز زالض اػالْ وطز‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز٘س‪ ،‬ا٘تظبض زاض٘س‬
‫)‪1. International Marketing Service (IMS‬‬
‫‪2. S.Varadarajan‬‬
‫‪‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫خالَپ‪ٛ‬ض ‪٘ ٚ‬بزي‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪ ٝ‬ضقس ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬ؾبَ يبظز‪ ،ٓٞ‬قٕبض‪ ،42 ٜ‬ث‪ٟ‬بض ‪1394‬‬
‫شکل ‪ -5‬مراحل تکامل صىعت دارييي هىذ‬
‫قىُ ‪ -6‬عجم‪ٝ‬ث‪ٙ‬سي ضا‪ٞ‬جطز‪ٞ‬بي ز‪ِٚ‬ت ‪ٙٞ‬س زض ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي [‪]11‬‬
‫تًسعٍ بخش خصًصي (از ‪ 1009‬تاكىًن)‬
‫ػبّٔیٗ ٔرتّف ؾیؿتٓ ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي اظ لجیُ آظٔبيكٍب‪ٜٞ‬ربي ز‪ِٚ‬تری‪ ،‬ث‪ٍٙ‬رب‪ٜٞ‬ربي‬
‫زض ‪ٙٞ‬س ‪ٕٞ‬ي‪ ٖٛ‬ثؿیبضي اظ وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬تؼساز ٔسؾؿربت‬
‫زاض‪ٚ‬يی‪ ،‬قطوت‪ٞ‬بي ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي خسيس‪ ،‬ز‪ِٚ‬ت ‪ ٚ‬تأٔیٗو‪ٙٙ‬سٌبٖ ٔبِی‪ ،‬تجرسيُ‬
‫ٔبِی و‪ ٝ‬زض ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ٞ‬بي خسيس ؾطٔبي‪ٌٝ‬صاضي ٕ٘بي‪ٙ‬س‪ ،‬ثؿیبض ٔحرس‪ٚ‬ز اؾرت‪.‬‬
‫زا٘ف ث‪ ٝ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ت‪ٛ‬ؾظ ثبظاض ا٘دبْ ٔیٌیطز‪ .‬ايٗ قرىُ اظ قرجى‪ٞٝ‬رب زض اض‪ٚ‬پرب‬
‫ز‪ِٚ‬ت ‪ٙٞ‬س ؾؼی وطز ايٗ ٔكىُ ضا اظ عطيك تأؾیؽ و‪ٙ‬ؿطؾی‪ٙٞ ْٛ‬رس‪ 1‬ثر‪ٝ‬‬
‫وٕتط فؼبِ‪ٙ‬س ‪ ٚ‬زض وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بيی ثب التهبز زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٔ ٝ‬ثُ ‪ٙٞ‬س وٕتط٘س‪ٙٞ .‬س‬
‫ػ‪ٛٙ‬اٖ يه قطوت ز‪ِٚ‬تی زض ؾبَ ‪1990‬حرُ و‪ٙ‬رس‪ .‬ايرٗ قرطوت ‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬رس‬
‫ٔ‪ٛ‬فك ث‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ثٕت ‪ٞ‬ؿت‪ٝ‬اي‪ٔ ،‬ب‪ٛٞ‬اض‪ٜٞ‬ب ‪ ٚ‬اثطوبٔپی‪ٛ‬تط‪ٞ‬ب قرس چر‪ ٖٛ‬اي‪ٍ٘ٛٙ‬ر‪ٝ‬‬
‫قطوت‪ٞ‬بي ثب ؾطٔبي‪ ٝ‬ضيؿهپصيط زض آٔطيىب ػُٕ ٔریورطز‪ .‬ترط‪ٚ‬يح ايدربز‬
‫پط‪ٚ‬غ‪ٜٞ‬ب ٌط‪ٞٚ‬ی اظ زا٘كٕ‪ٙ‬ساٖ ضا ثه‪ٛ‬ضت ٔدعا زضٌیط ٔریو‪ٙ‬رس ‪ ٚ‬تحرت يره‬
‫ث‪ٍٙ‬ب‪ٞ ٜ‬ب ٘‪ ٝ‬فمرظ اظ عطيرك فرطا‪ ٓٞ‬ورطزٖ ؾرطٔبي‪ ٝ‬ضيؿرهپرصيط ثّىر‪ ٝ‬ثر‪ٝ‬‬
‫ٔأٔ‪ٛ‬ضيت آٖ ضا ث‪ ٝ‬ثٕط ٔیضؾب٘‪ٙ‬س‪ .‬ايرٗ ثر‪ٔ ٝ‬ؼ‪ٙ‬ربيی ور‪ ٝ‬ؾیؿرتٓ ٔكررم ‪ٚ‬‬
‫نالحیت‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬بي ػّٕی ‪ ٓٞ‬ثطاي اؾتمطاض ايٗ ث‪ٍٙ‬ب‪ٜٞ‬ب ٘یربظ ثر‪ٛ‬ز‪.‬‬
‫تؼطيف قس‪ ٜ‬ثب ا‪ٞ‬ساس ‪ٔ ٚ‬بيّؿت‪ٖٞٛ‬بي ٔؼیٗ ٔیثبقرس‪ .‬ايرٗ ض‪ٚ‬ـ ٕ٘ریت‪ٛ‬ا٘رس‬
‫فؼبِیت انّی ايٗ قطوت ا٘دبْ ٔغبِؼبت أىبٖؾر‪ٙ‬دی ف‪ٙ‬ری ‪ ٚ‬التهربزي ‪ٚ‬‬
‫ثطاي يىپبضچ‪ ٝ‬ؾبظي ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ز٘جبَ ق‪ٛ‬ز‪ .‬چ‪ ٖٛ‬ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي‪ٞ‬ربي‬
‫٘ظبضت ثط فؼبِیت ‪ٞ‬ب ث‪ٛ‬ز‪ .‬ثغ‪ٛ‬ض ذالن‪ ٝ‬تأثیط قطوت ٔصو‪ٛ‬ض تؿ‪ٟ‬یُ زض ايدبز‬
‫ٔرتّفی ضا زض وبضثطز‪ٞ‬بي چ‪ٙ‬س ثركی زضٌیط ٔیو‪ٙ‬رس‪ .‬ت‪ٙ‬ر‪ٛ‬ع ػربّٔیٗ ؾرجت‬
‫ث‪ٍٙ‬ب‪ٜٞ‬ب ‪ٔ ٚ‬حه‪ٛ‬الت خسيس ث‪ٛ‬ز [‪.]13‬‬
‫ٔیق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬پ‪ٛ‬يبيی ثیكتطي زاقت‪ ٝ‬ثبقس ‪ ٚ‬ث‪ٙ‬بثطايٗ ثرطاي ز‪ِٚ‬رت ‪ٙٞ‬رس اضظ٘رس‪ٜ‬‬
‫ضا‪ٞ‬جطز ‪ٞ‬بي ز‪ِٚ‬ت ‪ٙٞ‬س ثط ض‪ٚ‬ي ز‪ ٚ‬ؾط عیفی اظ تدربضيؾربظي ٔتٕطورع‬
‫ث‪ٛ‬ز‪ .‬قجى‪ٞ ٝ‬بي تحمیمربتی ز‪ِٚ‬تری ‪ ٚ‬ثبظاض‪ٞ‬ربي ٘‪ٟ‬ربيی‪ .‬آ٘‪ٟ‬رب زض تحمیمربت‪،‬‬
‫اؾت و‪ ٝ‬اظ عطيك يه ثط٘بٔر‪ّٔ ٝ‬ری‪ ،‬ثر‪ ٝ‬ايدربز قرجى‪ٞٝ‬ربي ثریٗ ث‪ٍٙ‬رب‪ٜٞ‬رب ‪ٚ‬‬
‫آظٔبيكٍب‪ٜٞ‬بي ز‪ِٚ‬تی ‪ ٚ‬ذه‪ٛ‬نی ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ثیكتطي ٕ٘بيس [‪.]13‬‬
‫ؾطٔبي‪ٌ ٝ‬صاضي ٕ٘‪ٛ‬ز‪ ٚ ٜ‬ثبظاض‪ٞ‬بي ٘‪ٟ‬بيی ضا ت‪ٙ‬ظیٓ وطز٘س‪٘ .‬مغر‪ ٝ‬ضرؼف آ٘‪ٟ‬رب‬
‫ث‪ٞ ٝ‬ط حبَ‪ ،‬تالـ ‪ٞ‬بي ز‪ِٚ‬ت ‪ٙٞ‬س ؾجت ايدبز آٌب‪ٞ‬ی اؾبؾی ٘ؿجت ثر‪ٝ‬‬
‫پی‪٘ٛ‬س ثیٗ ايٗ ز‪ ٚ‬ث‪ٛ‬ز‪ .‬ضا‪ٞ‬جطز ثطاي ا٘تمبَ ٔسثط تحمیمبت ثر‪ ٝ‬ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي‪ٞ‬ربي‬
‫اؾتمطاض ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي زض ث‪ٍٙ‬ب‪ٜٞ‬ب قس‪ .‬تؼرسازي اظ ث‪ٍٙ‬رب‪ٜٞ‬رب زض نر‪ٙ‬ؼت ‪ٙٞ‬رس‬
‫لبثُ وبضثطز ‪ٕٞ ٚ‬ی‪ٙ‬غ‪ٛ‬ض ثىبضٌیطي ٔسثط ٘یط‪ٚ‬ي ا٘ؿب٘ی ثرب نرالحیت ‪ٚ‬خر‪ٛ‬ز‬
‫قط‪ٚ‬ع ث‪ ٝ‬ؾطٔبي‪ٌ ٝ‬صاضي ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ٕ٘‪ٛ‬ز٘س‪ .‬زض ؾبَ ‪ 2002‬حس‪ٚ‬ز ‪ 100‬ترب‬
‫٘ساقت‪ .‬زضحبِیى‪ ٝ‬ايرٗ فؼبِیرت ‪ٞ‬ربي ‪ٚ‬اؾرغ‪ٝ‬اي الظْ االخرطا ثرطاي ا٘تمربَ‬
‫‪ 150‬ث‪ٍٙ‬ب‪ ٜ‬فؼبَ زض ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي زض ‪ٙٞ‬س ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز زاقت‪ .‬ور‪ ٝ‬يره ؾر‪ ْٛ‬ايرٗ‬
‫نالحیت ػّٕی ث‪ ٝ‬نالحیت ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ثغ‪ٛ‬ض ٌؿتطز‪ ٜ‬اي ٔففر‪ٚ َٛ‬الرغ قرس‪ٜ‬‬
‫ث‪ٍٙ‬ب‪ٜٞ‬ب زض ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬يی ٔكف‪ٞ َٛ‬ؿت‪ٙ‬س‪.‬‬
‫ث‪ٛ‬ز‪ .‬ز‪ِٚ‬ت ٍ٘طاٖ ثبظاض‪ٞ‬بي ٔحه‪ٟ٘ َٛ‬بيی ‪ ٚ‬ؾ‪ٙ‬د‪ٞٝ‬بي ٔبِی ث‪ٛ‬ز [‪.]13‬‬
‫زض حر‪ٛ‬ظ‪ ٜ‬ثرربي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي ضأررب٘ی‪ٚ ٚ 2‬يؿبِىكری‪ 3‬زض ‪ٔ 2001‬ؼتمس٘ررس ورر‪ٝ‬‬
‫نتيجهگيري‬
‫ضا‪ٞ‬جطز‪ٞ‬بي ‪ٙٞ‬س ؾؼی وطز‪ٔ ٜ‬كبث‪ٔ ٝ‬سَ آٔطيىبيی ثبقس تب حسي و‪ ٝ‬ث‪ٛٔ ٝ‬خت‬
‫ٔمبِ‪ ٝ‬حبضط ثب اؾتفبز‪ ٜ‬اظ تدبضة وكر‪ٛ‬ض ‪ٙٞ‬رس ثر‪ ٝ‬تحّیرُ ٘ظطير‪ٞٝ‬ربي‬
‫آٖ زض تحمیمبت ؾطٔبي‪ٌٝ‬صاضي ٔیق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬اظ ثبظاض ا٘تظبض ٔیض‪ٚ‬ز ور‪ ٝ‬ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي ‪ٚ‬‬
‫ٔطث‪ٛ‬ط فؼبِیت‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬ؾبظي زض وكر‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض‬
‫٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي خسيس ضا ذّك ٕ٘بيس‪ .‬زض آٔطيىب ث‪ ٝ‬زِیُ ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز قجى‪ٞٝ‬ربي فؼربَ ثریٗ‬
‫حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬پطزاذت‪ ٝ‬اؾت‪ .‬تفییط ٔمطضات زض ٘تید‪ٛٔ ٝ‬افمرت٘بٔر‪TRIPS ٝ‬‬
‫‪1. Bcil Biotechnology Consortium Ltd‬‬
‫‪2. Ramani‬‬
‫‪3. Visalakshi‬‬
‫ٔ‪ٙ‬دررط قررس ورر‪ ٝ‬قررطوت‪ٞ‬رربي ‪ٙٞ‬ررسي يرره ض‪ٚ‬يىررطز ز‪ٚ‬خب٘جرر‪ ٝ‬زض ت‪ٛ‬ؾررؼ‪ٝ‬‬
‫ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ‪ٞ‬ب زض ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬ؾبظي اترربش ٕ٘بي‪ٙ‬رس‪ٚ .‬ض‪ٚ‬ز ثر‪ ٝ‬ثربظاض زاض‪ٞٚ‬ربي‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪ ٝ‬ضقس ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي‪ ،‬ؾبَ يبظز‪ ،ٓٞ‬قٕبض‪ ،42 ٜ‬ث‪ٟ‬بض ‪1394‬‬
‫تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٝ‬‬
‫خالَپ‪ٛ‬ض ‪٘ ٚ‬بزي‬
‫‪‬‬
‫غ٘طيه زض وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي پیكطفت‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬قطوت ‪ٞ‬بي ‪ٙٞ‬سي وٕه ورطز ترب ثرط ز‪ٚ‬‬
‫تؿ‪ٟ‬یالت الظْ ث‪ ٝ‬آ٘‪ٟ‬ب الساْ ٕ٘‪ٛ‬ز‪ .‬زض ؾبَ ‪ 2005‬اخرطاي وبٔرُ ٔ‪ٛ‬افم‪ٙ‬بٔر‪ٝ‬‬
‫ٔكىُ ثعضي غّج‪ ٝ‬و‪ٙٙ‬س‪ :‬خسايی اظ پیكط‪ٚ‬اٖ تحمیرك ‪٘ ٚ‬ر‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي زض ظٔی‪ٙ‬ر‪ٝ‬‬
‫‪ TRIPS‬زض ‪ٙٞ‬س اِعأی قس ‪ ٚ‬زض پی آٖ فؼبِیت‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ث‪ٛ‬يػ‪ٜ‬‬
‫زاض‪ٚ‬ؾبظي ‪ ٚ‬فبنّ‪٘ ٝ‬ؿجت ث‪ ٝ‬ثبظاض‪ٞ‬بي پیكطفت‪.ٝ‬‬
‫زض ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي ‪ٞ‬بي ضازيىبِی زض ٔحه‪ َٛ‬قست يبفت ‪ٙٔ ٚ‬درط ثر‪ ٝ‬ت‪ِٛ‬یرس ٔر‪ٛ‬از‬
‫ثب ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ث‪ٔ ٝ‬غبِؼبت ا٘دبْ قس‪ ،ٜ‬ث‪٘ ٝ‬ظط ٔیضؾس وك‪ٛ‬ض ‪ٙٞ‬س زض ضاؾرتبي‬
‫قیٕیبيی خسيس ‪ ٚ‬يب ؾیؿتٓ‪ٞ‬بي زاض‪ٚ‬ضؾب٘ی خسيس ٌطزيس [‪.]14‬‬
‫ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سؾبظي فؼبِیت‪ٞ‬بي تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز زض ن‪ٙ‬بيغ زاض‪ٚ‬يی ض‪٘ٚ‬سي ضا‬
‫اظ ؾبَ ‪ 1990‬ث‪ ٝ‬ثؼس حٕبيت ‪ٞ‬بي ظيبزي اظ ثرف ذه‪ٛ‬نری زض ظٔی‪ٙ‬ر‪ٝ‬‬
‫زض پیف ٌطفت‪ ٝ‬و‪ ٝ‬آٖ ضا ٔی ت‪ٛ‬اٖ زض چبضچ‪ٛ‬ثی ثب اثؼبز ٔرتّرف ٔغربثك ثرب‬
‫ثبي‪ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي ث‪ٙٔ ٝ‬ظ‪ٛ‬ض ؾطٔبي‪ٌ ٝ‬صاضي زض تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬نر‪ٛ‬ضت ٌطفرت ‪ٚ‬‬
‫قىُ ‪ 7‬ث‪ٕ٘ ٝ‬بيف زضآ‪ٚ‬ضز‪.‬‬
‫‪ٕٞ‬ي‪ٙ‬یٗ قطوت ‪ٞ‬بيی ثب ؾطٔبي‪ ٝ‬ضيؿه پرصيط ثرب ‪ٞ‬رسس ايدربز ث‪ٍٙ‬رب‪ٞ ٜ‬رب ‪ٚ‬‬
‫قبل از ‪TRIPS‬‬
‫ٔحه‪ٛ‬الت خسيس ‪ٚ‬اضز ػطن‪ ٝ‬قس٘س‪ .‬ثب ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ث‪ٔ ٝ‬كرهبت ايٗ ز‪ٚ‬ض‪ ،ٜ‬تحمیك‬
‫اظ ؾبَ ‪ 1947‬تب ؾبَ ‪ 1970‬ا٘ساظ‪ ٜ‬و‪ٛ‬چره نر‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬ؾربظي ‪ٙٞ‬رس‪،‬‬
‫‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ثیكتط ثب ٔف‪ ْٟٛ‬پػ‪ٞٚ‬ف ‪ ٚ‬ثر‪ ٝ‬نر‪ٛ‬ضت ضازيىربِی ضخ ٔریزاز‪ .‬ايرٗ‬
‫ظطفیت ت‪ِٛ‬یس زاض‪ ٚ‬پبيیٗ ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬تجغ آٖ حدٓ ‪ٚ‬اضزات ثؿیبض ثبال ثر‪ٛ‬ز‪ .‬زض ايرٗ‬
‫فؼبِیت ‪ٞ‬ب ػال‪ ٜٚ‬ثط ح‪ٛ‬ظ‪ٟٙٔ ٜ‬سؾی‪ ،‬پب ث‪ ٝ‬خ‪ٟ‬ربٖ ػّرٓ ٌصاقرت‪ ٚ ٝ‬ثر‪ ٝ‬ايدربز‬
‫ز‪ٚ‬ض‪ ٜ‬حبوٕیت ٘ظبْ پت‪ٙ‬ت ثؿیبض قسيس ‪ٛٔ ٚ‬خت تؿّظ ظيربز قرطوت‪ٞ‬ربي‬
‫ٔحه‪ٛ‬الت خسيس ‪ٔ ٚ‬تٕبيع ‪ ٚ‬زض ثطذی ٔ‪ٛ‬اضز ث‪ ٝ‬وكف ‪ ٚ‬ثؿظ ل‪ٛ‬اػس ػّٕری‬
‫چ‪ٙ‬سّٔیتی ثط ثربظاض ‪ٙٞ‬رس ‪ٙٔ ٚ‬درط ثر‪ ٝ‬افرعايف لیٕرت زاض‪ٞٚ‬رب قرس‪ ٜ‬ثر‪ٛ‬ز‪.‬‬
‫ٔیپطزاظز‪ .‬اظ ايٗ ض‪ ٚ‬فؼبِیت‪ٞ‬بي ايٗ ز‪ٚ‬ض‪ ٜ‬ضا ٔیت‪ٛ‬اٖ ث‪ ٝ‬تحمیرك وربضثطزي‪،‬‬
‫ظيطؾبذت ف‪ٙ‬ی ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ٘یط‪ٚ‬ي ا٘ؿب٘ی پبيیٗ ث‪ٛ‬ز‪ .‬ث‪ ٝ‬زِیُ ‪ٚ‬يػٌری‪ٞ‬ربي‬
‫پبي‪ٔ ٚ ٝ‬ح‬
‫٘ؿجت زاز‪ٕٞ .‬ب٘غ‪ٛ‬ض و‪ ٝ‬زض قىُ ‪ٔ 7‬كب‪ٞ‬س‪ٔ ٜ‬ی ق‪ٛ‬ز‪ ،‬تحمیك‬
‫ٔصو‪ٛ‬ض زض ايٗ ؾبَ ‪ٞ‬ب ثغ‪ٛ‬ض وّی ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ع تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٛٔ ٝ‬ضز ت‪ٛ‬خ‪٘ ٝ‬ج‪ٛ‬ز‪ٜ‬‬
‫وبضثطزي ضا ٔیت‪ٛ‬اٖ ث‪ ٝ‬ػ‪ٛٙ‬اٖ ٔطظ ٔیبٖ ا٘‪ٛ‬اع تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زض ٘ظط ٌطفت‬
‫اؾت‪ .‬ؾبَ ‪٘ 1970‬مغ‪ ٝ‬ػغفی ثطاي ن‪ٙ‬ؼت زاض‪ٚ‬ؾبظي ‪ٙٞ‬س ث‪ٛ‬ز‪ ،‬ظيطا ز‪ِٚ‬ت‬
‫و‪ٞ ٝ‬سس‪ ،‬ت‪ِٛ‬یس ٔحه‪ِٛ‬ی ٔتٕبيع ثب لبثّیت تّٕه ثطاؾبؼ قی‪ٞ ٜٛ‬بي ػّٕی‬
‫‪ٙٞ‬س لب٘‪ ٖٛ‬خسيس پت‪ٙ‬ت ضا و‪ ٝ‬فمظ قبُٔ فطاي‪ٙ‬س ٔیقرس ضا تهر‪ٛ‬يت ٕ٘ر‪ٛ‬ز‪،‬‬
‫ٔیثبقس‪ .‬ايٗ ٘‪ٛ‬ع تحمیك ث‪ ٝ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ‪ ٚ‬قبيؿتٍی‪ٞ‬بي ثیكتطي ٘یبظ زاضز ‪ٚ‬‬
‫ز‪ٚ‬ض‪ ٜ‬خسيسي اظ ٔ‪ٟٙ‬سؾی ٔؼى‪ٛ‬ؼ آغبظ قس ‪ ٚ‬حٕبيت‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬اػغبي أتیبظ ثر‪ٝ‬‬
‫٘ؿجت ث‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬اوتكبفی ‪ ٚ‬پیكطفت‪ ٝ‬ظٔبٖ ثیكتطي ضا عّت ٔیو‪ٙ‬س [‪.]14‬‬
‫قطوت ‪ٞ‬بي زاذّی افعايف يبفت‪ .‬قرطوت‪ٞ‬ربي زاض‪ٚ‬يری ض‪ٚ‬ي ثر‪ٔٛ‬یؾربظي‬
‫ٔسَ ز‪ٚ‬خب٘ج‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ‪ ٚ‬ضا‪ٞ‬جرطز اػغربي ٔدر‪ٛ‬ظ زض تحمیرك ‪ٚ‬‬
‫ٔحه‪ٛ‬الت ٔتٕطوع قس٘س ‪ ٚ‬ت‪ِٛ‬یس زاض‪ ٚ‬ثر‪ٚ ٝ‬يرػ‪ ٜ‬زاض‪ٞٚ‬ربي فّر‪ٝ‬اي افرعايف‬
‫ت‪ٛ‬ؾؼ‪ٔ ٝ‬حه‪ َٛ‬و‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ؾظ قطوت ‪ٞ‬بي زاض‪ٚ‬ؾبظي ‪ٙٞ‬س ثىبض ٌطفت‪ ٝ‬قس٘س ثر‪ٝ‬‬
‫يبفت‪ .‬زض ايٗ ز‪ٚ‬ض‪ٛ٘ ٜ‬آ‪ٚ‬ضي ‪ٞ‬بي تسضيدی ثط ض‪ٚ‬ي فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬ب اػٕبَ ٔیقس‪ .‬زض‬
‫ٔسَ تدبضي خسيسي اظ تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬زاض‪ٚ‬يی ا٘دبٔیس‪ .‬ايٗ ٔسَ ٘‪ ٝ‬ت‪ٟٙ‬رب‬
‫ظٔی‪ ٝٙ‬ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي السأبت ا‪ِٚ‬ی‪ ٝ‬اي عی ؾبَ‪ٞ‬ربي ‪ 1981‬ترب ‪ 1986‬ا٘دربْ‬
‫زض وب‪ٞ‬ف ‪ٞ‬عي‪ ٝٙ‬ث‪ٟ‬ساقت ‪ ٚ‬زضٔبٖ زض وكر‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي پیكرطفت‪ ٚ ٝ‬ؾربيط ٘مربط‬
‫پصيطفت و‪ ٝ‬زض عی آٖ ح‪ٛ‬ظ‪ٜٞ‬بي ا‪ِٛٚ‬يتزاض ‪ ٚ‬ظيطؾبذت‪ٞ‬بي ٔ‪ٛ‬ضز ٘یربظ زض‬
‫خ‪ٟ‬بٖ پیبٔس‪ٞ‬بيی ضا ث‪ ٝ‬ز٘جبَ زاضز‪ ،‬ثّى‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬قطوت‪ٞ‬ربي زاض‪ٚ‬ؾربظي زض‬
‫ثبي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضي تؼییٗ قس‪ .‬ثب ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ث‪ٔ ٝ‬كرهبت ايٗ ز‪ٚ‬ض‪ ،ٜ‬تحمیرك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ٝ‬‬
‫ؾبيط وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حبَ ن‪ٙ‬ؼتی قسٖ ضا ٘یع ٔتأثط ٔریو‪ٙ‬رس‪ .‬قرطوت‪ٞ‬ربي‬
‫ثیكتط ثب ٔف‪ ْٟٛ‬ث‪ٔٛ‬یؾبظي ‪ ٚ‬ثه‪ٛ‬ضت تسضيدی ضخ ٔیزاز‪ .‬ايٗ فؼبِیت‪ٞ‬ب زض‬
‫زاض‪ٚ‬ؾبظي زض ثطذی وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬ب چ‪ ٖٛ‬ثطظيُ ‪ ٚ‬چیٗ ٘یع ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي ‪ٞ‬بي اثتسايی‬
‫ح‪ٛ‬ظ‪ٟٙٔ ٜ‬سؾی لطاض زاقت‪ ٚ ٝ‬خ‪ٟ‬ت ٌیطي آٖ ثطاي حُ ٔكرىالت ّٕٔر‪ٛ‬ؼ‬
‫‪ٔ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾغی ضا زض تحمیرك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ ٝ‬فطاي‪ٙ‬رس ‪ٕٞ ٚ‬ي‪ٙ‬ریٗ زض ت‪ِٛ‬یرس ثسؾرت‬
‫و‪ ٝ‬زض لّت آٖ ت‪ِٛ‬یس يه ٕ٘‪ ٝ٘ٛ‬ا‪ِٚ‬ی‪ٔ 1ٝ‬یثبقس‪ .‬اظ ايٗ ض‪ ٚ‬فؼبِیت‪ٞ‬ربي ايرٗ‬
‫آ‪ٚ‬ضز‪ ٜ‬ا٘س‪ .‬ايٗ وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬ب ث‪ٕٞ ٝ‬طا‪ ٜ‬ؾبيط وكر‪ٛ‬ض‪ٞ‬بي زض حربَ ت‪ٛ‬ؾرؼ‪ٕٞ ٝ‬ب٘‪ٙ‬رس‬
‫ز‪ٚ‬ض‪ ٜ‬ضا ٔیت‪ٛ‬اٖ ث‪ ٝ‬تحمیك ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬پیكطفت‪ ٚ ٝ‬اوتكبفی ٘ؿجت زاز‪.‬‬
‫ايطاٖ ٔی ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬س تب حسي اظ ٔسَ ز‪ٚ‬خب٘ج‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سي‪ٞ‬ب زض ‪ٙٞ‬رس زضؼ‬
‫ٌطفت‪ ٝ‬تب ث‪ ٝ‬ثبالي ظ٘دیط‪ ٜ‬اضظـ حطوت و‪ٙٙ‬س [‪.]14‬‬
‫بعد از ‪TRIPS‬‬
‫زض ؾبَ ‪ 1995‬ثب تهر‪ٛ‬يت ٔ‪ٛ‬افم‪ٙ‬بٔر‪ ،TRIPS ٝ‬وكر‪ٛ‬ض ‪ٙٞ‬رس ثر‪ ٝ‬زِیرُ‬
‫ػض‪ٛ‬يت زض ؾبظٔبٖ تدبضت خ‪ٟ‬ب٘ی ٔتؼ‪ٟ‬س قس و‪ ٝ‬لب٘‪ ٖٛ‬پت‪ٙ‬رت ٔحهر‪ َٛ‬ضا‬
‫٘یع ث‪ ٝ‬ضؾٕیت ثك‪ٙ‬بؾس‪ ،‬ث‪ٙ‬بثطايٗ ؾطٔبي‪ٌٝ‬صاضي ذ‪ٛ‬ز ضا زض ظٔی‪ ٝٙ‬تحمیرك ‪ٚ‬‬
‫ت‪ٛ‬ؾؼ‪ ٝ‬ثطاي ا٘دبْ ٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضي ‪ٞ‬بي ضازيىبِی افرعايف زاز‪ .‬ثر‪ ٝ‬ز٘جربَ آٖ ت‪ِٛ‬یرس‬
‫زاض‪ٞٚ‬بي غ٘طيه ثب لبثّیت تّٕه زؾت يبفت‪ .‬زض عی ؾربَ‪ٞ‬ربي ‪ 1986‬ترب‬
‫ؾبَ ‪ 1990‬ز‪ِٚ‬ت ‪ٙٞ‬س ث‪ ٝ‬ايدبز ‪ ٚ‬اضتمبي قبيؿتٍی‪ٞ‬بي ػّٕری ‪ ٚ‬تأؾریؽ‬
‫ٔسؾؿبت تحمیمبتی ‪ ٚ‬آٔ‪ٛ‬ظقی زض ظٔی‪ ٝٙ‬ثربي‪ ٛ‬ف‪ٙ‬رب‪ٚ‬ضي ثر‪ٕٞ ٝ‬رطا‪ ٜ‬اػغربي‬
‫‪1. Prototype‬‬
ٝ‫ؾؼ‬ٛ‫بي زض حبَ ت‬ٞ‫ض‬ٛ‫يی وك‬ٚ‫بيغ زاض‬ٙ‫ ن‬ٝ‫ؾؼ‬ٛ‫ ت‬ٚ ‫تحمیك‬
‫ ٘بزي‬ٚ ‫ض‬ٛ‫خالَپ‬
1394 ‫بض‬ٟ‫ ث‬،42 ٜ‫ قٕبض‬،ٓٞ‫ ؾبَ يبظز‬،‫ضي‬ٚ‫ب‬ٙ‫ ضقس ف‬ٝٔ‫ب‬ّٙ‫فه‬

‫ محصًل ي زمان‬- ‫ فرايىذ‬،‫ چارچًب فعاليتهاي تح قيق ي تًسعه صىعت دارييي هىذ در ابعاد وًع تحقيق ي تًسعه‬-7 ‫شکل‬
8. Forbes, N. , Wield, D., “From Followers To Leaders: managing
technology and innovation in newly industrializing countries”,
Routledge, London,p.232, 2002.
9. Kale ,Dinar, Wield, David, “Exploitative And Explorative
Learning As A Response To The Trips Agreement In Indian
Pharmaceutical Firms”,Industry And Innovation, No 1, Vol 15,
P.93-114, 2008.
10. Bel, M. ,Pavitt,K., “Technological Accumulation And Industrial
Growth: Contrasts Between Developed And Developing
Countries”, Industrial And Corporate Change, No 2. Vol 2 ,
P.157-210, 1993.
11. Ramani, S., “Who Is Intrested In Biotech? R&D Strategies,
Knowledgebase And Market Sales Of Indian Bio Pharmacoutical
Firms”, Research Policy , No 31, Vol 3, P.381-398, 2002.
12. Prahalathan, S. , Baruah, N., “Indian Pharmaceutical Industry:
Surging Globally”, Export-Import Bank Of India,Quest, India,
p.46-76, 2007.
13. Ramani, S.V., Visalakashi, S., “The Chicken Or The Egg
Problem Revisited: The Role Of Resource And Incentives In The
Integration Of Biotechnology Techniques”, The International
Journal Of Biotechnology , In Press,p.533, 2001.
14. Mahajan, M.M., “The Emergence Of New R&D Paradigms In
The Indian Pharmaceutical Industry: Post TRIPS Perid ”, Journal
Of Intellectual Property Rights, No 1, Vol 15, P.93-114, 2011.
15. Williams, D R. “The finding of biopharmaceutical Research and
Development”, Woodhead Publishing Limited, India, P.46-49,
2013.
‫منابع‬
‫ "راهبههرد ي‬،‫ محبًبههه‬،‫ سههو ر ي م ههذيخههًاوي‬،‫ متههرجض قا ههيوههًري‬،‫ ييتًريهها‬،‫ کيهههزا‬.1
.1384 ،‫ يزرات صىايع ي معادن – مرکس صىايع وًيه‬،"R&D ‫سازماندهي‬
2. Bamfield, P. The Innovation Chain, in Research and
Development in the Chemical and Pharmaceutical Industry,
Third, Completely Revised and Enlarged Edition, Wiley-VCH
Verlag GmbH & Co. KGaA, Weinheim, 3rd, p.125, 2006.
3. Vincentiu , I.M. , Beatrice, I.V., “Innovation And Research And
Development Important Factors Related To The Nations
Competitiveness”, Communication Of The IBIMA, Vol 10,
p.110-118, 2009.
4. Mytelka, Lynn K, “Pathways And Policies To (Bio)
Pharmaceutical Innovation Systems In Developing Countries”,
Industry And Innovation, No 4, Vol 13, P. 415-435, (2006).
5. Schüren, V.. Two Trips To Innovation-Pharmaceutical
Innovation Systems In India And Brazil. Berlin: SFBGovernance,p.700, 2012.
6. Jingxi Ding, Y. X.. From Imitation To Innovation:A Study Of
China’s Drug R&D And Relevant National Policies. Journal Of
Technology Management & Innovation,p.1-13, 2011.
7. Amsden, Alice H. , Tschang, F. Ted, “A New Approach To
Assessing The Technological Complexity Of Different
Categories Of R&D (With Examples From Singapore)”,
Research Policy, No 32,P.553-572, 2003.
‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺩﻭﺳﻮﺗﻮﺍﻧﻲ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺑﺮ ﺩﺍﻧﺶ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ‬
‫ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ‬
‫ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢﭘﻮﺭ ﺍﺯﺑﺮﻱ‬
‫‪‬‬
‫ﻣﺤﺴﻦ ﺍﻛﺒﺮﻱ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﮔﻴﻼﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﮔﻴﻼﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪guilan.st@gmail.com‬‬
‫‪akbarimohsen@gmail.com‬‬
‫ﻣﻴﻼﺩ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺟﺎﻳﺠﺎﻧﻲ‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﮔﻴﻼﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪miladhooshmand@gmail.com‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ‪1393/08/05 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ‪1394/01/18 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮﺵ‪1394/02/08 :‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪﻩ‬
‫ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺮ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﻭ‬
‫ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﺴﺖﻫﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻭ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱ ﺳﻮﺩﻣﻨﺪﻱ ﻛﻪ ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺣﺎﺋﺰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦﺭﻭ‬
‫ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺴﺐ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺩﺍﻧﺶ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ‬
‫ﻣﻮﻓﻖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﺍﻧﺶ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺩﻭﺳﻮﺗﻮﺍﻧﻲ‬
‫ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﻭﺳﻮﺗﻮﺍﻧﻲ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﻭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﻠﻴﺪﻱ )ﺍﻛﺘﺸﺎﻑ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻱ( ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺛﺮﺑﺨﺶ‬
‫ﻭ ﻛﺎﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺶ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺯﻣﻴﻨﻪﺳﺎﺯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺩﺭ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ‬
‫ﺩﻭﺳﻮﺗﻮﺍﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺤﻴﻂ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻟﺬﺍ‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﺍﺭﺋﻪ ﻣﺪﻟﻲ ﻧﻈﺮﻱ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ‪،‬‬
‫ﻧﻘﺶ ﺩﻭﺳﻮﺗﻮﺍﻧﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﺍﻧﺶ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮﺭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪﺗﺮ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ‬
‫ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻱ‬
‫ﺩﻭﺳﻮﺗﻮﺍﻧﻲ؛ ﺩﺍﻧﺶ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ؛ ﻣﺰﻳﺖ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ؛ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺒﺮﺩﻱ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻘﺎ ﻭ ﺣﻴﺎﺕ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ‬
‫ﺭﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺩﺍﻧﺶ ﺑﺸﺮﻱ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﻭ ﺑﻲﻭﻗﻔﻪ‬
‫ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻱ ﻧﻮ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﺪﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﺟﻬﺎﻧﻲ‬
‫ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﻤﻲ ﺍﺯ ﺑﻨﮕﺎﻩﻫﺎ ﻗﺎﺩﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ‬
‫ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ]‪ .[3،4‬ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ‬
‫ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﻛﺎﻫﺶ ﺍﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪﺍﺕ ﺩﺭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ‪ ،‬ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻛﺴﺐﻭﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺩﺭ‬
‫ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻫﺎﻱ ﺩﺭﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻨﺒﻊ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮﺭ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺭﺷﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﺩﺭ ﺁﻥﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ]‪ .[5‬ﺩﺭﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﺩﺭ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺧﺮﺩ )ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ( ﻭ ﻛﻼﻥ‬
‫‪ ‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ‬
‫)ﻣﻠﻲ‪ -‬ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻱ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ(‪ ،‬ﻟﺰﻭﻡ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﺩﺭﻙ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﻭ‬
‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﺣﺎﺋﺰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ]‪.[6‬‬
‫ﺩﺭ ﻳﻚ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺩﺍﻧﺶﻣﺤﻮﺭ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻭ‬
‫ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻱ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺪﻡ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻣﺤﻴﻄﻲ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺤﺖ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺘﻼﻃﻢ‪ ،‬ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺭﻗﺒﺎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‬
‫ﻭ ﺩﺭﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ‬
‫ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﻣﺘﻼﻃﻢ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﺑﻪﻃﺮﺯ ﻭﻳﮋﻩﺍﻱ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ‬
‫ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ )ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻱ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻲﺩﻫﺪ( ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺶ‬
‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﺩﺭ‬
‫ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺻﺎﺩﺭﺍﺗﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱ‬
‫ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﻛﺴﺐ ﻭﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻗﺎﺩﺭ‬
‫‪‬‬
‫فػلٌبهِ ضضس فٌبٍضی‪ ،‬سبل يبظزّن‪ ،‬ضوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫تأثيط زٍسَتَاًی ًَآٍضی ثط زاًص غبزضاتی ٍ فولکطز هحػَالت خسيس زض ثبظاضّبی غبزضاتی‬
‫اثطاّينپَض ٍ زيگطاى‬
‫هیسبظز تب چگًَگی تَسقِ ًيبظّبی هطتطی‪ ،‬کبال ٍ ذسهبت خسيس ضا يبز‬
‫زستِ تَليس زض ثبظاض زاذلی ٍ تَليس زض ثبظاض ذبضخی تقسينثٌسی کطز کِ‬
‫گطفتِ ٍ فطايٌسّبی زاذلی ذَز ضا زض ايي خْت اضتقب زٌّس‪ .‬ثسيي تطتيت‬
‫ضيسک غبزضات (چِ هستقين ٍ چِ غيطهستقين) ثطای ٍضٍز ثِ ثبظاضّبی‬
‫يک کست ٍکبض هیتَاًس زض ثبظاض ّسف ذَز هَفق ثبضس ٍ ثبقی ثوبًس ]‪.[7‬‬
‫ذبضخی اظ ّوِ کوتط ثَزُ ٍ اظ عطفی هيعاى زضآهس اضظی اظ عطيق آى ثيص اظ‬
‫ّوگی ايي ٍيژگیّب (زاضا ثَزى ثيٌطی هجتٌی ثط زاًص غبزضاتی ٍ‬
‫ًَآٍضاًِ) زض ضطکتّبی زاضای گستطُ ثييالوللی‪ٍ ،‬يژگی ذبظ تَسقِ‬
‫ضٍشّبی زيگط است ]‪ .[1‬غبزضات يکی اظ هْنتطيي ٍ حيبتیتطيي فقبليتّب‬
‫ثطای هَفقيت سبظهبىّبی تدبضی ٍ هلتّب است ]‪.[12‬‬
‫زٍسَتَاًی زض آىّب هحسَة هیگطزز‪ .‬زٍسَتَاًی ثِ هقٌی تَسقِ زٍ قبثليت‬
‫هحققبى هتقسزی ثطای زضک هقيبضّبی کليسی هَفقيت غبزضات تالش‬
‫"اکتطبف" ٍ "ثْطُثطزاضی" ًَآٍضی زض ضطکتّب هیثبضس‪ .‬ثسيي تطتيت کِ؛‬
‫ًوَزُاًس ]‪ .[13،14،15،16‬ثسيبضی اظ پژٍّطگطاى غبزضات ضا ثِفٌَاى‬
‫ثُقس "اکتطبف"‪ًَ ،‬آٍضیّبی ضازيکبلی ضا ضبهل هیضَز کِ ثِهٌؾَض‬
‫سبزُتطيي ضاُ ثطای ٍاضز ضسى ثِ ثبظاض ذبضخی هیزاًٌس‪ .‬غبزضات هیتَاًس‬
‫پبسرگَيی ثِ ًيبظّبی زض حبل ؽَْض هطتطيبى ٍ يب ثبظاض عطاحی ضسُاًس‬
‫"اًفقبلی" يب "فقبل" ثبضس‪ .‬غبزضات "اًفقبلی" ٌّگبهی غَضت هیگيطز کِ‬
‫]‪ .[8،9‬ايي ٍيژگی ثِ تَسقِ ٍ ايدبز ثبظاضّبی خسيسی هٌدط هیگطزز ]‪.[10‬‬
‫ضطکت ّطچٌس ٍقت يکثبض ثِعَض اًفقبلی ثِ زليل زاضتي هحػَل هبظاز ثط‬
‫ثسٍى ضک ايي ثُقس اظ زٍسَتَاًی زض غبزضات ثِ ثبظاضّبی ثييالوللی هیتَاًس‬
‫هػطف زاذلی‪ ،‬آىّب ضا ثِ ذطيساضاى کطَض ذبضخی ثفطٍضس‪ .‬ثط ايي اسبس‬
‫ثب استفبزُ اظ زاًص ٍ اعالفبت هَخَز ثِ ذلق هحػَالت خسيس کبهالً هتوبيع‬
‫غبزضات اظ خولِ اّساف اغلی هَضز توطکع ضطکت ًجَزُ ٍ تٌْب ثِ غَضت‬
‫هٌدط گطزز چطاکِ ثطاسبس پژٍّصّبی اًدبم ضسُ‪ًَ ،‬آٍضیّبی اکتطبفی‬
‫ضٍضی خبيگعيي ثطای کست زضآهس ثِ آى ًگبُ هیضَز‪ .‬غبزضات "فقبل"‬
‫ًيبظ ثِ زاًص خسيس ٍ يب ذطٍج اظ زاًص هَخَز زاضًس ]‪ .[10،11‬ثُقس‬
‫ٌّگبهی غَضت هیگيطز کِ ضطکت تػوين ثگيطز هحػَالتص ضا ثِ کطَض‬
‫"ثْطُثطزاضی" ًيع ًَآٍضیّبيی ّستٌس کِ ثِ هٌؾَض پبسرگَيی ثِ ًيبظّبی‬
‫هَضز ًؾط غبزض کٌس‪ .‬ثط ايي اسبس غبزضات هحَض اغلی فقبليتّبی ضطکت‬
‫هطتطيبى ٍ ثبظاضّبی هَخَز عطاحی ضسُاًس ٍ ثِ ًَفی ثِ ضکلی افعايطی‬
‫ثَزُ کِ ثط ضٍی آى ثطًبهِضيعی ٍ توطکع هیضَز ]‪.[17‬‬
‫سجت گستطش زاًص هَخَز هیگطزًس ]‪ .[8،9‬زض ٍاقـ زض ايي سغح اظ‬
‫زض ايي هيبى ّسف هقبلِ حبضط توطکع ثط ضٍی غبزضات فقبل است چطا‬
‫زٍسَتَاًی‪ ،‬ضطکتّب ثِ گستطش هْبضت ٍ زاًص هَخَز‪ ،‬ثْجَز عطح‬
‫کِ ضوي ثبالتط ثَزى هيعاى هَفقيت زض آى‪ ،‬هستلعم ثطًبهِضيعی‪ ،‬توطکع ثط‬
‫تأسيس‪ ،‬تَسقِ هحػَالت ٍ ذسهبت هَخَز ٍ افعايص ثْطٍُضی اظ کبًبلّبی‬
‫زاًص‪ ،‬اعالفبت ٍ ثبظاضيبثی ثسيبض ثبالتطی ًيع است‪ .‬ثطای هثبل زض غبزضات‬
‫تَظيـ هَخَز هیپطزاظًس‪ .‬ثسيي تطتيت ايي ثُقس ًيع ثطای تحقق هَاضز ًبهجطزُ‬
‫فقبل الظم است تب ثب استفبزُ اظ اعالفبت ٍ زاًص غبزضاتی‪ ،‬اظ ثبظاض ّسف‬
‫ًيبظ ثسيبضی ثِ استفبزُ اظ زاًص ٍ اعالفبت زاضز ]‪ .[10‬زض ٍاقـ ضطکتّب ثب‬
‫زضک زضستی ثِ فول آهسُ ٍ تَاًبيیّبی ثبلقَُ ثبظاض ضٌبسبيی ضَز‪.‬‬
‫ٍيژگیّبی زٍسَتَاًی قبزض ذَاٌّس ثَز تب اظ زاًص ٍ اعالفبت ثبظاض ثِذَثی‬
‫ّوچٌيي الظم است تب ثب تکيِ ثط اغَل تحقيقبت ثبظاضيبثی تطکيت هٌبسجی‬
‫زض خْت تَسقِ کست ٍکبض ذَز ٍ ذلق هحػَالتی هتفبٍت ٍ خسيس استفبزُ‬
‫اظ آهيرتِ ثبظاضيبثی ضا اًتربة ٍ اخطايی ًوَز‪ .‬ثسيي تطتيت زض ازاهِ هقبلِ‬
‫ًوبيٌس‪ .‬ايي اهط زض ثبظاضّبی ثييالوللی ٍ ضاّکبضّبی ضقبثت زض ايي ثبظاضّب‬
‫هٌؾَض اظ غبزضات ّوبى غبزضات "فقبل" است‪.‬‬
‫ّوچَى غبزضات‪ ،‬هیتَاًس ثِ ًَفی هعيت ضقبثتی ضطکتّب هحسَة ضسُ کِ‬
‫ثط اسبس هَاضز هغطح ضسُ زض ضاثغِ ثب اّويت غبزضات (ذػَغبً‬
‫ثب ايدبز ضطکتّبيی يبزگيطًسُ‪ ،‬تضوييکٌٌسُ ثقب ٍ پيططفت آىّب هیثبضس‪ .‬اظ‬
‫غبزضات فقبل)‪ ،‬اهطٍظُ تقساز ظيبزی اظ ضطکتّب ثِ زًجبل تَسقِ غبزضات‬
‫اييضٍ هقبلِ حبضط ثِ تَسقِ هفبّين زٍسَتَاًی‪ ،‬زاًص غبزضاتی ٍ تَسقِ‬
‫ثَزُ ٍ ّوچٌيي اغلت کطَضّب اقسام ثِ تسٍيي ٍ تَسقِ ضاّجطز غبزضات چِ‬
‫هحػَالت خسيس زض قبلت کست ٍکبضّبی ثييالوللی هیپطزاظز‪.‬‬
‫زض سغح هلی ٍ چِ زض سغح غٌبيـ هرتلف ًوَزُاًس‪ .‬اهب آًچِ کِ زض‬
‫غبزضات اّويت زاضز‪ ،‬اّويت ثکبضگيطی اظ زاًص ٍ اعالفبت است‪ .‬چطا کِ‬
‫مبانی نظری‬
‫اهطٍظُ زض فطغِ ضقبثت‪ً ،‬يبظّبی هتغيط ٍ هتفبٍت هطتطيبى‪ ،‬خع ثب کست‬
‫صادرات ي رقابت در بازارَاي بيهالمللي‬
‫اعالفبت ٍ ضٌبسبيی تقبضبی ثبظاض پبسد زازُ ًویضًَس‪ .‬ثط ّويي اسبس‬
‫ثييالوللی ضسى‪ ،‬فطايٌس گبمثِگبم تَسقِ تدبضت ثييالولل است کِ‬
‫است کِ ضطکتّبی ثعضگ ثييالوللی ٍاحسّبی ٍيژُای ثطای خوـآٍضی ٍ‬
‫ثِهَخت آى يک ضطکت ثِعَض افعايطی‪ ،‬زضگيط فوليبت تدبضت ثييالوللی‪ ،‬اظ‬
‫پطزاظش زاًص ٍ اعالفبت ثبظاض ضاُاًساظی ًوَزُاًس‪ .‬ثسيي تطتيت زض ازاهِ ثب‬
‫عطيق هحػَالت ذبظ زض ثبظاضّبی هٌترت هیضَز‪ .‬افعايص ضقبثت زض‬
‫توطکع ٍ هحَضيت زاًص‪ ،‬ثِ ثيبى ًقص زاًص غبزضاتی زض زستيبثی ثِ‬
‫هقيبس خْبًی‪ ،‬سجت ضسُ تب ضطکتّبی ظيبزی ثِ زًجبل استفبزُ اظ‬
‫ًَآٍضی ٍ تجسيل ضطکتّبی غبزضات هحَض ثِ ضطکتّبيی ثب ٍيژگیّبی‬
‫فطغتّبی فضبی ثييالوللی ثَزُ ٍ زض خْت ًيل ثِ اّسافطبى اظ ضٍشّبی‬
‫زٍسَتَاى ٍ زضًتيدِ افعايص قسضت ضقبثتی آًْب هیپطزاظين‪.‬‬
‫هقتضی ٍضٍز ثِ ثبظاضّبی ثييالوللی استفبزُ ًوبيٌس‪ّ .‬وبىعَض کِ زض ضکل‪1‬‬
‫هطرع ضسُ است‪ ،‬ضٍشّبی ٍضٍز ثِ تدبضت ثييالوللی ضا هیتَاى ثِ زٍ‬
‫فػلٌبهِ ضضس فٌبٍضی‪ ،‬سبل يبظزّن‪ ،‬ضوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫تأثيط زٍسَتَاًی ًَآٍضی ثط زاًص غبزضاتی ٍ فولکطز هحػَالت خسيس زض ثبظاضّبی غبزضاتی‬
‫اثطاّينپَض ٍ زيگطاى‬
‫‪‬‬
‫ضکل ‪ -1‬ضاّجطزّبی ٍضٍز ثِ ثبظاض ذبضخی ]‪.[1‬‬
‫وًآيري‪ ،‬داوش صادراتي ي قدرت رقابت‬
‫سبذتبضّبی هَخَز تقطيف ضسُ است‪ .‬ايي هفَْم ثب ثْجَز هستوط ًيع‬
‫زض ثبظاضّبی ضقبثتی ضطکتّبيی کِ تَاى ضقبثتی ثبالتطی زاضًس‪ ،‬زض هٌبثـ‬
‫اضتجبط تٌگبتٌگی زاضز‪ ،‬ثِ فجبضت زيگط تغييطات زض ٍضقيت هَخَز کِ‬
‫ٍ هْبضتّبی سبظهبًی زاضای هعيت ضقبثتی هیثبضٌس‪ .‬اظ خولِ ايي‬
‫هٌدط ثِ کبضثطز خسيسی ضَز ضا ًَآٍضی افعايطی گَيٌس‪ .‬ثسيي تطتيت‬
‫هْبضتّبی سبظهبًی ثسيبض کبضثطزی زض فػط حبضط‪ ،‬تَخِ ثِ تحليل ٍ‬
‫ًَآٍضی اگط ثطاسبس کطص ثبظاض ايدبز ضسُ ثبضس افعايطی ٍ اگط ثطاسبس‬
‫ثطضسی زقيق هحيظ ضقبثتی هیثبضس‪ .‬ثط ايي اسبس ضٌبسبيی ضًٍسّبی‬
‫فطبض فٌبٍضی ثبضس اظ ًَؿ ضازيکبلی است‪ .‬ثسيبضی اظ ًَآٍضیّبی ثبظاض ًبضی‬
‫تَسقِای زض ثبظاض ثسيبض حبئع اّويت است‪ .‬ثب ثطضسی اثتسايی ايي ضًٍسّب‬
‫اظ فقبليتّبی افعايطی ًَآٍضاًِ است ]‪.[2‬‬
‫هی تَاى ثِ ٍضَح هطبّسُ کطز کِ تَسقِ ًَآٍضی زض حيغِّبی هرتلف‬
‫چبلص اغلی زض حَظُ ًَآٍضی ايي است کِ چگًَِ هیتَاى آى ضا ثِ‬
‫(هحػَل‪ ،‬تَليس‪ ،‬تَظيـ ٍ غيطُ) ثب سطفت ثباليی ضٍ ثِ فعًٍی ثَزُ کِ ايي‬
‫ٍخَز آٍضز ]‪ .[22‬زاًص ٍ استفبزُ اظ اعالفبت هیتَاًس فبهلی اسبسی زض‬
‫اهط َّضوٌسی ضطکتّب ضا هیعلجس تب تضويٌی ثطای ثقب‪ ،‬تَسقِ ٍ پيططفت‬
‫ثبال ثطزى تَاًبيی ًَآٍضی ضطکتّب ثبضس‪ .‬ثطای هثبل زض ضطکتّبی‬
‫آًْب ثبضس ]‪ .[18‬زض ٍاقـ ايي سغح اظ َّضوٌسی ٍ استفبزُ زضست اظ‬
‫غبزضاتی‪ ،‬زاًص غبزضاتی ايي فطغت ضا ثطای آًْب ايدبز هیًوبيس تب اظ‬
‫اعالفبت‪ ،‬هحَضيت زاًص ضطکتّب ضا زض ثلٌسهست تضويي کطزُ ٍ هَخجبت‬
‫اعالفبت زض خْت ذلق ًَآٍضی ٍ هعيت ضقبثتی استفبزُ ًوبيٌس‪ .‬چطا کِ‬
‫تطکيل ضطکتّبی غبزضاتی ثب تَاى ٍ هعيت ضقبثتی ثبال ضا فطاّن هیآٍضز‪.‬‬
‫ًَآٍضی ثِفٌَاى فبهلی هْن ٍ حيبتی ثطای ضطکتّب ثِهٌؾَض ايدبز اضظش ٍ‬
‫اظ خولِ ًتبيح ايي َّضوٌسی‪ ،‬زاًصهحَضی ٍ استفبزُ اظ اعالفبت‪،‬‬
‫هعيت ضقبثتی پبيساض هحسَة هیضَز‪ .‬ضطکتّبی فقبل زض ثبظاضّب ٍ‬
‫زستيبثی ثِ ًَآٍضی ٍ اثتکبض زض ضطکتّب است‪ًَ .‬آٍضی يکی اظ‬
‫هحيظّبی غبزضاتی ثييالوللی ثب فسم اعويٌبىّبيی ضٍثِضٍ ّستٌس کِ‬
‫خْتگيطیّبی ضاّجطزی است کِ ثبفث هَفقيت ثلٌسهست ضطکتّب‬
‫ّويي اهط سجت اّويت تَخِ ثِ زاًص ٍ اعالفبت ثِفٌَاى فبهلی کليسی‬
‫هی ضَز ٍ ثب ايدبز ذالقيت‪ ،‬ضّجطی فٌبٍضی ٍ تَسقِ هحػَالت‪ ،‬ذسهبت ٍ‬
‫زض ضفتبض غبزضاتی ضطکتّب ثَزُ کِ زض پژٍّصّبی هتقسزی ثِ آى اضبضُ‬
‫فطايٌسّبی خسيس ثطای تأهيي ًيبظّبی هطتطيبى‪ ،‬تأثيط هْوی ثط فولکطز ٍ‬
‫ضسُ است‪ّ .‬وچٌيي هيل ثِ کست زاًص خسيس ٍ هْبضتّبی خسيس اظ‬
‫ثقبی ضطکت زاضز ]‪.[19،20‬‬
‫اّويت ثسيبض ثباليی ثطای غبزضات ثطذَضزاض است ٍ زض ثسيبضی اظ هَاضز‬
‫هتٌبست ثب کبضثطزّب ٍ سغَح هَضز ثطضسی‪ ،‬عجقِثٌسیّبی هرتلفی اظ‬
‫ايي افتقبز ٍخَز زاضز کِ ثِعَض هستقين هیتَاًس فولکطز ضطکت ضا تحت‬
‫ًَآٍضی اضائِ ضسُ است‪ .‬ثطای هثبل؛ ًَآٍضی ضا ثِ زٍ ًَؿ "ضازيکبلی" ٍ‬
‫تأثيط قطاض زّس ]‪ .[23‬زاًص ٍ اعالفبت زض ضطکتّبی غبزضاتی ثِفٌَاى‬
‫"افعايطی" هیتَاى زستِثٌسی کطز ]‪ًَ .[21‬آٍضی "ضازيکبلی" ّوِ‬
‫فبهل اغلی ثطای تػوينگيطیّبی ٍضٍز ٍ گستطش ثِ ايي ثبظاضّب فول‬
‫تغييطاتی ضا ضبهل هیضَز کِ تَسظ آى زاًص خسيسی ذلق ضسُ ٍ يب اظ‬
‫هیکٌٌس ٍ زض ثسيبضی اظ هَاضز پيصًيبظی ضطٍضی ثطای هَفقيت زض‬
‫زاًصّبی هَخَز زض فٌبٍضیّبی خسيس ثْطُ گطفتِ ضَز ٍ هیتَاًس ثِ‬
‫غبزضات هیثبضٌس ]‪ .[24‬زض ازاهِ ثِ ثطضسی ايي گستطُ اظ زاًص ٍ اعالفبت‬
‫غَضت تغييطات خسيس زض هحػَالت‪ ،‬فطايٌسّب ٍ يب سبذتبضّبی سبظهبًی‬
‫زض ضطکتّبی زٍسَتَاى هیپطزاظين‪.‬‬
‫ًوبيبى گطزز‪ًَ .‬آٍضی "افعايطی" ثِ فٌَاى تغييطات اسبسی زض هحػَل ٍ يب‬
‫‪‬‬
‫فػلٌبهِ ضضس فٌبٍضی‪ ،‬سبل يبظزّن‪ ،‬ضوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫تأثيط زٍسَتَاًی ًَآٍضی ثط زاًص غبزضاتی ٍ فولکطز هحػَالت خسيس زض ثبظاضّبی غبزضاتی‬
‫اثطاّينپَض ٍ زيگطاى‬
‫ديسًتًاوي‬
‫يبزگيطی زض سبظهبىّب سطيـتط ٍ کبهلتط هیگطزز‪ .‬زض ٍاقـ عی ايي فطايٌس‬
‫ّوبًغَض کِ زض هتي ثِ آى اضبضُ ضس‪ ،‬يکی اظ قبثليتّبيی کِ زض ذلق‬
‫سبظهبىّبی زٍسَتَاى ثب اًتطبض اعالفبت‪ ،‬ثطقطاضی اضتجبط‪ ،‬آگبّی ٍ کيفيت‬
‫هعيتّبی ضقبثتی تأثيط فطاٍاًی زاضز‪ ،‬قبثليت ًَآٍضی است کِ هیتَاًس ثِ‬
‫تػوينگيطی زض ذَز هَخجبت فولکطز ثْتط ٍ تَسقِ ضاّجطزّب ٍ‬
‫ضطکت زض تَليس هحػَالت ٍ ذسهبتی کِ هطتطیگطاتط ثَزُ ٍ قيوت‬
‫فطايٌسّبی ذَز زض هحيظ پيچيسُ ضقبثتی ضا فطاّن هیآٍضًس‪.‬‬
‫پبيييتطی زاضتِ يبضی ضسبًسُ ٍ ّوچٌيي هیتَاًس ثِ اضائِ ذسهبت هتوبيع‬
‫ثب تَخِ ثِ هغبلت هغطح ضسُ‪ ،‬اگط ثرَاّين ضطحی هرتػط اظ لعٍم‬
‫ثِ هطتطيبى‪ ،‬زض کٌبض کبالّبی فيعيکی‪ ،‬کوک ًوبيس‪ .‬قبثليت ًَآٍضی زض‬
‫زٍسَتَاًی زض ضطکتّبی غبزضاتی هغطح ًوبيين ثبيس ثگَيين کِ؛‬
‫سبظهبىّب‪ ،‬اظ زٍ هٌؾط اسبسی "اکتطبف يب ذلق ًَآٍضی" ٍ "ثْطُثطزاضی‬
‫سبظهبىّبی زٍسَتَاى ّوعهبى ثب ثْطُثطزاضی اظ کست ٍکبض هَخَز ذَز‬
‫ًَآٍضی" هَضز ثطضسی قطاض هیگيطز‪ .‬سبظهبىّبيی کِ ايي قبثليت ضا ثِعَض‬
‫قبزضًس تب ثب پيصثيٌیّبی ضاّجطزی‪ ،‬ثِ اثتکبض‪ًَ ،‬آٍضی ٍ کطف‬
‫ّوعهبى زاضتِ ثبضٌس‪ ،‬ضا سبظهبىّبی "زٍسَتَاى" هیگَيٌس ]‪ .[8‬ايي‬
‫کستٍکبضّبی خسيسی ثپطزاظًس‪ .‬زض ٍاقـ سبظهبىّبی زٍسَتَاى ثط ًيبظّبی‬
‫سبظهبىّب ّن ثِ ذلق ٍ اکتطبف ًَآٍضی پطزاذتِ ٍ ّن اظ ًَآٍضیّبی‬
‫هجتٌی ثط زاًص ثب هحَضيت پطزاظش اعالفبت ثطای پبسرگَيی ثِ هسبئل ٍ‬
‫هَخَز ثْطُثطزاضی هیًوبيٌس‪ .‬ايي ٍيژگی زض کست ٍ کبضّبی اهطٍظی اظ‬
‫فسم اعويٌبى هحيظ تدبضی توطکع زاضًس‪ .‬ثسيي تطتيت هیتَاًين قبثليت‬
‫اّويت ثسيبضی ثطذَضزاض است‪ ،‬ظيطا اظ آًدبيی کِ هْبضتّب‪ ،‬ثيٌصّب‪،‬‬
‫زاًصهحَضی زض کٌبض زٍسَتَاًی ًَآٍضاًِ ضا زض ضطکتّبی ثييالوللی ًيع‬
‫سبذتبضّب ٍ فطايٌسّبی هَضزًيبظ ثطای ضسيسى ثِ ثْطُثطزاضی زض‬
‫هَضز ثطضسی قطاض زّين‪ .‬ثِذػَظ کِ زض غبزضات فقبل استفبزُ اظ زاًص‬
‫کستٍکبضّبی اهطٍظی هتفبٍت ٍ اغلت هتضبز ّن ّستٌس‪ ،‬زض ًتيدِ لعٍم‬
‫غبزضاتی ٍ اثتکبض ٍ ًَآٍضی ثسيبض هَضز تأکيس قطاض گطفتِ است ]‪.[29‬‬
‫ٍخَز قبثليت اکتطبف زض ضطکتّب هغطح هیگطزز‪ .‬هغبثق ثب ايي ًگطش‪،‬‬
‫قبثليت اکتطبف زض تَليس هحػَالت خسيس هیتَاًس ثسيبض حبئع اّويت‬
‫تًسعٍ محصًالت جديد‬
‫ثبضس‪ ،‬چطا کِ زض آى‪ ،‬سبظهبىّب ثبيس اضگبًيک فول کٌٌس زضحبليکِ‬
‫ضکی ًيست کِ استبًساضزّبی ايسُآل ٍ سَزهٌس اهطٍظ زض آيٌسُ‬
‫سبظهبىّبی زضگيط زض ثْطُثطزاضی‪ ،‬ثب کستٍکبض هَخَز ذَز سط ٍ کبض‬
‫ًویتَاًس تضويٌی ثط هغلَثيت هحػَل ثبضس‪ .‬اظ اييضٍ اهطٍظُ زض ثسيبضی‬
‫زاضتِ ٍ ثِ ًَفی هکبًيکی فول هیًوبيٌس ]‪ .[25،26‬ثِ عَض کلی اگط‬
‫اظ ضطکتّب‪ ،‬فلسفِ فوَهی ثْجَز ٍ اغالح تَليس کِ فوَهبً ثِ تَليس اضبضُ‬
‫ثرَاّين اضتجبط ثيي زٍ قبثليت "اکتطبف" ٍ "ثْطُثطزاضی" ضا زض هدوَفِای‬
‫زاضز ٍ ثِ عَض هقٌبزاضی ضٍی هَفقيت فطايٌس تَسقِ هحػَل خسيس زض‬
‫تحت فٌَاى قبثليت "زٍسَتَاًی" زض ًَآٍضی ثيبى ًوبيين‪ ،‬ثبيس ايٌگًَِ ثگَيين‬
‫تدبضت ضقبثتی اهطٍظ تأکيس زاضز ثِ کبض گطفتِ هیضَز ]‪.[30‬‬
‫کِ؛ ثُقس اکتطبف‪ًَ ،‬آٍضیّبی ضازيکبلی ضا ضبهل هیضَز کِ ثِ هٌؾَض‬
‫تَسقِ هحػَل خسيس فطايٌسی ثسيبض هْن ثطای تضويي ثقبی ضطکت‬
‫پبسرگَيی ثِ ًيبظّبی زض حبل ؽَْض هطتطيبى ٍ يب ثبظاض عطاحی ضسُاًس‪ .‬ثُقس‬
‫زض ضاستبی تأهيي ضفبُ ٍ تَسقِ اقتػبز هلی است‪ .‬اهطٍظُ کيفيت هحػَل‬
‫ثْطُثطزاضی ًيع ًَآٍضیّبی افعايطی ّستٌس کِ ثِ هٌؾَض پبسرگَيی ثِ‬
‫خسيس‪ ،‬پبسرگَيی ثِ هطتطی‪ ،‬کٌتطل فطايٌس ٍ تَسقِ چبثکی‪ ،‬اظ هْنتطيي‬
‫ًيبظّبی هطتطيبى ٍ ثبظاضّبی هَخَز عطاحی ضسُاًس ]‪.[8‬‬
‫هؤلفِّبيی ّستٌس کِ ثِ ضبذعّبيی ثطای هيعاى ثطذَضزاضی ٍ ضبيستگی‬
‫ثط اسبس هغبلقبت هتقسزی هطرع گطزيس کِ ثطای ثْطُهٌسی اظ يک‬
‫هحػَالت ثييالوللی تجسيل ضسُاًس‪ .‬زض خْبًی کِ حطکت زض خْت ًيل ثِ‬
‫سبظهبى زٍسَتَاى ٍ هَفق الظم است تب قبثليتّبی اکتطبف ٍ ثْطُثطزاضی‬
‫هفَْم ضبيقبت غفط ٍ قبثليت اعويٌبى ثبال ضا زستَض کبض ذَز هیثيٌس‪،‬‬
‫ثط هجٌبی سبذتبضّب‪ ،‬فطايٌسّب‪ ،‬هْبضتّب ٍ ضاّجطزّبی هتفبٍت ثب ّن تطکيت‬
‫تَليس هحػَالت هیثبيست اظ هطحلِ هْبضت ثِ فلن تجسيل ضَز‪ ،‬ثٌبثطايي‬
‫ضًَس ]‪ .[8،25‬اييچٌيي سبظهبىّبيی کِ قبزض ثِ تقبزل هٌبست ثيي زٍ‬
‫ًيبظهٌس تَخِ زقيق ٍ هَضکبفبًِ ثطای ايدبز هحيغی هٌبست خْت عطاحی‬
‫قبثليت ثْطُثطزاضی ٍ اکتطبف ثبضٌس سبظهبىّبی زٍسَتَاى هیًبهٌس ]‪.[26‬‬
‫هَفقيتآهيع فطايٌس ثبظاضيبثی ٍ تَسقِ هحػَل خسيس است ]‪.[31‬‬
‫زض ٍاقـ ثْطُثطزاضی ٍ اکتطبف زٍ سط يک پيَستبض ّستٌس ٍ ثيطتط‬
‫پژٍّصّبی حَظُ تَسقِ هحػَالت خسيس ضا هیتَاى ثب توطکع ثط سِ‬
‫ضطکتّب ثب تَخِ ثِ هٌبثـ هحسٍزی کِ زاضًس زض سغحی اظ ايي پيَستبض‬
‫ثُقس؛ ًَآٍضی (فطايٌس يب هحػَل)‪ ،‬سجک کٌتطل هسيطيت ٍ تػويوبت‬
‫قطاض هیگيطًس کِ فالٍُ ثط ايٌکِ هَخجبت ثقبی آىّب ضا فطاّن هیآٍضًس‪ ،‬ثِ‬
‫ضاّجطزی (تحقيقبت ٍ تَسقِ‪ ،‬ثبظاضيبثی‪ ،‬هحيظ ٍ ظهبى اضائِ هحػَل خسيس‬
‫تَسقِ ٍ ثْجَز فولکطز ضطکتّب ًيع کوک هیًوبيٌس ]‪.[27‬‬
‫ثِ ثبظاض) ذالغِ ًوَز ]‪ .[32‬ثطاسبس پژٍّصّب ٍ هغبلقبت هتقسز‪ ،‬يکی اظ‬
‫ثحث اسبسی زض سبظهبىّبی زٍسَتَاى توطکع ثط ضطکتّبيی ثب‬
‫هسيطّبی هؤثط زض تَسقِ غبزضات ٍ هَفقيت زض ايي فطايٌس‪ ،‬اضائِ‬
‫فقبليتّبی هجتٌی ثط زاًص است ]‪ .[28‬چطاکِ ثسيي تطتيت ضطکتّبی‬
‫هحػَالت غبزضاتی هَفق ٍ خسيس هیثبضس‪ .‬ضوي ايٌکِ پژٍّطگطاى تأکيس‬
‫زٍسَتَاى ثب استفبزُ اظ اعالفبت‪ ،‬زاًص ٍ ثِ اضتطاک گصاضتي آىّب ثيي‬
‫هیًوبيٌس کِ؛ اضائِ هحػَالت غبزضاتی هَفق ٍ خسيس‪ ،‬ذطٍخی استفبزُ‬
‫ذَز سجت تقَيت ٍ استفبزُ ثْتط ٍ کبضثطزیتط اظ آىّب ضسُ ٍ ثًَِفی‬
‫ضطکت اظ يک فطايٌس ًَآٍضاًِ هٌبست هیثبضس ]‪.[33‬‬
‫فػلٌبهِ ضضس فٌبٍضی‪ ،‬سبل يبظزّن‪ ،‬ضوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫تأثيط زٍسَتَاًی ًَآٍضی ثط زاًص غبزضاتی ٍ فولکطز هحػَالت خسيس زض ثبظاضّبی غبزضاتی‬
‫اثطاّينپَض ٍ زيگطاى‬
‫‪‬‬
‫هَفقيت زض تَسقِ هحػَالت خسيس ٍ ًَآٍضاًِ زض ًْبيت هیتَاًس هٌدط‬
‫کًٌَی ٍ ضاّجطزی سبظهبى زض ثبظاض تقبضب هطتجظ هیضَز‪ّ .‬وَاضُ ذَاستِ ٍ‬
‫ثِ ثْجَز فولکطز‪ ،‬ثقبی ضطکت‪ ،‬تَليس ٍ ضضس زضآهس‪ ،‬ضضس ثْطٍُضی ٍ هعيت‬
‫ًيبظهٌسیّبی هطتطی است کِ فبهلی تطغيتکٌٌسُ ثطای ًَآٍضی ٍ‬
‫ضقبثتی ضطکت ضَز ]‪ .[14،15،33،34‬زض ّويي ضاستب‪ ،‬اظآًدب کِ تَسقِ‬
‫ذالقيت سبظهبىّب زض فطايٌسّبی کستٍکبضضبى ذَاّس ضس ٍ آًبى ضا‬
‫هحػَالت خسيس ثِ فٌَاى ضاّکبض ضطکتّبی غبزضاتی ثِ ذػَظ زض‬
‫هدجَض ذَاّس کطز کِ زض خْت حفؼ هطتطيبى هَخَز ٍ تطغيت هطتطيبى‬
‫اقتػبزّبی زضحبل تَسقِ هحسَة هیضًَس‪ ،‬لصا ايي اهط فطغتی ضا ثطای‬
‫ثبلقَُ سطهبيِگصاضیّبی ثيطتطی ضا غطف فطايٌسّبی تَسقِای ذَز کٌٌس‪.‬‬
‫ضطکتّبيی ثب قبثليت زٍسَتَاًی فطاّن هیآٍضز تب ثتَاًٌس ثب سطهبيِگصاضی‬
‫ثٌبثطايي اهطٍظُ زاضتي الگَيی هٌبست ٍ فطايٌسی کِ تَسظ آى سبظهبىّب‬
‫زض ًَآٍضی ٍ زاًص‪ ،‬ثب استفبزُ اظ زٍ قبثليت ثْطُثطزاضی ٍ اکتطبف‪ ،‬ثِ‬
‫ثِ غَضت هَفقی ثتَاًٌس ثِ اضائِ هحػَالت خسيس‪ ،‬هٌقغف ٍ ّوسَ ثب‬
‫تَسقِ فطايٌسّب ٍ هحػَالت خسيس ثپطزاظًس ]‪ .[14،15‬زض ًتيدِ‬
‫ًيبظّبی هتغيط هطتطيبى ثبلقَُ ذَز ثپطزاظًس‪ ،‬ضطط اسبسی ٍ پيص ثطًسُ ثِ‬
‫ضطکتّبی غبزضاتی زٍسَتَاى هیتَاًٌس ضاّکبضی ثطای استفبزُ ّطچِ‬
‫ضوبض هی آيس‪ّ .‬وِ ايي هَاضز پس اظ ثطضسی ٍاققيبت خْبى کست ٍ کبض ثِ‬
‫ثْتط اظ اعالفبت ٍ زاًص غبزضاتی زض خْت تَسقِ ٍ اضتقبی هحػَالت‬
‫غَضت کبهالً ٍاضحی هطرع هیضَز‪ ،‬چطا کِ اهطٍظُ ًطخ توبيل ثِ تحقيق‬
‫خسيس غبزضاتی هحسَة گطزًس‪.‬‬
‫ٍ تَسقِ ضٍ ثِ افعايص است ٍ گستطش زاًص ثبفث کبّص ّعيٌِّبی‬
‫هطتجظ ثب سبظهبىزّی زض سبظهبىّب هیضَز ]‪.[14،15‬‬
‫ضطکتّبی فقبل زض فػط حبضط ٍ ثِذػَظ ضطکتّبی فقبل زض‬
‫روششناسی با تکیه بر ارائه مدل تحقیق‬
‫ايي تحقيق اظ لحبػ ّسف‪ ،‬تَغيفی ٍ اظ لحبػ ضيَُ گطزآٍضی‬
‫ثبظاضّبی ثييالوللی ثب تَخِ ثِ هحيغی پط اظ فسم اعويٌبى ثب تغييطپصيطی‬
‫اعالفبت‪ ،‬کتبثربًِای هیثبضس‪ .‬ضوي ايٌکِ ثِ هٌؾَض اعويٌبى اظ غحيح‬
‫ضسيس فٌبٍضی ٍ ضقبثت ضسيس‪ ،‬ثيص اظ پيص ًيبظهٌس استفبزُ اظ زاًص ٍ‬
‫ثَزى هسل اضائِ ضسُ ثط هجٌبی هجبًی ًؾطی خوـآٍضی ضسُ‪ ،‬اظ اسبتيس ٍ‬
‫فقبليتّبی تحقيق ٍ تَسقِ ثطای تَليس هحػَالت خسيس ثِهٌؾَض تغييط‬
‫ذجطگبى حيغِ هسيطيت استفبزُ ضسُ است‪ .‬استفبزُ اظ ًؾط ذجطگبى ثِ ايي‬
‫ضطايظ ضقبثتی ثِ ًفـ ذَز ّستٌس‪ .‬پژٍّطگطاى فقبل زض حَظُ تدبضت‬
‫ضکل ثَزُ است کِ؛ اثتسا ثطاسبس هجبًی ًؾطی زستِثٌسی اظ هتغيطّبی‬
‫ثييالوللی هقتقسًس کِ َّضوٌسی ٍ زاًصهحَضی زض اييگًَِ ضطکتّب‬
‫پژٍّص غَضت گطفتِ ٍ سپس ايي زستِثٌسی ثب تَخِ ثِ ًؾط ذجطگبى‬
‫اهطی غيطقبثلاًکبض است‪ ،‬چطا کِ اييگًَِ ضطکتّب ثِضست تحت تأثيط‬
‫تکويل گطزيس‪ .‬زض ازاهِ ضٍاثظ استٌجبعی اظ هجبًی ًؾطی ثب کوک ذجطگبى‬
‫هحيظ هتغيطی ّستٌس کِ زضيبفت اعالفبت اظ ايي هحيظ ٍ افعايص سغح‬
‫ٍ پطتيجبًی گبم ثِ گبم اظ هجبًی ًؾطی تطسين ضسُ ٍ پطکبضثطزتطيي ٍ‬
‫زاًص اهطی اًکبضًبپصيط ثطای ثقب ٍ تکبهل است ]‪ .[29،35‬ايي اهط ثِذػَظ‬
‫هؤثطتطيي ايي ضٍاثظ اظ ًگبُ ذجطگبى ثِ غَضت هسل پيطٌْبزی زض هقبلِ‬
‫زض غبزضات فقبل ثِ ٍضَح ثيطتطی ًوبيبى هیگطزز‪ ،‬ظيطا ايي ًَؿ اظ‬
‫اضائِ گطزيس‪ .‬زض ازاهِ اظ آًدبيیکِ زض هتي هقبلِ ثِ غَضت گبم ثِ گبم‪ ،‬هسل‬
‫غبزضات ثِضست هجتٌی ثط زاًص ٍ اعالفبت است‪ .‬زض ٍاقـ زض ضطکتّبی‬
‫ضکل ‪ 2‬ثِ غَضت کبهلی تططيح گطزيس‪ ،‬لصا زض ايي ثرص ضطح هرتػطی‬
‫ثييالوللی هجتٌی ثط غبزضات فقبل‪ًَ ،‬آٍضی ٍ تَسقِ هحػَالت خسيس‪،‬‬
‫اظ هسل ثيبى هیگطزز‪.‬‬
‫فبهلی ثطای ايدبز ًيبظّبی خسيس ٍ زض ًتيدِ ثبظاضّبی خسيس است ٍ ثسيي‬
‫تطتيت ايٌگًَِ ضطکتّب قبزض ذَاٌّس ثَز تب ثب سبذت هحػَالت خسيسی‬
‫دانش‬
‫صادراتی‬
‫کِ هجتٌی ثط زاًص‪ ،‬اعالفبت ٍ ًَآٍضی ّستٌس‪ ،‬ضقبثتپصيطی ضا زض ذَز‬
‫تقَيت ًوبيٌس ]‪.[14،15‬‬
‫ّوِ هَاضز ثيبىضسُ ضا هیتَاى زض قبلت سبظهبىّبی زٍسَتَاى ٍ زٍ‬
‫قبثليت ثْطُثطزاضی ٍ اکتطبف آىّب تَضيح زاز‪ .‬اّويت سبظهبىّبی‬
‫عملکرد محصوالت‬
‫جدید‬
‫دوسوتوانی‬
‫نوآوری‬
‫ضکل ‪ -2‬هسل پيطٌْبزی تحقيق‬
‫زٍسَتَاى زض زستيبثی ثِ فولکطز ثبال زض فطغِ ضقبثت زض پژٍّصّبی‬
‫هرتلف ثِ اثجبت ضسيسُ است ]‪ .[36،37،38‬سبظهبىّبيی کِ تطکيت‬
‫هٌبسجی اظ قبثليتّبی اکتطبف ٍ ثْطُثطزاضی ضا ثب تَخِ ثِ ٍيژگیّبی‬
‫زضًٍی ٍ هحيظ ثيطًٍی زض ذَز تقَيت ًوبيٌس‪ ،‬قبزضًس تب هَخجبت ّوسَيی‬
‫فطايٌس تَسقِ هحػَل خسيس ثطای اًَاؿ هرتلف سبظهبىّبی تَليسی‪-‬‬
‫هحػَالت ٍ فطايٌسّبی سبظهبى ضا ثب ًَآٍضیّبی ضازيکبلی ٍ افعايطی فطاّن‬
‫ذسهبتی هعيت ضقبثتی هحسَة هیضَز‪ ،‬ايٌکِ ّط سبظهبى چِ زضغسی اظ‬
‫ًوَزُ ٍ ثسيي تطتيت زاًصهحَضی ضا زض ذَز تقَيت ًوبيٌس ]‪ .[8‬ضوي‬
‫فقبليتّبی ذَز ضا غطف فقبليتّبيی اظ خٌس تحقيق ٍ تَسقِ هحػَالت‬
‫ايٌکِ پژٍّصّبی هتقسز زض ايي ضاستب‪ ،‬حبکی اظ آى است کِ سبظهبىّبی‬
‫خسيس ثطای پيطی گطفتي اظ ضقجب هیکٌس‪ ،‬هَضَفی است کِ ثِ خبيگبُ‬
‫زٍسَتَاى ثِ ٍاسغِ ايٌکِ ثِ زًجبل استفبزُ اظ زاًص هَخَز (قبثليت‬
‫‪‬‬
‫فػلٌبهِ ضضس فٌبٍضی‪ ،‬سبل يبظزّن‪ ،‬ضوبضُ ‪ ،42‬ثْبض ‪1394‬‬
‫تأثيط زٍسَتَاًی ًَآٍضی ثط زاًص غبزضاتی ٍ فولکطز هحػَالت خسيس زض ثبظاضّبی غبزضاتی‬
‫اثطاّينپَض ٍ زيگطاى‬
‫ثْطُثطزاضی) ٍ زاًص خسيس (قبثليت اکتطبف) ّستٌس‪ ،‬قبزض ذَاٌّس ثَز تب‬
‫هَضَؿ است کِ زٍسَتَاًی ًَآٍضی زض سبظهبى ثب ثْطُگيطی اظ زٍ قبثليت‬
‫ثِ ًحَ هکولی ثِ تَسقِ زاًص سبظهبًی هٌدط ضسُ ٍ ثسيي تطتيت ظهيٌِ ضا‬
‫ثْطُثطزاضی ٍ اکتطبف ّوَاضُ ثِ زًجبل زاًص است‪ .‬زض ٍاقـ ايي زاًص ٍ‬
‫ثطای تَسقِ هحػَالت خسيس زض سبظهبى فطاّن آٍضًس‪ .‬زض ٍاقـ فقبليت‬
‫اعالفبت چِ زض سغح فقلی (ثْطُثطزاضی) ٍ چِ زض سغح خسيس (اکتطبف)‬
‫هکول ايي زٍ قبثليت زض سبظهبىّبی زٍسَتَاى زض ًْبيت هیتَاًس خبيگبُ‬
‫زض سبظهبى هْن است‪ ،‬چطاکِ ثقب ٍ تَسقِ سبظهبى ثِ تغجيق آى ثب هحيظ‬
‫ضقبثتی سبظهبى ضا ثْجَز زّس ]‪ .[10‬ثسيي تطتيت ثب تَخِ ثِ هجبًی ًؾطی ٍ‬
‫فقلی ٍ هحيظ هجتٌی ثط فسم اعويٌبى خسيس (آتی) ثستگی زاضز‪ .‬ايي اهط‬
‫ثطضسی غَضت گطفتِ ثِ کوک اسبتيس ٍ ذجطگبى‪ ،‬ثِ فٌَاى فطضيِّبی‬
‫زض ضطکتّبی غبزضاتی ثِ زليل فقبليت ثييالوللی ثيطتط ٍ ثِ سجت فسم‬
‫پيطٌْبزی تحقيق زاضين کِ؛‬
‫اعويٌبى ٍ تغييطپصيطی هساٍم هحيظ ضقبثتی ثييالوللی (هبًٌس تغييطات زض؛‬
‫فطضيِ پيطٌْبزی اٍل‪ :‬زٍسَتَاًی ًَآٍضی زض ضطکتّبی غبزضاتی ثط‬
‫فولکطز هحػَالت خسيس تأثيط زاضز‪.‬‬
‫فطضيِ پيطٌْبزی زٍم‪ :‬زٍسَتَاًی ًَآٍضی زض ضطکتّبی غبزضاتی ثط‬
‫زاًص غبزضاتی تأثيط زاضز‪.‬‬
‫فطضيِ پيطٌْبزی سَم‪ :‬زاًص غبزضاتی ثط فولکطز غبزضاتی ضطکتّبی‬
‫غبزضاتی تأثيط زاضز‪.‬‬
‫ّوبًغَضی کِ زض ضکل ‪ 2‬هالحؾِ هیضَز‪ ،‬توبهی فطضيِّبی پژٍّص‬
‫ثِ هٌؾَض زضک ثْتط‪ ،‬ثِ غَضت هػَض تطسين ضسُاًس‪.‬‬
‫ًَؿ هحػَل‪ً ،‬يبظّبی هطتطيبى‪ ،‬ضقجبی خسيس‪ ،‬فطبضّبی هبلی‪ ،‬قَاًيي‬
‫هرتلف‪ ،‬اتحبز ثيي ضطکتّب‪ ،‬فٌبٍضیّبی خسيس ٍ غيطُ)‪ ،‬ثيص اظ سبيط‬
‫هحيظّب اّويت زاضز‪ .‬ضوي ايٌکِ ضقبثت زض فطغِ ثييالوللی ّوَاضُ ثب‬
‫چبلطی هْن ثِ ًبم "اضائِ هحػَل خسيس" ّوطاُ ثَزُ است‪ .‬ايي هْن زض‬
‫سبظهبىّبيی ثب قبثليت زٍسَتَاًی ًَآٍضی ثِ عطظ ٍيژُای هَضز تأکيس است‪،‬‬
‫چطا کِ چٌيي سبظهبىّبيی ّوَاضُ اظ زاًص ثطای ذالقيت‪ ،‬اثتکبض ٍ ًَآٍضی‬
‫استفبزُ هیًوبيٌس‪ .‬ثسيي غَضت کِ قبثليت اکتطبف ثِ زًجبل ًَآٍضی‬
‫ضازيکبلی ٍ زاًص خسيس ضفتِ ٍ زاهٌِ زاًص سبظهبى ضا افعايص هیزّس ٍ‬
‫ثسيي تطتيت ثب تَخِ ثِ ثطضسیّبی اًدبم ضسُ‪ ،‬هسل پيطنٌْبزی تحقينق‬
‫قبثليت ثْطُثطزاضی ثب توطکع ثط ضٍی ًَآٍضیّبی افعايطی ثب تکيِ ثط زاًص‬
‫زض ضکل ‪ 2‬اضائِ گطزيسُ است‪ .‬ايي هسل ًطبىزٌّسُ هسيط تحقيق حبضط ثَزُ‬
‫هَخَز (فقلی)‪ ،‬فوق زاًص سبظهبًی ضا ثْجَز هیثرطس‪ .‬ايي سيستن زض‬
‫ٍ پيطٌْبززٌّسُ تأثيطی است کِ سبظهبىّنبی زٍسنَتَاى ثنط ضٍی فولکنطز‬
‫کٌبض ّن هدوَفِای اظ پبضاهتطّبی هکول ضا ثطای تَسقِ زاًص کلی‬
‫ضطکتّب زض تَلينس ٍ تَسنقِ هحػنَالت خسينس هنیگصاضًنس‪ .‬ضنوي ايٌکنِ‬
‫سبظهبى ايدبز هیًوبيس کِ زض ضطکتّبی غبزضات هحَض ثِ آى زاًص‬
‫سبظهبىّبی زٍسَتَاى ثب استفبزُ غنحيح اظ زاًنص ًينع هنیتَاًٌنس تَلينس ٍ‬
‫غبزضاتی هیگَيٌس‪ .‬ايي هَضَؿ ظهبًی اّويت ثيطتطی پيسا هیکٌس کِ ثٌب‬
‫تَسقِ هحػَالت خسيس ضا ثْجنَز زٌّنس‪ .‬هنَاضز ًنبم ثنطزُ زض فقبلينتّنبی‬
‫ثط پژٍّصّبی هتقسز اًدبمضسُ ٍ هغطحضسُ زض هقبلِ‪ ،‬يکی اظ استفبزُّبی‬
‫غبزضاتی ضست ٍ اّويت ثيطتطی هیيبثس چطاکِ ثب افعايص فنسم اعويٌنبى ٍ‬
‫هؤثط ٍ کبضثطزی اظ زاًص‪ ،‬ذالقيت ٍ ًَآٍضی زض هحيظ ضقبثتی ٍ هَفقيت‬
‫تغييطپصيطی هحيظ کستٍکبض لعٍم تَخِ ثِ قبثليتّبی هجتٌنی ثنط زاًنص ٍ‬
‫زض آى‪" ،‬تَسقِ هحػَالت خسيس" است‪ .‬ثٌبثطايي سبظهبىّب ثب قبثليت‬
‫زٍسَتَاًی ثطای تَسقِ هحػَالت خسيس ثيص اظ پيص حبئع اّويت هیگطزز‪.‬‬
‫زٍسَتَاًی ًَآٍضی ثِ سجت قبثليتّب ٍ تَاًبيیّبيی کِ زاضًس‪ ،‬قبزضًس تب ثب‬
‫ثْطُگيطی اظ زاًص ٍ اعالفبت ايي هْن (تَسقِ هحػَالت خسيس) ضا فطاّن‬
‫نتیجهگیری‬
‫آٍضًس‪ .‬فالٍُ ثط هَاضز شکط ضسُ‪ ،‬هغبلقبت ًطبى هیزٌّس کِ‪ ،‬اييگًَِ‬
‫زض زًيبی کستٍکبض‪ ،‬هحيظ کستٍکبض ٍ تطخيحبت هطتطی ّويطِ زض‬
‫سبظهبىّب ّوچٌيي قبزضًس تب ثب استفبزُ اظ قبثليتّبی ثْطُثطزاضی ٍ اکتطبف‬
‫حبل تغييط‪ ،‬پَيبيی ٍ پيچيسگی است‪ .‬ضطکتّب ثطای ثقب ًيبظهٌس ايي‬
‫ٍ ثِ سجت آى زاًص ٍ اعالفبت‪ ،‬ثِ يبزگيطی ٍ تسْين آى زضٍى ذَز‬
‫ّستٌس تب ثَسيلِ تغييطات زاذلی‪ ،‬تغييطات زض کستٍکبض ٍ تقبضبی ثبظاض ضا‬
‫پطزاذتِ ٍ ثِ ايي عطيق ثب ذلق اضظش ثِ سبظهبىّبی يبزگيطًسُ تجسيل‬
‫پيصثيٌی کٌٌس‪ .‬حبل ايي پيصثيٌی زض ثبظاضّبی ثييالوللی ثِ زليل فسم‬
‫ضًَس کِ فالٍُ ثط تَخِ ثِ زاًص‪ ،‬قبزضًس تب ايي زاًص ضا ثب اضتطاکگصاضی‪،‬‬
‫اعويٌبى ٍ تغييطپصيطی ضسيس هحيظ ٍ سغح ضقبثت‪ ،‬ثِتٌبست سرتتط ٍ‬
‫ثِ يبزگيطی ٍ زض ًْبيت ايسُ ٍ هحػَل خسيس تجسيل ًوبيٌس‪.‬‬
‫هْنتط است‪ .‬ثِ ّويي هٌؾَض توطکع ثط ضٍی اعالفبت هَخَز زض ايي هحيظ‬
‫زض پبيبى ثِ هٌؾَض خوـثٌسی ٍ ثيبى کبضکطزّب ٍ پيطٌْبزّبی تحقيق‬
‫ٍ تَليس هجتٌی ثط زاًص اّويتی چٌس ثطاثطی زاضز‪ .‬ضطکتّبی غبزضاتی ًيع‬
‫حبضط ثبيس ايي ًکتِ ضا ثيبى ًوَز کِ؛ غبزضات ثِ فٌَاى ضاُحلی اثجبت ضسُ‬
‫ثِهٌؾَض تقَيت ضقبثتپصيطی ٍ ثْجَز زض فولکطز ذَز تَخِ ثيطتطی ضا‬
‫ثطای تَسقِ زض ثسيبضی اظ کطَضّبی زض حبل تَسقِ ٍ تَسقِيبفتِ ضٌبذتِ‬
‫ثطای زاًص غبزضاتی قبئل ّستٌس‪.‬‬
‫ضسُ است‪ .‬کطَض ايطاى ًيع ثِ زليل زاضا ثَزى اقتػبزی زض حبل تَسقِ الظم‬
‫ثطای ايي هٌؾَض هقبلِ حبضط اظ چبضچَة زٍسَتَاًی ثطای هقطفی‬
‫است تب ثط غبزضات (ذػَغبً غبزضات فقبل) تأکيس ٍيژُای زاضتِ ثبضس‪ .‬اهب‬
‫سبظهبىّبيی ثب ٍيژگیّبی َّضوٌسی ٍ هجتٌی ثط زاًص استفبزُ ًوَزُ ٍ‬
‫فقبليت اقتػبزی زض فطغِ ثييالولل ثسٍى استفبزُ اظ سبظٍکبضّبی هؤثط ٍ‬
‫الگَيی ثط ايي اسبس پيطٌْبز گطزيس‪ .‬الگَی پيطٌْبزضسُ ثيبًگط ايي‬
‫هٌبست ثِ هَفقيت ذتن ًویگطزز‪ .‬زض ٍاقـ اهطٍظُ الظم است تب زاًص‬

‫تأثيط زٍسَتَاًی ًَآٍضی ثط زاًص غبزضاتی ٍ فولکطز هحػَالت خسيس زض ثبظاضّبی غبزضاتی‬
‫اثطاّينپَض ٍ زيگطاى‬
1394 ‫ ثْبض‬،42 ُ‫ ضوبض‬،‫ سبل يبظزّن‬،‫فػلٌبهِ ضضس فٌبٍضی‬
‫منابع‬
ِ‫هحَضی سطلَحِ ضطکتّبی غبزضاتی قطاض گطفتِ ٍ استفبزُ اظ اعالفبت ث‬
‌‫‌ویرایص‬،‫‌اًتطارات‌ًگاه‌داًص‬:‫‌تهراى‬،‫هدیریت‌بازاریابی‌بیيالوللی‬
‌
‌،‫‌حسي‬،‫اسواعیلپور‬
‌
.1
.1331‌،‫‌چاپ‌ًهن‬،‫سوم‬
‌‫‌بازارگرایی‌و‌ًوآوری‬،‫ثیر‌سازهاىهای‌یادگیرًده‬
‌
‫‌«تأ‬.‫‌آزاده‬،‫‌حبیباهلل‌و‌سلطاًی‬،‫جواًورد‬
‌
.2
‌‫بازاریابی ‌بر ‌توسعه ‌هحصوالت ‌و ‌پیطبرد ‌فروش ‌(هطالعه ‌ضرکت‌های ‌تولید ‌هحصوالت‬
‌‫ ‌فرصت‌ها ‌و ‌چالص‌ها‬:‫ ‌اولیي ‌هوایص ‌دوساالًه ‌بازاریابی‬،»)‫پلیوری ‌استاى ‌اصفهاى‬
‌ .1333‌،‫داًطگاه‌فردوسی‌هطهد‬
3. Leonidou, Leonidas C.; Katsikeas, Constantine S. & Samiee,
Saeed. “Marketing strategy determinants of export
performance: A meta-analysis”. Journal of Business Research,
Vol. 55, No. 1, pp. 51–67, 2002.
4. Katsikeas, CS.; Leonidou, LC. & Morgan, NA. “Firm-level
export performance assessment: Review, evaluation, and
development”. Journal of the Academy of Marketing Science,
Vol. 28, No. 4, pp. 493–511, 2000.
5. Ibeh, Kevin I.N. “Toward a contingency framework of export
entrepreneurship: Conceptualisation and empirical evidence”.
Small Business Economics, Vol. 20, No. 1, pp. 49–68, (2003).
6. Acedo, Francisco J. & Galán, Jose L. “Export stimuli revisited:
the influence of the characteristics of managerial decision
makers on international behaviour”, International Small
Business Journal, Vol. 29, No. 6, pp. 648–670, 2011.
7. Ergun, Hande S. & Kuscu, Zeynep K. “Innovation orientation,
market orientation and e-loyalty: evidence from Turkish ecommerce customers”, Procedia - Social and Behavioral
Sciences, Vol. 99, pp. 509-516, 2013.
8. Benner, Mary J. & Tushman Michael L. “Exploitation,
Exploration, and process management: The productivity
dilemma revisited”, The Academy of Management Review, Vol.
28, No. 2, pp. 238–256, 2003.
9. Danneels, Erwin. “The dynamics of product innovation and
firm competences”, Strategic Management Journal, Vol. 23,
No. 12, pp. 1095–1121, 2002.
10. Jansen, Justin J. P.; Van Den Bosch, Frans A. J. & Henk W.
Volberda. “Exploratory Innovation, Exploitative Innovation,
and Performance: Effects of Organizational Antecedents and
Environmental Moderators”. Management Science. Vol. 52,
No. 11, pp. 1661–1674, 2006.
11. Benner, Mary J. & Tushman Michael L. “Process management
and technological innovation: A longitudinal study of the
photography and paint industries”. Administrative Science
Quarterl, Vol. 47, No. 4, pp. 676–706, 2002.
12. Morgan, Neil A.; Kaleka, A. & Katsikeas, Constantine S.
“Antecedents of export venture performance: A theoretical
model and empirical assessment”. Journal of Marketing, Vol.
68, No. 1, pp. 90–108, 2004.
13. Balabanis, George I., & Katsikea, Eva S. “Being an
entrepreneurial exporter: Does it pay?” International Business
Review, Vol. 12, No. 2, pp. 233–252, 2003.
14. Boso, Nathaniel. ; Cadogan, John W. & Story, Vicky M.
“Entrepreneurial orientation and market orientation as drivers
of product innovation success: A study of exporters from a
developing economy”. International Small Business Journal,
Vol. 31, No. 1, pp. 57–81, 2012.
15. Boso, Nathaniel; Cadogan, John W. & Story, Vicky M.
“Complementary effect of entrepreneurial and market
orientations on export new product success under differing levels
of competitive intensity and financial capital”, International
Business Review, Vol. 21, No. 4, pp. 667–681, 2012.
16. Dimitratos, Pavlos. ; Lioukas, Spyros. & Carter, Sara. “The
relationship between entrepreneurship and international
performance: The importance of domestic environment”.
International Business Review, Vol. 13, No. 1, pp. 19–41, 2004.
‫ ثطای ايي هٌؾَض گبم‬.‫ًحَ کبضثطزی ذظهطی غيطقبثل اًکبض آًْب ثبضس‬
‫ زٍسَتَاًی هیتَاًس ثب‬.‫ًرست ايدبز سبذتبضّبيی هجتٌی ثط زاًص است‬
‫توطکع ثط زٍ سغح اظ زاًص (تَخِ ثِ زاًص خسيس ثِ ٍاسغِ قبثليت‬
‫اکتطبف ٍ تَخِ ثِ زاًص فقلی ثِ ٍاسغِ قبثليت ثْطُثطزاضی) زاهٌِ ٍ فوق‬
‫زاًص ضٌبسبيی ضسُ ٍ ثکبضگطفتِ ضسُ تَسظ ضطکت ضا افعايص زازُ ٍ ثب‬
‫ خبيگبُ ذَز ضا زض فطغِ ضقبثت‬،‫تَسقِ فطٌّگ يبزگيطی ٍ َّضوٌسی‬
‫ ثٌبثطايي ثِ ذَثی اّويت هَضَؿ حبضط ثطای گبم‬.‫ثييالوللی اضتقب ثرطس‬
.‫ًْبزى ّطچِ ثْتط زض هسيط تَسقِ هطرع هیگطزز‬
ٍ ‫اظ آًدب کِ هَاضز هغطح ضسُ زض هقبلِ حبکی اظ اّويت تحقيقبتی‬
‫ لصا زض اًتْبی هقبلِ ثطای تحقيقبت آتی‬،‫کبضثطزی هَضَؿ حبضط است‬
ِ‫ هیتَاى هقبلِ حبضط ضا ث‬،ُ‫پيطٌْبز هیضَز کِ؛ ثب تَخِ ثِ هسل اضائِ ضس‬
‫غَضت پيوبيطی ثط ضٍی يک يب هدوَفِای اظ ضطکتّبی زاضای‬
‫ ّوچٌيي ثطای کبضثطز فولی‬.‫فقبليتّبی غبزضاتی هَضز آظهَى قطاض زاز‬
:‫ پيطٌْبزّبيی ثِ غَضت ظيط هغطح گطزيس‬،‫هَضَؿ حبضط‬
ِ‫الف) ضطکتّبی غبزضاتی ثبيس ثب ثطًبهِ غبزضاتی هسٍى ٍ هٌؾن قسم ث‬
‫ زض ٍاقـ اهطٍظُ ضطکتّب ثب فقبليت اًفقبلی زض‬.‫فطغِ غبزضات ثگصاضًس‬
‫ لصا‬.‫فطغِ اقتػبزی (ذػَغبً زض فطغِ ثييالولل) تَاى ضقبثت ٍ ثقب ًساضًس‬
ٍ ‫ ضٌبسبيی‬،‫ تحقيق‬،‫ضطکتّب هیتَاًٌس ثب غبزضات فقبل ٍ ثطًبهِضيعی‬
.‫ گبم ثلٌسی زض خْت هَفقيت ثطزاضًس‬،‫سپس اقسام‬
ٍ ‫ة) اهطٍظُ اضائِ هحػَالت ًَآٍضاًِ ٍ خسيس کليسی ثطای پبيساضی‬
‫ لصا الظم است تب ضطکتّبی غبزضاتی فقبليتّبی‬.‫هعيت ضقبثتی است‬
‫ زض‬.‫تحقيق ٍ تَسقِ ضا هْن ضوطزُ ٍ ّوَاضُ ثرطی اظ فقبليت ذَز ثساًٌس‬
‫ّويي ضاستب ّوبًغَضی کِ اظ هتي ًيع استٌجبط هیضَز يکی اظ ثْتطيي‬
ٍ ‫ اثتکبض‬،‫ضاُحلّب ثطای استفبزُ ثْتط اظ زاًص ٍ اعالفبت زض خْت ذالقيت‬
‫ تَسقِ قبثليتّبی زٍسَتَاًی زض‬،‫تَليس هحػَالت ًَآٍضاًِ ٍ خسيس‬
.‫ضطکتّب است‬
‫ج) خوـآٍضی اعالفبت ٍ تَسقِ زاًص (هبًٌس اخطای فقبليتّبی‬
‫ لصا ثسيبضی اظ‬.‫تحقيق ٍ تَسقِ) ّوَاضُ فطايٌس زضَاض ٍ ّعيٌِثط هیثبضس‬
‫ زض ايي‬.‫ضطکتّبی غبزضاتی کَچک ٍ هتَسظ قبزض ثِ ايي هْن ًویثبضٌس‬
‫ضاستب زٍلت هیتَاًس ثِ هٌؾَض حوبيت ٍ پَضص ايي کوجَز هْن زض‬
‫ اقسام ثِ تطکيل گطٍُّبی حطفِای تحقيقبت ثبظاض زض‬،‫ضطکتّبی زاذلی‬
‫فطغِ ثييالولل ًوَزُ ٍ اعالفبت آى ضا ثِ غَضت هسبٍی زض اذتيبض‬
‫ ضقبثت سبلوی ًيع‬،‫ ثسيي تطتيت ضوي تسْين اعالفبت‬.‫ضطکتّب قطاض زّس‬
.‫ثب حوبيت زٍلت ضکل هیگيطز‬
‫تأثيط زٍسَتَاًی ًَآٍضی ثط زاًص غبزضاتی ٍ فولکطز هحػَالت خسيس زض ثبظاضّبی غبزضاتی‬
‫اثطاّينپَض ٍ زيگطاى‬
28. Ettlie, John E.; Bridges, William P.; & O'Keefe, Robert D.
“Organization strategy and structural differences for radical
versus incremental innovation”, Management Science, Vol. 30,
No. 6, pp. 682-695, 1984.
29. Toften, Kjell. “The influence of export information use on
export knowledge and performance: some empirical evidence”,
Marketing Intelligence & Planning, Vol. 23, No. 2, pp. 200219, 2005.
30. Lumpkin, G. T. & Dess, G. D. “Clarifying the entrepreneurial
orientation construct and linking it to performance”. Academy
of Management Review, Vol. 21, No. 1, pp. 135−172, 1996.
31. Li, Yuan. ; Liu, Yi. & Zhao, Yongbin. “the role of market and
entrepreneurship orientation and internal control in the new product
development activities of Chinese firms”, Industrial Marketing
Management Journal, Vol. 35, No. 3, pp. 336–347, 2006.
32. Langerak Fred. “an appraisal of research on the predictive
power of market orientation”, European Management Journal,
Vol. 21, No. 4, pp. 447-464, 2003.
33. Baker, William E. & Sinkula, James M. “The complementary
effects of market orientation and entrepreneurial orientation on
profitability in small businesses”. Journal of Small Business
Management, Vol. 47, No. 4, pp. 443–464, 2009.
34. Szymanski David M.; Kroff Michael W. & Troy Lisa C.
“Innovativeness and new product success: Insights from the
cumulative evidence”. Journal of Academy of Marketing
Science, Vol. 35, No. 1, pp. 35–52, 2007.
35. Toften, Kjell & Olsen, Svein O. “Export market information
use, organizational knowledge and firm performance: a
conceptual framework”, International Marketing Review, Vol.
20, No. 1, pp. 95-110, 2003.
36. Ahuja, Gautam & Lampert, Curba. M. “Entrepreneurship in the
Large Corporation: a Longitudinal Study of how established
firms create breakthrough inventions”, Strategic Management
Journal, Vol. 22, No. 6-7, pp. 521-543, 2001.
37. Gibson, Cristina B. & Birkinshaw, Julian. “the antecedents,
consequences and mediating role of Organizational
ambidexterity”, Academy of Management Journal, Vol. 47, No.
2, pp. 209-226, 2004.
38. McDonough, Edward F. & Leifer, Richard. “Using simultaneous
Structures to cope with Uncertainty”.‌ The Academy of
Management Journal, Vol. 26, No. 4, pp. 727-735, 1983.
1394 ‫ ثْبض‬،42 ُ‫ ضوبض‬،‫ سبل يبظزّن‬،‫فػلٌبهِ ضضس فٌبٍضی‬

17. Love, James H. & Roper, Stephen. “SME innovation, exporting
and Growth: a review of existing evidence”, Enterprise
Research Centre (ERC) White Paper, No. 5, pp. 1-55, 2013.
18. Sin, leo Y.M.; Tse, alan C.B.; Heung, Vincent C.S. & Yim,
Frederick H.K. “an analysis of the relationship between Market
Orientation and business performance in the hotel industry”,
International Journal of Hospitality Management, Vol. 24, No.
4, pp. 555-577, 2005.
19. Hughes, Mathew & Morgan, Robert E. “Deconstructing the
relationship between entrepreneurial orientation and business
performance at the embryonic stage of firm growth”. Industrial
marketing management, Vol. 36, No. 5, pp. 651-661, 2007.
20. Laforet, Sylvie. “Size, strategic, and market orientation affects
on innovation”, Journal of Business Research, Vol. 61, No. 7,
pp. 753-764, 2008.
21. Naidoo, Vikash. “Firm survival through a crisis: The influence
of market orientation, marketing innovation and business
strategy”, Industrial Marketing Management, Vol. 39, No. 8,
pp. 1311-1320, 2010.
22. Augusto, Mario & Coelho, Filipe. “Market orientation and
new-to-the-world products: Exploring the moderating effects of
innovativeness, competitive strength, and environmental
forces”, Industrial marketing management, Vol. 38, No. 1, pp.
94-108, 2009.
23. Burpitt, William J. & Rondinelli, Dennis A. “Small firms’
motivations for exporting: to earn and learn?” , Journal of
Small Business Management, Vol. 38, No. 4, pp. 1-14, 2000.
24. Vyas, Rakhee & Souchon, Anne L. “Symbolic use of export
information, a multidisciplinary approach to conceptual
development and key consequences”, International Marketing
Review, Vol. 20, No. 1, pp. 67-94, 2003.
25. March, James G. “Exploration and exploitation in
organizational earning”, Organization Science, Vol. 2, No. 1,
pp. 71-87, 1991.
26. Tushman, Michael L. & O'Reilly, Charles A. “Ambidextrous
organizations: Managing Evolutionary and Revolutionary
Change”. California Management Review, Vol. 38, No. 4, pp.
8-30, 1996.
27. Liu, Weiping. “Knowledge exploitation, knowledge
exploration, and competency trap”. Knowledge and Process
Management, Vol. 13, No. 3, pp. 144-161, 2006.
‫ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﺪﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ‪ :‬ﻧﺎﻧﻮ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﻗﻠﻴﺰﺍﺩﻩ‬
‫ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻣﻌﻴﻨﻲ‬
‫‪‬‬
‫ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪moini@iust.ac.ir‬‬
‫‪hossein_gholizadeh@ind.iust.ac.ir‬‬
‫ﻣﻬﺪﻱ ﻣﺤﻤﺪﻱ‬
‫ﻋﻠﻲ ﺑﻨﻴﺎﺩﻱ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﺩﻳﺎﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺻﻨﻌﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪mohammadi.mehdi@gmail.com‬‬
‫‪bonyadi@iust.ac.ir‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ‪1393/06/16 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ‪1393/12/13 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮﺵ‪1394/01/20 :‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪﻩ‬
‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﺎﻧﻮ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺟﺬﺏ‬
‫ﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ ﺳﺎﺯﻱ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﭘﻨﺠﺮﻩﻫﺎﻱ ﻓﺮﺻﺖ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻣﺸـﺨﺺ ﮔﺮﺩﻳـﺪﻩ‪ .‬ﺑـﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮﺭ ﺍﺑﺘـﺪﺍ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺭﻭﻳﺶ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﺎﻧﻮ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺩﺳﺘﻪﺑﻨـﺪﻱ ﺷـﺪﻩﺍﻧـﺪ‪ ،‬ﺳـﭙﺲ ﺑـﺎ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺧﺒﺮﮔﺎﻥ ﻭ ﺗﺼﺤﻴﺤﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ‪ ،‬ﻣـﺪﻟﻲ ﻣﻔﻬـﻮﻣﻲ ﺍﻭﻟﻴـﻪ ﺍﺭﺍﺋـﻪ ﮔﺮﺩﻳـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺪﻝ ﺍﻭﻟﻴـﻪ‪،‬‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪﺍﻱ ﺑﺎ ‪ 29‬ﺳﺆﺍﻝ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺪﻑ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﮔﺮﺩﻳﺪ‪ 267 ،‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺍﺯ ‪ 600‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺍﻛﺘﺸﺎﻓﻲ‪ 29 ،‬ﮔﻮﻳﻪ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺭ ‪ 9‬ﻋﺎﻣﻞ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﺩﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﺪﻝ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺠﺪﺩﺍً ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺍﻛﺘﺸﺎﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺭ ﺩﻭﻡ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻪ ‪ 10‬ﮔﻮﻳﻪ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺍﺑﺘـﺪﺍﻳﻲ ﺩﺭ ‪ 5‬ﻋﺎﻣـﻞ‬
‫ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺪﻝ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺪﻝ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌـﺪ‬
‫ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﺑﺎ ‪ ،0/84‬ﺍﻛﺘﺸﺎﻑ ﺑﺎ ‪ ،0/55‬ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲﻫﺎﻱ ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﺑﺎ ‪ ،0/46‬ﻇﺮﻓﻴـﺖﻫـﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠـﻲ ﺑـﺎ ‪ 0/35‬ﻭ ﺗﺤـﻮﻝ ﺑـﺎ ‪ 0/21‬ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧـﺪ ﭘﺎﻳـﻪ ﻭ ﺑﺴـﺘﺮ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺳﻨﺪ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻱ‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ؛ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ؛ ﻣﻌﺎﺩﻻﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ؛ ﻧﺎﻧﻮ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ؛ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻣﺰﻳﺖ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺤﺖ‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺩﺍﻧﺶ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﻭ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ‬
‫ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻱ ﻧﻮﻳﻦ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ‪ ،‬ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﺰﻳﺖ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﺁﻳﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ ﻓﺮﺿﻲ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻱ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺶ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ‬
‫ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎﻱ‬
‫ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺭﺍ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺩﻫﺪ ]‪ ،[1‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻛﻪ‬
‫ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻳﺪﻩﻫﺎﻱ ﻧﻮ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ‬
‫ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ ]‪ .[5 ,4‬ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﻧﺶﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ‬
‫‪ ‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ‬
‫ﺧﺎﺭﺟﻲ‪ ،‬ﺟﺬﺏ‪ ،‬ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﻭ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺗﺠﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺰﻳﺖﻫﺎﻱ‬
‫ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺍﻳﻔﺎ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ]‪ .[7,6,2‬ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻳﺎﺩﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ‬
‫ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺍﺯ ﻳﺎﺩﮔﻴﺮﻱ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺩﺍﻧﺶﺁﻓﺮﻳﻨﻲ ﺍﺯ‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﺎﺩﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺍﻧﺶ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‬
‫]‪ .[10-8‬ﺍﻛﺜﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻛﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ‪ ،‬ﻓﺎﻛﺘﻮﺭﻫﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ‬
‫ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ]‪ ،[12 ,11‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ﭼﻮﻥ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﺍﻧﺶ ﺩﺭ ﺍﺋﺘﻼﻑﻫﺎ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ‪ ،‬ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﻤﻲ ﺍﺯ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻧﻴﺰ‬
‫ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬﺏ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ]‪ .[3‬ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻇﺮﻓﻴﺖ‬
‫‪‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‌‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫ٌؿتطز‪ٜ‬ای ‌ثطای ‌تدعي‪‌ ٚ‌ ٝ‬تحّیُ ‌فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬بی ‌٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضی ‌‪‌ ٚ‬اثط‌‬
‫‌‬
‫خصة ‌ث‪‌ ٝ‬ع‪ٛ‬ض ‌‬
‫جْتگیسی تحقیقات تسای اًداشُگیسی ظسفیت جرب ( یک هتغیسُ)‬
‫جدٍل ‪‌ -2‬‬
‫يبزٌیطی‌ثط ‌آفطي‪ٙ‬ف ‌ٔعيت ‌ضلبثتی ‌پبيساض ‌ث‪‌ ٝ‬وبض ‌ثطز‪‌ ٜ‬قس‪‌ ٜ‬اؾت‌أب ‌خسا ‌اظ‌‬
‫‪[27-25‬‬
‫]‪,12‬‬
‫افعايف ‌وبضثطزـ ‌ث‪‌ ٝ‬زِیُ ‌وٕج‪ٛ‬ز ‌ٌؿتطز‪‌ ٜ‬ؾ‪ٙ‬د‪ٞ‌ٝ‬بی ‌پصيطفت‪‌ ٝ‬قس‪‌ ،ٜ‬اظ‌‬
‫سىجٍَای مًرد استفادٌ‬
‫آفطي‪ٙ‬ف‌پیىط‪‌ٜ‬پبيساض‌زا٘ف‌٘ؾطی‪‌،‬ق‪ٙ‬بذت‌تأثیطٌصاضاٖ‌‪‌ٚ‬ثبظيٍطاٖ‌انّی‌‪‌ٚ‬‬
‫زض‌اذتیبض‌زاقتٗ‌تحمیك‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٝ‬زاذّی‌‬
‫حطف‪ٝ‬ای‌ث‪‌ٝ‬تقساز‌وُ‌وبضو‪ٙ‬بٖ‌‬
‫٘ؿجت‌پطؾ‪‌ُٙ‬ف‪ٙ‬ی‌‪‌ ‌ٚ‬‬
‫تقساز‌وُ‌٘كطيبت‌زض‪ٞ‬ط‌زالض‌نطف‌قس‪‌ٜ‬تحمیمبت‌‌‬
‫‪ٞ‬عي‪ٞٝٙ‬بی‌تحمیك‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬وُ‌‪ٞ‬عي‪‌ٝٙ‬تحمیفبت‌‬
‫‌‬
‫ٔیعاٖ ‌اضتجبط ‌زا٘ف ‌خؿتد‪‌ ٛ‬قس‪‌ ٜ‬زض ‌ذبضج ‌ؾبظٔبٖ ‌ثب ‌پبيٍب‪‌ٜ‬‬
‫زا٘ف‌زاذّی‌‬
‫ؾ‪‌ ٟٓ‬فقبِیت‌‪ٞ‬بی ‌تحمیك ‌‪‌ ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪‌ ٝ‬زض ‌ت‪ٛ‬ؾق‪‌ ٝ‬زا٘ف ‌خسيس ‌‪‌ٚ‬‬
‫ا٘تكبض‌زا٘ف‬
‫ٔهبضف‌‪ٔ‌ٚ‬ربضج ‌تحمیك‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪‌،‌ٝ‬تقساز‌ٔحممبٖ‌زض ‌ؾبظٔبٖ‌‪‌،‬‬
‫آظٔبيكٍب‪ٜٞ‬بی‌تحمیك‌‬
‫‌‬
‫فقبِیت‪ٞ‬بی‌تحمیك‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪‌،ٝ‬تقساز ‌‬
‫‌‬
‫٘ؾٓ ‌‬
‫‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪‌،ٝ‬اضتجبط ‌ثب ‌ٔؤؾؿبت ‌پػ‪ٞٚ‬كی ‌فٕ‪ٔٛ‬ی‪‌،‬تقساز ‌٘كطيبت ‌‪‌ٚ‬‬
‫تقساز‌اذتطافبت‌‬
‫اضتجبط ‌ثب ‌ٔحیظ ‌ذبضخی‪‌،‬ؾغر ‌ؾبظٔبٖ ‌اظ ‌زا٘ف ‌‪‌ ٚ‬تدطث‪‌،ٝ‬ت‪ٛٙ‬ؿ‌‬
‫‪‌ٚ‬تمبضٖ‌ثیٗ‌ؾبذتبض‪ٞ‬بی‌زا٘ف‪ٛٔ‌،‬لقیت‌ضا‪ٞ‬جطزی‬
‫يه‌ٔتغیط‌‬
‫٘تبيح‌ذ‪ٛ‬ز‌ثبظزاقت‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬اؾت‌]‪‌.[14‌,13‬‬
‫پیشینه تحقیق ‌‬
‫جایگاه ظزفیت جذب در تعاریف‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌خبيٍب‪‌ٜ‬ؽطفیت‌خصة‌ضا‌زض‌ٔفب‪ٞ‬یٓ‌‬
‫ثب‌زض‌٘ؾط‌ٌطفتٗ‌ٔغبِقبت ‌ ‌‬
‫خ‪ٙ‬س‌ٔتغیط‌‬
‫ق‪ٙ‬بذت‪‌ٝ‬قس‪ٔ‌ٜ‬سيطيت‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌ٔكرم‌ٕ٘‪ٛ‬ز‌]‪‌‌.[15‌,12‬‬
‫‌‬
‫جدٍل ‪ -1‬جایگاُ ظسفیت جرب‬
‫بُزٌبزداری اس داوص‬
‫‌‬
‫حفظ داوص‬
‫ضىاسایی داوص‬
‫طفیت‪ٞ‬بی‌٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضا٘‪ٝ‬‬
‫ؽ ‌‬
‫ؽطفیت‌تح‪‌َٛ‬آفطيٗ‌‬
‫ؽطفیت‌ذاللب٘‪‌ٝ‬‬
‫داخلی‬
‫ؽطفیت‌زافق‪‌ٝ‬‬
‫ؽطفیت‌پی‪٘ٛ‬سی‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌‬
‫خارجی‬
‫‌‬
‫فطاي‪ٙ‬سی‌‬
‫انداسهگیزی ظزفیت جذب‬
‫وؿت‌زا٘ف‌ذبضخی‌‪‌‌ٚ‬ا٘تكبض‌زا٘ف‌زض‌زض‪‌ٖٚ‬قطوت‌‬
‫خصة‌زا٘ف‌خسيس‌اوتؿبثی‌‬
‫ؾبظٌبضی‌‪‌ٚ‬ا٘غجبق‌پصيطی‪‌،‬ت‪ِٛ‬یس‌‪‌ٚ‬اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف‌‬
‫زضن‌‪‌ٚ‬ق‪ٙ‬بذت‪‌،‬خصة‌‪‌ٚ‬اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف‌‬
‫ث‪‌ٝ‬ضؾٕیت‌ق‪ٙ‬بذتٗ‌اضظـ‪‌،‬خصة‌‪‌ٚ‬اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف‌‬
‫٘‪ ‌ٝ‬ت‪ٟٙ‬ب‌اخٕبؿ‌زض‌ٔ‪ٛ‬ضز‌اثقبز‌يب‌ٔطاحُ‌تكىیُ‌ؾبذتبض‌ؽطفیدت‌خدصة‌‬
‫‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز‌٘ساضز‌ثّى‪‌ٝ‬اثعاض‌ا٘ساظ‪ٌ‌ٜ‬یطی‌ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٝ‬يبفت‪ٛٔ‌ٚ‌ٝ‬ضز‌تأيیس‌ٔؿتحىٓ‌ثطای‌‬
‫‪‌[16‬ثطذی‌اظ‌٘‪ٛ‬يؿ‪ٙ‬سٌبٖ‌اظ‌يه‌ٔتغیط‪‌،‬ثطذی‌زيٍدط‌٘یدع‌ثد‪ٚ‌ٝ‬ؾدیّ‪‌ٝ‬چ‪ٙ‬دس‌‬
‫ا٘ساظ‪ٌٜ‬یطی‌ٔف‪‌ْٟٛ‬ؽطفیت‌خدصة‌ٕ٘د‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬ا٘دس‌أدب‌‬
‫ٔتغیط‌الساْ‌ث‪‌ٝ‬ؾ‪ٙ‬دف‌‪‌ ‌ٚ‬‬
‫زض‌٘ؾط‌ٌطفت‪ٝ‬ا٘دس‌‬
‫‌‬
‫ٌط‪ٞٚ‬ی‌اظ‌ٔحممبٖ‪‌،‬ؽطفیت‌خصة‌ضا‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌يه‌فطاي‪ٙ‬س‌‬
‫ق‪ٙ‬ىبض‌‪‌1996‌-‬‬
‫اؾسیت‪‌ٖٚٛ‬‬
‫٘ؿتب‪1999‌-‬‬
‫‌‬
‫٘یئت‪‌ٚ‌ٛ‬و‪ٚٛ‬ز‪‌-‌ٚ‬‬
‫‪2005‬‬
‫ِیبئ‪2003‌-ٛ‬‬
‫چٗ‌‪‌2004-‬‬
‫ِیٗ‌‪‌2002‌-‬‬
‫ِیٗ‌‪2001‌-‬‬
‫آ٘‪‌2006‌-‌ٝ‬‬
‫سطوح مورد تزرسی ظزفیت جذب‬
‫تٕبيع‌ٔطاحُ‌٘یع‌ثد‪‌ٝ‬عد‪ٛ‬ض‌‪ٚ‬اضدر‌زض‌ايدٗ‌ظٔی‪ٙ‬د‪ٚ‌ٝ‬خد‪ٛ‬ز‌٘دساضز‪‌.‬تحمیمدبت‌‌‬
‫ٔحس‪ٚ‬زی‌ثب‌ض‪ٚ‬يىطز‌وٕی‌‪‌ٚ‬ویفی‌زض‌ايٗ‌ذه‪ٛ‬ل‌‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز‌زاقت‪‌ٝ‬اؾت‪‌,15]‌.‬‬
‫محقق‬
‫‪ٌّٚ‬طظ‪‌1997‌-‬‬
‫ِئ‪‌1997‌-‌ٛ‬‬
‫‪ٙٞ‬سضؾ‪‌‌‌1998‌-ٖٛ‬‬
‫خ‪ٛ‬ضج‌‪‌2001‌-‬‬
‫ؾغ‪ٛ‬ح‌ٔ‪ٛ‬ضز‌ثطضؾی‌زض‌تحمیمبت‌ؽطفیت‌خصة‌زض‌خس‪ٌ‌3‌َٚ‬دطزآ‪ٚ‬ضی‌‬
‫‪‌.‬زِیُ‌خ‪ٟ‬تٌیدطی‌تحمیمدبت‌ؽطفیدت‌خدصة‌ثدط‌ض‪ٚ‬ی‌ؾدغ‪ٛ‬ح‌‬
‫‌‬
‫قس‪‌ٜ‬اؾت‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌٘یبظ‌لبثُ‌ثیبٖ‌‪‌ٚ‬نطف‌‪ٞ‬عي‪ٞ‌ٝٙ‬بی‌ٔبِی‌زض‌ايٗ‌ؾدغر‌اظ‌‬
‫ث‪ٍٙ‬ب‪ٞ‬ی‌ضا‌ ‌‬
‫تحمیمبت‌زا٘ؿت‪‌‌.‬‬
‫‌‬
‫‪ِٚ‬ی‌ثبيس‌ثیبٖ‌ٕ٘‪ٛ‬ز‌‪ٞ‬یچ‌اخٕبؿ‌لبثُ‌اؾتسالِی‌زض‌ٔ‪ٛ‬ضز‌ٔطاحّی‌و‪‌ٝ‬ؾبذتبض‌‬
‫جدٍل ‪ -3‬سطَح هَزد تسزسی ظسفیت جرب دز تحقیقات ]‪,12‬‬
‫ٔیز‪ٞ‬س‪ٚ‌،‬خ‪ٛ‬ز‌٘ساضز‪‌[24-17‌,15]‌.‬‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ضا‌تكىیُ‌ ‌‬
‫مؤلف‬
‫و‪ِٛ‌ٚ‌ٗٞٛ‬ي‪ٙ‬تبَ‌‪1998‌-‬‬
‫ٔبِ‪ٟٛ‬تطا‪ٌٛ‌،‬اؾیٗ‌‪ٕٞ‌ٚ‬ىبضاٖ‌‪‌2005‌-‬‬
‫ؾ‪ٛ‬ال٘عوی‌‪‌1996‌-‬‬
‫و‪ِٛ‌ٚ‌ٗٞٛ‬ي‪ٙ‬تبَ‌‪‌1990‌-‬‬
‫ِیٗ‌‪ِٛ‌ٚ‬ثبتىیٗ‌‪‌1998‌-‬‬
‫خ‪ِٛ‬یب٘ی‌‪‌ٚ‬ثُ‌‪‌2005‌-‬‬
‫آٌ‪‌2003‌-‌ٝ‬‬
‫وطيؿ‪٘‌ٚ‌ِٛٛ‬بض‪ٚ‬ال‌–‌‪‌2008‬‬
‫‪[25‬‬
‫سطًح مًرد بزرسی‬
‫فطزی‬
‫‪ٕٞ‬ىبضی‌ٔیبٖ‌افطاز‬
‫‪ٚ‬احس‪ٞ‬بی‌وؿت‌‪‌ٚ‬وبض‬
‫‌‬
‫ؾبظٔب٘ی‬
‫ظ‪ٚ‬خی‬
‫ذ‪ٛ‬ق‪‌ٝ‬ای‬
‫ثّ‪ٛ‬ن‪ٞ‬بی‌ن‪ٙ‬قتی‬
‫‌‬
‫وك‪ٛ‬ضی‌‪ّٔ‌ٚ‬ی‬
‫تعاریف ظزفیت جذب‬
‫زض ‌شيُ ‌ؾقی ‌ٌطزيس‪‌ ٜ‬وّی‪‌ ٝ‬تقبضيفی ‌و‪‌ ٝ‬زض ‌تحمیمبت ‌آ‪ٚ‬ضز‪‌ ٜ‬قس‪‌ ٜ‬ث‪‌ٝ‬‬
‫ن‪ٛ‬ضتی‌خس‪ِٚ‬ی‌اضائ‪ٌ‌ٝ‬طزز‪(‌.‬خس‪‌‌)4‌َٚ‬‬
‫‌‬
‫‌‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫‌‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫جدٍل ‪ -4‬تعازیف ظسفیت جرب ]‪,21 ,11 ,1‬‬
‫مؤلف‬
‫آزِط‌‪1965‌-‬‬
‫آِٗ‪1984‌-‬‬
‫‪[32-28‬‬
‫تعزیف‬
‫ٔیزا٘ؿت‪‌.‬‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ضا‌٘كأت‌ٌطفت‪‌ٝ‬اظ‌التهبز‌والٖ‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ا٘بيی‌يه‌التهبز‌زض‌اؾتفبز‪‌ٚ‌ٜ‬خصة‌اعالفبت‌ ‌‬
‫ٔحه‪‌َٛ‬تالـ‪ٞ‬بی‌تحمیك‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٝ‬ثطای‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف‌ذبضخی‌تقطيف‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬اؾت‪‌.‬‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ضا‌‬
‫و‪ِٛ‌ٚ‌ٗٞٛ‬ي‪ٙ‬تبَ‪1989‌-‬‬
‫‪‌،‬خصة‌‪‌ٚ‬ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‌زا٘ف‌ذبضخی‌تقطيف‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌.ٜ‬‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ضا‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌ت‪ٛ‬ا٘بيی‌يبزٌیطی‌اظ‌عطيك‌فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬بی‌ق‪ٙ‬بؾبيی‬
‫و‪ِٛ‌ٚ‌ٗٞٛ‬ي‪ٙ‬تبَ‪1990‌-‬‬
‫اضظـ‪ٞ‬ب‌‪ٚ‬اعالفبت‌ذبضخی‪‌ ،‬خصة‌‪‌ٚ‬تدبضی‌ٕ٘‪ٛ‬زٖ‌ٔقطفی ‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌ ٜ‬و‪‌ ٝ‬تبثقی ‌اظ‌زا٘ف ‌لجّی‌‪،‬ت‪ٛٙ‬ؿ‌‪ٚ‌ٚ‬ؾقت‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ت‪ٛ‬ا٘بيی ‌يه ‌ؾبظٔبٖ‌زض ‌ث‪‌ ٝ‬ضؾٕیت ‌ق‪ٙ‬بذتٗ ‌ ‌‬
‫ٔیثبقس‪‌‌.‬‬
‫ٔسَ‪ٞ‬بی‌ش‪ٙٞ‬ی‪ٚ‌،‬خ‪ٛ‬ز‌٘یط‪ٚ‬ی‌ا٘ؿب٘ی‌ثب‌ت‪ٛ‬ا٘بيی‌حُ‌ٔكىالت‌ ‌‬
‫پبيٍب‪‌ٜ‬زا٘ف‪‌،‬تدطث‪‌،ٝ‬يبزٌیطی‪ٚ‌،‬خ‪ٛ‬ز‌ظثبٖ‌ٔكتطن‪ٚ‌،‬خ‪ٛ‬ز‌ض‪ٚ‬اثظ‌ٔتمبعـ‪‌ ‌،‬‬
‫ٔ‪ِٚٛ‬ی‌‪‌ٚ‬اوؿّی‪1996‌-‬‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬‬
‫ِف‪ٞٝ‬بی‌ضٕ‪ٙ‬ی‌زا٘ف‌ٔ‪ٙ‬تمُ‌قس‪٘‌ٚ‌ٜ‬یبظ‌ث‪‌ٝ‬انالح‌زا٘ف‌‪ٚ‬اضز‌قس‪‌ ‌ٜ‬‬
‫ٔ‪ٟ‬بضت‪ٞ‬بی‌ٔ‪ٛ‬ضز‌٘یبظ‌ثطای‌ضؾیسٌی‌ث‪ٔ‌ٝ‬ؤ ‌‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ٔدٕ‪ٛ‬ف‪ٌ‌ٝ‬ؿتطز‪‌ٜ‬اظ‌‬
‫ویٓ‌‪1996‌-‬‬
‫ظ‪ٞ‬طا‌‪‌ٚ‬خ‪ٛ‬ضج‌‪1996‌-‬‬
‫ِیٗ‌‪‌ٚ‬و‪ٛ‬وب‪1996‌-‬‬
‫تیؽ‌‪‌ٚ‬ق‪ٛ‬ئٗ‌‪1996‌-‬‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ضا‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌ؽطفیت‌يبزٌیطی‌‪‌ٚ‬حُ‌ٔكىالت‌تقطيف‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬اؾت‪‌.‬‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬‬
‫زؾتیبثی‌‪‌،‬خصة‌‪‌،‬زٌطٌ‪٘ٛ‬ی‪،‬تغییط‌‪‌ٚ‬ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‌اظ‌زا٘ف‌ثطای‌ت‪ِٛ‬یس‌يه‌لبثّیت‌پ‪ٛ‬يبی‌ؾبظٔب٘ی‌ ‌‬
‫‌‬
‫ض‪ٚ‬اَ‪ٞ‬ب‌‪‌ٚ‬فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬ب‌ثطای‌‬
‫ٔدٕ‪ٛ‬ف‪ٝ‬ای‌اظ‌ ‌‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ت‪ٛ‬ا٘بيی‌يه‌قطوت‌ثطای‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف‌ذبضخی‌اظ‌عطيك‌فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬بی‌تطتیجی‌اوتكبفی‪‌،‬زٌطٌ‪٘ٛ‬ی‪‌،‬يبزٌیطی‌‪‌ٚ‬ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬ثطزاضی‌اؾت‪‌.‬‬
‫ٔیآ‪ٚ‬ضز‪‌.‬‬
‫‪ٔ‌ٚ‬عيت‪ٞ‬بی‌ضلبثتی‌ثطای‌ؾبظٔبٖ‌ث‪‌ٝ‬اضٔغبٖ‌ ‌‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌يه‌فبُٔ‌حیبتی‌‪ٙٔ‌ٚ‬جـ‌٘بٔك‪ٟٛ‬زی‌و‪‌ٝ‬فّٕىطز‌قطوت‌ضا‌افعايف‌زاز‪‌ٜ‬‬
‫‪ّٞ‬ی‌–‌‪1997‬‬
‫ٔف‪‌ْٟٛ‬ؽطفیت‌خصة‌ث‪‌ٝ‬ز‪‌ٚ‬لؿٕت‌تمؿیٓ‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌ ،‌ٜ‬وؿت ‌زا٘ف ‌ذبضخی ‌‪‌ ٚ‬ا٘تكبض ‌آٖ ‌زض ‌زاذُ‌ٔحس‪ٚ‬ز‪‌ ٜ‬ؾبظٔبٖ‪‌،‬عجك‌تٕطوع‌تحمیمبت‌‪ٚ‬ی‌ؽطفیت‌خصة‌تطویجی‌اظ‌‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬‬
‫‪‌ٚ‬ايدبز‌ثؿتط‌ثطای‌‪ٚ‬ض‪ٚ‬ز‌‪‌ٚ‬يب‌ؾطضيع‌زا٘ف‪ٞ‬ب‌زض‌زاذُ‌ ‌‬
‫‌‬
‫ق‪ٙ‬بؾبيی‌فطنت‪ٞ‬ب‌‬
‫‌‬
‫ِیٗ‌‪ِٛ‌ٚ‬ثبتىیٗ‌‪1998‌-‬‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ضا‌ت‪ٛ‬ا٘بيی‌ق‪ٙ‬بذت‌اضظـ‪‌،‬خصة‌‪‌ٚ‬اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف‌اوتؿبثی‌اظ‌ؾبظٔبٖ‌زيٍط ‌تقطيف‌‪‌ٚ‬ا‪ِٚ‬یٗ‌زا٘كٕ‪ٙ‬سا٘ی ‌ث‪ٛ‬ز٘س‌و‪‌ ٝ‬تفؿیط‌ٔدسزی‌اظ ‌ؾبذتبض‌و‪‌ٚ‌ٗٞٛ‬‬
‫خصة‌زا٘ف‌اظ‌ثرف‪ٞ‬بی‌زيٍط‌ٔقطفی‌أب ِیٗ‌‪ِٛ‌ٚ‬ثبتىیٗ‌ؽطفیت‌خصة‌ضا‌‌خصة‌اظ‌ؾبظٔب٘‪ٟ‬بی‌زيٍط‌ٔقطفی‌ٕ٘‪ٛ‬ز٘س‌‪‌.‬‬
‫‌‬
‫ِ‪ٛ‬ي‪ٙ‬تبَ‌ٔقطفی‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌.‌ٜ‬ؽطفیت‌خصة‌لجال‌‬
‫‪‌ٖٚ‬زٖ‌ث‪ٛ‬ـ‌‪1999‌-‬‬
‫ٔیت‪ٛ‬ا٘س‌ؽطفیت‌خصة‌ضا‌‬
‫ٔیز‪ٙٞ‬س‌زا٘ف‌ٔحیظ‌ ‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ضا‌قبُٔ‌اضظيبثی‪‌،‬وؿت‪‌،‬يىسبضچ‪‌ٝ‬ؾبظی‌‪‌ٚ‬اؾتفبز‪‌ٜ‬تدبضی‌اظ‌زا٘ف‌خسيس‌ذبضخی‌زا٘ؿت‪‌ٝ‬ا٘س‪‌.‬آ٘‪ٟ‬ب‌٘كبٖ‌ ‌‬
‫ٔىب٘یعْ‪ٞ‬بی‌ٔرتّف‌‬
‫‌‬
‫فطْ‪ٞ‬بی‌ٔرتّف‌ؾبظٔب٘ی‌ضا‌ثب‌تبویس‌ثط‌‬
‫تحت‌تبثیط‌لطاض‌زاز‪‌ٚ‌ٜ‬آ٘‪ٟ‬ب‌اقبض‪ٔ‌ٜ‬ی‪ٕٙ‬بي‪ٙ‬س‌ثب‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬ث‪ٔ‌ٝ‬ب‪ٞ‬یت‌ايٗ‌ت‪ٙ‬ؾیٕبت‌(پبيساض‪‌،‬آقفت‪‌ٚ‌،ٝ‬غیط‪‌،)ٜ‬قطوت‌ ‌‬
‫ٔیثبقس‌‪‌ٚ‬تبثیط‌ؾبذتبض‪ٞ‬بيی‌چ‪‌ٖٛ‬فّٕىطزی‌‪‌،‬ثركی‌‬
‫ٔیٕ٘بي‪ٙ‬س‌زا٘ف‌لجّی‌ثط‌ؽطفیت‌خصة‌تبثیط‌ٌصاض‌ ‌‬
‫ٔیٕ٘بيس‪‌.‬آ٘‪ٟ‬ب‌٘تید‪ٌ‌ٝ‬یطی‌ ‌‬
‫ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌خٕـ‌آ‪ٚ‬ضی‌زا٘ف‌ت‪ٙ‬ؾیٓ‌ ‌‬
‫ٔیٕ٘بي‪ٙ‬س ‌٘كبٖ ‌ز‪ٙٞ‬س‪‌ ٜ‬ضا‪ٞ‬ی ‌اؾت ‌و‪‌ ٝ‬زض ‌آٖ ‌قطوت ‌زا٘ف‌ضا‌‬
‫‪ٔ‌ٚ‬بتطيؿی ‌ضا ‌ثط‌ؽطفیت‌خصة‌ثطضؾی ‌‪‌ ٚ‬آ٘چ‪‌ ٝ‬ضا ‌و‪‌ٝ‬زض‌٘‪ٟ‬بيت‌ ‌آ٘‪ٟ‬ب ‌ث‪٘‌ ٝ‬بْ ‌"لبثّیت ‌تطویجی" ‌پیك‪ٟٙ‬بز ‌ ‌‬
‫ٔیثطز‪‌.‬‬
‫اوتؿبة‌‪‌ٚ‬آٖ‌ضا‌ث‪‌ٝ‬وبض‌ ‌‬
‫ٔی‪ٙ‬ج‪ٛ‬ا‌‪2003‌-‬‬
‫فقبِیت‪ٞ‬بی‌ٔكرم ٔسيطيت‬
‫‌‬
‫ٔیز‪ٙٞ‬س‬
‫ٔی‪ٙ‬ج‪ٛ‬ا‌ت‪ٛ‬ا٘بيی خصة ضا ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ت‪ٛ‬ا٘بيی ؾبظٔبٖ ثطای اؾتفبز‪‌ٚ ٜ‬ث‪ ٝ‬وبضٌیطی اعالفبت وؿت قس‪ ٜ‬پیكیٗ ثطضؾی وطز‪٘ ‌ٚ‌ٜ‬كبٖ ‌‬
‫ٔ‪ٙ‬بثـ ا٘ؿب٘ی‪ ،‬تأثیط ٔثجتی ثط ت‪ٛ‬ؾق‪ ٚ ٝ‬ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز ت‪ٛ‬ا٘بيی خصة ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س‌زاقت‪.‬‬
‫چٗ‌‪2004‌‌-‬‬
‫ثس‪‌ٖٚ‬زا٘ف‌لجّی‌ت‪ٛ‬ا٘بيی‌يبزٌیطی‌اظ‌اعالفبت‌خٕـآ‪ٚ‬ضی‌قس‪‌ٜ‬اظ‌ٔحیظ‌ذبضخی‌‪‌ٚ‬خصة‌آٖ‌‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز‌تساضز‌ِصا‌زاقتٗ‌ثؿتط‪‌،‬پبيٍب‪‌ٜ‬اعالفبتی‌‪‌ٚ‬زا٘ف‌لجّی‌‬
‫‌‬
‫ٔیٕ٘بيس‌‬
‫ثیبٖ‌ ‌‬
‫ٔیز‪ٙٞ‬س‪‌.‬‬
‫ٕ٘بيس‌پطؾ‪‌ُٙ‬ثب‌زا٘ف‪ٞ‬بی‌ٌ‪٘ٛ‬بٌ‪‌ٖٛ‬قب٘ؽ‌ا٘غجبق‌زا٘ف‌زضيبفتی‌ثب‌پبيٍب‪‌ٜ‬زا٘ف‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‌زض‌ؾبظٔبٖ‌ضا‌افعيف‌ ‌‬
‫‌‬
‫ضا‌ٔ‪ٛ‬ضز‌تأویس‌‪‌ٚ‬ثیبٖ‌ ‌‬
‫ٔی‬
‫ٔبت‪ٛ‬ؾیه‌‪ّٞ‌ٚ‬ی‌‬
‫‌‪2005‬‬
‫ٔیٕ٘بي‪ٙ‬س‌(فطزی‪‌،‬زض‪‌ٖٚ‬ؾبظٔب٘ی‌‪‌ٚ‬ؾبظٔب٘ی)‪‌ ،‬زض‌‬
‫ثب‌تٕطوع‌ثطيبزٌیطی‪‌،‬آٖ‌ضا‌وّیس‌‪‌ٚ‬پبي‪‌ٝ‬ؽطفیت‌خصة‌ٔقطفی ‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌ٚ‌ٜ‬يه‌ٔسَ‌ؾ‪‌ٝ‬ؾغحی ‌ؽطفیت‌خصة‌ضا‌ٔقطفی‌ ‌‬
‫ٔیٕ٘بي‪ٙ‬س‪‌.‬‬
‫ض‪ٚ‬ی‌ٔؤِف‪ٞٝ‬بی‌زؾتطؾی‌ث‪ٔ‌ٝ‬یعاٖ‌زا٘ف‌‪‌ٚ‬خصة‌زا٘ف‌ذبضخی‌تٕطوع‌ ‌‬
‫‌‬
‫ازأ‪ٔ‌ٝ‬بت‪ٛ‬ؾیه‌‪ّٞ‌ٚ‬ی‌ثط‌‬
‫ِیٗ‌‪ٕٞ‌ٚ‬ىبضاٖ‪2006‌-‬‬
‫ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‌اظ‌زا٘ف‌ٔحیظ‌زاضز‌‪‌ٚ‬ؾبذتبض‪‌،‬ت‪ٛ‬ا٘بيی‌يه‌قطوت‌ضا‌ثطای‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌اقبض‪‌ٜ‬ث‪‌ٝ‬يىی‌اظ‌فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬بی‌اؾبؾی‌يبزٌیطی‌ت‪ٛ‬ا٘بيی‌ق‪ٙ‬بؾبيی‪‌،‬خصة‌‪‌ ‌ٚ‬‬
‫ٔیآ‪ٚ‬ضز‌‪‌-1‌:‬ث‪‌ٝ‬ضؾٕیت‌ق‪ٙ‬بذتٗ‌‪‌ٚ‬زضن‌زضؾت‌اظ‌زا٘ف‌ذبضخی‌اظ‌عطيك‌يبزٌیطی‌اوتكبفی‌‪‌-2‬خصة‌زا٘ف‌خسيس‌اظ‌عطيك‌يبزٌیطی‌‬
‫زا٘ف‌ذبضخی‌اظ‌‪‌3‬عطيك‌فطا‪‌ ‌ٓٞ‬‬
‫ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‌و‪ٙٙ‬س‪‌.‌ٜ‬‬
‫‪‌ٚ‬ذط‪ٚ‬خی‪ٞ‬بی‌تدبضی‌اظ‌عطيك‌يبزٌیطی‌ ‌‬
‫‌‬
‫زٌطٌ‪‌ٖٛ‬و‪ٙٙ‬س‪‌ٚ‌ٜ‬تح‪‌َٛ‬آفطيٗ‌‪‌-3‬اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف‌خصة‌قس‪‌ٜ‬ثطای‌ايدبز‌زا٘ف‌خسيس‌‬
‫وب٘سضؼ‌‪2007‌-‬‬
‫خطج‌–‌‪2001‬‬
‫ايٗ‌٘‪ٛ‬يؿ‪ٙ‬سٌبٖ‌تغییطاتی‌زض‌تقبضيف‌و‪ِٛ‌ٚ‌ٗٞٛ‬ي‪ٙ‬تبَ‌‪ٕٞ‌ٚ‬چ‪ٙ‬یٗ‌تغییطات ‌وٕی ‌زض‌اثقبز‌ايدبز‌ٕ٘‪ٛ‬ز٘س‪‌،‬آ٘‪ٟ‬ب‌ايٗ‌وبض‌ضا‌اظ‌عطيك‌ٔحس‪ٚ‬ز‌وطزٖ‌ؾبذتبض‌ث‪‌ٝ‬ز‪‌ٚ‬ثقس ‌ا٘دبْ‌‬
‫زاز٘س‪‌:‬ا‪ٔ‌،َٚ‬طث‪ٛ‬ط‌ث‪‌ٝ‬اضظيبثی‪‌،‬وؿت‌‪‌ٚ‬خصة‌زا٘ف‌ذبضخی‌‪‌ٚ‬ز‪ٔ‌ْٚ‬طث‪ٛ‬ط‌ث‪‌ٝ‬ا٘تكبض‌زاذّی‌‪‌ٚ‬وبضثطز‌آٖ‪‌.‬‬
‫ت‪ٛ‬ز‪ٚ‬ض‪ٚ‬ا‌‪‌ٚ‬زاضي‪ٙ‬ؿٗ‌‬
‫‪2007‬‬
‫ٔیو‪ٙٙ‬س‌ظٔب٘ی‌و‪‌ٝ‬زا٘ف‌ذبضخی‌ثب‌‬
‫ٔیٕ٘بي‪ٙ‬س‪‌.‬اؾتسالَ ‌ ‌‬
‫تدبضیؾبظی‌تقطيف‌ ‌‬
‫‌‬
‫ت‪ٛ‬ا٘بيی‌ث‪‌ٝ‬ضؾٕیت‌ق‪ٙ‬بذتٗ‌اضظـ‌اعالفبت ‌‪‌ ٚ‬زا٘ف ‌خسيس ‌ذبضخی‪‌،‬خصة‪‌،‬ث‪‌ٝ‬وبض‌ثطزٖ‌‪‌ٚ‬‬
‫ٔیٌطزز ‌أب ‌ظٔب٘ی ‌و‪‌ ٝ‬زا٘ف ‌ذبضخی ‌يب ‌ايس‪ٞ‌ٜ‬بی ‌ٔ‪ٙ‬بؾت ‌ثب‌‬
‫ؾبذتبض‪ٞ‬بی ‌ق‪ٙ‬بذتی ‌ٔت‪ٙ‬بؾت ‌ثبقس‪‌ ،‬خصة ‌ن‪ٛ‬ضت ‌‪ٙٔ‌ ٚ‬دط ‌ث‪‌ ٝ‬ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬ثطزاضی ‌ٔؿتمیٓ ‌يب ‌اؾتفبز‪‌ ٜ‬اظ ‌آٖ ‌ ‌‬
‫ٔیٌطزز‪‌.‬‬
‫زا٘ف‌‪‌ٚ‬ايس‪ٜٞ‬ب‌تغییط‌يبفت‪‌ٚ‌ٝ‬تجسيُ‌ ‌‬
‫‌‬
‫ؾبذتبض‪ٞ‬بی‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‌زا٘ف‌زاذّی‌ٔت‪ٙ‬بؾت‌٘جبقس‪‌،‬‬
‫ز‪ٔٚ‬ی‪ٍٛٙ‬ئع‪ٛٔ،‬ض٘‪2007‌-ٛ‬‬
‫ِیٓ‌‪2008‌-‬‬
‫زاف‪ٛ‬ؼ‌‪2004‌-‬‬
‫ؽطفیت‌قطوت‌ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز‪ٌ‌،‬ؿتطـ‪‌ٚ‌،‬اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌ض‪ٚ‬اَ‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‌‪‌،‬قبيؿتٍی‌‪‌ٚ‬فٗ‌آ‪ٚ‬ضی‌ثطای‌ايدبز‌چیعی‌خسيس‌ثط‌اؾبؼ‌"تجسيُ''‌زا٘ف‌تقطيف‌ٌطزيس‪‌.ٜ‬‬
‫‪‌ٚ‬اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌آٖ‌زض‌ض‪ٚ‬ي‪ٞٝ‬بی‌‬
‫‌‬
‫ؽجك‌تقطيف‌آ٘‪ٟ‬ب‌ؽطفیت‌خصة‌يه‌فبُٔ‌ٔ‪‌ٟٓ‬زض‌تقییٗ‌ت‪ٛ‬ا٘بيی‌يه‌ؾبظٔبٖ‌زض‌ث‪‌ٝ‬زؾت‌آ‪ٚ‬ضزٖ‌‪‌ٚ‬اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف‌ذبضخی‌ث‪٘‌ٝ‬فـ‌ذ‪ٛ‬ز‌‬
‫‪ٚ‬ضی‌ثبالتط‌‪‌ٚ‬وبضثطز‌زاذّی‌ٔ‪ٛ‬اضز‌اوتؿبة‌‪‌ٚ‬خصة‌قس‪‌ٜ‬و‪ٙٔ‌ٝ‬دط‌ث‪‌ٝ‬چیعی‌فطاتط‌اظ‌ض‪ٚ‬ي‪ٞٝ‬بی‌فقّی‌ثیب٘دبٔس‪‌‌.‬‬
‫‌‬
‫‌‬
‫زاذّی‌ٔغطح‌‪‌ٚ‬ظٔب٘ی‌‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز‌ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س‌زاقت‌و‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬‬
‫‌عیك‌تقطيف‌ا٘‪ٟ‬ب‌اوتؿبة‌زا٘ف‌‪‌ٚ‬اؾتفبز‪ٛٔ‌ٜ‬ثط‌اظ‌آٖ‪‌،‬افعايف‌ت‪ٛ‬ا٘بيی‌قطوت‌ثطای‌٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضی‪،‬ا٘غجبق‌ثب‌تغییطات‌زض‌ٔحیظ‌‪‌ٚ‬ضلبثت‌پصيطی‌ضا‌ؽطفیت‌خصة‌ٌ‪ٛ‬ي‪ٙ‬س‪‌.‬‬
‫ٌبزيع‌‪‌،‬ؾب‪ٚ‬يط‌‪ٌ‌ٚ‬طيفت‌‬
‫‪2009‬‬
‫ٔیثبقس‪‌:‬ت‪ٛ‬ا٘بيی‌تجسيُ‌زا٘ف‌خسيس‌ث‪‌ٝ‬زا٘ف‌لبثُ ‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ ‌عطيك‌فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬بی ‌اضظيبثی ‌(ق‪ٙ‬بؾبيی‌‪‌ٚ‬فیّتط‌وطزٖ‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ض‪ٚ‬يىطی‌اؾت‌و‪‌ٝ‬زاضای‌‪ٔ‌ 3‬طحّ‪‌ ‌ ٝ‬‬
‫اعالفبت‌اضظقٕ‪ٙ‬س)‪‌ٍٖٕٛٞ‌،‬ؾبظی‌(تجسيُ‌زا٘ف‌خسيس‌ث‪‌ٝ‬زا٘ف‌لبثُ‌اؾتفبز‪‌،)ٜ‬وبضثطز‌(اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف)‌‬
‫ظ‪ٞ‬طا‌‪ٕٞ‌ٚ‬ىبضاٖ‪2010‌-‬‬
‫ٔیٕ٘بيس‪‌.‬‬
‫عجك‌ثطضؾی‌آ٘‪ٟ‬ب‌ؽطفیت‌خصة‌ت‪ٛ‬ا٘بيی‌قطوت‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‪‌،‬خٕـ‌آ‪ٚ‬ضی‪‌،‬پطزاظـ‌‪‌ٚ‬اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف‌خسيس‌ث‪‌ٝ‬زؾت‌آٔس‪‌ٜ‬اظ‌ٔ‪ٙ‬بثـ‌ذبضخی‌ضا‌ٔكرم‌ ‌‬
‫‪ٚ‬اِجطزا‪2010‌-‬‬
‫ٔیٕ٘بي‪ٙ‬س ‌يبزٌیطی‌‪‌ٚ‬ث‪‌ ٝ‬اقتطان‌ٌصاضی‌زا٘ف ‌افطاز ‌ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌ؽطفیت‌خصة‌‬
‫ث‪‌ٝ‬ثطضؾی‌اضتجبط‌زا٘ف ‌ذبضخی‪‌ ،‬فّٕىطز‌ؾبظٔبٖ‌‪‌ٚ‬ؽطفیت‌٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضی ‌پطزاذت‪‌ٚ‌ٝ‬اقبض‪‌ ‌ ٜ‬‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬‬
‫ضط‪ٚ‬ضی‌ ‌‬
‫ثطئئی‪ٍٙ‬ط‪2010‌-‬‬
‫ثبضٌ‪ِٟٛٙ‬ع‌‪2011‌-‬‬
‫قی‪ٜٞٛ‬بی‌‬
‫ٔیثبقس ‌‪‌.‬آ٘‪ٟ‬ب‌ ‌‬
‫ٔقطفی‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬و‪‌ٝ‬تبثقی‌اظ‌قی‪ٜٞٛ‬ب‌‪‌ٚ‬اضتجبعبت‌اختٕبفی‌زض‌ؾبظٔبٖ ‌ ‌‬
‫‌‬
‫ثب‌خٕـ‌ث‪ٙ‬سی‌ٔغبِقبت‌لجّی‌ؽطفیت‌خصة‌ضا‌يه‌خطيبٖ‌ض‪‌ٚ‬ث‪‌ٝ‬ضقس‌‬
‫اختٕبفی‌ثیٗ‌افطاز‌ضا‌زض‌ايدبز‌ؽطفیت‌خصة‌ؾبظٔب٘ی‌ٔ‪ٛ‬ضز‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬لطاض‌زاز‪‌ٚ‌ٜ‬تبثیط‌آ٘‪ٟ‬ب‌ضا‌ثطضؾی‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬ا٘س‪‌‌.‬‬
‫وبِی‪‌ٚٛ‬ثبضٌ‪ِٟٛٙ‬ع‪2011‌-‬‬
‫ا‪ٚ‬تیال‌‪ٕٞ‌ٚ‬ىبضاٖ‬
‫‪2012‬‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ضا‌ؾبظ‌‪‌ٚ‬وبض‌ا٘ؿدبْ‌اختٕبفی‌زا٘ؿت‪‌ٝ‬و‪٘‌ٝ‬یبظ‌ث‪‌ٝ‬اضتجبط‌ثیٗ‌پتب٘ؿیُ‌ؽطفیت‌خصة‌‪‌ٚ‬تحمك‌ؽطفیت‌خصة‌ثطای‌ضؾیسٖ‌ث‪‌ٝ‬ا‪ٞ‬ساف‌ٔ‪ٛ‬ضز‌٘ؾط‌اِعأیؿت‪‌.‬‬
‫‪ٕٞ‌ٚ‬بٖ‌زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌ضا‌ثب‌‬
‫‌‬
‫ا‌تحث‌تبثیط‌يبزٌیطی‌زا٘ؿت‪ٝ‬ا٘س‌‬
‫‌‬
‫ايٗ‌٘‪ٛ‬يؿ‪ٙ‬سٌبٖ‌ٔفب‪ٞ‬یٓ‌‪‌ٚ‬اثقبز‌اضائ‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬ت‪ٛ‬ؾظ ‌ت‪ٛ‬ز‪ٚ‬ض‪ٚ‬ا‌‪‌ٚ‬زاضي‪ٙ‬ؿٗ ‌(‪‌ )2007‬ضا‌ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٚ‌ٝ‬ؽطفیت‌خصة‌ض‬
‫ٔیزا٘‪ٙ‬س‌‌‬
‫ضا‌ٔمسٔ‪ٝ‬ای‌ثطای‌السأبت‌٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضا٘‪‌ ‌ٝ‬‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‪ٞ‬بی‌خصة‌‬
‫‌‬
‫ض‪ٚ‬يىطی‌خسيس‌زض‌٘ؾط‌ٌطفت‪‌ٚ‌ٝ‬تأثیط‌يبزٌیطی‌ثط‌‬
‫وؿت‪‌،‬تغییط‌‪‌ٚ‬تح‪‌،َٛ‬ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‌‪ٔ‌:‬طتجظ‌ثب‌فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬بی‌٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضی اوتكبفی‌‌‬
‫‌‬
‫ٔ‪ٙ‬دط‌ث‪ٛ٘‌ٝ‬آ‪ٚ‬ضی‌افعايكی‌‪‌ٚ‬ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‌‪‌-2‬‬
‫‌‬
‫وؿت‪‌،‬خصة‌‪‌ٚ‬ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‌‪‌:‬‬
‫‌‬
‫‪‌-1‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‌‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫‪‌ -4‬تفب‪ٚ‬ت‌ثقسی‌٘بقی‌اظ‌زيسٌب‪ٔ‌ٜ‬حممبٖ‌زض‌ذه‪ٛ‬ل‌خبيٍب‪‌ٜ‬ؽطفیت‌‬
‫دستهبندی شاخصها و مدلهای ظزفیت جذب‬
‫ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌زض‌پػ‪ٞٚ‬ف‌زض‌اثتسا‌ثب‌ثطضؾی‌ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌‪‌ٚ‬اوثط‌‬
‫ٔسَ‪ٞ‬بی ‌ اضائ‪‌ ٝ‬قس‪‌ ٜ‬زض ‌ايٗ ‌ذه‪ٛ‬ل ‌ؾقی ‌ٌطزيس‪‌ ٜ‬اثقبز ‌ق‪ٙ‬بؾبيی ‌ق‪ٛ‬ز‪‌.‬‬
‫‌‬
‫ثطذی‌اظ‌ٔسَ‪ٞ‬بی‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‌زض‌خس‪‌5‌َٚ‬اقبض‪‌ٜ‬قس‪‌ٜ‬اؾت‪‌.‬‬
‫‌‬
‫ٔیثبيس‌‬
‫يه‌ض‪ٚ‬يىطز‌زاذّی‌زض‌زاذُ‌ٔطظ‪ٞ‬بی‌ؾبظٔبٖ‌يب‌وك‪ٛ‬ض‌زا٘ؿت‪‌ٝ‬و‪‌ ‌ ٝ‬‬
‫‌‬
‫ثطای‌تغییطات‌انالح‌فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬بی‌زاذّی‌ضا‌ٔ‪ٛ‬ضز‌تأویس‌لطاض‌زاز‪ِٚ‌ٜ‬ی‌ثطذی‌‬
‫زيٍط ‌اظ ‌ٔحممبٖ ‌يه ‌ض‪ٚ‬يىطز ‌تطویجی ‌ضا ‌زض ‌٘ؾط ‌ٌطفت‪‌ ٚ‌ ٝ‬ثب ‌ت‪ٛ‬خ‪‌ ٝ‬ث‪‌ٝ‬‬
‫‪‌.‬‬
‫جدٍل ‪ -5‬اتعاد ظسفیت جرب دز تحقیقات ]‪,12‬‬
‫ٔیثبقس‪‌،‬ثسيٗ‌ٔف‪‌ْٟٛ‬و‪‌ٝ‬ثطذی‌اظ‌ٔحممبٖ‌ٔف‪‌ْٟٛ‬ؽطفیت‌خصة‌ضا‌‬
‫خصة ‌ ‌‬
‫‪ٔ‌،‬حیظ‪ٞ‬بی‌فّٓ‌‪‌ٚ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪ٛ٘‌،‬آ‪ٚ‬ضی‌ثبظ‌‪‌ٚ‬غیط‪‌ٜ‬‬
‫‌‬
‫ٔفب‪ٞ‬یٕی‌چ‪‌ٖٛ‬ؾطضيع‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‬
‫‪[15‬‬
‫بعد‬
‫چُارم‬
‫ٔجبحث‌ذ‪ٛ‬ز‌ضا‌ٔغطح‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪ٜ‬ا٘س‪‌.‬‬
‫‌‬
‫مدل‬
‫بعد یک‬
‫بعد ديم‬
‫بعد سًم‬
‫كًَه ي لًیىتال‬
‫زضن‌اضظـ‬
‫‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬س‌ؾبذتٗ‬
‫تدبضی‌وطزٖ‬
‫َلی‬
‫اوتؿبة‬
‫اقبف‪ٝ‬‬
‫لیه ي لًباتکیه‬
‫لیه‪ ،‬سالک ي‬
‫اللس‬
‫مدل سَزا ي‬
‫جًرج‬
‫جاوسه‬
‫زضن‌اضظـ‬
‫‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬س‌ؾبذتٗ‬
‫تدبضی‌وطزٖ‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬ث‪‌ٝ‬‬
‫تحمیك‌ثطضؾی‌ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌‪‌ٚ‬اؾترطاج‌اثقبز‌زض‌ٌبْ‌اثتسايی ‌ ‌‬
‫زضن‌وطزٖ‬
‫‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬س‌ؾبذتٗ‬
‫وبضثطز‬
‫ٔ‪ٙ‬ؾ‪ٛ‬ض ‌اضائ‪ٔ‌ ٝ‬سِی ‌وبُٔ‌تط ‌‪ٕٞ‌ ٚ‬چ‪ٙ‬یٗ ‌پ‪ٛ‬قف ‌وّی‪ٔ‌ ٝ‬جبحث ‌ٔطتجظ ‌ثب‌‬
‫تًديرييا‬
‫لیچتىتالز‬
‫بالقًٌ‬
‫اوتؿبة‬
‫‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬س‌ؾبذتٗ‬
‫بالقًٌ‬
‫ق‪ٙ‬بذتٗ‬
‫ث‪‌ٝ‬زؾت‌آ‪ٚ‬ضزٖ‬
‫يبزٌیطی‌‬
‫اوتكبفی‬
‫ق‪ٙ‬بؾبيی‌‪‌ٚ‬‬
‫خصة‬
‫يبزٌیطی‌تح‪‌َٛ‬‬
‫آفطيٗ‬
‫حفؼ‌‪‌ٚ‬فقبَ‌‬
‫وطزٖ‌ٔدسز‌آٖ‬
‫ٔتىی‌ث‪ٛ‬ز‪ٜ‬ا٘س‪‌.‬ض‪ٚ‬يىطز‌اضائ‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬زض‌ايٗ‌‬
‫‌‬
‫اوتكبف‪‌،‬ق‪ٙ‬بذت‪‌،‬اوتؿبة‌‪‌ٚ‬خصة‌‬
‫تحقق یافتٍ‬
‫زٌطٌ‪‌ٖٛ‬وطزٖ‬
‫ثط‌قبذم‪ٞ‬بيی‌چ‪‌ٖٛ‬‬
‫‌‬
‫زض‌تحمیمبت‌ؽطفیت‌خصة‌ٔسَ‪ٞ‬بی‌لجّی‌اوثطاً ‌‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌(خس‪‌)6‌َٚ‬ؾقی‌قس‪‌ٜ‬اثقبزی‌و‪‌ٝ‬حساوثط‌‪ٕٞ‬س‪ٛ‬قب٘ی‌ثب‌اثقبز‌‬
‫ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬ثطزاضی‬
‫ٔیثبق‪ٙ‬س‌٘یع‌ثطضؾی‌ٌطزز‪‌ .‬ثسيٗ‌ٔ‪ٙ‬ؾ‪ٛ‬ض‌زض‌ٔمبالتی‌و‪‌ٝ‬‬
‫اضائ‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬ضا‌زاضا ‌ ‌‬
‫تحقق یافتٍ‬
‫‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬س‌ؾبذتٗ‌‬
‫ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬ثطزاضی‬
‫يب‌تجسيُ‬
‫يبزٌیطی‌‬
‫اؾترطاخی‬
‫تغییط‌‪‌ٚ‬ث‪‌ٝ‬وبض‌‬
‫ثطزٖ‬
‫‪ٚ‬ا غ‪‌ٜ‬ؽطفیت‌خصة‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌وّیس‌‪ٚ‬اغ‪‌ٜ‬زض‌آ٘‪ٟ‬ب‌شوط‌ٌطزيس‪‌ٜ‬ث‪ٛ‬ز‌(زض‌حس‪ٚ‬ز‌‬
‫اؾترطاج‌‪‌ٚ‬وّیس‌‪ٚ‬اغ‪ٜٞ‬بيی‌و‪‌ٝ‬زاضای‌تىطاض‌‬
‫‌‬
‫وّٕ‪‌)ٝ‬ؾبيط‌وّیس‌‪ٚ‬اغ‪ٜٞ‬ب‌‬
‫‌‬
‫‪‌ 150‬‬
‫ثیكتطی ‌زض ‌ٔیبٖ ‌‪ٚ‬اغ‪ٞ‌ٜ‬بی ‌اؾترطاخی ‌ث‪ٛ‬ز٘س ‌ا٘تربة ‌‪ٛٔ‌ ٚ‬ضز ‌ثطضؾی ‌لطاض‌‬
‫ت‪ٛ‬اٖ‌ايٗ‌‪ٚ‬اغ‪ٜٞ‬ب‌ضا‌ٔكب‪ٞ‬س‪ٕٛ٘‌ٜ‬ز‪‌.‬‬
‫‌‬
‫ٌطفت‌زض‌خس‪‌ ‌6‌َٚ‬‬
‫ٔی‬
‫جدٍل ‪ -6‬تحقیقات تا ّوپَشاًی شیاد تا هثاحث ظسفیت جرب‬
‫تفاوت مدلهای ارائه شده و ارائه راهکار بزای ارائه مدل جدید‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ ‌ٔكب‪ٞ‬س‪ٕٛ٘‌ ٜ‬ز ‌ٔسَ‌‪ٞ‬بی‌‬
‫زض ‌ٔسَ‌‪ٞ‬بی ‌اضائ‪‌ ٝ‬قس‪‌ ٜ‬زض ‌خس‪‌ ‌ 5‌ َٚ‬‬
‫ٔیثبقس‪‌:‬‬
‫اضائ‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬اظ‌چ‪ٙ‬س‌خ‪ٟ‬ت‌زاضای‌تفب‪ٚ‬ت‪ٞ‬بيی‌ ‌‬
‫‌‬
‫ثیبٖ‌ٕ٘‪ٛ‬ز‌ثطذی‌اظ‌ٔسَ‪ٞ‬ب‌زاضای‌‬
‫‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌تقساز‌اثقبز‌‬
‫‪‌-1‬ا‪ِٚ‬یٗ‌تفب‪ٚ‬ت‌ضا‌ ‌‬
‫ٔیثبق‪ٙ‬س‪‌.‬تفب‪ٚ‬ت‌انّی‌زض‌ايٗ‌ثرف‌‬
‫‪‌2‬ثقس‌‪‌ٚ‬ثطذی‌زاضای‌‪‌4‬ثقس‌يب‌ثیكتط ‌ ‌‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬‬
‫٘بقی‌اظ‌تفب‪ٚ‬ت‌ٍ٘ب‪ٔ‌ٜ‬حممبٖ‌ث‪‌ٝ‬تقبضيف‌ؽطفیت‌خصة‌ ‌‬
‫زض‌ٔسَ‪ٞ‬ب‌٘بقی‌اظ‌ض‪ٚ‬يىطز‌ٔحممبٖ‌زض‌ثطضؾی‌‪‌ٚ‬تئ‪ٛ‬ضيع‪‌ٜ‬‬
‫‌‬
‫‪‌-2‬تفب‪ٚ‬ت‌ز‪‌ْٚ‬‬
‫ٔیثبقس‪‌ .‬ث‪‌ ٝ‬ع‪ٛ‬ض ‌ٔثبَ ‌ثطذی ‌اظ ‌ٔحممبٖ‌‬
‫ٕ٘‪ٛ‬زٖ ‌ٔف‪‌ ْٟٛ‬ؽطفیت ‌خصة ‌ ‌‬
‫ض‪ٚ‬يىطز‌ذغی‌ضا‌ثطای‌ٔف‪‌ْٟٛ‬ؽطفیت‌خصة‌زض‌٘ؾط‌ٌطفت‪‌،ٝ‬ض‪ٚ‬يىطی‌و‪‌ٝ‬زض‌‬
‫اظ‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌قط‪ٚ‬ؿ‌قس‪‌ٚ‌ٜ‬ث‪‌ٝ‬ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‌اظ‌آٖ‌‪ٚ‌ٚ‬ض‪ٚ‬ز‌‬
‫‌‬
‫ثطذی‌ٔ‪ٛ‬اضز ‌‬
‫ث‪‌ٝ‬ثبظاض‌ذتٓ‌ٔیٌطزز‪‌،‬زض‌ثطذی‌اظ‌ٔ‪ٛ‬اضز‌ٍ٘ب‪ٞ‬ی‌ٔتفب‪ٚ‬ت‌ث‪ٔ‌ٝ‬ف‪‌ْٟٛ‬ؽطفیت‌‬
‫‌‬
‫خصة‌قس‪‌ٜ‬ث‪‌ٝ‬ع‪ٛ‬ض‌ٔثبَ‌ض‪ٚ‬يىطز‌تىبّٔی‌ث‪‌ٝ‬ؽطفیت‌خصة‌ٔفب‪ٞ‬یٓ‌ضا‌ٔىُٕ‌‬
‫ٕ٘یزا٘س‪‌،‬‬
‫أىبٖپصيط‌ ‌‬
‫‪‌ٓٞ‬زا٘ؿت‪‌ٚ‌ٝ‬ايدبز‌‪ٞ‬ط‌ثقس‌ثس‪‌ٖٚ‬ايدبز‌اثقبز‌زيٍط‌ ‌ضا‌ ‌‬
‫ايٗ ‌ض‪ٚ‬يىطز ‌‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬س ‌ض‪ٚ‬يىطزی ‌اؾت ‌و‪‌ ٝ‬زض ‌آٖ ‌اثقبز ‌ضا ‌ث‪‌ ٝ‬ثبِم‪‌ ٚ‌ ٜٛ‬ثبِفقُ‌‬
‫ٔیثبقس‪‌‌.‬‬
‫ٔیٕ٘بي‪ٙ‬س‌‪‌ٚ‬پبي‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ٔقط‪ٚ‬ف‌ظ‪ٞ‬طا‌‪‌ٚ‬خطج‌ ‌‬
‫تمؿیٓث‪ٙ‬سی‌ ‌‬
‫‌‬
‫ٔیثبقس‪‌ ،‬ث‪‌ ٝ‬ع‪ٛ‬ض ‌ٔثبَ ‌ثطذی ‌اظ‌‬
‫‪‌ -3‬تفب‪ٚ‬ت ‌زيٍط ‌زض ‌ٔب‪ٞ‬یت ‌اثقبز ‌ ‌‬
‫ٔحممبٖ ‌زضن ‌اضظـ ‌ضا ‌ ‌ث‪‌ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ‌اثتسايی‌تطيٗ ‌ٔف‪ٔ‌ ْٟٛ‬غطح ‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬ا٘س ‌‪‌ٚ‬‬
‫ٔیٕ٘بي‪ٙ‬س‌‬
‫ثطذی‌اوتؿبة‌ضا‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌ثقس‌اثتسايی‌ثطای‌ؽطفیت‌خصة‌ثیبٖ‌ ‌‬
‫ٔیثبق‪ٙ‬س‌‪‌ٚ‬‬
‫يب‌زض‌ٔطاحُ‌ثقس‌ثطذی‌اظ‌ٔحممبٖ‌لبئٓ‌ث‪‌ٝ‬تغییط‌زض‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی ‌ ‌‬
‫فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬بی‌زاذّی‌ضا‌الظٔ‪‌ٝ‬ؽطفیت‌‬
‫‌‬
‫ثطذی‌زيٍط‌اظ‌ٔحممبٖ‌‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬س‌ؾبظی‌‬
‫ٔیزا٘‪ٙ‬س‪‌.‬‬
‫خصة‌ ‌‬
‫حًسٌ‬
‫٘ب‪ٞ‬بثت‌‪ٌٛ‌ٚ‬قبَ‪‌ٖٚ‌،1998‌-‬زٖ‌ث‪ٛ‬ـ‪1999‌-‬‬
‫ثبضوٕب‌‪ٚ‌ٚ‬ضّٔٗ‌–‌‪،‌1998‬ؾبٖ‌‪‌ٚ‬ا٘سضؾ‪2010-ٖٛ‬‬
‫ِیٗ‌‪ِٛ‌ٚ‬ثبتىیٗ‌‪1998‌-‬‬
‫ِیٗ‌‪ِٛ‌ٚ‬ثبتىیٗ‌–‌‪‌،1998‬نیمّی‌‪‌ٚ‬اهلل‌‪ٚ‬ضزی‌‪2011‌-‬‬
‫چٗ‌–‌‪‌،2004‬تؿبيی‌‪2011‌-‬‬
‫وبِ‪ٌٛ‬یط‪2004-ٚ‬‬
‫‪ّٞ‬فت‌–‌‪‌ٖٚ‌،1997‬زٖ‌ث‪ٛ‬ـ‪1999-‬‬
‫اؾت‪ٛ‬ن‌‪‌ٚ‬فیكط‌–‌‪‌،2001‬تؿبيی‌‪2011‌-‬‬
‫ثطي‌‪ِ‌ٚ‬یٗ‌‪2008‌-‬‬
‫چٗ‌–‌‪ٞ‌،2004‬بض‪2007‌-‌ٚ‬‬
‫آضيیبؼ‌‪‌ٚ‬آضا٘سا‌–‌‪ٛٔ‌،2007‬ض‪2007‌-ٛ٘ٚ‬‬
‫ٔ‪ٛ‬ضاثیت‪ِ‌،‌2008‌–‌ٛ‬یٗ‌‪‌ٚ‬ؾبِه‌‪2001‌-‬‬
‫تؿبيی‌‪2011‌-‬‬
‫ّٔىبؼ‌‪‌ٚ‬ي‪ٛ‬تب‌–‌‪٘‌،‌2010‬یئت‪‌ٚ‌ٛ‬و‪ٚٛ‬ز‪2005‌-ٚ‬‬
‫اؾت‪ٛ‬ن‌‪‌ٚ‬فیكط‌‪2001‌-‬‬
‫ٌ‪ٚٛ‬يٗ‌زاضاخبٖ‪‌،‌2000-‬ؾ‪ٛ‬ال٘عوی‌‪1996‌-‬‬
‫ق‪ٙ‬ىبض‌‪ِ‌ٚ‬ی‌‪1999‌-‬‬
‫مًلف‬
‫هدیسیت زاّثسدی‬
‫یادگیسی ساشهاًی‬
‫هدیسیت داًش‬
‫تعاهالت خازجی‬
‫هدیسیت ًَآٍزی‬
‫تاشساشی ساشهاى‬
‫فٌاٍزی اطالعات‬
‫عولکسد کسة ٍ کاز‬
‫ًَآٍزی دز هحصَل ٍ خدهات‬
‫اًتقال داًش هیاى ساشهاًی‬
‫جستجَی داتش‬
‫ابعاد نهایی و ارائه مدل‬
‫ثب‌ثطضؾی‪ٞ‬بی‌ن‪ٛ‬ضت‌پصيطفت‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬ض‪ٚ‬ـ‌ض‪ٚ‬يف‌٘ؾطي‪‌ٝ‬زض‌ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌‬
‫‌‬
‫‪ٔ‌ ٚ‬فب‪ٞ‬یٕی ‌و‪‌ ٝ‬حساوثط ‌‪ٕٞ‬س‪ٛ‬قب٘ی ‌ضا ‌ثب ‌ٔف‪‌ ْٟٛ‬ؽطفیت ‌خصة ‌زاقت‪‌ٝ‬ا٘س‪‌،‬‬
‫اثقبز ‌ق‪ٙ‬بؾبيی ‌‪‌ ٚ‬اظ ‌آ٘‪ٟ‬ب ‌ثطای ‌اضائ‪‌ ٝ‬يه ‌ٔسَ ‌ٔف‪ٟٔٛ‬ی ‌اثتسايی ‌اؾتفبز‪‌ٜ‬‬
‫ٌطزيس‪ٔ‌.‬سَ‌اضائ‪ٌ‌ٝ‬طزيس‪‌ٜ‬زض‌‪ٔ‌4‬طحّ‪‌ٝ‬ثطضؾی‌‪‌ٚ‬تهحیر‌قس‪‌ٜ‬اؾت‪‌.‬‬
‫‪‌ 84‬قبذم ‌اؾترطاخی ‌اظ ‌ازثیبت ‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ ‌ث‪ٙٔ‌ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض ‌٘ؾطذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ی ‌ث‪‌ٝ‬‬
‫ذجطٌبٖ ‌اضائ‪ٌ‌ ٝ‬طزيس‪‌ ،‬اظ ‌‪‌ 84‬قبذم ‌اؾتحطاخی ‌‪‌ 30‬قبذم ‌عجك ‌٘ؾط‌‬
‫ث‪ٙ‬سی‪ٞ‬ب‌ٔ‪ٛ‬ضز‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬لطاض‌ٌطفت‪‌،‬‬
‫زؾت‪‌ ٝ‬‬
‫ذجطٌبٖ‌حصف‌ٌطزيس‪‌.‬زض‌ٔطحّ‪‌ٝ‬ز‪‌ ‌ْٚ‬‬
‫ؾسؽ ‌زض ‌ٔطحّ‪‌ ٝ‬ؾ‪‌ ْٛ‬اثقبزی ‌و‪‌ ٝ‬ثب ‌يىسيٍط ‌پ‪ٛ‬قف ‌ٔق‪ٙ‬بيی ‌‪ٔ‌ ٚ‬ف‪ٟٔٛ‬ی‌‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫‌‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫قبذم‌اظ‌قبذم‪ٞ‬بی‌ثبلی‌ٔب٘س‪‌ٜ‬ث‪‌ٝ‬‬
‫‌‬
‫زاقت‪‌ٝ‬تهحیر‌‪‌ٚ‬ثبظآضايی‌قس٘س ‌(‪‌ 25‬‬
‫فّت‌پ‪ٛ‬قف‌ٔق‪ٙ‬بيی‌ثب‌اثقبز‌زيٍط‌زض‌آٖ‌اثقبز‌ذالن‪ٝ‬ؾبظی‌ٌطزيس)‪‌ .‬يه‌‬
‫‌‬
‫ٔطحّ‪٘‌ٝ‬یع‌ثقس‌اظ‌ا٘دبْ‌آظٔبيكی‌تحّیُ‌فبّٔی‌ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌تهحیر‌ذغب‪ٞ‬بی‌‬
‫ضخ‌زاز‪‌ٜ‬قس‪‌ٜ‬ثطای‌تهحیر‌اثقبز‌‪‌ٚ‬زؾت‪‌ٝ‬ث‪ٙ‬سی‪ٞ‬ب‌ن‪ٛ‬ضت‌پصيطفت‪‌.‬زض‌٘‪ٟ‬بيت‌‬
‫‌‬
‫ٔسِی ‌اثتسايی‌و‪‌ٝ‬اظ‌ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌ثب‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌ض‪ٚ‬يىطز‌ض‪ٚ‬يف‌٘ؾطي‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬‬
‫آٔس‪‌.‬ث‪‌ٝ‬ع‪ٛ‬ض‌ذالن‪ٌ‌ٝ‬بْ‪ٞ‬بی‌عی‌قس‪‌ٜ‬زض‌خس‪‌7‌َٚ‬آٔس‪‌ٜ‬اؾت‪‌‌.‬‬
‫‌‬
‫زؾت‌‬
‫جدٍل ‪ -7‬هساحل ازائِ هدل اتتدایی‬
‫مزاحل ارائٍ مدل ابتدایی‬
‫ٔطحّ‪‌ٝ‬حصف‌قبذم‪ٞ‬بی‌غیط‌ٔطتجظ‌‬
‫‌‬
‫ٔطحّ‪‌ٝ‬زؾت‪‌ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌قبذم‪ٞ‬بی‌ٔطحّ‪‌ٝ‬ا‪‌َٚ‬‬
‫‌‬
‫ٔطحّ‪‌ٝ‬حصف‌قبذم‪ٞ‬بی‌ثب‌‪ٕٞ‬س‪ٛ‬قب٘ی‌ٔف‪ٟٔٛ‬ی‌‬
‫‌‬
‫زؾت‪‌ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌٘‪ٟ‬بيی‌‪‌ٚ‬افٕبَ‌ٔحس‪ٚ‬زيت‪ٞ‬بی‌ثبظذ‪ٛ‬ضزی‌اظ‌‬
‫‌‬
‫تحّیُ‌فبّٔی‌‪ٔ‌ٚ‬سَ‌ٔقبزالت‌ؾبذتبضی‌‬
‫تعداد ضاخصَای‬
‫باقی ماودٌ‬
‫‪‌(84‌-30) = 54‬‬
‫‪‌54‬‬
‫‪( 54‌-‌54‌) =29‬‬
‫‪‌29‬‬
‫‌‬
‫دستهبندی ابعاد طبق نظز خبزگان‬
‫زض‌ٔطحّ‪‌ٝ‬ز‪‌ْٚ‬اظ‌اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌اثتسايی‌و‪‌ٝ‬زض‌خس‪٘‌ 7‌َٚ‬یع‌ث‪‌ٝ‬آٖ‌اقبض‪‌ٜ‬‬
‫زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی ‌ث‪‌ٝ‬‬
‫قس‪‌ 54‌ ٜ‬قبذم ‌ثبلی ‌ٔب٘س‪‌ ٜ‬اظ ‌ٔطحّ‪‌ ٝ‬لجُ ‌ث‪ٙٔ‌ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض ‌ ‌‬
‫ذجطٌبٖ‌اضائ‪ٌ‌ٝ‬طزيس‌(‪ٕٞ‬ب٘غ‪ٛ‬ض‌و‪‌ٝ‬زض‌لجُ‌٘یع‌اقبض‪‌ٜ‬قس‌ٔ‪ٙ‬ؾ‪ٛ‬ض‌اظ‌ذجطٌبٖ‌‬
‫‪ ‌10‬ذجط‪‌ٜ‬ا٘تربة‌قس‪‌ٜ‬زض‌ح‪ٛ‬ظ‪٘‌ٜ‬ب٘‪‌ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌‪ٔ‌ٚ‬سيطيت‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌اؾت)‌عجك‌‬
‫قبذم‪ٞ‬بی ‌اضائ‪‌ ٝ‬قس‪‌ ٜ‬ثب ‌ت‪ٛ‬خ‪‌ ٝ‬ث‪‌ ٝ‬ازثیبت ‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ ‌‪‌ ٚ‬لطاثت‌‬
‫‌‬
‫٘ؾط ‌ذجطٌبٖ ‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬س‌زض‌تقساز‌ٔحس‪ٚ‬ز‌تطی‌‬
‫ٔق‪ٙ‬بيی‌ث‪ٔ‌ٝ‬فب‪ٞ‬یٓ‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‌زض‌ؽطفیت‌خصة‌ ‌‬
‫اثقبز‌ٌ‪ٙ‬دب٘س‪‌ٜ‬ق‪٘ٛ‬س‪‌.‬ايٗ‌اثقبز‌فال‪‌ٜٚ‬ثط‌ٔفب‪ٞ‬یٓ‌ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌اظ‌ثطذی‌اظ‌‬
‫ٔفب‪ٞ‬یٓ‌و‪‌ٝ‬عجك‌٘ؾط‌ذجطٌبٖ‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌اثقبز‌تأثیطٌصاض‌زض‌ؽطفیت‌خصة‌‬
‫ٔیثبق‪ٙ‬س ‌٘یع ‌تقییٗ ‌ٌطزيس‪‌ .‬ث‪‌ ٝ‬ع‪ٛ‬ض ‌ذالن‪‌ 10‌ ٝ‬ثقس ‌عجك ‌٘ؾط ‌ذجطٌبٖ‌‬
‫‌‬
‫ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‪‌،‬‬
‫(قبذم‪ٞ‬ب‌فجبضت‪ٙ‬س‌اظ‌ق‪ٙ‬بذت‪‌،‬اوتؿبة‪‌،‬خصة‪‌ ‌،‬‬
‫‌‬
‫ا٘تربة‌ٌطزيس‌‬
‫تغییط‪‌ ،‬حفؼ ‌‪ٍٟ٘‌ ٚ‬ساضی‪‌ ،‬ثبظآضايی‪ٕٞ‌ ،‬ب‪ٍٙٞ‬ی ‌تالـ‌‪ٞ‬بی ‌خٕقی‪‌ ،‬ؽطفیت‌‬
‫ت‪ِٛ‬یس‌‪‌ٚ‬اتمبَ‌زا٘ف‌ذبضخی)‪‌.‬زض‌ٔطحّ‪‌ٝ‬ثقس‌و‪‌ٝ‬زض‌خس‪٘‌7‌َٚ‬یع‌اقبض‪‌ٜ‬قس‪‌ٜ‬‬
‫زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌وّی‌لطاض‌ٌطفت‪‌ ٚ‌ٝ‬عجك‌٘ؾط‌ذجطٌبٖ‌‬
‫اؾت‌ايٗ‌‪‌ 10‬ثقس‌زض‌‪‌ ‌ 5‬‬
‫٘بٌْصاضی ‌ٌطزيس٘س ‌(اوتكبف‪‌ ،‬تح‪‌ ٚ‌ َٛ‬ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬ثطزاضی‪ٍٟ٘‌ ،‬ساضی ‌‪‌ ٚ‬ثبظآضايی‪‌،‬‬
‫‌‬
‫ٔسَ‪ٞ‬بی‌اضائ‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬لجّی‌‬
‫ی‪ٞ‬بی‌تقبّٔی‪‌،‬ؽطفیت‌زاذّی)‪‌.‬ثب‌ٔغبِق‪‌ ‌ٝ‬‬
‫قبيؿتٍ ‌‬
‫‪ٕٛٞ‬اض‪‌ٜ‬قبذم‪ٞ‬بی‌ؽطفیت‌خصة‌قبُٔ‌اثقبزی‌ث‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬اؾت‌‬
‫‌‬
‫ٔكرم‌ٌطزيس‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌آ٘‪ٟ‬ب‌ضا‌خعء‌ٔف‪‌"‌ْٟٛ‬فطاي‪ٙ‬س" زض‌٘ؾط‌ٌطفت‪‌‌.‬‬
‫و‪‌ٝ‬اظ‌٘ؾط‌ٔف‪ٟٔٛ‬ی‌ ‌‬
‫ئ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌عجك‌٘ؾط‌ذجطٌبٖ‌قبذم‪ٞ‬بی‌اؾتحهبِی‌زض‌ز‪‌ٚ‬زؾت‪‌ٝ‬‬
‫‌‬
‫ثطای‌اضا‬
‫زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌ٌطزيس‪‌‌.‬‬
‫لبثّیت‪ٞ‬ب‌ ‌‬
‫‌‬
‫فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬ب‌‪‌ٚ‬‬
‫جدٍل ‪ - 8‬سطَح هدل اٍلیِ‬
‫سطح ‪3‬‬
‫سطح ‪2‬‬
‫سطح ‪1‬‬
‫‪‌-1‬ق‪ٙ‬بذت‌‪‌-2‬اوتؿبة‌‪‌-3‬خصة‌‬
‫اوتكبف‌‬
‫‪‌-1‬ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬ثطزاضی‌‪‌-2‬زٌطٌ‪٘ٛ‬ی‌‬
‫فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬ب‌ تح‪‌ٚ‌َٛ‬ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬ثطزاضی‌‬
‫‪‌-1‬حفؼ‌‪ٍٟ٘‌ٚ‬ساضی‌‪‌-2‬ثبظآضايی‌‬
‫ٍ٘‪ٟ‬ساضی‌‪‌ٚ‬ثبظآضايی‌‬
‫‪ٕٞ‬ب‪ٍٙٞ‬ی‌تالـ‪ٞ‬بی‌خٕقی‌‬
‫‌‬
‫‪‌-1‬‬
‫قبيؿتٍی‪ٞ‬بی‌تقبّٔی‌‬
‫‌‬
‫‪‌-2‬ؽطفیت‌ت‪ِٛ‬یس‌‪‌ٚ‬اتمبَ‌زا٘ف‌ذبضخی‌‌‬
‫لبثّیت‪ٞ‬ب‌‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‌زاذّی‌‬
‫‪‬‬
‫ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‪‌،‬تغییط‪‌،‬‬
‫عجك ‌٘ؾط‌ذجطٌبٖ ‌اثقبز‌ق‪ٙ‬بذت‪‌،‬اوتؿبة‪‌ ،‬خصة‪‌ ‌ ،‬‬
‫تح‪‌ٚ‌َٛ‬ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‪‌،‬‬
‫‌‬
‫حفؼ ‌‪ٍٟ٘‌ٚ‬ساضی‌‪‌ٚ‬ثبظآضايی‌و‪‌ٝ‬زض‌‪‌ 3‬زؾت‪‌ٝ‬اوتكبف‪‌،‬‬
‫ٍ٘‪ٟ‬ساضی ‌‪‌ ٚ‬ثبظآضايی ‌لطاض ‌ٌطفت‪ٙ‬س ‌ضا ‌ثب ‌ت‪ٛ‬خ‪‌ ٝ‬ث‪ٔ‌ ٝ‬ب‪ٞ‬یت ‌ايٗ ‌اثقبز ‌ثب ‌٘بْ‌‬
‫ثط‌ذالف‌ٔسَ‪ٞ‬بی‌لجّی‌ث‪‌ٝ‬ذه‪ٛ‬ل‌ٔسَ‌چ‪ٟ‬بض‌‬
‫‌‬
‫‪ٞ‬ب‌زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌.ٜ‬‬
‫‌‬
‫فطاي‪ٙ‬س‬
‫ٔیثبقس‪ٔ‌ ،‬سَ‌‬
‫ثركی ‌ظ‪ٞ‬طا ‌‪‌ ٚ‬خ‪ٛ‬ضج ‌و‪‌ ٝ‬خطيبٖ ‌غبِت ‌زض ‌ؽطفیت ‌خصة ‌ ‌‬
‫ٔف‪ٟٔٛ‬ی ‌اضائ‪‌ ٝ‬قس‪‌ ٜ‬زض ‌ايٗ ‌ثرف ‌فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬ب ‌زاضای ‌‪‌ 7‬ثقس ‌اؾت ‌و‪‌ ٝ‬زض ‌‪‌3‬‬
‫زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌خبی‌ٌطفت‪‌ٝ‬اؾت‪‌ .‬تغییطات‌انّی‌اضبف‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬ث‪ٔ‌ٝ‬سَ‌و‪‌ٝ‬آٖ‌ضا‌‬
‫‌‬
‫ٔیؾبظز‌ز‪‌ٚ‬ثقس‌حفؼ‌‪ٍٟ٘‌ٚ‬ساضی‌‪‌ٚ‬‬
‫زض‌ايٗ‌ثرف‌ثب‌ٔسَ‪ٞ‬بی‌زيٍط‌ٔتٕبيع‌ ‌‬
‫‌‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬‬
‫ثبظآضايی‌ ‌‬
‫‪ٞ‬یچ‌يه‌اظ‌ٔسَ‪ٞ‬بی‌‬
‫‌‬
‫زض‌ذه‪ٛ‬ل‌ثقس‌لبثّیت‪ٞ‬ب‌ثبيس‌ثیبٖ‌ٕ٘‪ٛ‬ز‌تمطيجبً ‌‬
‫‌‬
‫ٍی‪ٞ‬ب‌زاقت‪‌ٝ‬‬
‫اقبض‪‌ٜ‬ث‪‌ٝ‬ت‪ٛ‬إ٘‪ٙ‬سی‪ٞ‬ب‌‪‌ٚ‬قبيؿت ‌‬
‫‌‬
‫لجّی‌زاضای‌ثقسی‌و‪ٔ‌ٝ‬ؿتمیٕبً ‌‬
‫ثبقس‌٘ج‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬ث‪ٕٞ‌ٝ‬یٗ‌ٔ‪ٙ‬ؾ‪ٛ‬ض‌ايٗ‌ثرف‌ٔ‪ٛ‬ضز‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬لطاض‌ٌطفت‪‌.‬ايٗ‌ثرف‌‬
‫ٔیثبقس ‌و‪‌ ٝ‬فجبضت‪ٙ‬س ‌اظ ‌‪ٕٞ‬ب‪ٍٙٞ‬ی ‌تالـ‌‪ٞ‬بی‌‬
‫قبُٔ ‌ز‪‌ ٚ‬زؾت‪‌ٝ‬ث‪ٙ‬سی ‌وّی ‌ ‌‬
‫خٕقی ‌‪‌ ٚ‬ؽطفیت ‌ت‪ِٛ‬یس ‌‪‌ ٚ‬ا٘تمبَ ‌زا٘ف ‌ذبضخی‪‌ .‬اظ ‌ايٗ ‌ثرف ‌اظ ‌تحمیك‌‬
‫ت‪ٛ‬اٖ‌ثب‌ف‪ٛٙ‬اٖ‌ثرف‌خطيبٖؾبظ‌تحمیك‌٘بْ‌ثطز‪‌.‬اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌ايٗ‌قبذم‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫ٔی‬
‫ٔیثبقس ‌و‪‌ ٝ‬زض ‌ؽطفیت ‌خصة ‌‪‌ ٚ‬ؾبذتبض‪ٞ‬بی ‌آٖ ‌فال‪‌ ٜٚ‬ثط‌‬
‫ثب ‌ايٗ ‌ض‪ٚ‬يىطز ‌ ‌‬
‫‪‌ٚ‬پیف‌ظٔی‪ٞٝٙ‬بيی‌و‪‌ٝ‬اظ‌‬
‫‌‬
‫ثبيؿت‌يه‌ؾطی‌ت‪ٛ‬ا٘بيی‪ٞ‬ب‌‬
‫‌‬
‫ٔفب‪ٞ‬یٓ‌فطاي‪ٙ‬سی ‌ ‌‬
‫ٔی‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌‬
‫ٔیق‪ٛ‬ز‌‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز‌زاقت‪‌ٝ‬ثبقس‪‌ .‬ث‪‌ٝ‬اذتهبض ‌ ‌‬
‫آٖ‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌لبثّیت‪ٞ‬ب‌يبز ‌ ‌‬
‫‌‬
‫ٔیثبقس‌ٔكب‪ٞ‬س‪ٕٛ٘‌ٜ‬ز‪‌.‬‬
‫ضا‌و‪ٔ‌ٝ‬طتجظ‌ثب‌قبذه‪ٞٝ‬بی‌ثقس‌لبثّیت‌ ‌‬
‫‌‬
‫خس‪‌12‌َٚ‬‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌زض‌قىُ‌‪ٔ‌ 1‬كب‪ٞ‬س‪ٕٛ٘‌ٜ‬ز‪‌.‬‬
‫زض‌٘‪ٟ‬بيت‌ٔسَ‌اضائ‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬اثتسايی‌ضا ‌ ‌‬
‫زض‌خس‪ٚ‬اَ‌‪‌9‬اِی‌‪‌89‌،12‬قبذم‌اقبض‪‌ٜ‬قس‪‌ٜ‬اؾترطاخی‌عجك‌٘ؾط‌ذجطٌبٖ‌‬
‫اضائ‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬اؾت‪ٕٞ‌ .‬ب٘غ‪ٛ‬ض‌و‪‌ٝ‬اقبض‪ٌ‌ٜ‬طزيس‌ايٗ‌اثقبز‌زض‌‪ٔ‌ 4‬طحّ‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬تقساز‌‬
‫‪ٌٛ‌ 29‬ي‪‌ ٝ‬وب‪ٞ‬ف ‌يبفت ‌و‪‌ ٝ‬زض ‌قىُ ‌‪‌ 1‬لبثُ ‌ٔكب‪ٞ‬س‪‌ ٜ‬اؾت‪‌ .‬قبذم‌‪ٞ‬بی‌‬
‫قس‪ٜ‬ا٘س‪‌‌.‬‬
‫ا٘تربة‌قس‪‌ٜ‬زض‌خس‪ٚ‬اَ‌‪‌9‬اِی‌‪‌12‬ثب‌ضً٘‌ٔتفب‪ٚ‬ت‌ٔكرم‌ ‌‬
‫‌‬
‫جدٍل ‪ -9‬هتغیسّای تعد فسایٌدّا ٍ شاخصِ اکتشاف‬
‫‪ -1‬ضىاخت‬
‫محقق‬
‫متغییزَا‬
‫ا‪ٞ‬یٕت‌ث‪‌ٝ‬خؿتد‪‌ٛ‬ثطای‌اعالفبت‌‬
‫خب٘ؿ‪ٚ‌،‌)‌2005(‌ٖٛ‬يى‪ٙ‬ع‌‬
‫‪ٚ‬ضی‪ٞ‬بی‌خسيس‌‬
‫پبيف‌ٔحیظ‌ثطای‌ف‪ٙ‬ب ‌‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫ضفبيت‌‌وبُٔ‌‪‌ٚ‬نطير‌ض‪٘ٚ‬س‪ٞ‬بی‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضيه‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫‪ٚ‬ضی‪ٞ‬ب‌زض‌ٔ‪ٙ‬بثـ‌ذبضخی‬
‫ضنس‌خعئیبت‌ف‪ٙ‬ب ‌‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫اعالؿ‌اظ‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌ذبضخی‬
‫‪ -2‬اكتساب‬
‫ثبظ‌ث‪ٛ‬زٖ‌٘ؿجت‌ث‪ٔ‌ٝ‬حیظ‬
‫ِیٗ(‪‌،‌)‌2001‬خب٘ؿ‪‌ٖٛ‬‬
‫زا٘ف‌ضلبثت‬
‫ِیٗ‌(‪٘‌،‌)‌2001‬یئت‪‌ٛ‬‬
‫‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ا٘بيی‪ٞ‬بی‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضا٘‪ٝ‬‬
‫‌‬
‫ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٝ‬زاذّی‌ؽطفیت‪ٞ‬ب‌‬
‫‌‬
‫آثط‪ٚ‬ؾب‌‪‌ٚ‬و‪ٙ‬سضؼ‌‬
‫پط‪ٚ‬غ‪ٜٞ‬بی‌تحمیمبتی‌ٔكتطن‌ثب‌ٔ‪ٛ‬ؾؿبت‌تحمیمبتی‌‬
‫‌‬
‫خب٘ؿٗ‌(‪‌‌)‌2005‬‬
‫تجبزَ‌اعالفبت‌‪‌ٚ‬تدطث‪‌ٝ‬زض‌زاذُ‌‪ٕٞ‬بٖ‌ن‪ٙ‬قت‬
‫‪ٚ‬يى‪ٙ‬ع(‪)‌2004‬‬
‫‪ -3‬جذب‬
‫خصة‌فٗ‌آ‪ٚ‬ضی‬
‫خب٘ؿٗ(‪ٔ‌ٚ)2005‬بت‪ٛ‬ؾیه‌‬
‫ٔ‪ٙ‬بثـ‌ا٘ؿب٘ی‬
‫‪ٞ‬بيت‪‌،‌)2005(‌ٖٛ‬و‪ٚٛ‬ز‪‌ٚ‬‬
‫تقییٗ‌ٔقیبض‪ٞ‬بی‌‌ن‪ٙ‬قتی‬
‫‌‬
‫تی‌(‪‌) 2006‬‬
‫ٔكبضوت‌زض‌اقبف‪‌ٝ‬زا٘ف‬
‫آضث‪ٛ‬ؾب‌(‪‌)‌2007‬‬
‫‪‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‌‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫خب٘ؿٗ‌(‪‌2005‬‬
‫تك‪ٛ‬يك‌وبضو‪ٙ‬بٖ‌ث‪‌ٝ‬ت‪ِٛ‬یس‌زا٘ف‬
‫ث‪٘ٛ‬تیؽ‌(‪)‌2002‬‬
‫ٔسيطيت‌زا٘ف‬
‫ؾ‪ِٛ‬عوی‌(‪)‌2005‬‬
‫ؽطفیت‌ا٘غجبق‌زا٘ف‬
‫و‪ِٛ‬ی‪ٙ‬ع‌‪‌ٚ‬اؾٕیت‌(‪‌)2006‬‬
‫حض‪ٛ‬ض‌زض‌ز‪ٚ‬ض‪ٜٞ‬بی‌آٔ‪ٛ‬ظقی‌‬
‫‌‬
‫٘مف‌يه‌ٔسَ‌ذ‪ٛ‬ة‌ثطای‌ت‪ٛ‬ظيـ‌زا٘ف‌‬
‫ِی‌(‪‌،‌)‌2006‬ؾ‪ِٛ‬عوی‌‬
‫‪ٚ‬ضی‪ٞ‬بی‌خسيس‌ثب‌ايس‪‌ٜ‬‬
‫ت‪ٛ‬ا٘بيی‌ٔغبثمت‌ٔ‪ٙ‬ؾٓ‌ٔب‌ثیٗ‌ف‪ٙ‬ب ‌‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫اقتطان‌ٌصاضی‌زا٘ف‬
‫ِیبئ‪ِ‌ٚٛ‬یٗ‌(‪‌،)‌2007‬‬
‫ث‪‌ٝ‬ضؾٕیت‌ق‪ٙ‬بذتٗ‌ؾطيـ‌ؾ‪ٛ‬زٔ‪ٙ‬سی‌زا٘ف‌خسيس‌‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫ذ‪ٛ‬ز‌آٌب‪ٞ‬ی‌ؾبظٔب٘ی‬
‫اؾسی‪ٛٙ‬ؾب‌(‪‌)‌2007‬‬
‫ت‪ٛ‬ا٘بيی‌٘یط‪ٚ‬ی‌ا٘ؿب٘ی‌زض‌اقتطان‌ٌصاضی‌ترهم‌‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫ٔیعاٖ‌اضتجبعبت‌غیط‌ضؾٕی‬
‫ق‪)‌2005(‌ٛ‬‬
‫لبثّیت‌تدسيس‌زا٘ف‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫ض‪ٚ‬اثظ‌ٔتمبعـ‌ثطای‌تجبزَ‌زا٘ف‌‪‌،‬ايس‪‌ٜ‬ؾبظی‌‪‌ٚ‬حُ‌ٔكىالت‬
‫اقٕیست(‪)‌2005‬‬
‫خصة‌زا٘ف‌اظ‌ٔ‪ٙ‬بثـ‌ضؾٕی‌‪‌ٚ‬غیط‌ضؾٕی‌حطف‪‌ٝ‬ای‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫اؾتفبز‪‌ٜ‬ظيبز‌فٗ‌آ‪ٚ‬ضی‌اظ‌ٔ‪ٙ‬بثـ‌ذبضخی‌‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫ؾبظٔب٘س‪ٞ‬ی‌خّؿبت‌‪ٚ‬يػ‪‌ٜ‬ثب‌قطوبی‌ذبضخی‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫تقبٔالت‌ٔ‪ٙ‬ؾٓ‌ثب‌٘‪ٟ‬بز‪ٞ‬بی‌ذبضخی‌ثطای‌زا٘ف‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضيه‬
‫تی‪ٛ‬ا٘ب‌(‪‌)‌2005‬‬
‫ا٘تمبَ‌زا٘ف‌فٗ‌آ‪ٚ‬ضی‌زض‌پبؾد‌ث‪‌ٝ‬فطنت‪ٞ‬بی‌وؿت‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‬
‫‌‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫جدٍل ‪ -10‬هتغیسّای تعد فسایٌدّا ٍ شاخصِ ًگْدازی ٍ تاشآزایی‬
‫حفظ ي وگُداری‬
‫كاربزد‬
‫‌‬
‫ث‪ٟ‬ط‪ٜ‬ثطزاضی‌اظ‌زا٘ف‌خسيس‬
‫خب٘ؿٗ‌(‪‌)2005‬‬
‫اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌تدطث‪ٝ‬‬
‫ِ‪ٛٙ‬وؽ‌‪‌ٚ‬وی‪‌‌)2004‌(‌ًٙ‬‬
‫ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٝ‬اذتطاؿ‌ثجت‌قس‪‌(‌ٜ‬پت‪ٙ‬ت‌)‬
‫خ‪ٛ‬ضج‌(‪٘‌،‌)‌2001‬ؿتب‌(‪)1999‬‬
‫پیكٍبٔی‌‪‌ٚ‬پیكط‪‌ٚ‬ث‪ٛ‬زٖ‌زض‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌‬
‫خب٘ؿٗ‌(‪)‌2005‬‬
‫تجسيُ‌ايس‪ٜٞ‬بی‌خسيس‌ث‪‌ٝ‬پت‪ٙ‬ت‬
‫‌‬
‫خب٘ؿٗ‌(‪)‌2005‬‬
‫حٕبيت‌اظ‌ت‪ٛ‬ؾق‪ٕٞٝ٘ٛ٘‌ٝ‬بی‌ا‪ِٚ‬ی‪ٝ‬‬
‫‌‬
‫٘بثیؿبٖ‌(‪)‌1999‬‬
‫اتربش‌فٗ‌آ‪ٚ‬ضی‪ٞ‬بی‌خسيس‬
‫‌‬
‫خب٘ؿٗ‌‌‪ِ‌،‬یبئ‪)‌2006(‌ٛ‬‬
‫ؾبظٌبضی‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‌ثب‌زا٘ف‌خسيس‬
‫خب٘ؿٗ‌(‪ِ‌،‌)‌2005‬یبئ‪‌ٛ‬‬
‫حفؼ‌زا٘ف‪ٞ‬بی‌ٔطتجظ‌‪ٛٔ‌ٚ‬ضز‌٘یبظ‌‬
‫‌‬
‫فبِط‌(‪)2000‬‬
‫افٕبَ‌ٔ‪ٙ‬ؾٓ‌فٗ‌آ‪ٚ‬ضی‌زض‌ٔحه‪ٛ‬الت‌خسيس‌‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫تّمی‌زا٘ف‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضا٘‪٘‌ٝ‬یط‪ٚ‬ی‌ا٘ؿب٘ی‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌ٔطاخـ‌آي‪ٙ‬س‪‌ٜ‬‬
‫‪ٚ‬ض‪ٞ‬یؽ‌‪ٞ‌ٚ‬بضوط‌(‪)2000‬‬
‫ايدبز‌اضتجبط‌ثب‌زا٘ف‌ٔطث‪ٛ‬ع‪‌ٝ‬زض‌ؾطاؾط‌ؾغر‌فقبِیت‬
‫‪ٞ‬بثط(‪‌،‌)1991‬ؾ‪ِٛ‬عوی‬
‫ز٘جبِ‪‌ٝ‬ض‪ٚ‬ی‌اظ‌ض‪ٚ‬يىطز‌پیٍیطی‌ضا‪ٟٞ‬بی‌ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬ثطزاضی‌ث‪ٟ‬تط‌اظ‌‬
‫فٗ‌آ‪ٚ‬ضی‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫٘ؾط‌ذجطٌبٖ‬
‫ٔسيطيت‌زا٘ف‌زاذّی‬
‫باسآرایی‬
‫فقبَ‌قسٖ‌زا٘ف‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ا٘بيی‌ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬اظ‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌خسيس‌‬
‫ؾیس‪ٌّٚ‌،‌)‌2007(‌ٚ‬طظ‬
‫أىبٖ‌تدعي‪‌ٚ‌ٝ‬تحّیُ‌ؾطيـ‌تغییط‌ات‌ثب‌فٗ‌آ‪ٚ‬ضی‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‬
‫ث‪٘ٛ‬تیؽ‌(‪)‌2002‬‬
‫فطنت‪ٞ‬بی‌خسيس‌ثب‌فٗ‌آ‪ٚ‬ضی‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‬
‫‌‬
‫أىبٖ‌زضن‌ؾطيـ‌‬
‫ِیبئ‪)‌2006(‌ٛ‬‬
‫‌‬
‫جدٍل ‪ -11‬هتغیسّای تعد فسایٌدّا ٍ شاخصِ تحَل ٍ تْسُ‌تسدازی‬
‫ظزفیت اوتقال ي تغییز‬
‫لبثّیت‌٘‪ٛ‬ؾبظی‬
‫خب٘ؿٗ‌(‪‌)‌2005‬‬
‫ؽطفیت‌ؾبظٌبضی‬
‫خب٘ؿٗ‌(‪٘‌،‌)‌2005‬یئت‪‌ٛ‬‬
‫تجبزَ‌اعالفبت‌فّٕی‌‪‌ٚ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضا٘‪ٝ‬‬
‫خب٘ؿٗ‌(‪‌،‌)‌2005‬تی‌‪‌2006-‬‬
‫يىسبضچ‪‌ٝ‬ؾبظی‌تحمیك‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪ٝ‬‬
‫‪ٚ‬يسي‪‌)‌2006(‌ًٙ‬‬
‫‪ٕٞ‬ب‪ٍٙٞ‬ی‌تالـ‪ٞ‬بی‌‬
‫‌‬
‫خٕقی‬
‫ا٘تمبَ‌زا٘ف‪ٞ‬بی‌‌ٔجت‪ٙ‬ی‌ثط‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌اعالفبت‌‬
‫‌‬
‫٘یئت‪‌)‌2005‌(ٛ‬خب٘ؿٗ‌‬
‫‪ -1‬ضایستگیَای تعاملی ي بیزيوی‬
‫ؽطفیت‌ت‪ِٛ‬یس‌‪‌ٚ‬ا٘تمبَ‌‬
‫زا٘ف‌ذبضخی‌‬
‫ق‪ٙ‬بذت‌ؾطيـ‌‌فطنت‪ٞ‬بی‌وؿت‌‪‌ٚ‬وبض‌ثب‌زا٘ف‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‌‬
‫‌‬
‫خب٘ؿٗ‌(‪‌،‌)‌2005‬الضؾٗ‬
‫جدٍل ‪ -12‬هتغیسّای تعد قاتلیت‌‬
‫آٔ‪ٛ‬ظـ‌ث‪ٔٛ‬ی‬
‫تدطث‪‌ٝ‬ؾطٔبي‪ٞٝ‬بی‌ا٘ؿب٘ی‬
‫‌‬
‫زاقتٗ‌ؾطٔبي‪ٞٝ‬بی‌ا٘ؿب٘ی‬
‫‌‬
‫ا٘تكبض‌ث‪ٔٛ‬ی‌ذاللیت‌‪ٛ٘‌ٚ‬آ‪ٚ‬ضی‬
‫٘ف‪ٛ‬شپصيطی‌ؾبذتبض‌التهبزی‌‪‌ٚ‬اختٕبفی‬
‫‪ٕٞ‬ىبضی‌آؾبٖ‌ث‪ٔٛ‬ی‬
‫خ‪ٟ‬ت‌ٌیطی‌اؾتطاتػيه‌ث‪ٔٛ‬ی‬
‫حٕبيت‌ٔسيطيت‌فٕ‪ٔٛ‬ی‬
‫اعالفبت‌ث‪‌ٓٞ‌ٝ‬پی‪ٛ‬ؾت‪‌ٚ‌ٝ‬ذسٔبت‌زا٘ف‬
‫ذسٔبت‌حٕبيت‌خٕقی‌‪‌ٚ‬آٔ‪ٛ‬ظـ‌ثطای‌تحمیك‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪ٝ‬‬
‫‪ٕٞ‬ب‪ٍٙٞ‬ی‌فٕ‪ٔٛ‬ی‌ٔحیظ‬
‫افتجبض‌ٔحیغی‌‬
‫ايدبز‌اضتجبط‌ٔیبٖ‌زا٘ف‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‌‪‌ٚ‬ثی‪ٙ‬ف‌خسيس‬
‫پب‪‌)‌2006(‌ِٛٚ‬‬
‫‪ -2‬ظزفیتَای داخلی‬
‫اؾتفبز‪ٛٞ‌ٜ‬قٕ‪ٙ‬سا٘‪‌ٝ‬اظ‌اعالفبت‌زاذّی‌‪‌ٚ‬ذبضخی‬
‫تی‪ٛ‬ا٘ب‌(‪‌)‌2005‬‬
‫ؾیؿتٓ‌‪‌ٚ‬فط‪ٛ٘‌ًٙٞ‬آ‪ٚ‬ضا٘‪ٝ‬‬
‫ت‪ٙ‬بؾت‌وبضو‪ٙ‬بٖ‌ثب‌ا‪ٞ‬ساف‌يبزٌیطی‬
‫تق‪ٟ‬س‌٘یط‪ٚ‬ی‌ا٘ؿب٘ی‌ث‪ٛ٘‌ٝ‬آ‪ٚ‬ضی‬
‫حٕبيت‌ٔسيطيتی‌ثطای‌يبزٌیطی‬
‫عطاحی‌ؾبظٔب٘ی‌ثطای‌يبزٌیطی‬
‫ؾطٔبي‪ٌ‌ٝ‬صاضی‌تحمیك‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪ٝ‬‬
‫قىُ‌ٌیطی‌ايس‪ٜٞ‬ب‌ت‪ٛ‬ؾظ‌ض‪ٚ‬اثظ‌ٔتمبعـ‬
‫‌‬
‫و‪ِٛ‬ی‪ٙ‬ع‌‪‌ٚ‬اؾٕیت‌(‪‌)‌2006‬‬
‫زيس‌ٔسيطيت‌اظ‌اضتجبط‌يبزٌیطی‌‪ٔ‌ٚ‬عيت‌ضلبثتی‬
‫فبضَ‌(‪‌،‌)‌2000‬تئ‪‌)‌2006(‌ٛ‬‬
‫اثعاض‌اضتمبی‌زا٘ف‌ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌افعايف‌ضلبثت‌‌‬
‫‪ٞ‬بن‌(‪)‌2006‬‬
‫زضٌیطی‌وبضٔ‪ٙ‬ساٖ‌زض‌آٔ‪ٛ‬ظـ‌‪‌ٚ‬يبزٌیطی‌‬
‫‪ٞ‬بن‌(‪ٛ٘‌،‌)2006‬يؽ‌‬
‫اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌پبيٍب‪‌ٜ‬زا٘ف‌ثطای‌افعايف‌ثی‪ٙ‬ف‬
‫ث‪٘ٛ‬تیؽ‌(‪ٞ‌،‌)2002‬بن‌‬
‫ت‪ٛ‬ا٘بيی‌ؾبذتبض‌ؾبظی‬
‫ِیبئ‪)‌2007(‌ٛ‬‬
‫اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌زا٘ف‌خسيس‌زض‌فقبِیت‌‪ٞ‬ب‬
‫چب‪)2006(‌ِٛٚ‬‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫‪‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫‌‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫ا ت‬
‫‪4‬‬
‫ا‬
‫ا‬
‫اب‬
‫ا‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪9‬‬
‫‪10‬‬
‫‪11‬‬
‫‪12‬‬
‫جذ ب‬
‫فز ی د ا‬
‫ت‬
‫و‬
‫ت زه تزداری‬
‫ت زه تزداری‬
‫دگزگونی‬
‫‪17‬‬
‫‪16‬‬
‫‪15‬‬
‫‪13‬‬
‫‪14‬‬
‫تاسارایی‬
‫ظزفیت جذب‬
‫نگ د ا ر ی‬
‫‪18‬‬
‫تاس رایی‬
‫‪19‬‬
‫‪20‬‬
‫نگ د ا ر ی‬
‫ا‬
‫ای‬
‫ات یت‬
‫گی ای تعام ی‬
‫تیز نی‬
‫ا‬
‫ظزفیت‬
‫ای دا‬
‫ی‬
‫گی ت‬
‫ج عی‬
‫ظزفیت تو ید ان‬
‫ارجی‬
‫دان‬
‫ای‬
‫ا‬
‫‪21‬‬
‫‪22‬‬
‫‪23‬‬
‫‪24‬‬
‫‪25‬‬
‫‪26‬‬
‫‪27‬‬
‫‪28‬‬
‫‪29‬‬
‫شکل‪ -1‬هدل هفَْهی اٍلیِ ظسفیت جرب‬
‫روش تحقیق‬
‫زض‌ايٗ‌تحمیك‌٘‪ٟ‬بيتبً ‌ايٗ‌پطؾف‌و‪‌ ٝ‬اثقبز‌انّی‌‪‌ ٚ‬وّیسی‌تأثیطٌصاض‌‬
‫‪ٞ‬ب‌ٔیثبقس ‌پبؾد‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫بز‌‪‌ٚ‬قبذه‪ٝ‬‬
‫ؽطفیت‌خصة ‌زض ‌ٔحیظ‌٘ب٘‪‌ٛ‬ايطاٖ‌وساْ ‌اثق‬
‫زاز‪‌ٜ‬ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س‌قس‪‌.‬ثب‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬اي‪ٙ‬ى‪‌ٝ‬اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌اثتسايی‌و‪‌ٝ‬زض‌قىُ‌‪٘‌1‬یع‌ث‪‌ٝ‬‬
‫آٖ ‌اقبض‪ٌ‌ ٜ‬طزيس ‌زض ‌ثیكتط ‌ٔطاحُ ‌ث‪‌ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت ‌ویفی ‌‪‌ ٚ‬ثب ‌وٕه ‌ذجطٌبٖ‌‬
‫ٔیقس‪‌،‬عجك‌تقطيف‌زض‌‬
‫ٔیثبيؿت‌تقطيفی‌اظ‌ذجطٌبٖ‌اضائ‪‌ ‌ٝ‬‬
‫ن‪ٛ‬ضت‌پصيطفت‌ ‌‬
‫فطضیبت‌ايٗ‌تحمیك‪‌ ،‬ذجطٌبٖ‌زض‌ايٗ‌تحمیك ‌ثقس‌اظ‌ا٘تربة‌اثقبز‌ا‪ِٚ‬ی‪‌ٝ‬اظ‌‬
‫ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌‪‌ٚ‬ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌عطاحی‌يه‌ٔسَ‌اثتسايی‌‪‌ٚ‬تهحیر‌اثقبز‌زض‌‬
‫خطيبٖ ‌تحمیك ‌لطاض ‌ٌطفت‪‌ٝ‬ا٘س‪‌ .‬زض ‌ذه‪ٛ‬ل ‌تقساز‌ذجطٌبٖ ‌‪٘‌ ٚ‬ح‪‌ ٜٛ‬ا٘تربة‌‬
‫آ٘‪ٟ‬ب ‌ثبيس‌ثیبٖ‌ٕ٘‪ٛ‬ز‌و‪‌ٝ‬اثقبز‌ثطای‌٘ؾط‌ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ی‌ث‪‌ٝ‬يىی‌اظ‌اؾبتیس‌ٔغطح‌زض‌‬
‫ظٔی‪ٔ‌ٝٙ‬سيطيت‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌ 1‬اضائ‪ٌ‌ٝ‬طزيس ‌‪‌ٚ‬ثقس‌اظ‌٘ؾطذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ی‌اظ‌ايكبٖ‪‌،‬ذجط‪‌ٜ‬‬
‫ثقسی‌ت‪ٛ‬ؾظ‌‪ٕٞ‬یٗ‌ٔحمك‌ا٘تربة‌‪ٔ‌ٚ‬قطفی‌ٌطزيس‌ثقس‌اظ‌اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ث‪‌10‌ٝ‬‬
‫٘فط ‌اظ ‌ذجطٌبٖ ‌و‪ٍٕٞ‌ ٝ‬ی ‌ث‪‌ ٝ‬ايٗ ‌ض‪ٚ‬ـ ‌ا٘تربة ‌ٌطزيس٘س ‌ٔكب‪ٞ‬س‪ٌ‌ ٜ‬طزيس‌‬
‫زيٍط‌تغییط‌ذبنی‌زض‌ٔسَ‌قىُ‌ٌطفت‪‌ٝ‬اثتسايی‌‪‌ٚ‬اثقبز‌زض‌٘ؾط‌ٌطفت‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬‬
‫ايدبز‌ٕ٘یٌطزز‌ِصا‌تقساز‌ذجطٌبٖ‌‪٘‌10‬فط‌ا٘تربة‌ٌطزيس‪‌.‬ثب‌زض‌٘ؾط‌ٌطفتٗ‌‬
‫‌‬
‫اثقبز‌اؾترطاخی‌‪ٔ‌ٚ‬سَ‌اثتسايی‌و‪‌ٝ‬ثب‌ض‪ٚ‬يىطز‌ض‪ٚ‬يف‌٘ؾطي‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬زؾت‌آٔس‪‌،‬‬
‫اثقبز ‌ثطای ‌اؾترطاج ‌ٔسَ ‌٘‪ٟ‬بيی ‌(تأيیس ‌ٔسَ ‌اثتسايی ‌ذجطٌبٖ) ‌ت‪ٛ‬ؾظ‌‬
‫پطؾك‪ٙ‬بٔ‪ٛٔ‌ٝ‬ضز‌اضظيبثی‌لطاض‌ٌطفت‪‌ٚ‌ٝ‬ثب‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌ذط‪ٚ‬خی‪ٞ‬بی‌ث‪‌ٝ‬زؾت‌‬
‫‌‬
‫(زض‌‪ٞ‬ط‌ٔطحّ‪‌ٝ‬ثطای‌تقییٗ‌اثقبز‌‪ٌٛ‌ٚ‬ي‪ٞٝ‬ب‌اظ‌‬
‫‌‬
‫آٔس‪‌ٚ‌ٜ‬تحّیُ‌فبّٔی‌اوتكبفی‌‬
‫ٔیق‪ٛ‬ز)‌‬
‫ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌‪ٔ‌ٚ‬سَ‌اثتسايی‌اؾترطاخی‌اظ‌ازثیبت‌وٕه‌ٌطفت‪‌ ‌ ٝ‬‬
‫ٔسَ‌اضظيبثی‌‪ٔ‌ٚ‬سِی‌٘‪ٟ‬بيی‌اضائ‪ٌ‌ٝ‬طزيس‪ٔ‌.‬سَ‌ثب‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌ٔسَ‌ٔقبزالت‌‬
‫ؾبذتبضی‌ثطای‌اضظيبثی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ق‪ٙ‬بؾبيی‌تبثیطات‌‪ٔ‌ٚ‬كرم‌ٕ٘‪ٛ‬زٖ‌ا‪ٕٞ‬یت‌‬
‫‪1‬‬
‫‌زوتط‌ٔ‪ٟ‬سی‌ٔحٕسی‌اؾتبزيبض‌زا٘كىس‪‌ٜ‬فّ‪‌ٚ‌ْٛ‬ف‪ٛ٘‌ٖٛٙ‬يٗ‌زا٘كٍب‪‌ٜ‬ت‪ٟ‬طاٖ‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ ‌زض ‌شيُ ‌ث‪‌ٝ‬‬
‫اثقبز ‌ٔ‪ٛ‬ضز ‌ؾ‪ٙ‬د‪‌ ٝ‬لطاض ‌ٌطفت‪ٔ‌ 3‌ .‬طحّ‪‌ ٝ‬اظ‌تحمیك‌ضا ‌ ‌‬
‫اذتهبض‌ثیبٖ‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌:‬‬
‫ٔطحّ‪‌ ٝ‬ا‪‌ :َٚ‬ثطضؾی ‌ازثیبت ‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ ‌‪‌ ٚ‬اؾترطاج ‌اثقبز ‌‪‌ ٚ‬عطاحی ‌ٔسَ‌‬
‫ا‪ِٚ‬ی‪‌ ٝ‬ث‪‌ ٝ‬ض‪ٚ‬ـ ‌ویفی ‌(ض‪ٚ‬يف ‌٘ؾطي‪‌ ،)ٝ‬اثعاض ‌ٔ‪ٛ‬ضز ‌اؾتفبز‪‌ ٜ‬زض ‌ايٗ ‌ٔطحّ‪‌ٝ‬‬
‫ثطضؾی‌اؾ‪ٙ‬بز‌‪‌ٚ‬خبٔق‪‌ٝ‬آٔبضی‌٘یع‌ٔمبالت‌‪‌ٚ‬وتت‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز ‌زض‌ثحث‌ؽطفیت‌‬
‫یثبقس‪.‬‬
‫خصة‌ٔ ‌‬
‫ٔطحّ‪‌ ٝ‬ز‪ٔ :ْٚ‬طحّ‪‌ ٝ‬افتجبض ‌ؾ‪ٙ‬دی ‌ٔسَ ‌ث‪ٚ‌ ٝ‬ؾیّ‪‌ ٝ‬ض‪ٚ‬ـ ‌ویفی ‌(ٌط‪‌ٜٚ‬‬
‫‪‌ٚ‬ض‪ٚ‬ـ‌ٕ٘‪ٌٝ٘ٛ‬یطی‌ٌّ‪‌ِٝٛ‬ثطفی‌ث‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬‬
‫‌‬
‫وب٘‪٘ٛ‬ی)‌‪‌،‬اثعاض‌ٔ‪ٛ‬ضز‌اؾتفبز‪ٔ‌ٜ‬هبحج‪‌ٝ‬‬
‫اؾت‪.‬‬
‫ٔطحّ‪‌ٝ‬ؾ‪‌:ْٛ‬پیٕبيف‌‪‌ٚ‬ثبظثی‪ٙ‬ی‌ٔسَ‌ث‪ٚ‌ٝ‬ؾیّ‪‌ٝ‬ض‪ٚ‬ـ‌وٕی‌پیٕبيكی‌‬
‫(اظ‌ٔسَ‌ٔقبزالت‌ؾبذتبضی‌اوتكبفی‌اؾتفبز‪ٌ‌ ٜ‬طزيس‪‌ٚ‌ٜ‬زض‌‪ٞ‬ط‌ٔطحّ‪‌ ٝ‬زض‌‬
‫تقییٗ ‌تقساز ‌اثقبز ‌اظ ‌ازثیبت ‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ ‌‪ٔ‌ ٚ‬سَ ‌اثتسايی ‌ث‪ٟ‬ط‪ٌ‌ ٜ‬طفت‪‌ ٝ‬قس‪‌ٜ‬‬
‫اؾت)‪‌،‬ثطای‌عطاحی‌ٔسَ‌اظ‌ٔسَ‌ٔقبزالت‌ؾبذتبضی‌اؾتفبز‪‌ٜ‬قس‪‌ٜ‬اؾت‪‌،‬‬
‫ٔیثبقس‪.‬‬
‫اثعاض‌ٔ‪ٛ‬ضز‌اؾتفبز‪٘‌ٜ‬طْ‌افعاض‌اؼ‌پی‌اؼ‌اؼ ‌‪ِ‌ٚ‬یعضض‌ ‌‬
‫ٌ‪ٛ‬ي‪ٞٝ‬بی‌ا٘تربة‌ٌطزيس‪‌ٜ‬زض‌ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌و‪‌ٝ‬زض‌ٔسِی‌اثتسايی‌اضائ‪‌ٝ‬‬
‫‌‬
‫ٌطزيس‪‌ٜ‬ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌اضظيبثی‌ت‪ٛ‬ؾظ‌پطؾك‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ثؿت‪‌ٚ‌ٝ‬زض‌‪‌ 29‬ؾؤاَ‌(ض‪ٚ‬ـ‌‬
‫ِیىطت) ‌ٔ‪ٛ‬ضز ‌ؾ‪ٙ‬دف ‌لطاض ‌ٌطفت‪‌ .‬زض ‌ايٗ ‌تحمیك‪‌ ،‬ثطای ‌ثطضؾی ‌ض‪ٚ‬ايی‌‬
‫ٔحت‪ٛ‬ا‪‌،‬اثتسا‌ؾقی‌قس‪‌ٜ‬اظ‌پطؾك‪ٙ‬بٔ‪ٞٝ‬بی‌ٔطتجظ‌ث‪ٟ‬ط‪ٌ‌ٜ‬طفت‪‌ٝ‬ق‪ٛ‬ز‪‌ٚ‌،‬ثب٘یب‌اظ‌‬
‫‌‬
‫٘ؾطات‌اؾبتیس‌‪‌ٚ‬ذجطٌبٖ‌و‪٘‌ٝ‬ح‪‌ٜٛ‬ا٘تربة‌آ٘‪ٟ‬ب‌زض‌ض‪ٚ‬ـ‌تحمیك‌شوط‌ٌطزيس‌‬
‫٘یع‌اؾتفبز‪‌ٜ‬قس‪‌ٜ‬اؾت‪‌.‬عجك‌اعالفبت‌ث‪‌ٝ‬زؾت‌آٔس‪‌ٜ‬اظ‌ؾتبز‌٘ب٘‪‌ٛ‬زض‌ايطاٖ‌‬
‫حس‪ٚ‬ز‌‪ٔ‌ 2000‬حمك‌وبضق‪ٙ‬بؼ‌اضقس‌‪‌ٚ‬زوتطی‌زض‌ظٔی‪‌ٝٙ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌٘ب٘‪‌ٛ‬زض‌‬
‫زا٘كٍب‪ٜٞ‬بی‌وك‪ٛ‬ض‌ٔكغ‪‌َٛ‬ث‪‌ٝ‬تحمیك‌‪‌ٚ‬پػ‪ٞٚ‬ف‌‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‌‪‌ٚ‬ثیف‌اظ‌‪‌3500‬‬
‫‌‬
‫پبيبٖ‌٘بٔ‪‌ٝ‬تحهیالت‌تىٕیّی‌زض‌ايٗ‌ظٔی‪‌ٝٙ‬ا٘دبْ‌قس‪‌ٜ‬اؾت‪ .‬حس‪ٚ‬ز‌‪‌30‬‬
‫قطوت‌ثعضي‌‪‌ٚ‬و‪ٛ‬چه‌ث‪‌ٝ‬ت‪ِٛ‬یس‌ٔحه‪ٛ‬الت‌ٔجت‪ٙ‬ی‌ثط‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌٘ب٘‪ٔ‌ٛ‬كغ‪‌َٛ‬‬
‫‪‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‌‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‌‪‌ٚ‬ثطذی‌اظ‌ٔحه‪ٛ‬الت‌آ٘‪ٟ‬ب‌ث‪‌ٝ‬ثبظاض‪ٞ‬بی‌ذبضخی‌نبزض‌ٔیق‪ٛ‬ز‪ .‬ثیف‌‬
‫‌‬
‫اظ‌‪ ‌70‬قطوت‌و‪ٛ‬چه‌‪ٔ‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾظ‌زض‌حبَ‌ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٝ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌ثطای‌‪ٚ‬ض‪ٚ‬ز‌ث‪‌ٝ‬ثبظاض‌‬
‫‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س‪‌.‬خبٔق‪‌ٝ‬آٔبضی‌ثب‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬اي‪ٙ‬ى‪‌ٝ‬خطيبٖ‌ايٗ‌تحمیك‌ثطضؾی‌ؽطفیت‌‬
‫ثبقس‪‌،‬قطوت‪ٞ‬بی‌‬
‫‌‬
‫تدبضیؾبظی‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی ‌ ‌‬
‫ٔی‬
‫‌‬
‫ه‪ٞٝ‬بی‌‬
‫خصة‌و‪‌ٝ‬يىی ‌اظ‌قبذ ‌‬
‫‪‌.‬ؽجك‌ثطضؾی‪ٞ‬بی‌ن‪ٛ‬ضت‌‬
‫‌‬
‫ٔكغ‪‌َٛ‬زض‌ح‪ٛ‬ظ‪٘‌ ٜ‬ب٘‪‌ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌زض‌٘ؾط‌ٌطفت‪‌ٝ‬قس‬
‫پصيطفت‪‌ٝ‬حس‪ٚ‬زا‌‪٘‌800‬فط‌اظ‌وبضق‪ٙ‬بؾبٖ‌‪‌ٚ‬ذجطٌبٖ‌زض‌ايٗ‌ح‪ٛ‬ظ‪ٔ‌ٜ‬كغ‪‌َٛ‬ث‪‌ٝ‬‬
‫ٔیثبق‪ٙ‬س‪‌ .‬حدٓ ‌ٕ٘‪ٔ‌ ٝ٘ٛ‬غّ‪ٛ‬ة ‌ثب ‌اؾتفبز‪‌ ٜ‬اظ ‌فطٔ‪‌ َٛ‬و‪ٛ‬وطاٖ‌‬
‫فقبِیت ‌ ‌‬
‫=‪‌ٚ‌)‌n‬ثب‌ذغبی‌‪‌5‬زضنس‌حس‪ٚ‬ز‌‪٘‌255‬فط‌ٔحبؾج‪ٌ‌ٝ‬طزيس‪‌.‬ثب‌زض‌‬
‫(‌‬
‫٘ؾط ‌ٌطفتٗ ‌تقساز ‌ٔ‪ٛ‬ضز ‌٘یبظ ‌‪‌ ٚ‬ثب ‌ت‪ٛ‬خ‪‌ ٝ‬ث‪ٔ‌ ٝ‬یعاٖ ‌احتٕبِی ‌ثبظٌكت‌‬
‫پطؾك‪ٙ‬بٔ‪ٞٝ‬ب ‌تقساز ‌‪‌ 600‬پطؾك‪ٙ‬بٔ‪‌ ٝ‬ت‪ٛ‬ظيـ ‌ٌطزيس ‌(پطؾك‪ٙ‬بٔ‪ٞ‌ٝ‬ب ‌اظ ‌ؾ‪‌ٝ‬‬
‫‌‬
‫عطيك ‌اضؾبَ ‌ت‪ٛ‬ؾظ ‌ايٕیُ‪‌ ،‬لطاض ‌ٌطفتٗ ‌زض ‌پبيٍب‪‌ ٜ‬زاز‪‌ ٜ‬اِىتط‪٘ٚ‬یىی ‌‪‌ٚ‬‬
‫پطؾك‪ٙ‬بٔ‪‌ ٝ‬چبح ‌قس‪‌ ٜ‬زض ‌ٌطز‪ٕٞ‬بيی ‌قطوت‌‪ٞ‬بی ‌٘ب٘‪‌ ٛ‬زض ‌ٕ٘بيكٍب‪‌ ٜ‬ثیٗ‌‬
‫پطؾك‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬خٕـآ‪ٚ‬ضی‌‬
‫‌‬
‫إِّّی‌ن‪ٙ‬قت‌٘ب٘‪‌ٛ‬ت‪ٛ‬ظيـ‌ٌطزيس)‪‌،‬اظ‌ايٗ ‌تقساز‌‪‌ 276‬‬
‫‪ٛٔ‌ٚ‬ضز‌ثطضؾی‌لطاض‌ٌطفت‪‌.‬‬
‫‌‬
‫روایی و پایایی‬
‫ر ایی (اع ثار)‬
‫اثتسا‌ؾقی‌قس‪‌ٜ‬اظ‌پطؾك‪ٙ‬بٔ‪ٞٝ‬بی‌ٔطتجظ‌ث‪ٟ‬ط‪ٌ‌ٜ‬طفت‪‌ٝ‬ق‪ٛ‬ز‌‪‌ٚ‬اظ‌٘ؾطات‌‬
‫‌‬
‫اؾبتیس ‌‪‌ ٚ‬ذجطٌبٖ ‌٘یع ‌ثسيٗ ‌ٔ‪ٙ‬ؾ‪ٛ‬ض ‌اؾتفبز‪‌ ٜ‬قس‪‌ ٜ‬اؾت‪‌ .‬اظ ‌تحّیُ ‌فبّٔی‌‬
‫اوتكبفی ‌٘یع ‌ثطای ‌ثطضؾی‌ض‪ٚ‬ايی ‌ؾبظ‪‌ ٜ‬زض ‌ثرف ‌ز‪‌ ٚ‌ ْٚ‬ثطای ‌تأيیس ‌ٔسَ‌‬
‫اؾتفبز‪‌ ٜ‬قس‪‌ ٜ‬اؾت‪‌ .‬زض ‌ذه‪ٛ‬ل ‌ٔسَ ‌پیك‪ٟٙ‬بزی ‌ث‪‌ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت ‌ٌبْ ‌ث‪ٌ‌ ٝ‬بْ‌‬
‫ٔسَ‌ث‪ٟ‬ج‪ٛ‬ز‌زاز‪‌ٜ‬قس‪‌ٜ‬اؾت‪‌ .‬‬
‫جدٍل ‪ -13‬تسزسی دادُ‌ّا‬
‫حس‌ثبالی‌چ‪ٍِٛ‬ی‪‌:‬‬
‫‌‌‌‪-0/276+2)-0/157(‌;‌-0/59‬‬
‫حس‌پبيی‪ٙ‬ی‌چ‪ٍِٛ‬ی‪‌:‬‬
‫‌‌‪-0/276-2)-0/157(;‌0/038‬‬
‫حس‌پبئی‪ٙ‬ی‌وكیسٌی‪‌:‬‬
‫‪‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌-0/282-2)0/314(;‌-0/91‬‬
‫حس‌ثباليی‌وكیسٌی‪‌:‬‬
‫‌‪‌‌‌‌-0/282‌+2)0/314(‌;0/346‬‬
‫آٔبض‪ٜ‬‬
‫ٔیب٘‪ٝ‬‬
‫ٔیبٍ٘ی‬
‫ٖ‬
‫ا٘حطاف‌‬
‫ٔقیبض‬
‫چ‪ٍِٛ‬ی‬
‫ذغبی‌‬
‫اؾتب٘ساضز‌‬
‫چ‪ٍِٛ‬ی‬
‫وكیس‬
‫ٌی‬
‫ذغبی‌‬
‫وكیس‬
‫ٌی‬
‫ٔمساض‬
‫‪32/3‬‬
‫‪33/3‬‬
‫‪5/1‬‬
‫‪276/0‬‬
‫‪-‬‬
‫‪157/0‬‬
‫‬‫‪282/0‬‬
‫‪0/314‬‬
‫تحلیل عاملی‬
‫‪ٞ‬سف‌ايٗ‌ثرف‌اظ‌تحمیك‌ثطضؾی‌ٔسَ‌اثتسايی‌ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌‪‌ٚ‬‬
‫‌‬
‫ق‪ٙ‬بذت‌اثقبز‌(تأيیس‌‪‌ٚ‬يب‌تهحیر‌ٔسَ‌اضائ‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬اثتسايی)‌ثب‌يه‌ض‪ٚ‬يىطز‌‬
‫ٔیثبقس‪‌ ،‬ثسيٗ ‌ٔ‪ٙ‬ؾ‪ٛ‬ض ‌ثب ‌اؾتفبز‪‌ ٜ‬اظ ‌تحّیُ ‌فبّٔی ‌ٌ‪ٛ‬ي‪ٞ‌ٝ‬بی‌‬
‫وٕی ‌ ‌‬
‫اؾترطاخی‌‪ٔ‌ٚ‬سَ‌ا‪ِٚ‬ی‪ٛٔ‌ٝ‬ضز‌ثطضؾی‌لطاض‌ٌطفت‪‌ٝ‬اؾت‪‌.‬الظْ‌ث‪‌ٝ‬شوط‌اؾت‌‬
‫تحّیُ ‌فبّٔی ‌زض ‌ز‪‌ ٚ‬ؾغر ‌زض ‌ايٗ ‌تحمیك ‌ن‪ٛ‬ضت ‌پصيطفت‪‌ ٝ‬اؾت‪‌ .‬ؾغر‌‬
‫اثتسايی ‌ثطای ‌زؾت‪‌ٝ‬ث‪ٙ‬سی ‌ٌ‪ٛ‬ي‪ٞ‌ٝ‬بی ‌اؾترطاخی ‌اظ ‌ازثیبت ‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ ‌‪٘‌ ٚ‬ؾط‌‬
‫اثقبز‌‪‌ٚ‬زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌اثقبز‌زض‌‬
‫‌‬
‫ذجطٌبٖ‌‪‌ٚ‬ؾغر‌ز‪‌ْٚ‬ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌اذتهبض‌ثیكتط ‌‬
‫تط‌‪‌ٚ‬خبٔـتط‪‌.‬زض‌ؾغر‌ز‪ٞ‌ْٚ‬سف‌ايٗ‌اؾت‌و‪‌ٝ‬ثطضؾی‌ٌطزز‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫ٔفب‪ٞ‬یٓ‌وّی‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ ‌زؾت‪‌ٝ‬ث‪ٙ‬سی ‌خسيسی ‌ثطای ‌اثقبز ‌(لطاض ‌زازٖ ‌اثقبز ‌زض ‌ٔفب‪ٞ‬یٓ‌‬
‫آيب ‌ ‌‬
‫والٖتط)‌ث‪‌ٝ‬زؾت‌آ‪ٚ‬ضز‌يب‌ذیط‪‌.‬‬
‫‌‬
‫تحّیُ ‌فبّٔی ‌زض ‌‪ٞ‬ط ‌يه ‌اظ ‌ؾغ‪ٛ‬ح ‌زض ‌‪ٔ‌ 4‬طحّ‪‌ ٝ‬ثیبٖ ‌قس‪‌ ٜ‬ن‪ٛ‬ضت‌‬
‫پصيطفت‪‌‌:‬‬
‫مزحلٍ ايل ‌ق‪ٙ‬بذت ‌أىبٖ ‌ا٘دبْ ‌تحّیُ ‌فبّٔی ‌ثط ‌ض‪ٚ‬ی ‌زاز‪ٞ‌ٜ‬ب‌‬
‫پایایی (اع اد)‬
‫زض‌پػ‪ٞٚ‬ف‌زض‌ز‪ٔ‌ٚ‬طحّ‪‌ٝ‬آِفبی‌وط‪٘ٚ‬جبخ‌ٔ‪ٛ‬ضز‌ٔحبؾج‪‌ٝ‬لطاض‌ٌطفت‪‌ٝ‬زض‌‬
‫ٔیز‪ٞ‬س‪‌،‬اثعاض‌‬
‫ثقس‌اظ‌خٕـآ‪ٚ‬ضی‌‪‌30‬پطؾك‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ا‪ِٚ‬ی‪٘‌ٝ‬تبيح‌٘كبٖ‌ ‌‬
‫‌‬
‫ٔطتج‪‌ٝ‬ا‪‌َٚ‬‬
‫تحمیك‌اظ‌پبيبيی‌وبفی‌ثطذ‪ٛ‬ضزاض‌اؾت‪ٔ‌ .‬یعاٖ‌آِفبی‌وط‪٘ٚ‬جبخ‌‪ٌ‌ 0/92‬طزيس‌‬
‫ثبقس‌‪‌ٚ‬زض‌ٔطتج‪‌ٝ‬ز‪‌ْٚ‬زض‌ا٘ت‪ٟ‬بی‌خٕـآ‪ٚ‬ضی‌‬
‫‌‬
‫و‪٘‌ٝ‬كبٖ‌ز‪ٙٞ‬س‪‌ٜ‬پبيبيی‌ثبال‌ ‌‬
‫ٔی‬
‫پطؾك‪ٙ‬بٔ‪ٞٝ‬ب‌ٔدسزا‌آظٔ‪ٛٔ‌ٖٛ‬ضز‌ثطضؾی‌لطاض‌ٌطفت‪‌ٝ‬اؾت‪‌.‬‬
‫‌‬
‫ٔیثبقس‌و‪‌ٝ‬قبُٔ‌ز‪‌ٚ‬آظٔ‪‌ٖٛ‬اؾت‪‌:‬‬
‫‌‬
‫‪‌-1‬آظٔ‪‌ٖٛ‬ثبضتّت‌‪‌-2‬آظٔ‪‌ٖٛ‬وی‌اْ‌ا‪‌ ٚ‬‬
‫زض‌تحّیُ‌فبُٔ‌اوتكبفی‌ٔطتج‪‌ٝ‬ا‪‌َٚ‬ثطای‌‪ٌٛ‌ 29‬ي‪ٔ‌ٝ‬طث‪ٛ‬ط‌ث‪ٔ‌ٝ‬تغیط‌‬
‫ؽطفیت ‌خصة ‌ٔمساض ‌وی ‌اْ ‌ا‪ ٚ‬ثطاثطؾت ‌ثب ‌‪‌ 0/718‬و‪٘‌ ٝ‬كبٖ ‌ٔی‌ز‪ٞ‬س‌‬
‫زاز‪ٜٞ‬بی ‌تحمیك ‌لبثُ ‌تمّیُ ‌ث‪‌ ٝ‬تقسازی ‌فبُٔ‌‪ٞ‬بی ‌ظيطث‪ٙ‬بيی ‌‪‌ ٚ‬ث‪ٙ‬یبزی‌‬
‫‌‬
‫ٔیثبقس‪‌‌.‬‬
‫‌‬
‫مزحلٍ ديم‌ق‪ٙ‬بذت‌ؾ‪ٔ‌ٟٓ‬دٕ‪ٛ‬ف‪‌ٝ‬فبُٔ‌زض‌تجییٗ‌‪ٚ‬اضيب٘ؽ‌‪ٞ‬ط‌ٌ‪ٛ‬ي‪‌ٝ‬‬
‫داده ا‬
‫تزرسی ا یه ‌‬
‫زاز‪ٜٞ‬بی ‌ٌٓ ‌قس‪‌ 7‌ ٜ‬زاز‪‌ ٚ‌ ٜ‬ثب‌‬
‫ثب ‌ثطضؾی‌‪ٞ‬بی ‌ن‪ٛ‬ضت ‌پصيطفت‪‌ ٝ‬تقساز ‌ ‌‬
‫زاز‪ٜٞ‬بی‌ٌٓ‌قس‪‌ٜ‬خبيٍع٘ی‌ثب‌‬
‫اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌ض‪ٚ‬ـ‌حصف‌ث‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬اؾت‪‌،‬زض‌ٔبثمی‌ ‌‬
‫زاز‪ٜٞ‬بی ‌پطت ‌اظ ‌ٔمساض ‌تبثـ‌‬
‫ٔیبٍ٘یٗ ‌ن‪ٛ‬ضت ‌پصيطفت‪‌ .‬ثطای ‌ق‪ٙ‬بؾبيی ‌ ‌‬
‫احتٕبَ اؾتفبز‪‌ٜ‬قس‪‌ٜ‬اؾت‌و‪ٙٔ‌ٝ‬دط‌ٌطزيس ‌‪ٛٔ‌ 6‬ضز‌اظ‌ٔكب‪ٞ‬س‌‪ٜٞ‬ب‌حصف‌‬
‫ٌ‪ٛ‬ي‪ٞٝ‬بی‌ٔقى‪ٛ‬ؼ‌٘یع‌يه‌ٔ‪ٛ‬ضز‌ٔكب‪ٞ‬س‪ٌ‌ٜ‬طزيس‪‌.‬‬
‫ٌطزز‪‌ ‌،‬‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫ٔیثبقس‪‌ .‬زض‌اي‪ٙ‬دب‌٘یع‌ؾ‪ٚ‌ٟٓ‬اضيب٘ؽ‌‪ٞ‬ط‌ٌ‪ٛ‬ي‪‌ٝ‬ثط‌ٔج‪ٙ‬بی‌خس‪‌َٚ‬اقتطاوبت‌‬
‫‌‬
‫ٔیق‪ٛ‬ز ‌و‪‌ ٝ‬فجبضت ‌اؾت ‌اظ ‌ٔمساض ‌آغبظيٗ ‌و‪ٕٞ‌ ٝ‬یك‪‌ ٝ‬ثطاثط ‌يه‌‬
‫ٔكرم ‌ ‌‬
‫اؾت‌‪ٔ‌ٚ‬مساض‌اؾترطاج‌و‪ٕٞ‌ٝ‬بٖ‌ٔمساضی‌اؾت‌و‪ٞ‌ٝ‬ط‌ٌ‪ٛ‬ي‪‌ٝ‬ت‪ٛ‬ا٘ؿت‪‌ٝ‬تجییٗ‌‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬‬
‫و‪ٙ‬س‪‌،‬ثطای‌تٕبٔی‌ٌ‪ٛ‬ي‪ٞٝ‬ب‌ثبالتط‌اظ‌حس‌لبثُ‌لج‪‌ ‌0/4‌َٛ‬‬
‫‌‬
‫مزحلٍ سًم ‌ق‪ٙ‬بذت ‌ؾ‪ٞ‌ ٟٓ‬ط ‌فبُٔ ‌زض ‌تجییٗ ‌ٔدٕ‪ٛ‬ؿ ‌‪ٚ‬اضيب٘ؽ‌‬
‫تٕبٔی‌ٌ‪ٛ‬ي‪ٞٝ‬ب‌ثط‌ٔج‪ٙ‬بی‌ازثیبت‌تحمیك‪‌ 10‌،‬فبُٔ‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌اثقبز‌ٔتغیط‌‬
‫‌‬
‫ؽطفیت ‌خصة ‌تقطيف ‌قس‪‌ ٜ‬اؾت‪‌ .‬زض ‌فیٗ ‌حبَ‪ٛٔ‌ 9‌ ،‬ضز ‌اظ ‌ايٗ ‌ف‪ٛ‬أُ‌‬
‫ٔیثبقس ‌‪‌ ٚ‬يه ‌فبُٔ ‌ثقسی ‌ٔمساض ‌‪ٚ‬يػ‪‌ٜ‬‬
‫زاضای ‌ٔمساض ‌‪ٚ‬يػ‪‌ ٜ‬ثیكتط ‌اظ ‌يه ‌ ‌‬
‫٘عزيه‌ث‪‌ٝ‬يه‌زاضز‪ٔ‌.‬دٕ‪ٛ‬ؿ‌ٔدص‪ٚ‬ض‌ثبض‪ٞ‬بی‌فبُٔ‌چطذف‌يبفت‪٘‌ٝ‬یع‌ٔیعاٖ‌‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫‪‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫‌‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫ٔیز‪ٞ‬س‌و‪‌ٝ‬ايٗ‌‪‌ 10‬فبُٔ‪‌،‬حس‪ٚ‬ز‌‪‌ 80‬زضنس‌‬
‫‪ٚ‬اضيب٘ؽ‌تجییٗ‌قس‪‌ٜ‬ضا‌٘كبٖ ‌ ‌‬
‫ٔیو‪ٙٙ‬س‪‌‌.‬‬
‫تغییطات‌ٔتغیط‌ؽطفیت‌خصة‌ضا‌تجییٗ‌ ‌‬
‫عجك‌خس‪ٔ‌َٚ‬طحّ‪ٔ‌ 3‌ٝ‬كرم‌قس‌و‪‌ 10ٝ‬فبُٔ‌اؾترطاج‌قس‪‌ٜ‬اظ‌ٔطتج‪‌ٝ‬‬
‫مزحلٍ چُارم ‌ٔطحّ‪‌ ٝ‬ق‪ٙ‬بذت ‌ٔبتطيؽ ‌‪ٕٞ‬جؿتٍی ‌ثیٗ ‌ٌ‪ٛ‬ي‪ٞ‌ٝ‬ب ‌‪‌ٚ‬‬
‫تط‌عجم‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌وطز‪‌.‬ثط‌اؾبؼ‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫فبُٔ‌وّی‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌ث‪‌5‌ٝ‬‬
‫ا‪‌َٚ‬ؽطفیت‌خصة‌ضا‌ ‌‬
‫ث‪ٙ‬سی‌ٌ‪ٛ‬ي‪ٞٝ‬ب‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫ث‪ٙ‬سی‌‪ٞ‬ط‌ٌ‪ٛ‬ي‪‌ٝ‬زض‌‪ٞ‬ط‌فبّٔی‌ثبقس‪‌،‬ثطای‌زؾت‪ٝ‬‬
‫‌‬
‫‪‌ٚ‬زؾت‪ٝ‬‬
‫فبُٔ‪ٞ‬ب‌‬
‫‌‬
‫زض ‌ثیٗ ‌ف‪ٛ‬أُ‪‌ ،‬ثطاؾبؼ ‌ثبض ‌فبّٔی ‌آ٘‪ٟ‬ب‪‌ ،‬ثبيس ‌اظ ‌٘تبيح ‌خس‪‌ َٚ‬چطخ ‌يبفت‪‌ٝ‬‬
‫اؾتفبز‪‌ ٜ‬وطز‪‌ .‬ايٗ ‌خس‪ٕٞ‌ ،َٚ‬جؿتٍی ‌ثیٗ ‌ٌ‪ٛ‬ي‪ٞ‌ٝ‬ب ‌‪‌ ٚ‬فبُٔ‌‪ٞ‬ب ‌ضا ‌ثقس ‌اظ‌‬
‫چطذف ‌٘كبٖ ‌ٔی‌ز‪ٞ‬س ‌و‪‌ ٝ‬زض ‌آٖ ‌ٔمساض ‌‪ٕٞ‬جؿتٍی ‌ثیٗ ‌‪‌ ±1‬زض ‌٘‪ٛ‬ؾبٖ‌‬
‫زؾت‌آٔس‪٘‌ٚ‌ٜ‬بٌْصاضی‌‬
‫‌‬
‫اؾت‪‌.‬زض‌٘‪ٟ‬بيت‌خس‪٘‌ 16‌َٚ‬كبٖ‌ز‪ٙٞ‬س‪‌ٜ‬اثقبز‌ث‪‌ٝ‬‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬‬
‫آ٘‪ٟ‬ب‌ ‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌ٔكرم‌وطز‌وساْ‌ف‪ٛ‬أُ‌ثب‌يىسيٍط‌‬
‫خس‪‌َٚ‬ف‪ٛ‬أُ‌چطذف‌يبفت‪‌ ‌ ٝ‬‬
‫ايٗ ‌ثبض ‌ثطای ‌اثقبز ‌‪‌ ٚ‬زؾت‪‌ٝ‬ث‪ٙ‬سی ‌اؾترطاخی ‌زض ‌ٌبْ ‌لجُ ‌ن‪ٛ‬ضت ‌پصيطز‪‌.‬‬
‫ٔیز‪ٙٞ‬س‪‌‌.‬‬
‫يه‌ثقس‌يب‌ٔؤِف‪‌ٝ‬ضا‌تكىیُ‌ ‌‬
‫جدٍل ‪ -17‬آشهي تازتلت هسحلِ دٍم‬
‫تست كی ام اي ي بارتلت‬
‫ا٘ساظ‪ٌٜ‬یطی‌وفبيت‌ٕ٘‪ٌ‌ٝ٘ٛ‬یطی‬
‫‌‬
‫‪0/67‬‬
‫‪383/5‬‬
‫وبی‌اؾى‪ٛ‬ئط‌تمطيجی‬
‫‪45‬‬
‫‪Df‬‬
‫‪0‬‬
‫‪Sig.‬‬
‫‌‬
‫جدٍل ‪ -14‬آشهَى تازتلت هسحلِ اٍل‬
‫تؿت‌ثبضتّت‌اظ‌وط‪ٚ‬يت‬
‫تست كی ام اي ي بارتلت‬
‫ا٘ساظ‪ٌٜ‬یطی‌وفبيت‌ٕ٘‪ٌ‌ٝ٘ٛ‬یطی‬
‫‪‌ .‬‬
‫‪2179‬‬
‫وبی‌اؾى‪ٛ‬ئط‌تمطيجی‬
‫‪406‬‬
‫‪Df‬‬
‫‪0‬‬
‫‪Sig.‬‬
‫ياریاوس گًیٍ َا‬
‫تؿت‌ثبضتّت‌اظ‌وط‪ٚ‬يت‬
‫مجمًع‬
‫درصد‬
‫ياریاوس‬
‫جدٍل ‪ -15‬شٌاخت سْن ّس عاهل دز تثییي هجوَع ٍازیاًس گَیِّا هسحلِ اٍل‬
‫ياریاوس گًیٍ‌َا‬
‫مجمًع‬
‫درصد‬
‫تجمعی‬
‫درصد ياریاوس‬
‫مجمًع‬
‫درصد تجمعی‬
‫درصد‬
‫ياریاوس‬
‫مجمًع‬
‫گًیٍَا‬
‫‌‬
‫مقادیز يیضٌ ايلیٍ‬
‫‪11/393‬‬
‫‪20/801‬‬
‫‪29/393‬‬
‫‪35/331‬‬
‫‪33/205‬‬
‫‪83/139‬‬
‫‪31/803‬‬
‫‪35/253‬‬
‫‪28/033‬‬
‫‪01/543‬‬
‫‪11/393‬‬
‫‪9/009‬‬
‫‪5/993‬‬
‫‪5/938‬‬
‫‪2/235‬‬
‫‪2/358‬‬
‫‪2/313‬‬
‫‪3/225‬‬
‫‪3/28‬‬
‫‪5/50‬‬
‫‪3/333‬‬
‫‪2/313‬‬
‫‪2/305‬‬
‫‪2/3‬‬
‫‪2/392‬‬
‫‪2/121‬‬
‫‪2/121‬‬
‫‪1/933‬‬
‫‪1/982‬‬
‫‪0/560‬‬
‫‪20/015‬‬
‫‪31/32‬‬
‫‪30/332‬‬
‫‪39/103‬‬
‫‪83/332‬‬
‫‪33/093‬‬
‫‪35/221‬‬
‫‪23/112‬‬
‫‪22/232‬‬
‫‪01/543‬‬
‫‪53/03‬‬
‫‪58/398‬‬
‫‪-‬‬
‫‪20/015‬‬
‫‪11/301‬‬
‫‪9/132‬‬
‫‪5/332‬‬
‫‪2/285‬‬
‫‪3/232‬‬
‫‪8/322‬‬
‫‪3/393‬‬
‫‪3/13‬‬
‫‪3/666‬‬
‫‪2/392‬‬
‫‪2/388‬‬
‫‪-‬‬
‫‪8/508‬‬
‫‪3/222‬‬
‫‪2/383‬‬
‫‪2/808‬‬
‫‪2/108‬‬
‫‪1/982‬‬
‫‪1/332‬‬
‫‪1/228‬‬
‫‪1/195‬‬
‫‪1/656‬‬
‫‪0/223‬‬
‫‪0/212‬‬
‫‪-‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪8‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪5‬‬
‫‪9‬‬
‫‪01‬‬
‫‪11‬‬
‫‪12‬‬
‫‪13-29‬‬
‫‪20/08‬‬
‫‪33/392‬‬
‫‪80/131‬‬
‫‪31/383‬‬
‫‪80/038‬‬
‫مقادیز يیضٌ ايلیٍ‬
‫درصد‬
‫ياریاوس‬
‫مجمًع‬
‫‪2/008‬‬
‫‪1/338‬‬
‫‪1/333‬‬
‫‪1/139‬‬
‫‪0/160‬‬
‫‪20/08‬‬
‫‪13/335‬‬
‫‪13/333‬‬
‫‪11/392‬‬
‫‪01/605‬‬
‫مجمًع‬
‫‪28/333‬‬
‫‪30/392‬‬
‫‪83/332‬‬
‫‪33/92‬‬
‫‪80/038‬‬
‫‪29/329‬‬
‫‪-‬‬
‫وامگذاری‬
‫سؤاالت‬
‫عامل‬
‫جذب‬
‫َماَىگی تالشَای‬
‫جمعی‬
‫‪‌14‬تب‌‪17‬‬
‫‪2‌ٚ‌1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫گًیٍَا‬
‫‌‬
‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0/236‬‬
‫جذب‬
‫‪0/333‬‬
‫‪0/442‬‬
‫اكتساب‬
‫‪2‬‬
‫بُزٌ‌بزداری‬
‫وگُداری ي حفظ‬
‫ضىاخت‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫‪‌26‬تب‌‪29‬‬
‫‪3‬‬
‫ظزفیت داخلی‬
‫‪‌7‬تب‌‪9‬‬
‫‪19‌ٚ‌18‬‬
‫‪11‌ٚ‌10‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫باسآرایی‬
‫اكتساب‬
‫‪21‌ٚ‌20‬‬
‫‪13‌ٚ‌12‬‬
‫‪9‬‬
‫‪10‬‬
‫دستهبندی ثانویه ابعاد (سطح دوم تحلیل عاملی)‬
‫‌‬
‫زض‌ٌبْ‌ثقسی‌ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌ايدبز‌اذتهبض‌ثیكتط‌ٔدسز‌ٌبْ‪ٞ‬بی‌لجّی‌ضا‌‬
‫‌‬
‫ت‪ٛ‬اٖ‌زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌خسيسی‌ثطای‌اثقبز‌‬
‫‌‬
‫تىطاض‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌ٜ‬تب‌ٔكرم‌ٌطزز‌آيب ‌ ‌‬
‫ٔی‬
‫‪‌ٚ‬آظٔ‪ٖٞٛ‬بی‌ا٘دبْ‌قس‪‌ٜ‬‬
‫‌‬
‫بْ‪ٞ‬ب‌‬
‫ث‪‌ٝ‬زؾت‌آ‪ٚ‬ضز‌يب‌ذیط‪‌.‬پؽ‌الظْ‌اؾت‌ٔدسز‌ٌ ‌‬
‫‪1‬‬
‫‪0/525‬‬
‫سؤاالت عامل‬
‫‪8‬‬
‫‪2/833‬‬
‫‪1/803‬‬
‫‪1/312‬‬
‫‪1/323‬‬
‫‪0/066‬‬
‫‪0/289‬‬
‫‪-‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪5‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2-10‬‬
‫ماتزیس چزخص یافتٍ‬
‫دستِتٌدی اٍلیِ اتعاد ٍ ًاهگرازی آًْا‬
‫جدٍل ‪‌ -16‬‬
‫وامگذاری‬
‫‪28/333‬‬
‫‪18/082‬‬
‫‪13/12‬‬
‫‪1/323‬‬
‫‪0/066‬‬
‫‪2/892‬‬
‫‪-‬‬
‫مجمًع‬
‫جدٍل ‪ -19‬هاتسیس چسخش یافتِ هستثِ دٍم‬
‫ضىاخت‬
‫‪0/405‬‬
‫‪‌21‬تب‌‪25‬‬
‫دگزگًوی‬
‫ظزفیت تًلید ‪‌3‬تب‌‪6‬‬
‫درصد‬
‫ياریاوس‬
‫گًیٍ َا‬
‫‪0/718‬‬
‫جدٍل ‪ -18‬شٌاخت سْن ّس عاهل دز تثییي هجوَع ٍازیاًس گَیِّا هسحلِ دٍم‬
‫‪0/619‬‬
‫‪0/692‬‬
‫وگُداری‬
‫‪0/536‬‬
‫باسآرایی‬
‫‪0/503‬‬
‫كاربزی ساسی‬
‫‪0/220‬‬
‫تغییز‬
‫‪0/533‬‬
‫تالشَای جمعی‬
‫‪0/964‬‬
‫قابلیت تًلید ي اوتقال‬
‫‪0/936‬‬
‫ظزفیت داخلی‬
‫دستِتٌدی ثاًَیِ اتعاد ٍ ًاهگرازی آًْا هسحلِ دٍم‬
‫جدٍل ‪‌ -20‬‬
‫وامگذاری‬
‫ضاخصَا‬
‫ابعاد‬
‫وگُداری‬
‫تحًل‬
‫ٍ٘‪ٟ‬ساضی‌‪‌ٚ‬ثبظآضايی‬
‫تح‪‌ٚ‌َٛ‬ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬ثطزاضی‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫اكتطاف‬
‫خصة‪‌،‬اوتؿبة‌‪‌ٚ‬ق‪ٙ‬بذت‬
‫‪3‬‬
‫ضایستگیَای تعاملی‌‬
‫ظزفیتَای داخلی‬
‫‪ٕٞ‬ب‪ٍٙٞ‬ی‌تالـ‪ٞ‬بی‌خٕقی‪‌،‬ؽطفیت‌ت‪ِٛ‬یس‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‪ٞ‬بی‌زاذّی‬
‫‌‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‌‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫همبستگی پیزسون‬
‫لجُ‌اظ‌اخطای‌ٔسَ‌ٔقبزالت‌ؾبذتبضی‪‌،‬ث‪ٟ‬تط‌اؾت‌ضاثغ‪ٔ‌ٝ‬تغیط‪ٞ‬ب‌ضا‌ثط‌‬
‫ٔج‪ٙ‬بی ‌‪ٕٞ‬جؿتٍی ‌ثطضؾی ‌ٕ٘بيیٓ‪‌ ،‬ثب ‌ت‪ٛ‬خ‪‌ ٝ‬ث‪‌ ٝ‬اي‪ٙ‬ى‪‌ ٝ‬زاز‪ٞ‌ٜ‬ب ‌زض ‌ؾغر‌‬
‫ای)‌لطاض‌زاض٘س‌‪ٕٞ‌ٚ‬چ‪ٙ‬یٗ‌ت‪ٛ‬ظيـ‌زاز‪ٜٞ‬ب‌اظ‌قىُ‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫(يب‌قج‪‌ٝ‬فبنّ‪ٝ‬‬
‫فبنّ‪ٝ‬ای‌‬
‫‌‬
‫ٔیو‪ٙ‬س‪ِ‌ ،‬صا ‌اظ ‌ضطيت ‌‪ٕٞ‬جؿتٍی ‌پیطؾ‪‌ ٖٛ‬ثطای ‌ؾ‪ٙ‬دف‌‬
‫٘طٔبَ ‌تجقیت ‌ ‌‬
‫قست‌‪ٔ‌ٚ‬ق‪ٙ‬بزاضی‌ض‪ٚ‬اثظ‌اؾتفبز‪‌ٜ‬قس‪‌ٜ‬اؾت‪‌‌.‬‬
‫جدٍل ‪ - 21‬جدٍل هیاًگیي هتغیسّا‬
‫اوحزاف معیار‬
‫میاوگیه‬
‫متغیز‬
‫‪‌0/32‬‬
‫‪‌3/3‬‬
‫ؽطفیت‌خصة‬
‫شکل ‪ -2‬اعداد هعٌادازی هدل ساختازی اٍل‬
‫بزرسی مدل ساختاری‬
‫‪ٞ‬سف ‌اظ ‌ايٗ ‌ثرف ‌ثطضؾی ‌ٔسَ ‌اؾترطاخی ‌(ض‪ٚ‬اثظ ‌ثیٗ ‌ٔتغیط‪ٞ‬بی‌‬
‫٘‪ٟ‬فت‪‌ٝ‬زض‪٘ٚ‬ی‌‪‌ٚ‬ثیط‪٘ٚ‬ی‌ٔ‪ٛ‬ضز‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬لطاض‌ٔیٌیطز)‌ث‪‌ٝ‬زؾت‌آٔس‪‌ٜ‬اظ ‌تحّیُ‌‬
‫‌‬
‫فبّٔی‌اؾت‪‌،‬ث‪‌ٝ‬زِیُ‌اي‪ٙ‬ى‪‌ٝ‬تحّیُ‌فبّٔی‌زض‌ز‪‌ٚ‬ؾغر‌اضائ‪ٌ‌ٝ‬طزيس‪‌،‬ثطضؾی‌‬
‫ٔسَ ‌ؾبذتبضی ‌٘یع‌زض‌ز‪‌ ٚ‬ؾغر ‌ن‪ٛ‬ضت ‌ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س ‌پصيطفت‪‌.‬زض ‌اي‪ٙ‬دب ‌ض‪ٚ‬اثظ‌‬
‫تئ‪ٛ‬ضيىی‌ثیٗ‌ٔتغیط‪ٞ‬ب‌زض‌ٔطحّ‪‌ٝ‬تس‪ٚ‬يٗ‌چبضچ‪ٛ‬ة‌ثطضؾی‌ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س‌قس ‌‪‌ٚ‬ث‪‌ٝ‬‬
‫ٔیق‪ٛ‬ز‌و‪‌ٝ‬آيب‌ٔسَ‌اظ‌ثطاظـ‌ٔ‪ٙ‬بؾت‌ثطذ‪ٛ‬ضزاض‌اؾت‌‬
‫ايٗ‌ؾؤاَ‌پبؾد‌زاز‪‌ ‌ٜ‬‬
‫يب‌ذیط ‌‪‌ٚ‬اظ‌عطف‌زيٍط‌ٔق‪ٙ‬بزاضی‌ض‪ٚ‬اثظ‌زض‌ايٗ‌ٔسَ‌ثطاظـ‌يبفت‪ٛٔ‌ ٝ‬ضز‌‬
‫آظٔ‪‌ٖٛ‬لطاض ‌ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س‌ٌطفت‪‌ .‬زض‌٘‪ٟ‬بيت‌ايٗ‌ثرف‌ث‪‌ٝ‬ايٗ‌ؾؤاَ‌پبؾد‌ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س‌‬
‫زاز‌و‪‌ٝ‬زض‌‪ٞ‬ط‌ؾغر‌اظ‌ثطضؾی‌(ٔسَ)‌وساْ‌ثقس‌زاضای‌ا‪ٕٞ‬یت‌ثیكتط‌ث‪ٛ‬ز‪‌ٚ‌ٜ‬‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬‬
‫‪ٕٞ‬چ‪ٙ‬یٗ‌ض‪ٚ‬اثظ‌ثیٗ‌اثقبز‌ث‪‌ٝ‬چ‪٘‌ٝ‬ح‪ٛ‬ی‌ ‌‬
‫‪ٕٞ‬ب٘غ‪ٛ‬ض ‌و‪‌ ٝ‬زض ‌ثبال ‌اقبض‪ٌ‌ ٜ‬طزيس ‌اظ ‌آٖ ‌خب ‌و‪‌ ٝ‬اخطای ‌وُ ‌ٔسَ ‌زض‌‬
‫أىبٖپصيط ‌ٕ٘ی‌ثبقس‪ِ‌ ،‬صا ‌ٔسَ ‌زض ‌ز‪‌ ٚ‬ؾغر ‌ث‪‌ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت‌‬
‫٘طْافعاض ‌ِیعضَ ‌ ‌‬
‫‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬ا٘یٓ‌اثطات‌ٔتغیط‪ٞ‬بی‌‪ٞ‬ط‌ز‪‌ٚ‬الي‪‌ٝ‬‬
‫خساٌب٘‪‌ٝ‬ثطضؾی‌ٌطزيس‪‌.‬اظ‌ايٗ‌عطيك‌ ‌‬
‫ضا‌ثط‌ٔتغیط‌انّی‌ذ‪ٛ‬ز‌ٔكب‪ٞ‬س‪ٕ٘‌ٜ‬بيیٓ‪‌ .‬زض‌اي‪ٙ‬دب‌٘یع‌ؾ‪ٛٔ‌ٝ‬ض‪ٛ‬ؿ‌ثطاظـ‌‬
‫ٔسَ‪ٔ‌ ،‬مساض ‌افساز ‌ٔق‪ٙ‬بزاضی ‌‪‌ ٚ‬ضطايت ‌اؾتب٘ساضز ‌ضا ‌ث‪‌ ٝ‬تطتیت ‌ثطضؾی‌‬
‫ٌطزيس‪ٔ‌ .‬مساض ‌قبذم‌‪ٞ‬بی ‌ثطاظـ ‌ضا ‌پؽ ‌اظ ‌افٕبَ ‌انالحبت ‌ٔطث‪ٛ‬ط ‌ث‪‌ٝ‬‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ ‌ٔكب‪ٞ‬س‪ٕٛ٘‌ ٜ‬ز‪‌ .‬ثب ‌ت‪ٛ‬خ‪‌ ٝ‬ث‪‌ٝ‬‬
‫و‪ٚٛ‬اضيب٘ؽ‪ٞ‬بی ‌ذغب ‌زض ‌خس‪‌ ‌ 22‌ َٚ‬‬
‫‌‬
‫ٔیثبقس‌‪ٔ‌ٚ‬مساض‌‬
‫قبذم‪ٞ‬بی‌ثطاظـ‪ٔ‌،‬مساض‌وبی‌اؾى‪ٛ‬ئط‌٘ؿجی‌وٕتط‌اظ‌‪‌ ‌ 3‬‬
‫‌‬
‫‪٘‌ SRMR‌ ٚ‌ AGFI‌ ،GFI‌ ،CFI‬یع ‌زض ‌حس ‌اؾتب٘ساضز ‌لطاض ‌زاض٘س‪ِ‌ .‬صا‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌تأيیس‌وطز‪‌‌.‬‬
‫ٔ‪ٙ‬بؾت‌ث‪ٛ‬زٖ‌ٔسَ‌ضا‌ ‌‬
‫‌‬
‫جدٍل ‪ -22‬شاخصّای سطح اٍل تحلیل‬
‫‪SRMR‬‬
‫‪AGFI‬‬
‫‪GFI‬‬
‫‪CFI‬‬
‫‪DF‬‬
‫ضاخصَا‬
‫‪1/154‬‬
‫‪1/80‬‬
‫‪1/00‬‬
‫‪1/06‬‬
‫‪056‬‬
‫مدل ايل‬
‫شکل ‪ -3‬تازّای عاهلی استاًدازد هدل ساختازی اٍل‬
‫جدٍل ‪ – 23‬ضسایة ٍ اٍلَیتّای هدل ساختازی اٍل‬
‫ظزفیت جذب‬
‫ا ص‬
‫ضزیة ( ا ویت )‬
‫ضزیة ( ا ویت )‬
‫ا ص‬
‫‪0/33‬‬
‫‪0/31‬‬
‫‪0/30‬‬
‫ظزفیت دا ی‬
‫‪0/79‬‬
‫‪0/57‬‬
‫‪0/46‬‬
‫ا ت‬
‫‪0/21‬‬
‫ظزفیت تو ید‬
‫‪0/36‬‬
‫ا گی ت‬
‫ج عی‬
‫‪0/17‬‬
‫دگزگونی‬
‫‪0/36‬‬
‫ا‬
‫اب‬
‫ت زه تزداری‬
‫نگ داری حفظ‬
‫جذب‬
‫ای‬
‫تاس رایی‬
‫زض‌ؾغر‌ز‪٘‌ْٚ‬یع‌ٔدسزا‌ثب‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌تحّیُ‌فبّٔی ‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ض‪ٚ‬اثظ‌ٔ‪ٛ‬ضز‌‬
‫ثطضؾی‌لطاض‌ٌطفت‪‌.‬اثقس‌ايٗ‌ؾغر‌ثب‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌ؾغر‌ز‪‌ْٚ‬تحّیُ‌فبّٔی‌‬
‫ث‪‌ ٝ‬زؾت ‌آٔس‪ٛٔ‌ ٚ‌ ٜ‬ضز ‌تحّیُ ‌لطاض ‌ٌطفت‪‌ .‬ثسيٗ ‌ٔ‪ٙ‬ؾ‪ٛ‬ض ‌اثتسا ‌ث‪‌ ٝ‬ثطضؾی‌‬
‫ٔیپطزاظيٓ‪‌ .‬ايٗ ‌قبذم‌‪ٞ‬ب ‌ثقس ‌اظ ‌افٕبَ ‌انغالحبت‌‬
‫قبذم‪ٞ‬بی ‌ثطاظـ ‌ ‌‬
‫‌‬
‫قبذم‪ٞ‬بی‌‬
‫‌‬
‫ٔطث‪ٛ‬ط ‌ث‪‌ ٝ‬ذغب‪ٞ‬بی ‌و‪ٚٛ‬اضيب٘ؽ ‌ث‪‌ ٝ‬زؾت ‌آٔس‪‌ ٜ‬اؾت‪ٔ‌ .‬مساض ‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ ‌ٔكب‪ٞ‬س‪ٕٛ٘‌ ٜ‬ز‪‌ .‬ثب ‌ت‪ٛ‬خ‪‌ ٝ‬ث‪‌ ٝ‬قبذم‌‪ٞ‬بی‌‬
‫ثطاظـ ‌ضا ‌خس‪‌ ‌ 24‌ َٚ‬‬
‫ٔیثبقس‌‪ٔ‌ٚ‬مساض‌‪‌،GFI‌،CFI‬‬
‫ثطاظـ‪ٔ‌،‬مساض‌وبی‌اؾى‪ٛ‬ئط‌٘ؿجی‌وٕتط‌اظ‌‪‌ ‌3‬‬
‫‪٘‌SRMR‌ٚ‌AGFI‬یع‌زض‌حس‌اؾتب٘ساضز‌لطاض‌زاض٘س‪ِ‌.‬صا‌ٔ‪ٙ‬بؾت‌ث‪ٛ‬زٖ‌ٔسَ‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌تأيیس‌وطز‪‌‌.‬‬
‫ضا‌ ‌‬
‫‌‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫‌‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫جدٍل ‪ -24‬شاخصّای سطح اٍل تحلیل‬
‫‪SRMR‬‬
‫‪AGFI‬‬
‫‪GFI‬‬
‫‪CFI‬‬
‫‪DF‬‬
‫ضاخصَا‬
‫‪0/020‬‬
‫‪0/33‬‬
‫‪0/11‬‬
‫‪0/33‬‬
‫‪23‬‬
‫مد ا‬
‫شکل ‪ -4‬اعداد هعٌادازی هدل ساختازی اٍل‬
‫شکل ‪ -5‬تازّای عاهلی استاًدازد هدل ساختازی دٍم‬
‫تتٌدی ضسایة دز اکتشافی هستثِ دٍم‬
‫جدٍل ‪ -25‬اٍلَی ‌‬
‫ظزفیت جذب‬
‫عامل‬
‫ايلًیت‬
‫ٍ٘‪ٟ‬ساضی‌‬
‫‪0/44‬‬
‫اوتكبف‌‬
‫‪0/55‬‬
‫قبيؿتٍی‪ٞ‬بی‌تقبّٔی‌‬
‫‌‬
‫‪0/46‬‬
‫ؽطفیت‪ٞ‬بی‌زاذّی‌‬
‫‌‬
‫‪0/35‬‬
‫تح‪‌َٛ‬‬
‫‪0/21‬‬
‫نتایج‬
‫ثب‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬خسا‪‌25‌ٚ‌23َٚ‬ثعضٌتطيٗ‌ضطيت‌زض‌ؾغر‌ا‪ٔ‌َٚ‬قبزالت‌‬
‫ؾبذتبضی ‌ٔتقّك ‌ث‪‌ ٝ‬ثقس ‌حفؼ ‌‪ٍٟ٘‌ ٚ‬ساضی ‌‪‌ ٚ‬زض ‌ؾغر ‌ز‪ٔ‌ ْٚ‬قبزالت‌‬
‫ٔیثبقس ‌‪‌ ٚ‬زض‌‬
‫ؾبذتبضی ‌ثعضٌتطيٗ ‌ضطيت ‌ٔتقّك ‌ث‪‌ ٝ‬ثقس ‌ٍ٘‪ٟ‬ساضی ‌ ‌‬
‫‪‬‬
‫‪ٙ‬سی‪ٞ‬ب‌ثبالتطيٗ‌ا‪ِٛٚ‬يت‌ضا‌ث‪‌ٝ‬ذ‪ٛ‬ز‌اذتهبل‌زاز‪ِ‌ٜ‬صا‌زض‌ايٗ‌ٔسَ‌ثب‌‬
‫ا‪ِٛٚ‬يتث ‌‬
‫‌‬
‫ث‪ٙ‬سی‌وّیتط‌ضا‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫زض‌ن‪ٛ‬ضتی‌و‪‌ٝ‬زؾت‪ٝ‬‬
‫ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬ثطضؾی‪ٞ‬بی‌ن‪ٛ‬ضت‌پصيطفت‪‌ٝ‬‬
‫‌‬
‫ثطای ‌اثقبز ‌زض ‌٘ؾط ‌ٌطفت‪‌ ٚ‌ ٝ‬اثقبز ‌ضا ‌زض ‌‪ٔ‌ 5‬ف‪‌ ْٟٛ‬وّی ‌ٔكرم ‌ٕ٘بيیٓ‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬ا٘س‌پیف‌ظٔی‪‌ٝٙ‬‬
‫ٔیثبقس‌ِصا ‌ ‌‬
‫قبذم‌ٍ٘‪ٟ‬ساضی‌زاضای‌ثبالتطيٗ‌ا‪ٕٞ‬یت ‌ ‌‬
‫ؾیبؾت‌ٌصاضی‌‪‌ٚ‬فطاي‪ٙ‬سؾبظی‌زض‌ثؿتط‪ٞ‬بی‌ٔ‪ٛ‬ضز‌ثطضؾی‌ثبقس‪‌.‬‬
‫‌‬
‫نتیجهگیزی‬
‫‌‬
‫بحث و‬
‫ت‪ٞ‬بی‌‬
‫ؽطفیت ‌خصة ‌چ‪‌ ٖٛ‬يه ‌ٔف‪‌ ْٟٛ‬ؾ‪ٛ‬زٔ‪ٙ‬س ‌زض ‌زضن ‌فقبِی ‌‬
‫ی‪ٞ‬ب‌‬
‫ٔسيطيتی ‌‪‌ ٚ‬ث‪ٟ‬ط‪‌ٜ‬ثطزاضی ‌اظ ‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌‪ٞ‬ب ‌‪‌ ٚ‬ت‪ٛ‬ا٘بيی ‌ا٘دبْ ‌اثطثرف ‌٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ض ‌‬
‫ٔیٌطزز‪‌ .‬ت‪ٛ‬ا٘بيى ‌خصة ‌ثبفث ‌ايدبز ‌فطنت‌‪ٞ‬بيى ‌ثطاى ‌٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضى ‌يب ‌ث‪‌ ٝ‬ثیبٖ‌‬
‫‌‬
‫فث‌وب‪ٞ‬ف‌ٔحس‪ٚ‬زيت‪ٞ‬بى‌تطویت‌زاذّى‌ٔ‪ٙ‬بثـ‌زا٘ف‌زض‌يه‌ٔسَ‌‬
‫‌‬
‫زيٍط‌ثب‬
‫ثیبٖ‌ايٗ‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌ٌبٔی‌اثتسايی‌زض‌ضيك‪ٝ‬يبثی‌ٔقضّی‌اؾت‌‬
‫‌‬
‫٘‪ٛ‬آ‪ٚ‬ضى‌ٔىق‪ٛ‬ز‪‌.‬‬
‫‌‬
‫و‪‌ٝ‬وك‪ٛ‬ض‪ٞ‬بی‌خ‪ٟ‬بٖ‌ؾ‪‌ٚ‌ْٛ‬زض‌حبَ‌ت‪ٛ‬ؾق‪ٕٛٞ‌ٝ‬اض‪‌ٜ‬ثب‌آٖ‌زؾت‌ث‪ٌ‌ٝ‬طيجبٖ‌‬
‫ث‪ٛ‬ز‪ٜ‬ا٘س‌‪‌ٚ‬آٖ‌ض‪ٚ‬يبی‌ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٝ‬اؾت‪.‌ ،‬پػ‪ٞٚ‬ف‌حبضط‌ثب‌زض‌٘ؾط‌ٌطفتٗ‌قطايظ‌‬
‫‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬ا٘س‌زض‌پیسا‌وطزٖ‌حّم‪ٌٕ‌ٝ‬كس‪‌ٜ‬ن‪ٙ‬بيـ‌‬
‫ذبل‌ظٔب٘ی‌‪ٚ‌ٚ‬ضقیت‌وك‪ٛ‬ض‌ ‌‬
‫ثب‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌ثبال‌ث‪‌ٝ‬ذه‪ٛ‬ل‌٘ب٘‪‌ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌و‪‌ٝ‬ثبفث‌ٌطزيس‪‌ٜ‬ن‪ٙ‬بيـ‌ٔصو‪ٛ‬ض‌اظ‌‬
‫ث‪ٟ‬ط‪ٜٚ‬ضی‌پبيی‪ٙ‬ی‌ثطذ‪ٛ‬ضزاض‌‪‌ٚ‬زاضای‌ؾطفت‌ضقس‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٝ‬و‪ٙ‬ستطی‌٘ؿجت‌‬
‫‌‬
‫ث‪‌ٝ‬پیكط‪ٚ‬اٖ‌ثبق‪ٙ‬س‌وٕه‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪ٕٞ‌ٚ‌ٜ‬بٖ‌ع‪ٛ‬ض‌و‪‌ٝ‬ثیبٖ‌ٌطزيس‌‪ٞ‬سف‌انّی‌اظ‌‬
‫ٔیثبقس‪‌‌.‬‬
‫ايٗ‌پػ‪ٞٚ‬ف‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌ف‪ٛ‬أُ‌‪‌ٚ‬ثبظيٍطاٖ‌انّی‌ؽطفیت‌خصة‌ ‌‬
‫زض‌ؾغر‌ثیٗإِّّی‌٘‪‌ٝ‬ت‪ٟٙ‬ب‌اخٕبؿ‌زض‌ٔ‪ٛ‬ضز‌اثقبز‌يب‌ٔطاحُ‌تكىیُ‌‬
‫‌‬
‫ا٘ساظ‪ٌٜ‬یطی ‌ت‪ٛ‬ؾق‪‌ٝ‬يبفت‪‌ٚ‌ ٝ‬‬
‫ؾبذتبض ‌ؽطفیت ‌خصة ‌‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز ‌٘ساضز ‌ثّى‪‌ ٝ‬اثعاض ‌ ‌‬
‫ٔ‪ٛ‬ضز‌آظٔ‪‌ٖٛ‬لطاض‌ٌطفت‪ٔ‌ٝ‬ؿتحىٓ‌ثطای‌تٕبيع‌ٔطاحُ ‌٘یع‌‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز‌٘ساضز‪‌.‬أب‌‬
‫تحمیمبت‌زض‌ايٗ‌ظٔی‪‌ٝٙ‬زض‌ؾبَ‪ٞ‬بی‌اذیط‌زض‌ؾغر‌‬
‫‌‬
‫خ‪ٟ‬تٌیطی‌ٔثجت‌ث‪‌ٝ‬‬
‫‌‬
‫إِّّی‌ثؿیبض‌ظيبز‌ث‪ٛ‬ز‪ٔ‌ٚ‌ٜ‬سَ‪ٞ‬بيی‌٘یع‌زض‌ؾغ‪ٛ‬ح‌ٔرتّف‌اضائ‪ٌ‌ٝ‬طزيس‪‌.ٜ‬‬
‫‌‬
‫‌‬
‫ثیٗ‬
‫زض ‌ايطاٖ ‌ٔتأؾفب٘‪‌ ٝ‬ايٗ ‌ٔ‪ٛٔ‌ ٟٓ‬ضز ‌ت‪ٛ‬خ‪‌ ٝ‬لطاض ‌ٍ٘طفت‪‌ٚ‌ ٝ‬تحمیمبتی‌زض ‌ايٗ‌‬
‫ظٔی‪‌ٝٙ‬چ‪‌ٝ‬زض‌ؾغر‌ّٔی‌‪‌ٚ‬چ‪‌ٝ‬زض‌ؾبيط‌ؾغ‪ٛ‬ح‌ن‪ٛ‬ضت‌٘سصيطفت‪‌ٝ‬اؾت‪‌.‬‬
‫زض‌اثتسای‌پػ‪ٞٚ‬ف‌ثب‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬فسْ‌‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز‌ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌زض‌وك‪ٛ‬ض‌‪‌ٚ‬‬
‫خسيس ‌ث‪ٛ‬زٖ ‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ ‌تحمیك ‌ت‪ٟٙ‬ب ‌ضا‪‌ ٜ‬تقطيف ‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ ‌‪‌ ٚ‬ق‪ٙ‬بؾبيی ‌ف‪ٛ‬أُ‌‬
‫ن‪ٛ‬ضت‌ٌطفت‪‌ٝ‬ثیٗإِّّی‌ث‪ٛ‬ز‪‌.‬زض‌‬
‫‌‬
‫ثیطٌصاض‌ضخ‪ٛ‬ؿ‌ث‪‌ٝ‬پػ‪ٞٚ‬ف‪ٞ‬بی‌‬
‫‌‬
‫انّی‌‪‌ٚ‬تأ‬
‫ازأ‪‌ ٝ‬تالـ ‌قس ‌فال‪‌ ٜٚ‬ثط ‌اضائ‪‌ ٝ‬تقبضيف ‌خبٔـ ‌تب ‌حس ‌أىبٖ ‌ف‪ٛ‬أُ ‌انّی‌‬
‫تأثیطٌصاض‌‪‌ٚ‬ثبظيٍطاٖ‌انّی‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌‪ٔ‌ٚ‬قطفی‌ٌطزز‪‌.‬زض‌تقبضيف‌اضائ‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬‬
‫ثیٗإِّّی ‌‪ٕٛٞ‬اض‪‌ ٜ‬ؽطفیت ‌خصة ‌ضا ‌ت‪ٛ‬ا٘بيی ‌تكریم ‌اضظـ ‌چیع‪ٞ‬بی‌‬
‫‌‬
‫خسيس‪‌،‬اعالفبت‌ذبضخی‪‌،‬خصة‌‪‌ٚ‬ا٘غجبق‌‪‌ٚ‬ثىبضٌیطی‌آٖ‌زض‌خ‪ٟ‬ت‌ا‪ٞ‬ساف‌‬
‫تدبضی ‌ زا٘ؿت‪‌ٚ‌ٝ‬ثیكتط‌تقبضيف‌اضائ‪‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬ثب‌‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز‌اي‪ٙ‬ى‪‌ٝ‬اثقبز‌خب‌ث‪‌ٝ‬خب‌‬
‫ٔیٌطزيس‌ح‪‌َٛ‬ايٗ‌تقطيف‌تٕطوع‌زاقت‪‌ٝ‬ث‪ٕٞ‌ٝ‬یٗ‌ٔ‪ٙ‬ؾ‪ٛ‬ض‌ؾقی‌ٌطزيس‌ثب‌‬
‫‌‬
‫ٔغبِق‪‌ٝ‬خطيبٖ‪ٞ‬بی‌تحمیمبتی‌و‪‌ٝ‬زاضای‌‪ٕٞ‬س‪ٛ‬قب٘ی‌ظيبزی‌اظ‌٘ؾط‌اثقبز‌‪‌ٚ‬‬
‫‌‬
‫ٔفب‪ٞ‬یٓ ‌ثب ‌ؽطفیت ‌خصة ‌زاقت‪ٙ‬س ‌الي‪ٞ‌ٝ‬بی ‌پ‪ٟٙ‬بٖ‪‌ ،‬ف‪ٛ‬أُ ‌تبظ‪‌ ٚ‌ ٜ‬تقبضيف‌‬
‫خسيسی‌ضا‌اضائ‪ٕٛ٘‌ٝ‬ز‌ث‪ٕٞ‌ٝ‬یٗ‌ٔ‪ٙ‬ؾ‪ٛ‬ض‌تٕطوع‌ثط‌ض‪ٚ‬ی‌وّیس‌‪ٚ‬اغ‪ٜٞ‬بی‌ٔف‪‌ْٟٛ‬‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌ن‪ٛ‬ضت‌پصيطفت‪‌.‬فال‪‌ٜٚ‬ثط‌ٔؿبئُ‌ثیبٖ‌قس‪ٔ‌ٜ‬ف‪‌ْٟٛ‬ؽطفیت‌‬
‫ا٘ساظ‪ٌٜ‬یطی‌‬
‫خصة‌زض‌ز‪‌ٚ‬ح‪ٛ‬ظ‪ٛٔ‌ٜ‬ضز‌ثطضؾی‌لطاض‌ٌطفت‌ح‪ٛ‬ظ‪‌ٜ‬ا‪ٔ‌َٚ‬فب‪ٞ‬یٓ‌ ‌‬
‫‪‌ٚ‬ح‪ٛ‬ظ‪‌ٜ‬ز‪‌ْٚ‬اثقبز‌تأثیطٌصاض‌‪‌ٚ‬زض‌٘‪ٟ‬بيت‌ثب‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌ازثیبت‌‪٘‌ٚ‬ؾط‌ذجطٌبٖ‌‬
‫‪‬‬
‫اضائ‪ٔ‌ٝ‬سَ‌ثطای‌ق‪ٙ‬بؾبيی‌اثقبز‌‪‌ٚ‬ا٘ساظ‌‪ٌٜ‬یطی‌ؽطفیت‌خصة‬
‫لّیعاز‪ٔ‌،ٜ‬قی‪ٙ‬ی‪‌،‬ث‪ٙ‬یبزی‌٘بئی‪ٙ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬حٕسی‬
‫فهّ‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ضقس‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‪‌،‬ؾبَ‌يبظز‪‌،ٓٞ‬قٕبض‪‌،42‌ٜ‬ث‪ٟ‬بض‌‪1394‬‬
‫ؾقی ‌ٌطزيس ‌ٔسَ ‌خبٔقی ‌اضائ‪‌ ٝ‬ق‪ٛ‬ز‪‌ .‬زض ‌ايٗ ‌پػ‪ٞٚ‬ف ‌زض ‌ح‪ٛ‬ظ‪‌ ٜ‬ؽطفیت‌‬
‫خصة‌ٔفب‪ٞ‬یٓ‌خسيسی ‌اضائ‪ٌ‌ٝ‬طزيس‪ٕٛٞ‌،‬اض‪‌ٜ‬زض‌تحمیمبت‌لجّی‌‪ٞ‬ط‌چ‪‌ٝ‬زض‌‬
‫ت‪ٛ‬ا٘ؿتیٓ‌زض‌زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌‬
‫‌‬
‫ذه‪ٛ‬ل ‌ؽطفیت ‌خصة‌اقبض‪ٌ‌ ٜ‬طزيس‪‌ٜ‬ث‪ٛ‬ز ‌ضا ‌ ‌‬
‫ٔی‬
‫فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬ب ‌ثٍ‪ٙ‬دب٘یٓ‪‌ ،‬ثسيٗ ‌ٔف‪‌ ْٟٛ‬و‪‌ ٝ‬تٕبٔی ‌ف‪ٛ‬أُ ‌ثیبٖ ‌قس‪‌ ٜ‬ثط ‌ض‪ٚ‬ی‌‬
‫قبذه‪ٝ‬ای‌تٕطوع‌زاقت‪ٙ‬س‌و‪‌ٝ‬اظ‌ِحبػ‌ٔف‪ٟٔٛ‬ی‌‪ٔ‌ٚ‬ب‪ٞ‬یتی‪‌،‬فطاي‪ٙ‬س ‌ث‪‌ٝ‬قٕبض‌‬
‫‌‬
‫ٔیآٔس‪‌ ٚ‌ ٜ‬تٕطوع ‌انّی ‌ث‪‌ ٝ‬زض‪ٔ‌ ٖٚ‬دٕ‪ٛ‬ف‪‌ ٚ‌ ٝ‬ؾبذتبض ‌ث‪ٛ‬ز ‌‪‌ ٚ‬اي‪‌ ٍٝ٘ٛٙ‬ثیبٖ‌‬
‫‌‬
‫ٔیقس ‌و‪‌ٝ‬زض‌٘‪ٟ‬بيت‌قبيس‌ذبضج‌اظ‌ٔدٕ‪ٛ‬ف‪‌ٝ‬يب‌وك‪ٛ‬ض‌٘یع‌زاضای‌ا‪ٕٞ‬یت‌‬
‫‌‬
‫ٔیثبيؿت‌تغییطات‌زاذّی‌‬
‫ثبقس‌أب‌اٌط‌٘یبظی‌ث‪‌ٝ‬تغییط‌‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز‌زاقت‪‌ٝ‬ثبقس ‌ ‌‬
‫‪‌ٚ‬آٖ‌‪‌ٓٞ‬اظ‌ضا‪‌ٜ‬تهحیر‌فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬ب‌ن‪ٛ‬ضت‌پصيطز‪‌،‬حبَ‌آ٘ى‪ٕٔ‌ٝ‬ىٗ‌ث‪ٛ‬ز‌ايٗ‌‬
‫فطاي‪ٙ‬س ‌‪ٔ‌ ٓٞ‬طتجظ ‌ث‪‌ ٝ‬زاذُ ‌‪‌ ٓٞ‌ ٚ‬ذبضج ‌اظ ‌ٔدٕ‪ٛ‬ف‪‌ ٝ‬ثبقس‪‌ .‬أب ‌زض ‌ايٗ‌‬
‫پػ‪ٞٚ‬ف‌ٔف‪‌ْٟٛ‬خسيسی‌اضائ‪ٌ‌ٝ‬طزيس‌و‪‌ٝ‬ث‪٘‌ٝ‬بْ‌لبثّیت‪ٞ‬ب‌٘بٍٔصاضی‌قس‌‪‌ٚ‬‬
‫‌‬
‫ؽطفیت‪ٞ‬بی‌زاذّی‌‬
‫‌‬
‫قبيؿتٍی‪ٞ‬بی‌تقبّٔی‌‪‌ٚ‬ثیط‪٘ٚ‬ی‌‪‌ٚ‬‬
‫‌‬
‫قبُٔ‌ز‪‌ٚ‬زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌‬
‫‌‬
‫ث‪ٙ‬سی‪ٞ‬بی‌لجّی‌زض‌ح‪ٛ‬ظ‪‌ٜ‬ؽطفیت‌خصة‌ضا‌‬
‫ث‪ٛ‬ز‪‌.‬اضائ‪‌ٝ‬ايٗ‌ٔف‪‌ْٟٛ‬خسيس‌زؾت‪‌ ٝ‬‬
‫‌‬
‫ث‪‌ٝ‬وّی‌زٌطٌ‪ٕٛ٘‌ٖٛ‬ز‪‌.‬حبَ‌آ٘ى‪ٔ‌ٝ‬ف‪ٟٔٛ‬ی‌ث‪٘‌ٝ‬بْ‌فطاي‪ٙ‬س‪ٞ‬ب‌٘یع‌تب‌لجُ‌اظ‌ايٗ‌‬
‫‪‌ٚ‬ايٗ‌زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی‌ثطای‌٘كبٖ‌زازٖ‌تفب‪ٚ‬ت‌ٔب‪ٛٞ‬ی‌زض‌ف‪ٛ‬أُ‌‬
‫‌‬
‫اقبض‪٘‌ٜ‬كس‪‌ ٜ‬‬
‫تأثیطٌصاض‌اضائ‪ٌ‌ٝ‬طزيس‪‌‌.‬‬
‫ٔسَ ‌اثتسايی ‌اؾترطاج ‌قس‪‌ ٜ‬اظ ‌ض‪ٚ‬يىطز ‌ض‪ٚ‬يف ‌٘ؾطي‪‌ ٝ‬ث‪ٙٔ‌ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌‬
‫اضظيبثی‌‪‌ٚ‬تأ يیس‌ت‪ٛ‬ؾظ‌پطؾك‪ٙ‬بٔ‪‌ٝ‬ثؿت‪ٛٔ‌ٝ‬ضز‌اضظيبثی‌لطاض‌ٌطفت‪‌.‬ثب‌اؾتفبز‪‌ٜ‬‬
‫اظ ‌ذط‪ٚ‬خی‌‪ٞ‬بی ‌پطؾك‪ٙ‬بٔ‪‌ ٚ‌ ٝ‬تحّیُ ‌فبّٔی ‌اوتكبف ‌(ث‪ٙٔ‌ ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض ‌تقییٗ‌‬
‫٘‪ٟ‬بيی‌اثقبز‌زض‌‪ٞ‬ط‌ٔطحّ‪‌ٝ‬اظ‌ٔسَ‌اثتسايی‌‪‌ٚ‬ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌اؾتفبز‪ٌ‌ٜ‬طزيس)‌‬
‫زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی ‌ت‪ٛ‬ؾظ ‌ذط‪ٚ‬خی‌‪ٞ‬بی‌‬
‫زض ‌اثتسا ‌‪ٌٛ‌ 29‬ي‪‌ ٝ‬ق‪ٙ‬بؾبيی ‌قس‪‌ ٜ‬زض ‌‪‌ ‌ 9‬‬
‫تحّیُ‌فبّٔی‌اوتكبفی‌لطاض‌ٌطفت‌و‪‌ٝ‬ثب‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬ازثیبت‌ٔ‪ٛ‬ض‪ٛ‬ؿ‌يه‌ثقس‌‬
‫زيٍط‌٘یع‌ث‪‌ٝ‬آٖ‌‪ٕٞ‬ب٘‪ٙ‬س ‌ٔسَ‌اثتسايی‌اضبف‪ٌ‌ٝ‬طزيس‪٘‌.‬بٍٔصاضی‌اثقبز‌زض‌ايٗ‌‬
‫ٔطحّ‪‌ ٝ‬ثب ‌اؾتفبز‪‌ ٜ‬اظ ‌ٔسَ ‌اثتسايی ‌ا٘دبْ ‌قس‪‌ .‬زض ‌ٔطحّ‪‌ ٝ‬ثقس ‌ٔدسزا ‌ثب‌‬
‫اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌تحّیُ‌فبّٔی‌اوتكبفی‌ثطضؾی‌ٌطزيس‌آيب‌أىبٖ‌ذالن‪ٕٛ٘‌ٝ‬زٖ‌‬
‫اثقبز ‌ث‪‌ ٝ‬فبُٔ‌‪ٞ‬بی ‌ظيطث‪ٙ‬بيی ‌‪‌ ٚ‬ث‪ٙ‬یبزی ‌ٔدسز ‌‪ٚ‬خ‪ٛ‬ز ‌زاضز ‌يب ‌ذیط‪‌ .‬زض ‌ايٗ‌‬
‫زؾت‪ٝ‬ث‪ٙ‬سی ‌لطاض ‌ٌطفت ‌و‪‌ ٝ‬فجبضت‪ٙ‬س ‌اظ ‌‪‌-1‬‬
‫ٔطحّ‪ٌٛ‌ 10‌ ٝ‬ي‪‌ ٝ‬لجّی ‌زض ‌‪‌ ‌ 5‬‬
‫ؽطفیت‪ٞ‬بی ‌زاذّی‌‬
‫‌‬
‫قبيؿتٍی‪ٞ‬بی ‌تقبّٔی ‌‪‌ -4‬‬
‫‌‬
‫ٍ٘‪ٟ‬ساضی ‌‪‌ -2‬اوتكبف ‌‪‌ -3‬‬
‫‪‌ -5‬تح‪‌.َٛ‬ث‪ٙٔ‌ٝ‬ؾ‪ٛ‬ض‌اضظيبثی‌ٔسَ‌اؾترطاخی‌ثب‌اؾتفبز‪‌ٜ‬اظ‌ٔسَ‌ٔقبزالت‌‬
‫ؾبذتبضی‌ثطای‌‪ٞ‬ط‌ز‪ٔ‌ٚ‬طحّ‪‌ٝ‬ؾ‪ٙ‬د‪‌ٝ‬ن‪ٛ‬ضت‌پصيطفت‪‌.‬ثطای‌ٔطحّ‪‌ٝ‬اثتسايی‌‬
‫ثقس‌ٍ٘‪ٟ‬ساضی‌‪‌ٚ‬حفؼ‌ثب‌‪‌ٚ‌0/79‬ثطای‌ٔطحّ‪‌ٝ‬ز‪٘‌ْٚ‬یع‌ثقس‌ٍ٘‪ٟ‬ساضی‌ثب‌‪‌0/84‬‬
‫تأثیطٌصاضتطيٗ‌اثقبز‌ٔقطفی‌ٌطزيس‪٘‌.ٜ‬تبيح‌حبوی‌اظ‌تأيیس‌ٔسَ‌اثتسايی‌ث‪‌ٝ‬‬
‫ٔیثبقس‪‌.‬‬
‫‪ٚ‬ؾیّ‪‌ٝ‬تحّیُ‌فبّٔی‌اوتكبفی‌ ‌‬
‫فبّٔی‌و‪‌ٝ‬ثعضٌتطيٗ‌ضطيت ‌ضا‌ث‪‌ٝ‬ذ‪ٛ‬ز‌اذتهبل‌زاز‪ٍٟ٘‌ٜ‬ساضی‌‪‌ٚ‬‬
‫ث‪ٙ‬سی‌و‪‌ٝ‬اثقبز‌‪‌ٚ‬قبذم‪ٞ‬ب‌زض‌آٖ‌ٌ‪ٙ‬دب٘س‪‌ٜ‬‬
‫‌‬
‫‌‬
‫ثبقس‌و‪‌ٝ‬عجك‌زؾت‪ٝ‬‬
‫ثبظآضايی‌ ‌‬
‫ٔی‬
‫قس‪‌ ٜ‬اظ ‌ز‪‌ ٚ‬ثرف ‌تكىیُ ‌قس‪‌ ٜ‬و‪‌ ٝ‬قبُٔ ‌‪ٍٟ٘‌ ‌ -1‬ساضی ‌‪‌ ٚ‬حفؼ ‌‪‌-2‌ ٚ‬‬
‫ت‪ٛ‬اٖ‌اثقبز‌‪‌ٚ‬قبذه‪ٞٝ‬بيی‌ضا‌ثطای‌ٔتغیط‌‬
‫‌‬
‫ٔیثبقس‪‌ ‌.‬‬
‫ٔی‬
‫فقبَؾبظی‌‪‌ٚ‬ثبظآضايی‌ ‌‬
‫‌‬
‫شوط‌اؾت‌قبذه‪ٞٝ‬بی‌اقبض‪‌ٜ‬قس‪ٕٞ‌ٜ‬ب٘غ‪ٛ‬ض‌و‪‌ٝ‬زض‌‬
‫‌‬
‫ٔصو‪ٛ‬ض‌اضائ‪ٕٛ٘‌ٝ‬ز‪‌.‬قبيبٖ‌‬
‫ازأ‪٘‌ ٝ‬یع ‌اقبض‪‌ ٜ‬ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س ‌ٌطزيس ‌ثب ‌ت‪ٛ‬خ‪‌ ٝ‬ث‪‌ ٝ‬ؾ‪ٙ‬س‪ٞ‬بی ‌ثبال ‌زؾتی ‌وك‪ٛ‬ض ‌اظ‌‬
‫خّٕ‪‌ٝ‬چكٓا٘ساظ‌‪ ‌1404‬ت‪ٟ‬ی‪‌ٝ‬قس‪ٛٔ‌ٚ‌ٜ‬اضز‌اقبض‪ٌ‌ٜ‬طزيس‪‌ٜ‬اظ‌٘ؾط‌ذجطٌبٖ‌‪‌ٚ‬‬
‫‌‬
‫زض‌ع‪ٔ‌َٛ‬هبحج‪‌ٝ‬ثب‌ٔترههبٖ‌‪‌ٚ‬ذجطٌبٖ‌ح‪ٛ‬ظ‪٘‌ٜ‬ب٘‪‌ٛ‬ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌انّیتطيٗ‌‬
‫‌‬
‫قبذه‪ٞٝ‬بی ‌زض ‌اضتجبط ‌ثب ‌اثقبز ‌ثیبٖ ‌قس‪‌ ٜ‬زض ‌ثؿتط ‌٘ب٘‪‌ ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی ‌ايطاٖ‌‬
‫‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌ثب‌تٕطوع‌ثط‌آ٘‪ٟ‬ب‌ؽطفیت‌خصة‌ضا‌زض‌ثؿتط‌٘ب٘‪‌ٛ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌‬
‫ٔیثبقس‌و‪‌ ‌ٝ‬‬
‫‌‬
‫افعايف‌زاز‪‌.‬‬
‫‌‬
‫پی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫پی‬
‫اد ایی در صوص ت ویت ا صه ای نگ داری حفظ‬
‫حفؼ‌زا٘ف‪ٞ‬بی‌ٔطتجظ‌‪ٛٔ‌ٚ‬ضز‌٘یبظ‌زض‌ع‪‌َٛ‬ظٔبٖ‪.‬‬
‫‌‬
‫ض‪ٚ‬يىطز ‌تّمی ‌زا٘ف ‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضا٘‪٘‌ ٝ‬یط‪ٚ‬ی ‌ا٘ؿب٘ی ‌ث‪‌ ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ ‌ٔطاخـ‌‬
‫آي‪ٙ‬س‪‌.ٜ‬‬
‫ايدبز‌اضتجبط‌ثب‌زا٘ف‌ٔطث‪ٛ‬ع‪‌ٝ‬زض‌ؾطاؾط‌ؾغر‌فقبِیت‪.‬‬
‫ٔسيطيت‌زا٘ف‌زاذّی‪.‬‬
‫اد ایی در صوص فعا ‌ساسی مجدد تاس رایی‬
‫فطنت‪ٞ‬بی‌وؿت‌‪‌ٚ‬وبض‌ثب‌تىی‪‌ٝ‬ثط‌زا٘ف‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‪.‬‬
‫‌‬
‫‪ ‬ق‪ٙ‬بذت‌ؾطيـ‌‌‬
‫‪ ‬فقبَ ‌قسٖ‌زا٘ف‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز ‌‪‌ٚ‬ت‪ٛ‬ا٘بيی‌آٖ ‌ثطای‌اؾتفبز‪‌ ٜ‬اظ‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌‬
‫خسيس‪.‬‬
‫ذ‪ٛ‬اؾت‪ٞٝ‬بی ‌ثبظاض‌‬
‫‌‬
‫‪ ‬تدعي‪‌ ٚ‌ ٝ‬تحّیُ ‌‪‌ ٚ‬تفؿیط ‌ؾطيـ ‌ ‌تغییطات ‌‪‌ ٚ‬‬
‫ثطای‌ث‪ٚ‌ٝ‬ؾیّ‪‌ٝ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‪.‬‬
‫فطنت‪ٞ‬بی ‌خسيس ‌ثطای ‌ذسٔت ‌ث‪ٔ‌ ٝ‬كتطيبٖ ‌ثب‌‬
‫‌‬
‫‪ ‬زضن ‌ؾطيـ ‌ ‌‬
‫‪ٚ‬ضی‪ٞ‬بی‌ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ز‪‌.‬‬
‫ف‪ٙ‬ب ‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬ا٘س‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٛٙ‬اٖ‌‬
‫زض‌٘‪ٟ‬بيت‌ثب‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬اي‪ٙ‬ى‪ٛٔ‌ٝ‬ض‪ٛ‬ؿ‌ؽطفیت‌خصة‌ ‌‬
‫حّم‪‌ٌٓ‌ٝ‬قس‪‌ٜ‬زض‌ن‪ٙ‬بيـ‌‪ٔ‌ٚ‬حیظ‌وّی‌فّٕی‌‪‌ٚ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌وك‪ٛ‬ض‌ٔ‪ٛ‬ضز‌ت‪ٛ‬خ‪‌ٝ‬‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌ض‪ٚ‬يىطز‌ف‪ٛ‬ق‌ضا‌زض‌ظٔی‪‌ٝٙ‬وّی‌ٔحیظ‌فّٕی‌‪‌ٚ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌‬
‫لطاض‌ٌیطز ‌ ‌‬
‫وك‪ٛ‬ض ‌‪ٕٞ‌ ٚ‬چ‪ٙ‬یٗ ‌زض ‌‪ٞ‬ط ‌يه ‌اض ‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌‪ٞ‬ب ‌ٔ‪ٛ‬ضز ‌ثطضؾی ‌لطاض ‌زاز‪‌ ٚ‌ ٜ‬ثب‌‬
‫زض‌ذط‪ٚ‬خی‪ٞ‬بی‌ن‪ٙ‬بيـ‌‪‌ٚ‬‬
‫‌‬
‫ثیطٌصاض‌ث‪‌ٝ‬ث‪ٟ‬ط‪ٜٚ‬ضی‌ثبالتط‌‬
‫‌‬
‫تم‪ٛ‬يت‌فبوت‪ٛ‬ض‪ٞ‬بی‌تأ‬
‫‪ٕٞ‬چ‪ٙ‬یٗ ‌افعايف ‌ضطيت ‌ٔ‪ٛ‬فمیت ‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌‪ٞ‬بی ‌زضيبفتی ‌أیس‪ٚ‬اض ‌ث‪ٛ‬ز‪‌.‬‬
‫ثیط‌ذط‪ٚ‬خی‪ٞ‬بی‌ايٗ‌پػ‪ٞٚ‬ف‌ضا‌ثط‌ض‪ٚ‬ی‌ؾبيط‌ثبظيٍطاٖ‌‬
‫‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ‌تأ‬
‫‪ٕٞ‬چ‪ٙ‬یٗ‌ ‌‬
‫ٔیت‪ٛ‬اٖ ‌تأثیط‌‬
‫انّی ‌زض ‌ح‪ٛ‬ظ‪‌ ٜ‬فّٓ ‌‪‌ ٚ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی ‌ثطضؾی ‌ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌ .‬ث‪‌ ٝ‬ع‪ٛ‬ض ‌ٔثبَ ‌ ‌‬
‫ؽطفیت‌خصة‌زض‌زؾتیبثی‪ٞ‬بی‌ؾطيـ‌ث‪‌ٝ‬ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌‪‌ٚ‬خ‪ٟ‬ف‌زض‌ف‪ٙ‬ب‪ٚ‬ضی‌و‪‌ٝ‬ث‪‌ٝ‬‬
‫‌‬
‫ف‪ٛٙ‬اٖ ‌ض‪ٚ‬يىطز ‌انّی ‌زض‌ؾ‪ٙ‬س‌چكٓ ‌ا٘ساظ ‌ث‪‌ٝ‬آٖ ‌اقبض‪ٌ‌ ٜ‬طزيس‪‌ٜ‬ضا ‌ثطضؾی‌‬
‫ٕ٘‪ٛ‬ز‪‌.‬‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬

‫ٌیطی‌ؽطفیت‌خصة‬ٜ‫‌ا٘ساظ‬ٚ‌‫بؾبيی‌اثقبز‬ٙ‫‌ٔسَ‌ثطای‌ق‬ٝ‫اضائ‬
‌
‫‌ٔحٕسی‬ٚ‌‫ی‬ٙ‫یبزی‌٘بئی‬ٙ‫‌ث‬،‫ی‬ٙ‫‌ٔقی‬،ٜ‫لّیعاز‬
17. Grimpe C, Sofka W. Search patterns and absorptive capacity:
Low-and high-technology sectors in European countries.
Research Policy. 2009;38(3):495-506.
18. Lin C, Wu Y-J, Chang C, Wang W, Lee C-Y. The alliance
innovation performance of R&D alliances—the absorptive
capacity perspective. Technovation. 2012;32(5):282-92.
19. Flatten TC, Engelen A, Zahra SA, Brettel M. A measure of
absorptive capacity: Scale development and validation.
European Management Journal. 2011;29(2):98-116.
20. Feeny S, de Silva A. Measuring absorptive capacity constraints
to foreign aid. Economic Modelling. 2012;29(3):725-33.
21. Camisón C, Forés B. Knowledge absorptive capacity: new
insights for its conceptualization and measurement. Journal of
Business Research. 2010;63(7):707-15.
22. Kostopoulos K, Papalexandris A, Papachroni M, Ioannou G.
Absorptive capacity, innovation, and financial performance.
Journal of Business Research. 2011;64(12):1335-43.
23. Omar R, Takim R, Nawawi AH, editors. Measuring absorptive
capacity in technology transfer (TT) projects. Business
Innovation and Technology Management (APBITM),
24. Delmas M, Hoffmann VH, Kuss M. Under the tip of the
iceberg: Absorptive capacity, environmental strategy, and
competitive advantage. Business & Society. 2011;50(1):11654.
25. Fabrizio KR. Absorptive capacity and the search for
innovation. Research Policy. 2009;38(2):255-67.
26. Dahlander L, Gann D, editors. Appropriability, proximity,
routines and innovation: How open is open innovation. DRUID
summer conference; 2007.
27. Giuliani E. Cluster absorptive capacity why do some clusters
forge ahead and others lag behind? European Urban and
Regional Studies. 2005;12(3):269-88.
28. Escribano A, Fosfuri A, Tribó JA. Managing external
knowledge flows: The moderating role of absorptive capacity.
Research Policy. 2009;38(1):96-105.
29. Gebauer H, Worch H, Truffer B. Absorptive capacity, learning
processes and combinative capabilities as determinants of
strategic innovation. European Management Journal.
2012;30(1):57-73.
30. Colombo M, Foss N, Rossi-Lamastra C. Organizational design
for absorptive capacity linking individual and organizational
levels. MIMEO, 2012.
31. Van Den Bosch F, Van Wijk R, Volberda HW. Absorptive
capacity: Antecedents, models and outcomes. 2006.
32. Castillo LL, Salem DS, Guasch JL. Innovative and Absorptive
Capacity of International Knowledge. Policy Research
Working Paper No. 2012;5931.
33. Liao S-H, Fei W-C, Chen C-C. Knowledge sharing, absorptive
capacity, and innovation capability: an empirical study of
Taiwan's knowledge-intensive industries. Journal of
Information Science. 2007;33(3):340-59.
1394‌‫بض‬ٟ‫‌ث‬،42‌ٜ‫‌قٕبض‬،ٓٞ‫‌ؾبَ‌يبظز‬،‫ضی‬ٚ‫ب‬ٙ‫‌ضقس‌ف‬ٝٔ‫ب‬ّٙ‫فه‬
‫منابع‬
‌‫ ‌ثطضؾی ‌٘مف‬،ٝ‫ ‌فبعی‬،‫ؾت‬ٚ‫ ‌نفطز‬،ٝ٘‫ ‌فطظا‬،ٖ‫یب‬ِٟ‫ ‌فجسا‬،‫ز‬ٕٛ‫ ‌ٔح‬،‫ ٔطازی‬.1
‌‫ضی‬ٚ‫آ‬ٛ٘‌ٚ‌‫بی‌ؾبظٔب٘ی‬ٞ‫‌ثیٗ‌يبزٌیطی‌اظ‌ذغب‬ٝ‫ؽطفیت‌خصة‌زا٘ف‌ثط‌ضاثغ‬
‌،(َٛ‫ تح‬ٚ ‫ز‬ٛ‫ج‬ٟ‫كی ٔغبِقبت ٔسيطيت) ث‬ٞٚ‫ فّٕی پػ‬ٝٔ‫ب‬ّٙ‫ ‌ ‌فه‬،‫ؾبظٔب٘ی‬
.149 ‫ تب‬121 ‫‌نفحبت‬،91 ٖ‫ ظٔؿتب‬،69 ٜ‫ْ قٕبض‬ٚ‫ ز‬ٚ ‫ؾبَ ثیؿت‬
‌‫ی‬ٞ‫ ‌ايدبز ‌ؽطفیت ‌خصة ‌ثطای ‌ؾبٔب٘س‬،‌ ‫سی‬ٟٔ‌ ،‫ ‌٘هط‬،‫ ‌ؾقیس‬،ٖ‫ ضحٕب٘یب‬.2
‌ٖ‫غی‌ايطا‬ِٛٛٙ‫فطا٘ؽ‌ّٔی ‌ٔسيطيت ‌تى‬ٙ‫بضٔیٗ ‌و‬ٟ‫‌چ‬،‫ب‬ٞ‌ SME‌ ‫ضی‌ثبظ‌زض‬ٚ‫آ‬ٛ٘
‌.‫ اًجوي هدیسیت فٌاٍزی ایساى‬،1389 ‫ آذز‬،‫هدیسیت تکٌَلَژی ایساى‬
‌‫ ‌ٌیطی‬ٜ‫ ‌عطاحی ‌ٔسَ ‌ا٘ساظ‬،ٕٟٗ‫ ‌ث‬،‫ض‬ٛ‫ ‌حبخی ‌پ‬،‫ ‌فجبؾقّی‬،‫ حبخی ‌وطيٕی‬.3
‌‫ف‬ٞٚ‫‌پػ‬ٝٔ‫ب‬ّٙ‫‌فه‬،‫ض‬ٛ‫يی‌وك‬ٚ‫بيـ‌زاض‬ٙ‫ضزی‌ن‬ٛٔ‌ٝ‫‌ٔغبِق‬:‫ؽطفیت‌خصة‌زا٘ف‬
.1387‌،47‌ٜ‫ظـ‌فبِی‌قٕبض‬ٛٔ‫‌ضيعی‌زض‌آ‬ٝٔ‫‌ثط٘ب‬ٚ
4. Cohen WM, Levinthal DA. Absorptive capacity: a new
perspective on learning and innovation. Administrative science
quarterly. 1990:128-52.
5. Zahra SA, George G. Absorptive capacity: A review,
reconceptualization, and extension. Academy of management
review. 2002;27(2):185-203.
6. Bakar AHA, Tufail MA. Transforming Capability of Indigenous
Contractors Through Technology Transfer: A Malaysia
Experience.
World
Applied
Sciences
Journal.
2012;16(10):1450-61.
7. Lin C, Tan B, Chang S. The critical factors for technology
absorptive capacity. Industrial Management & Data Systems.
2002;102(6):300-8.
8. Schilling MA. Strategic management of technological
innovation: McGraw-Hill/Irwin New York; 2005.
9. Uotila T, Harmaakorpi V, Melkas H. A method for assessing
absorptive capacity of a regional innovation system. FenniaInternational Journal of Geography. 2006;184(1):49-58.
10. Moos B, Beimborn D, Wagner H-T, Weitzel T. Knowledge
Management Systems, Absorptive Capacity, and Innovation
Success. 2011.
11. Cadiz D, Sawyer JE, Griffith TL. Developing and validating
field measurement scales for absorptive capacity and
experienced community of practice. Educational and
Psychological Measurement. 2009;69(6):1035-58.
12. Indarti N. The Effect of Knowledge Stickiness and Interaction
on Absorptive Capacity. 2010.
13. Schmidt T. Absorptive Capacity-One size fits all? A Firm-level
analysis of absorptive capacity for different kinds of
knowledge. A firm-level analysis of absorptive capacity for
different kinds of knowledge. 2005:05-072.
14. Lichtenthaler U. Technology exploitation in the context of
open innovation: finding the right ‘job’for your technology.
Technovation. 2010;30(7):429-35.
15. Jiménez-Barrionuevo MM, García-Morales VJ, Molina LM.
Validation of an instrument to measure absorptive capacity.
Technovation. 2011;31(5):190-202.
16. Nieto M, Quevedo P. Absorptive capacity, technological
opportunity, knowledge spillovers, and innovative effort.
Technovation. 2005;25(10):1141-57.
‫ﺍﺭﺗﻘﺎء ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺧﻄﻮﻁ ﻣﻮﻧﺘﺎژ‬
‫ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻱ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﭘﻴﺸﺎﻣﺪ‬
‫ﻣﺴﻠﻢ ﻓﺪﺍﻳﻲ‬
‫‪‬‬
‫ﻫﺎﺩﻱ ﺣﻴﺪﺭﻱ ﻗﺮﻩ ﺑﻼﻍ‬
‫ﺻﺪﻳﻖ ﺭﺋﻴﺴﻲ‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺟﻨﻮﺏ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺟﻨﻮﺏ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺟﻨﻮﺏ‪ ،‬ﺗﻬﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺍﻳﺮﺍﻥ‬
‫‪St_m_fadaei@azad.ac.ir‬‬
‫‪st_h_heidari@azad.ac.ir‬‬
‫‪Raissi@azad.ac.ir‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ‪1393/01/26 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ‪1393/12/12 :‬‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮﺵ‪1394/01/25 :‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪﻩ‬
‫ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺍﻣﺮﻭﺯ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺧﻮﺩ ﻭ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻧﺎﭼﺎﺭﻧـﺪ ﺗـﺎ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃـﺎﺕ‬
‫ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮﻱ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺳﺎﺯﻧﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺍﺩ ﻭ ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻧﺠﻴﺮﻩ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺟﺎﺭﻱ‬
‫ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺳـﻄﺢ ﺩﺍﻧـﺶ ﻣـﻲﮔـﺮﺩﺩ‪ .‬ﻫـﺪﻑ ﺍﺻـﻠﻲ ﺍﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ‪،‬‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ‪ ،‬ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﺑﺎ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻜﻨﻴـﻚﻫـﺎﻱ ﺷـﺒﻴﻪﺳـﺎﺯﻱ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﻋـﻮﺍﻣﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺁﻣﺎﺩﻩﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻣﻮﻧﺘﺎژ‪ ،‬ﺯﻣﺎﻥ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ‪ ،‬ﻧـﺮﺥ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺍﻓﺘـﺎﺩﮔﻲ‪ ،‬ﻧـﺮﺥ ﺗﻌﻤﻴـﺮ‪ ،‬ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﻧـﺮﺥ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻨﺸـﺎء‬
‫ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ‪ ،‬ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎﻱ ﺷـﺒﻴﻪﺳـﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺑﻜـﺎﺭ ﺑﺴـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﻠﻮﮔﺎﻩﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻥ ﺳﻴﻜﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻓﺮﻫﺎﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺧﺮﻭﺟـﻲ‬
‫ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﺣﺪ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻣﺪﻝ ﺷﺒﻴﻪﺳـﺎﺯﻱ ﻧﺴـﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﻧﺮﻡﺍﻓﺰﺍﺭ ‪ ED‬ﺍﻗﺪﺍﻡ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﻝ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻱ ﺷﺪﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﻧـﺮﻡﺍﻓـﺰﺍﺭ‪ ،‬ﺩﺭ ﻗﺎﻟـﺐ ﻳـﻚ‬
‫ﻣﺜﺎﻝ ﻋﺪﺩﻱ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﻠﻮﮔﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻱ ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﺩﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻭ ﻣﺪﺕ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻣﻮﻧﺘﺎژ‪ ،‬ﺳﻨﺎﺭﻳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺍﺟﺮﺍ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﺑﻬﺒـﻮﺩ ﻓﺮﺍﻳﻨـﺪ ﺍﺭﺍﺋـﻪ‬
‫ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻛﺎﻫﺶ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺭ ﺻﻒ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﺎﺯﺩﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻭﺍژﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻱ‬
‫ﺷﺒﻴﻪﺳﺎﺯﻱ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﭘﻴﺸﺎﻣﺪ؛ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﻧﺶ؛ ﻣﺪﻝ ﺳﺎﺯﻱ؛ ﺯﻣﺎﻧﺒﻨﺪﻱ؛ ﺯﻧﺠﻴﺮﻩ ﺗﺄﻣﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﺴﺐ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺑﻬﺒﻮﺩ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺧﻮﺩ ﻭ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺭﻗﺎﺑﺖﻫﺎﻱ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺮﻭﻥﺳﭙﺎﺭﻱ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎﻥ‪ ،‬ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻧﺰﺩﻳﻜﺘﺮﻱ ﺑﺎ‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﻨﺪ ]‪ .[1،2‬ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ‬
‫ﻣﻴﺎﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻳﻲ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﺯﻧﺠﻴﺮﻩ‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ]‪ .[3‬ﻳﻚ ﺯﻧﺠﻴﺮﻩ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪(1 :‬‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﺎﻥ‪ (2 ،‬ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ (3 ،‬ﺗﻮﺯﻳﻊ‬
‫ﻛﺎﻻﻫﺎﻱ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻮﺯﻳﻊﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﺧﺮﺩﻩﻓﺮﻭﺷﺎﻥ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮﻳﺎﻥ ﻧﻬﺎﻳﻲ ]‪ .[4‬ﻳﻚ ﺯﻧﺠﻴﺮﻩ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺳﻪ ﻧﻮﻉ ﺟﺮﻳﺎﻥ‬
‫ﺭﺍ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ (1 :‬ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ‪ (2 ،‬ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﻮﺍﺩ ﻭ ‪(3‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ]‪ .[5‬ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺩﻗﻴﻖ‪ ،‬ﺗﺸﺮﻳﻚ‬
‫ﻣﺴﺎﻋﻲ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﻦ ﺷﺮﻛﺎﻱ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ‬
‫‪ ‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺴﺌﻮﻝ‬
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﺍﺯ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺍﺩ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺘﻲ‬
‫ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ]‪.[6‬‬
‫ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻭ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ‬
‫ﺑﻪ ﺩﺍﻧﺶ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺩﺭ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺮﻛﺎﻱ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﻃﻲ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ‬
‫ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺍﻧﺶ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺻﻠﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺍﻧﺶ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺭﻗﺒﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﻬﺘﺮﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫]‪ .[7‬ﺑﻼﻭ )‪ (2005‬ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﻧﺶ ﺍﺻﻠﻲ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺁﻥ ﺩﺍﻧﺸﻲ ﺍﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ ]‪ .[8‬ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲﻫﺎ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻱ ﻣﺰﻳﺖ‬
‫ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ]‪ .[9‬ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺭ‬
‫ﺧﺼﻮﺹ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﺩﺭ‬
‫ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ‬
‫ﻣﻬﺎﺭﺕﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ]‪.[10‬‬
‫فصلٌبهِ‏رضذ‏فٌبٍری‪،‬‏سبل‏يبسدّن‪،‬‏ضوبرُ‏‪،42‬‏ثْبر‏‪1394‬‬
‫ایي تحقیق تالؿی ػلوی ثِ هٌظَس اسائِ ػبص ٍ کبسی ًظبمیبفتِ دس‬
‫ثب‏استابدُ‏اس‏ضجیِسبسی‏گسستِ‏پیطبهذ ‏‬
‫‏‬
‫ارتقب ‏کبرايی‏ٍ‏داًص‏سبسهبًی‏در‏خحَط‏هًَتبص‏‬
‫فذايی‪،‬‏حیذری‏ٍ‏رئیسی‬
‫‪‬‬
‫هؼیبسّبی ػولکشد ػیؼتن هؼوَالً ؿبهل هَاسد صیش اػت]‪: [18‬‬
‫خغَط هًَتبط ثشای استقبی کبسایی ٍ داًؾ ػبصهبًی اػت‪ .‬حَصُ هَسد‬
‫‪‬‬
‫ثبصدُ ػیؼتن تحت ػولکشد هتَػظ ٍ حذاکثش هبؿیيآالت؛‬
‫ثشسػی دس ایي تحقیق‪ ،‬دٍهیي الیِ یک صًدیشُ تأهیي یؼٌی فشایٌذ ػبخت‬
‫‪‬‬
‫هذت چشخِ ػیؼتن (تَلیذ یک قغؼِ چقذس عَل هیکـذ)؛‬
‫ٍ تَلیذ هیثبؿذ‪ .‬اص آًدب کِ خشیبى اعالػبتی هٌدش ثِ استقبی ػغح داًؾ‬
‫‪‬‬
‫ثْشُثشداسی اص هٌبثغ‪ً ،‬یشٍی اًؼبًی ٍ هبؿیيآالت؛‬
‫دس ػغح صًدیشُ تأهیي ٍ ػبصهبىّب هیگشدد‪ ،‬اص اّویت ثیـتشی ًؼجت ثِ‬
‫‪‬‬
‫ًقبط گلَگبُ تَلیذ؛‬
‫دٍ خشیبى دیگش دس صًدیشُ تأهیي ثشخَسداس اػت ٍ لزا دس ایي تحقیق‬
‫‪‬‬
‫كفثٌذی دس ایؼتگبُّبی کبسی؛‬
‫هْوتشیي خشیبى هَسد ثشسػی هیثبؿذ‪ .‬ایي تحقیق اص ػِ هشحلِ اكلی‬
‫‪‬‬
‫كفثٌذی ٍ تأخیشات ًبؿی اص اثضاسّب ٍ ػیؼتنّبی حول ٍ ًقل‬
‫هَاد؛‬
‫تـکیل هیؿَد‪ :‬هشحلِ اٍل تجییي هؼألِ‪ ،‬هشحلِ دٍم حل هؼألِ ثب‬
‫اػتفبدُ اص تکٌیکّبی ؿجیِػبصی ٍ هشحلِ ػَم ثِ اؿتشاک گزاؿتي ًتبیح‬
‫‪‬‬
‫احتیبخبت اًجبسؽ هَخَدی دس خشیبى ػبخت؛‬
‫حبكلِ‪ .‬هشاحل اٍل ٍ ػَم هٌدش ثِ استقبی داًؾ ػبصهبًی ٍ هشحلِ دٍم‬
‫‪‬‬
‫ًیبصهٌذیّبی پشػٌل؛‬
‫هٌدش ثِ استقبی کبسایی ٍ دس ًتیدِ ثْشٍُسی خغَط تَلیذ هیگشدد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫کبسایی ػیؼتنّبی صهبًجٌذی؛‬
‫‪‬‬
‫کبسایی ػیؼتنّبی کٌتشل‪.‬‬
‫دس هشحلِ اٍل هسألِ هَسد ثشسػی تـشیح هیگشدد ٍ ػپغ دس هشحلِ‬
‫ثؼذی ثِ حل آى هؼألِ پشداختِ هیؿَد‪ .‬یکی اص ٍخَُ توبیض ایي تحقیق‬
‫ًؼجت ثِ تحقیقبت هـبثِ آى اػت کِ ثِ اؿتشاک گزاؿتي ًتبیح حبكلِ‬
‫هذ ًظش قشاس گشفتِ اػت‪ .‬ثِ اؿتشاک گزاؿتي داًؾ دس یک صًدیشُ تأهیي‪،‬‬
‫ثِ ؿشکبی تأهیي ایي اهکبى سا هیدّذ کِ ثشای ؿٌبػبیی فشكتّبی ثبصاس‬
‫ٍ تَػؼِ هضیت سقبثتی ثبلقَُ داًؾ خَد سا تلفیق ًوبیٌذ ]‪ .[11،12‬ثب ثِ‬
‫اؿتشاک گزاؿتي داًؾ دس ثبسُ فشایٌذ تحت ثشسػی‪ ،‬اػضبی تین هیتَاًٌذ‬
‫قیبع خَثی دس هَسد پیبهذّبی ًبهـخق داؿتِ ثبؿٌذ ٍ ثِ دسک ٍػیغ ٍ‬
‫خبهؼی اص کل فشایٌذ ٍ ػَاهل تأثیشگزاس ثش خشٍخی فشایٌذ ًبیل ؿًَذ‬
‫]‪ .[13‬ایي هَضَع یک ػبهل ثحشاًی دس هذیشیت صًدیشُ تأهیي قلوذاد‬
‫هیؿَد ]‪ .[14،15‬صیشا ًقـی حیبتی دس ّوبٌّگػبصی فؼبلیتّبی‬
‫صًدیشُ تأهیي ایفب هی کٌذ ]‪ .[15‬اص ایي سٍ فقذاى تؼْین داًؾ هْوتشیي‬
‫ػبهل ثحشاًی ؿکؼت دس صًدیشُ تأهیي هحؼَة هیؿَد ]‪.[6‬‬
‫ػالٍُ ثش ایي یکی دیگش اص ٍخَُ توبیض ایي تحقیق آى اػت کِ ثشای‬
‫ضجیِسبسی کبهپیَتشی اػتفبدُ کشدُ اػت‪ .‬پشیتؼکش(‪)1984‬‬
‫‏‬
‫حل هؼألِ اص‬
‫ؿجیِػبصی کبهپیَتشی سا فشایٌذ عشاحی یک هذل سیبضی‪ -‬هٌغقی یک‬
‫ػیؼتن دس دًیبی ٍاقؼی ٍ آصهبیؾ آى هذل ثش سٍی کبهپیَتش تؼشیف کشدُ‬
‫اػت ]‪ .[16‬یکی اص کبسثشدّبی هْن ؿجیِػبصی کبهپیَتشی دس ػبخت ٍ‬
‫تَلیذ هیثبؿذ‪ .‬ایي سٍؽ یک اثضاس اسصؿوٌذ ثشای هٌْذػیي خْت اسصیبثی‬
‫اثشات ػشهبیِگزاسی دس تدْیضات ٍ تؼْیالت فیضیکی هبًٌذ هبؿیيآالت‬
‫کبسخبًِ‪ ،‬اًجبسّب ٍ هشاکض تَصیغ هیثبؿذ‪ .‬ؿجیِػبصی ثِ هٌظَس پیؾثیٌی‬
‫ػولکشد ػیؼتن هَخَد یب یک ػیؼتن عشاحی ؿذُ ٍ هقبیؼِ گضیٌِّبی‬
‫هختلف ثشای یک هؼألِ عشاحی خبف هیتَاًذ هَسد اػتفبدُ قشاس گیشد‪.‬‬
‫ّذف هْن اص ؿجیِػبصی ػبخت ٍ تَلیذ هـخق ًوَدى ػولکشد ػیؼتن‬
‫هیثبؿذ ]‪ .[17‬ػالٍُ ثش ایي‪ ،‬ؿجیِػبصی یک اثضاس قَی ٍ ػلوی ثشای‬
‫تجذیل دادُّب ثِ اعالػبت ٍ استقبی داًؾ ػبصهبًی ثش اػبع اعالػبت‬
‫هشثَعِ هیثبؿذ‪.‬‬
‫هغبلؼِ ادثیبت هَضَػی دس ػبلّبی اخیش‪ً ،‬ـبى دٌّذٓ پظٍّؾّبی‬
‫هتؼذدی اػت کِ دس صهیٌِ ؿجیِػبصی کبهپیَتشی ػیؼتنّبی ػبخت ٍ‬
‫تَلیذ ثشای حل هؼبئل دؿَاس تَلیذی ٍ ثْیٌِػبصی اًدبم ؿذُ اػت‪.‬‬
‫ؿجیِػبصی سا اص ًگبُ کلی هیتَاى اًدبم «آصهبیـبت هدبصی» ثش سٍی‬
‫کبهپیَتش تؼشیف کشد ]‪ .[19‬پیـشفتّبی فٌبٍساًِ ساُّبی خذیذی ثشای‬
‫اتخبر سٍیکشدّبی خذیذ هذلػبصی‪ ،‬ؿجیِػبصی ٍ ثلشی ػبصی فشاّن کشدُ‬
‫اػت‪ .‬ػغَح هختلف قبثلیتّبی ؿجیِػبصی هٌدش ثِ حلَل ًتبیح ثْتش ٍ‬
‫تحلیل دقیقتش سٍیذادّبی گؼؼتِ ٍ پیَػتِ گشدیذُ اػت ]‪.[20‬‬
‫طٍلچ ٍ ثشیٌکش (‪ً )1998‬شمافضاس ؿجیِػبصی ‪ FEMOS‬سا ثِ هٌظَس‬
‫اسصیبثی فؼبلیتّبی ػبخت ٍ ّضیٌِّبی آًْب دس هٌْذػی هدذد‬
‫ػیؼتنّبی تَلیذی ثِ کبس ثشدُاًذ کِ حبكل آى افضایؾ ‪ 25‬دسكذی‬
‫تَلیذ ٍ کبّؾ ‪ 5‬دسكذی ّضیٌِّبی تَلیذ هیثبؿذ ]‪ .[21‬آسئَال ٍ‬
‫ّوکبساى (‪ )2011‬سٍؿی سا ثشای هذلػبصی ٍ ؿجیِػبصی ٍ ثْیٌِػبصی‬
‫ػیؼتنّبی تَلیذی‪-‬هَخَدی احتوبلی اسائِ ٍ دس كٌبیغ ًفت ٍ گبص ثِ کبس‬
‫ثشدُاًذ کِ هٌدش ثِ کبّؾ چـوگیش ّضیٌِّب ؿذُ اػت ]‪ٍ .[22‬اًگ ٍ‬
‫ّوکبساى(‪ )2011‬یک چبسچَة ثشای هذلػبصی‪ ،‬ؿجیِػبصی ٍ ثْیٌِػبصی‬
‫فشایٌذّبی پیچیذُ یک کبسخبًِ هًَتبط اتَهجیل تَػظ ًشمافضاس ‪ARENA‬‬
‫اسائِ ًوَدًذ ]‪.[23‬‬
‫کبیبػب ٍ ّشهبى (‪ )2012‬ثِ اسصیبثی ػیؼتنّبی تَلیذی اًتخبثی ٍ‬
‫تغجیقی تَػظ ؿجیِػبصی ٍ اسائِ یک ػبختبس ًَآٍساًِ ٍ ثْیٌِ ثشای آًْب‬
‫پشداختِاًذ کِ هٌدش ثِ افضایؾ ؿؾ دسكذی ًشخ هًَتبط ٍ کبّؾ ؿؾ‬
‫ثشاثشی ّشيٌِّبی هبؿیيآالت تَلیذی هیؿَد ]‪ .[24‬كبلح ٍ ّوکبساى‬
‫(‪ )2012‬ثِ ؿجیِػبصی ػبخت ٍ تَلیذ ًبة دس ػیؼتن هذیشیت کیفیت‬
‫فشاگیش ثب اػتفبدُ اص ًشم افضاس ‪ Delmia Quest‬پشداختِاًذ ٍ ادػب کشدُاًذ‬
‫کِ تَلیذ سٍصاًِ ثِ اًذاصُ ‪ 10.3‬دسكذ افضایؾ یبفتِ اػت ]‪ .[25‬طاًگ ٍ‬
‫‪‬‬
‫ثب‏استابدُ‏اس‏ضجیِسبسی‏گسستِ‏پیطبهذ ‏‬
‫‏‬
‫ارتقب ‏کبرايی‏ٍ‏داًص‏سبسهبًی‏در‏خحَط‏هًَتبص‏‬
‫فذايی‪،‬‏حیذری‏ٍ‏رئیسی‬
‫فصلٌبهِ‏رضذ‏فٌبٍری‪،‬‏سبل‏يبسدّن‪،‬‏ضوبرُ‏‪،42‬‏ثْبر‏‪1394‬‬
‫ّوکبساى (‪ )2013‬هغبلؼِای دس هَسد اثش هتغیشّبی ػولیبتی ًظیش ػشػت‬
‫تَلیذ‪ً ،‬شخ ضبیؼبت ٍ ػشػت ًگْذاسی ٍ تؼویشات ثش ػبخت ٍ تَلیذ ثب‬
‫اػتفبدُ اص ؿجیِػبصی ٍ ثْیٌِػبصی اًدبم دادُاًذ کِ دس ًْبیت یک‬
‫چبسچَة هؼتجش ًظشی اسائِ ؿذُ اػت ]‪.[26‬‬
‫ تَالی ٍ هذت صهبى پشداصؽ ػولیبت هدوَػِ قغؼبت هختلف دس‬‫ایؼتگبُّبی هًَتبط اص قجل تؼییي ؿذُ اػت (خذٍل ‪.)1‬‬
‫ثش اػبع خذٍل ‪ 1‬هؼیش فشایٌذ تَلیذ ٍ تَصیغ صهبى ػولیبت ّش یک اص‬
‫هدوَػِ قغؼبت دس ایؼتگبُّبی هًَتبط هختلف هـخق هیگشدد‪ .‬هدوَػِ‬
‫‪1‬‬
‫ایي هقبلِ ثب اػتفبدُ اص ًشمافضاس ؿجیِػبصی ایٌتشپشایغ دایٌبهیکض ثِ‬
‫قغؼبت ‪ 1‬تب ‪ 6‬ثِ تشتیت اص خالل ‪ 7 ٍ 6 ،8 ،4 ،7 ،6‬ایؼتگبُ ػجَس هیکٌٌذ‪.‬‬
‫ػٌَاى یکی اص کبساهذتشیي ًشمافضاسّبی ؿجیِػبصی دس حبل حبضش‪ ،‬دس كذد‬
‫ثِ ػٌَاى هثبل هؼیش هًَتبط هدوَػِ قغؼبت ‪ 1‬ثِ تشتیت ػجبستٌذ اص‬
‫آى اػت کِ ضوي تحلیل يک هؼألِ ٍاقؼی تَلیذی‪ ،‬ثخـی اص قبثلیتّبی‬
‫ایؼتگبُّبی ‪ .2 ،4 ، 1 ،6 ،3 ،5‬هذت صهبى ػولیبت هًَتبط هدوَػِ‬
‫‪ ED‬سا دس هذلّبی كٌؼتی اسائِ دّذ‪ .‬اداهِ ایي هقبلِ ثِ كَست صیش‬
‫قغؼبت ‪ 1‬دس ایؼتگبُ ‪ 1‬اص تَصیغ یکٌَاخت ثب پبساهتشّبی ‪ 40 ٍ 30‬تجؼیت‬
‫ػبصهبًذّی ؿذُ اػت‪ .‬دس ثخؾ دٍم هؼألِ هَسد ثشسػی تؼشیف ٍ تججیي‬
‫هیکٌذ‪ .‬خضئیبت ایي هَضَع دس ؿکل ‪ 1‬دس قبلت یک ًوَداس گبًت اسائِ‬
‫گشدیذُ اػت‪ .‬ثخؾ ػَم ثِ تـشیح فشایٌذ ؿجیِػبصی اختلبف داسد‪.‬‬
‫گشدیذُ اػت‪.‬‬
‫یبفتِّبی تحقیق دس ثخؾ چْبسم هَسد ثحث ٍ ثشسػی قشاس گشفتِ اػت‪.‬‬
‫ًْبیتبً دس ثخؾ پٌدن خوغثٌذی ٍ ًتیدِگیشی اسائِ گشدیذُ اػت‪.‬‬
‫مدل شبیهسازی‬
‫پغ اص تـشیح هؼألِ ٍ خوغآٍسی دادُّب‪ً ،‬ؼجت ثِ ایدبد یک هذل‬
‫بیان مسئله‬
‫ؿجیِػبصی گؼؼتِ پیـبهذ دس هحیظ ًشمافضاس ‪ ED‬اقذام گشدیذُ اػت‪.‬‬
‫الف) تشریح مسئله‬
‫ثذيي هٌظَس اص یک اتن ‪ Source‬ثِ ػٌَاى هَلذ ّش یک اص هدوَػِ قغؼبت‬
‫ایي تحقیق ثِ کبسثشد ؿجیِػبصی ثِ ػٌَاى اثضاسی ثشای ؿٌبػبیی‪،‬‬
‫(هدوَػبً ‪ 6‬ػذد)‪ ،‬یک اتن ‪ Server‬ثشای ّش یک اص خذهت دٌّذُّبی‬
‫تدضیِ ٍ تحلیل‪ ٍ ،‬ثْجَد کبسایی ػولکشد یک خظ هًَتبط هیپشداصد ٍ ثب ثِ‬
‫هًَتبط (هدوَػبً ‪ 12‬ػذد)‪ ،‬یک اتن ‪ Queue‬قجل اص ّش ایؼتگبُ هًَتبط‬
‫اؿتشاک گزاؿتي ًتبیح آى ثبػث استقبی داًؾ ػبصهبًی ًیض هیگشدد‪.‬‬
‫(هدوَػبً ‪ 7‬ػذد)‪ ،‬یک اتن ‪ Data Recorder‬ثشای ثجت صهبى هًَتبط ّش‬
‫ػَاهلی هبًٌذ صهبىّبی آهبدُ سبسی ٍ تٌظین تدْیضات هًَتبط‪ ،‬صهبى‬
‫یک اص هدوَػِ قغؼبت (هدوَػبً ‪ 6‬ػذد)‪ ،‬یک اتن ‪ Queue‬هبثیي اتنّبی‬
‫ػولیبت‪ً ،‬شخ اص کبسافتبدگی‪ً ،‬شخ تؼویش‪ ٍ ،‬دس ًتیدِ ًشخ تَلیذ ٍ ًشخ‬
‫‪ ٍ Data Recorder ٍ Server‬یک اتن ‪ Sink‬ثشای تحَیل هحلَالت‬
‫ثْشُثشداسی اص هبؿیيآالت ٍ کل فشایٌذ تَلیذ هٌـبء تلبدفی ثَدى‬
‫هًَتبط ؿذُ ًْبیی اػتفبدُ ؿذُ اػت‪ .‬اص دٍ اتن ‪ Table‬ثشای تؼشیف خذاٍل‬
‫دادُّبی ػیؼتن اػت‪ .‬لزا ثِ دلیل پیچیذُتش ؿذى چٌیي ػیؼتنّبیی‪،‬‬
‫هؼیش ٍ صهبى ػولیبت اػتفبدُ ؿذُ اػت‪ .‬یک خذٍل ثشای هؼیش تَلیذ‬
‫تحلیل آًْب هؼتلضم ثکبسگیشی تکٌیکّبی ؿجیِػبصی اػت‪.‬‬
‫هحلَل (‪ ٍ )Path‬یکی ثشای هذت صهبى ػولیبت تَلیذ‬
‫ؿٌبػبیی گلَگبُّب‪ ،‬تؼییي هذت صهبى ػیکل تَلیذ‪ ٍ ،‬ثشسػی ظشفیت‬
‫(‪ )Duration Process‬ایدبد گشدیذُ اػت‪ .‬دس ایي خذٍل تَصیغّب ثش‬
‫ثبفشّبی سیستن ٍ تؼییي تؼذاد خشٍخی کبسخبًِ دس ٍاحذ هـخلی اص‬
‫اػبع هقبدیش اسایِ ؿذُ دس خذٍل ‪ 1‬ثِ صثبى ‪ 4DScrip‬کذًَیؼی ؿذُاًذ‪.‬‬
‫صهبى اص اّذاف اكلی ایي تحقیق هیثبؿذ‪.‬‬
‫دس خذٍل (‪ )Path‬دس اًتْبی ّش یک اص ػتَىّبی هشثَط ثِ هحلَالت‬
‫هدوَػِ قغؼبت ٍ اخضاء هختلف ٍاسد یک خظ هًَتبط هیؿًَذ‪ .‬ایي‬
‫یک ػذد كفش اضبفِ ؿذُ اػت تب ثیبًگش آى ثبؿذ کِ هشحلِ ثؼذی فشایٌذ‪،‬‬
‫خظ هًَتبط اص ‪ 7‬ايستگبُ هًَتبط ثب ظشفیتّبی هتفبٍت تـکیل ؿذُ اػت‪.‬‬
‫خشٍج هحلَل اص ػیؼتن ثبؿذ‪ .‬ثب اػتفبدُ اص ثشچؼتّب دس خذاٍل‪،‬‬
‫ایؼتگبُّبی ‪ 1‬تب ‪ 7‬ثِ تشتیت ؿبهل ‪ 1 ٍ 2 ،3 ،1 ،2 ،2 ،1‬هدوَػِ اص‬
‫هَقؼیت خؼتدَ ثِ ًحَ كحیح اًدبم هیؿَد‪.‬‬
‫تدْیضات ٍ اپشاتَسّبی هًَتبط هیثبؿٌذ (خذٍل ‪.)2‬‬
‫ػالٍُ ثش ایي‪ ،‬یک ثبفز هبثیي اتنّبی ‪ ٍ Source‬اتنّبی ‪ Queue‬دس‬
‫ایؼتگبُّبی هًَتبط قشاس دادُ ؿذُ اػت‪ً .‬قؾ ایي كف آى اػت کِ‬
‫هحلَالت هختلف سا اص خذٍل هشثَط ثِ ‪ Path‬ثِ ػَی ایؼتگبُّبی‬
‫ة) مفروضبت مسئله‬
‫ صهبى ثیي ٍسٍد هدوَػِ قغؼبت ٍ اخضاء هختلف ثِ خظ هًَتبط اص‬‫تَصیغ ًوبیی ثب پبساهتش هؼیي (‪ 75‬دقیقِ) تجؼیت هیکٌذ‪.‬‬
‫هختلف‬
‫ّذایت‬
‫ًوبیذ‪.‬‬
‫هقذاس‬
‫كحیح‬
‫ثبیؼتی‬
‫اص‬
‫خذٍل‬
‫‪ Process Duration‬اػتخشاج ٍ ثِ ػٌَاى هذت صهبى ػولیبت هًَتبط ثِ‬
‫‪ -‬صهبى پشداصؽ ػولیبت هًَتبط دس ّش ایؼتگبُ ثش سٍی هدوَػِ قغؼبت‬
‫ایؼتگبُّبی هختلف هًَتبط تخلیق یبثذ‪ّ .‬وچٌیي اص یک اتن ‪Graph‬‬
‫هختلف اص تَصیغّبی احتوبلی ثب پبساهتشّبی هؼیي تجؼیت هیکٌذ (خذٍل ‪.)1‬‬
‫ثشای ثِ تلَیش کـیذى خشٍخی اتنّبی ‪ Data Recorder‬اػتفبدُ ؿذُ‬
‫اػت‪.‬‬
‫‪1. Enterprise Dynamics 8.2.5‬‬
‫ؿکل ‪ 2‬ؿوبی کلی هذل ایدبد ؿذُ دس هحیظ ‪ ED‬سا ًـبى هیدّذ‪.‬‬
‫فصلٌبهِ‏رضذ‏فٌبٍری‪،‬‏سبل‏يبسدّن‪،‬‏ضوبرُ‏‪،42‬‏ثْبر‏‪1394‬‬
‫ثب‏استابدُ‏اس‏ضجیِسبسی‏گسستِ‏پیطبهذ ‏‬
‫‏‬
‫ارتقب ‏کبرايی‏ٍ‏داًص‏سبسهبًی‏در‏خحَط‏هًَتبص‏‬
‫فذايی‪،‬‏حیذری‏ٍ‏رئیسی‬
‫‪‬‬
‫خذٍل ‪ -1‬صهبىّبی ػولیبت ٍ تَالی فشایٌذ دس هؼئلِ‬
‫هدوَػِ قغؼبت‪6‬‬
‫هدوَػِ قغؼبت‪5‬‬
‫هدوَػِ قغؼبت‪4‬‬
‫هدوَػِ قغؼبت‪3‬‬
‫هدوَػِ قغؼبت‪2‬‬
‫هدوَػِ قغؼبت‪1‬‬
‫هشحلِ‬
‫‪4/‬‬
‫)‪Uni(5,9‬‬
‫‪1/‬‬
‫)‪Uni(11,15‬‬
‫‪7/‬‬
‫)‪Uni(13,15‬‬
‫‪6/‬‬
‫)‪N(21,3‬‬
‫‪5/‬‬
‫)‪N(61,6‬‬
‫‪2/‬‬
‫)‪Exp(23‬‬
‫‪3/‬‬
‫)‪Exp(19‬‬
‫‪1/‬‬
‫)‪N(16,2‬‬
‫‪2/‬‬
‫)‪Uni(25,35‬‬
‫‪4/‬‬
‫)‪N(13,2‬‬
‫‪5/‬‬
‫)‪Uni(38,44‬‬
‫‪3/‬‬
‫)‪Uni(32,40‬‬
‫‪6/‬‬
‫)‪Exp(29‬‬
‫‪5/‬‬
‫)‪N(44,3‬‬
‫‪4/‬‬
‫)‪Exp(11‬‬
‫‪6/‬‬
‫)‪Uni(24,28‬‬
‫‪1/‬‬
‫)‪Exp(15‬‬
‫‪2/‬‬
‫)‪N(12,2‬‬
‫‪7/‬‬
‫)‪N(15,1‬‬
‫‪4/‬‬
‫)‪Exp(5‬‬
‫‪3/‬‬
‫)‪Uni(10,14‬‬
‫‪2/‬‬
‫)‪N(15,3‬‬
‫‪6/‬‬
‫)‪Uni(35,47‬‬
‫‪3/‬‬
‫)‪Uni(25,30‬‬
‫‪7/‬‬
‫)‪Uni(11,13‬‬
‫‪3/‬‬
‫)‪Exp(26‬‬
‫‪7/‬‬
‫)‪N(19,2‬‬
‫‪2/‬‬
‫)‪Uni(18,30‬‬
‫‪5/‬‬
‫)‪Exp(38‬‬
‫‪1/‬‬
‫)‪N(10,1.5‬‬
‫‪6/‬‬
‫)‪N(17,4‬‬
‫‪4/‬‬
‫)‪Uni(8,12‬‬
‫)‪5/ Uni(30,40‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3/‬‬
‫)‪N(22,3‬‬
‫‪6/‬‬
‫)‪Uni(11,17‬‬
‫‪1/‬‬
‫)‪N(12,2‬‬
‫‪4/‬‬
‫)‪Exp(5‬‬
‫‪2/‬‬
‫)‪Exp(20‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫ؿکل ‪ً -1‬وَداس گبًت تَالی ٍ صهبى ػولیبت هدوَػِ قغؼبت هختلف دس ایؼتگبُّبی هًَتبط‬
‫خذٍل ‪ً -2‬شخ ثْشُثشداسی اص ّش گشٍُ هبؿیيآالت‬
‫ؿشح‬
‫هیبًگیي ًشخ ثْشُ ثشداسی ( ‪) %‬‬
‫ایؼتگبُ‬
‫هًَتبط ‪1‬‬
‫ایؼتگبُ‬
‫هًَتبط ‪2‬‬
‫ایؼتگبُ‬
‫هًَتبط ‪3‬‬
‫ایؼتگبُ‬
‫هًَتبط ‪4‬‬
‫ایؼتگبُ‬
‫هًَتبط ‪5‬‬
‫ایؼتگبُ‬
‫هًَتبط ‪6‬‬
‫ایؼتگبُ‬
‫هًَتبط ‪7‬‬
‫‪88/0‬‬
‫‪81/3‬‬
‫‪95/0‬‬
‫‪68/0‬‬
‫‪97/3‬‬
‫‪98/6‬‬
‫‪80/0‬‬
‫نتایج و بحث‬
‫صهبى ‪ 1800‬ػبػت (هؼبدل ثب ‪ 75‬سٍص) ٍ تؼذاد دفؼبت تکشاس اخشا ‪ 50‬ثبس‬
‫الف) سنبریوی ‪1‬‬
‫ثِ كَست هٌفشد تؼییي گشدیذ‪ .‬دٍسُ دػت گشهی ثشاثش ثب ‪ 180‬ػبػت‬
‫ثشای آًبلیض ثْتش ػیؼتن ٍ ؿٌبػبیی گلَگبُّبی خظ تَلیذ‪ً ،‬شخ‬
‫(هؼبدل ثب ‪ 10‬سٍص ٍ ‪ 10‬دسكذ ّش اخشا) دس ًظش گشفتِ ؿذُ اػت‪ .‬ػغح‬
‫ثْشُثشداسی ّش یک اص ایؼتگبُّبی هًَتبط پغ اص اخشای هذل ؿجیِػبصی‬
‫اعویٌبى ثشای هحبػجِ فبكلِ اعویٌبى(‪ )CI‬ثشاثش ثب ‪ 95‬دسكذ تؼییي‬
‫تؼییي گشدیذ‪ .‬ثِ هٌظَس اخشای هذل ؿجیِػبصی ثشای ّش ثبس اخشا هذت‬
‫ؿذُ اػت (خذٍل ‪.)2‬‬
‫‪‬‬
‫ثب‏استابدُ‏اس‏ضجیِسبسی‏گسستِ‏پیطبهذ ‏‬
‫‏‬
‫ارتقب ‏کبرايی‏ٍ‏داًص‏سبسهبًی‏در‏خحَط‏هًَتبص‏‬
‫فذايی‪،‬‏حیذری‏ٍ‏رئیسی‬
‫فصلٌبهِ‏رضذ‏فٌبٍری‪،‬‏سبل‏يبسدّن‪،‬‏ضوبرُ‏‪،42‬‏ثْبر‏‪1394‬‬
‫ّوبًغَس کِ دس خذٍل ‪ 2‬هطبّذُ هیگشدد‪ ،‬ایؼتگبُّبی هًَتبط ‪5 ،3‬‬
‫ثِ هٌظَس هـبّذُ ًتبیح ػٌبسیَی (‪ ، )2‬هذل ؿجیِػبصی خذیذی‬
‫ٍ ‪ 6‬کِ هیبًگیي ًشخ ثْشُثشداسی آًْب ثِ تشتیت ثشاثش ثب ‪ٍ 97/3 ، 95/0‬‬
‫ایدبد ٍ پیبدُ ػبصی گشدیذ‪ .‬ثشای ّش ثبس اخشا هذت ‪ 1800‬ػبػت (هؼبدل‬
‫‪ 98/6‬دسكذ هیثبؿذ‪ ،‬گلَگبُّبی اكلی خظ تَلیذ ّؼتٌذ‪ .‬هذیشیت‬
‫ثب ‪ 75‬سٍص) ٍ ترذاد دفؼبت تکشاس اخشا ‪ 50‬ثبس ثلَست هٌفشد تؼییي‬
‫ؿشکت اًتظبس داسد کِ ثب تغییش ٍضؼیت هَخَد ٍ تؼشیف ػٌبسیَی خذیذ‪،‬‬
‫گشدیذ‪ .‬دٍسُ دػت گشهی ثشاثش ثب ‪ 180‬ػبػت (هؼبدل ثب ‪ 10‬سٍص ٍ ‪10‬‬
‫صهبى ػولیبت سا ثب ثِ کبسگیشی اٍلَیت صهبى فشایٌذ تَلیذ کبّؾ دّذ‪.‬‬
‫دسكذ ّش اخشا) دس ًظش گشفتِ ؿذُ اػت‪.‬‬
‫ثشای ایي کبس‪ ،‬ثب اػتفبدُ اص قبػذُ ‪( SPT‬اٍلَیت دادى دس كف ثِ‬
‫هحلَلی کِ صهبى پشداصؽ ػولیبت کَتبّتشی داسد) ػٌبسیَی دٍم سا ثِ‬
‫كَست صیش تؼشیف ٍ ػپغ تدضیِ ٍ تحلیل هیکٌین‪.‬‬
‫ج) مقبیسه سنبریوی ‪ 1‬و سنبریوی ‪2‬‬
‫ثِ هٌظَس هقبیؼِ ثْتش ًتبیح حبكل اص ػٌبسیَی ‪ ٍ 1‬ػٌبسیَی ‪2‬‬
‫ؿبخقّبی عولکزدی ثِ كَست صیش تؼشیف گشدیذ‪:‬‬
‫‪ -‬ؿبخقّبی ػولکشدی ‪ 1‬تب ‪ : 6‬هذت صهبى ثبصدُ تَلیذ هدوَػِ‬
‫ة) سنبریوی ‪2‬‬
‫کلیِ پبساهتشّبی ػٌبسیَی ‪ 2‬ثِ خض قبػذُ اٍلَیتدّی كفّبی‬
‫قغؼبت ‪ 1‬تب ‪6‬‬
‫ٍسٍدی ایؼتگبُّبی هًَتبط ‪ 6 ٍ 5 ،3‬ثب یکذیگش یکؼبى ّؼتٌذ‪ .‬دس ایي‬
‫‪ -‬ؿبخقّبی ػولکشدی ‪ 7‬تب ‪ : 13‬هذت صهبى اًتظبس دس ایؼتگبُّبی‬
‫ػِ ایؼتگبُ ثِ هٌظَس کبّؾ دادى هتَػظ صهبى اًتظبس‪ ،‬هحلَالتی کِ‬
‫هًَتبط ‪ 1‬تب ‪7‬‬
‫ًیبص ثِ صهبى پزداسش ػولیبت کَتبُتشی داسًذ دس خلَی كف قشاس‬
‫خالكِ ایي ًتبیح دس خذٍل ‪ 3‬اسائِ ؿذُ اػت‪.‬‬
‫هیگیشًذ‪ .‬اًتظبس هیسٍد ثب ثکبسگیشی ایي سٍؽ کل صهبى ثبصدُ تَلیذ‬
‫کبّؾ یبثذ‪ .‬صهبى ثبصدُ تَلیذ ثشاثش ثب حبكل خوغ هذت صهبى پشداصؽ‬
‫پغ اص اتوبم ایي هشحلِ‪ً ،‬تبیح ثِ دػت آهذُ دس ؿشکت ثب ؿشکبی‬
‫ػولیبت ٍ هذت صهبى اًتظبس دس كف هیثبؿذ‪ .‬ثِ کبسگیشی قبػذُ ‪SPT‬‬
‫تأهیي ثِ اؿتشاک گذاضتِ هیؿَد تب آًْب ثتَاًٌذ داًؾ خَد سا ثشای‬
‫ثبػث کبّؾ هذت صهبى اًتظبس دس كف ٍ دس ًتیدِ کبّؾ صهبى ثبصدُ‬
‫ؿٌبػبیی فشكتّبی ثبصاس ٍ تَػؼِ هضیت سقبثتی ثبلقَُ‪ ،‬تلفیق ًوبیٌذ‪.‬‬
‫تَلیذ هیگشدد‪.‬‬
‫ؿکل ‪ -2‬پیبدُػبصی هذل ؿجیِػبصی دس هحیظ ‪ED‬‬
‫فصلٌبهِ‏رضذ‏فٌبٍری‪،‬‏سبل‏يبسدّن‪،‬‏ضوبرُ‏‪،42‬‏ثْبر‏‪1394‬‬
‫ثب‏استابدُ‏اس‏ضجیِسبسی‏گسستِ‏پیطبهذ ‏‬
‫‏‬
‫ارتقب ‏کبرايی‏ٍ‏داًص‏سبسهبًی‏در‏خحَط‏هًَتبص‏‬
‫فذايی‪،‬‏حیذری‏ٍ‏رئیسی‬
‫‪‬‬
‫خذٍل ‪ً -3‬تبیح حبكل اص اخشای هذل ثش سٍی ػٌبسیَّبی ‪2 ٍ 1‬‬
‫ؿبخقّبی ػولکشدی‬
‫سدیف‬
‫ػٌبسیَی ‪2‬‬
‫ػٌبسیَی ‪1‬‬
‫تغییشات‬
‫‪1‬‬
‫صهبى ثبصدُ تَلیذ هدوَػِ قغؼبت ‪( 1‬ػبػت)‬
‫‪8/42  1/2‬‬
‫‪4/47  0/67‬‬
‫‪% - 47‬‬
‫‪2‬‬
‫صهبى ثبصدُ تَلیذ هدوَػِ قغؼبت ‪( 2‬ػبػت)‬
‫‪9/57  1/4‬‬
‫‪6/71  1/1‬‬
‫‪% - 30‬‬
‫‪3‬‬
‫صهبى ثبصدُ تَلیذ هدوَػِ قغؼبت ‪( 3‬ػبػت)‬
‫‪6/63  0/79‬‬
‫‪3/18  0/58‬‬
‫‪% - 52‬‬
‫‪4‬‬
‫صهبى ثبصدُ تَلیذ هدوَػِ قغؼبت ‪( 4‬ػبػت)‬
‫‪10/16  1/8‬‬
‫‪8/14  1/4‬‬
‫‪% - 20‬‬
‫‪5‬‬
‫صهبى ثبصدُ تَلیذ هدوَػِ قغؼبت ‪( 5‬ػبػت)‬
‫‪9/21  0/87‬‬
‫‪10/83  1/8‬‬
‫‪% + 17‬‬
‫‪6‬‬
‫صهبى ثبصدُ تَلیذ هدوَػِ قغؼبت ‪( 6‬ػبػت)‬
‫‪9/80  1.1‬‬
‫‪7/57  1/4‬‬
‫‪% - 23‬‬
‫‪7‬‬
‫هذت اًتظبس ایؼتگبُ هًَتبط ‪( 1‬ػبػت)‬
‫‪0/58  0/02‬‬
‫‪0/49  0/01‬‬
‫‪% - 15‬‬
‫‪8‬‬
‫هذت اًتظبس ایؼتگبُ هًَتبط ‪( 2‬ػبػت)‬
‫‪1/04  0/30‬‬
‫‪0/83  0/26‬‬
‫‪% - 20‬‬
‫‪9‬‬
‫هذت اًتظبس ایؼتگبُ هًَتبط ‪( 3‬ػبػت)‬
‫‪1/31  0/17‬‬
‫‪0/94  0/08‬‬
‫‪% - 28‬‬
‫‪10‬‬
‫هذت اًتظبس ایؼتگبُ هًَتبط ‪( 4‬ػبػت)‬
‫‪0/46  0/08‬‬
‫‪0/41  0/06‬‬
‫‪% -11‬‬
‫‪11‬‬
‫هذت اًتظبس ایؼتگبُ هًَتبط ‪( 5‬ػبػت)‬
‫‪1/52  0/21‬‬
‫‪1/25  0/01‬‬
‫‪% - 18‬‬
‫‪12‬‬
‫هذت اًتظبس ایؼتگبُ هًَتبط ‪( 6‬ػبػت)‬
‫‪1/71  0/28‬‬
‫‪1/36  0/02‬‬
‫‪% -21‬‬
‫‪13‬‬
‫هذت اًتظبس ایؼتگبُ هًَتبط ‪( 7‬ػبػت)‬
‫‪0/55  0/04‬‬
‫‪0/53  0/02‬‬
‫‪%-4‬‬
‫ایي کبس اص عشیق ػبص ٍ کبسّبی استجبعی ثیي هذیشیت ؿشکت ٍ‬
‫ثبصاس ٍ تَػؼِ هضیت سقبثتی ثبلقَُ‪ ،‬تلفیق کٌٌذ‪ .‬ػالٍُ ثش ایي‪ ،‬اػضبی تین‬
‫تأهیي کٌٌذگبى اًدبم هیؿَد‪ّ .‬وچٌیي ًتبیح ثِ دػت آهذُ ثب اػضبی‬
‫داخلی ؿشکت ًیض هیتَاًٌذ قیبع خَثی دس هَسد پیبهذّبی احتوبلی‬
‫تین داخلی ؿشکت ًیض ثِ اؿتشاک گزاؿتِ هیؿَد تب آًْب ثتَاًٌذ قیبع‬
‫اخشای چٌیي ػٌبسیَّبیی داؿتِ ثبؿٌذ ٍ ثِ دسک ثْتشی اص خشٍخی‬
‫خَثی دس هَسد پیبهذّبی احتوبلی اخشای چٌیي ػٌبسیَّبیی داؿتِ‬
‫فشایٌذ ًبیل ؿًَذ‪ .‬دس هدوَع اًتظبس هیسٍد ثِ اؿتشاک گزاؿتي ًتبیح‪،‬‬
‫ثبؿٌذ‪ .‬ثش اثش ایي تؼبهل‪ ،‬اػضبی تین ثِ دسک ثْتشی اص خشٍخی فشایٌذ‬
‫ثبػث ّوبٌّگػبصی ثْتش فؼبلیتّبی صًدیشُ تأهیي هیؿَد‪.‬‬
‫ًبیل هیؿًَذ‪ .‬دس هدوَع اًتظبس هیسٍد ثِ اؿتشاک گزاؿتي ًتبیح‪ ،‬ثبػث‬
‫ّوبٌّگ ػبصی ثْتز فؼبلیتّبی صًدیشُ تأهیي هیؿَد‪.‬‬
‫دس ًظش گشفتي ػبیش قَاػذ اٍلَیتدّی هیتَاًذ یکی اص صهیٌِ‏ّبی‬
‫تحقیقبت آتی ثبؿذ‪ .‬ػالٍُ ثش ایي هیتَاى دس تحقیقبت آتی ثشای ّش یک‬
‫اص تدْیضات ٍ ایؼتگبُّبی هًَتبط پبساهتشّبی هختلفی هبًٌذ ًشخ اص‬
‫جمعبندی و نتیجهگیری‬
‫ایي تحقیق ثِ ثشسػی چگًَگی استقبء کبسایی ٍ داًؾ ػبصهبًی دس‬
‫کبسافتبدگی‪ً ،‬شخ ترویز‪ ٍ ،‬صهبى آهبدُػبصی ٍ تٌظین سا ًیض دس ًظش‬
‫گشفت‪.‬‬
‫خغَط هًَتبط ثب اػتفبدُ اص ؿجیِػبصی گؼؼتِ پیـبهذ پشداختِ ٍ ًتبیح‬
‫حبكل اص ثکبسگیشی یک هذل ؿجیِػبصی سا دس یک خظ هًَتبط ًـبى‬
‫منابع‬
‫هیدّذ‪.‬‬
‫‪1. Corbett CJ, et al. Partnerships to improve supply chains,‬‬
‫‪Sloan Manage Rev. 1999; 40(4): 71–82.‬‬
‫‪2. Kotabe M, et al. Gaining from vertical partnerships:‬‬
‫‪knowledge transfer, relationship duration, and supplier‬‬
‫‪performance improvement in the US and Japanese‬‬
‫‪automotive industries. Strategic Manage J. 2003; 24(4):‬‬
‫‪293-316.‬‬
‫‪3. Andersen PH, Christensen PR. Bridges over troubled‬‬
‫‪water: suppliers as connective nodes in global supply‬‬
‫‪networks. Journal‬‬
‫‪of‬‬
‫‪Business‬‬
‫‪Research.‬‬
‫‪2005; 58(9):1261-1273.‬‬
‫‪4. Canadian Supply Chain Sector Council. Cited February‬‬
‫‪2008.‬‬
‫‪Available‬‬
‫‪from‬‬
‫‪:‬‬
‫‪http://www.‬‬
‫‪supplychaincanada.org.‬‬
‫ثب تَخِ ثِ ایٌکِ ثش اػبع ٍضؼیت هَخَد ثشخی اص ایؼتگبُّبی‬
‫هًَتبط ثِ ػٌَاى گلَگبُ فشایٌذ هیثبؿٌذ اثتذا یک هذل ؿجیِػبصی ثشای‬
‫ٍضؼیت هَخَد (ثِ ػٌَاى ػٌبسیَی یک) عشاحی ٍ حل گشدیذُ ٍ ػپغ‬
‫ػٌبسیَی دیگشی ثشای ثْجَد ٍضؼیت هَخَد اسائِ گشدیذُ اػت‪ً .‬تبیح‬
‫حبكلِ ثیبًگش ثْجَد قبثل تَخِ دس كَست اخشای ػٌبسیَی پیـٌْبدی‬
‫اػت‪.‬‬
‫ػپغ ًتبیح ثِ دػت آهذُ اص ایي تحقیق ثب ؿشکبی تأهیي اػضبی‬
‫تین داخلی ؿشکت ثِ اؿتشاک گزاؿتِ ؿذُ اػت‪ .‬ایي کبس ثبػث گشدیذُ‬
‫اػت کِ ؿشکبی تأهیي ثتَاًٌذ داًؾ خَد سا ثشای ؿٌبػبیی فشكتّبی‬
‫ثب‏استابدُ‏اس‏ضجیِسبسی‏گسستِ‏پیطبهذ ‏‬
‫‏‬
‫ارتقب ‏کبرايی‏ٍ‏داًص‏سبسهبًی‏در‏خحَط‏هًَتبص‏‬
‫‏حیذری‏ٍ‏رئیسی‬،‫فذايی‬
17. Benedettini O, Benny T. Towards an improved tool to
facilitate simulation modelling of complex manufacturing
systems. Int J Adv Manuf Tech. 2009; 43(1-2), 191-199.
18. Banks J, et al. Discrete-Event System Simulation. 2009;
New Jersey: Prentice Hall.
19. Bungartz HJ. Modeling and Simulation. Springer
Undergraduate Texts in Mathematics and Technology;
2014.
20. Sokolowski JA, Banks CM. (Eds.). Handbook of Realworld Applications in Modeling and Simulation (Vol. 2).
John Wiley & Sons; 2012.
21. Zülch G, Brinkmeier B. Simulation of activity costs for
the reengineering of production systems. Int J Pord Econ.
1998; 56: 711-722.
22. Arreola-Risa A, Giménez-García VM, Martínez-Parra J.
Optimizing stochastic production-inventory systems: A
heuristic based on simulation and regression analysis. Eur
J Oper Res. 2011; 213 (1): 107-118.
23. Wang J, et al. Data driven production modeling and
simulation of complex automobile general assembly
plant. Comput Ind. 2011; 62(7): 765-775.
24. Kayasa MJ , Herrmann C. A Simulation-based Evaluation
of Selective and Adaptive Production Systems (SAPS)
Supported by Quality Strategy in Production. Procedia
CIRP. 2012; 3:14-19.
25. Salleh N, et al. Simulation of integrated total quality
management (TQM) with lean manufacturing (LM)
practices in forming process using Delmia Quest.
Procedia Engineering. 2012; 41: 1702-1707.
26. Zhang R, Chiang WC, Wu C. Investigating the impact of
operational variables on manufacturing cost by simulation
optimization. Int J Pord Econ. 2014; 147: 634-646.
1394‫‏ثْبر‏‬،42‫‏ضوبرُ‏‬،‫‏سبل‏يبسدّن‬،‫فصلٌبهِ‏رضذ‏فٌبٍری‬

5. Akkermans HA, et al. The impact of ERP on supply chain
management: Exploratory findings from a European
Delphi study. Eur J Oper Res. 2003; 146(2): 284-301
6. Hadaya P, Cassivi L. The Role of Knowledge Sharing in a
Supply Chain. A. Dwivedi, & T. Butcher, Supply Chain
Management and Knowledge Management. 2009; 19-39.
7. Winter SG. Knowledge and competence as strategic
assets. in D.J. Teece (ed.), The Competitive Challenge,
Cambridge, MA: Ballinger;1987.
8. Blaauw, G. Identificatie van Cruciale Kennis, Dissertation,
Ridderkerk: RU Groningen; 2005.
9. Prahalad CK, Hamel G. The core competence of the
corporation, Harvard Bus Rev. 1990; 68 (3), 79–92.
10. Reed R, DeFillippi RJ. Causal ambiguity, barriers to
imitation, and sustainable competitive advantage. Acad
Manage Rev. 1990; 15 (1): 88–102.
11. Gavirneni S, et al. Value of information in capacitated
supply chains. Manage Sci. 1999; 45(1): 16-24.
12. Sambamurthy V, et al. Shaping agility through digital
options: Reconceptualizing the role of information
technology in contemporary firms. MIS Quart. 2003; 237263.
13. Arumugam V, et al. Linking learning and knowledge
creation to project success in Six Sigma projects: An
empirical investigation. Int J Prod Econ. 2013; 141(1):
388-402.
14. Elmuti D.The perceived impact of supply chain
management on organizational effectiveness. Journal of
Supply Chain Management. 2002; 38(2):49-57.
15. Welker GA, et al.The influence of business conditions on
supply chain information-sharing mechanisms: a study
among supply chain links of SMEs. Int J Prod Econ.
2008;113(2): 706-720.
16. Pritsker, A. Introduction to Simulation and SLAM II John
Wiley and Sons. New York.1984.
Roshd-e- Fanavari
77
Journal of Science & Technology Parks & Incubators
Vol.11, No.42, Apr-Jun 2015, Pages 70-76
Enhancing Efficiency and Organizational Knowledge in
Assembly Lines Using Discrete-event Simulation Techniques
Moslem Fadaie
Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
St_m_fadaei@azad.ac.ir
Hadi Heidari
Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
st_h_heidari@azad.ac.ir
Saddigh Raisi
Associate Professor, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
Raissi@azad.ac.ir
Received: 15/Apr/2014
Revised: 02/Mar/2015
Accepted: 14/Apr/2015
n today’s competitive market, companies must work closely with their customers and suppliers
if they want to improve their own performance and to provide a better response to market
forces. In a typical supply chain, information flow is more important than flow and cash flow. It
can be lead to enhance organizational knowledge. The main purpose of the research is to identify,
analyse and improve the performance of an assembly line using simulation techniques. Many
factors, such as setup time, operating time, failure rate, repair rate, and production rate is caused
data to be non-stationary. Therefore, in order to analyze this complicated systems it is necessary
to apply simulation techniques. The most important properties of an assembly line including
bottlenecks, cycle time, buffers capacities, and the number of finished products in a given time
period are investigated in the research. After data gathering, and building an appropriate
simulation model, the simulation experiments were done with Enterprise Dynamic software. The
simulation model is implemented and tested against real-world data and is demonstrated by a
numerical example. Then, the bottlenecks and performance measures including throughput time
and waiting time are identified and analyzed in order to develop a new scenario in which
opportunities for improvements are presented. The results show significant improvements in
terms of reducing waiting time and increasing efficiencies.
I
Keywords:
Discrete-event Simulation; Knowledge Management; Modeling; Scheduling; Supply Chain.

Corresponding Author
Roshd-e- Fanavari
Journal of Science & Technology Parks & Incubators
Vol.11, No.42, Apr-Jun 2015, Pages 57-69
Proposing a Model to Recognize Dimensions and Measure the
Absorption Capacity
A Case Study of Nanotechnology in Iran
Hossein Gholizadeh
Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
hossein_gholizadeh@ind.iust.ac.ir
Alireza Moeini
Assistant Professor, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
moini@iust.ac.ir
Ali Bonyadi Naeini
Assistant Professor, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
bonyadi@iust.ac.ir
Mehdi Mohammadi
Assistant Professor, University of Tehran, Tehran, Iran
mohammadi.mehdi@gmail.com
Received: 07/Sep/2014
Revised: 03/Mar/2015
Accepted: 09/Apr/2015
I
n this research some impressive indicates of absorption capacity are specified. In addition,the
most effective indices in creation of value from foreign-developedtechnology and using
probable opportunities are identified. Therefore, the absorption capacity dimensions of
nanotechnology are classified according to expert opinion and growing ideas theorem leads us
and finally with a step by step correction, a conceptual model is developed. Based upon basic
model, a questionnaire is designed with 29 questions and 600 of them distributed in target
society. The 267 questionnaires was returned and the results with Exploratory Function Analysis
(EFA) surveyed. In the first step, results showed that there are 9 fundamental factors which
consist of 29 main elements and 1 fundamental factor was added by using the model which
designed with literature review. In the second step, 10 elements of first step had been included in
5 factors. The structural model of equations are considered for both two steps. Outcomes confirm
the first extracted model. The most important factors of absorption capacity, which specified, are
respectively: Maintenance 0.84, Exploring 0.55, interactional competence 0.46, internal
capacities 0.35 and evolution 0.21. All of these factors could be an underlay for overall strategies
of Iran.
Keywords:
Absorbptive Capacity; Innovation; Structural Equation Modeling; Nano Technology; Function
Analyses.

Corresponding Author
78
Roshd-e- Fanavari
79
Journal of Science & Technology Parks & Incubators
Vol.11, No.42, Apr-Jun 2015, Pages 49-56
The Effect of Innovation Ambidexterity on Export Knowledge and
Performance of new Products in Export Markets
Mostafa Ebrahimpour Azbari
Assistant Professor, University of Guilan, Guilan, Iran
guilan.st@gmail.com
Mohsen Akbari
Assistant Professor, University of Guilan, Guilan, Iran
akbarimohsen@gmail.com
Milad Houshmand Jaijani
University of Guilan, Guilan, Iran
miladhooshmand@gmail.com
Received: 27/Oct/2014
Revised: 07/Apr/2015
Accepted: 28/Apr/2015
E
xport is one of the most important economic activities in the success of firms that has
attracted a lot of interest from researchers and strategists. This attention is because of the
convenience of using this strategy for entering into other international markets and due to
benefits of export of development firms. This has motivated firms to collect the information and
teach the export knowledge and train it in their companies in order to guarantee their successful
performance in expert. Ambidexterity is an approach that can be effective in terms of creating
export knowledge. The Ambidexterity with two key capacities dimensions of exploitation and
exploration in export companies, helps organizations of using export knowledge more effectively
and efficiently, in other words ambidexterity can help export companies acquire learning
capabilities as a learning organization. As a result, this learning capability can be lead to more
proper new products in competition. This paper investigates the effect of innovation
ambidexterity on export knowledge and new product performance. In literature section, we
reviewed export and competition in international markets, innovation, export knowledge and
competition power, ambidexterity and its dimensions and new product development.
After reviewing the literature, we created a model based on the literature and experts views.
Experts verified our model and the proposed hypotheses after some discussions. Our proposed
model shows that ambidexterity and its dimensions will have a positive effect on export
knowledge and an effect on export performance while export knowledge has a positive effect on
export knowledge.
Keywords:
Ambidexterity; Knowledge Export; Competitive Advantage; New Product Performance.

Corresponding Author
Roshd-e- Fanavari
Journal of Science & Technology Parks & Incubators
Vol.11, No.42, Apr-Jun 2015, Pages 40-48
Pharmaceutical Industry’s R&D in Developing Countries
Case Study: India
Seyedeh Sedigheh Jalalpour
Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
Jalalpour_sedigheh@yahoo.com
Faranak Nadi
Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
nadi_faranak@yahoo.com
Received: 02/Mar/2014
Revised: 26/May/2014
Accepted: 14/Aug/2014
R
esearch and Development plays a key role in creating knowledge and technology, So
planning and investment in this area is very important for countries to keep their
permanency of competitive advantages. For the time being developing countries from one side,
are typically importing high technology from developed countries, and from the other side in
recent years supply of domestic health care needs faced with new barriers such as high cost of
drugs and the emergence of new international. Consequently the situation leads to formation and
enabling of domestic R&D in Pharmaceutical industry. This paper have considered the situation
of Pharmaceutical industry’s R&D in developing countries and then examined the related
theories, Having in mind the India’s achievements in Pharmaceutical industry through adoption
and implementation of appropriate R&D policies,. India's experiences in Pharmaceutical industry
especially in bio technology looked over and finally the pass through manner of India from 1947
till now is presented in a suitable framework. The framework’s features consist of types of R&D,
forms of innovation (product or process) and the time with in each period. It may used as
guidance for R&D activities in Pharmaceutical industry in other developing countries.
Keywords:
Research and Development (R&D); Pharmaceutical Industry; India; Developing Countries; Bio
Technology.

Corresponding Author
80
Roshd-e- Fanavari
81
Journal of Science & Technology Parks & Incubators
Vol.11, No.42, Apr-Jun 2015, Pages 29-39
Cloud Computing- The Business Perspective: Appropriate Strategies to
Eliminate or Decrease of Weaknesses and Threats
Maryam Ashouri
Higher Educational Complex of Saravan, Saravan, Iran
maryam.ashoori@gmail.com
Najmeh Jooriyan
Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
najmejooriyan@yahoo.com
Farid Khoshalhan
Assistant Professor, K.N.Toosi University of Technology, Tehran, Iran
khoshalhanfarid@yahoo.com
Received: 31/Jan/2014
Revised: 20/Jul/2014
Accepted: 03/Sep/2014
T
odays, Internet have been engulfed all aspects of our life. Cloud computing is the newest
presenting of internet on the ubiquitous web. Cloud computing considered as a provider of
host benefits and has addictive natural in information technology and Business world.
Organizations need to search extra addiction and considering real value of compounding cloud in
business. Establishing business on cloud needed deployment models and cloud services. Also we
can receive greater services by spending lower costs. This research has studied cloud system and
its components, the business perspective, which is starting organization's business on cloud
needed. In addition, concepts of core technology and SWOT analysis of small and medium
organizations and available challenges have been explained in the world of cloud. Then, this
paper has presented suggestive strategies for converting weaknesses to strengths and threats to
opportunity. The proposed strategies help decreasing-cost and increasing productivity in
organizations and normal users. They cause to improve profitability in business that they related
to cloud computing.
Keywords:
Cloud Computing; Business; SWOT Analysis; Strategy.

Corresponding Author
Roshd-e- Fanavari
Journal of Science & Technology Parks & Incubators
Vol.11, No.42, Apr-Jun 2015, Pages 21-28
82
Identifying and Assessing Relationships between Variables Affecting Innovation
in Petrochemical Companies Using DEMATEL Fuzzy Technique
Rahim Ghasemiyeh
Assistant Professor, Persian Gulf University, Bushehr, Iran
ghasemiyeh@pgu.ac.ir
Mehdi Hashemi
University of Tehran, Tehran, Iran
mehdihashemi180@gmail.com
Received: 08/Apr/2014
Revised: 13/Jul/2014
Accepted: 05/Aug/2014
T
he increasingly rate of change and as a result shortening product life cycle, has emphasis on
innovation among industrial companies. The purpose of this research is to briefly discuss the
role that innovation plays in global competition and to investigate the relationship among
influential variables on innovation in petrochemical companies. Drawing from literature review
we developed a research model. It consists of 26 factors and then with utilizing DEMATEL
Fuzzy technique, they were reduced to seven variables, namely, culture of change, management
performance, focusing on clients’ demand, financial conditions, product flexibility, using new
technology and government support. Then the effects of above factors on organizational
innovation have been assessed. Results emphasizes on vital role of culture of change among
employees that must be at center of interest on managers. Also results indicate that clients’
interest is an independent variable that neither effects nor effected by other variables. Among
other findings, results indicate that culture of change, management performance and using
modern technologies are the most vital factors affecting innovation in petrochemical companies.
Investment variable has been identified as an independent variable that has great effect on a
number of effective variables in petrochemical companies.
Keywords:
DEMATEL Fuzzy; Innovation; Petrochemical; Competition; Risk; Culture of Change.

Corresponding Author
Roshd-e- Fanavari
83
Journal of Science & Technology Parks & Incubators
Vol.11, No.42, Apr-Jun 2015, Pages 13-20
Evaluation of the Success of the Technology Transfer Process
and Improve Its Performance
by Using Importance Performance Analysis (IPA) In Samam Co
Seyed Davoud Mirhabibi
Islamic Azad University, Karaj, Iran
davodmirhabibi@yahoo.com
Mostafa Moballeghi
Assistant Professor, Islamic Azad University, Karaj, Iran
m_moballeghi@yahoo.com
Received: 10/May/2014
Revised: 11/Jul/2014
Accepted: 06/Aug/2014
O
rganizations to survive and produce new productions in their surrounded environment need
new technology. One of the ways to acquisition technology is transfer technology from
other organization or countries. One of the most important problems which industries in
developing countries are wrestling with is non-effectiveness of transferred technology. The
reason for this, is the failure to complete the phases of transfer of technology or lack of
improvement in these phases.The technology transfer process has six interactive phases: the
selection and acquisition, adaptation, assimilation, utilization, development and diffusion. In this
study, field research and studies in the field of technology transfer process is investigated and
influential factors in the technology transfer process are identified. With t student model, a
significant relationship between these components are reviewed and confirmed. Then through
collecting expert opinions, the success of the technology transfer process is evaluated and
importance of the phases are specified by extending the classical analytic hierarchy process
(AHP) method and They are compared with a success rate, And by IPA, both the importance and
performance aspects were evaluated so by determining priorities for improvement and resource
allocation, the technology transfer process hasbeen improved. Although this work can be viewed
as a case study in Samam co.
Keywords:
Technology; Technology Transfer; Analysis of Importance of Performance; Analytical Hierarchy
Process (AHP) .

Corresponding Author
Roshd-e- Fanavari
Journal of Science & Technology Parks & Incubators
Vol.11, No.42, Apr-Jun 2015, Pages 2-12
84
Identifying Priorities for Acquisition of Technology in an Industrial Organization
Case Study of Middle-Class Vessels
Hossein Esbati
Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
h_esbati@yahoo.com
Seyed Habibollah Tabatabaeian
Associate Professor, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
taba@tsi.ir
Received: 08/Dec/2014
Revised: 25/Jan/2015
Accepted: 29/Feb/2015
3000 km of coastline, access to the sea on the north and south of the country, access to the open
water (Indian Ocean), are the advantages of the geographical area of marine and maritime
industries that made a special place in the economy of the country. Transit maritime economy
and maximum utilization of sea resources has confirmed the need to replacement of worn out
vessels with Landing Crafts. For that matter, the most important goals of this R&D are sea
freight, transition and achieving the capacity of producing landing craft vessel. Investors and
suppliers to meet the needs of customers in a competitive environment must decide: 1) domestic
production, 2) transfer of technology, and 3) a combination of both. This paper has initially
studied definitions of technology and technology transfer and different aspects of technology
acquisition process, the identification, selection, transfer, exploitation and dissemination. The
decision models presented by little and Ford have been studied, based on the data, a model for the
study was provided. In the first phase, the project was developed Executive structure of
acquisition and division of Duties. The second step is the most important activities, assessment
capabilities and industry suppliers that are identified and assessed. Data were analyzed by Ford
Models. These results, created clear images for useful decision-making executives, Acquisition
of the landing Craft boats were through a joint partnership action. Finally, the advantages and
disadvantages of access, internal development and transfer, has been studied.
Keywords:
Technology Transfer;
Development.

Corresponding Author
Technology
Selection;
Decision
Making
Process;
Technology
Roshd-e- Fanavari, Vol.11, No.42, Apr-Jun 2015

Editorial ………………………………………………………………………………………………………………….. 1
Identifying Priorities for Acquisition of Technology in an Industrial Organization;
Case Study of Middle-Class Vessels

Hossein Esbati , Seyed Habibollah Tabatabaeian ……………………………………..………..………………..……..... 2

Evaluation of the Success of the Technology Transfer Process
and Improve Its Perform ance by Using Importance Performance Analysis (IPA) In Samam Co
Seyed Davoud Mirhabibi, Mostafa Moballeghi …………………………………………..………..…..…..…………… 13

Identifying and Assessing Relationships between Variables Affecting Innovation in
Petrochemical Companies Using DEMATEL Fuzzy Technique
Rahim Ghasemiyeh, Mehdi Hashemi ……………..……………………………………..……………………...………. 21

Cloud Computing- The Business Perspective: Appropriate Strategies to Eliminate or
Decrease of Weaknesses and Threats
Maryam Ashouri, Najmeh Jooriyan, Farid Khoshalhan …………………………………………………………………. 29

Pharmaceutical Industry’s R&D in Developing Countries, Case Study: India
Seyedeh Sedigheh Jalalpour, Faranak Nadi ………………………………………………….………………….............. 40

The Effect of Innovation Ambidexterity on Export Knowledge and Performance of new
Products in Export Markets
Mostafa Ebrahimpour Azbari, Mohsen Akbari, Milad Houshmand Jaijani …..………………….…………………..... 49

Proposing a Model to Recognize Dimensions and Measure the Absorption Capacity
A Case Study of Nanotechnology in Iran
Hossein Gholizadeh, Alireza Moeini, Ali Bonyadi Naeini, Mehdi Mohammadi ..……...............................................… 57

Enhancing Efficiency and Organizational Knowledge in Assembly Lines Using
Discrete-event Simulation Techniques
Moslem Fadaie, Hadi Heidari, Saddigh Raisi …………………………….…..……………………………….……….. 70

Abstracts …………...………........……...................................................................................................................... 77-84
With reference to the approval of Iran's Scientific Journals
Commission dated 14 August 2008,
Roshd-e Fanavari was authenticated as Scientific Journal.
Journal of Science and Technology Parks and Incubators
Vol.11, No.42, Apr-Jun 2015
Rooyesh ICT Incubator
affiliated to: Iranian Academic Center for Education, Culture and Research
Review Committee for this Issue:
Advisory board:
Mahmoud Ahmad Pour Dariani, Associate Professor, Tarbiat Modares University
Esfandiar Ekhtiyari, Assistant Professor, University of Yazd
Keyvan Asghari, Assistant Professor, Isfahan University of Technology
Ahmad Jafar Nejad, Professor, Tarbiat Modares University
Jalil Khavandkar, Assistant Professor, University of Zanjan
Majid Mottaghi Talab, Associate Professor, University of Guilan
Masoumeh Maddah, Faculty Member of ACECR
Gholamreza Malekzadeh, Assistant Professor, Ferdowsi University of Mashad
Hashem Mohazzab, Faculty Member of Khorasan Science and Technology Park
Ali Nojoumi, Assistant Professor, Pasteur Institute of Iran
Hamid Hashemi, Faculty Member of ACECR
Asghar Aghaei, IRI Police University
Roya Aleemran, Islamic Azad University
Ahmad Asl Hadad, K.N.Toosi University of Technology
Rahim Dabbagh, Urmia University of Technology
Bahman Fakour, Iranian Research Organization for Science and Technology
Mohammad Ali Feizpour, University of Yazd
Hadi Heidari Gharebalagh, Islamic Azad University
Seyed Rasoul Hosseini Baharanchi, Imam Hossein University
Nima Jafari Navimipour, Islamic Azad University
Abbas Khamseh, Islamic Azad University
Jalil Khavandkar, University of Zanjan
Amirreza Konjkav Monfared, University of Yazd
Masoomeh Maddah, ACECR
Gholamreza Malekzadeh, Ferdowsi University of Mashad
Asghar Mobarak, Research Institute of the Ministry of Industry and Trade
Ayatollah Momayez, University of Tehran
Mahmoud Moradi, University of Guilan
Ahmad Mousaei, Research Institute of Petroleum Industry
Ensiyeh Neishabouri, Islamic Azad University
Seyed Ali Nojoumi, Pasteur Institute of Iran
Mohammad Salehi, Islamic Azad University
Mohammad Ali Shafia, Iran University of Science and Technology
Mohsen Shafiee Nikabadi, University of Semnan
Hamid Shafiezadeh, University of Garmsar
Abolfazl Shahabadi, Bou-Ali Sina University
Rouhollah Shahnazi, University of Shiraz
Mohammad Soleimani, Imam Sadiq University
Habib Valizadeh, ACECR
Amir Zakeri, Amirkabir University of Technology
Saeid Zarandi, Allameh Tabataba'i University
Administrative Manager: Parvin Jalilvand
Scientific Editors: Ali Nojoumi, Ph.D
Editor: Behnoush Karimi
Executive Assistant: Amir Ali Binam, Seyedeh Mahdokht Ghahari
Published by: ISBA
ISSN: 1735-5486
eISSN: 1735-5664
Publication License: 124/3633
Manager-in-Charge: Habibollah Asghari, Assistant Professor, ACECR, Iran
Editor-in-Chief: Jafar Towfighi, Professor, Tarbiat Modares University, Iran
Editorial board:
Jafar Towfighi , Professor, Tarbiat Modares University, Iran
Luis Sanz , IASP Director General, Spain
Ghasem Moslehi, Professor, Isfahan University of Technology, Iran
Amir Hossein Davaie Markazi, Professor, Iran Science & Technology of University
Mostafa Karimian Eghbal, Associate Professor, Tarbiat Modares University, Iran
Mehdi Keshmiri, Associate Professor, Isfahan University of Technology, Iran
Mohammad Saleh Owlia, Associate Professor, University of Yazd, Iran
Ali Naghi Mosleh Shirazi, Associate Professor, University of Shiraz, Iran
Fattaneh Taghiyareh, Associate Professor, University of Tehran, Iran
Mohammad Jafar Sadigh, Assistant Professor, Isfahan University of Technology, Iran
Nasrollah Jahangard, Faculty Member of Iran Telecom Research Center, Iran
Alireza Feizbakhsh, Assistant Professor, Sharif University of Technology, Iran
The full text of this journal is covered by the following citation databases:
Islamic World Science Citation Center, www.isc.gov.ir
Regional Information Center for Scientific & Technology, www.srlst.com
Scientific Information Database, www.sid.ir
Iranian Magazines & Journals reference, www.magiran.com
Iran Journals, www.iranjournals.ir
Roshd-eFanavari is a member of COPE and endorses its guidelines, which is available at: www.publicationethics.org
Editorial office: No.5, Saeedi Alley, Kalej Intersection., Enghelab Ave., Tehran, Iran.
P.O.Box: 13145-799
Telephone:(+9821) 88930150
Fax: (+9821) 88930157
E-mail: info@roshdefanavari.ir
website: www.roshdefanavari.ir
Download