ANADOLU ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS TANITIM FORMU Dersin Kodu ve Adı: ENM 203 LINEAR PROGRAMMING Semester Lesson (Hour/ week) Application (Hour/week) Laboratory (Hour/week) Other Total ECTS Credit 4 0 0 0 4 4.5 3 Course Language Course Type: Compulsory /Elective English Compulsory Pre-requisites Calculus I, Calculus II, Linear Algebra Course Objective /Dersin Amacı Dersin amacı, öğrencilerin yöneylem araştırması ile ilgili temel kavramları açıklayabilme, gerçek hayat karar verme problemlerini doğrusal programlama tekniklerini kullanarak modelleyebilme, çözebilme ve elde edilen sonuçları teknik ve ekonomik açıdan yorumlayabilme becerilerini kazanmalarını sağlamaktır. Course Lecturer Zehra Kamışlı Öztürk Course Assistant Erdener Özçetin, Zeynep İdil Erzurum Teaching methods and techniques /Öğretim Yöntem ve Teknikleri Lecture, Discussion, Question & Answer, Demonstration, Case Study, Problem Solving, Computer Applications, Report Preparation and/or Presentation Anlatım, Soru-Yanıt, Takım/Grup Çalışması, Örnek Olay İncelemesi, Uygulama-Alıştırma, Rapor hazırlama ve/veya Sunma Methodology of Operations Research, Theoritical Principles of Linear Programming; Modelling with Linear Programming; Graphical Solution; Simplex Algorithm; Big M Method; Twophased Simplex Algorithm; Revised Simplex Method; Duality; Dual Simplex Algorithm; Sensitivity Analysis; Solution of Linear Decision Models with softwares (Excel and GAMS) Course Content / Ders (katalog) içeriği Ders Kitabı Dersle İlgili Kaynaklar Yöneylem Araştırmasının yöntembilimi, Doğrusal programlamanın kuramsal esasları, Doğrusal programlama ile modelleme, Grafik çözüm, Simpleks algoritması, Büyük M yöntemi, İki evreli simpleks algoritması, Yeniden düzenlenmiş simpleks algoritması, İkillik, İkil simpleks algoritma, Duyarlılık analizleri, Doğrusal karar modellerinin bilgisayar yazılımları ile çözülmesi (Excell ve GAMS) F. S. Hillier & G. J. Lieberman, “Introduction to Operations Research, 9/e”, McGraw Hill, 2010. (İlk 7 bölüm) Wayne L. Winston, “Operations Research, Applications and Algorithms”, 4th Edition, Duxbury Pres Thomson Learning, Inc., 2004. İmdat Kara, “Doğrusal Programlama”, 2. Basım, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul 2000. Hamdy A. Taha, “Operations Research: An Introduction”, 8th Edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, N.J., 2007. DP Yazılımları (Gams, Lingo, Lindo, Winqsb, QM, Tora ) After this course students will be able to: 1. Learning Objectives / Öğrenme Çıktıları ve Alt Beceriler 2. 3. Explain basic concepts of optimization, modelling and linear modeling (LP). 1.1. Explain the operations research methodology and the problem solving approach. 1.2. Define the LP’s assumptions and contents. 1.3. Explain the mathematical background of LP. Model the decision making problems by using LP techniques. 2.1. Explain the linear decision model’s components conceptually. 2.2. Construct LP models for various type of problems. Solve a problem modelled with LP 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 4. 5. Distinguish the feasible solution, optimal solution and basic feasible solution. Solve two variable-LP problems with graphical method. Explain the theory of Simplex Algorithm and approach. Solve LP models by using Simplex Algorithm and its different types (Two-phased, Big M, Revised Simplex, Dual Simplex). 3.5. Evaluate different situations after the solution of LP model. Make the duality and sensitivity analysis of the LP model. 4.1. Associate the Primal and Dual models. 4.2. Construct the dual model of a given LP model. 4.3. Explain economic meanings of dual variables. 4.4. Analyze sensitivity of the optimum solution according to changes in the model parameters and model structure. Use software for the solution of LP models. 5.1. Implement Excel and GAMS (the general algebraic modeling system) softwares to solve LP models. 5.2. Review the solution reports that gathered from the softwares, technicaly and economically. Bu dersin sonunda, öğrenci; 1. Eniyileme, modelleme ve doğrusal programlama (DP) ile ilgili temel kavramları açıklayabilecektir. 1.1. Yöneylem araştırması yöntembilimi ve problem çözme yaklaşımını açıklar. 1.2. DP’nin varsayımlarını ve bileşenlerini tanımlar. 1.3. DP’nin dayandığı matematiksel altyapıyı açıklar. 2. Karar verme problemlerini DP tekniklerini kullanarak modelleyebilecektir. 2.1. Doğrusal karar modelinin bileşenlerini kavramsal olarak açıklar. 2.2. Farklı türdeki karar verme problemleri için DP modelleri geliştirir. 3. DP ile modellenen bir problemi çözebilecektir. 3.1. Uygun çözüm, eniyi çözüm, temel uygun çözümü ayırt eder. 3.2. İki değişkenli DP problemlerini grafik yöntemle çözer. 3.3. Simpleks algoritması teorisini ve yaklaşımını açıklar. 3.4. DP modellerini Simpleks algoritması ve çeşitlerini (2 evreli, Büyük M, Yeniden Düzenlenmiş Simpleks, İkil Simpleks) kullanarak çözer. 3.5. DP modelinin çözümü sonrası karşılaşılan farklı durumları değerlendirir. 4. DP modelinin ikillik ve duyarlılık analizlerini yapabilecektir. 4.1. Asıl ve ikil modelleri ilişkilendirir. 4.2. Verilen DP modelinin ikilini oluşturur. 4.3. İkil değişkenlerin ekonomik anlamını açıklar. 4.4. Model parametrelerindeki farklılaşmalara ve model yapısındaki değişimlere göre en iyi çözümün duyarlılığını analiz eder. 5. DP modellerinin çözümünde bilgisayar yazılımlarını iyi düzeyde kullanabilecektir. 5.1. DP modellerini çözmek için GAMS ve EXCEL programlarını kullanır. 5.2. Yazılımlardan elde edilen sonuç raporlarını teknik ve ekonomik açıdan yorumlar. Week / Hafta Konular Operations Research Methodology, Basic concepts of Linear Programming (LP) 1 Yöneylem Araştırması Yöntembilimi, Doğrusal Programlama (DP) İle İlgili Temel Kavramlar (Ch. 1 & 2 Formulating linear decision model, Graphical Solution, Solution techniques in LP, Assumptions of LP 2 Doğrusal Karar Modelinin kurulması, Grafik Çözüm, DP’de Karşılaşılabilir Çözüm Türleri, DP’nin Varsayımları (Ch. 3) Modeling examples with LP 3 Doğrusal Programlama İle Modelleme Örnekleri (Ch. 3) Solving LP models with softwares (Excel and GAMS) 4 DP Modellerinin Bilgisayar Yazılımları İle Çözülmesi (Excel, GAMS vb.) (Ch. 3) Introdcution to Simplex Algorithm, Linear Indepencendcy, Basic Solution, Relationship between Basic Feasible Solution and Extreme Point, The algebra of the Simplex Method. 5 Simpleks Algoritmasına Giriş, Doğrusal Bağımsızlık, Temel Çözüm, Temel Uygun Çözüm ve Uç Nokta İlişkisi, Simpleks Algoritmasının Cebirsel Açıklaması (Ch. 4) 1st Midterm 6 I. ARA SINAV HAFTASI The Simplex Method in tabular form 7 Simpleks Tablosu İle Çözüm (Ch. 4) Big M Method, Two-phased Simplex Algoritm 8 Büyük M Yöntemi, İki Evreli Simpleks Algoritması (Ch. 4) Foundations of the Simplex Method 9 Simpleks Algoritmasının Teorik Esasları (Ch. 5) Revised Simplex Method 10 11 Yeniden Düzenlenmiş Simpleks Algoritması (Ch. 5) II. ARA SINAV HAFTASI Duality, Primal-Dual relationships 12 Doğrusal Programlamada İkillik, Asıl –İkil Modeller Arasındaki İlişkiler (Ch. 6) Sensitivity analyses according to changes in model parameters 13 Model Parametrelerindeki Değişimlere Göre Duyarlılık Analizleri (Ch. 6) Sensitivity analyses according to changes in the model strucutre, The Dual Simplex Method 14 Model Yapısındaki Değişimlere Göre Duyarlılık Analizleri (Ch. 6), İkil Simpleks Algoritma (Ch. 7) Dersin Meslek Eğitimini Sağlamaya Yönelik Katkısı (AKTS Kredisi olarak) Matematik ve Temel Bilimler Bilgisi Mesleki Eğitim Bilgisi Genel Eğitim Bilgisi 2 4 0 COURSE LEARNING OUTCOMES ASSCIATED WITH PROGRAM OUTCOMES COURSE LEARNING OUTCOMES! CONTRIBUTION TO THE PROGRAM OUTCOMES 1: Low 2: Middle 3: High INDUSTRIAL ENGINEERING PROGRAM OUTCOMES 1 Having sufficient knowledge of mathematics natural sciences and industrial engineering, ability to apply theorical and apply knowledge in these areas to model and solve engineering problems. 3 2 Ability to identify, formulate and solve complex engineering problems about industrial engineering, ability to select and apply appropriate analysis and modeling methods for this purpose. 3 3 Ability to design a system, a process or a product in a way to fullfil requirements under realistic constraints and conditions, and ability to apply modern design methods for this purpose. 2 4 Ability to improve, select and use techniques and modern devices necessary for industrial engineering applications, and ability to use information technologies effectively. 3 5 Ability to design and carry out experiments, collect data, analyze and interpret results to examine engineering problems. 2 6 Ability to work individually and in disciplinary/interdisciplinary teams effectively 2 7 Ability to communicate effectively, both in writing and orally in Turkish and/or English. 1 8 Ability to have consciousness of lifelong learning, use sources of knowledge including developments in science and technologies and have a sense of continuous selfimprovement. 1 9 Have consciousness of professional and ethical responsibility. 1 10 Have knowledge about project management and business life applications such as risk management and change management, have consciousness of entrepreneurship, innovation and sustainable development. 1 11 Have knowledge about the universal and social effects of industrial engineering applications on health, environment as well as current affairs, and have awareness of legal consequences for Industrial Engineering solutions. 1 12 Ability to cooperation research and application areas of business world. 1 13 Ability to use an enterprise resource planning software and/or apply numerical methods on financial management. 1 DEĞERLENDİRME SİSTEMİ/ EVALUATION SYSTEM YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI / SEMESTER REQUIREMENTS Küçük Sınavlar / Quizzes Ödev/ Homework Assignments Ara sınavlar/ Mid-Terms Final/ Final TOPLAM/TOTAL YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI/ PERCENTAGE OF SEMESTER WORK YARIYIL SONU SINAVININ BAŞARI NOTUNA KATKISI TOPLAM/TOTAL SAYISI/ NUMBER 2 4 2 1 KATKI PAYI/ PERCENTAGE OF GRADE 10 10 40 40 100 60 40 100