Document 14928205
advertisement
د ارا ادارو ل:
رو
او د ارا ادارو
د !رﯥ ر "ر
#$%
ه رن او ن
Hans Born and Ian Leigh
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
د روئ رن
د د
د و
ا
ا
د ا!*)را
%
د ن ('،
د
ا!" #$%ول
د (رﯥ !$
د دورهم
Durhamه"!
ن
,ر +د
"$-ا
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
:'ان
Hans Born and Ian Leigh
:د 'اﯥ ن
Thorsten Wetzling and Ingrid Beutler
:*ر) (رد
Ian Cameron, Alistair Corbett, Alain Faupin, Hakon Huus-Hansen, Kalman
Kocsis, Fredrik Sejersted, Fred Schreie .
:'+*ر ور
Andrew Butler, Marina Caparini, Richard B. Doyle, Willem F. van Eekelen,
Peter Gill, George Lotz, Barry Wickersham
:ر/ اد, )-#.د ا
Oliver Wates
:,/ا0/ح و د2
Publishing House of the Parliament of Norway, Oslo.
:ق45 پ%د
1 د رو، "
ا د$- د+ر, "!ول#$%
د و
ا
ا
د د.ي دي2
< >
ل ق
!ﯥ او ا'?!ن د دورهم د ه"!
ن د ن د ('ﯥ$
د (رﯥ د%رن د ا!*)را
B دهC!?$ 1
DE ا راز2ول او ه,< <ﯥF$ !ب د ه1 د د% *( +ز- ا
ر د1 د د.!I +ز- اJ
% K$K$ اوK$)!
ل ( ا!وL ل او،دولG$ ،H%
ا او،
ود$
ر
او،1J د دا9 يG$ ور
ل+ز-ط اI 1 ا د+ر, N
ز%
د% *( ﯥ0
< K* K* د4Kو,< اراز د2 ه.1?!
< و$<
اOJ دا رو
او دH!
ن راو2 !
اP B <
ا د ه4Kو,< K
%ول او د را,< ر
.!I +ز-
ا% د ز$Q
:
ا ردولRد د
د9 + هو د،1
I 2"J(
<
ا3
اK$ ر د1 د9 وKE و اوD
م
% رن د ا!*)را1 د رو، "
ا د$- د+ر, "!ول#$%و
ا
ا
د د
ا
1 د+ وD !ﯥ او ا'?!ن د دورهم د ه"!
ن د ن د ('ﯥ$ د (رﯥ د
.1
ن و
:?S Kو,<
٢٠٠٥ ، ا،?$' ا:, )#7ا
C$K 1ا)ر2)R : ژ(ړ:
: ;<=
2
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
0/
د ا!*)را %ادارې $ 123 !0
%او د اب ور
ﯥ ,ر +د ه
- C!?$ Bړول 9
ه Cا [$7او ه Cد
ا #$%و 1د <
را ډو $I *( (
]"9)
'" Yل " 9 1G$
1`Rدو
%ور _* +دي < .د
< 7را در2ې د2ې (* _ 9 13
I 1a
واړو3 $ K ،1ر
0وﯥ او ا!*)را %ادارو د ن راو!
,ر +هbﯥ د
زورز 1
_ $%او د '( > 4!
Kد
%ا" 12د ز.1
! + %
( ه Cد ا!*)را %ادارو د د
اK$%ﯥ اب ور
ﯥ ,ر
a 1G +ا هbﯥ % < ،1
I
او ر 1د
a < 1ال $6رو
-ړ 1
Iد .1د و
ا
ا
د د
ا#$%
"!ول ,ر +د
"$-ا د ،د رو 1رن د ا!*)را %د (رﯥ د !$ﯥ او ا'?!ن
د دورهم د ه"!
ن د د 3 % Hس ور (% 1aد د 7رﯥ <,و
9 +ه Bد ا!*)را %ادارو د د
اK$%ﯥ اب ور
ﯥ ه Kد او"
$
$6رو
!'
ر 1او ارزو 1
Iد ،+د .
d"$ $%a'$ 7د<
7ﯥ %د ر2$و ,ر،+
ه2ا راز د 1ر ه0 Bﯥ 3 Rر9 1ر 1ه
I %
J Cي او ,ر 9 1
I e "!0
ا ه Bه
$ادو
9 %$9د
ا د G$د2و دور +د K ،+ه Bه
$ادو
ه f
)g 9 %$9 Cد
اﯥ
-دې د ،1د h$)i%وړ د.1
ا)! اد 9 1G$ Rد 3 Rرو 9رو د$6 7رو او > jه
$ادو
د ا!*)را4%
د
اK$%ﯥ (ر ,ر
+ا" و K ،I HkJد ا!*)را %ادارو د د
اK$%ﯥ (رﯥ
C!?$د ه
$اد% ،ر_ ،ا نD ،م او ه2ا راز د
اK$%ﯥ ﯥ او $
Eه"
lر 1اړ.1 +
"$رات او 3 Rر9 1ر 1
I H" 1 +
9 1او ا [$7وH e0 ، 1
1و .1د د 1وا n6$م + $د 1ر "$دوﯥ e0د
"$
ه
$ادو
,ر n)" +و و 2 .1وو 9 I Hد د
اK$%ﯥ وا"ﯥ ،+Dا!*)را%
ادارو (ر د ه ه
$اد د ا-ا "" ،$eاو
$egې n$S? oJدئ .د (رو 4Kاو اopول
- C!?$ړول Qور 1د ( % 1ا-ا
+
$eا" qارJن و 9 1ا!*)را %ادارو د
(رﯥ ا!$ز و .1د 1و ,< -ا!*)ر %ادارې ،ر
او 4K
! Y
ار Jه < H,وار +د.1 r < 1
ه $د 9 +د! 7ب د وا" د د8$ 7ﯥ او < < Yد < $%)< Kز1a %
او د3 1ر ! +و 9 1aا"?$ !$ﯥ او 2"89و ده K< Bد "!0
7رq"$!0
J)7ن وې 9ه % Bد < n2اد.1G$ R
Leif Mevik #
$ s3 $t
د رو 1رن
د ا!*)را!$ 4%ﯥ
$tدا!
$%دور و"Theodor Winkler K
د و
ا
ا
د د
ا!" #$%ول ,ر+
د
"$-ا د 2
3
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
4
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د >?@ A
د
Qع
"Rان
nYE
+
د nYE )i
د nYE >
9
د *nYE %tt
3
5
7
10
B( C
وړا
و/
H`E 1a
دوهH`E C
درH`E C
د ا" !$او ا!*)را %ادارو د د
ا( K$%رﯥ s6%
د ا" !$او ا!*)را %ادارو د (رﯥ ,ر +اړ$%
د (ر ,ر +د $6رو
او د3 R 0ر9 1رو
Oل:ه2 ،
E2ود او د 3رو 9رو 2v$
دوهB( D
ادار
(
رم H`E
"H`E Cd
G,Iم H`E
اووم H`E
اH`E C%
د وا wدر
د
s6%
د ا!*)را %او ا" !$ادار 1د ر"> $e
د < yا<!$را *( n$xy %ر ا<H!?$
6ت او دو$ﯥ
دا< 3ر 0او د ادار!" 1ول
درB( D/
د اIا Hې F4
H`E CY
?H`E C
?H`E C
دوا?H`E C
در?H`E C
د ا-اeﯥ د"!ول ,ر
Q
+ع
د وز م <) $%او د ا!*)را!" %ول
!" %$R Oول
aا هKر1
د وزارت د م <
ا د وړ +ا!tد"% 2Q 1
!#ر (B
د رDن F4
(
ار?H`E C
"H`E C?d
,IړH`E C
اوو?H`E C
اH`E C?%
د ر (رﯥ ,ر
Q
+ع
د ر (رﯥ د ار Jا<!$رات
د ر (رﯥ د ارJن
-ړn0
د (ر د ارJن "Oاو $t`%
د
6ت او ا"دو د 3س %راوړ ,ر +ر
!$xy
رن %ر
ټ ور
ل
د د!" -ول
?H`E C
H`E CI
p
5
13
16
22
31
36
39
45
47
57
59
62
66
70
81
84
89
92
95
98
100
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د >?@ A
B( DJ
د (? 'L#ارF4 K
و!H`E C
دو +و!H`E C
د < Kد %KIد 3 Hر9 1ر1
د <
,ا
9روا
<
ا د n
Kد"
د ادارو (ر
د ? 9رو د "Oﯧ <
,ا wد!Eو
درو!H`E C
"ر
#$%و + M /
د و#ا Oا +د د+D/ا+ Nول ر د Iا
0+
د (* د ،0+ 45د ن ! ،.د دورهم
Durhamهن
د رو رDن )+د ارا) !ر) D+
و Rا)'-B
د ا 5SA7د و @?>
6
113
119
122
131
138
139
140
141
144
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د >?@ T+%
DU
١
٢
٣
٧
٨
٩
١٠
١١
١٢
١٣
١
١
١
١٧
١٨
١٩
٢٠
٢١
٢٢
٢٣
٢
٢
٢
٢٧
٢٨
د +%ټ Wان
R
د
aا
ز
<
ا د ا" !$او ا!*)ر %ادارو د د
اK$%ﯥ
(رﯥ ,ر
I H> +ي ر
او $6رو
د (رﯥ ?$}%ت او Bړي
1ق ا او 2Pو" n
د )(ECHRد a%ون * د ا!*)را %ادارو ,ر +د ن
-ړو اړ$%
)!($
د ن n$t$ز
"
د د
,ر +اروKP e
د ا"
s6% n$ز $و هز
Jو"
د ر 2Q "$t* $ 4د9 !
Kروا
<
ا د ا!*)را %او
ا" !$ادارو (* د ر ا< !?$د _ , 1
$ر +د
ن 4K
%اKم
)ار([!"-
د ا!*)را %او ا" !$ادار 1د ر "> $eد رن 3س وه"
)!ا($
د ا!*)را %او ا" !$ادار "> 1د ا-ا
$eې 3س وه" )ه"(1
د ا!*)را %ادار 1د , 0
Jر +د(2"
) H3
د ا" !$او ا!*)را %ادارو 'aي ا<!$رات
د د او %ورم 2Qد )رز 1ه Kد ارو د وزا
د
Iرا د ٢٠٠٢ل >
I Hې xaر+
د `*Iه Kد ارو د د د
Q
KPع
د %
6د ) h "Oه"(2
ز $د ا!*)را %او ا" !$ادارو د ن د ا * Kد $7
HRه Kر
ټ ور
د okو
وړا 4K
% 12رات
د "-ا Eد ا!*)را %ر , Kر +د ر د ('
ا 3ر
0
د ا!*)را %او ا" !$ادارې ه Kد ز$ـ هز'
و" ن
د وز او ا!*)را %ادار 1د $" % !$xyد
!$ن ) 0و"(2
د وز ق او د ادار
!$S? 1
وز د ه$! Bل +د ا!*)را %ادار 1د ر
$eر+
د )s6% %$R Oا(K
د %$R Oا-ز) Y +ر!($
رaو
د وزا
<
ا د !$6E Oد"!ول ,ر
+ن
د ا!*)را %هKر, 1ر3 R t!* +ر9 1ر :1دو +اړ< +$هKر1
(
اړ<$و J
%د ا!*)را
KI %
6 %ل :د ارو د اP%دﯥ او !+2P
ا $" % %3د a%ون ي ل
14
7
15
18
19
20
32
33
34
36
37
37
39
40
42
45
47
48
49
49
58
59
60
62
63
64
65
66
67
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د >?@ T+%
DU
٢٩
٣٠
٣١
٣٢
٣٣
٣
٣
٣
٣٧
٣٨
٣٩
٠
١
٢
٣
٧
٨
٩
٠
١
٢
٣
٧
٨
د +%ټ Wان
R
د < ,ا R)%ه $Y Kا!*)را %ادارو
6 %ت ور
ل :د ن
ا!*)را
%ن (* jل
د *
اﯥ x
Jو ه
a Kا + KP e"-د ز $د
ا!*)را %ادار 1د2ې
ه"' 1د ا" n$د ادارو "!ول او ادار+
د ا" !$او ا!*)را %ادارې اړو 2د وز د2ې )!($
د ا" !$او ا!*)را %ادارو د !
ب د , "%ر +ا2ات
2yرا + CDRد ا!*)را %ادار 1د ر $eد اړ Kدر
دو ($!)h
"$ه
$ادو
د ( $Yرو Kاو ر ار
% Jل
د ر (ر ارJن ,ر +د ه اړ<$و دnYE 2
د ر (ر ) y"Rن(
ر (ر ارJن %د 32اوا %R
Q
t$%وړا
12
د ن وا" او
1ق د ر (ر د م وړ
Qع:
'$رو1
د (ر د ارJن د a7و >"
د رو 1د رن ا!*)را( %ر د !$د ا
$t`%
د ز $او هز
Jو" د ر a7و د ا"$t`% !$ﯥ د ردو
9 +ر2"9
ار [!"-د %
6د !$ +oJ h
'س %د روا
او a,و ا!*)را !$6E %ه Kد <) $%ور
د +2P!) +2ا3ت(
د ا +2P! Kا %3د 'س ا!*)را % !$ %د %$R Oر
ټ
$Y !
K $7ر ه
+ر
) +ا)
رگ(
(ر !$د !$6Eه Kرن او ا-ا
6 % $eت ور
ل
) "-ا(1E
رن %د ا"د او ر
>
د "oو
2Pود!)nا($
د ن د رن د "!ول د ه}$ت <
ا (ر
د رن <
ا د د!" a, -ول )ه"'(1
% !KIاب ور
:د ه"
,< 2ا wر
ټ ور
K
% !KIاب ور
:د ر ا!*)را( %ر !$
% !KIاب ور
:د دا د ا" !$ا!*)را %د !$ "O
د دا د K
O Rد2ې
د qK
O R %)P
% 4K
O Rد ا!*)را %2< %د %
6د okو
)!($
د ?ب ور
ل )
ا)
رگ(
د وژو <
,ا j :"Oل :د دا د %)Pد
< K
O Rا د
ه Bه
$اد د ا!*)را %2< %د د ودا د وژې "O %)P
69
8
69
71
71
72
72
82
85
85
87
87
90
92
93
95
95
96
97
98
99
102
103
114
114
115
119
123
124
125
126
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
9
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
هادو ارا) ادارDU / ز او د،C ا/C وU د/ ) د+ ب+ د
م
Arts and Humanities Research Board
Australian Security IntelligenceOrganisation
Australian Secret Intelligence
Convention against torture
Central Intelligence Agency (US)
Council of Europe
Commonwealth
Canadian Security Intelligence Service
European Committee on Crime Problems
Development Assistance Committee(OECD)
Geneva Centre for the Democratic Control of
Armed Forces
Defence Signals Directorate (Australia)
European Convntion for the Protection of
Human Rights and Fundamental Freedoms
European Court of Human Rights
European Human Rights Reports
Norwegian Parliamentary Intelligenc
Oversight Committee
European Union
Federal Republic of Germany
Government Communications Headquarters UK
International Covenant on Civil and Political
Rights
International Covenant on Economic, Social and
Cultural Rights
Inter-Parliamentary Union
Security Service (UK)
Secret Intelligence Service (UK)
Organisation for Economic Cooperation and
Development
Organisation for Security and Cooperation in
Europe
Parliamentary Assembly of the Council of
Europe
Group of Specialists on Internal Security
Services (CoE)
Law on the German Parliamentary Control Panel
German Parliamentary Control Panel
Royal Canadian Mounted Police
Republic of South Africa
Security Intelligence Review Committee Canada
United Kingdom
United Nations
Universal Declaration of Human Right
United Nations Development Programme
United Nations GeneralAssemby
United StatesCode
Western European Union
st*
AHRB
ASIO
ASIS
CAT
CIA
CoE
Cth
CSIS
CDPC
DAC
DCAF
DSD
ECHR
ECtHR
EHRR
EOS
EU
FRG
GCHQ
ICCPR
+ژړ
ردa$( '"هE او1 د
! زن$"
ا% دا!*)را$د !ا
ت2< %
ا!*)راO د$د !اService
ونa% 2Q aد ر
+
ادار% ا!*)را1
د%3 ا+2P! Kدا
راI د ارو
NE" اw!
ت2< %! ا!*)را$"د دا د ا
!$ e
د !
و ارو- e"- د
!$ ! e$!<د ا
+ر, "!ول#$%د و
ا
ا
د د
ا
"
ا$- د
n2 "'$ REد د
+ر, "% و زاد
د$O?" د د او د
د ارو "
ر
KP e ارو1 د
>
ر1 eد ارو
ر1 د رو+ر, (ر%د ا!*)را
!$
دP%د ارو ا
n
رY- را2$E د ن
وېJ ار% *اn
K ﯥ د$! د
ال "
رa K ه$ او2 د
IPU
MI5
MI6
OECD
Kه"' هE او$"
> ،1د ا!`د
ال "
رa
دP%ر ا,[ ا$
ت2< !$" ا$! د
ت2< %
ا!*)راO د$! د
زن1رK د ه$!< او ا1د ا!`د
OSCE
زن1رK او هn$" ارو د ا
PACE
N]
را رI د ارو د
ICESCR
PC-SSEC
PKGrG
PKGr
RCMP
RSA
SIRC
UK
UN
UNDHR
UNDP
UN GA
USC
WEU
10
د ر
ه
ډn$"د ر ا
}ت ن$د ن د ر "!ول ده
}ت$دن د ر "!ول ه
$
مD + ارeدا
n
رY- E"
ا- د
!$ "O
د%! ا!*)را$"د دا د ا
n"i 2P! $! د
! 1'
$xR
ا اa د د
امJ وe$!<د 'و !
ا
N] R ! د 'و
رات%3 ا+2P! Kد ا
دP% ارو اd2
د
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
B( C
وړا
و/
11
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
12
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
Z=@ C
د ا) او ارا) ادارو
د+D/ا[/ N
" و< nرار 9 2$د ا" !$او ا!*)را %ادارو د (ر ?}ﯥ 1a' %و .Iد
)!,د O$ ١١د ،$د Rا ق د دوه 1a'-او در 2د ٢٠٠ل د رچ د ?
O$د %ورر?! 2و
(* ورو! ډ ه? Bن 9د ه
$ادو
ر
او ا-ا$e
اوو د ا!*)را %ز
د (ر ?7 n$Sړ +در
د ،اوس د ا!*)را e? %
اړو 2ده Bز
او د $ره)ا
د 2"89و
.1 < %$P%د ا!*)را%
9رو (رو 9 Kه
Bا ر 1a7او وزان eg K ،ار،
J
ډ اې <) 1ر"ﯥ )ا)! (J
% D" $7او 2ز
هoJ Cون
،1ې ډې
!ې د2ې _* +د .1د ا" n$او د
ا وړا 12د < ,ژ"
م + $
هg 2 1
Bوت و 9 1aد ا!*)را %ادارو وړا2و د ه Bادارو د < H,ا
% [$7ب
Pاو ه Cد اب ور
ﯥ Pد ن
9ټ (2"Jوا. 1 q
/Cال ا@>4
[$Rو< nد ا!*)را %ادارو د د
ا( K$%ر د
Qع _ ز2$%و
aال
ا
-
D hEد دئ "$ .ز
K ،د ارو د ا!`د 1او ا<! $د هKر 1زن
، UN 2 ! 1' ،OECD 1د ارو د هKر 1او ا" n$زن ، OSCE 3د ارو د
Iرا1
ر ] PACE 4 Nاو [$ا,ر اP%د
> 5ل ه D 12د 9 1ا!*)را %ادار1
2اب ور
ﯥ %وړاa
.I 12ئ
9ټ د ه
Bر
او $6رو
$e-ت (2"Jو1
9د ا" !$او ا!*)را %ادارو د (رﯥ ,ر +د $او او
aا
ز
<
ا fح 1
I
6
د.1
د+D/ا' !ر-^ :ت او (\( Z(Sړ
د ا!*)را %ادارو د?Sل , kJرK +ر +د 9 +ر "!ول او (ر
-د +و 1او د1
< "
> 2و +opوا< او هKر 1و <
J
% +$
> .1aدا د 9 +ا" !$او
ا!*)را %ادارې a7 $و
او $%و (* <
12و % ،I H%د 9 1ده Bد
ا-ا eوا" * و .7 I $ا" !$او ا!*)را %ادارې 2د "!*)
ا!زو 3ر ،1
"$د 1او رن
،م 9ه Bادارو د !" $ول او (رﯥ وا ،1 wد
< Kد "!0
7وړا2ې ?Sل و +ok .I HkJدا 9د ا!*)را %او ا" !$ادارو د
اK$%
8
(ر ?$}% aت او BړoJ 1ون ) 1د 1اړ +دې دوه
9 Cټ و!.(I H
13
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
+% ١ټ:
د /Cا ز Bا د ا) او ار) ادارو د د+D/ا'ﯥ !رﯥ ر
U Z+Tي ر او رو
")9
زن
رم او $6ر
UNDP
د ځ - ،او رو Oا +د +D/ا+ )'# Nول )د" د (* ا Bرټ
رټ ا) ( )+ Bد د+D/ا >5S7 Nا7ل !
Kو( )(٢٠٠٠
OSCE
OSCE
د ا> د ) ـ )O
اړ Bه'
#$% #
)(١٩٩l
“د O )Oا ،(*#) O D ،+د +ر) ا> د
Oا +او ه
Dاراز د ارا او -د د+D/ا) N
+ول ”)د )#=i C /ا U h* ) '5د(
«+ر ا) ادار ( /د (* د 45ه' #ارو* )Hر
د ارو Uرا
)ر (MR" )DاWت .C+د (* 45د ا) ادارو ه ډول ا /( #Bد
ن وا B( ! )D+و .ن Iړو'ﯥ
/( pI
رو او (*+ ! C+ q/= Cر ا ادارې
r-( ) sTوړې و».
د « ,u?+در« ل ! ه\ u ) )+د
د ارو ا<د/
)ارو )HرDن( ،-ځ او )iادارو u >v-و .)U
د ا) ن ) ز wد دو د % v-روا +
د ا)/'/
>5S7د و#ا او ا) Oا +راو Zد د+D/ا)
هادو د
ا) ( r-دئ».
*ا"MR
ار )Dد ارا) Iړ د+D/ا' !ر ( / /رون او
(,
!+% ) uت دردو ،)U Zه\ )%د رDن
ا<د/
C'/و yد ارا) ادارو د Iړ
/و ر ر اوار
.C+د" ) +%ټ /( )+د ارا) ادارو د
5 5S7ود ،د {! ZDWا zاو ه\ ا'ت )%د ه\
) ارا) ادارې ل h* ،w+
C+ا .)U
د )J/
/ارو د » د" ا )# #ر (١) :)% + " ! Dد
ارا) D-د ا 5S7و) CS 5و ،C+دا
ا<د ا#
دا) 5ل )% )+د رDن ) ازا ! د@ع ،+
)(WEU
د )% BراTل C+ا Uو ارا) #او
ه\ ! د +ر ا{! -Bا zا" )0د+D/ا')
!ر) ل ».w+
د ا) او ارا) ادارو Muون ا) /( y-د Oاب
OECD
ور+ﯥ او >@iUد ه\ اW )% )U y ) 7
%رو + )+ر ا u 7B ،w+ Z-Bا) وﯥ
(
د اBﯥ او! )-ر) رې.
١l٠٢ر
)(١٩٩٩
د + ٢٠٠٠ل د ا
Iا §٩
د Quebecد S ZDWن
د ا> ( )Bر)D
!ر0' .م او
#$%و ،د ر)D
"Cو ر د رﯥ
+ب ،DU DJ ،
Iا
،٢٠٠٣ ،IPU/DCAF
R }l
) C'/ ١١٣د
اMR" D? )#
Bا د + ٢٠٠٢ل د
د .l Dرا H
اiق (
ﯥ
! =( U q/
د s DACر او
ر « /i/د ا)
y-ا5S7ت او د
5 5S7ود)- :
او ٢٠٠l »
#$% y
ه Bړئ د (رﯥ ارن $x$د .1 +2ا-ا +
$eد د2و ,ر
،د-ﯥ او
او د
ه2ا %ور
+ا!*)را %ادار!" 1و
.1رن ه H,< Cوار +ا!*)را( %ر
.1د 7ډول (ر %ز ? R 8 %او د د
" -ر2P 1ود +د 9 .+د
ا!*)را
9 !$6E %ټ وړ ،I $ $g +رن د ? n$Sا?س 1او
14
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د $gﯥ د !"ﯥ ,ر +
$eg .> !$ +
+د 9 1 +2د ا!*)ر %ادارو د aو
( *( !$xyر و ) 1aوړ2"89 +و
gوت ل(a$( ،"
> 2 .ن اې ?S
او Rم وaي H$x$ I 13ډول د ا!*)را %ادارو 2"89و "!ول او و(ري :د $ﯥ
a$(
%ن ا ?S 1د ي Dوړا2ې ،+ډ ا 1ر"ﯥ د وړو $او
8$aد 2kو
+او Rم و 1aد i7ر
وړا 12د
)7ن
0د
+د 7ډول
(رﯥ .I 13
+% ٢ټ:
د !رﯥ ار uاو (\ړي
•
•
•
•
•
•
د رن د
I
`%ي ن * د ا!*)را %ادارو د 9رو د 3رې
< ,د ه Bادارو وا iدا< "!ول ،دا< 3ر
0ﯥ او د ?9 Kرو د %
ر
)ر +ه
b؛
ا-ا
% $!? 9 +
$eد (رﯥ د7 +2ړ ،1 +د ا!*)را %ادارو ,ر
+د،-
x% Rر +او د ه Bادارو د ړ)"1
"> !$6E $؛
"" +د ر (ر د7 +2ړ 9 ( ،1 +د ه
Bا 9 1
+aK "$د
ه * Bا" !$او ا!*)را %ادار ،1G$t6% 1د ه Bد 2 !$xyود او ور%
") د1G$ > -؛
+
$egا د ا" !$او ا!*)را %ادارو د aو ( !$xyر K ،1د
ه Bد ر
a7 Kو 123 "O%ه?$ C؛
د "
> 2ډ ،د ډ او ر" $و %D ،Hاو ( a$ا?S 1ﯥ د
"$9 R
3ر 1د ا" !$او ا!*)را %ادارو
-ړ n0او د ر (
ا( % qرﯥ .?$ 123
Rم و 9 I 13
1aد
,< ،
KP y< "$ا
(رو"$ Kا
او
3 K
O Rر 1د ا!*)را %ادارو د aو ( !$xyر و.1a
aا Piدا ارن 9 !Iد ا" !$او ا!*)را %ادارو (ر و .1aد
ارو د د
ECHR KPا" qارن دئ 9د >) >
ارو دو!
د
!
Kار
د 2"89و
ه Kد وaو
7 % !KIږ .?$
دا 9د ا!*)را %ادارو د
ا( K$%ر *!B
sړ ،1 < 1د 1و -د7
ډول (ر د اړو2و ه
$ادو
د >
"
E $ه" ر 1ه Cاړ? ،n$S? ،n$EtI .1 +ب
ور
،د < Kو +opاو ه % Bد اب ور
دا >
ل د د
ا? K$%ب ور
ﯥ د "? ډې
دي .د 7ارز !0د هE Bه" او ا<xق
9 1
"!0
7ن او را
*( %ړ 1
+ .1د
،1ن 2د ر ه
9 Bټ
-ړ 9 1aد ه Bد" د (" 2و
او
اE q!?$ه" او د %دروئ ود +وaي.
15
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
دوهZ=@ y
ا) او ارا) ادارو
د !رﯥ ر اړ
ا" !$او ا!*)را %ادار 1د د
ا #$%دو nد ا" n$او زاد
< % CDرا CY
< % !2ر
.1دا 9د 7ادارې
% Oر 1او د ا!*)را
%ر!
"!0
7ﯥ
,< C +د2ې ،% Oه 1
Bد ا!?$ﯥ >
"ﯥ د ا .1G$ _* + nt* Hy
ه 12و -د ا" !$او ا!*)را %ادارو د 2Q 7او $در ) د Oا3 %Kر 1د 1
ا"
> !?$ﯥ % 2 ("%د
ا "!0
K$%او او? (رﯥ 23ې و
$ل .Iد +G % G
" ) 3 dد 7ادارو او? "!ول د اه n$وړ د.1
Cئ :د ا !?$او n$EtIد اx< Hyف 9د د
ا( K$%ر زړ،1 1 +
ا" !$او ا!*)را %ادار % 1ز
% O 8 %ر .1دا
% O %$R 9ر
د 7ادار 1د e0 1$ +D K< Rو
7 ،%ر +د 9 +رن او <
% yا-ا$e
+دv !$6E 7د 1و(ر.1
دوه :yا!*)را %او ا" !$ادار< 1ص 2رت * < [ دي K ،د <،
$"!I `*I K
*ا %او K$اړ3 Kس وه" .د 7ډول 3س وه" 2$ا
1 9 I 1ق 2Pود
.1aد 1و -د (ر ار
د (% 1 +2د( < 1ر و 9 ( .1aد
ارو د ر
Iرا (CoE) +op
7 Rد 1اړ +وا:
دا) ا
U ):/دي )%د )(CoEد "Cو هادو د +ر) ا> ادار
ډLu /ﯥ )%د ه\ د اړو
و هادو )#او +ر uﯥ د ،د
(* 45دروي ! ړ ( .)uد ،دا )%د +ر)
ا> ادار ډ /ز/ت +و
،wرت ! دوړ اiد او
ه
Dا راز د (* ! 45د "Cو) ABډ /ز/ت دئ{ ،
9.
دا! ) )%ر Iد و
د 1
! 7ه Bو<
nر 1ه Cز
9 1G$%ر ا" !$ادارې
"$ر K !$xyن
K
%او ا-ا
!$ eدو 3س %راوړ 1او 9
% y< $ه 1
Bد در
1
ار
)ا-ا "" ،$eاو
< ($egا ( %
% 0ر 123و
$ل Iاو
10
دا +
9ه
$اد ډې * tادار
-
1دې و.1
در :y/د *( 1a- 1aورو! ز او
% y< $د ٢٠٠١ل د )!,
د $ ١١ﯥ (* ورو! د > )%دو!
ا!*)را "
> %د و ا"
!$ا 0
وړا2ې $%رو .1د دوﯥ وړ د 9 +او" و< nد
ا% "
> K$%
اښ د
< $% $Yا Kډ زت د
I C$D"%و ،
- e"-
%ورم $ ،او ]3او د دو!
د % d"$او ه Cد ا? او 9ق
ا ا? .1G$د دا ډول
ا 0وړا2ې د ا!*)را %ادارو $%رئ % 2او?
(ر 123و #< (% 1ډاډ 9 I +د ه Bادارو $ر7و د <"!0
7 K
% C +ر
ل .1G$دا 9ا!*)را %ادار 1د n
Kد !و $وا*( $
16
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
$Iل 1G$او ز
- ,< 9 1 "$ %ړ
"!0ن راو ،ر
e0 %ډاد ور 9 1aه Bادارو 1
I H!0
7اxyت ر
% "$!0د
- HRا.12
7
!#رم :ا" !$او ا!*)را %ادار 1د 9 1 +2د ا! < iه
6 Kت
را>
ل 1aاو د ه Bارزو و .1aدا 9د < iارزو د دو nد رو ا"!$
ا
) ځ
12 ،$
،اوې, (....ر +د ، H3 HRد
< iارزو 2د د
ا3 K$%ر
0و
123و .Iد 7ارزوﯥ دې ) ه Cد
ﯥ وړ د e0 9 1د ه
Bا 0وړا2و" ه Cو
2 $ 9 1a
ور n<
- +دي.
Cd" :yJد 9 H$و ا" !$او !*)را %ادار(% 2 1ر 123و ،1ه Bه
$ادو
ر 1اړ+
( % 9 ?$دې * hi Kا"6ن رژ
وا[ ؤ اواوس ا! د
اﯥ
دور +دي
* .ا ه! د ا!*)را %ادارو Yد +2دا و 9 +د او وړا2ې د د
%!Kرو
ا
(* "%و .1aدا رژ
ا" !$او ا!*)را %ادارو %ز %ا2از 1د زور
"ﯥ رa +% nئ دئ .د 1و -د زور"ﯥ د دورې د ې ادارې !* 1او
د
اK$%ﯥ ادارې
2ل د ډ زت زر .1
"!0
7د د, 1ر 9 +د ون ور د زورز
$%
+ادار
+ې *! ?$وKﯥ ادار ،I 2 1ا-ا +
$eاو رن 1
2د$
(رﯥ 3س رې aي.
د ن Iړوﯥ ر اړ
د ن وا" 4د د
ا د "?$Oو ا$I *( yل .1G$ا" !$او ا!*)را%
ادارې ا ه Bو< 9 1 k nد ن "?
-ړې
Iې وي او د
رژ
< Cا ور %وا wاو n$xyور
I aئ وي 1$9 .د ر دا
9ټ و
-د و $ ،1د ه9 Bرو 9 "$ %د دو nا!ز!
ب %
ر
ل 1G$او د %ور!
oون د ن a7و
< Kا
،م .!I $
%
» ا"
2 «n$ن (* د a7و
,ر +و او د ن وا"
* ! !ﯥ aا K ،I 1د د
ا K$%دو!
د ن وا" 4د! ،+
%3 $a$ه .Cدا %3ه Cد ا" !$ادارو ا! 2 !$xy "jد
ن
9ټ $%%او .I C$D"%
ن
-ړو د د
ا "!0
7 K$%د - HRد .+ډي دو!
)د دو nد
2"89د "Oﯥ او "!ول ("( %د ن
`%د رن د2و (* $Iل
.1G$د 1و3 -ز د 9 +د
ا 9 %$9 ، $د ن وا" 3س
%ب ،1ا" !$او ا!*)را %ادار !I H,< 1وا qاو < H,وا wاو ا<!$ر د ن
"? nودرو ،1دا 9د 9 Yرو د %ر
a ،و *( !$xy
ر وا< .د ن "? د ه Bادارو درول د ه !I Bوا
q!7 qي او
د
ا %ا!زو 3 %ر +اوارو 9 1ه Bا % yو 9 1aد n
K
د 2 < Y 1وا[ وي +$ .د ،1د د, 1ر 9 +د ا"
n$
17
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
!$xyد د $6رو
%ه
O Cر و ،1ا"
!K !$ر ,< 2وا" د
ن "? nودروي .د ا" !$ادارو د
-ړو
2 ،رت او , !$xyر +ر
aKې ! 4دي < ،د ن د وا" د , nQر .1
$? +د "?
در
دل د ه Bادارو !Iوا او 9 ) % !$xyډي ا! "jد(1
ت ور
.1د ""$ﯥ +د +2دا د 9 +د ر ( $ه Bادارو %هC
!$xyور
[$R < .1و<
nن د < H,و ا<!$را %او
$ _ !$xyئ ه.1
C
د (0L-و او (*
< 45ودول
د ن
-ړو ار
!Iوا د ) 1هQ Cور 1دي 9دو!
7اړ 1د ا" n$د
!
<
% 12د < $O?" Kاو
1ق 123 "!0
%راو او ه2P Bود
.1aدا ر دوو 3رو [Kدئa
.ئ د >
"$و 23 % Oې "
% Dد 1
2Pودول 11او د ا!*)را
%ر"
د $ن
2" hل ،د
9 1ا د
ه 2 !$6E 1
Bو .1دوه 9 %3 a$ ،Cد دو nا" n* n$ا
I [$7ئ وي،
2$ا 9 I 1د 3رو 9رو (* ر ا< + !?$د !* 12 7راو!H
و .Iل دا 9در
9 Cټ 2$ل
1 9 1G$ق ه F$ډول 2P %3ود" n
.I
+% ٣ټ:
1ق
9ا qاو 2Pود" n
د ICCPRد دې د ٢رااف * د د23 7ې d"$وړ
ا-ز +
:!I
• د ژو ) h 2د(+؛
• د ا?ن رaول ،ه + Bد وړ
2"89 +ل د ه
K, Bل ه % Bا
ور
ل) ٧د(+؛
• !
ب Iزور ر %اړول ) ٨د(+؛
• د ارداد + % n$tK 1د $%a$و
12" -ل ) ١١د(+؛
• د *
ا -ا 4را %وړ
ل) ١د(+؛
• د ن وړا 12د ه2v$ n$`*I Bل) ١د(+؛
• د ،KEو2-ان او د[ زاد 1در
دل ) ١٨د(+؛
:"$9د 2او $ه
a Kال "
ر ) ١٩٧ل (* را د
< 1ا E
دئ(.
aا Piد 1د 2Pودو
< ،د % $د 1ارو
"
ر ،د23 7و ?
د ن ا C + Kد 2Pود nا-ز +ور
:1د R
`*I ،h KPژو % 2درو،1د د[ زاد ،1د $ن او >
" زاد ) 1د ن د n$t$د
ز
" < "
9 Cdټ د 1و! (I Hاو 2$ا« I 1د
ا » "
> K$%د
R
Oو -د 7ډول 2Pود nراو! +$ 12.I Hد 1$9 ،1ا" !$او
ا!*)را %ادار* ،
$"!I `*I 1ا %او K$اړ Kد 3س وه" n$xy
و 2 #< ،1ه Cد ن * ا-ز +و 9 1د < 1د a7و
ه Kاړو2و
18
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
9روا
R %ض وaا .I 1د3 1ر 1د ECHRد a%ون 3س K
#$دو!
I 13
a ,< 9ي ژ" 1a + %او د ١٣د 123 * 1د +a*Iاو a7 1و
ن راوړي ) H`E ٢١د 1و!.(I H
1$9د Qورت * "" $ +او
1ق 2Pود ،1aد %3 1دو+
?} 2م و 1a
4I $دا 9ا!*)را %ادارې 2د ن *
-ړ 1
I 1و1
او دوه Cدا 9ه 9 * !$xy y< Bه Bادار 1% 1ر ا< 2د ن
9ټ
(" 1
I 2و.1
ا" !$ادار 2 1د "" <
ا
-ړ 1
I 1و1
اوس ډ دو!
ه Bا2ا3 %س ر
7 9 1a 1اړ 1د < ,ا"
!$ا
د <
,
ا
9ټ (" 2او .1a 2$د 1اړ +د ز $او هز
و"
! ،ا ،$ا!
$او
"
ا Eه
$ادو د دو وړ د + < 13.1د
"$ ،1ر !
ه
-
Cد د .1د $ا!$<) +د 9 +د ه
$ادو
د" د ا" !$ادارو <
ا 12 1د $%هK
ا _ "2ز2$%و د ،1د 7ډول ! 1$%ه Bه
$ادو
ه 9 1G$ Cد
f
)g
د
ا .1 $ا! د
ا $د ه
1
Bر ا" !$ادار % 3 1او د *
ا
$
د زورز % $%ا$7و 123د.1
ه 12و -ډو دو!
د < ,ا" !$ادارو ,ر
- O?" 1
+ړ 1aد ،1ا)! د7
ر $%و دوو ?$و
Iئ دئ .ډ 1ه
$ادو
7اړ - ,< 9 1ادارو
%
"? ور
$! .1aا" ه
$اد دئ 9د ا!Dر <xف د < - ,ادار, (M16) 1ر+
د ١٩٩ل + 1aK 1دا ر و .aد دو وړ د 9 +ډ Gه
$ادو د <
,
ا!*)را 15
%ا!*)را %ه, 16 G?Bر.1 ?" +
+% lت:
د ECHRژ"ﯥ ل * ا!*)را %ادارو ,ر +د ن
-ړوﯥ اړ($!) $%
د ! $د Hermanاو 9 17 $g Hewittد ECHRژ"ﯥ "? 123 a$( %و
$ل
،+
Iد ! $د ), (M15ر +د *¡ "? nد !
ا ) ه BادRو !L 1
9 1
Iا ړې $gد(رﯥ %
!KIد اب ور
ﯥ اود دو $د , "%ر +د
ه Bادارې $Rت د ن "? و3ړ ؤ ،ه 9 ( Bد h `*Iه Kد ړې ژ" د
٨د .1 ¡"% + 1د 1اړ +د ١٩٢ل د the Maxwell-Fyfe Directive
+ادار 9 +aK 1د (رﯥ او د دو $د , "%ر
I +ې و 2" $7 ،+ؤ او د هB
!Pا !$tKدر
دل +$ .د 1د$ - 8$ 2" 7ن
Iئ ؤ 9
("
%2ب در
د او د ?9 Sروا
,ر +د 3 2"89ر 9 0وaا I 1د هB
* د *( tر
3 !$6Eر +وا 18 .1
9د ! $دو nد < (M15) H,د
ادارې د , n$ر ١٩٨٩ +ل د ن "? "The Security 19899 a
`% 2
Service Actد 1Gاو ورو! د * tا!*)را %ادارې او د , GCHQر +ور%
ا2ا3 %س ر ) a 1د 1اړ +د ا!*)را !2< %د ١٩٩ل " 2د 1و!.(I H
19
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
=ص )% 5S7ا) او ارا) ادار +ر ا /( )#Bد
ن ( r-وړ و
ن 9 1
"!0
7ا"
!$ا
2ا د ه
9 !$xy Bټ HRو9 1a
ن (" 1
I 2د .1ه 12و -د ارو "
ر * د
? 1
3س وه" ا د ا2ام +د $-
%وړ د .+د 9 +
I +ok 9 ،
% $د
ن ا!*)را %ادارې د «
Y$-وا Iه2ا
» ه)
$ 123 "O %
% $7 E
د 9 +
I !L ،+ه Bادار 1د ٨دx< 1ف 1a HRدئ ،د 7د `*I +ژو % 2د درو1
19
.1
nQ
د ن وا"
2ا ه 1اړخ و .1د 1اړ +د د ارو KPد »
ن
د n$t$ز «nاIر .1
+د ن 9 1
"!0
7 n$t$د ن Dم 2رو ،0د
وړا2و" وړ او ه % Bد 3س ر2$و وړ و .1د
% $د ه"E !"i 2ن د ه Bه
$اد
ا!*)را %د
< 1a s6% 12او? < 12 Kد (ر % !$xyاIر1% +
ف ( .+aه CدE 7ن اړخ < ،1د ن د +D n$t$ه$%a$ B
20.1G$ 2$ه2ا راز د Rotaru v Romaniaد " 2اړ +د !Iا)
رګ KPد D 1د+
9د 2" 1د ا" !$دو
$ن Eا2از2"( 1وا K ،1 qد دو $د و< nاو
ه *( Bد ر ا< !?$د 3رو 9رو م ،+ $د
7ن د (ر 3ر9 +ر +او م
$K$م وړا.1
12
د ECHRد ن د n$t$ز "$"% nار
< %ص ?, n$Sر qدئ .د دn$S? 7
وړا 12ا! اب دا دئ
9ن 2دا RاKم 9 I 2$د ه B
"? د ا" !$او ا!*)ر %ادارو
!$xyا د اړ $%و< nد ر ا< !?$وړ و ،1دا
دا ل 9د 1درو
7 H% 1ر +وا qو 1او د اopول ا Hyم و
$ل
22.Iد
% $ه 9 H2 Bد ه"
2ن $ن
Iئ دئ2$ ،ا 9 I 1د ﯥ
%و" I Hد H2 7ه BاKم 9 1
$ا" !$ادار 1ه *( Bد 2"89 "Oو
23
1%ر ا< )
9ت د 1و!.(I H
+%ټ:
د >i+اړ Bد ن ز>:/
د 1ارو "
ر وا +
9د
ا2$ "
> K$%ا`*I 9 I 1
ق)٨د ،(+د ،KEو2-ان او د[ زاد ٩) 1د (+او ه2اراز د $ن زاد ١٠)1د ،(+د >
"
او
ا]"
زاد ١١)1د (+د ا" n$او CD Rد Oو2P -ودa 1ا
" < .I 1ر دا
ه2"( Cو 9 1د 7ډول 2Pود!
2د ن د ا * Kو
ل .Iد
1
ارو KPو د 9 1ا" !$او ا!*)را %ادار
1ا ه Bو< 9 I 13
n
< *( !$xy yر وا< 9د ن
9ټ 1
I C$D"%و .1د 1اړ +د ارو
:+D KP
• ا [$ا ،
Kرا %او )R * REرت د .1د 1اړ +هKP B
("2و
:9 1رم ه Bو<
nن 9 1G$ Hkد 3س ر2$و وړ و 1او ه BاKم
$ن 9 1aد ه * Bد >
" و 1aد
Rا وړاa 12ا.I 1
>= ;)(Sumday Times v UK 26 April 1979,2 EHRR, para47
20
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
+ز-?!
ا$<
(* د ر ا%را$!<ودو ا2P د$g 1a +
9 • ن
I 1ا2$ Hk ن- و1 د، (* < دئn$y
`< "و2 د وړا1
ور
ړ3 وn$
6 2 ود2 !$xy د.I 13
+!" ر0
7 n<او د او" و
.1و
(Silver and Others v UK, 25 Mar. 1983, 5EHRR 347. par 85);
!Q و او2"89 B د "!ول ه2 +ر, د ن+ و$O?" 1 • د
د.< واO +!
(* وړ$xy ,< 9 1اa I و1! ادار$" ا9 1
د و-
.1
د و-
و2"89 4K
% د ن2 12دو وړاt!و اe-
(Silver and Others v UK, para 88-89);
د+G% G 2 ن،
ئI a ور1 د1 ن% و2"89 K
% 7 د9• دا
.1a 1 ا1ر9 1ر3 او¤اI +ر, "س وه3
(Klasse v FRG, No. 5029/71, Report of 9 March 1977 par 63, Kruslin v
France, 24 April 1990, A/176-A, para 35, Huving v France, 24 April 1999,
A/176, para. 34).
KP ارو1 د:"$9
Website http://www.echr.coe.itn/lan cameron, national Security and the
European Convention on Huan Rights, 2000, Kluwer Law International.
21
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
درZ=@ y/
د (ر ,ر +د $6رو
او
7ر2"89 +و
: O
ه2 ،
E2ود او
!$دو
ژ1
د (ر د (
ا 4او د
7ر2"89 +و
د <,و
و د ! <
"$-ا د
و
ا
ا
د د
ا!" #$%ول ) ،(DCAFد ! $د دورهم د ه"!
ن د 1
او درو 1د ر (ر +o !$ه 1a bد (% +د
ا
% K$%د
ا" !$او ا!*)را %ادارو $ 123 "!0
%او د (ر د
7ر2"89 +و
د , 2"$ر +د
$6 "$رو
?
د +وړا .1a 12د 7رﯥ د ا ،Kارو ،ا Eاو $د
وا"
)$ال د
ا $د او"( $رو
د ارزو
"? د 6$ "$رو
وړا
I 2ئ
دئ .ا <
yدا د 9 +د $x$د
ا K$%دو!
د ا!*)را( %رو
(*
7ر+
2"89و او 3ر9 1ر3 1س %راوړل Iاو ه Bد ر ا!زو ،د (ر د رو ار
د
اړو2و 9 !
Kروا
,< ،د ا!*)را %ادارو او ه2اراز د 1)< )
"
> 2ر"a$( ،
$ن
ا ا?! !$او دا رو, (....ر +ر "tو .ا" !$او ا!*)را %ادارو د (ر
ا ار
در
1او) 1ا-ا "" ،$eاو ($egاو <
,ا wز
,< Kاw
ر
ټ ور
Kاو Rم
- 4K
Oړو.1
"ر وا)D+
$6رو او
7ر2"89 +و د 1
I H> ?" 1د 9 1ه I 13
1
Bا"!$
9ر 0 1و -و(ر 1او ادار . 1a +د
ا
% K$%د ا"( < !$ر د وا"
6Eل
< % C!?$را اه
a 9 ( .1 n$ال #د 1اړ +وا:
»"ر او وا )D+ه\ د )%د وړا
و )/وړ ،ا )-او د ! uاو رو) ! )-
( Bو" .ر وا )@ )D+رو %رو >BIد )%د ،)Lu W '#Bد ن
24
وا >@iU ،)D+او % Wرو )+د ) @ )Tل .«) B F4
د 123 7ا yد
7ر +وا" زړ:1 1 +
•
•
•
•
•
•
•
•
ا=ف او
Wا>
وMR
#را0م
{#
رو )(>@iU
-5ب ور+
د ن وا)D+
22
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
•
•
•
•
•
د (* 45ق
ا"0ب
Luرب
>v-
25
.>:/
دا n
K +
9 K$د ن
- ،ړ !0او ا
"$7او د
ا2"89 K$%و
)د د oون( !Iوا د
7ر +وا" د ،1ا!)2اد
- ?$ 1ړو!$S? ،
$وا ،د 2$و وړ R $7دD 3م2 ،رت * وړ +ا!tد R ،+ژو2
د o "
> 2ون?E ،د او 1oا< "!?$دا >
ل n
K +د 1ور 1وا"
د !Iوا (* و"2و 26.1د
7ر +وا" ا % yد n
K +ژ" د "
وړ $او
2ودو >
< <
را اه (% 1 n$ا" !$او ا!*)را %ادار n$6E 1وaا.I 1
5ود
<
د د2 7ودو ا-ا دوو اړ<
"%د 1a
.+دا ،9وړا$6 1
I 12رو
ا ا!*)را %ادارو ر 1اړ ،1 +د n
Kا-ا ار
ر .1دوه ،Cد ډو !
K
?
$e-ت او H$`t%د ا-ا 1
$eد ا Kاو 3 Eر $%% 1او ،1G$ C$D"%
د$6 1رو
د د
ا( K$%ر ا % ? R 4اIر.1
I +
د(ر ,ر +د $6رو
را< H!?$او ارزو 2$ 9ا I 1د و ا
- "$ړو
او
او" $د
2ن راو!
,ر ! +و ،1aد (ر د >
!
و د 3 Hر +د .+اH3 y
دا دئ
9ا ،I 13
H 1
! 8 1
%ا)! ه Bه CدI 1ط 9
)a
% +aا +ok .I 1دا $ 9او ادارE 1ه" ،د ډ او ر" $و Hاو Rم Dد
د
ا K$%ارز "!0ډ K
% 0دي " .دو!
دا ل 9د
1ا
"$
او a%و
%ژ" ،1د HRد ه .1
123 Bد دا !
و ،+ +د د
7
ارز !0د ,ر +د
9ټ در
دل ! 0و 1aاو 0ه Cد 2رت
<و2ان د % 1وه 9 1
bد 7ارز % "!0درو 1و
% y< .1د
9ټ
در
دل ه Bو< nډ Qور 1د 1
9 1ار
-ړ .1Gد ن
9ټ د 1
د
ا CD #$%د او د ا %xyد >, n$ر +
+ډ Y +و $د.+
د $ $x$او Eه" "Dو
م + $د ه Bا yد
-ړ
,ر 9 +
aا 8د 2$و وړ و ،1ه
O 0 bر 1و .1د *
ا d2
$او او"
$و
د
ا "$ % $د $
%و
، +$د "$ % D $ه$
% Cو 2"$ل .1G$د
،
% $ا +2P! Kا %3ر!
Y-رE ،C!?$ 1ا? ر! او
ر او
"$رو ه
$ادو
ا ر !?$وا[ د "$ .1ه
$ادو
د <
,
(ر
وا, % KP wر qدئ +2P! K ،ا %3او
"$رو، $! K ،
KPرن * .1
HR x-د د ,< D 7د" ه Cد $" % %?$}% $x$
$
%و !Iدي! ،$! 9 ( .ا ،$دا او 1ز 2xد ا" !$او ا!*)را%
27
ادارو د (ر ,ر3 t!* + +رو 9رو (* ر ا<.1G$ H!?$
ه 12و G
-د ن دا ?
د +د +وړا 9 1a 12ه 2 Bهو د ه ه
$اد
ن
- +ړ n0و K ، 1ز
Gه bدا د 9 +د ه
$ادو
د $x$د Dم
23
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
م % *( $د (ر ?i
% R Hح aو او د دا $6رو
وړا 2وaو
9د (ر < او"ﯥ $%a$و d"$ 1و3ړ .I 1د3 1ر G
+ه$ B
وړا 1a 12د t!* 9 1ه
$ادو
د
7ر( +ر 1%
%ر ا< .1G$ H!?$
*! tد
ا $د ا" !$او ا!*)را %ادارو د (ر ,ر +د
7ر2"89 +و
د >
+ز
Y"$ Gد$6 1رو د ود 1ل او ه !* Cد
ا $د ن
-ړو،
K
9 !
Kروا
او "
> 2ا!زو %د ن
-ړو ,ر 0 +اKت او 3 $0ر
0
او .1د دو وړ د 9 +دY"$ 7د$6 1رو د د
ا( K$%ر ,ر 2 +د ا" 3ر1
او و
% $و .I Hkدا n$ه Bا
yل د2$ 9 1ا I 1د ه ?" Bد
ه
$ادو
ا [$او رات ود +او ا<! $و
+ok .دا 9اد 9 1G$ Rد ر"$!0
د
ا( K$%ر ,ر !I
% i +د 1او راa % "$ا.I 1
د +ر رې %رې
د ا!*)را %او ا"( !$ر ,ر$6 +رو او
7ر
( 2 2"89 +ر <
ود+
ورaا:I 1
•
•
•
•
دا< "!ول د ه Bادارو Pi
د ا-ا
$eې <
ا "!ول
ر (ر
د <
,ا
(رو Kار
<
ا (ر
aئ 2 ،د ه Bادارو <( Pi ,ر %ور .1G$د!" 7ول 2$ا 9 I 1د
7
23و ?
م + $و 0 :Iو -د n
Kد ا "$او
?$ل ،د ه
B
ادارو د !$xy 1او د ر (
ا %
6 ،qاو )" *( %R
Qر ا< "!?$او
ه2اراز د ه Bادارو د دا< ن او *( !$xy y< + ?$ر ا< .H!?$د ا" !$او
ا!*)را %ادارو < Pi ,د (ر 3ر9 1ر 1د $Yار
Kا-ا ،+
$eرن او
<
,ا _ ?Sد (ر ور ا .d$د دا< "!ول $K$م د د 1ډاډ ور
9 1د
?$ n
Kﯥ او ا [$ا K? ،"$7او د 3رو 9رو .1G$ C +
د "!ول دوه ?" Cا-ا
$eې رې اړ 9 ?$ +ا" !$او ا!*)را %ادارو %د, 12ر.1
د!" 7ول )Rرت د : +د
n
Kړ ړو 9روا
6 %ت ور
ل او د ه
< Bا
ه Bادارو م !" %$R O ،H%ول
a ،ا
هKر
"!ول او د ړ ړو 9روا
<
ا د وړو ا!tدو _
$ئ .د "!ول در n?" CY Cرن
-ړو 9 1د (ر C!?$او اoول
.1
r CY "%رن < H,د
7ر nد ،
$?$ Rد او د ه Bادارو د
n$د 3 "Oر % 1ر
.1ډ 1ه
$ادو
د ه Bادارو د ر(
ا qد ه
B
ا ?" "$و3ړ د 9 1د رن <
ا 1
I
`%د .1د <
,ا
ار
د (ر r
9د "!ول (
رم "?
-ړو ،1ډ زت د K< Rد ا) ،nد (a$ن ا ر
ت ور
K
او د رن د <
,ا
< $?$ا %ر
ل .1G$ه2ا راز د 7ډول "!ول د
،
K<
Rد n
Kد ا-ا)?$ $eد jل
%د 3 K
O Rر (1او د $
ور
) Kد <
,ا ? wد!Eو
3ر D (1ه HI Cدئ.
د د
Kا( K$%ر د f 7دو
+ر a HI O?" CYا 1
I 1د 9 1ه Bد
ْ 1
$egاو )R *( "
> 2رت د +
$eg .1د 1و 1
I I -د 9 +د هB
24
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د2ې د (
رو ل
Iو "?
9 Oت روa 0ا 1
I 1د .1د
% $د
< *( !$xy yد ر ا< !?$او % !KIد اب ور
H`Eد ه1
B
د$ 12ن 1
Iد .1د (ر د "? "
> 2
% nد 1و123 ¦P
% 1a -
د
$ +ل 9 1
Iد 1ر %ز +2 %د دو
,< nا
ار
%م اړول
Iئ دئ ،د
% $دو 12 $د ر او
Q
%
6ع او د < Kد ا!ز!
ب
%د رن rاو % !KIد اب ور
"R %ا
،123د r "
> 2
روa 0ا
I 1ئ دئ.
د
ا "
> K$%د $6رو
او د ر3ر9 1ر j 1د هاړ<a$( 1
? $
"? و3ړ د .1د (a$ل
Iو رو ه
$ادو
"(%دد 7ه
$ادو
$6رو د
% $
را< 1
I H!?$د :1ار! ،[!"-ا
،C$] ،$ز $او هز
Kو" ،$
! ،ن ،ه"،1
ا)
رګ ،ه" ،2رو "- ،2"
،1ا $! ،$% ،Eاو د ا +2P! Kا3ت .دا هB
ه
$ادو د 9 %$9 ، 1د ه "$"% Bار
د ا!*)را( %ر
ا
- [$ړ او 1a
`%د.1
+$د ،1دا د ه Bه
$ادو
$ه Cد 9 %$9 1ر! ر !?$وا[ د.1
ه2ا راز ه 1
Bد *
ا $او و د
ا j $د 1او 1ه 1
Bه $ Bد 9 1د
*!E $ tه" ".1 D
25
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
2 ـ وړا#$ [ < 1a
د
ل د٢٠٠٠ د،!$ ! د+ر, $!< د ا، زن1رK د ه$!< او ا1 د ا!`د.1
:1G$ ل2"$ p !! ا123 ر
ټ7 د،p ٨٧ ، ر
ټ1رK د ه+ر, $!<ا
2. OECD, Development Assistance Committee, Development Co-operation
Report 2000, p. 8. Report available at:
> http://www.oecd.org/home.</
د1a %
> >
> 1
، ر
ټ$!< ل د ا٢٠٠٠ د، وام$!< د و !
ا.2
. :1G$ ل2"$ p !! ا123 ر
ټ7 د، ،p ٨٧ ،د
ا ژورول
UNDP, Development Report 2002, Deepening democracy in a fragmented
world, p. 87. Report available online at:
<http://hdr.undp.org/reports/global/2002/en.<
2"89 دK هn$" ـ ا$ د، زن1رK او هn$" ارو د ا.3
E راا٢١ % ٢٠ ،١٩٩،رات
OSCE, Code of Conduct on Politico-Military Aspects of Security, 1994,
paragraphs 20-21.
.:1G$ ل2"$ p !! ا123 ، ،"!0ر, ١٠١ ،+op
7
را رI د ارو د.4
Parliamentary Assembly of the Council of Europe, Recommendation 1402.
Available online at:
<http://assembly.coe.it/Documents/AdoptedText/ta99/EREC1402.htm.<
70 .5
م$K$ ،
لy ا،! < ر (ر$" ا، Born,H.,FlurimPh.,Johnsson,A.(eds)
"!ول#$%"
ا د و
ا
ا
د د
ا$- ،دP%ر ا,[ ا$ :"
ا$- )و2"89 او
p ٩ % ،(٢٠٠٣ ،
Born, H., Fluri, Ph., Johnsson, A. (eds.), Parliamentary Oversight of the Security
Sector; Principles, Mechanisms and Practices, (Geneva: IPU/DCAF, 2003), pp.
64-69.
:I H! وC ه1" دK$ 70 7ا راز د د2 ه.6
See also Hänggi, H., ‘Making Sense of Security Sector Governance’, in: Hänggi,
H., Winkler, T. (eds.), Challenges of Security Sector Governance.
(Berlin/Brunswick, NJ: LIT Publishers, 2003.
....."K$ 70 7 د د.7
Leigh, I., ‘More Closely Watching the Spies: Three Decades of Experiences’, in:
Born, H., Johnson, L., Leigh, I., Who’s watching the Spies? Establishing
Intelligence Service
Accountability (Dulles, V.A.: Potomac Books, INC.,
2005
..... 70 د.8
Based on Born, H. et al., ‘Parliamentary Oversight’, p. 21.
..... ١٠٢ رشt ، ارو1
راI رN] .9
Parliamentary Assembly of the Council of Europe, Recommendation 1402, pnt.
2.
.....I H! و.10
26
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
Ibid., pnt. 5.
Kودو
او د ا2P د1
ال "
ر دa $ اوK ا راز د2 ه.11
....I H!
ل وy اSiracusa دKه
See also the Siracusa Principles on the Limitation and Derogation Provisions in
the International Covenant on Civil and Political Rights (UN Doc,
E/CN.4/1985/Annex 4), available at:
<http://www1.umn.edu/humanrts/instree/siracusaprinciples.html>; Lillich, R. B.,
‘The Paris Minimum Standards of Human Rights Norms in a State of
Emergency’, American Journal of International Law, Vol. 79 (1985), pp. 10721081.
دې١١ ،،٨،٩،١٠ ، ارو "
رK ه1 د.12
European Convention on Human Rights, Arts. 6, 8, 9, 10, and 11.
د$ دې؛ د !
ا٣ % ٣٣ ،٢٨ ) ل د د١٩٩ ، نK ?
هRE د د:$ ا.13
٢٠ ) ل د د٢٠٠٠ د9 2" ! ار
د ن$" د ا:$
! ا،١٩٩ ،
O?" n$" ا
١٩٩ ،2" !
د ن2< % د ا!*)را:n
رY- E"
ا-
؛ دI
`%
Slovenia: Law on Defence, 28 December 1994, Arts. 33-36; The Basics of
National Security of Lithuania, 1996; Estonia: Security Authorities Act passed
20 December 2000; RSA: Intelligence Services Act, 1994.
($!) و% *اn
K د،2" % د ور1 ادار% د ز"
د ا!*)را.14
The same Act also covers the signals intelligence agency, GCHQ.
H! و1 د+ د٧ 2" !"
د2< !$" او ا% ل د ا!*)ر٢٠٠٢ د2"
د ه% $ د.15
.I
See, for example, the Netherlands, Intelligence and Security Services Act 2002,
Art. 7.
١٩٩
د% ا!*)را#v$% د !اn
رY- دE"
ا- ؛ د+ ن د% د ور2" د ه.16
.2" ل د ن
Article 5 of the same Netherlands Act; National Strategic Intelligence Act 1994
of the Republic of South Africa.
.....I H! و.17
Harman and Hewitt v UK (1992) 14 E.H.R.R. 657 .
.....I H! و.18
Ibid., para. 40.
+د ن اړ.....I H! و.19
Tsavachadis v Greece, Appl. No. 28802/95, (1999) 27 E.H.R.R. CD 27.
.....I ! و1" د$9 t!* .20
V and Others v Netherlands, Commission report of 3 Dec. 1991; and see also in
applying the ‘authorised by law’ test to various forms of surveillance: Malone v
UK (1984) 7 E.H.R.R. 14; Khan v UK, May 12, 2000, European Ct HR (2000) 8
BHRC 310; P G. and J.H. v UK, European Court of Human Rights, 25 Sept.
2001, ECtHR Third Section.
،(١٩٨٧)I H! و1ن ن د2
ا راز د2 ه.+$I ٩/٢٨٣١ ل٢٠٠٠ د د(
ر.21
"س وه3 ? `*I ،I وHR C + د ن9 +ر, 1 د د:1 د7 راB ه
27
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
دا+" اړO !$" د ا.1 وh س اوږدو3 د% ئ نa او ه و1و" وړ و2 د وړا2
نK ،I 1اaو" و2 د >
و وړا1 دK
ضR 9 1
"!0
7 1
ن د د
.1a
و0ر3 +ر, 2"89 د9 1و (* < [ و2"( E ,< 2
No. 28341/95, 4 May 2000. See also Leander v Sweden (1987) 9 E.H.R.R. 433,
holding that in order to be 'in accordance with law' the interference with privacy
must be foreseeable and authorised in terms accessible to the individual. In the
context of security vetting this did not require that the applicant should be able
to predict the process entirely (or it would be easy to circumvent), but rather that
the authorising law should be sufficiently clear as to give a general indication of
the practice, which it was .
( راف٣ ،2" ر وا
د ن9 !$" ) د ا+ د1
I >
اد$ ه$
! د+ر3 7 د.22
This is the approach taken in Estonia (Security Authorities Act, paragraph 3.
1 د٣ % ١٧ د ن2" !
د2< !$" او ا% ل د ا!*)را٢٠٠٢ د.23
Intelligence and Security Services Act 2002, Articles 17-34.
......]% #
الa د،#
الa .24
The World Bank, ‘Governance: The World Bank’s Experience,’ cited in Born, H.
et al, ‘Parliamentary Oversight’, p. 23.
دUNDP دMagdy Martinez Soliman،1]$" [ د% وا" دK$% د د
ا.25
+
ر7 < 1 دB ه،I دو وy< 2 K" هK$ د،!E د د+ر, ?$ د$!<ا
nYE "6
د%xiy ر د ا1 د د+ اړ1 د.+ د1a "! K وn0 ارزKوا" ه
p !! اUNDP دf 1" ر$
عQ
1ا راز د2 ه.I و6- ا%
:I 1x!
Special mention must be made of Magdy Martinez Soliman, Democratic
Governance Practice Manager, Bureau for Development Policy UNDP, for her
valuable insights on the principles of good governance. For the purpose of this
publication, refer to the Glossary which features a selection of the most relevant
concepts for intelligence accountability. Regarding the other concepts, refer to,
for example the UNDP glossary, available at:
<http://www.undp.org/bdp/pm/chapters/glossary.pdf<
....I H! و.26
Ibid.
:"$9 123 7 د.27
Lustgarten,L, Leigh, I, In From the Cold: National Security and Parliamentary
Democracy (Oxford: Oxford University Press, 1994), Chapters 15 and 16, which
gives a fuller treatment of the issue of accountability.
28
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
دوهB( D
ادار
29
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
30
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
!#رم @=Z
د وا
او اBر [/
د ا" !$او ا!*)را %ادارو د اب ور
CYاړخ دا دئ 9د ه r Bاو د HRډ
رو 0او (" .I s6%
% +2د 7ر 2د "$"%ار
<
ا %ور 1G$ـ (
"$> 9ر د 1و 9 1د ا" !$او ا!*)را %ادارو د د2و د n$S? s6%د رن د
2 n$xyدئ او د r 7د "$"%ار
3ر
2 2 % *( 0ن و .
ا! د
ا و Kدو!
د 7ر ه Bادارو (* د n
Kد وړو ا!tدو _
.1
! 1
$د "? ل د 1ا هQ Cور 1د 9 1ه Bادارو < %ص
, !$xyرل .1G$
دا ?} ه Cد اه n$وړ د 9 +ا" !$او ا!*)را %ادار 1د دو nد رو ار
$
% %
.1د 1و -ه Cد 3ر
0دـ #$ل Qور 1د % .1د 1د ه Bادارو د اب
ور
?2 n$Sوډ 1Gاو د د !I i< 1دئ 9ه Bادار %3 $a$ 1ه9 C
دو
% nم
اښ وa ,< ،1و *( !$xyر وا<.
ډ 1و<!
د ا" n$د
اښ او
$
% "$ % R "-ل ډ ان و% 1.1ورم او
ه $g "- Bد 9 1د د
ا و % ²$ %وان ر
.1د R 7دد
ا 2Qد 1او د ه $%a, Bاو Yار
%اښ 2$ا < .1زن "- 1
I
اRل ( Hد .1د ارو
Iرا د 7اRل دا :1
t6%
)/Iزن UاDWل :ه\ ") @ د )%د در /ډ0-+ /و
زن Uډ Bاد /اوږد د ر ر وا%ل )Uاو ه
ف )/دا
و )%د uاښ ،)+زورز ،/اSBس /رو دا) رو ! +ر ا-B
او /د )/I C /ا DWر u D4- " / D4-
2
) /د .C+ Lu
د "$دو!
Dزن !"- 1
Iاو ه2ا راز د %او ا?
9ق د ډو
*!
>
"$و او ا!`د% 1وا
(* $Iل % < ،1G$او ر 1د
- n
Kړn0
او )Lت
%اښ 2$ا 1aدئ + .د 1ه "$ Cه
$ادو
% y< ،ا! د
ا
$
،د2$ - 7ا
9 I 1اښ و ،ه2ا د 9 +ه + Bا" % n$د < i
3.1G$
%ډو %3زن - 1
Iد ه Bد !وا ،و< nاو د ه
B
"?!x $ن * ¡$*%او رو < ،1G$ $
% *( "-ه F$د 8 1ور %
2$ل 9 1G$ه + Bد 1د ا!*)را %ا %Kر ا< + !?$و + .Iد 1هC
ا)! >
%3دا .1G$ KEه2ا د "$ 9 +ه
$ادو
،دا ل 9
زن + - Iد ,ر +ا" !$او ا!*)را %ادار < ،1 n$S? 1ه% B
4
وا wور
ل 9 1G$د n
Kا-ا $eار
+د $% < 1و.1a
31
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
} +%ټ:
د (* د 45ارو D'< )/او» )#ا>«
د د KP 7د ا * "$د
$Iرو "( %د2$ !$6E 123 7ا 9 I 1
ا" % n$د
اښ
%و2v$ل :I
• ) -د
% $د اP%د 1ن د xس ،$gد ١٩٩٨ل د )!,د O$
٨ ،CK gرااف(؛
• %ورم )(idem؛
• د %ورم ه
bل ه) $% + Bد ١٩٩٧ل د د) د ١٩د ،CK g Zana
٨ـ ٠راف(؛
• د ر د
ا ?
Kرول ) د ١٩٨٧ل د رچ د ٢دg Leander
٩ ،CKراف(
• K
!0
7x-اEا fز
9د زورز $%او 3 $%ر 1د دو
nوا او
ا"
% n$اښ 2$ا ) 1د $%د ?
nوا
2او د رو $gد ١٩٨٨
ل د
"-ر 1د ٣٩ ،CK g O$ ٣٠ـ ١راف(
• د را
!$Qب ,ر +د اEادو ه
bل
(Application N 7050/75 Arrowsmith vs. United Kingdomد ارو
$?$ن د د ١٩٧٨ل د ا!
د
I
`% ١٢ئ ر
ټ(
:"$9د 1ارو KP
ه
7 nر +د 9 +د ا" n$د *! tاړ<
$`t%ا [$رو n)? ،I 0ود1
9 %د»دو! ا" n$د
"R % «"%ان E 123و ( $د ا" !$او ا!*)را %ادارو وا wاو
ا<!$رات او ]
Yل
دل .Iد د 9 }? 1د ا"f n$ح
!P +2"( 2ا و،1
2$ا 9 I 1د 7دوو$ jن a
:Iئ jل د
a 1ا ) KP 1)!6د
د ارو
9 ،KPټ د 1و!
(I Hا
"$او دوهj Cل د ز $او هز
و"
د
1
I
`%ن
9 ٧ ) I 2"$ < 1ت د 1و!.(I H
+$د 1د ارو د
Iرا د ر ه
ر
ټ (* ر ا< H!?$ه Cد
O < 1ر
.1G$%د 7ر
ټ را 7د :9 1ه
Bر R
Qت 2$ 9ا I 1د ا", n$ر
+
اښ و)R I Hkرت د : 1ا sـ د دو nا!`د
Y % 1ا ،
0ب ـ د Hd"$ ?$
)
%ر
"$, ?$ 1ل( %ه K 9 8 Bاو د % % C!?$ ?$وان ور
،1ج ـ د،RE
$Yاو د دو nد رو ار
9رو ر 1اړو 2ا!و3 %
6 K$س وه" او دال ـ
5
زن % - 1
Iه R 9 8 Bا" n$او د ه < Bا.1a "$7
د ز $او هز
و" د ن jل د ا", ? !$ر +د *¡ ن در
د
12
>"$ر ،1a
.1د
7ن د رن a7و n$xy %ور
9 1د ا" ¦P CY n$
?! <
% $و .1ډ 1و< nد 7ډول Rم 1op
7ا !?$او
Oر 1و 9 1د ن
n$t$ا .1 +$7دوه ،Cد ا!*)را %ا-ا %د ن s6%او $ن 9د ا" n$د % O
( 123رل ،1G$د ه
n$
Bر ه .1
!7 Cد ه
Bن در
دل 9د ا"n$
اړخ رو s6%
% 0او $ن n$ ،1aد ا!*)را %ادارو د $وړا12
د او "%او ه Bادارو (* د وړ +ا!tد.1
! 1
$ _ 1
32
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د ه Bادارو د وا wاو ا<!$ر CY Hاړخ د ه
$اد *! Pi tد ه
!$xy 1
B
ر 1اړ .?$ +د
( < 1ر *! sار
د $
%وړ د
.1ر ادار Y ،+ادار،+
ه Bوا wاو ا<!$ر
9ا د %
6را>
او ارزو
ر2P 1ود aا 1
I 1د 1او هB
وا wاو ا<!$ر
9ړو ادارو %ا-ز +ور
( % 1د $Yاو ر
$اHR 2Q 0
و a
.1aدوو ار
Rم رات دا د : 9 1ه Bادار 9 1د $Yا<!$را
%
(* < " د 1ا!*)را ? %او ه Bادار
9 1ر $ا<!$را [ < *( %د1
ا ? !"$ور %ا .1G$ 6-ا" !$ادار +او ا!*)را %ادار +دواړ +د %
6د
را>
او , $P%ر2$ 9 1 $xy +ا I 1اخ او 2Pود aا .I 1د ړو
ار
oو
+د 1aدو!
< ,ا!*)را %او ا"?$}% s!* ? !$ت
-ړ
1aد:1
ا sـ د ا" !$او ا!*)را9 %رو ,ر
+ا د 1ادار 1در
دل) Yاو ر( :د 7ډول
x$K%ت ،د
% $ز $اوهز
و" ،ه" ،2ا $,او 2"$ $%ل .1G$
ب ـ د ر او Yا" n$اوا!*)را, %ر +د *! tادارو در
دل ،دا دا ل 9
ه !$xy H$x$و 1او 1oو .Y-د د 7ډول ،2"
$ %x$K%ه" 1او
ن 2$ل .1G$
ج ـ ا او ا د ر ا" n$د ادار 1در
دل % ،د Y 9 1ا!*)را %ادار +و.1
دا دx$K% ?7ت
-د د.1
+% ٧ټ:
د )#ا> ) () [/ز او هزuو()+ /
د
7ن را 7د :9 1د ز $او هز
و" ا"
% n$اښ 2دد 7ه
$اد < H,وا"،
<ور CD ،$%a, 1او ا!`د)L 1ت
%اښ و I Hkاو ه2اراز ه
a Bال
اښ 9
ز $او هز
و" % %وان ر
،1د 7ه
$اد
%اښ .1G$ Hkد
7ا)R 0رت د: 1
.١د
aال %ورم oون %ورم؛
.٢د ز $او هز
و" - 2Qاو ه 9 !$6E Bد د 7ه
$اد ا"% % n$وان ر
1؛
.٣د ز $او هز
و" د "?$Oو %?$}%او ]
% Rد ه Bه
$اد 2QوراKر1
؛
.د ز $او هز
و" 2Qد زن
Iو -او رو دا % !$6Eر
ل 9
د ز $او هز
و" ا"% % n$وان ر
1؛
.د 9 %ق ،د و
او ا?
9ق او ر دا 9 !$6Eد ه Bه
$اد ا"n$
% %وان ور
1؛
.د ډ او وژ
د و
<,ول ،د ه Bاړو$Y]% 2ات ،ه2ا را ه % Bاو و 9 Hد ه
B
و
د , 2$
%ر +ر ،1G
.٧د 2$
% $7ا %او 9 $-
"K%ق
a 9ال "
1 2ل
Iئ و1؛
.٨ه BاRل 9د
aال
1ن * د ا ور
وړ و1؛ او ز $او هز
و"
د ه) 2Q K< ،زن 1
IاRل ،Kزورز
،%اښ او دا ر؛
:"$9د ،+د ز $او هز
و" د ٢٠٠ل ا!*)را %او ا" !$ادار
1ن.
د 1ه2E Kرا ه
$ادو
Kا Kاو ن د ا!*)را %ادارو <ص
$ %
% nل د
دو وړ د .+د 2Eرا Dم در
د
و -د ن ه ا 1a ,< nا!*)را %ادار1 +
9د Landesamt für Verfassungschutzد .1Gد 7ادار "$ ,< 1او 2Eرا
33
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
ا!*)را %ادار +Bundesverfassngschutz 1هKر .1 1داه Cد دو وړ د+
( 9 +
د ا!*)را %ادارو $Iزت و ،1ه
+د (ر د oوډ
< iزت دئ.
+
1$9ا!*)را %ادار Y +ا-ا2 eرت و 9 I 13
،1د < H,دو nاړو2و وaو
) .1a 12
< n$S` %د ،
% $ه
Bن 9د !ا $ا!*)را %دار 1او د
ز"
12 n2وا[ دئ ،و! 6 .(I Hد ا!*)را %ادارو د <*( !$xy y
ا!tد +او "!ول 123 ¦P % ,< 2و
$ل H`E ) .Iد 1و!(I H
د
!
$ب H%
ه hi 9 "
> Bا"6ن رژ
وا[ ؤ ،ډ 1ه% 3 1f< Bاو ژو 12د9 1
ا!*)را %او ا" !$ادار 1د < Kد * 2Q ntد د
%!Kرو ا
د , "%ر +د ډو ز
%
[ < *( !$xyؤ .رژ
ه Bادارو * ر ا<? (% nد <nt* K
و> ،1
Kد هډول ا`!Rب او Dه * 1و ،?$د ر 1اP%د
،د ډ ا ر" $د و
،د
2
$و
او د "
> 2ان .1a 1$ *( "Pyد د 7ه E2د , +%ر+
ا!*)را %او ا" !$ادارو د < Kور" ژو3 2س وه" .د 7ه
$ادو
د
د
ا $د را2$ % "$و (* ورو! و ا
+aKو 9 +aد ه Bادارو n$xyاو
2رت 2Pود 1aاو د ه Bد !
ب nQو .1aد د 7ا2ام روj 0ل د ار [!"-د
٢٠٠١ل ن 2$ا I 1و2"$ل .Iد
7ن د رو ?
K
% ،+$اKم 1
9ا-ز +ور
9 !
K 9 1روا ا!*)را %ادارو (* د <2Q "$t* $ ,
ر وا<)
9 ٨ټ د 1و!.(I H
+% ٨ټ:
د +ر) ) iد ارا) ادارو ! د % )'5روا+
د وړ اiد د ر ') ) ا'5م )ار(,/I
ه F$ا!*)را %ادار 2 +د ،
!$6E 123 7رو
او 9رو 3س ر:1a 1
.١زور
Kرو ،ا)-ر2 1رت ،د
?$ر % %$P% "- nر
ل ،
دا 2R 9ارن د g 1دو
$ن * ا-ز +ور.1a
.٢د ¡*Iه Kد هv Bاد ،د[ $ ،HR `*I ،ا
2ژ $"
> 1زن،
t"yاP%د
،ا2"! ،t$%وE ،1ه" ر 1ا]"
د
!a7ب او ر دا
6 ) !$6Eت را>
ل.
.٣د ه
$اد "? $"
> ،
،$ ،$Oاو ا!`د 1و n6$Qد ه$ ،
$? $Y B
2و
12زور راو! Hاو Rذه" ¡*I ،n$او ډ ا ر" $او >
"
او دا رو ډ
t 12ذ >
"$ل.
:"$9د ا!*)را %د
٢٢٠ن د) +ار([!"-
34
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر
#$%
•
•
•
•
•
د 1ا" !$او ا!*)را %ادارK0 2 r 1ر +او (" I s6%
% +2او
ه
%R
Q
Bر2P 1ود $e- 9 Iت *¡ و 1او ه Bه
Bا
0
و
0دل 9 Iر $!0ه Cد ا" n$او د $ % n0
- "
> 2و1؛
ا" n$او
- "
> 2ړ 1
I $ % n0ا!
ا 2 0د ن *
*¡ 1
Iو1؛
د 1ا!*)را %ادار
1ر وا wاو ا<!$ر 2رو I s6%
% 0او ه Cه هB
9 n$xyه
$اد (* 2 ،1G$ R Yد ن د ا C + Kو1؛
د ه Bادار 1د 12او 2رت 2د ه Bد
9 n$xyټ ه
Bن
روa 0ا 9 I 1د رن <
ا 1
I
`%و1؛
<
% yه Bدو!
* 9ا hiا"6ن رژ
در
دل ،د ن
K
%اKم Qور 1د (% 1د 2Q "$t* $د ا" !$او ا!*)را %ادارو د
وړ +ا!tدو * و.I $
35
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
Z=@ yJ
د ا) او ارا) ادارو د رZ+T H
ا!*)را %او ا" !$ادارو د وا"
< Y +د ه Bادارو د ر H> $eد .1هB
(
9 wد
1ر n$`*I 2 1G$ H> % nاو <
,ا (* < [ و % .1
9 *( #Iد 7م ډ CYدئ او Kر د 9 +د ( 1د >" و ډ 1
(* ر وا<K .I H!?$ر د 9 +د 1م +د >" ,ر +د دو nد ا-ا) 1a7 $eد دو nر $e
*!D ¤م 2yرا (CDRد ر3 HR ?" 1س ر.1a 1
ه2ا راز د 1م %د >" و 2د ا-ا Y *( 1
$eار
_ ا !?$و.1ا)!
د 1اړ
9 +ړ ړ9 1روا ( ډول > ،1G$ Hد ه
$ادو
2"89و + H
"$ .1 $
%ه
$ادو
، $! Kد a7و
K
% 2QاKم د?" 1
و3ړ د
9 1ن * a7و د
$ت $او 0ه Cد <
,ا
ار
د
G7ر%
H3و
"$ .ر دو!
د ا!*)را %ادار 1د ر $eد >" و رو
ار
x +ر % +ر .1G$د "$"% ،
% $ارن 9 I 13د هB
ادار 1د ر $eد >" وړا 12د ) *?Eو!
( *( hر وا< او <D 1a H,
وړا .1a 12د 7و 2$ا 9 I 1ا ن 9 ( ،I 2$د ړ
ړو
9روا
> Hد رن
1aKر 1وa%ل 9 Iه 1
)
`% Bاو ردو1
)( 9ا +2P! Kا %3د 2Eرال د 9روا
او H> $Qد Kس <
% 0
ر
ل .(1G$د دو وړ د 9 +د رن <
ا د
1
I 22ړ
ړ9 1روا وړا،H" 2
+اا
.1G$ Hk +aK H6t )7 K +aKړ
ړو % %د >
"$ f
رو ه
$ادو
! ،C$] Kا $او ه" H 1ډول د C$] xj .+د ا!*)را %ادار1
ر K* $eد ( ,< 9 1اBIل 2 1aد رن د ا!*)را %او ا"( !$ر د !$
د وړا
12ړ +و! 7.1aا2y 2 $را CDRرن د * tا
+د
ا!*)ر %او ا" !$ادار 1د Y"$د 1ر $eه
Kر +و .1aد 2` *( 2"9 7دا دئ
9د ا!*)را %او ا" !$ادار 1د ر $eد >" ,ر +اخ 3 a%x $س %راوړل
< .I
د >" هډول 2"9ا!Kر د 3 n
Kس دئ
K ،ا n
Kه Bم %د
،1 n$xyورو! $رن د .1
r qK
O < 1د "Oدr 7
<
را CYدئ K ،د3 1ر 1د
< n
Kا د 22 iا
د >" * 1G$ $او
%3 "$رو (% 1G$ 1)< + a $د $اړودوړ * و I $او
د "
وړ +ا2ام 3 %ر +اوارa +ا.I 1
+% ٩ټ:
د ارا) او ا) ادار د ر )+ #+T Hد رDن ا#B
)ا(
«) K* (....د 9 1ه Bادار w
( % 1د ر
% $eو
ل 2y ،Iرا CDRد ا!زو
])او? s* (-ا
+ر».1
+
:"$9د ٢٠٠١ل د ا!*)را %ادار 1د ن "(Cht),Part 3,Section 17 (3) 2
د ا" !$او ا!*)را %ادار 1د ر > $eد ا-ا 1
$eد و 1opم + $د
ه"
1ن )
9 ١٠ټ د 1و! (I Hد اه n$وړ د K +ه2y Cرا CDRو ه Cوزا
%
36
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
n$xyور
9 1د C$`% < 1و .?$د ا!*)را %او ا" !$ادار 1د ر $eد >
و ز %وزا
و +opد <
1د 9 +د "$ % K
$ C$`% $د
Q
1ع
د
% $ا, hEر3 +ر +اوار.I +
+% ١٠ټ:
د ارا) او ا) ادار د ر )+ #+T Hد اIا
Hا#B
)ه{(
< ٢،١١
د < H,وا2 wودو د ) (....وز
1ـ I 13د ا" !$او ا!*)را %ادار 1د ر > $eاو
2y 0را% CDR
وړا 2و.1a
:"$9د ا" !$ادارو ه Kد ه"
1ن،د ١٩٩ل 2"CXXV
د >
و (* 2 ،x-د ړ 1ادار 1ر 12 $eد Eر راوړ
او ه Bم (*
د وړ +ا!tد
2Q 1ن K
%ا
-
CKد و .1ه2اراز دا" !$ادار 1د ?Sل <
ا د
a7و
yرت د ه Bد
2$ 0و ,ر K
% +اKم <
را CYد١١ 9 ( ،1
9ټ د "j 2ل د }? 7رو
9 ١١) 1
0ټ د 1و!.(I H
+% ١١ټ
د ار) ادار د ر Hد + uر د(
) #
١د+
د23 7و !
د ړ 1ادار 1ر:1G$ 0
$e
< 0
< ,م (* ا! ،t6د " 2د 3 n6$%س ور
ل د Hه
$اد 3 n6$%س %
راوړل ،د م - "-م
%ر د
< KPا 2$
KPل ،د <
H,ر+% n
و اه n$او 3 ntور
ل ،در * !I$ 1د اوږد
1د _ 1د رو 7
) د< ,د % 12ر
ل.
:"$9د ر ا" n$ادار +او د Yا!*)را
%ن ،د ٢٠٠٢ل د ٢و وار
37
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر
#$%
•
•
•
•
•
•
"$"%ارن 2د ا" !$او ا!*)را %ادار 1د ر $eد >
او
, 0ر +هB
ن او رات و
9 1a NQړ 1م %د ه Bد >
,ر +د اه n$او nt
ا$6 1Byرو او د ه Bد
, 0ر1a ¶% 3 +؛
د n
Kد ا-ا +$ 1
$eرن ه 2 Cد >
و د 3س وه" h
و1؛
7ر +د 9 +رن د s* n
Kاړخ ه Cد % 1د `%ف hو1؛
2د ړ 1ادار 1ر 12 $eد Eر راوړ
او ه Bم (* د وړ +ا!tد 1
2Qن K
%ا
-
CKد و .1ه2اراز دا" !$ادار 1د ?Sل <
ا د
a7و
yرت د ه Bد
2$ 0و ,ر K
% +اKم <
را CYد1؛
د >
او
0و ,ر
2 +ن $6رو (" 2و1؛
7ر +د 9 +د >
و د * 1a7 +
"$زت oون و ،1د $
%د دو nد ر2y $eرا +$ CDRد "$اړو 2وز.
38
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
wUم @=Z
C{Oو اBرا !
د +ر ا -Bر اIز ور+ل
"$ا!*)را %ار
ا ر
ټ ور
او ) H$P%د
% $د !ا $د
ارز
د ،(!Eد %
6ه}$ت )ا!
($او +2ا!*)را + ($!) O$ %ر .1
<
9ا" !$او ا!*)را %ادار 1د %
6را>
?7 n$Sړ +و ،1ه% B
!$xy 1a "$ 3
6ور
ل 9 1G$ه Bد ا"
!$ا
$ _ 0ئ او
okIول
% 6E ،د ا %Rxfرا>
ل او د ا" n$د ن ا-ات HIد+ok .1
دا a « 9و ا<!$را 2` *( »
%ه Bادارو %د ا H" !$xy EQد 9 1
Kزاد
$!? 12او $!?$7ا
9 ١٢) 1 1$7ټ د 1و!.(I H
+% ١٢ټ:
د ا) او ارا) ادارو C{OاBرات
د %
6را>
ل د د 9 1
"!0
7 1ه Bادارو %ا! 1a "jا<!$رات ورI a
9دا < ,د 1د 2Pود2و
% y< ، H3د .
`*Iد!
"$
aو 2$ *( !$xyا
9 I 1م وا<:I H!?$
١ـ (رل ،د
!)L %
6ل او د 2$ ? %
6ل؛
٢ـ د ا !?$او a%وداHO $؛
٣ـ د K$ ،
Oاو G$) Pل 1
Iل او ("-د ا!
Kاو ا<K
!?$
<)
yx< % d( $%ل؛
ـ %د ،
%
" Oد
%
6 1%
$,د *ن د و]ړو
,ر
I x7 +و
6ه
!
،
،د !Kد 1او ر
(* ر ا<H!?$؛ـ د )< t$%و رو )% %
6د
(رل ،اور2ل
!)L ،ل او G$دول د ه
$اد د"
او Y؛
ـ * Rا %2< %او * `*Iا % !I %و 9 Hد !
د *ا %اړ
K
)% ،د
او 2v$ه
6 Kت ور1a؛
٧ـ د ا) nاو (ر ,ر3 % > +ر +در
دل.
،Richard Brst :"$9د س ,ر +ا!*)را ،H? %د س (a$ن ا <2ت ،د
٢٠٠١ل د ،١٢ )!,وا [!"Iد. 1
( 9د
9 1ت (* K0ر ،1د ?$او د دو
nرو ا-ا eار
%
ا!*)را %او ا" !$ادارو %ډ زت ا<!$رات ورaل 1
Iد K ،1د Rد% - 1
ا"
% n$ا.1G$ Hk 12- 0
Gا)! د! دا ه
bو 9ه 9 !$xy Bد ه, Bر
-
3 +د د2P ،1ود ،I
Kه2ف دا د 9 1د
1 + !$xy 7ق
a 9ا
$6رو
د هnQ B
،1aډ 8 "9
+ه Cژو I 2 Hاو ه
Bا راو! .I Hد ،
% $
39
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
وژل رaول 2ه n F$ه Cد ا" n$د <
123 % "% 12د دو nد +ر
Kو $و .
د )!,د *( $ ١١ورو! د ارو
Iرا د 9 +
I O 1ه$6 Bرو و> 9د
ه ?" Bد
aال %ورم +د )رز, 1ر +د ا" !$او ا!*)را %ادارو 1a
!" !$xyول aا
9 ١٣ ) I 1ټ د 1و!.(I H
+% ١٣ټ:
د (* 45او د ور0/م
د رز ه' #د ارو د وز/ا د
Uرا Z+Tرد N
٢ـ د ZBو
$%و :p
>
ا2ا 9 %دو!
eد %ورم 2Qد )رز, 1ر3 +س 1 2 ?$ 123
ق او د ن وا" اRت Iاو هډول < H,و
$`%او vاد " 2"9و
(*
د 1
$ _ 1و .Iد دو!
ا2ات ( % 2ر " 12و
$ل .I
٣ـ د ن ( r-د ور0/م
ا
ات:
ا sـ د %ورم 2Qد دو!
>
ل ا2ات ?" 2و .1ب ـ 9ا2ام 1
ق 2Pود ،1aه 9 % 2 BاKن 1د I s6%
% $او د ه Bه2ف
,ر 1% 9 +ر ا< 1G$ H!?$اړ $%او اړ Kو.1
lـ د ر(Cو + pل u 4#A
رaو
? K,و 1ا ور
2"9ه N" nدئ
% y< ،
د%ور?! HRد
%ر د d0 ) ¡*Iر"( د "O ،
$د "!0او و"d
و<. n
ـ د ا) ارB uا د )=UراTل C+ا Uو #او د ه\ 5اiد:
د %
6 `*Iرا>
ل او ه *( Bر ا<
H!?$ا دI 1ط ا-ز :9 1 +ا sـ د
ر ن
9ټ (" 2و1؛ ب ـ ده, 2` Bر 9 +ه Bر ،1Gاړ$%
و1؛ ج ـ د دو Y *( nد <
,ا wارن ( %ر 123راو!.I H
} ـ ه\ ا
ات
)+ #/- )=U )%ا:+ #B
ا sـ ه Bا2ات 9د %ورم 2Qد )رز, 1ر
$ +ل 1G$او 9 `*Iرو د
3
وه" ،"O `*I :K ) H3د ر ،"Oد )< t$%و اور2ل ،د )< t$%و
!)Lل،
د K$اړ( Kر او د * tا 2 (H> O"-ا-ز +و .1ه2اراز ا [$7و2 1a
ا-ز +و 9 1د د 7ا2ا KP 2Q %ا!Rاض و .1aب ـ ه Bا2ات 9د
%ورم 2Qد )رز, 1ر3 +س
$ 123ل 2 1G$د ?9 Sروا
<
ا xن او "!ول
1
Iو 9 8 % (% 1اKن و * 1
1د ر ا< * !?$و I $او د7
ا2ات ه 2 Cد ن
9ټ %ور .1G$د ا"
!$ا
<
ا و (* ر
40
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
ا< "$ 2 H!?$د ه Bه2ف او `
- + 2ړ n0و 9 1د x< HR K
1$%ف د
و 1aد , "%ر 1
I s6% +و 1او د ن * د , $ر +ور %اړ $%و<= .1
٧ـ ا+ )B( )( )D5
ب ـ دو!
2ه F$وaئ % 9ور?!
% HRرن و 1او د ه
I K% Bئ و ،1
"?$Oو ،1a < *( 1د jل
%د ژو 9 ( ،h 2
aا
$6رو
1
I nQد ،1ه2اراز رaول ا?
2"9ل او ن
%د 3س اوږدو
.h
:"$9د 1او د %ورم 2Qد )رز 1ه3 Kر
0د 9 #$د ارو د وزا
د
Iرا د
< !$ا د ٢٠٠٢ل د f ١١ 13
-ح او
I
`%و .د3 7ر
0د 13
#$
9 Iد 7ا!! pو
:
http://www.coe.int/T/E/Com/Files/Themes/terrorism/CM_Guidlines_20020628.asp
< )+ D+ار) + ! #ر اZ-B
a 1$9ال ن اRت ،Iه 9 !$xy 1a Bا" !$او ا!*)را %ادارو %
ور 1
I aد 2 ،1ا-ا eار
%د Rد 1ور
I aو
% !$xyاو د
"-ن د
9ټ
%و2v$ل a .Iو !$xyد )< t$%و اور2ل او !? ،n)Lاو
" K$اړ2 $"!I `*I ،
$ CE
% O ،Kا< ،د $و
او د
!" C!?$ %
$,ول HIد .1د د 1)< 1م 9 + $د 7و
( dر
ا< R 8 % H!?$ا "% + yد !I !?$ H$x$ ، 1د ،1د
% $د
$"!Iن < .ه
R 9 ( Bا +)< 1
I H" "$د،+دا د`*I 9 +
9رو 2ا< 2د ن * و 1او د
Iو و
(* ر ا<( % 2 H!?$ر 123
و
$ل .I
"$ه
$ادو
K ،ن د ا!*)را %ادارو
Iاه2و (* د %$P% KPه Cد
ا!tد 1وړ د
"$ .1ر ه
$ادو K ،ا $,او " 2د %ور?!
$gو ,ر1a +
1
I > KPد 9 1ه % Bا-ز 9 1
I +ا!*)ر
I %اه2و (* ر وا< .د 7ډول
$
% Pو ! د %$P% ? "-ه2$ Cل "$ .1G$ه
$ادو
د
Q %$P%او
,< "$ا( wر
ال د $$g 1ر 1او د د 9 1
"O 1د ه
B
Iاه2و (* ر ا<
$P% P H!?$ر %اه.1 n$
د C{Oو ! 5S7ر
د (ر ا) "6 nد ه2$و ,ر3 R +ر 0د #$دو 2ر
ټ ) د دا
،Royal Canadien Mounted Police،$د a7و
دو $رل
$?$ 1
Iن(
١٩٨٠ 9ل <
,ر
Iو2$ ،ا I 1و( .I 2"$ر (* د `*Iد
, "%ر #$ +دو 2د (
رو ا yوړا 1a 2د:1
• د ن وا u {T /( )D+اWت )U؛
• د )L# /( ' )L#ا) uاښ qو او د )'#زاد /او د
د+D/اI Nړ وړا
د ه\ د ا )D5وا ارزو و)U؛
41
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
• )% /O +ا'ن و ( % )=Uرو )+س وه) 5و)U؛
• د اBرا +ول ( /دا) اWر ،)% )Uه\) % )=U )% )$+رو
)+ا#B
8
،w+ه ) 5S7ه yور و".)U Z
د #$دو 2د
$?$ن ا K> Cd" 2 % yه Cورزت Iاو ه Bدا :9ه
Bن 9
aو - !$xyر 1دئ 2 ،ه اړ< $و
1$9 .1ن د %
6د را>
<
2Pودو K$"*%ا [ < * %Kو ،1دا <
-
iد دئ +
9ا!*)را %ا"!$
ادار +دا 2"89و
3س ر 9 1a 1ډ " CDو ) 1د :
% $ه Bډول
2"89و 9ادار Y *( 1د , 2$e%ر "!0
7 +و .(1aد }? 7د #$دود د
$?$ن
در Cا .1
!7 Hyد ه اړ<
$ن 9 I 13
1a jن ،ه" 2او ! $
و
9.د دو وړ د 9 +ورو! qا
Hyا (ر Kد 3 "$9 1ر 1د
%
6را>
%ه CاIر.1
+
+د 1ه Cد #$دو 2د
$?$ن ا
yل د (ر د
"R % ¦Pان :123د ن د
n$؛ "%او aو *( !$xyد وړ +ا!tد 2Q 1د "!ول ,ر
O +ر
9ټ
-ړ 1aدئ.
Cد ن وا :)D+د ن د وا" [!0
7 +دا د 9 +ه 9 * !$xy Bا"!$
ادار 1ر ا<
2ن C +و .1د 1و -د *`
!$xyدر
دل Qور1
د ،1د
% $د t$%د اور 2او , n)Lر .+دا ه
< Cرا د اه n$وړ <) +د
9 +ن
دy < 1ا nو .1د jل a ،
%و *( !$xyد ر ا< !?$و<n
% 9 ،رن ( 1aر
$ 123ل ،1G$د (ر د 1
I H> 2 +و "$ .1د?7
? 2 Hد n$xy 1و
< 6- Kا
I HK$ +ي 1
I ¡* CKو
< ،1
+)< Yدا د 9 +د 1اړ3 `* +ر 0و.I
+% ١lټ:
د 45 )=Uه' #د ارو د (* 45د <') )O )D
د ارو د 1د KPد ن د ا %د $g "$ ،* 1ه KP Bد
ا! !$xy "jاړ) +د t$%اور2ل او
!)Lل K$ `*I ،اړ2 Kا< او دا
ر( د (" ?" 2در
د
>"$ر aئ دئ$ .ن د ،1ه KP Bد ا!"j
!$xyاړ« ،+د
ن د n$t$ز *( »nر ا< !?$د 9 ( ،1د ن Dم
("2وا ،وړا2و" او ن %د 3س ر2$و ا 1a 1a % %Kد
9 ) +ټ
د 1و! .(I Hد 7ز
" (* د )< t$%و د
!)Lن و ووت K ،هB
د ?9 Sروا
!$xyر2"( "$$!0وا (* < [ ؤ
% y< ،د1
Qع 9د م t$% ¡*Iاړ Kد a7و و -او د ( د, 1ر+
.I n)Lه2اراز د
1ن د
I n)Lو<)و او ه *? Bد d"$وړ
ه KوnQ
+$ .!Iد 1د و H$او 2 2 1)< $" % HSا< * <
12وK .1
$ C$`% 9ل 9دا ډول <) 1د ،I n)L 1هو ه 9 % Bد% K$ 1)< 7
م *( hد ه.1G)< *( 1
!P B
( ه Cد 7ډول $`%د 1د ژ"
aا
$6رو
( )+ه C
>
(1G$اړ$ ،?$ +ه Cه Bد ا! *( !$xy "jد ر ا< !?$ډ1
<= .1G$ Hk 0
42
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
:"$9
Harman and Hewitt v UK (1992) 14 EHRR 657; Tsavachadis v Greece, Appl.
;No. 28802/95, (1999) 27 EHRR CD 27; Malone v UK (1984) 7 EHRR 14
Khan v UK, May 12, 2000, European Ct HR (2000);BHRC 310; P G; J.H. v
;UK, European Court of Human Rights, 25 Sept. 2001, ECtHR Third Section
Leander v Sweden (1987) 9 E.H.R.R. 433
دوه y? yا Z7ـ qب ـ :د 7ا Hyه Cد 1د ارو "
ر * د ا!"j
< !$xyد 2$و وړ د ) +د
% $د (ر ،د %
6را>
او د ا"!$
و ا!*)را %ادارو ,ر +د ا!$زو
او ا! ]$! .( < %"jد ارود
1
+
KPز
" و 9 +aه
Bا 9 [$د ا" n$د <
<
"% 12د
t$%
اړ Kد !)Lا-ز +ور
،1د ه KP Bد ٨د 1م + $د د
ا "
> K$%
+ k$0ن 10. 1د د 7ر د , + %ر +ه ( KP Bه
$ادو
د
ړو
!$xyا [$او د ه
- $O?" Bړ 123 a$( % !0و
$ل .ه2ا راز د ه
Bا
"$
اړ 9 +د ا" !$دو $د ا !?$او Dtا-ز +ور
،1د 7ډول %ور %ا2ام (* ر
11
وا<
I H!?$و.
در y/ا Z7ـ د C{Oو + 5S7ول ـ +)< Y :دا دa 9 +و *( !$xyد وړ+
ر ا< !?$د _ , 1
$ر +ډول "!ول
-
2د و .1د!" 7ول 2$ا 9 I 1د
? 7
ر 1اړ +وa :1و *( !$xyد ر ا<, !?$ر +د ا-ز 1ور
و ،ه
Bد+
9د د !$xy 7د ر <, !?$ر +ور
،1G$ه
Bادو (* د را< 9 !?$د1
< 3س %را او د ه 9 "% *( ? Bد وړ +ا!tدو و a7و
okول
H`E ٢١ ) 1د 1و!!" .(I Hول 2$اa 9 I 1و *( !$xyد ر ا<
!?$
(* * Kورو! %ور 9 ( ،1G$دj 123 7ل دا ?} رو:1
0
ډ ( !?$ر او د %
6را>
(* * Kد ا" !$او ا!*)را %ادار1
(* Yد n$xyو( Kرو Kد در
د
,ر .1
"!0
7 +د( 7رو2$ KاI 1
K ) Q 9ز $او هز
" ،ا!
$او دا( xj ) KP +ه" ،2اK
! +2Pا3ت 9د $Yا!*)را
% %ن (1
HR 123وز ) ( $! K
و .1ورو! jل ،دا 9وز د (رو 1
HR
% Kاو ه Bد ا-ا1a7 1
$e
د2 2 ،1رت (* د وړ +ا!tد 1د _ , 1
$ر +ډول "!ول
-د و .1د 1اړ +ا)! د
دو وړ د ( 9 +ه Cن ه Bادارو %د aو ا<!$را %د ور
و n$xyوز
12
< ،1ه sK Bدئ 9د ا!*)را( %ر ه Kر % !$ر
ټ ور.1a
aو ا<!$را *( %ر ا< *( !?$ورو! "!ول 2$ا 9 I 1د
7اHI "$
( :Iډول اد را>
) 1G$د
!)L t$%ل ،
?KR ،ا< ،(H!?$د ( د, 1ر ، +د7
اد د 9ا<!$ر د ،1او د ( `, 2ر +را>
.1G$د ه ه
$اد د C!?$م
+ $د ادو را>
ل ،H%د ن د
y %رت 0 ،ا-ز +و ! .1
1$9د
-
n6 ?7د ه Cوa 1a
،1او ډول "!ول Qور 1دئ.
43
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر
#$%
•
•
•
•
•
•
د ن د وا" "!0
7دا د 9 +د ا!*)را %او ا" !$ادارو <2 !$xy 1a
? و1؛
ن 2روB ،0د +او هاړ< $و (% 1ه Bادار 1و a Iا 9 1ورو
ا * %Kا!tد +و1a؛
ه ن 9د (ر ,ر
- +ړ 2 1Gاoول <
12وI H%؛
د ا!*)را %و ا" !$ادارو <
ا د aو ا<!$را *( %د وړ +ا!tد 1د _ , 1
$ر+
2ه Bادارو (* ( Yرو 4Kو>.I H
>
ل ه Bا2ات 9د ه Bادارو <
ا د %ورم 2Qد )رز, 1ر3 +س
$ 123ل
1 2 ،1G$ق او د ن وا" اRت .1aو 12 1aد %ور?!
!$6Eد
%ر د ه Bد ،+ +ا" !$او ا!*)را %ادار 2 1د هB
"?!
1$ق ) Kژو
2ل ،رaول او دا ر( 9 ( ،د ارو د 1
KPاو د 2او
a $ال "
ر " د3 ،1د1a 1؛
aو *( !$xyد وړ +ر ا< !?$او زورز $%د * 1
$او 1د
<
, "% 12ر 2 +د ه Bادارو ( % 2"9ر او ارزو 123و
$ل .I
44
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
اووم @=Z
#ت او دو)
( 2$ 9ل 1
Iد 1د ا" !$او ا!*)را %ادارو د ر ز < %د وaو دaو او وړو او د
ه Bد `2و
ه Kد `*I "$ 9)
%
6د (1را>
ل دي .د
6 7ت د<
1
را>
ل 0 9 1G$و% 1aور?! او و]ړو Kاو a% + !$6E 1
-او
و .1د د !$6E 7د sاو د ه 2Q Bد ،+$د وaو ه`*I K
6ت د ه Bد رو <
$t`% 0را>
9 ،
% y< ،1G$ن و9 I
%رن $O?" ¡*Iو ه3 % E2ر2$ +ا 1aد.+
د دا ن ،+ +د
%ر
?
ه Kد دو
$ا H!?$او د ه Bه
6 Kت
را>
ل i< "$و
n<
- +د .1دi< 7و )Rرت د : 1د ډو ز
%
6 %
را>
ل) د
9 <
1ا ه
O 0 Bر و ،1د 9 2` 1د %ه2ف ,ر1% +
ر وا< ،(I H!?$د %
6 i7را>
ل ،د "? Oاو $%ا?!
%
6 Kرا>
ل ) د
دا 2$ + %
6ا( % #< +" 9 I 1ر 123و
$ل Iاو د 2` ¤7
,ر
6 +ت و (1و ه
6 Bت 9د ¡*Iر او ر % %وان ر
< ،1د ا!*)را%
`, 2ر.1
O +
د دا <iو
د 2$$و و ،-د %
6د را>
او د %
6 `*Iد %ه
a Kال
$6رو 1
I H %دي .د د$6 7رو
$ +د ارو د
Iرا د ١٩٨١ل د
"-ر 1د !$ ٢٨
"
ر دئ 9د Eد 1او د %
6 `*Iد <
, "% 12ر
I
`% +و .د
" 7ر
د ١٩٨ل د ا!
E *( 1aدئ .د د
" 7ر ه2ف د Eد ،H% 12
< 1د
* %
6د ا!tد 1م + $د وaو `*Iژو % 2درو 1در
دل د1a
) 1
د .(+د
% $د ه" 2د را %ورو! ن D %وا
9 ١ ) 1
9ټ د 1و!H
.(I
د د ارو د KP 1د دو! ارن <
ا د و 1aد `*Iژو 2هK
6ت را>
ل او ه *( Bا!tد +او د د 7ر د ردو
,ر +ا-ز +در
دل د `*Iژو2
3 hس وه" ٨ ) kد .(2" 1a
،+د ه
KP Bن 9 1
"!0
7د
%
6
را>
ل او ه *( Bا!tد
2 +ر اس و .1د د, 1ر 9 +د
7ن د « ن د
n$t$ز
- + »nړ n0و 2 ،1اړو 2و h 1aو 9 1د ه Bه Kد را>
ل
13
3 % %
6 1
Iر +و 1او د 3ز ر
y 1رت <
2"9 H,ن راو.
+% ١ټ:
د #د ) 5 )L#ه
(
l٧د ـ د # )=Uد 5 )L#
١ـ اړو 2وز ،د ه Bو 9 1aد ه Bه
6 Kت را>
ل 1
Iد ه Bد < "!0
7 ,
* (
9 +ژر 2$ا I 1د در
!I$ 1د
+ړ 1و)< 1aو 9 1د7
6ت د ادار
< 1ا د ه Bا!ز!
ب د ا!tد 1وړ 2$د 1او .اړو2
وز
( % C$`% H,< n$xy H,< 9 I 13رو او
$ر 1وokو .1د okو =<
45
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
yرت وز د > د % 1 1ر2$و (* *
Kړ 1و )< qK$ % 1aور
.1
٢ـ اړو 2وز " 9 ( ،رااف د ،1
I +د < C$`% H,د okو
(* ورو!
(
9 +ژر اKن و ،1ا)! (
ر او
+G *( $د K
!0
7 ، +و % 1aا-ز+
ور
9 1د ه Bه Kرا>
ل
6 1
Iت و.O
٣ـ اړو 2وز sKدئ 9د K
!0
7و 1aه
.1a ¡$*%
% P$Py n
١د ـ د " #/- )=Uه' #د #د :5 #L#
١ـ اړو 2وز ،د ه Bو 9 1aد ه Bه
6 Kت را>
ل 1
Iد ه Bد < "!0
7 ,
* (
9 +ژر 2$ا +G % G I 1د در
!I$ 1د
+ړئ وaئ <)و9 1
د ه Bه
6 `*I $7 Kت د ه
< Bا
$ 123 "O %ل 2$ا I 1او .اړو2
وز
( % C$`% H,< n$xy H,< 9 I 13رو او
$ر 1وokو .1د okو
yرت وز د > د % 1 1ر2$و (* * Kه )< qK$ % Bور
.1
٢ـ اړو 2وز " 9 ( ،رااف د ،1
I +د < C$`% H,د okو
(* ورو!
(
9 +ژر اKن و ،1ا)! (
ر او
+G *( $د K
!0
7 ، +وaي %ا-ز+
ور
9 1د ه Bه Kرا>
ل
6 1
Iت و.O
:"$9د ا" !$او ا!*)را %ادارو ن ٢٠٠٢ ،ل ٧ ،او ١د 1ه".2
"ر
#$%
•
•
•
•
•
•
د ا!*)را %ادارو ا<!$رات 2د ه2` Bو
او هI Bا 9 iد
و 1aه
6 Kت را>
1G$او دو $ا ،1G$ !?$د ه Bادارو د ه
E2
+ن و1؛
ن 2د 9 <
1د
6 7ت د ( د, 1ر +و ،I H%ه *( Bد ا!tد1
(
ا (" دئ او د 9ا<!$ر د ،1د ا!" [$7ول ,ر3 +ر +اوار 1a +او
ه Cد %
6د
a "%ا
ا
+ yن و .1د 2 < 1رو0
و
-د +و 9 ( ،1ه Bادارو (* ? Yن n$xyو 9 1د د7
3ر
0د د 2$و (ر و1a؛
ا" !$او ا!*)را %ادار 2 1د %
6ور
hاو د ن و % $Lد 3ر1
در
دو (* < و .1ه 2 1
Bا-ز +و 9 % ،1اKن و ،1د
14
ا"
n$ر 1اړو 2ا
yل او د ه Bادارو 1a ok !$xy؛
KPاو ر <
,ا?$}% wت 9د ن "?
-ړ 2 ،1Gد
< 1ر+
زاد 1و 9 1د ه Bادارو %
6دو3 % $س ر2$و "O +و 9 1aد
و 1aد nKIه
Kن 1
Iد. 1
6 9ت
a Yا
< ?Sا 3س %را ،Iه 2 BهC
ا!
Kاو ه Cد ا< K
!?$ه
$ادو
د ر
$ا "$د (ر د $6رو
!" %ول
123و
$ل I؛
ا ه
y Bرت د $Y 1ا" !$ادارو و
ا
ا
a 1ا ادار1
6 %ت و,رل 9 Iه 1
Bه K Cد ا!
Kه
$اد ( *( %
6 $د
ا!tد, 1ر +ور
%ا [$او $6رو .1
46
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
اZ=@ y
+ر) ر او د ادار +ول
د 1ا" !$او ا!*)را %ادار 1د" د ن K
%اKم دa$( % H`E 1
$ 123ل n$
(% 1
Iاو ا 12
< n$
yو .I H%ا)! د9 !I #I 1
دا" !$او ا!*)را %ادارو د ه 1اا
Q
t$%ع ,ر +د ن د K
%ا H> KاKن
0 .1د % 1اړ $%ه Cو K ،1دا 0د ه Bادارو د اا K$"*% t$%وړا 12د
R
< !$? ¶i Kراورو +)< Y
< .1دا د 9 +د ه Bادارو د ا-ا 9رو ,ر +
ا ن ("2و او د وړ +ا!tدو د _ , 1
$ر$6 +رو
-د 1و 1او هC
(رو qKارن د اړو 12ادارې را3 % %ر +و.1
د " ) د #%ه' #رټ ور+ل
د ا" !$او ا!*)را %ادارو د 2"9 $7ه Kډ 0ور
6 1ت ه Bد 9 1د ه
B
ادارو د" (* 3س %را .Iد 1و -ه ادار +د 9 1 +2د < 2"9 $7 H,هK
< ,ر
ټ ور 1aاو ه Bد ن .I Oد 1ر +ه Bادار H,< +او د < ,ر
Kا)!Rر او n$j$ز 1
%او را K
%د 2"9 $7و
* .?$د
% $
د 1اړ +د ا Kد دEع وزارت د < +a*I ,او او ")
ا!*)را, !$6E %ر
+ر
H"$9ا !?$دئ 9د ه3 Bر 1د ا!*)را( %ر
,ر +د دEع وزارت [$$6او «"-ل
?
6 % »Hت ور
ل 1G$او ه H,< 1
Bوار +د دEع وز او د ه$! Bل %د <)
15
ور
د.1 +2
د) }? 7دا< ر
ټ ور
( د ok) Whistle-blowerو (K
nKI qKا
K
ه Kه2y Cق .1د ن د د 7ا * Kه( 9 w
( Bرو Kار
%د $7
2"9و
هok Kو [ < *( n$S` ،1دي .د
ز $او هز
و" jل
9 $0د 2"9 $7و
ه Kر
ت ور
ل ( د ا!*)را %او ا" !$ادارو
9ټ
1
I C$D"%د.1
}u% ١ټ:
(ز )+د ا) او ارا) ادارو ن )+د " )
#%و
ه' #ا'5م
l١د
9ر
9 I +
Kه % Bد 2"9 $7د ا
Iئ دئ1a
2 ،
ا ور
4Kر 2 %رو 9 1a 0د 7ا $7دئ .د K%ار
yرت
ه 2 Bد ا ور
qK$ *( Kه2ا nوا< 1$9 .ر Kد ه Bا $7
%ب 12ډاډ +و }? ، 1د
H,< 1ړ ړ % 1وړا 1a 12او R
ر $eد .1a )< *( }? 1ر
9 I 13
qKد ور 1
I aا ا-ا (*
ډ +ډ +و.1a
:"$9د ا!*)را %او ا" !$ادار 1ه Kد ز
$ن.
47
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
ه2ا راز ه Bر 9 qKد ن
% 12- 2 ،1
HR 2Qاب ور
%وړا12
aا ) I 1د $7ا د
I $6%ل( .د ? ا %او > "$ادار 1را %و
K
ار
ر % Kد ا f)Dا
ور
ل ?) nود 9 % 1د ه Bار
(* Y
16
ه 12 Bد - "-اام و
ل Iا [$7دي.
ه Bر 9 Kد 2"9 $7و
ه Kر
ټ ور
2 ،1د ا f)Dاو $6% "-
123و
$ل .Iد O Rد <
, "% 12ر +د 2"9 $7و
د okو
< fد
"
%ر (* د
Q
"%ع I $`t% +ح 9 I 13د دا د ا"١ 2" !$)( < و
.د - "-م 2kو
،1G$ H% 12
< O R +ا)! دI 1ط
9د دا< 3 "$9ر 1د وز !$ل او د (ر ار
%د
Qع د وړا+ 12
17
،+ه % Bو
9 ١٧ ) Iټ د 1و!.(I H
+% ١٧ټ:
د ((Mو د ) 4رات )+دا(
د د C$`% 1اړ 9 +د
O Rد <
, "% 12رok +ول
7رok +ول
7ر +د
،1
KP Qد H? 123 7م :?$
ا sـ 2و 9 I HOد okو ا2ام د a7و د HRدokو ,ر +د اړ $%وړ دH3
1او د a7و د (ر او K 1
$ _ h$P%ر دئ؛
ب ـ د a7و د 2 n2- HRوI HO؛
ج ـ okو (* * 2 Kوa7 9 I HOو3 Kر9 1ر *( 1ر
ا< !?$د 1$9 ، 1ا< !?$و ،1ود 9 I HO 1ه Bد
< 1
3ر ،
0رات او دا ر3 1ر 1اRت 1aد 1؛
دال ـ ودok 9 I HO 1و Kد < H,د 1ور ,ر E +دok 9 1 H3و دO R
)ر +د+؛
هـ ـ okو (* ` O R 2 2و1؛
و ـ د okو د %وان د %وان د <8 i؛
ز ـ د *!
Iا !I iوا 9د okو ا2ام ه.1
b
:"$9دا ،د %
6د ن `() ١ :p ،١٩٨ n$S
د ارا) او ا) ادارو ر د #% )'#-رد N
ډي ډ 9د <9 ,رو + %د ډو ز O %او %وان ?} ورi %ح د ،+د
ر 3ر
0د 9 1 #$د ه .1
$ 2"9 K? 1
Bد3 7ر
0د K? a
#$ا<x
3ر
0و
(* )Rرت د 0 9 1و -د د2و د Q +, + %ور .1G$ Hk 1د د7
? Kا<3 xر 0د زد, +ر
"$ 2 +ر
دا .Iد د
O 1ر ا2ام +د
ا!*)را %ادارو ر Kد <)و ا%و او د
!$ o 2"9دو زد .1
+د
% $د ا Kد
دEع وزارت د ا!*)را9 %رو n$"$6د رو ?
+$د ا!*)ر( %ر وام د
ه Bادارو د ر Kد ا $%)< ،
yاو روز
د7 +2ړ ) 1 +د ن وا" %وE
18
ل ،د ا Kا$O?" R)%و او (* .("%
د "-ا
Y- Eر nد < ,ا!*)را %ر , Kر +د ر ډول 3ر > 0د9 1
ه %
Bد ا<a xو او وړ 3ر
9 ١٨ ) 1
0ټ د 1و!.(I H
48
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
+% ١٨ټ:
د )(Iا@ 4/د ارا) +ر '+د +ر رد N
د ا!*)را %ادار 1د ر ,ر +ل ١٩٩د3 7ر
0د #$وړا
I 12و
"- 9
ا Eد ا!*)را %ادار 1د ه +ر < Kد 2$و وړ دئ.
د ر 3ر
0د #$د ا" !$او ا!*)را %ادارو ,ر +د 123 7اKم و 1a NQد:1
• د دو nاو ن وړا 12د و2"( Eو؛
• د ه
$اد ا *( "$ا nRfاو ن وا" 7 %ړ +ا
دل؛
• د
ا K$%ارز
+ !0ا % 1 K ،nEدرو1؛
• د اارو
,< "%ړ2$ % "$> 12 1ل؛
• د
!
$ب (* $و1؛
• د وا !$6او د !
ب "? د %
6د ارزو ,ر +ژ"؛
• د
- ?$ړو Kاو د ا!*)را %ر
ه
12 H "$ %د ور د را
% "$
,ر +ژ".
د د
ا3 % n
K #$%ر 0ه Bادار 9 1د ا!*)را
%ر, nر +ر 1
I
د 2 ،1د < ,د2و + %د23 7و 2"89و
+ا nEو:1
• ه 2 1
Bد د
ا K$%وا" د ړو)
!$ب
%ه Bار
و" 9د
>
" <
ا ور %ا<!$ر ور 1
I aد (% 1د ا!*)را %ړو)"9 $رو >
او
(ر و +opو1؛
• ه 2 1
Bدا و" 9د ا" !$ادارKE 1و
- ،ړ n0او د ر (
ا هF$
ډول
2ن را ، I 1x%دا 9د < Kاړو2و ار
<
ا +aKوI؛
• او ه 1
Bه 12" % 1aK 1
Bو 9 1د اړو2و اړ<
<
ا
aر
او د ر (
ا
2ا 1
I Eد.+
:"$9د "-ا
Y- Eر ،nد ا!*)را %ه Kر ١٩٩ ،ل ا!
$Q 1a
،
9 *( #I %د ه Bادارو د" ? Kا<
< 12" % xرا Yد .+د 7ا<xق
+aاو وړ +د 1و -ه CY Cد 9 1د ا!*)را
%ر"
,ر +د ر د 3ر
0و
9ټ
- 2ړو 1او دو O +ور n<
- +د 1a
.1دا 9ا<!$ر $`% 1د ه Bادارو
>
<
"
$
% Dل .1G$دوه Cدا 9د 1ر ،+د اا
? t$%
,
K$"*%ر3 +ر +ا
9 ١٩ .d$ټ هR
Q
Bت 2$ 9 $0ا I 1ه 12ډول
.0 $%%
+% ١٩ټ:
د ارا) او ا) ادار ه' #د (ز او هزuو /ن
٢٧د:
د ادار 1ر $eد رو ?
+$د ا ،
"$را %او 3ر
0و
د yدرو
?:1 n$S
ا sـ د ا<3 2"9 xر
0؛
ب ـ د ا"x !$ن ه
6 Kت؛
ج ـ د Oاو K0ر %
6 +ه3 Kر
0د #$؛ =<
49
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
دال ـ د ا" $t`% !$د 2"89ه3 Kر
0د #$؛
هـ ـ د Oا %Rxfد "%ه3 Kر
0د #$؛
و ـ د %
6د < ,رات؛
ز ـ د *)ا
د ا!*2ا
،ر
او ه % Bد ?$د ور3 1aر
0د #$؛
ح ـ د *`
K$"*% yاا t$%و
او ا *( %Kد ر ا< !?$او ا!6ل 3ر
0د #$؛
ط ـ و (* د ر ا<3 !?$ر
0د #$؛
1ـ د ر 3ر
0د #$؛
wـ د 3 I6ر
0د #$؛
ل ـ د ا3 2"89 f)Dر
0د #$؛
م ـ Yد ا!*2ام 3ر
0د #$؛
ن ـ د ه Bادارو د ر Kد "?$Oو او 3
E Rر
0د #$؛
س ـ ز $او هز
و" ار
او + %?$}%د هKر
3ر
0د #$؛
خ ـ
aا
ار
+د هKر
او د ا!*)را %د )%د 3ر
0د #$؛
ص – د را )`")y ¤ه3 Kر
0د #$؛
ض ـ د 2v$د ر %ه3 Kر
0د #$
:"$9د ز $د ا!*)را %او ا" !$ادارو ن٢٠٠ ،
"ر
#$%
•
•
•
•
•
•
ا!*)را %ادار
2 1ن (* ړ 1و .1ه 12و -ه Bر 9 Kد
ادارو د" د 2"89 $7و
او 9رو ه #I Kاو ه$%)< *( B
2$ا ،1د 9 1 +2د 1ه Kر
ټ ور1a؛
ډول
-
2 2"89د و 9 1د ه * Bد ادار 1د a7 Oو ا" n$او `n$S
<
12و.I H%
د ا!*)را %ادارو ر 2 Kد ا<2"9 xو
< وروزل .I
د زدa +و د 7ډول ر
2د ر >
د +دا .I
د ر ادارو 2 ?$د رو
0ن
9ټ I s6%؛
هR
Q
Bت 9د ?س ا "$ه"2ار 2 ، 1G$ K6" +د ر ادار1
% $?$ا 123 Kو
$ل .I
50
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
' ـ ادار,D )B( )Dد دوه
:I H! و1
د70 7 د د1 د+ر, $
% " د$ % دواړو1 د د.1
Brodeur, J.-P., Gill, P. in: Brodeur, J.P, Gill, P., Töllborg, D., Democracy, Law
and Security: Internal Security Services in Contemporary Europe, (Aldershot:
Ashgate, 2003).
د:!ا)
رګI ، +$I 2"89 +
ر7
ـ- 1
I زن:H$P% - د،
راI د ارو.2
.p ،٢٠٠٢ ،
راI ارو
Council of Europe, Crime Analysis: Organised Crime - Best Practice Survey
No. 4
(Strasbourg: CoE, 2002), p. 6 .
او1 ن+ رو$6 1و د2"9 B د ه9 1a ¡$*% ,< 2
اد$ ه ه.3
$ م و2 C دا ه، وH3 د
اښ+ر, n$" د ا9 1 n$ اه1د د
H% و12
< n n
K ا د9 + دC" ه6 1 دn$" اn د دو9 I
د ر
هK
ه%2< !$" د ا،
راI د اروK
د !
و ه- "- د:I
:I H!ر
ټ د و
‘Each country has to determine whether the actions with which it is concerned
are on such a scale or of such significance as to amount to a threat o the national
security of the State, bearing in mind that the security of the State is not the
same thing as the continuance in power of a particular government.’ Council of
Europe, Experts Report: European Committee on Crime Problems (CDPC),
Group of Specialists on Internal Security Services (PC-S-SEC), Addendum IV,
Final Activity Report, 40703, para. 3.2.
7 د،I ! و1 دp 1a
ل ن١٩٩ د1! ادار$" د ا$!
% $ د.4
ا ادارو-? او د ر ا$$
+ر, 1
$ * ا
د- 12- او دs
د- "-
ن د
.?$ %
% r - د در+ر, a%x (* د
...... د ر ه
ر
ټ،
راI د ارو.5
Council of Europe, Experts Report, par.3.2
2" ن% ل د ا!*)را٢٠٠١ د.6
Intelligence Services Act 2001 (Cth), s. 15.
+ د١٧ ، ل١٩٩٩ ،2" ادارو د وا[ ن%?
او ا!*)را$
.7
(Act Governing the Supervision of the Police and Intelligence Services, 1991,
Art. 17 ).
ر
ل7 *(
م%$$P% د+
اړ$?$
د دا د رول.8
(ommission of Enquiry into Certain Actions of the RCMP, Freedom and
Security under the Law, (Otttawa, 1980), Vol. 1, pp. 513 ff
د$! د،٢٠٠٢ ن%! او ا!*)را$" د ا2" د ه،" نO !$" ل د ا١٩٩ د ن د.9
٢٠٠٠ !
ن$xy %$P%
(German Sicherheitsüberprüfungsgesetz 1994, Dutch Intelligence and Security
Services Act 2002; UK Regulation of Investigatory Powers Act 2000).
51
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
:"K$ ......
70 د.10
Klass v FRG, (1979) 2 EHRR 214; Mersch v Luxembourg, (1985) 43 D and R
34
:"K$ ......
70 د.11
Leander v Sweden (1987) 9 E.H.R.R. 433; Esbester v UK App. No. 18601/91, 2
April 1993
...... ن1 ادار% د ن د ا!*)را.12
German Bundesverfassungsschutzgesetz, 1990, § 9 (3)
د$g „Rotaru v Rumania, Appl. No. 28341/95, 4 May 2000 „ د.13
وا2"( +ر, 2"89 وا[ ن دK
ه$! دو$" د ا9 2"$ وKP !ا)
رګI
1
I ا!*ب+ر, 1 د ر9 ?نB ه،
!?$<
(* د ر اB ه،n<
د و$ د دوK ،1
2"89 1aK م+ $ م م$K$ 1
I
ل$ 123 س3 د+ر,
د(رBؤ او د ه
H! وC ه1" دK$ Leander v Sweden (1987) 9 E.H.R.R. 433 د+ اړ1 د.1
I H> ؤ
? `*I 2 ،I وHR C + د ن9 +ر, 1 د د9 1 دD 1 دB ه.I
9 + ! د$Y "O !$" د ا.1 و+ر3 % B ه1a او و1 و" وړ و2ا< د وړا2
2"89 ن د1
I NQ و9 + د+
ر7 K ،1aو" و2 د >
و وړاK
ضR
.1< ("
ا و
In Rotaru v Rumania, Appl. No. 28341/95, 4 May 2000 the Strasbourg Court
held that the law on security files was insufficiently clear as regards grounds and
procedures, since it did not lay down procedures with regard to the age of files,
the uses to which they could be put, the persons entitled to consult them, the
form the files were to take, or establish any mechanism for monitoring them.
See also Leander v Sweden (1987) 9 E.H.R.R. 433, holding that in order to be
'in accordance with law' the interference with privacy must be foreseeable and
authorised in terms accessible to the individual. In the context of security vetting
this did not require that the applicant should be able to predict the process
entirely (or it would be easy to circumvent), but rather that the authorising law
should be sufficiently clear to give a general indication of the practice, which it
was.
:1a و6- ا% K$ 7 د+ر, ¦P دK!
ه$E6 7 دا د د.14
Leigh, I., 'Legal Access to Security Files: the Canadian Experience',
Intelligence and National Security, Vol. 12:2, (1997), pp. 126-153
:I ل2$ و1 دp !! ا7
ت د6 ر زت.15
<http://www.pentagon.mil/atsdio/mission.html>
نK
ر% ا!*)را.I ! و1 د+ د٩ ن% د ا!*)را$ـ هز
و$ د
ز.16
وa7 ن (* دH? 123 7 د.1G$
ل$ 123 "!0
% -و
وa7 (* د
"9
! م دئ او ر- "- ل2"89 فx< n ـ د رs ا:1G$ Hk
% ولok ر اارو،! ب ـ د دو.1
وان ر% % تYI
اداروB د ه9 وa7
*( ودو2 Bو او د هa7 *( n رH,< ؛ ج ـ1ف وx< د ن9
و د دa د و9 ر
ل% HR B ل؛ هـ ـ د هHR + اړول؛دال ـ د د ا
]$! $%a$ د12` ،ل2$ ) وان% 1 د دn<؛ و ـ د ر وI ر% n ر1
I رل, ؛ ح ـ دn$7 *( (* ر1ز- ا% ؛ ز ـ
دw
x< * د ا1 د7 ر
ل؛ ط ـ د د% B د هn< وH,< او$%a$
52
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
دB ه9 %$9 ،13
$ I *
ر% م د- "- و دa7 *( n$S? f)Dا
.I H> و#$
د0ر3 <
ا$e د ر1 ادارB د ه2 n$S? f)D؛ ا1و وړ و2$
See e.g. Intelligence Law of Bosnia and Herzegovina, Article 59. Employees
may be held accountable for violations of official duty as set forth in this Law.
Violation of official duties shall be understood to mean: a) undertaking actions
defined as a criminal offence against official duty, or other serious or minor
offences which are harmful to the reputation of the Agency; b) disclosure of a
State, military or official secret in contravention of applicable legislation and
regulations; c) abuse of official position or exceeding authority; d) failure to
execute a legal order of a direct superior; e) undertaking actions which may
impede or prevent citizens or other persons from realising their rights pursuant
to this and other relevant law; f) causing substantial material damage in the
course of his/her work, intentionally or through extreme negligence; g)
unexcused absence from work; h) failure to execute entrusted tasks and duties in
a timely and proper manner; and i) violation of the Code of Ethics Disciplinary
responsibility under this Article shall not be understood as precluding criminal
liability, where applicable. The procedure for determining disciplinary
responsibility shall be specified in a Book of Rules issued by the DirectorGeneral.
٢٠٠٣ ، < ١. 2"
د%
6 !$" د دا د ا.17
: I 132"$ p !! ا7
ت د6 ر زت.18
.<http://www.pentagon.mil/atsdio/faq.html>
53
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
54
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
درB( D/
د اIاF4 H
55
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
56
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
?Z=@ y
د اIا Hد +ول ()B
*!
دو!
ا" !$او ا!*)را %ادار % !
K 1د < n2او ه *( Bد a%x
,ر +د ا!*)را %
6 %د او
او د ه
Bارزو +او د
اr CY w1 0
.1د r 7ه
Cر ا"% ) n$ورم !$6E - ،او د د
ا #$%دوn
<`
% !$yد
ا ( + 0او ه Cد
aا
?
،د $
,او د9 REرو
د وړ دئ K> CY *( > < .دا دئ 9د 7ادار 1او ه? Bن 9هr B
1د د
ا( K$%ر 123د "!*)
!$ا
<
ا "!ول ،Iدا
9ا <H,
ن
%اب ور
4Kو1؛ د
!$ *!" 7ا3ن دي 1
9د
ا د
O R
K
%د.1
د ا!*)را %ادارو ر n$او n$د ?" 1و3ړ د 9 1د ه$R ،
!$xy 1
Bت او
!
< .I
`%
%د 3 y< "$او د
Qع د ? ) n$
*( Yد د 7ادارو "!ول 2د "6 n
Kد ا-ا3 1
$eس و .1ا)! د ا-ا $eد
1ا( "$7ر او د ر "!ول "$ %ډ زت $
%و
-د
( ) 1ر < د1
و! K ،(Iد 7ادارو ا [$7ر "!ول ه Cد وزا
ا!" [$7ول رa% 1
دئ .د رن 9 I 13
1a7وزا
(* "!0
7و 9 1aد ا!*)را %ادارو د
2"89و
ه
Kاب ور ،1aا)! داه Cه Bو<2$ nا 9 I 1وزان د ه Bادارو د
2"89و
ه
6 Kت و 1$9 .1د
< 1ا
-
qد و ،1د
y 1رت
ر 9 1a7ر ،1 +دا 9د
7ا qد ه Bادارو د"
+ "!0ر+
< .1aدا ډ +ور3 1ر9 +ر +د "$"% K ،+ار
ا د ه Bادارو !$xyاو
!
ر < ،I 13ه 1
Bدا اKت 9 1ا!*)را %ادار 1د" (*
C$D"%ره) ،1a 1ل دا !
K 9ار
9 I 13دا ر و.1a
7 1ر +وا" وزان ه ) !$xy Cا!*)را %ادارو د "!ول (+2 %او هh C
در
د
%اړ ( % 1 $%وaا 9 I 1د "!* ارن د
% 1a7 1د < n$S? H,د
, 1ر +ه Bادارو (* د "!0
%
6و .1aوزان 9 1 n$xyد او
Oد n
Kد ?$د ,ر +ا!*)را %ادارو (* د و Eدار 1ا!Dر و .1ه2اراز
ه 1
Bد ه Bادارو د 2"89و
ه Kرن %د اب ور
,ر % %
6 +اړ.1 $%
<
د ا-ا
< 1
$eا د ا!" [$7ول در
دل د "6 1د 9 1د ا!*)را %ادارو
اوا t$%او n$S? $D"%ه Cد ه7 Bړ +دئ .د وړ +ا!tد 1د _ 1
$او ه Cد ا[$7
"!ول در
د
,ر +د اړو2و وزا
او د ه Bادارو د ر 2 !$xy ?$eد ن د ا K
9ټ و> .I Hا)! د ه 1
Bد
-
$
% 2 $" % !$xyد و (% 1ا% [$7م .I
1$9وزان ه ورځ ا!*)را9 %رو ` +وف و $ ،1ه 9 13
I 1
Bد
<
,ا( wرو Kارن
%ه Bادارو ( Yر و ،1د 1ډول >
ل Dم ور1
.1G$ _* +ا)! د 9 !I #I 1د وزا
او د ه Bادارو د ر ?$eد د2و %
"$د 0 $
%ا?! Hان دي < .د < 1د دا د ١٩٩ل ا!*)را
%ن
ډ j 0ل دئ $
% 9د 0 7و .I 2v$د 2" 7وا 9د ا!*)را %ادار 1ر $eد
"!ول او ادار 1د7 +2ړ 1 +او د ه Bم د وز 3 %س 123دئ 1.د " 2ا!*)را
%ن
57
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
ه CدK0 < 1ر +اKم 9 1د 1aوز او ه Bادار 1د ر $eد ا<!$را"$ % %
9 ٢٠ ) $0 $
%ټ د 1و!.(I H
+% ٢٠ټ:
د وز /او د ارا) ادار د ر Hد 5S7د +
)
(
٧د+
1aوز د ه2ا!
3ر 1د ه Bادارو د x% !$6Eر.1
t6% +
د ه Bادارو ر?$eن ا
% DRدر !I$ 1د %ل K* *( 1د را K
%ل د
ر xن 1aوز %وړا.1
12
د ه Bادارو ر?$eن ه ل د
"-ر 1د K* *( O$ ٣١د ه Bادارو د $%ل د !$6E
ه 1a
Kوز %ر
ټ وړا.1
12
:"$9د ر ا" !$ادار 1او د Yا!*)ر %ادار
1ن.2"
٢٠٠٢ ،
د ه" 2ا!*)را
%ن ه Cد !" 0ول او
%a "O 0ب (* < [ دئ .د
7ن
9 1
"!0
7ړ 1ادار 1او د ه ,< K
) Bد
12ن C +د وز %واw
% 123ر
2 .1د د "!0
7 7د , + %ر +د ن اKم د ن C +ا-ا
%
>"$ر 9 1ه Bد وز 3ر 0ه I Cد.1
د ا! د
ا و Kه
$ادو
* 9 %$9 ،ا د Kاو +o 0 "$ % n
K
وډ 1
I +وok< "$ 2 ،+و را a % "$ا (% I 1د a7و
* و.I $
د ،
% $د ز $او هز
و"
1ن ،دا ل 9د وزا
Iرا
?$ aﯥ او د
7ر د7 +2ړ ،1 +د ١٠د ?" 1دN"
% "$> *( 1
1
Iد 9 +د ا!*)را %ادار 1د ر $eد ه Bد !$ل ? !$Sاو 3س وه"
4
و.1a
ه2ا ن د ه Bادار 1د ر $eد ?
!$Sاو
ادار !$y
`< 1وا .1
¶Qد7
? !$Sد رو ?
+$د 7د2و (* )Rرت د :1د ه Bادار 1د " د
!9 -
ل ،د K$"*%او ادارo 1و هKر %$R 1ره) 1او د ه Bادار 1د %$R $Yره) .1د7
ن ه2اراز د
7رو > % Kه CاIر :1
+د ا!*)را $`% ،
"$9 %او د ا-ز+
ورaا
I 1و ok %$Rو
(* H%او ه2اراز د وزا
د
Iرا 3ر 1د ه
!$6E B
,ر +د 9 $Yرو د وز a%xاو 9 2$e%د ز $او هز
و" 12- ?$ Yا+$7
5
.1
58
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
Z=@ y-
د وزارت د 4م Bا د ارا
! Bاو د ه\ +ول
ا [$7د
ا!" #$%ول او د a%xوړ ?$د وزا
او د 9روا
1
"$ %
اxiyح دو 0 +ا % waور %د .+وزان ه %
6 Bاو 9 % $P%د ا!*)را %
ا<!$ر د ،1اړ ( % 1 $%د ه Bادارو 2"89و 9 %ا-ز ،!I +د <
7 Kږ
%ور
< .1ا ،د ه Bادارو 9روا 2وaا 9 I 1د n
Kوزان ډو
?
.1a 1)< *( %R
Qد اه n$وړ <) +دا د 9 +وزان د ه Bادارو وړا12
ا 2 ?$ !?$و.1
ن 2د x% $ر, 1ر +رو 0او ("3 +2ر9 +ر +و 1او د ر ا!*)را
? %
<
,ا [ < *( n$ wو ( % 1ډاډ ور
?$ 9 1aر 1اړوR
Q
2ت د
ه n$ Bوا
<
ا > 9 1G$ Hد < Kوړا 1$9 .1 n$S? 12اKن و
> 1ل
د$K$ 7م ن yا2$ nا 1aاو د ا a%x Kور +و .1دا
2ا
"!0
7ر2P 1ود 9 I %د ه Bادارو او وزا
"$ %ور" اړ Kد ن
"? و3ړ 1و K ،1د دا اړ, Kر +د ر د
9ټ در
د
,ر +اړ $%د ( % +
ه !$xy Bاو?y !$Sا nو .1د دا
9ټ در
د
< +ا د وړ+
ا!tدو او a7و
* 1G$ $او <
ا د ر اړ Kرو !$0را% "$
.1G$
دR
Q
123 7ت ن د ("2وا ,ر
9 ٢١ ) 1
"!0
7 +ټ د 1و!.(I H
Cد وز/ا :)+ ;Aا!*)را
%ا 2 [$د ا" !$او ا!*)را, $?$ %ر
$!S? +
$ن ) 1aا)! د ه Bادارو د ا<!$را2 %ودو (؛ د ادارو <
ا د ر
ټ د 3س %
راوړ h؛ د ه 12
`% %R
Q
Bد
ت ? P $ 9 h $س د1
) د
% $د رو ه
$ادو
ا!*)را %ادارو +هKر 6 (1ه$O?" 9 !$6E B
ق اa K ) 1
[$7و *( !$xyر ا< ، H!?$د د 9 % *( 1دا
ا ادار Y *( 1د K ، 1
"!0
7 1aK +د 7.(Q +دوه د ادار 1
:Piد 123 7دa `* 2 12ا :I 1د n
Kد ?$د د ،+2وزا
د
ر
ټ ور
د +2او ه2ا راز د ?
%R
Qد Q 1aKورت <
% yد وزا
<
ا،د د
`% ? 1
-او "
% Dر
ټ ور
ل او د 9رو %ر
ل.
+% ٢١ټ:
د وز45 /ق:
د ادارو v-
• د n
Kد ?$د د+2؛
• وزا
%د ر
ټ ور
د+2؛
• د ?
%R
Qد ,
`%ر+
د.+2
• د ا" !$او ا!*)را9 %رو ه Kد
?
$ n$Sل؛
• ادارو (* د ر
ټ 3س %راوړ
h؛ =<
59
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
• د ?
%R
Q
$د
`%
,ر +د
ت K ) h $د رو
ه
$ادو
ا!*)را %ادارو +
هKر (1ه
$O?" 9 H? Bق
aو
اK )1
[$7
*( !$xyر ا< ، H!?$د د1
(* 9 %دا ا ادار1
(* Yد 1
"!0
7 1aK +
K ،د .(Q +
د ،
% $د دا ن ه 9 1
$ ! Bه Bد ه Bه
$اد د ا" !$ادار 1ر$e
I sKئ 9د وز !$ل د وزارت م
Hړ ړ9 1ر وا
+ر +و.1a
ا)! دا ه Bو< nدئ 9د ه Bادار 1ر $eاا
$ C$`% ?$ R t$%
3س ر
9 ٢٢ ) 1
1ټ د 1و!.(I H
+% ٢٢ټ:
وز / /د ه\ ل د ارا) ادار *ر
B( ٧
١ـ ر $eد وز !$ل +د ه Bادار 1د Rاا ?$ t$%ه
Kر.1
+
٢ـ ر H $eه ر 9 Kد وز <
ا د ٢١او ٢٣د * 1د CK gد
ا<, !?$ر +رل 2 ،1G$د #$"!0
7 CKد ه Bد , 22]%ر +د وز !$ل +
ر +و.1a
:"$9د دا د ا!*)را %ا" !2< !$د ١٩٨ل د ن " (١) < ٧ ،2او )(٢
ډو ه
$ادو
د "!ول د +2د "Oر nوز .1
! +د 7ر nد
ن *
-ړ 1Gاو ه Bاو ? [ < *( !$Sدئ 9د n
Kرن
<
ا ور
ل ) 1G$د "Oد ر nه Kد ز, %
6 %ر +د د! 1ب " ،< dد
$Yار
% rد "! 1و .(Iد "Oر( nر 9 1د n
Kا!*)را%
?$او 0و 1
I -د. +
K0ر +د 9 +د "Oد ر nاو د ا-ا 2 "$ % 1
$eاopول و ( % I H%ه Bادارو
(* د ا-ا 1
$eد وړ +ا!tد * 1و .I $د د, 2` 1ر K
% s!* +اKم !I
د 1او در?
I ¦ٍP 1 H`E Cئ دئ.
60
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر
#$%
• ا!*)را
%ن 2ه % Bد 3س ر2$و,ر +دوو [ < *( $x$و :1د
ا-ا 9 h 1
$eوaا I 1ه3 % %
6 Bس اوږد 9 1aد ا!*)را %ادارو
وا wد 1او د ه Bادارو 9 hوaا I 1اړو 2وز +اړ Kو1؛
• وز 2د ن * د ا" !$او ا!*)را %R
Q
%ه Kد ?$د
$
? n$Sو .1ه2اراز ه Bد ن * 9 1 hد ه Bادارو <
ا ورD" %
%ر
ټ ور I aاو ه Bد ?
%R
Q
$د n$S? 1aKه.1 C
61
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
Z=@ y-/
+ #DW Lول
$Rت د ه3 Bس وه"
او ا *( %2د +
9 1ا!*)را %ادار< 1
+ور 1او د
ه
$اد 9رو د * % % *( $%)< K* Kر
.1د
% $د ا Kد
ا-ا +$I ١٢٣٣٣ 1
$eا د»< «
!$6E yاxiyح دا
9 ٢٣ ) 1
t6%ټ د1
و!:(I H
+% ٢٣ټ:
د ) [/ #DW Lا('/
»<ص «
!$6Eه % !$6E Bوا 9د ?$ Yه *( E2د , a%xر +
3ر +ا
9ل 1G$او هx ?Bن او 9 1G$ه Bد ا +2P! Kا %3د r n
K
I okاو ه2اراز ه9 Bر 9 1د د *( !$6E
7د , a%xر 1G$ H> +د <
y
- !$6Eرا ،ا)! ه9 Bر 9 1د ! +2Pاx% $ %3ر D R ،+او
% ?$ا 123 1G$7راو .ه2اراز د9 1رو د !$6E #$%
,د ا!*)را %را>
ل
8
ر 1دا اړو9 K
a%x 12ر I 1د.1
:"$9د ا Kد ا-ا ١٢٣٣٣ 1
$eا ٣.،رااف
$Rت +G % Gد دو 3و -د اب ور
1a
.1
"!0
7دا 9د$R 7ت
! %
%ر
ل !* P ،1G$د 9 +ه!" Bول
!)Iن
ړو $%)< 1% Kه Cو .(1دا 9د 7ډول $Rت د K< Rد n ?$ %$ %ر
ل ،1G$رن 9 1 hد$R 7ت 123 "!0
%و .?$دوه ،Cد< +
ا< xاړخ ه Cد د 1ډول %$Rد اب ور
% .1
"!0
7ر_
0د د 9 +د
O
"$ %$Rوا
+a*Iاو !ا v$%او 3 K$"*%رو 9رو (* د ر ا<+ !?$
< nد.1د د 1وا n6$م 9 + $د ه Bه
$اد د ن ل * 9 %$9 ،د7$Rت +ر
ل ،1G$د$R 7ت $7د ،1د 1و -د a7و
ا "2ز%
د .1ه2ا د n$ *!" 9 +وا3ن د 9 1 +2د دا %$Rد ز, 7ر )+د % $د
+ 1د ه
Bن <( ?
-ړ 1aاو د ه Bا-ز +ه Cد ه7 Bړ+
و.1
د, %$R Oر +د "?
-ړول ډ +ز .1 %د دا ن 2$ +اI 1
9د ! $د
REن و2"$ل 9 Iا!*)را %ادار 1د اړ $%و< nد
$Y
, %$Rر 1% +ر ا< < ،دا ن د Kاو
"-ن "% +د٢ ) 1
9ټ د 1و!.(I H
ه Bدو
Q
+ع 9دf 1ح د وړ د ،2$ 1د! د دو وړ د،1a
:1
9د$R 7ت %ر
ل ! P ،1G$د 9 +وزا
د 1ا-ز+
وا<2"( "$ .I !?$و د + 3دو C!?$ H,< 9 I 13
nد
O
, %$Rر +ا!"jء و" .ا)! داه +2"( Cد 9 +ه
F$ن ا!"jء " .د 1و -ه
62
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
yرت دا ډول $Rت ن (* a7و < .1G$ Hkه 2 9 ( Bه F$م
(* و
7ر
ل ،Iه
a Bال
1ن دئ.
+% ٢lټ:
(? )+د #DW LاIز )((/
،(١) ٧د 1a 1$9 ،x- *( < 1د م
Y *( $! ) HRم
م
%رن ،Iه Bد ! $د"
%رن 2$ا ،I 1دI 1ط 9د %ر
ل 1
I, HRر +د 9 $Yرو د وز ا ور 1
I aو(..) 1
(٣) ٧د د < 1د ن * د 9 $Yرو وز د دا %$Rا-ز I +ور
،13
دا 9د 1د 23و ادو * 1
I Nو:1
ا sـ ه 9 HR Bد وز د ا-ز 1اس %ر
ل 9 1
"!0
7 ،1G$د 2"89 HR
دا و 9 1ا!*)را %ادار +ا3 neس %راوړ1؛
ب ـ دا I K
Nا
-
¤د و:9 1
١ـ د ا-ز +ورaا
I 1و 2ودو (* a7و و
،Iا دا ر %ور 9 1G$د
ا!*)را %ادار 1د ا H3 2"$ neو<؛
٢ـ د ا-ز +ور, HR 1
I aر E +د
-
$د و 1او د ه, 2` Bر 9 +د% HR 7
ر
ل ،1G$و1؛
ج ـ د ن د I K
N * < (٢) ٢ا
-
¤د و 9 1د ه3 ?" Bس %را7
6ت a okا.I 1
:"$9د ا!*)را %ادار 1د ن اKم١٩٩ ،$! ،< ٧ ،
ه
Bق او 9 !$tKد ن د د "$9 *( n0
- 1ا<
a ،ا ¶iد
2$و وړ " "6 ،1G$ Hد ه *( Bر ا< H!?$د ر ا
2 + H26%
"$ن .د
aا
1ن د
aا
E
9 1
¶% R
] !Qد >
" د ه
B
2"89و
(* $O?" !
K 9 %و زاد
او 3 1س وه"
% e +
ر
9 .1دا ډا د
% y< ،+د ارو د 1د KPد 3ر
0و
*9 ،
دو!
ا د ه ,< 1
Bه
$ادو
د 1د
123و K ،-ه
B
>>
9د ن وا" > "$و ،1ه Cم ،1G$ Hkه2ا راز د ه Bد ر"
<
ا د د1
n$S? 123ه ،Cه 9 1$9و ،1د ه7 1
Bړ +دئ.
د
aا
1د ا "$م 9 ،+ $ا!*)را %ادار3 %$R O 1س
ر 2 1
1د د23
7و
aا ژ"
درو 1و :Iد Kاو
a $ال "
ر
)10 (ICCPRاو د رaو
" 2Qر ر $7ا? 2"89و )
% y< . 11 (CATد
ژو) h 2د ،ICCPRد ،(+د رaوK, ،و $7 ،1ا? ) h 2"9د ،ICCPR
٧د (+او د زاد 1او ا") h n$د ٩ ،ICCPRد (+د %$R Oد و< 2 nاRت
%$R O .Iدو :1G$ Hk $7
% +a, R +د % *( CK gوژل او
رaول او ا? $R .2"9ت د ه ` 2او ه2ف ,ر 9 +و ،1و < ، 1ه
y F$رت
+ا!*)را
%ر) *)( ا-ز 9 1 +د ) [0دا< ( Y Hووژ ،دا HR
د )
" (ICCPRر * د ژوK0 *( h 2"( 2رa7 +و د .+دا 9د ه ا?ن ,ر +د
ژو 2د
I nQ hئ ،ه Bه F$ډول ا) 1G$ H" qد ،٢،ICCPRد .(+د د7
12
ن د ?
د +و< nد ١٢ 1aه
$ادو
د ړ
" 1ر 1a7ؤ.
63
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
ر 2"89و n<
- + %$R O 9د ،1د ا!"iق
!$دو
a% +او .1د
7
!$دو
(* ر ا<
1 2 + !?$ق
I 123او رaو او ا? 2"9
3س ر) I 1د ٧ ،ICCPRد.(+
+% ٢ټ:
ر(Cول
د رaو
د "
ر 1aد +د رaو
-م دا :1
t6%
ه ه 9 HR Bد ه Bا وئ رو او ?-درد وو" او ه ه 9 HR Bد1
` 2و 9 1و 1aد ه Bوا iدر
6 *( 1a Cت ا!Rاف وا<،I H!?$
و 1aد -م
%ر د 1a Hد -م
%ر و
رول
Iاښ ور %ور I aاو دا
Rد ر ر <
ا د ه Bا %ور ،1G$رaول ور %و .1G$ Hه Bدرد
او ر 9د ن < H,روح (* را 2$ا ،1G$د
" 1ر HIد.1
:"$9د رaو 2Qاو د رو ا? 2"9 2Qو
"
ر
G.A. Res 39/46,39UN. G.A.O.R Supp. (No.51)at 197,UN Doc.
A/39/51(1984)entered into force 26 June 1996
د ه Bا!"
! iدو
1 9ق
j "$ ،1
123د ارو د 1د
1aK 1
KPروa 0ا 1
I 1د:1
• د/ال درول :د (
, !Rر +د
ال %د
$ل
Iو ?
1)-درول .د 7ډول
رaول د ه
< ? Bا 1
I R 1 9د ،1دا $ن :1
Iد
ال _* %دا
درول ( 9د 3س
*( + %ر %و ،I $د
" 1$ *( H
او * Kد
12ر
$ %ل 9 ( ،د 2ن >
ل وزن د
%راI؛
• Lل
% 1
:ر
b "I 1ړ 1د
$ل
Iو ?
او_
Oل1a
+G % G ،
% ،د ا!"iق و< n؛
• w" C"+و ر(Cول :د ا!"iق okولa$7 9 >
1
،ن G7و
" 1G$ K6د
$ل
Iو ?
H%؛
• د و )(B /وا Aر(Cول :د ا!"iق okول
< ،ب (* د
$ل
Iو ?
< ل.
• د Bرا
او !
:ر ر(Cول
< :را wاو ( *( wد
$ل
Iو ?
13
< ل او د ا!"iق okول.
ه
6 Bت او ا!Rاف 9د رaو
!3 ]$س را 7و ،1د
aا
*
KPا)!Rر H`E ١٢ ) 1د 1و!.(I H
ډ 1و< nد % %$R $Yد ر, %$R $ر
+ړو $6رو
+ا [$و
-د .1
د ،*( % % }? 1ا-ا +
$eد ا!*)را %ادارو .1
r CY %$R O
ا-ا 2 $eد 1ا2- % Kا و .1د !ا $د ا!*)را
%ن د123 7
jل د %$R Oاړ +د ا-ا
9 ٢) 1
$ r $eټ د 1و!(I H
64
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
}+% ٢ټ:
د وز/ا Bا د #DW Lد > +ول )ا(
< ،د !ا $د Oا!*)را %ادار 1د(ASIS) 12
١ـ د ه Bادار 1د)R 12رت د(.....) : 1
و ـ د ه3 !$6E Bر +ا
9ل S? 9ل وز !ا Y *( $د وaو ز
د
%ا" ،12ه2ف او !$6Eاړ +ه2ا nور
.1
٢ـ ?Sل وز
% ASIS I 13ه2ا nور ،1aه 9 !$6E Bد 1aراف د )2" (e
%ر % ،1
n6-ور
،1ا)! دI 1ط :9
ا sـ ه
Bرو وزا
9 +د 7ډول ور
x ،1 !$S? %ر +و1a؛
ب ـ ه 1
I N BوI K
N 9 1ا ¤و
-د
I H> 9 1و 2ودو (* د
a7و 1
nQاو د >
I Hو `2و
1G$ HR C +؛
ج ـ ه 1
I N BوI K
N 9 1ا ¤و
-د 9 1د ه2ا nور
I aو
!$6E
<`
n$yاو !¼ [ < *( n$
6د.1
٣ـ د 1aراف د ) ،* 2" (eه2ا k 1
I #$ 2 nو.1
د
2 !$ < A6رو $%)< *( !$6EوS? 1$9 .1ل وز د G,Iم )(1
) (eراف * ه2ا nور ،1aوز 9 +
( 2ژر
I 13ړ % !$ 1د
3س
$ 123ل n$6E 1
Iه
6 Kت ور.1a
:"$9د !ا $د ا!*)را %ادار
1ن٢٠٠١ ،< ،
$R t* 1$9ت د ه Bه
$اد د ن 9 %$9 ،هx< ،1G$ Bف و ،1د qK
%$R
ه
$اد < #د 1د ن د K
%اa +
* Kا 9 I 1د د %$R 1د !]
ا
0ه 1
Bه Cا .I [$7د د 1ا jل د !ا $د ٢٠٠١ل د ا!*)را
%ن < ١
!Iدئ 9واS? :ل وز 1
I HK$ 2رات و> (%د !ا $وaو اړ +د
ا!*)را,< %
6 %ول او $%% "%او .1a C$D"%د د 1ر ,ر +وز 2ډاډ 9 I +د
14
! $وaو .1G$ H% 12
< H? `*I
"ر
#$%
• >
ل $Rت 2د رن د
I
`%و ا * "$د ا-ا 1
$eد ?Sل 1a7
<
ا .I
`%د 1اړ CD" 2 +ر
ټ I !9؛
• دا 2 HRد !
Kم <
ا %د
9 123 1ا د وام
< +د 9 I
`% +د
aا
x< 1ف و.1
65
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
دواZ=@ y-
/Cاﯥ ه'Dر:
ه 9 < Bد وزا
او ن
-ړو, Kر +ا د HR + $%$ 9 +و 1aهB
د
aا
ار
،دو Y *( nادارو او !
هKر
د a%د 15.+د ١١ )!,
(* ورو! دa% 7و
<
را اه2$ n$ا 1aاو ه *( Bز %ا!tد1$9 ! .1G$ +
د دو ه
$ادو
- + Oړ n0ه Cو2$ < ،1ا 1
% 9 I 1ا2از 1د ا!*)را%
%
6را +aور ! + H +aو + H .1aهKر2$ 1ا 9 I 1د
ا!*)را %
6 %او $P%د < KIو .1د هKر 1د 7ډول اړ
Kا
دI 1ط > 9 1G$ % "$دواړ
< +اوو 1د ا!*)را %د را +aور
1aا+a, % E
%درو 1و .1د ،
% $د د Hاړخ <
ا د
I !9و ا!*)را "$9 %د ه
B
د وا د 8م 1G$ % O + $او در Cاړخ %ور
ل .1G$
ر )< $!0دا د 9 +د $Yه
$ادو
ادارو +د هKر
,ر xR +اړ $%د ،+د
% $
%ورم +د )رز . < 1دا ډول هKر 9 1د ن "? و3ړ 1و2$ ،1ا1
9 Iد ر$6 $رو
او ا 6 "$و .Iد ،
% $د !
هKر
a%ون +د %
6د 3س %راوړ
,ر +د (ر ن او ? `*Iد
"%ن
.1G$ 6ه 12و -د ا!*)ر %ادارو
a "$ %ا هKر 2 1د >1
I H
ن او $6ر $%%او I C$D"%او K
% +G % Gا [ < *( Kو .1د7
9 123ټ
a $x$ال ا!*)را %هKر.1
¶% 1
+% ٢٧ټ
د ارا) ه'Dر
#% Z(S( /و :دو اړ)'/U 0B
د دو اړ<
"$ %د "$وړ %
6او $P%را +aور +aد
aا
ا!*)را %هKر
ډ Rم HKIدئ +$ .د ،1اKن 9 1د دو ه
$ادو
y< "$ %اړ Kاو د
هKر
a%و
-د و2$ 9 1ا I 1د *( KI 123 7و:1
• دو < y< 1
0 nد $P% %
6د 3س %راوړ
xR +
و 1او ه
H 0 Bر < 1
% 1د %
6او 2 $P%ل
ور1a؛
• دو< ,< 0 nور
H +ر %د oو !$6Eا<!$ر Gد 1او 2ل
د ه1a #I "$ H,< ¼! B؛
• دو ! + H 0 nو 9 1aد < ,ه, E2ر +د
oر1a "!0
7 n
د ،+د K
!9 9 + 0
< 1دو nا-ز +ور
3 9 1س %را+ ¼! 7
1
KI؛
• 0د %
6د را>
,ر +د دو nا!*)را
%ر"
$Rت xن 1aو 9 1د
Hر 1د ر"
+ه Kر 1او د ه Bد 1a,و3 + 1opر +وا1
9؛
• 0د دو دو!
د ا!*)را %ادارو "$ %د $P%او K$"*%ا %Kرا +aور+a
وI؛
• دو 0 nد Hدو
nر"
!2< $6% %وړا 1a 12او 2ل د
ا!*)را "!0
7 !2< %و ،1aد 7ډول هKر 1ه Bو< % nر
ل
9 1G$
Yادار K? % +زد 1aور.1a
66
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د ا!*)را %
6 %د KIاه
n$ا دو اړ<$و هKر
ر2P 1ود،1G$ % +
Kه [ Bورځ (
اړ< % HKI $ود 1a +د .+ډ *
ا و< *( nد ا!*)را %هKر
$eت %د .1د دا ډول هKر
j 0ل د ا +2P! Kا! ،$! ،
%3ا ،$دا او
1ز $" % 2xد هKر
ا Eد 9 +دوه
aا *( 1a-ورو! د ١٩٧ل د
<
,ر a% 1
Iون "? و3ړ +د 16 .+د (
اړ<$و هKر
j Hل د ارو د"
9 ( ،I 132"$د ارو اP%د د<a7 ,و د وا" 2ودو (* د م وړا12
ا
دو او د "!0
7 $د
0دوو +د ٢٠٠ل د رچ nI$د %ورم +د
)رز, 1ر +د ه GBا 17.n?$د د Y 1
7د2و (* د %ورم 2Q
د ارو د
Iرا د ر (ر او ه 1GBد .+د 3 7ر 1د (
اړ<$و ا!*)را %د
KI
$`%د - HRا.12
7
اوس د < 1د *( $م وړا
$ 12دل
Iو .د ا +2P! Kا %3او ارو د
اP%د "$% 1د %ورم <xف د )رز, 1ر +ورو! ا Eد (
اړ<$و ا!*)را%
%
6د K0 KIرj +ل دئ ،د
7ا Eد 9 1
I <
1د %ورم د
ا 0
وړا 12- +o 12ا2ا3 %س ر
9 ٢٨ .I 1ټ د 1و!.I H
+% ٢٨ټ
د ! اړ0Bو '/U #ل :د ارو د ا<د )/او ا < '/ا/
Cون
٣،٣ز
Gد ا G
،* "$د ا!*)را %او د ا-ا $eار
د %
6د
KI
< +o +ر وaو ( %د %ور?! * !$6Eو I $او هa j"< Bو او
د ?
*( %
6د 0ا!tد, 1ر 9 ( ، +ز
Gا [$ا-ز +را
،1د
%ور?!ن (ر
+ HهKر 1وaو 9 ( ،ا!*)را
6 %ت <
% 12
Iاو د
%ر
?
R Pد
% 3ډاد " .I
:"$9د%ورم 2Qد )رز, 1ر +د ا +2P! Kا %3او د ارو د اP%د 3 $%س
I #$ئ a%ون ،2" ،د
-ن ٢٠٠ ،٢ل.
Rم $Y
%ادارو +هKر 2 1د هa% Bو
* و 9 Iد اب ور
K
19
د
ا
!$ K$%ا
<
ا "6 ،د ا-ا
< 1
$eا 1
I
`%و.1
د! د 9 1G$$ ! "$ ،
% $د ا!*)را %ادارو د هKر
12 2"89د
وزا
د (ر ,ر ( % 1
"!0
7 +د ?ب ور
وړا.I % "$> 12
• »ها د ور وړ اKر«
د ور وړ اKر ه KE $ Bدئ 1$? ١٩٠ 9ود +و +aاو ه Bد 2رت او
$7 aر او و +2و
-ړول (* )Rرت دئ 9د اړ $%و<2$ nا1
1% 9 IاKر و .Iد KE 7د 1a- 1aد !اx #v$%ن
-ړو دور% *( 1
د 9 ( ،1د ا-ا $eد 2رت وa7 Kو <
ا ا!*)را %ادارو 2Q %او $ه2ا!
ور
ل 1G$او د د 7ه2ا!
!Iوا او ده Bد ر *( "$9 "$!0د اړ $%و< n
2$ا I 1اKر و .Iد 9
% $د ا!*)را %ادارو م $Rت +
*_ ،Iد n
Kادار3 +ز " 9ه3 Bس در
د
(* اKر و .1aد د7
*( KE $ه %3 Bه Cر ا< 9 1G$ H!?$د jل n
K
%د <
H,
67
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
$ H7ل 1
Iو 1aد <
yxن ,ر ?$ +ور .1aد
7 n
K n 7اړ 9 1د
$ 6 "$د $ا %ور!
)< $!? +وا%و (* _ اړو[$R .1
و<
7 n
K nاړ 9 1دا K0ر
9 1a +ا د <
!% H,ل 1
Iو 1aوړا12
وا دئ .د n
K n 7ا!*)را %ادار % 1ا + K
$ H7 9 1
%س .Iدا !
+)< Yدا د 9 +د
Qع د %د Qورت او د دو!
ر"
د اب ور
د Qورت $" %اopول راa % "$ا.I 1
• ه Bا!*)را %ادارو +هKر 9 1د هK0 2"89 1
Bر
1 +ق
123
:1
د Rم * ،+ + ntا!*)را %ادار 0 1ا!I "jا iد ا" 2` n$د
%
6د 3س %راوړ
% ،I Oد 9 1ا
!$ yدو
(* ر وا<.I H!?$
ل دا
a 9ال ن ه *( %
6 Bر ا< 1a N" H!?$د 9 1د رaو
3ر3 1س
%را 7و .1د % +
،
% $ور?! او د +" +وړو Kد ا?!
$gم
ا!RاEت H 9دو nد رaو
!3 ]$س %را 7و KP ،1ا)!Rر
20 .1د و !
د رaو
" 2Qر د ١د * 1ه ه$ Bن 9د رړو 3ر1
3س %را 7و 1ه P F$د ا)!Rر وړ دئ % ،د رaو د ]م دو . $د7
"%د
"$-ا "
ر او رو $6رو
اخ aا 1
I 1د 9 1وا :ه9 $ B
د ،C ،
$$زورز ،
$%ا? 2"89و
K, ،و ،1ا ور
او رړو ! ]$
21
3س %را Pا)!Rر .1
د 1و 1a -دا ا!2ال
9 I 13د N" 7د ه *( %
6 Bد ر ا<< !?$
ه Cد 2$و وړ د 9 +د دو
< nا د رړو
3ر3 1س %را ( ،ه
a Cال
ن د y< < 1ر pد +ا.
9
رړو
د ه3 ]$! Bس %راوړل
Iو ادو * ر ا< H!?$د %ور?!
وړا 12د د
ا n
K #$%در ور .1
1د ه2"89 Bو
(* ر ا<،+ !?$
22
+د
ا ! H,< "
> K$%ا< xم ژو
.1
د رړو 3ر 1د 3س %راوړ
Iو *(
%
6ر ا< H,< H!?$ذات " Nد .1دا ر
K0 *( 1رa7 +و د .+د دو وړ د 9 +د وزارت د م <
ا د ا!*)را%
ادارو ا!" [$7ول 9 I 13ډاډ ور 9 1aد 7ډول» "
%3 > «n$R
اRت .1G$
• د < ,وaو پ ه $Y Kا" !$ادارو
6 %ت ور
ل
ا 2 [$د ه!" Bو
د _
9 2Q 1
$ر ن $Yادارو +د
هKر3 1ر K
% 2"( ،1G$ 1اKم و .1د ن ن دI < 1ح
9 ٢٩ 9 1ټ ! .I
a Y 1
9ا ادار
6 *( 1ت 3س %را ،H7ه 2 Bه Cد
6ت
ور
Kاو ه Cد ا< K
!?$ه
$اد د ن او $6ر ( %ر 123و
$ل .Iه2ا راز
68
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
$Yا" !$او ا!*)را %ادارو %د 1ه Bو<
6 nت ور 9 I aه Bادار ,< 1اړو2و
ه
$ادو
ه ?Bد (ر ا 9 K 1 [$د
6ت ور
Kه
$اد
-د د.1
+% ٢٩ټ
(? ا) ادارو د #BوCuو ه'# #ت ور+ل :د Dن د
ارا) ن ل
(٣) ١٩د
ه Bادار +د < H,ه
$اد د ا R)%ه $Y Kادارو او ز
%ه Bو<9 I 13
n
6ت ور 9 1aد $gد (ر ,ر +ر $!0ه Cور %اړ $%د +او د
6ت ا<K
!?$
ادار 1د ه
$اد د ا", O !$رQ +ور 1و 1$9 .I Hkدا ر د ن د 2Eرا دو nد
R
Oاو د Eدx< 1ف و3 ،1ز د
6 9 +ت ور
ل د 32 1ودرول .I
% 9 Hد
6ت ور
$Yد R +
1دو
6 .I 2$ $ت ا< % K
!?$او
ه 9 % 9 Bه *( Bر ا< 2وو 9 I Hد
*( %
6 7ا د ه2` B
,ر +ز ا< 1
I "!0
7 9د.+
:"$9د ن د 2Eرا دو nد ا!*)را %ادار
1ن ) ١٩ ،(BVErfSchGد )
،+ل
٢٠٠٢
د دو وړ د
a 9 +ا هKر
1ا دو +اړ<$و (
اړ<$و ا!*)را %هKر
ر1
2Pود2$ K ،1Gا 9 I 1د 7ډول هKر
a 1
1ا + KPه Cو .Iد1
اړ +د *
ا
xو ه
a Kا
Q
KP "-ع %د "! 1و
9 ٣٠) Iټ د1
و!.(I H
+% ٣٠ټ
د ا) Su/و )/ه'/C #ا) )D'< )/Iد (ز او
هزuو /د ارا) ادار ه'Dر
} د
ه Bادار +د ه ? Bه
* 9 Kا
xو ١٩٩١ل (* ورو!
aال
1ق
a ،1a 123ا + KP "-هKر.1
1
"$9؛ د ا" !$او ا!*)را %ادار
1ن
،ز $او هز
و" ،د٢٠٠ ،+
"ر
#$%
•
aا هKر 2 1د وزا
ا-ز % +ور 1G$او د د, 1ر 9 +ه
Bر
ن او
aا
ژ"
+ن و 2 ،1د ن د K
%اn<
- + K
و1؛
• K
%اKم
2ن $Q +و ( % 1ا!*)را +o *( %
6 %ا!tد+
د $6 1رو
د ر $6رو
(ر 12د .I ) 6
69
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د/رZ=@ y-
د وزارت د 4م Bا د وړ اiد ئ
$%و `Eوو
I Hل 9د ا-ا $eاو د وز د م <
ا "!ول د ا!*)ر %او ا"!$
ادارو د د
ا
K$%اب ور
"? < .1G$ Hk `"R $Oدا دn<
- 0 + i< 1
و
9 1ړ 1ادار 1د ا-ا
< $eا د وړ O $ +ا<E !?$ر .1a $> %د?7
$ا ا! د
ا d2
K $د
ا $ه 1
I Cد9 ( ،1
وزا
ا!*)را %او ا" !$ادارو (* د < $ ,او , O `*Iر +ر ا< !?$د .1د
% $ه Bادارو %ه2ا 9 1
I nد t$% "$t* $اړ % Kد
7 1ږ و ?$او
ه Bادارو (* د <]% ,ر, O %ر +ر ا< 1
I H!?$دئ .ه 12و
< -را Yد9 +
ن K
%اKم م و
$ل ( % Iد ه Bادارو !
ب او ?
% Kب
<
12و ¦P 123 .%د ار
<
ا د
Q
"%ع 1
I %د) +ه2راز
H`E ٨د 1د ه Bادارو <
ا دا< 3ر
0و او "!ول د 1و!.(I H
د د
ا K$%اړ ،+ + $%د ا-ا
< 1
$eا د ا"!" < !$ول % "$وان K
$
ن 1a
.1 +دا 9ډ زت دا <
-
iد دئ 9د اارو %ز%
)اEاط( (* ر وا< n
K 9 ( ،I H!?$د دو nد ر"
<
ا 3س %راوړ1
6ت < "!I `*I H,و .kد n
K 0 ،
% $دا" !$ادار 1د ه Bد
2"89و
د اب ور
ه ،Kد
9 1ا دا د ا" H? n$د
6 ،1ت
ور
(* ډ +ډ +و .1aدوه 0 ، Cدا KEه
-
Cد و 9 1ا" !$ادارو د ه B
*( !$xyد ر n$ه Kد
6ت >
،ا!tد +و ،xj )Iد $
* "$tه
6 Kت د ه Bد ا)!Rرو
,ر .(+د 1و -د ن هK
% ?B
ا !I Kوا9 9 qروا وaا I 1د n
Kد 6ه2ا!
* و ! ،I 13
$او
Qور 1د.1
9 *( #I %د ا"
!K !$ر د د
ا!" #$%ول <
% 12او د $ا`Pر د
_ $" % 1
$ډ ?س اopول !Iدئ H`E Cd" G
.د ا!*)را %ادارو د ر
?$e
د !$xyه Kد ن د K
%اQ Kورت 1)< 12و 9 1aه)R Bرت
د : 1ه Bادارو (* د ا-ا %د, !0
7ر +د ن د 2ودو > Hاو د وړ +ا!tدو د
okو
,ر +د <
,ا$K$ wم
-ړول2$.ا 9 I 1د ا" !$ادارو ر
Kد
6ل
$ا`Pر ا ا "2و ،1ه 2 1
Bه3 Bر
0و ا<!$ر و 9 1د ه B
* ادارو (* ,< Yا
"R "2ان aا .I 1د 1اړ +د ,ْ nKIر2 +
3ر
0و
-د 1و ) 1دوه < ،ا ،H`E C%د 2"89 $7و
ه Kر
ټ د 1و!H
.(I
) )
ا" !$او ا!*)را %ادارو وا[ ن 2د x% $ر 1ه 12"( Kاو رو0
3ر 0و 1او د ر $ادارو ?} ه
,< $ 2 1
Bا (* < [ و
(% 1
دا ا <
12و 9 I H%د R
Q
?$ت د ?
!$ Sا
<
ا > .1G$ Hه2ا راز د
ا-ا
1
$eق 2اopول و (% 1ا!*)را %ادارو (* د ا-ا 1
$eد وړ +ا!tد1
70
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
* و .I $د2$ <
1ا K
% $x$ 9 I 1ا *( Kا!tد +و.I
دا ،ه" 1او !ا "!0
7 $دا د 9 +د وزا
ه2ا!
HKI 1
I HK$ 2و1
)د ه"j 1ل د
9 ٣١ 1ټ و!.(I H
+% ٣١ټ:
ه{ )+د )#ا> د ادار +ول او ادار:
B( ١١
) ١ب( وز د ه ل $د ا" !$ادارو د ر ?$eد ه Bادارو د Yد2و د
, +%ر
% 1
I HK$ +ه2ا nور
1؛ وز د %
6د را %ه 9 Kد
n
Kد a7و <
ا 3س %را 7د ،1د 1op
7 1د داو
,ر
% 1
I HK$ +ه2اn
ور
.1
:"$9د ا" n$د <
%2ن١٩٩ ،و ه"< ١١ ،1
د وزارت د م ه2ات 2$ا 9 I 1د ه Bادارو (* Yه
,< Cر .Iد ،
% $د دا
ن وا 9د,< Rو (* * 2 Kد 7ه2ات د ( a$ارن %وړا 23.I 12او د
!ا
$ن وا 3 9ز د 9 +د وز ه2ا nور
ل 2$و (* *9 % K
اKن 1ډ ژر د R "Oر % $eد 1وړا
9 ٣٢ ) I 12ټ د 1و!.(I H
+% ٣٢ټ:
د ا) او ارا) ادار اړ د وز /د
) ا(
وز /د )DW )L#ر Hه
ا >/او ر :+
١ـ د < 7د ه ه Bه2ا nاو 3ر
0و 9د وز <
ا د !ا $د * tا!*)را %ادار1
ASIAاو د د REز"
ر ،1
%DSD nد h$)i%وړ د.+
٢ـ د ه2ا nاو 3ر
0و ور
(* ورو! (
9 +ژراKن و 1وزد<3 ,ر
0و
*? +د "Oد Rر $eا<!$ر Gد.1
٣ـ (
9 +ژر اKن و 1د 3ر
0و ور
(* +ورځ ورو! ،وز د <3 ,ر
0و
?* 9د ړ 1ور (* * Kور
I aئ د 1او % 3او د HRډ دئ2 ،
د "Oد Rر $eا<!)ر Gد.1
:"$9د !ا $د "Oد ر nا" !$او ا!*)را
%ن< ٣٢٨ ،١٩٨ ،
د "!ول او اoول
9 1ټ د !ا $ا!*)را
%ن
"$ر K
%اKم هC
> د 9 ( ،1د ا!*)را %ادار 1ر $eد 9 1 +2د n
Kد *2
tو
$
ا
%ر
ټ ور 24.1aد دو وړ د 9 +د }? 7د $7ر ا
%د وزا
د
وړ +ا!tد 1د _ , 1
$ر
+رو ا "$ه Cم
$ل 1
Iد 1$9 .+
رن د *2
tو
ان ا?س و 9 1aد ا!*)را+a, *( P %
%ا?! Hد ،1ا"9 !$رو د 1دو +اړا<! .I $6% 2"89 +$اj $ل دئ 9د
ر د
ا "? ( ،1
HRهD Cم 2Eرا دئ2E [8$a .را
ر! Dم (
*!B
sړo 1ون 2 9 1ه % Bه Cد »د<), «$%ر +ر
ټ ورaا1
25.Iد ز $او هز
و" او د ! $د ه
$ادو
د 9 j 123 7د ا!*)را %او ا"!$
ادارو ر K
%اKم ،1
$د
Q
1ع 12د ه2$و ,ر +زړ
+ر 1د .1د د
7
71
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
ا
+ Kړ 1ادار
!
H,< 2 1ب
%ال 123را وړ 1او د ه
$اد د" د
- $ا)!Rر % 2 %وان و ر
٣٣ ) 1او >
9 ٣د 1و!.(I H
+% ٣٣ټ:
د ا) او ارا) ادارو د /#ب ر ا
ات
ا[ ـ د (ز د ن ل:
٣٠د
د ه Bادارو ر 2 Kد 2
$و
1a7و ،1ه2
$ 2 1
Bو
(*
ه2ا nوا* ،ه2اراز ه O 2 1
Bو Kرو
9 !$
Bد ادار 1د"
د ه 1
Bر
+ن 3 ،1س ر.1a 1
} د
١ـ ه Bادار $ 2 +و ،1او ه 2 Bد ه $ ،2
$ F$زن رأ 1ور
Kد
Oد *! d"$ "% ،وړ
H3و .
٢ـ ه Bادار 1 h +ه Bا ،
`!Rد ه
Bن
[$t* ،ر دا 9د ن C +
ړ 1
Iاو 123 "!0
% 2 ،1
HRو .?$ :"$9د ا!*)را %او ا !"$ادار 1ه
Kن
،ز $او هز
و"٢٠٠ ،
ب ـ د ( /د ن ل:
دوه < د ادار 1ر$e
٢ـ ) (١د ه Bادار$R 1ت د ر!" % $eول 123د 9 1د 9 $Yرو د وز <
ا >H
(٢) .1G$ر $eد ه Bادار 1د >
9رو ?Sل دئ او دا د ه Bد +2د 9 +د% e? 123 7
و:1a
ه Bادار +د ه F$ډول 1G$ O %
6دا 9د ه Bد ر, nرQ +ور 1وHk
Iه Bادار +ه F$ډول
6ت okو 1دا 9د > ` 2د - n* "-م
د _ 1
$او okو
,ر +او د "-دو, $رQ +ور 1و.1
)ب( ه Bادار +د
2د Oد <
, % 12ر +ه F$ا2ام 3س ر.1
1
:"$9د ا" !$ادار
1ن ،١٩٨٩ $! ،دوه <
د ن د K
%در Cډول$ K* 9 ( ،ن
Iل ،اxiyح »درواز +ا?$ «!?$
د 9 +د ه * Bد ه Bادار 1ر2y $eرا
Y- CDRر ر + $eاړ$! .1 K
،د ،
% $د ا" !$ادارو O ،ا!*)را %ادارو او د *ا %اړ Kر?$eن ( ،ه Cد
ر9 $رو او 9 $Yرو د وزا
وړاS? 12ل د2y 9 1 h ،1را + CDRاړK
26
و.?$
+% ٣lټ
7را yWد ارا) ادار
)(((
د ر Hد اړ '/درد5
د ا!*)را %ادار 1ر $eه ل د ه Bادار 1د ر او ا-ا %ه2y Kرا CDRاو د
$Y
9رو وز %ر
ټ وړا 1
12او د ه [% *( Bاو دواړو %ه 9و
7اړ 1د هB
ادار 1د 9رو ه Kر
ت وړا.1
12
:"$9دوه < )( ،د ١٩٩ل ا!*)را
%ن "$! ،2
72
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر
#$%
• ا!*)را
%ن 2د وزا
<
ا د وړ +ا!tدو د _ 1
$او د ه Bادارو د $
K
% 2QاKم و .1د3 1ر +د ن K
% H$x$اKم 2$اI 1
9م و
$ل .Iد ،
% $د وز >
ل ه2ا!
% 1
I HK$وړا12
Iاو ه Bا-ا K
O Y *( $eارن %د (, "a$ر +و,رل H .Iدا 9
رن * % 2
tد ا!*)را %د 2"89و
ه
6 Kت ور1a؛
• ا!*)را %ادار 2 1د O 2
$ +ر و 1a؛
• ا!*)را %ادار 2 1ا ،
`!Rد
n
Kن * 9 [$tد د
ا- #$%ن
1a7د 1او د ن
- C +ړ 1
Iاو 123 "!0
% 1
HRو .?$
73
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
F4 )HاI ' ـ د ا,D )B( )D/د در
2" د ن1 ادار% د دا د ا!*)را.1
Intelligence Service Act, Canada, R.S. 1985
+ د٢ ،2" د ن1! ادار$" او ا% ل د ا!*)را٢٠٠٢ د2" د ه.2
Intelligence and Security Services Act 2002, Netherlands, Art. 2
+ د٩ او٨ ،" او هز
و$ ز، ل ن٢٠٠ د1 ادار%! او ا!*)را$" د ا.3
Law on the Intelligence and Security Agency 2004, Bosnia and Herzegovina,
Art. 8 and 9
+د١٠ ،" او هز
و$ ز، ل ن٢٠٠ د1 ادار%! او ا!*)را$" د ا.4
Law on the Intelligence and Security Agency 2004, Bosnia and Herzegovina,
Art. 10
+ د٢٧ ،" او هز
و$ ز، ل ن٢٠٠ د1 ادار%! او ا!*)را$" د ا.5
Law on the Intelligence and Security Agency 2004, Bosnia and Herzegovina,
Art. 27.
p ١٣ ،١٩٨ ،2" د ن1! ادار$" ا% د دا د ا!*)را.6
Canadian Security Intelligence Service Act 1984, s. 13.
ز"
دRE
وزا
او د دS? ! ادارو$"
او اO
اد د$ هB ن د ه$ د !ا.7
Kو هa و$ د !ا9 ?$e
ادارو د رB د ه9 1
اړ7 *( ل وزS? 1ادار
(١)٨ ،2" د ن1 ادار% ل د ا!*)را٢٠٠١ د:1a درy ات2 ه1
I HK$ 1
>
ت6
p
Australian legislation requires the ministers responsible for ASIS [Australian
Secret and Intelligence Services], and the responsible Minister in relation to
DSD [Defence Signals Directorate, the Department of Defence], to issue written
instructions to the agency heads dealing with situations in which the agencies
produce intelligence on Australians: the Intelligence Services Act 2001, s. 8(1).
CIA % » :I <
ا "!ولn ر1
رY- د2 +
$eا-
د ا%3 ا+2P! دK د ا.8
اد$ هB د هn<" و- 1
I نxR
د س <
ا د ا%3 ا+2P! دK(* ) د ا
!$xy د1a- <
ا د$e
ر رY- د% س9 1 دور1
Bو
ال ا
د ه
h + ادارF$ هH ([87Stat.855] 1 n$
+ 12 * د ر
ټ وړا1aK د
% 9 I 13
$e
ر رY- ا،1a 1س ر3 %$R y< 9 1
.1 ور+ر, %$R y< د+ ادار+
*(
ړو ادارو
The US Executive order asserts a measure of Presidential control: ‘No agency
except the CIA (or the Armed Forces of the United States in time of war
declared by Congress or during any period covered by a report from the
President to the Congress under the War Powers Resolution [87 Stat. 855]) may
conduct any special activity unless the President determines that another agency
is more likely to achieve a particular objective.’
و !ب0ر3
د$هt د1
اa د.9
74
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
Cond÷, H. V., A Handbook of International Human Rights Terminology,
(Lincoln, NE: University of Nebraska Press, 2004), p. 111.
......و2" او1aK N] R د و !
د.10
UN GA Res. 2200 A (XXI), 21 UN GAOR Supp. (no 16.) at 52, UN Doc. A
/6316 (1966), entered into force 23 March 1976.
2P! H R N] .11UN GA RS 39/46, 39 GAOR Supp. (no 51) at197, UN
Doc. A/39/51 (1985), entered into force 26 June 1987.
y
ا
ژ"
د اa د1 د،1?ر$ R ! د و+ر, 1 د.12
:I 132"$ p !! ا7`
د%
Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Status of
Ratification of the Principal International Human Rights Treaties (as of
09.06.2004), available online at: <http://www.unhchr.ch/pdf/report.pdf<
:p !! ا123 7 د،p ٩ ،KP ارو1 د،وتg ،$! ،2" .13
Ireland v. United Kingdom, Judgement, European Court of Human Rights, p. 96,
available at: <http://hudoc.echr.coe.int/Hudoc1doc/HEJUD/sift/91.txt.<
:1
د د-
!! او ا1
I پ9 1
I راتH> د وزا
<
ا7 د.14
These rules made by the ministers have been published and are available online
at
>
http://www.asis.gov.au/rules_to_privacy.html.<
$ 9 E اB ه:+ د٨ ر د ا نB د،
% د، دو.15
.I
`% د رن <
ا2 1ت و$y
`<
Note, for example, Art.85 of the Constitution of Bulgaria which requires
parliamentary approval for treaties with military or political implications.
.... I ! و1" دK$ 7 د.16
See Richelson, J., Ball, D., The Ties That Bind, (London: Allen & Unwin,
.(1990
$xR
را اI د ارو دK ه1 د )رز2Q ورم% د.17
EU Council Declaration on Combating Terrorism, Brussels, 25 March 2004, p.
13. Available online at: <http://www.delrus.cec.eu.int/en/news_561.htm<
$xR ا+o دP%
او د ارو د ا%3 ا+2P! دK ه1 د )رز2Q ورم% د.18
US-EU Declaration on Combating Terrorism, Signed in Shannon, Ireland in
June2004, available online at:
<http://www.whitehouse.gov/news/releases/2004/06/20040626-5.html<
1 دK* :1
CK + د،I H! و1 او هز
و" ن د$
د ز% $ د.19
1a H$ 6 + ادارو%! او ا!*)را$"
اد ا$ هH د+ ادار%
اد ا!*)را$ هB د ه9
n دوY د9 1 دK* 1 د+$ ) 1a و+aK B د ه+
$eا- ا2 ،
2 + رو وز9 $Y د،1G$ 6 + ?" Y H م،
ا
زa ،ارن
.1a ور$%)< *( E >
دا ډول ا% !$ % ا!*)را9 1 +2 د$eا- ا.(I و+
ر
See for example Bosnia and Herzegovina law, Article 64 which requires
approval from the Chair, before the Agency enters into an arrangement with
intelligence and security services of other countries. (Additionally, the Minister
for Foreign Affairs must be consulted before an arrangement is entered with an
Institution of a foreign State, an international organisation of states or an
75
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
institution thereof). The Chair is obliged to inform the Intelligence Committee of
all such arrangements.
:I H! و$?t% !$ د1 د1 دK
ا
هa $ اوK د.20
See: the Human Rights Committee interpretation of the International Covenant
on Civil and Political Rights: ICCPR General comment 20, para. 12, 10 March
1992, supra, note 188; Guideline 16 of the UN Guidelines on the Role of
Prosecutors (Adopted by the Eighth United Nations Congress on the Prevention
of Crime and the Treatment of Offenders, Havana, Cuba, September 1990).
? او رو- 2 H7 F$ ه1a- د:1 د7 دا را+ د٩٩ "
ا د "
ر$- د.21
"
ا$- د.1a!اف وR
رن دئ ا% 1 1 د9 م- B ه9 I
ل$ و123 رE % P
B
او د هB (
ه% I
ل$ و123 رE 2 #< 123 "% % :+ د٣١ د (
رم "
ر
؛I راوړل% س3
ت6 *( اړخC در1ر3 "%
دK< او دا رو ا
(* د1وK, ،
و2"89 ? ا$7 ،
$$ ،وa ر
؛I ! و+ د١٢ 1 د+ر,
*2" s$
% ،Hy ا٢٧ ؛+( د٧) ٩ 1aK د روم دK هKP "-
اa د
ارنy د و !
د ا+ر, "%
دK< د
Article 99 of the Third Geneva Convention stipulates: ‘No moral or physical
coercion may be exerted on a prisoner of war in order to induce him to admit
himself guilty of the act of which he is accused’. Article 31 of the Fourth
Geneva Convention: ‘No physical or moral coercion shall be exercised against
protected persons, in particular to obtain information from them or from third
parties.’
See also Article 12, Declaration on the Protection of All Persons from Being
Subjected to Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or
Punishment; Article 69(7) of the Rome Statute of the International Criminal
Court; Principle 27, UN Body of Principles for the Protection of All Persons
under Any Form of Detention or Imprisonment.
.22
Lord Justice Neuberger (dissenting) in A and others v Secretary of State for the
Home Department, Court of Appeal (Civil Division), [2004] EWCA Civ 1123.
،!
ن2< %! او ا!*)را$" ل د ا١٩٨ د دا د: I H! 1
ود% $ د.23
دnا2 ه1
I HK$ ادارو د وز%! او ا!*)را$" د دا د ا:م واK ا7 د،p (٢)
د%2< % د ا!*)را$ !ا.I رل, و1 د% !$ a$( رو د9 !$" ا%ا!*)را
د،ل وزانS? %2< %
او ا!*)راO د$(< * د !ا٢) ٨ ل د ن د٢٠٠١
درy !ا2 ه1
I HK$ 9 1 n$xy +ع ادارEل وز او دS? 1 ز"
د ادارREد
.I 1اa ډHR ?
<
ا د$e
ادارو د رB او د ه1a
See, for instance: CSIS Act 1984, s. 6(2), requiring written instruction issued by
the Minister to the Director of CSIS to be given to the Security Intelligence
Review Committee. In Australia under the Intelligence Services Act 2001,
section 8(2), the ministers responsible for ASIS (Australian Secret and
Intelligence Services), and the responsible Minister in relation to DSD (Defence
Signals Directorate, the Department of Defence), may give written instructions
which must be observed by the agency heads.
76
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
< ١٩ ،٢٠٠١ $ !ا،2"
د ن%2< % د ا!*)را.24
Intelligence Services Act, Australia 2001, Section 19.
:1 (* و
ر1 ن د1
اد د$ هBل د هj " او هز
و$ د ز.25
روا او ار
د9 123 7 د+ ادارB ه،+ر, +% و د2
د,< ن * د7« د د
!" د0
7 روا
او ار9 B او د هn0
H,< C ه،1
(* <)و%R
Q
%ا!*)را
$Y د،$e
را رI د وزا
د،(n ر1
رY- ) ډ ا$e
ر رY- " او هز
و$
ز
دn
رY- دK?
ن او د$را2$E د،?ن$e
ر رY- ،ع وزE د د، وزn$"د ا،ر وز9
د،رو وزان9 $ د رK?
ن او د$را2$E د،نDRرا2y ن او3$! $e
ر رY
ن د$را2$E د،ن3$! B او د ه$e او هز
و" د ر ا) د ا!زو د ] ر$
ز
ن او3$! او$e
ن ر$را2$E
د ] دK< د،ن3$! B او د ه$e] د ا!زو ر
.!$ % او هز
و" د ر ا) ا!*)را$اراز د ز2ه
Note the example of Bosnia and Herzegovina from Article 6 of the new
legislation:
‘As necessary to fulfil its duties under this Law, the Agency shall keep the
following officials and bodies informed of intelligence matters in a timely
manner, both upon its own initiative and upon the request of the latter: the
Presidency of Bosnia and Herzegovina (collectively) (hereinafter: the
Presidency), the Chair of the Council of Ministers, the Minister of Foreign
Affairs, the Minister of Security, Minister of Defence, the Presidents, VicePresidents and Prime Ministers of the Federation and Republika Srpska, the
Ministers of Interior of the Federation and Republika Srpska, the Chair and
Deputy Chairs of the House of Representatives of the Parliamentary Assembly
of Bosnia and Herzegovina, the Chair and Deputy Chairs of the House of
Peoples of the Parliamentary Assembly of Bosnia and Herzegovina, the Speaker
and Deputy Speakers of the Republika Srpska National Assembly, and the Chair
and Deputy Chairs of the Federation House of Representatives, the Chair and
Deputy Chairs of the Federation House of Peoples, as well as the SecurityIntelligence Committee of the Parliamentary Assembly of Bosnia and
Herzegovina (hereinafter: Security-Intelligence Committee).
،
ن%2< % ل د ا!*)را١٩٩ د،p () ٢ ،2"
د ن%2< "$ ل د ا١٩٨٩ د.26
.p () )( او٢
Security Service Act 1989, s. 2(4); Intelligence Service Act 1994, s. 2(4), 4(4).
77
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
78
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
!#ر (B
د رDن F4
79
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
80
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
!ارZ=@ y-
)+ 5 +ر! )Dر) اړ د
د ا"
!K !$ر (ر ا د n
Kا`Pر 2$ %ا 9 ،I 1د
y 1رت
وړ +ا!tد +هو د .+ډ 1و< nرن د ن
-ړو د د "( % 12د
!$6E n
K
%ه.1
"! C
د د
ا Dم د n
Kد !$6Eه ) < F$د ا" !$او ا!*)را
!K %ر oون( د
رن _ 2$ % a%ا .I 1د رن !" او n$د دو% ?" n
n$ور
1او ه Bد
ا
% K$%اب ور
%اړو .1رن د! < 1
9 1ا" !$او ا!*)را %ز
د دو n2< nو 1او ا ن (* "%
و ،1aدا 9ه Bد y< 1ډ
2د n2< Oو( )" .1ر $
Pد ا", n$ر 12
< +
+دو 0 +و3 Kر +ا .d$د 1دا 3ر 1ا + !?$
ا دو O % nر ,< K 1G$ه Bادراو %ه .Cد ر a7و 2ا< 1a 9 I 13
ډاډ 9 I +ا !"$او ا!*)را9 %رو د <
6 *( ?$ Kل او ا!tد.1G$ +
<
$ه Cر (ر i< "$ +ات n<
-د .1ه Bدا 2$ ،9ا 9 I 1ا"
!K !$ر
a*I $ 12و 2$ ،I % $ا 9 I 1د ر a7و ا2ام +د
"$ % K< Rد ا" !$او ا!*)را %ادارو <xف ا?ت راور 1Gاو د
%رو
او
H3 Ãf
%و2$ 1 .ا #< 9 I 1او R
)iت و i7 +
*( 6Qا$
و 1aاو 0ر a7و 12د ا!*)را %او ا" !$ادارو د ر
Kد وړ +ا!Rد )
.Iد ?
%
6د ا !?$ه3 % Bر, 2"$ +ر +ه 9د ن
-ړو 4Kه
B
%د 3س ر 2$ا!$ز ،1د او ا" %$R !$ا
!"$7ب % %وان ر
.1
ا
% "$7د ا"( n$ر د n$وا
,ر +ر ور
Kاو ان ر دئ K ،ډ1
ا"$R !$ت %
% Oر
ل ? .1G$ر ( n$ a$رن %د
Iاه2و او ا"دو د وړا, 12ر +د 1ډاډ" .1
"!0
7 gEد Qور 1اارو "%
0د رن دا!*)را !$ %دa7و او د رو 2$ ]3 "$ %ا .1aه? Bن 9اارو
3 %س 3ر 1اxiyح د 1a7 Pد 1د رن د رو a7و 9اارو 3 %س
? 1دت راورو .1ه 12و
< -را Yد 9 +د اارو % Pه? Bن و>H
9 Iد رن د >
a7و ا!Rد (* < [ و.1
د
ا "
> K$%د رن <
ا د ا" !$او ا!*)را %ادار( 1ر +22 1
I H" +د.+
9 ٣ټ د ا ،Kارو او ا Eو ٧ 9ه
$ادو
ا!*)را %او ا"
< !$
12د ر (ر !$xyاو
-ړ2"( !0و .1د د
9 7ت ډ H? 1را
K
%
$ 123 ¦P % `Eل 1
Iد.1
81
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
+% ٣ټ:
Oهادو )+د (? او ر! )Dر + #ل
١ـ هاد
٢ـ د !ر) د ارuن اBرات
ا[ ـ ار,/I
د وCuو د Mu /'Uون د ه\
ادارو د > او ا"0ب !C
ب ـ +دا
د +دا د ا) او ارا) !Cو
D+د ه\ ادارو ا"0ب او
> (
"ر .+
ج ـ رو
د !ر) ارuن ز )$+ )/د ه\
ادارو > او ه
Dاراز د (*
" ( ) 45ر .+
دال ـ
د ارا) او ا) ادارو !ر،
> )- ،او /Cا) ه'Dر.
ا"0ب )L#د ل
.U
د ه\ د !ر) 5S7ن،
@ د ه\) ادار د ) %رو او د
{ :د W ! Dرت د.
هـ ـ )(I
ا@4/
و ـ (/
ز ـ <
ا/ت
د M16,M15او،) GCHQ
ادار )- ،او د ه\ ا"0ب
(
.+د" ارuن د > L#
.+
د Tارا) ادارو ارزو او
! .Cد ړړو %روا +د #+T
= .q/د ه\ ادارو > او
ا"0ب .w+ ZL#
٣ـ د!ر) د ارuن د (د)/ I
+ول 5S7
ژور ! Cاو د 5S7اIز
د +دا د ا) او ارا) !Cو
D+ر/ ، 5S7 )Dا)O
د +دا د ارا) او ا) ادارو
(د.)U + = ( I
د (د )Iد !ر) د
"ړ .
lـ د !ر) د ارuن ډول/C" ،ب ،i= ،د
!ر) د ارuن Z+T
د رDن !رو') ارuن د رDن C" ١lو
! .w+ Z+Tد ه\ ه' #ا) L#
.U
د (? #Bا++ره د !ر) د ارuن
"Cو ! Iړ Uئ او د
7راB yWا Z+T
.w+د" "Cو د ZBد
ر ړ C+د.
د (?) +ر در! )Dر) ارuن؛ C" ٧و
! ) " رI (C" )Dړ B ،Uد
رDن Bا .w+ Z+T
-D+ن د ه\ ادارو د (د- )Iد
او اIات "ر .)-
ر! )Dرو') ارuن ،د رDن C" ٩د
رDن Bا .w+ Z+Tه\ ( /د /
ا) .)U )L#
د" D+د ارا) ( BدI
!ر B ،د ه\) د 5S7
5ودو )+د ه\ ادارو ) >Dهy
ZUد.
د" D+د )< Wد )D+
ر" Z/- ) O / Hر
)-او ر 5S7 )D
.
د !ر) دواړ ( )D+د)/ I
) B( ! 5S7د.
ر! )Dرو') ارuن ،د" D+د رDن
C" ١و ! Iړ Uاو د ?DIر ر H
Bا .w+ Z+Tد" " Cد /ا) )L#
.w/
ر! )Dرو') ارuن )% C" ٩د
7راB yWا .w+ Z+T
د {+س دو !رو') )D+د ازو د #
)او ٢٠ ()uI )-اود د *) #ا
د C" ١٧ ()uIو ! د ازو د #او د
د *ا Bا .w+ Z+T
82
٥ـ د ا5ر 5S7
٦ـ د ') )
" B
ن U y )+
د
ه ،
') ') B
ز د.
هT . ،ل ه\ -+ن
)%د )D+وړا
ا5ر /( ،w+د ه\)
ZDW yو.C+
ارا) ادار اIز
)%د را'#
#DWه')D+ #
*ر و.C+
وIد .
+م ) ' >i#وIد
.
ه ،وIد .
+م ) ' >i#وIد
.
وIد
ه ،دواړو )+ D+
+م ) ' >i#وIد
.
ه ،ا)/
( )% )+ 5Cه\
ادار )U +دوو
ور Oر رټ ور+
وMOو.
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
٣ام
9ټ د ٧ 7د
ا $د ?
او" .$0 nد دو وړ د 9 +
ا!*)را %او ا" !$ادارو ر (ر +22 1
+د "$> ! ،+او )Lت و
K
د
ا 1. $د )$ $ 1$? ١٩٧٠ال د
ا $د ا!*)را %او ا"!$
ادارو د a7و
او 2"89 2Qو
"oول
I H$ل ،دا ر د د H3 1و
> 9 2$
1aد ر (ر 3 n0س ر 2.I 1ه Bورو! ا +2P! Kا! ، %3ا$
او دا ١٩٧٩او ١٩٨د ر (ر ,ر
+ا [$و> 3.Hد ا
ـ ?[ 1a
) ( ه $! ,< Cدا اxyت
١٩٨٩ %ر 1ه 1
I H$ Cؤ( H$
+ارو ١٩٨٠او +$? ١٩٩٠ا" !$او ا!*)را %ادارو د ا ,( %xy
<
2$و را 9 ( .7در ،١٩٨٨ wا ،١٩٩١ rfرو١٩٩٣ $
،ن ،١٩٩رو ،١٩٩ 1ا! ١٩٩٧ $د 7اxyت 3ر+
وا
9ل
Iل 4.د ارو
Iرا او د d2ارو اP%د د a%x *( 2 7و < 5 .a
ارو (* Yد !* 7ډ ور 1ؤ ( ،ه "$ Cا!"jو !I 1د ،1د
% $
ار [!"-او "-ا. E
83
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
Z=@ y-#J
د ر! )Dر)
د ار uوا
او اBر
aال رم دا د 9 1رن د >
ا" !$او ا!*)را %ادارو ,ر( +رو Kارن
-ړو.1
د 7ډول (ر » %د (ر و3 1
t$ر «+وا .ل دا H 9ډول (ر ه 9 !I Cور%
»د(ر ز 3ر «+وا .دا ه f +
Bد 9 +د y< 1ادار, 1ر +د (ر (
ار
رل 1
Iو .1و3 1
t$ر +د (ر ,ر +ډ 1
$! 1او K ،1د د7
* fد ا!*)راv < $x$ < %د + H 1ر 1$9 .1د (ر
ارن د »ز 3ر
- ?" «1ړ 1
Iو ،1دا <
-
iد دئ 9د ok< $Y "Oو
}? 9
% y< ،I _* +ه 12 %
6 Bو 9 1د ن 2ودو (*
Yد 1ادار
< 1ا 2"$ل 1
Iو 1او 3س %راوړل 1
Iو.1
<
د "$ *( f 7ا!"jو 1ه
-
Cد د .1د ا +2P! Kا %3د ا!زو او د "
د ا!*)را %او ا"( !$ر ,ر
-
!$ 1a +د 1د ،1ه <1a H,
$! .1 !$xyد ا!*)را %او ا"2 !$ !$ود ا د ا!*)را%
ار
د , < 1ر +د ) 1د د REا!*)را ،1a7 %د ا!*)را !$ +o %او "-
ا!*)را2< %ت د ن د2 1ودو HIد HR < (1او د n
KهKر،1
ا" !$او ا!*)را !$ %د ه Bد رو
.1
"O
% Rدو3 +ر !I 1د
9 1ن ر (ر r %ورaا1a
.I 1
3ر +دا د 9 +د ن اخ 2ودو و> I Hاو 0 9 % %R
Q
`* $د ه Bد (a$
"!0
7و H$`t% ،Iورaا .I 1د د
I 13
j f 7و 9د ! $او !ا $
ا "$و
Oو 6.دوه fدا د 9 +د $ x$د2و ه اړ<
- nYE $ړ ( ،I
9 ٣ 9ټ 2$ل ) 1G$دj 7ل ا!*)را ? %د ا Kد " د >1
I H
*( !$ا< 1
I H!?$دئ(.
Yا "2دا د 2 9 +و! 9 I Hد (ر ارن 2دا "? وI 13
9 1
د ا!*)را %$R %د %$e-ارزو و 1aاو د ه Bد
+2ا د ه Bادارو د $?$او
%R
Qر2P 1ود
9 ٣٧ ) 1Gت د 1و! .(I Hد ن رن ،Bundestag ،د (ر
ر % -ه Cد
7ر او ارزو او ه9 %$R Cرو n$xyور 1aد9 .1
د ا!*)را %ادارو د $?$ه 2` ،1G$ 1)< Kدا دئ 9ه ( Bد HRډ
1a 2"9د .1د ن د رن د (ر -د2"89 7و
اود ه Bد
(
ا (* .1 )<
% a,ه2اراز د ن د رن د (ر 2 % -د
ا!*)را %اا t$%او ه
Bر ا!*)را 9 ? %ډ ا 1ر"3 $س %راوړ ،1هK
6ت ور .I aه2اراز ړ 2 - 1د ه $`% Y Bه $%)< Kو1
7
9د ه Bادارو 2"89و
2 %ن ور
.1
84
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
}+% ٣ټ:
د رDن د !ر) ارuن ر د د
و /هاړ>?@ 0B
:B( ١٣
ا sـ > !$ 1
I Hد 23و %R
Qم % a$( ,< + $ر
:1
١ـ د ! +2Pا %3د Yا!*)را %ادارو د
% $P%ا" n$t$ 12او د 3ز $P% %ا!*)را
%
د Iاو د $?$د $ن ,ر +اKت؛
٢ـ ا!*)را % !$6E %د اړ Kدر
د
,ر +د ا-ا ( $eاو ادارو ,ر +د 2 n$xyود
او <`
n$yاو د ه 1ا!*)را %ادار 1او ( ,ر +د "?
-ړول؛
٣ـ د ا-ا < $eد ا!*)را
$D"% !$6E %ل (%د ا-ا %ا
!"$7ب( ،ر او د
ا!*)را
!$6E %اب ور
7 %ر 123و
$ل I؛ د K%ار 1ور %رو
ل ،د
ا!*)را %ادارو د ر
Kرو
H!7 $ل؛
ـ د Oاو 3 !$6E 123 Kر +ا
9ل او ه2"89 Bو 9د ه n?" Bد ړو
!$6Eه Kس %ر
ټ ور
ل 1G$؛
ـ د ن ،د " د را %او 2"89او د ا-ا $eد ه Eن CK ،را, %ر +د H26%
(% "!0
7د ا!*)را %اارو H%اxyح aا I 1او د ه %
6
Bد K0ر, +ر+
3ر +اوارول 9د ه Bد , "%ر CY +د H$و.1
ـ د ا!*)را !$6E %ه Kد " د ] د !$ 1د
-ړو
,ر"!0
7 +؛
٧ـ د ا!*)را !$6E %ه Kد " او ا!زو د ] د !$ 1o 1د
-ړو
,ر+
"!0
7؛
٨ـ د ا!*)را, !$6E %ر +د د
D" -ر1؛
:"$9د ا!*)را %ه Kد ا Kد " د > !$ 1
I Hرات
+% ٣٧ټ:
د ر! )Dر) D) 7Wن(
(١) B( C
د ا د , "%ر +د 2Eرال د د (Bundesamt für die Verfassungsschutz)!Eد
،
!$6Eد ا!*)را %2< %د (Militärischer Abschirmdienst)"%او د 2Eرال
ا!*)را (Bundesnachrichtendienst)
%2< %د !$6Eم 2E + $رال n
K
د ر (ر 123 n$xy % -د.1
دوهB( D
د 2Eرال sK n
Kدئ 9د ه Bادارو < 1a
9وا<
I H!?$ل
د !$6Eه Kاو ه2اراز د aو !$6Eه Kد ر د (ر H`t % -
6ت ور .1aد ه - Bد * "!0
7د 2Eرال n
Kد رو !$6Eه KهC
6ت ور
.1
دوه Dا[ (B
د %
6د !9د د 12د
% < 1د 2Eرال ،n
Kا)! د
y "!0
7رت
2 ،د رن د (ر % -ا-ز +ور 9 1aد ا!*)را %ادارو "2و او دو<=$
85
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
و Oاو د ه Bر
1)< + Kو +$ ،1aد 1ه Bادارو (* د , "! 2$ر+
%اKت ا .1a :"$9د 2Eرا ن د ا!*)را !$6E %د ر (ر ,ر
+ن .د ر (ر د
د ن " ،2ن ،ا١٩٧٨ H) ړ [! 1د ١٩٩٢او 2 ١٩٩٩ه I Cد ،1د دوه ا(< s
د ر (ر ارن 9د ا!*)را %$R %د ،1 n$xy "Oډ زت ا)!Rر (*
< [ دئ او 2$ا 9 I 1ه
Bر !$xyه Cورaا) I 1د ،
% $د
Iاه2و د
, !9ر +د ه Bادارو ])
رول(2$ < .ا 9 I 1د ( a$د (
ا او دا9
م ? 2 Hرن < % Kد <), $%ر +وړاok< ،I 12و
.I _* +دn 1
د رن د (ر ارن
)] % n$6E P 1
0ر .Iد د 1ر
دا د 9 +د رن د (ر د ارن او د رر a7و ok< "$ %را
< .1G$ % "$
1$9ه Bارن <
,ا او د $ن ("2و
(* < " و 9 0 ،1د هn$
B
%م %وان و ر + .1G$د 1ه Cرن او <
)] #ر +د
8 1
% 9 1ر 1ور
و 9 1د "2و
او
Iاه2و ،+ + !9ا!*)را( 12 ? %ر %
ر 2$د .+دوه i< Cدا د 9 1د (ر ارن دا ډول
%aب 2$ +ا 9 I 1ه
B
ادارو v %د
ا و
9ه 12 Bد (ر ? .1 n$Sد ( ،
% $ه Cدا
0ر د 9 1د ا!*)را K* *( %$R %د 1د رن د (ر ارن )< %
ور < ،I aدا ډول <)2$ $%ا 9 I 1د n)? %$Rد (ر د ارن د
ت * $
و.?$
د د9 ok< 1ر +دا د 9 +د رن د (ر د ارن ر
nا $?$او
%R
Q
ر2P 1ود .Iدا هR
Q
Bت د 9 1ډ 1ا "Py R +د , Oر+
ډ Gو 2Pو!
7 % +ر او ارزو 123و
$ل ( )Iه Cد د -ه Kد
,< %x$`t%ول 0د Oد , "%رg K* K* +وت و < .(1د 7ورو!
3ر9 +ر +ه Cد ر (ر ا yد2و (* ه Cډول اPاف د 1او ه Bد 12دا د :1د1
ه Kډاد 2"$ل 9د .1G$
% < > 1
?$ n
Kد %$Rد
%x$`t%ه Kد %
6در
د
(* ،%د (ر ارن 9 13
Iدا" !$او
ا!*)را %ادارو <
ا د n
Kد $?$د د ا
!"$7ب (* <) $%و
.ه2ا ?}
د %R
Qد
%ب د (ر او ه$O?" Cو "$ )%ه
$ادو
د 7د 12د
ر (ر ارن , %ر 1
Iد (1د ه Bادارو د درو 1ه2y Kق .1ر
(ر د 7ډول 0 2"9د زت ا)!Rر (* < [ و ،1دا 9ه Bد اړو 12ادار1
د 2"9ه
I "$ Kاه2و و3ړ و.1
! ]$دا P ،9د ok< n$Pد ر (ر د , fر +
! +! +د+؛ د
Pد" ( 0ر اK0 "$7ر 0 n$ < I +دا و*( ،1
Yر (ر 0د ه Bادارو
+ %$Rاز3 HR 1س ر 0 < ،1a 1د
ه Bادارو + %$Rه Kb$ر% "$!0س و.2"$ 1
د د 1
! 7د , Hر2$ +ا! t!* 9 I 1ا +
.I f 1v$%ه *( Bدا د9 +
( "$او د!Eو
-ړ x- *( P 9 Iد رن ا!ز!
ب HR
و 1aاو $د رن د (ر ارن %ر
ټ ور "$ .1aه
$ادو
د K
O Rد7
د7 12ړ +ا< ) ( ه Cه 1
Bد ا-ا $eد (ر د , H!7ر +ه CدH`E ٢٢ .1 +2
د 1و!.(I H
86
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
! Hد دا دئ 9ډ ژر Gو< nد nYE %R
Q
%$Rد رن د (ر
ارن %وړا ) I 12ه Bارن 9 %اړو +2د ه2v$ ¡`*% Bل 1
Iو،(1
دا ر 2$ا ,< 9 I 1د رن ا و د
< n
Kا و .Iدj 123 7ل ("2و 9 1
!ا $د
! 7د ( 2"$ kد.+
+% ٣٨ټ:
د رDن د !ر) ارuن د اا W )iد وړا
+ر y'5
B( ٢٩ـ د )D+د
)(١ـ د !$د 12دا د:1
ب ـ د !ا $د ا" !$ا!*)را %زن ،ASIOد !ا $د Oا!*)را ASIS
%2< %
د9 REرو د ز"
و DSD n2اړ +د
Q
1ع د ارزو ,ر +د د23 7و ? "$S
<
ا د % !$ 1وړا:I 12
١ـ ?Sل وز
٢ـ د رن د - 1د 1aK
:"$9د ا!*)را %2< %د ٢٠٠١ل د ن "! ،2ا< ٢٩ $
"O 32اjا ه Bو< 9 1G$ nد ه Bادارو 2"89و +a*Iا و .1دا n
3 % %
6س در
دل ! ا د n
K K ،1او ه Bادار
7 1اړ 1دا و9 $0
+ HهKر 1$9 < .1 1د (ر ارن د دا *( "Oډ +ډ +و ،1aد ه Bد
<)و ا%و در a !7 2ا ،I 1دا % %
6 9د 3 a,س ر2$و ډاډ ور.I a
د 2Pودوا<!$راj H %ل 9 I 13د رو 1د ر ا!*)را( %ر !$
و
ر .1د 1a7 9 !$ 7د رن ا!ز 1د < 1د رن <
ا > 1G$ Hد1 +2
"O 9و 9 1aا!*)را %ادارو < 2"89 H,د ن n$او
1ق اRت
9 ٣٩ ) 1aټ د 1و! .(I Hد د 7ا<!$را %د" د !$ 7د ه اړ<$و
"O
9 1 !$xyد رو > 1ا!*)را %ادارو .I 13
"Oد( 7ر 9د "O
ا 12 Hyو3ړ +د2$ +ا [ 9 I 1د ( %$Rر %ه Cا<
< ،Iا د
%$Rد .+D n$
+% ٣٩ټ:
د ن وا )D+او (* 45د ر! )Dر) :#ل رو
دوه B( Dـ د !ر) :B
١ـ د وx< 1aف د هډول R $7د ¡$*% HR 3او _ 1
$او ډاډ 2"$ل د 1هK
9ا ? `*I *( %Kد 2ا< ,ر +ر ا< ،1G$ H!?$ه2 Bودو (*
ز %و
9 1aن > د 1او Iا ¤ا-ز +ور
،1
٢ـ ډاډ" د 1ه3 9 Kر +ا
9ل !$6E 1
Iاو? ژو% % 2وان ر
،1
٣ـ ډاد" د 1ه3 9 Kر +ا
9ل !$6E 1
Iد ن د اKم
9ټ د.1
:"$9د ا!*)را( %ر ه Kد ن " ،2د (ر او ا"2< n$ت)E ،2" ٧ ،ور٣1و
١٩٩ل ،رو1
87
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر
#$%
•
•
•
•
•
•
د ا<!$را %ا2 Eود :د >
(
او 9 REروا
oون >
ا!*)را 2 "
> %د
رن د ( ( +رو Kار
( %ر 123و1؛
د ا<!$را
R %د2 1ود :د رن د (ر د ارن ا<!$رات 2$ا123 9 I 1
?
ر a% 1و:1
ا sـ ،n$ب ـ
Oر
%ب ،ج ـ ا
!"$7ب ،دال ـ د د د اړو2و + a%
ن ،هـ ـ /?$د ا!*)را %2< %ادار 1اړ<
؛
>
د 2 < 7د رن د (ر د ارن د دو nد رو ار"
123 Ä0
%
و ،1د
% $د (ر دR ،!Eم .KP ،K
Oد ار
د sRg%او
2%ا< 2 * HوI $؛
د ر ارن ا<!$رات K0 2ر +او (" 2و1؛
د ر (ر ,ر !0او ر
>
:2ا sـ <
,ر ،Iب ـ رن ¦P %
123و
$ل ،Iج ـ د د }? 1م 9 + $ه Bد
< n
Kا او د
ا!*)را %ادارو <
ا 2 ،1G$د ه( Bر و،I
" Nاو وا 9 wد ر (ر د ارن ا<!$ر
دل 2 1G$د
ه
+ !$xy Bن و.1
88
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
UړZ=@ y
د ر! )Dر) د ارuن Iړ>
د ر د (ر ار
9ا<
ا<!$را [ < * %د 2 1د رن <
ا و>H
Iاو *!2
tو
(* ا!ز!
ب و n$
(% 1aاو د ا د <و 2د 6- 1
%ا)!Rر (* < [ و ( .1ه 1$9 CاKن و 1د ه Bار
1a7اړو2و
?
[ < *( ¡`*% Eو ) 1د
% $وزار %د <
<،( n2
ز
Y +D Gدا د 9 +ه K 1
Bو 1aو K ،1د (ر د ارن او د ا!*)را %او
ا" !$ادارو 2 "$ %د
!$ن K0 0ر ( % 0 +د (ر د ا
!"$7ب ډاډ 3س %را.I
ا)! د < 1ا! د
ا $ډ
-
1
! 1د 1د 1ـ د ه *( - Bد
(ر ار
د *
ا $ا !"$ادارو د a7و !Iوا .دا 9د *
ا $دو!
ا" !$ادارو
د ?!)2و رژ
r %در
د ،ده 1
Bد a7و !Iوا د (ر و R
ا!Rد ژو
7
.1ر +د 9 +د ه * Bو ،I $ا)! د اKن
yرت 3رو.
ه 12ډول ،د ر د ا
!"$7ب ,ر +
+ر ( % 2 !$ر 123ادارو +د ا!Rد
وړ اړ " < *( Kو.1د دا اړ Kدر
دل د 1و"2و 9 1د ر د ا
!"$7ب ,ر+
د
- !$ "9
1ړول
7ر +د ) 1ا)! دا ا Hyم (* و
7ر
ل 9 Iه Bد
*!2
tو
1a7ا!ز!
ب و.(1
( 9د ا!*)را %او ا" !$ادارو (ر د و< nاو "$ ،1
"!0
7 ¡`*%ر
9 $ C$`%رن (*
- !$ Yړ 9 1a 1د ه 1a7 Bد رن ا!ز 1
او < ،د رن <
ا و> I Hاو رن %ر
ټ ور :xj ) 1aرو ،1دا] Y"$د1
8
اxyت[(.
د (ر د ارن د a7و >
Hه
$اد (*
H %ر "$ .1 $
% 1ه
$ادو
ه 1
Bد
n
Kد <
ا > xj ) 1G$ Hا?!ن ،ا)! د s* n
Kاړخ +
ر *( 1ورو!(
"$ ، 9رو د ه 1a7 1
Bد ا-ا
< $eا ل < 1G$رن
ه! xj ) > 1
Bا
"$ < 10( $رو ه
$ادو
د 7د +2درن 7ړ +د+
) xjن 11او رو.(12 1
" +oدا 9د a7و د >
Qع ا" "O !$او
$t`%رa% 1ل 1
Iد H`E ١٧) +د 1و!H
1$9 :(Iا-ا $eد >
? n$Sاو د (ر ا`Pر ا<!$ر و 0 ، 1ډ زت
د ه
ا?س و.1a
د (ر د ارن ر $eد ه Bره) 1او د
( HRا .1 r CY H%د ر
!$م ،+ $د رن *! 1$9 .1 $
% *( H !?$ sد (ر د
ارن ر nد n
Kد * sاړخ د 7 1a7ړ +و 1او د وا[ او *2
sو
<
ا +oره) ،I 1د ه n$
Bډ زت $وړ 1دئ.
89
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
+% l٠ت:
د !ر) د ار uد "Cو :+Tد اړ د د" هادو د وZ+
:)U
Dن:
(
ر < ) (١ـ د رن د ه 1دور H$ 1د ن رن <a7 ,و (* د ر
(ر د .> 1a7 -؛ (٣) .....ه? Bن 9د را $eا njو! د ه - Bد
.1G$ H>
% 1a7
:"$9د ن د ر[ (ر د -د ن " ١٩٧٨ H26% ،2ل )(PKGRG
(:
(٢) ١٠ـ دa7 Y + !$ 7و (*
-ړ :1Gا sـ د Rم ] )او? (-او د 3رد
] ) ا
a7 (-و ( ،dب ـ د a7و ه 2 F$وز و1؛ ) (٣د 1a7 !$د
_* n
Kاړخ
+ر *( 1ورو! د 2yرا
< CDRا >.(...) 1G$ H
:"$9د ا!*)را %2< %د ن "١٩٩ ،2
ه
:
د (ر !$و 9 2"$د ه Bد ر ډ 1
I "% +و ،+ه 7و +aK 9 +و 9 +
Iد
رن د ه ډ ا!ز 2 1ه ( !$ Bو.1
:"$9د ٢٠٠٣ل !I$ aد !$6Eه Kد ا" !$او ا!*)را!$ %
ر
ټ ،د رن دوه) ] Cا
،(-د ٢٠٠ % ٢٠٠٣ل ر+$I ٢٩٢٢ ،+op
7 1
- ١،٣ن ٢٠٠
ار:,/I
د رن د دو ١ !$ -ر "% ٧ 1 1a7د او? -او ٧د ا
<
ا > ،1G$ Hد ه !$ Bر $eاو دو3$! +ن او " د !$د < ,رأ1ور
* > ،1G$ Hا)! د دوو
,ر 9 ( ،+د رن د دواړو $" % -
دورا %
%ر
ل (...) 1G$د ه !$ Bد a7و د >
,ر +د 1aKد
*?E
)و!
( او د a7و د
, 0ر ،!I f y< +دا 9ه 1
Bد < ,اړو2و
2و
<
ا د ور را
% y< ،I _* + $eد
2د ر
< $eا .د رن ه
9 I 13
1a7د ه.I 1a7 !$ B
:"$9د ار [!"-د :
" 1a$ 1د ا!*)ا( C!?$ %ر :
?Estevz.E.Born,H.; Johnson,L Leigh.I.(eds).Who’s Waching the Spies
Establishing Intelligence Service Accountablity, (Dulles, VA: Potamac,
)Books,Inc, 2005
ه{:
) %3 > (...د !$ر $eد n
Kد * sاړخ (* و.1
١٩٩ CXXV2" 1a
،< ١ :"$9د ا" n$د < %2ه ،Kه".1
ر $eد رن د < ,د
< !$ا 2و> I Hد
< n
Kا .د 1ډول 2"89
+د n)? !$ا!Rد ر ه Cز2$ 9 1G$%ا I 1د <
,ا wارن
%و2v$ل .I
دا 9ه و 2د د 1 !$ 1د n
Kد 7 1ړ +و ،1دا ا ه
y Bرت
90
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د
9 +رو !$ه Cد 2"9د h$)i%وړ 1و .1دا %3ه
7 Cر +دا د 9 +د
!$ر $eد رن a7و < ,د
< !$ا و> I Hاو ه Bد رن 0
< !$
13
د 7د7 +2ړ +وا<.
7ر2"89 +
•
•
•
•
•
•
ر ار
K0 2ر
% +د رن `%ف و1؛
رن 2د ه !$ Bد a7و د >
او
7 n$S? 0ړ +و 9 1د رن
ا!ز!
ب د (ر د1 +2؛
رن >
ل
2و 2د (ر !$ا!ز 1و ،1ا)! د ه
2د <H,
14
!!7 $ب 8؛
د (ر ار
2د n
Kوزان
!a7ب و ) 1ه 9 1a7 Bد n
K
"$د +2ا< ه 2 1
Bد (ر ار
(* ا! t6و % ،(1aد 1د
ه Bار
<
,ا!
ب 123 "!0
%را [$R 15.دا ?} د ا" !$او ا!*)را%
ادارو د *
اa7 $و < ه Cد h$)i%وړ د+؛
د 2 1a7 !$د رن C + "!0
7د < H,م ` [ < *( n$Sو،1
دا 9د n
Kد ر
< $eا؛
د !$ر 2 $eرن < ,د
< !$ا 2و> ،I Hد
< n
Kا.
91
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
اوZ=@ y-
د !ر) د ارuن L#او =i
"Oه Bو د 9 +ه Bد و D" `*I 1aاو 6% $ت %ارزو
$ 123ل 9 1G$ه Bد ا" !$م ,ر " +دئ .دا 9د !$ 1
ر "O % 1a7او 123 $t`%و
$ل
!KE $x$ ، Iرو
ر 1اړ.1 +
1$9د >
و د 3 n
Kس و ،1او >
(* *
K
ډول $7ر 3 "Oر +ا 1G$ 9او ه? Bن 9د ا", n$ر 1G$ Hk i< +
اKن (* ډK0 1$ +ر
9 1ړ م %د 1و> [$R .I Hو< nد !$د12
او !$xyد $t`% "Oد Qورت
¦Pر a% 1د .+ه 9 !$ +
Bد +2
د
¦P ?$ر2P 1ود +د +او د
Iاه2و د وړا, 12ر +د اgر n$xy
(* <" و 1او د ا!*)را %$R %ه %
6 Kاو د *( "$9 %
6
<) +و ،1ه Bهو % "Oاړ.1 $%
د < 1ا)! د ه
$ادو
د ا ا $
% "$ % "$ه 9 %$9 .1 r Cا
ن د ا" n$او ا!*)را %د وز د ا
د s* "Oو
7 ،1ر +د 9 +د (ر ,ر +د
ر a7و ا hد 123 "O % 1و
$ل .I
<
ا !$ 9 ،ا<
د2و او " < *( !$xyو ،1ډ Y +د9 +
د(ر د ارن 3 % %
6 1a7س ر 2$و 1$9 .1د (ر د ارن 1a7
% %
6د 3س ر2$و ,ر +د ور وړ و ) 1د 9 %$9 ،
% $د ړ ړ1
ا, $t`% !"$ر (1G$ "!0
7 +د (ر و .1G$ k +a,ه 12و
"$ -
ر
) Kرو (1دا ن
-ړ 9 1aد ه * 1
Bد ا!*)را( %ر ,ر+
? sSن ا-ز2$ +ا > 32 9 1ه 9 % %
6 Bد (ر د ارن د د 12د
, +%رQ +ور 1د3 ،1س ر 2$و.1
+% l١ټ:
ارا (
د رو د ر! )Dرو') i= )D+
ه? Bن 9ر (رو % !$ Kا!* ،1G$د رو 1د 3س
I #$و a%و
*
* Kد 9 1د ه
$ا د
Oر 1اړو3 % %
6 2س ر 2$و .I $t`% 2 ،1
>
(* ورو! د $t`%د ا
* ور %ا-ز +ور
9 1G$د3 % %
6 7س
اوږد .1a
:"$9د ا!*)را( %ر ,ر3 +ر
0و ،د ا) nاو ا"2< n$ت ،رو1a
،١٩٩ ،1
< ٢ ،راف:
د ر (ر د ارن د a7و +a*I +
$t`%ا
Q
+ع د .+د "!0
% $دا د9 +
(
2 wد S? $t`%ل و1؟ د (رو $t`% Kد ه
< ? Bا 9د (ر ?،1 n$S
92
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
K0ر +د 9 +د اړو2و اړ<
"$د ا<!xف ( ، H3ه Cدا 8 1
%د
*" 1
$وړ د.1
د 9 + 2 1د, "Oر$6 +ر 0ه? Bن 1G$ KE 9د ا" !$او ا!*)را%
ادارو د"0ن د
7 ،1
$t`% 1ر +د 9 +د , "Oر +د $6 Rرو
3ر 1و .Iد
ا
د , "Oر$6 +ر او 3ر9 +ر 2 +ډ 0 +رو "$> ،0او د
ا!" #$%ول +
ن و .1د دو وړ د 9 +ډو ه
$ادو
د د 7ډول
¼! "Oا ,ر "!0ا
او ر .1 k %د
7 0 %3 1ر +و 9 1ډ ا!Dر و ا?! I Hاو د (ر د
ارن >
%دوام ورaا
9 ٢ ) I 1ټ د 1و!.(I H
+% l٢ټ:
د (ز او هزuو /د رC" )Dو د ا) = )iد ردو ر
#$%
) 1$9 (....ا" !$ادار +د (ر د ارن د ل 1a7 1
Iا" $t`% !$و " ،د
ر 9 I 13
- 1op
7 Rا" !$ادار *( 1د
7 $ Hر ,ر+
"!0
7و ،1aا)! دI 1ط K
N 9د $و 1$9 .1ا" !$ادار$ +ه Cد
ل 1a7 1
Iا" $t`% !$رد n$xy H,< 9 I 13
- ،1a +هB
1a
`%او w
( Hو
.1
:"$9د ز $او هز
و" د ا!*)را %او ا" !$ادار 1ه Kد ن ١٨د٢٠٠ ،+
7ر +د 9 +د !$د a7و د ا $t`% hر %
%ور ،1G$د $7ر و
3ر .1د 7ډول 2"9د رن د اړو2و a7و < ) ه? Bن 9ورو!
$ه9 1G$
د ه 1
Bد ا
1
I "Oد
7 (+ر +د +او د ه 1
Bو د , H$ر +ا-ز +ور
9 1د هB
* *2$ H2 1 C$`% sا.I 1
د < Kد ا
د , "Oر2"89 +و د ډو !
"
?
او "
* $Iل K ،1G$
د 2Rل او ا`ف "? nو3ړ ،2"89ا" n$او د ? `*Iد 2 "$ "%
اopول و .I H%ا
7 3
yر +د 9 +د رن د a7و د ا
د , "Oر +ه3 Bرو 9رو (*
ر وا< 9 I H!?$د دو! 9روا
ا<!$ر د ( % 1ه 1
Bد رن او K< Rد
R
Q
¦Pت و .
درن د (ر د ارن د a7و ا
2 hا ه Bو< 123 "O % nو
$ل 9 Iه1
B
د <2 !$xy ,ودو ?
ا!*)را
%ادو او ا"د +ر و9 %$9 .1
! "Oو 2 1ه Bر %
%ور :1G$ر )< 2 1a7و 9 1د ه 1
Bد
ا
،1G$ "Oد$6 9 < 1رو
او 3رو 9رو (* 9ر ا<1G$ H!?$
,< 2رa +ا .I 1د 2 ¼! "Oد اړو 2ارن) دا `*I 9 + f 1
? 12
< Hو (I H%او د رن د اړو 1a7 2ا<!$ر
$دل .Iه2اراز دا
اKت ه
-
2 Cد و 9 1د ¼! "Oد <
,ا wارن وړا 123 "!0
% 12و
$ل .I
93
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر
#$%
• ر
2 1a7ا ه Bو< 123 "O % nو
$ل 9 Iد(ر !$ااt$%
?
ا"دو او ادو +ر و1؛
• 9د ر a7و ا" $t`% !$د ا!*)را %او ا" !$ادارو <
ا و "2 ،I H
ه3 Bر9 1ر 1و 9 I 2"$را
+ 1a*I 1
I % "$ن 2"9 C +
و 1aاو < H,ورو! !¼ رن او د ه Bر % nوړا.1a 12
• د $6 "Oرو 2روR ،0م "$> ،او
)gط و ( % 1د
ا, "! K$%ر +ډاډ
3س .I %
94
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
اZ=@ y-#
د #او ادو د س راوړ)
ر ر5S7 )D
n
Kاو ا!*)را *( %2< %د %
6او ا"دو د 3س %راوړ ,ر +رن او $
<
% yد (ر ارن $وړو % !$xyاړ .1 $%د 2 !$xyودو 9د (ر
ارن د ا!*)را %
6 %د 3س %راوړ
,ر +ور %اړ 1 $%د اړو2و %
6ډول
ر 1اړ .1 +د (ر ارن ا د $?$د
-ړو
د7 +2ړ % K 1 +ز%
8د ه Bد2و [ د ،n$
%R
Qا
!"$7ب او % 1درو % 1ا<،1G$
ه 12و -ه Bد د 7د2و د , +%ر 2 +ر [ < *( %
6 "$!0و.1
ه Bارن ا< I "$R 9 I 13ه2ا
(*
6ت او ("2و 3س %
راوړ K ،1ا"دو %د 3س اوږدو
K0ر 17.1 h +ه Bد 1و -ه Cد Qور1
%
6د 3س %راوړ ,ر3 +س اوږدو 9 Iور,رل n$S? 1
Iو% -
.1a +
+% l٣ټ:
د #ت د س راوړ) ر د ار ,/Iد 5 )D+ Mu
٣٢د:
) !$ +oدا!*)را %2< %او !$6Eد (ر ,ر (+د < H,ن ه Kد (ر او "O
,ر .1 n$xy a, +د * "!0
7او د ١د
I > 1و ا ،C + Kد
ا!*)را C!?$ %ادار +ه
6 Bت او ا"د
9 1
!9ړ !$ 1د ه, Bر"!0
7 +
1aد :"$9.+د ا!*)را
%ن ٣٢د ، ٢٢٠ +$I ، +ل ٢٠٠١
د (ر د ار
$
% rو د *! tه
$ادو
د ا ن Dد ه 1
B
$
% !$xyوا ("2و "$ .1ه
$ادو
K ،ا +2P! Kا CK ، %3دا دئ 9
ا-ا +
$eد 9 1 +2د (ر ارن )< %ور.1a
+% llټ:
د ارا) @ ه'{+ #س (* Cاو Iر uد
Bور )+د
١ـ
Y-ر ر 9 1
nQ $eد ا +2P! Kا %3د ا!*)را !$6E %ه Kد
ا!*)را %د (ر % !$و< nو< )< nورaا 9 I 1ه Bد وړا2و" وړ
9 ( ،
!$6Eد ن د د < RE H`E 1ه 1
I "!0
7 Cد HI ،+د(...) 1
)ب( د $7ا!*)را !$6E %اړ +ر
>
Y- .ر ر 9 1
nQ $eد ه $7
n$6Eه H,< Kو< nا!*)را )< % !$ %ور
ل 1G$او ه2ا راز د د $7 7
!$6Eاړ +ه ډول ا xyا2ام x 9ن 1
Iاو 1
I Rد ه Bه KهC
6ت ور
ل .1G$
:"$9د ! +2Pا
%3ن
"R ٠ ،ان(a) < ١٣ ،
95
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
+$د ،1د س د (ر ا
Y- ،C + Kر ر $eد ا!*)را !$ %
)< *( !$6E Oو H`E ١١ ) 1د 1و! .(I Hد
9 123 7ټ د 1اړ +ا-ا 1
$eد12
.1
$
+% lټ:
د ا < '/ا /د {+س ارا) D+د #DW Lرټ
) (...ب ـ ارا) D+رټ
د ?
ا!*)را
"$9 %ر 1د اړو2و 2okو وړ ا %Rxfد "%د ن C +د
%
6د !9او د رو ?
ا!
%R
Q
1"jر 1د اړو2و !
دو
%
6
او
اړ +د 1ا!*)را %ادار 1ر $eاو د ا Kد n
Kد >
(
،ادارو او
"? Oر?$eن 3 n$6E 9س ،1د 123 7د7 12ړ +د:1
١ـ >
n$S? 9 *( !$6E Oد ا Kد n
Kد ( 1ادار7 1ړ+
و- ،1ر
% 1د ا!*)را)< !$ %ول ،ه2ا راز + !$6E 1$9هC
*_ 1
Iو
2د ه )< BورaاI 1؛
٢ـ ا!*)را % !$ %او د ه "!0
7 Bد %$R Oه Kد %
6او ا"دو 9د
ا Kد 1ادار ( 1ا<!$ر د
!9 1ل.
) (cد ر
ت ور
و<n؛ !]
3 %س ر2$
١ـ
Y-ر ر 9 1
nQ $eد 3س %را
I 7اه2و * 1
Iاو د ن د د < 1د )(a
د H,< ،* -و< nژر%ژر
D" ، +ر *( 1ورو! او (* *K
ا!*)را)< % !$ %ور
ل ،1G$دا 9د ٢او ٣راا EاKم ه Bا!"j
و
.1
:"$9د ا +2P! Kا
%3ن
"R ١٠ ،ان(b) ١٣ ،
د ?
ا"دو د ر
ټ ور
ه Kد +2P! .1 $
% *( H 2"89 !?$ا
%3
د <)
n$S? $%ا د (ر ارن Kا-ا
$eر 1ه Cاړ! < .1 +ا $
ر !$د اا %
6 ? t$%د !0
7ا-ز 1 +او د ه Bد okو
؛ 18د ا"دو
د 3س %راوړ
,ر +ه !$ Bد ا!*)را %ادار 1ر $eد ه Bد a7و (* I "!0
7
،13وزان 13د دا ډول ا"دو د ور nt* 1aو 19 .1aد ا"دو د ور 1aد و!
$ n$xyډ د . H3 1a*Iه 9 ( Bد اه n$وړ د ،1دا د 9 1د
%
6د 3س %راوړ 2 !$xyد ر (ر د ارن وا wاو ا<!$ر
+ن
و.1
"$ه
$ادو
(" 1a +2د 9 +د (ر ارن 1 hد دواړو ادارو ر
ه
او ه2اراز
a$( )
"
> 2ن او
،
?Sه"!
او دا رو( (*
6ت 3س %راوړ ،1د1
ر +رن %R
Q
9 I 13د n
Kد در s!* ،+$او H2
Dو را>
ل .1aد 7ډول اKم ه Bو<
nر ه$ Cوړ 9 1G$ 1د (ر ارن د Iه2ا
د
اgر n$xyو 1او د ? n?" Cه *( Bاار وا<.
96
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
}+% lټ:
" / )'5ادارو ! (? +ر ه *ر )0+ارګ(
9د 1ر "!ول د < "!0
7 %
6 yو ،1aد ر "!ول !$د
ا!*)را %ادار 1ر
+ $eر *( 1ورو! دو +در راI 13
+ $e
9ر *( +د ! .I O
١ :"$9د،() +
Loi du 15 juin portant organisation du Servixe de
<
ډ 1و< nد ډو ه
$ادو
د (ر ار
ه (% 1د $7ر ?
%
6او ا"دو و 1aا"
n$ر 1اړ +وok ،1ول " .1a Nد (ر د ارن د
a7و د ه Bد !"2و
ر
< Kا د ok $7و
اړ K
N" 2"( +اKم
-د د .1د $7 %
6ر okو ا % % Oوان ر
K ،1ه Bا!Rد %
Qوه 9د(ر د ارن او ا!*)را %ادار "$ % 1د 1ا "$7اړ
% K
Qور 1د.+
دا 8 1
%د ن
Q
+ع او 8 1
%د (ر ارن ر 1اړ 9 1 +د
O
%
6ه Kا!$ط او (* روا< ) د ! +2Pا 20 %3او د رو j21 1د1
و!(.I H
7ر2"89 +
•
•
•
•
•
•
د (ر ارن 2د !" ,ر !$xy +و1؛
د (ر د ارن > 2 1a7ه 9 % %
6 Bد < ,د, + % 12ر +ور%
اړ ،1 $%زاد3
% +س اوږد aاI 1؛
د (ر ارن 2د Iه2ا
د اgر او ه *( Bد ? Cور
+د $ن د ا<
!?$
,ر n$xy +و1؛
9 %د (ر ارن ر 1اړ ،?$ +ا-ا 2 $eد (ر ارن د ?
a )< *( $YاI 1؛
د (ر ارن
% $7 2د %
6د okو
_
" 1
$
وا<؛
ه 9 +a*I Bد %
6د 3س %راوړ
د ا!*)را %ادارو او د(ر د ارن %
2$ "$ا 2 1G$د + H$P%رن %وړا.I 12
97
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
Z=@ y-
رDن رت ور+
د ر !$ر
>
د ه Y Bو
*( -د 9 1د ر (ر ?)R nم
ا!Rد $وړ "$ .1
1ه
$ادو
ه
> !$ Bل رن د a*Iو د , Hر1
+
2
$x$ 9 %و
(*
-ړ 1
I +و 1او د ه H,< !$ Bر % % n<,و
(* ر
ټ ور
"$ .1رو ه
$ادو
2"9دا دئ 9 I 13
#< 9
رن
> %ل وړا 1
I 12ر
>
9د 2" Rو
$I *( -ل 1G$و
.
<
د ا" n$د , "%ر2 "$ ،+ود > 2 ( 9 1
I Hد % $%)< K< Rوړا I 12او
( و + .Iد 1ه 1$9 Cد (ر ,< !$د < 1د 1aKوا*( w
<" و ،1د (ر C!?$ا)!Rر 0و 1دa7و
اښ
-د دh 9 1
a 0ا.I 1
د رن د (ر 2 !$د ن * د +2و +G%G 9 1ل Hد < ,ا-ا
%
ه Kر
ټ ور
9 ٧) 1aټ د 1و! n$ .(I Hد ر
ت ور
و< nاو
(
ا ? 2 n$Sد 1ر 7 ,< !$ړ +و 1او دا C$`%ه ,< Cو
9 ?$
ر
ټ
,<
% Rر
7 . Iر +دا د 9 +د (ر ارن < H,ر
ټ د n
K
3ر ²$ K 1رن %وړا K ،1a 12دا ر » د ر ,< !$وا"« .1
!L
ه2ا راز 0د K* K* 9 +د ورو! ر
ت % n
K *? +ورaا (% I 1هB
وaا I 1د ه Bد <2,و وړا H,< 12در رو 9 .1a 0د ر
ت ور
د 3 n
Kر % 1ر ،1G$وزان 2د ن * د +2و > 9 1و< n
رن %ر
ټ وړا.1a 12
+% l٧ټ:
د !ر) د ! @ )D+د رDن او اIاB Hول ) )(I
ا@(4/
١ـ ه2$ H> 9 1 n$tK !$ Bو (* ورو! د " !I$ dاو $د ه ل د رچ
*( ٣١ورو! د دو
!I$د +د < H,ل !$6Eه Kر
ټ ور+$ .1a
د3 1س %را2" 7و او
Iاه 2او <, ,ر "!0ه Cرن %وړا 1a 12او د <H,
ر
ټ *? +د
Y-ر ر $eاو tSوزا
%و,ر.1
٢ـ د رن
Y-ر ر $eاو د sSوز "!0
7د (ر !$د
Q
1ع هK
د < ,ا-ا *( %ر
ټ 1
!9او د ه *? +
Bد رن
Y- ،ر ر $eاو د اړو 2وز
ا<!$ر Gد.1
:"$9د ا!*)را %2< %د ن "٢٠٠٢ ،١٩٩ ،2
د ?
%
6د okوو ه Kد (ر د !$ا2$ "2ا 9 I 1د 3 1ر1
(* a 1$ا I 1او ه Bدا !$ +
9د 1د 3س %را %
6 7او ا"دو ه K
98
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
ا" !$او ا!*)را %ادارو
+ر +و .1aد 7ا2$ "2ا 9 I 1د %
6د 1
2Pود ) < 1د
% $د ا!*)را %اا (2v$ t$%د <,و
+ه
d"$ Cړ
n
K < .Iاو ړ 1ادار 1ه n F$د ه !$ Bد aKو د _ h 1
$
.1
+% l٨ټ:
رDن د ادو او رM(( Tو (
<
ود )>/ا(
د (ر !$رن H,< %ر
ټ د د23 7و ادارو 9رو د %
6ور
(* _ 1
$و:1a
ا sـ د ه 1a Bه
9 nد !ا $د ا" !$او ا!*)را %ادار ،(ASIO) 1د !ا $د
ا!*)را (ASIO) %2< %ر Kاو د ه Bادارو او د د REز"
د ادار1
) )* (DSDو1؛
ب ـ ه
6 Bت 9ه *( Bد و 1aه
1Gok n؛
ج ـ ?س اا
6 t$%ت ه
6 Bت 9د د23 7و ادارو ه Kد *K* K
gوت H3و:
١ـ د !ا $ا" n$د !ا $د $Yاړ1 K؛
٢ـ د 1ادار 1د د2و ا-ات
:"$9د ا!*)را
%2< %ن.2" ٧،١ ،< 1a
،٢٠٠١ ،
>
(*
7ر 2"89 +ه Bد 9 1د %
6د <,و
< n
Kد و!
*?E
hو < .1ه Bدو!
% n
K 9د و!
hورaا 1
I 1د 2 ،1د
ن +Dروa 0ا 9 I 1د ه Bر
ت (* 9د <,و
,رa !9 +ا1
I 1
د
،1م ?a 1$ Hا I 1او د , 1$ر +ه 2 Cد
-
H$د و .1دا ر د 1
ر و 3ر 1د 1ژور $ 1ارزو ,ر3 +ر +اوارو.1
"ر
#$%
•
•
•
•
د (ر د ر !$د ر
ت ور
او د ه Bد (
ا ? n$Sاو د
Iاه2و د
<,و
,ر 2 +aK +د ه n$xy H,< !$ Bو1؛
ه +G% G !$ Bل Hاو (
9 % ،ور %اړ $%و،1
رن H,< %ر
ټ وړا1
12؛
دا د (ر د ر H,< !$وا wاو ا<!$ر د 9 1د ا" !$د 3ا +aKو1a
9ر
ټ +a,او
,<
% R < +ر . I
<2,و (* * 2 Kد ه Bر
ت
? +د n
K +او ا!*)را %ادارو %و,رل
Q 9 Iور E 1و.I
99
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
Z=@ y#U
د (د+ )Iول
د د!" -ول د ر (ر زړ .1 1 +ډو ه
$اد
د د -د ارزو او
, 1aKر D" +او 3 K$%!?$ر
- 1ړ 1a 1د 1او
-ړو .1ه ه
$اد ،
رن د ا" !$او ا!*)ر, %2< %ر
H$x$ +د 1
-او 3 1
)Pر9 1ر ،1 1د $
%د 1اړ2$ +ا 9 I 1د 7د2و (* م وا< :I H!?$د د -د "!ول 2ود ،د
د -د ،n$xy H26%د ا
EQد -د "!0
7د 3 % %
6 O ،n$xy
`%س
اوږدو ) H`E ١٨د 1و! (I Hاو د <
,ا( wرو 9 +
( .H> Kد < 1
ر !$xyزت و ،1ه
+ n
K +د +a*Iاو jPاKن ز .1G$%د
!$xyم + $د د 1
-او ?
د "!ول ,ر +در 1ډو ر
و
-د
:1
• د (دI )Iړو) ر :Dد 7ډول ر
9 1 n$xyد ا!*)را %او ا"!$
ادارو ,ر +وړا
1
I 12د H26% -او رد 1a +او ! H2 H,< 9 1 n$xy
وړا 2و1a؛
• (د )+ Iد س وه) 5و') ر :Dد 7ډول ر
ا د د -د
H26%او ردو
< 1 n$xyد
H2د -د وړا 2وا1 w؛
• د (د
< Iود >5S7 /و') ر :Dد 7ډول ر
د د< -
د H26%او د ردو
او د H2وړا ،1 n$xy 2ه
Bا د n
Kد
22
وړا
1
I 12د
" -ر a% 1د.1
دا ه Bډ "!0
7 1G 1د 9 1رن
2د ? 1
-د 3س وه" hوK ،1
ا!*)را2< %ت د < Kد $د 3 ?$ر .1G$
% 1د د }? 1م + $د 1a
ر
ه 9 1
bد ا" !$او ا!*)را %ادارو د 1
-او %)Pو rو.1
ه 9 !$xy Bد رن <
ا 1%ر ا< 2 ،1G$ H!?$دو <
و(a$ل Iـ
1aد د -د >
و ¶iاو دوه Cد n
Kد <, !$6E yر +د >H
1
Iر (رو Kارن . ¶i
د (د )Iو
رن 9 I 13د د 1
-و >
aوا
د ا" !$او ا!*)را
%2< %ر1
اړو2و % %R
Qو ،1aد د 1
-و ,ر +ډو ه
$اد
دx 1
-ن،
23
وام او
- C!?$ړ 1aد:1
د (دD% )Iا):
% Rدa 7او ا-ا $eد *!2` tو
,ر +
+ا2از
< ،1
1a ?$ +
رن او د ه3 $x$ 9 I 13
1a7 Bرو ر او $7ر
%د 7و
و +opوا<.
100
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د (د:q/= )I
دa 7او رن 2د < Kد Oم
7 % ?$ 1
I ¡$`*% ،+ $ر 123
و ?$او ه ! "$ 9 I 13
Cد ا" ? !$م
+ $د+ -
3 1aر
0و و
.1د دa 7و 3رj 0 0ل د ا +2P! Kا %xس
9 ( ،I 2"$س د ا!*)را %ادارو د 9رو 2ود ) د (a$و
او د %$Rد
ود
I 1ل( او ل د ا!*)را %ادارو د ر 2 9$I Kا!*2ام .> ،I
24
اIات او {:>:
دa 7او رن د
7 % n n
Kر او (ر ?$ 123او 0ه Cه bو9 1a
رو
!0ب ) (n$EtIاو ?ب ور
$وړ .1a 1ه2ا راز دa 1او رن د اEQ
د, -ر
7 % "!0
7 +ر او ( (% ?$ 123 a$د !
* و
"$ .I $
ه
$ادو
K ،ا 1$9 ، %3 +2P! Kد ا!*)را "
> %ر - +
Kر1
?ب (* G$ ?$ % Hدو ،1G$د س د ا!*)را( %ر !$او د هRE B
25
a )< 2 !$ا.I 1
!ر او :+
دa 1او رن
رa ¡`ْ*% 9 1ا
I 1و *( ?$وړ +ا!tد 1
I +د. +
+$د 1رن و< nو<
> nد "! % -او ارزو ? (% ?$ 123ب
ور
،ا
!"$7ب او .I [$}% $%$د (ر د (
$ H`E ٢٣ rن 1
Iد.1
د (د+ )Iول او د ر! )Dر) د ارuن وا
او اBر
د د!" -ول 2ا!*)را 12 %د ر (ر د
9 n$xyټ ("
%2ب
و "$ .1ه
$ادو
د 7ارن د < Kد G7د aK
% 6- 1
[ < *( !$xyد
"$ .1رو ه
$ادو
K ،رو ، 1د رن + 1aK
n$xy ،Cد (ر
,< 1
)% !$ا ر +ډ (%د, 1رل K ،1
IهB
د رن 1
1op
7 Rر % !$ور 1
I aد .1د 1ه Kا!32ل دا 1G$
1$9 9د د -د "!ول د +2د (ر % !$ور 1
I aوا ،1د
y 1رت
ړ !$ 1د n
Kد .+2$ Hk #I n$S? ?$رو 1دا 3ر
7 +ر+
9 1
I kد رن د (ر
!$ا د 1ه Kو 9 1aا!*)را %او ا"!$
ادار
? 1ن 1a HR +او % 1درو . 1a 1
ه 12و -ه !$ Bد د!" -ول د رن رو ار
%د .1دا ډول 2"89
+د رن د ا!*)را( %ر !$د ا!*)را %ادارو د "!ول او (ر ?
13
,< H,< 9 Iا!
ب و.%
<
(
"$رو ر
K ،ار ،[!"-ه" ،2ن او ! +2Pا %3د رن د (ر !$
!$xyه 9 1 Cه *( Bر ا< + !?$د ا!*)را %او ا" !$ادارو د
( nا د رن ,ر +د !" 3ر +اوارو .1د ز, %ر "$ +ه
$ادو
+2P! Kا %3او ن !$xyد د -اود (ر د "$ % !$و 1
I Hد.1
101
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د د ,< !$ -ز %د د ¡$`*% -او د (ر !$د ا" !$او ا!*)را %ادارو د
$?$او د "
1
I Hد.1
% ? -
9 ٩ت د 1اړ +د ن .1
¶% 2"89
+% l٩ټ:
د Dن د ر! )Dر) د B )u uIا د ) %رو !ر
٢ـ دال ـ <
١ـ ر ،$eد ه$! Bل او n$xyو 9 I 13
1a7 Kد Pم op
7 !$و
) د دa7 !$ 7و درن د د9 1
-رو ,ر !$ 1
I > +ه I Cد 9 (+د
د2Eرال د د -د ن د ? ا ،1
HR C + < sد ر %اړخ <
%
وا< .ه2اراز ر ،$eد ه$! Bل او n$xyو 9 I 13
1a7 Kد ر%
اړخ
%د رن د (ر د op
7 -و oون و.1a
٢ـ د ه Bادارو د " ا!`د
? +
x 1د +د ر (ر % -د
7ر ,ر+
ا!
ل .1G$د 2Eرال n
Kد د 1
-ل د +د ه x Bد h$)i%اړ +د ر
(ر د
6 % -ت ور
.1د ه Bادارو د ا!`د x 1او د ه Bد h$)i%
jPد دواړو 1a7 $ -د op
7 Hو د ر %اړخ o
%ون و.1a
:"$9د ر (ر او ا!*)را !$6E %ه Kد ن " ،2ن د ١٩٧٨ل د اH
١٩٩٢ ) nI$او (H26% ١٩٩٩
د ن د ر (ر د (PKGr) -د ن د ٢ـ دال ـ < د ٢راف * د
ا!*)را %ادارو د " د
? +
-د +د ر, 1ر +ه % - Bور
< .1G$
د
7ر +د "6 1د 9 +د (ر
? !$د 12 1ه
7 ?Bر 9 K 1د د-
.1
!$د د ،1 1د (ر !$د ا!*)را %ادارو !$6E Rد د -او
) ?" %
6 Rد ادارو
-ړ ،n0د ر
،$I Kد ه Bادارو وژ 1او % (
!$6E
$ارزو .?$ 123د رو 2a,و (* ورو! د رن >P 1
I Hم !$
+
% 1op
7ارزو وړا ،1G$ 12د !$ 7د د
? -د .1
"! 12 1د2Eرال
26
n
Kه2ا راز د رن د (ر
-د 1
-ل د د)< *( 2"89 1
-و.1
رو ) (>@iUاو -5ب ور+
د د9 -رو رو !$0او ?ب ور
Yاو "?$Oو ?
(* $Iل .1G$د
د -د
-ړو +رو 0و د ?ب ور
,ر +ډ3 0 +ر +د .+د
1د -
ړو د 1ر? "$!0ب ور
او رو, $!0ر 2 +د 123 7ا
yل م و
$ل27
:I
ړو) :>5S7
رن 2د nد >
,ر +ا-ا n$xy % $eور.1a
102
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
و
5ت:
>
ل nاو 2 2Rد د -وا 2" 2رن %وړا.I 12
:y
ا!Dر 9 1G$د ا-ا
< $eا رن %د د -د وړا, 12ر ) +د ٍjل
%د ه
"
% D" (1 dز
9ټ اRت .1aه2ا راز د
I ¡$`*%و
?$
د , nر CD" 2 +ز
9ټ و>.I H
:>7=B
د د -د ه $I Cاو *`ت 2د % ! n
Kد + "! 1روa 0ا.I 1
"6دا 9د د -د ه `* Cت n% 2او ) CYو 1او
Cر 1اړو 2 n 2
1
I H!0
7د *( -ډ زت و 1$9 .1رن %د ا" !$او ا!*)را %ادارو
د
-ا< >
% +$وړا ،I 12د د 1ا 9 !I "2د <`
n$yا*( Hy
a7و و.I
>:
>
ل !
او
2 !$6Eن
C +ن و .1د د }? 1م + $هB
ادار 1ا-ز 9 1 +د دو
nد ?$ Y *( -و xj ) Oد ]%ر3 !$6E %ر(1
س ر
:
ا!Dر 9 1G$ا-ا $eد nا>x Kن د رن ا<!$ر G$د ،1دx 7ن 2
رن د >
a7و ,ر +د ه2$و وړ و.1
(*Cب:
د دو
nد 9 -د ا" !$او ا!*)را %ادارو *! tاړ<
ر 1اړ +a, 2 ،1 +او
هاړ< +$و .1ه? 2 n F$ب ور
(* .I %د د }? 1م + $
»
%ر وا
«
Oد 9 -د رن د (ر a7 !$و $e- %ت (" 2د ،1
n$د 1
Iاa7 *( Hyو د .+د رن د (ر د !$او د د -د 1a7 !$
6 O > 2ت 3 %س ور .1G$د ه" 1د ن .٩ < ١راف د د -د "!ول
(
ا او .1
¶% n$
+% ٠ټ
د رDن Bا د (د )Iهاړ+ 0Bول )ه{(C
د "!ول ،!$دا ل 9ر "!ول %ر
،1د ا" n$د < %2د 1a,
د -د ?
د ،1د ا!*)را %
6 %د را>
,ر +د رل
Iو ز
د د -هK
او ه2اراز د " د -د 2$و د ر
ټ ه2"( D H,< Kو 1او ه Cرن %د
,
`%ر +د وړا
? 1
I 12د 1ه H,< Kوړا2و ("2و(...) 1
:"$9د ه" 1د ا" n$د ١٩٩ل د ن ١دg ، +
103
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
Iړ>:
د
،
x ،
$?$د n ،-او د 3س %را
- 2 "$ % ]$! 7ړ n0او اړ
-
Kد
و.1
ا"0ب:
د دI -ح 2د د -ه < د 23و > Kم + $رو:1a 0
ا sـ ر ا
9ل 1
IاKت ،ب ـ ا-ات او 3س %را 7ه ،
E2ج ـ د وا
د ا>HK
وړ !¼ .د H26%وړ
+د 2 -د 7در 1واړو د
Iو %3د
2ن ا-ز +ور.1a
د 7ا
yل
1`Rد
- -ړو 2د n$t$د $6ر
%م و
$ل .Iد7
ا
yل 9 1
"!0
7د
7رې وا"ﯥ ) د د! 1ب ا % 1د 1ا 6-و (Iا
yل (
9د
n
Kرو <
د 2$و وړ د 1و 2د ا" !$او ا!*)را %ادارو <
ه Cو .1ا! xj ، "jد 2P
% 2 ،P n$Pود و.1
1$9د رن 1a7د ا"
6 " < n$ت ا<!$ر و ،1هI 1
B
9 13د ه Bادارو د د )< 12 %R
Q
-و .1aد 1ه K ، Kد دو
nر
<
K
%اKم 2و (% I NQد %
6 Oد * okو
%
6 O .I $
%د ر a7و د 3س ر2$و ه ¦P H`E ١٨ Kو
Iو
.د % %
6 1
-د
R
<3 Kس ر2$و ه "$ Kه
$ادو
3ر9 1ر 1
I 2"$ 1دR 9 1م <13
#
9 Iا" !$او ا!*)را %ادارو د د -ه
6 Kت 3س %راوړ .1د 1اړ $! +ډ
28
j 0ل دئ.
7ر2"89 +
•
•
•
•
•
د (ر ارن
> 2د 1
-ا"دو 3 %س ور ،1G$ا)! دI 1ط 9دا اKم
وa NQا 9 I 1د %
6 Oد * 2kو?$؛
د ا!*)را %او ا" !$ادارو د( 1
-ر د 1ه ?Bا
yل وا[ و 9 1د n
K
رو 12 !$6Eد .1د 1اړ +ا! 2 "jد ن * روa 0ا .I 1د1
ا د د -د (ر 2 n$xyد ا!*)را %د ا<!` yاو (ر "$ % !$
% +oد - HRوا12
7؛
2رت و Kر
2د د -د h $ C$`%و1؛
ا!*)را %ادار
2 1د
*( -ا د ه, !$6E Bر +ر وا< د ن ارن
ا-ز +ور
،1
ا!*)را %ادار 2 1ا-ز +ور 9 1aد "$"%ارن ا-ز % 1ه Bادارو (*
Y ?$ا!ل .I
104
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
F4 نD ' ـ د ر,D )B( )ر#! د
: دئ1
I HK$ ?" ر123 ![ د7 د.1
The following text is based on Leigh, I., ‘Three Decades of Oversight’, in
Born, H Johnson, L., Leigh, I. (eds.), Who’s Watching the Spies?
Establishing Intelligence Service Accountability, (Dulles, VA: Potomac
Books, Inc., 2005).
*( $ 1$? ١٩٧٠ د2" ن او ه،
%3 ا+2P! K د اK
ادو
و$"
ه$ .2
.1 د1a
ړ- [$
ل او اy ر (ر
ا,< دK*
Some countries have institutionalised and legalised parliamentary oversight
before the mid 1970s, such as the US, Germany and the Netherlands.
١٩٨
د%! ا!*)را$" اود دا د ا2" ل د ن١٩٧٩ ! زن د$" د ا$ د !ا.3
:2" ل د ن
Australian Security Intelligence Organisation Act 1979 (Cth) and Canadian
Security Intelligence Service Act 1984, respectvely. Lustgarten, L, Leigh, I.,
In from the Cold: National Security and Parliamentary Democracy (Oxford:
Clarendon Press, 1994.(
:I !" و$9 123 7 د1 د+ر, "! K
% د.4
For other comparative reviews see: Brodeur, J-P., Gill, P., Töllborg, D.,
Democracy, Law and Security: Internal Security Services in Contemporary
Europe (Aldershot: Ashgate, 2003); Assembly of the WEU, Parliamentary
oversight of the intelligence services in the WEU countries – current
situation and prospects for reform (Document A/1801, 4
December2002);<http://assemblyweu.itnetwork.fr/en/documents/sessions_or
dinaires/rpt/2002/1801.html
ارو د واd2
د،"!0ر, +$I ١٠٢ ل١٩٩٩ ،N] ر،
راI د ارو.5
(+op
7 Y ) f ل د د) د٢٠٠٢ د،+aK ١١٣ ،N]
Council of Europe, Parliamentary Assembly, Recommendation 1402/1999;
Western European Union Assembly, Resolution 113, adopted on 4 December
2002 (9th sitting.
< )د٢٩ او٢٨ ، ل٢٠٠١ و١٢ +$I ،2"
د ن%2< % ل د ا!*)را٢٠٠١ د.6
او دASIA +
ادار%
ا!*)راO د$ د !ا،!$ ASIO زن%! ا!*)را$" د ا$!ا
< ٣٠ :1
م و% y< .(DSD + ز"
ادارRE د د$!ا
Intelligence Services Act 2001 No. 152, 2001,Sections 28 and 29
(Committee on ASIO, ASIS and DSD). Note in particular: Section 30.
:1 دI و2! د$ د1ر9 123 7 د.٣
3The functions of the Committee do not include:
..."! 12 ? $")و ړوop
7 % ز
د ا!*)را% د ا!*)را$ ـ د !اsا
(a)
reviewing the intelligence gathering priorities of ASIO, ASIS or
DSD; or
105
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
،ASIO, ASIS د9 "! و2! %$R ! %$R "
او$9 %
6 ب ـ د
1ر د$!< اDSD
(b) reviewing the sources of information, other operational assistance or
operational methods available to ASIO, ASIS or DSD; or
"!
ر او7 1
I 2 <
ا وړاDSD،ASIO, ASIS د9
%$R وa ج ـ د
(c) reviewing particular operations that have been, are being or are proposed
to be undertaken by ASIO, ASIS or DSD; or
<
د1
I a <
ا ورn
K Y 1 ادار1
د9 K
ه%
6 Bدال ـ د ه
ر او !"؛7 !I +ز-و ا2ok
(d) reviewing information provided by, or by an agency of, a foreign
government where that government does not consent to the disclosure of the
information; or
12 2 ژو1a و$ د !ا9 < 1
!$6E دDSD، ASIO, ASIS هـ ـ د
ر او !"؛7 1 +$7ا
reviewing an aspect of the activities of ASIO, ASIS or DSD that
(e)
does not affect an Australian person; or
ر او !"؛7 12 K ا123 < ١ د2" 1و ـ د د
(f) reviewing the rules made under section 15 of this Act; or
."d!" او و0
+!
اړKI 1دE دK ز
ه% د ا!*)را$ز ـ د !ا
ASIO, ASIS ،DSD.
(g) conducting inquiries into individual complaints about the activities of
ASIO, ASIS or DSD.
K وn$xy ( د$! ) p ١٠ ،2" ل د ن١٩٩
د%2< %د ا!*)را
( دM15) د،ت$P% K
ه$?$ د:H? 123
ړول- !$ %! او ا!*)را$"ا
رو9 %
! *اK ( اوM16) %2< %
ا!*)راO د،( رو9 د1! ادار$"ا
GCHQ
Intelligence Services Act 1994, s. 10 (UK) establishing the Intelligence and
Security Committee with jurisdiction to investigate the policy, administration
and finance of the Security service (MI5), the Secret Intelligence Service
(MI6) and GCHQ .
% ن د رن <
ا د ا!*)ر،ء3
ن دار$?$ د ر، د ن رن.7
.ادارو "!ول
German Bundestag, Secretariat of the Parliamentary Control Commission,
Parliamentary Control of the Intelligence Services in Germany. (Berlin:
Bundespresseamt, 2001)
*( "
ورO !$ 7! ) د$ +
"! د12 %! ا!*)را$" اC ( ه.8
% ،+
I +
ړ- *
د ن%2< %"! ا!*)را$ ل د ا١٩٨ ( د دا د+ و1
I +
ړ ډ ژر د رن9 +
I و+aK ، +! در
د$ د دا رن د (ر1 ل ر٢٠٠
:I +
ړ- !$ د (ر
106
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
Until 2004 there was no oversight committee in the Canadian Parliament
although the Security Intelligence Review Committee (a statutory body
composed of Privy Counsellors) was established under the Canadian Security
Intelligence Service Act 1984. A parliamentary oversight committee is soon
to be established: see Farson, S., ‘The Delicate Balance Revisited:
Parliamentary Democracy, Intelligence, and the War against Terrorism in
Canada’, in: Born, H. et al, Who’s Watching .
<١٠ 2" ل د ن١٩٩
د%2< % د ا!*)را.9
Intelligence Services Act 1994, s. 10.
*( 2 CDRرا2y .< ١ 2" ل د ن د٢٠٠١
د%2< % د ا!*)را.10
.1a و+ ر+ و
ا2
رن د روK*
Intelligence Services Act 2001, s. 14. The Prime Minister is required to
consult the leaders of all other parliamentary parties before making the
nominations: s. 14(2).
) ن+ر, !
د ر "!ول$6E د،PKGrG،
%2< %رال د ا!*)را2E د. 11
H,< د ن * د ن رن دPKGrG د.(تx26% ٢٠٠١ او١٩٧٨،١٩٩٢
> *( وa7 د رن1a7 ،PKGr ، - د رH$ 1 دور1ر د ه
1
د ر (
ا دB او د هn0
ړ- او$I دPKGr ن * د1
I H> او د
.1G$ f 1ر3 1aK
ړ% ٩ $I !$ B د ه+ H26% % ل د را١٩٩
ن د$?$ د رن:n0
ړ.1 (* <[ وa%x nj د ن د رن ا2 ا!*ب1a7 د ه.
وI 1اa
Law on the Parliamentary Control of Activities of the Federal Intelligence
Services (PKGrG) (1978; 1992, 1999 and 2001 amended version). The
PKGrG stipulates that at the beginning of each legislative period the German
Bundestag shall elect the members of the PKGr from amongst its midst (§4
para 1 PKGrG), and that the number of the PKGr’s members, its composition
and its working practices shall be laid down in a resolution of establishment
(§4 para 2).
Composition: The amendment of the Parliamentary Commission Regulation
Act (1995) increased the number of members to nine. To get elected, each
member of the PKGr needs the support of a majority of members of the
Bundestag (§4 para 3 PKGrG).
% د رن د ا!*)را1 ) د رو+ر, n)
د (ر او ا%2< !$" او ا%د ا!*)را.12
:< 1a
،١٩٩ ,( EOS ، !$ (ر
"!0ر, ،Storting ، ه د رن9 1 1a7 ٧ ونo ل$! او$e! د ر$
2 و دa7 % (
ر (* د زn< و+
. 1G$ H> +ر, د رن <
ا د
".I
ل$ و123 س3 ات2" ا$ 2 +ر, 1
$ _ د
Instructions for Monitoring of Intelligence, Surveillance and Security
Services (EOS), 1995, Section 1 .
‘The Committee shall have seven members including the chairman and vicechairman, all elected by the Storting, on the recommendation of Presidium of
the Storting, for a period of a maximum of five years. Steps should be taken
to avoid replacing more than four members at the same time’.
107
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
.I H!
د2" ل د ن٢٠٠١
د%2< % د ا!*)را$
د !ا% $ د.13
For example, see Intelligence Services Act 2001, s. 16 (Australia).
)( <؛١ ،2" ل د ن٢٠٠١
د%2< % ا!*)را$ د !ا.14
Intelligence Services Act 2001, s. 14(5) (Australia;(
1)( د١ 2" ل د ن د٢٠٠١
د%2< % د ا!*)را$
د !ا% $ د.15
؛.I H!و
For examples see Intelligence Services Act 2001, s. 14(6) (Australia) ;
1 )( د١ 2" ل د ن د٢٠٠١
د%2< % د ا!*)را$
د !ا% $ د.16
.I H!و
See for example Intelligence Services Act 2001, s. 15(1) (Australia;(
٢٠٠١
د%2< % د ا!*)را$ د !ا،+ر, راوړ% س3 د ا"دو د،
% $ د.17
() ٢ ، p ٣٠ ،2" ل د ن
For examples of powers to obtain documents see Intelligence Services Act
2001, s. 30.2; (4) (Australia).
9
ت6 B ن * ه7؛ دد٢٠٠١ ،2"
د ن%2< % د ا!*)را$ د !ا.18
ok 2 ،1
وان ور% 0 % 2"89 K
اړ$Y
اد$ هB او د هn$" ا$د !ا
.I Intelligence Services Act 2001, s. 30 (Australia); nor must it require to be
disclosed ‘information that would or might prejudice Australia’s national
security or the conduct of Australia’s foreign relations.’
: 1)رت دR
ت6 ?سt$% < * » اا٢٩ ن د7د د
Under Section 29 of same Act: ‘operationally sensitive information’ means
information:
دASIO, ASIS 9 !
دو%$R H وt$% ر اا، "$9 %
6 ـ دsا
؛1ر د$!< اDSD
(a) about sources of information, other operational assistance or operational
methods available to ASIO, ASIS or DSD; or
ر
ل% او1G$ 2 <
ا وړاDSD ،ASIO, ASIS د9 ت$R ب ـ <ص
؛1G$
(b) about particular operations that have been, are being or are proposed to be
undertaken by ASIO, ASIS or DSD; or
مR
دB او د ه1G$ <
ا ور
لn
K Y 1 ادار1
د9
ت6 Bج ـ ه
؛1a ور+ د+ز-و
اok
(c) provided by, or by an agency of, a foreign government where that
government does not consent to the public disclosure of the information.
12 د اړو1
ع رQ
B د ه2` *( ل وزS? +ر, "! دK
ع هQ
1
د
.ل وزدئS? د1ادار
‘ responsible minister’, in relation to the review of a matter, means the minister
responsible for the agency concerned in relation to that matter.
KP و2" 7 د.($ < ) !ا٣٢ ، ل ن٢٠٠١
د%2< % د ا!*)را.19
7 د1 د+ .I !" و1 2 <
رن،I 1ا2$
ل$ 123 "!0
%
108
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
% "Py $ 9 1
ور+ز-ا راز ا2 او ه1ودو2P !$xy
ن د (ر
.I
ل$ و123 ¦ٍP
Intelligence Services Act 2001, s. 32 (Australia). These certificates cannot be
challenged in court but must be deposited in Parliament. Although this
restricts the powers of the oversight body it also places the refusal of
information firmly into the political arena, where it can be justified or
challenged.
. دال،مK
(ر اR د س <
ا د.< ١٣ %
د را%3 ا+2P! د.20
United States Code Section 413. General Congressional Oversight Provisions,
(d) .
٨ ،١٩٩ ، ن2 اړو1 رn)
د ( ر او ا%2< %! او ا!*)را$" د ا1 د رو.21
" او%
ا"د دP د9 1
اړ7 *( ء3 دارB! او ده$ ر،<
.1a تR?!
رات ا$< د ر اd( Bه
The Act relating to the Monitoring of Intelligence, Surveillance and Security
Services, 1995, Section 9, (Norway) requiring the Committee and its
secretariat to observe a duty of secrecy and comply with regulations for the
handling of documents.
.... "K$ Norton, P د.22
Adapted from Norton, P., Does Parliament Matter?, (New York: Harvester
(Wheatsheaf, 1993
"K$ .... 70 د.23
Born, H., Fluri, Ph., Johnsson, A. (eds.), Parliamentary Oversight of the
Security Sector: Principles, Mechanisms and Practices (Handbook Nr. 5 for
Parliamentarians), (Geneva: IPU-DCAF), p. 130.
< ١٠٢ ،2"
د ن%را$!< ا% د ا!*)را+ر, ل٢٠٠ د.24
Intelligence Authorisation Act for Fiscal Year 2004 , Sec. 102 .
.I H! و1 < د١ او١ "$
د ا%3 ا+2P! د.25
See eg section 414 and 415 of the US Code.
% ن د ا!*)را،(PKGr) ء3
ن دار$?$ د ر "!ل د، د ن رن.26
٢٠٠١ 13
- ،
ر "!ول%2<
German Bundestag, Secretariat of the Parliamentary Control Commission
(PKGr), Parliamentary Control of the Intelligence Services in Germany, July
2001.
ږ....... "K$ ه رن د ر (ر70 د.27
Born, H. et al., Parliamentary Oversight, pp. 131-132.
:< ٨ ،
ټ9 ٢ ،H`E ٩ ،2" نy`!< ل د ا٢٠٠ د.28
Appropriation Act 2004, Chapter 9, Schedule 2, Part 48 ‘Security and
Intelligence Agencies, available at:
<http://www.legislation.hmso.gov.uk/acts/acts2004/40009-az.htm#sch2pt48>
109
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
110
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
B( DJ
د )L#د (? ارF4 u
111
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
112
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
/وZ=@ y*/
د وCuو /'Uد Z5ر ل
ا" !$او ا!*)را %ادار 1اa +jو [ < *( !$xyد( K ،1ر او ا"!$
1$9 .$t`%د *(
!$xy 7وړ i7 +ا!tد +وE 9 ÉÉÉÉ0 ،Iد
1ق
*% nوا .1aد 1و -ه? Bن 9 1
KE 9د ه26$ < 1
Bا! 1
Iد+
د ه 2 _ 1
Bدا 3ر 1ا !?$و 9 1وaا H,< I 1ا!Rا Qاو
"R !KIان
.1aد
% $ه? Bن 9 1
KE 9د ه `*I 1
Bژو 2د ه ? 1
Bاو د12
% %وان او !0دئ +$ .د K 1د دو
nرو ار
1
،ا!*)را %ا"!$
ادار 1ه Cدا اKت
-
2د و 9 1د ا!Rا Qاو 3 !KIر 1د ه Bادارو
%
% $i7و I $او اړو9 2روا د ه Bاxyح 3س ر < .1a 1دا 9
ا!*)را !$6E %اjا %
% Oر
ل 1G$او ه Bادارو (* د دo"< 1
ا ?س
6ت ،I ok 2د ا"د او
Iاه2و 3س %راوړل ان دR ،1د1
KPد ه Bادارو د a7و
2"9 HOان ا [$7ر د
< .1ا دا هa "$ 2 Cا1
9 Iد ا!Rاْض او nKIد ه Bادارو د ر د (
ا ه Kد 3 %
6س %
راوړل ` 2د % !KI .1د
7ږ $او د ه Bد C!?$ Hد !
ب2 ،رت او
2Rا nاو ا" !$? !$د <
"$ % "% 12د اopول " +! H%د < ، +دا
I
ر ه Cدئ.
دوو *!3 tرو 2$ا % !KI 9 I 1د 3 Hر +و:I 2"$
• 3 g $7ر
,< ) +ا K
O wاو ر (!$
• 3 gر KP ) +او (
)%
)/ر /'Uد Z5ر ل
د (ر *! sار
*!3 tرو
7 % !KIږ
,< .?$ا wارن
xj ،ئ
ر
ټ ور
9 I 13
K
O Kدا [ < *( !$xyو 9 1ده B
* وaا I 1د 1ا" !$ادار 1ه "O Kو 1aاو د 1اړ +ر
ټ ) 1a !9د?7
2"89ه" !I 2د
9 ١ ،1ټ د 1و!
"$ .(I Hرو ه
$ادو
د ا!*)را%
او ا"9 !$رو <
,ا K
O R wد 9 1 +2د ه Bادارو ه !KI Kاو
ا!Rا
7 % Qږ و ?$او ه
% Bا
2$ا H`E ٢١ ) 1aد 1و! .(I Hد 7ډول 2"89
1ز 2xاو "-ا % Eر
ل +$ .1G$د ،1د %
6د زاد 1او د
ا %Rxfد "%د ن * "$ ،د!Eو
-ړ 1
Iد 9 1ه 1
Bه Cد ا" !$او ا!*)را%
ادارو 2Qد .1 r O !KI
<
,ا wر
ټ ور
9 Kد K
nKIا!ز!
ب 3 "Oس ر ،1
1ډ زت
ر .1
$K% "Oه 1
Bډي د ادار$%a$ 1و د O 2"$د 1د a7و
او .
$i7ه 1
Bډ Gد 1و د K
nKIد < ا< !?$او "$> 12 n$EtIر
.1ه 1
Bد < H,ر
1ا د ر
ټ !9او را K
%د $i7د
_ , 1
$ر, "$ +ر3 "!0س ر ،1
1دا 9دg < 1وت و 1aاو د
ر Hوړا 2و.1a
113
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
+% ١ټ:
/'Uد Z5ر ل :د ه
#B )#ا
)'L#
٨٣د
ه و 9 1 h 1aد دو nد وزا
،د ا !"$ادارو د ر ،
?$eهÊه" K
#او د ه Bادارو
د ر 2Q Kد د
7ن او د ا" %$P% !$د ا
,< * $ا% K
O w
nKIو.1a
:"$9د ه" 2د ا!*)را %او ا" %2< !$د ن " ٣٨ ،2د ٢٠٠٢ ، +ل.
د < !KI Kاو ا!Rا % Qد رن د (ر د 3 !$ر 1ه2$ Cا 9 I 1
و .Iد د 2"89 7ن او رو2"$ 1ل
9 ٢ ) 1G$ټ د و!.(I H
+% ٢ټ:
/'Uد Z5ر ل :د رو د ر )Dارا) !ر) D+
د !KIد ر ،+ 2$ه !$ Bد C +
!KIادار3 "O 1س ر
.1
1
("2و (* 9 1
+aK 1a
!$ %د8 % !KI 7
6ل د 1او د رو ا2ا %د 3س . 1
"!0
7 $ 123
د nKIاړ2"( +و 9 % 2اKن 1a, 1او رو 0و % ،1د9 1
6ت a okا < .I 1د ا %2< !"$د (ر د x< !$6Eف د
nKIاب
("2و ا دا رو
6 nKI 9 1
0ل د!$ 1$9 . 1 $
¡$*%و nKI 9 aد ر ، 1
"!0
7 "Oه 2 Bاړو 2وزارت %وړا.I 12
nKI +
1$9د
ت , $ر K
N +د $او ر 1دا 1`)%در
د ،1د
ا !"$او ا!*)را %ادارو د ر ?$eاو اړو 2وزارت %د
6 1ل $ن وړا .I 12د
!KIاړ H% 2 +د ه Bادار 1
I 1% nKI 9 1د ،1د ر #$ $eوا!
ل
.I
:"$9د ا" !$او ا!*)را( %ر او ا), nر3 +ر ، < ٨ ،(EOS) 0د رو 1د
ا!*)را %او ا" %2< !$د (ر ن.% < 1a
$Q ، ١٩٩ ،
( ه
7 % !KI Cږ $د رن د (ر د 2 n$xyودو (* Yد < ،+ور+
اړ .1 +ر a7و (* 9 1G$ "!0
7د دو! ادارو <xف د وaو % !KI
و
< .1aا د ا" !$او ا!*)را %ادارو
"R 2Qان
Iو % !KIد
رن د (ر O !$ه Cد K ،+د nKIوړا + 12دا 3ر +اورا 9 1Gد ه
B
ادارو n$
،
$?$او ا
!"$7ت $%a$و %د" (* !" و
< < .Iا ،
1$9د رن د (ر !$ه Bادارو v +د% 1س او او vد 1د ه1
B
9ر 1او !$6Eو(ر 0 ،1دا % !KIد
7ږ $او د 3 Hر , 2"$ر O +و
K
nKI 0 .1aا?س و % nKI 9 1aد و 1د1$9 .+
% !KIد ,ر
,< +ا wارن >
7 ،1G$ Hر +د 9 +د ه Bد د 7د, 12ر+
9 1aت
-ړ aا +ok .I 1دا 0 9د 9 +د 7دو
+ر!
"6ا" !$او
114
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
ا!*)را %ادارو (ر او ، % !KIدوو *! tار
%و,رل < .Iد 7و
2دا
- +ړ 9 I +د (ر ارن د وaو د > !KIا$7و (* <) $%و
.
"$ه
$ادو
ا و K ،1aد ا" !$او ا!*)را %ادارو < ,ر
Kا-ز1 +
9د <
,ا
K
Oاو د رن د (ر د !$م د ه Bادارو % %R
Qواړول .Iد
،
% $ن اړو9 2روا د 7ډول R
Qت د رن د (ر % -
دو < ،1ه
y Bرت 9ه O ,< 1
Bد ه Bادارو د رو a7و Oر ،1
»ا)! ه 1
Bد 7ډول !KIه Bو<
"R nا
9 1د ادار 1ر $eاړو
Q
12ع %
و .1aد ه Bادارو ر Kد دا ډول
"R !KIا
2 +اښ *_ I
او ور %ا ورaا«.I 1
د ر # /'U
ه2ا راز دا اKت ه 9 !I Cد
)%ل 3ر 1د ا!*)را %او ا" !$ادارو
!KI 2Q
او aو *( !$xyوړو ا!tدو %و $! 9 ( ،Iدا ډول
6 2"9ل دئ .او د ( 1aرو Kارن <
ا
7 % !KIږ
$ل 9 ( ،1G$
دا
6ل دئ )
9 ٣ټ د 1و!.(I H
+% ٣ټ:
:# /'Uد +دا د ا) ارا) D+ )L#
د 2ا د ا" !$او ا!*)را %2< %د ١٩٨ل د ن د " ،* 2د ا !"$ا!*)را %د
- *( K
O O 9 (SIRC) !$ "Oړ( 1
I +رو Kارن د1 n$S? ،1
(%د ه Bادارو د 2Q 2"89د وaو
7 % !KIږ و ?$او و (< ١) 1aاو
ه " Bه "! % Cاو ارزو 123و 9 ?$ا" $t`% !$ردوnKI .(< ٢) 1
Kد 7ډول ا *( %Kا!tد .1
+ه 1a
2 1
Bد n
Kاړو12
ادار
Q
% 1ع را 1a N-او $د nKI % (SIRC)
% K$ 1وړا .1a 12د< 1
%
% O "Oر
ل ،1G$ا)! N
% K
nKIور
H,< 9 1G$ن %
ا!ز 1و H$و> K
nKI .او اړو 12ادار % 1ا-ز +ور
9 1G$د H
و + x$وو" (SIRC) .د اgر 1 n$xyاو 9 I 13د ? Cور
+
Iه2ا
(* $ن وا< .د "Oد ر
ټ م + $د !$ "Oد:9 1 +2
ا[ ـ د د
7ن د * < ١د nKIاړ +د a !9ا 1
I 1ر
ټ (* ورو! ،
, "$ر + !0د ه *? +
Bد وز او د اړو 12ادار 1د ر $eا<!$ر
$دل
.1G$
ب ـ [$Rو< nاو د ر
ټ د a,و
(* ورو! ،د ا[ د راف * ،د "Oد
ر
ټ *? +د K
nKIا!
ل
1$9 ،1G$ن ا-ز +ور
"$ 1a
3ز
,ر.+ "!0
:"$9د دا د ١٩٨ل د ا" !$او ا!*)را
? +
1aK %د.+
gو
7 1
Pږ HI H% $و .1د ا" !$او ا!*)را !$6E %اړ+
% !KIد اب ور
,ر +د R 1د
)% % KP 1ل
7ر +د
)% :1ل
9 I 13ا" !$او ا!*)را %ډول % ¡`*% 1aود +ور$Q ،1aن
او وx$ن 9 %اKن 123 "O 1و ?$او د ?
*( %
6د ر ا<
!?$
115
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
,ر +د 3 Q< 1ر9 1ر < .I O 1د
Q
1ع د <`
n$yم
$
،+د3 1ر 1دا )%د 1ه اړ<
7 R 1$ږ P $
داول اKن
< .1ا
)% 1$9 ! ،ل % !KIد
7ږ P $
دا 1هa Cا 0 ،I 1د < ,ادRوو د , !Lر
! +و K .I _* +هI B
9 13د !KIاړ +ه
I Bاه2و او ا"دو 3 %س اوږد 9 1aدا" !$او ا!*)را%
ادارو ا<!$ر د 1او 9 $gد ه Bادارو $ +Dن 1
Iد % ،+ز
" 123و.?$
د دا ډول %xKد , Hر +دا او
1a $%ر g %ادار +و
-د .1
د 7ادار +د 9 1 +2ا"
? !$ر a% 1د
% y< ،H3ه% K
nKI 9 B
K0ر2$ +ا
7 % ،I 1ر 123و .?$د 7ر
)%ل (% 1
! +وړا1
I 12
د H3او
Iاه % 2ارزو 123و ?$او هg Ei$ Bوت و.1a
د (* 45او د (0L-و زاد /د )
ر ارو* )/ر) (ECHRاو " /'Uږ
د 3 ECHRس K
#$دو!
د ه
" Bر د ٨ ،او ١٣دو * د *! tد
ا %Rوړا7 !$tK "$ 12ړ .1 +د %R
Q
"- +د
,< 1ا او
KP 1د داو
% 12
< hاو ه Cد Eد
2ق او 1
.> !$tK
" KPد د2$ + h$)i% 1ا ")* 9 I 1او دو! ر
d( Kد
Iاه2و د 3س %راوړ
,ر +ر وا< 2.I H!?$ه2اراز د 1د *( 1د ه Bرا %اړ+
9د
I O Rاه2و (* ر ا< H!?$او د هok Bول 2Pودو2$ ،1ا 9 I 1ه C
" او ه KP 2 Cر وا< 3.I H!?$د ) 1ر +د ارو
< KPا د
R 1د KP 3د hد <
, "% 12ر +د ه KP Bد د
* 1رg %
4
ادار d( 1د ر ا<, !?$ر 1
I "!0د.+
! %3 "$ 1$9د +ه Cد 2$و وړ و $g !KI ،1د ٨او ١٣
دو * د Pا yد <
, "% 12ر .1G$ "!0
7 +د 7د 1ا" !$ا2ا %
ډول Yورو!" "!ول <
9 % 12د ه ? `*I - Bد
ا"( !$ر Iد
"$ < .+ر ?
) د ! ،
% $د( % 9 +ر
123
H% 1aورو! a )< *( $ا 9 I 1د( % 1ر 123د 5(1د ارو "
ر
?
د +و
-د
" 1
I H" 1$9 .1ر (* a7و و ١٣ ،Iد +د 1
6-وړا 12د ا!Rاض ! .% 12
< hد 9 +د KP +
N- 7و .1د
ا" ? !$اړو 2د 1ارو KPد % ]$! 1ر 2$د 9 +د (ر د
ار
او % !KIد اب 2"$ا *( 6-دx o 1وئ
-ړ (% Iد 7ډول
!
و ,ر +د 3 Hر2$ +ا 9 ( 6.1aد ارو د 9رو
Iرا د 1اړ +وا:
د ه\) <' )Dد ن ) د ٨او ١٣دو ا ! '5دا)
ا
+ Z-Bا :)% )Uد C" /و) د ا" )@S )0او
Iان ر /ا )Oدا ( )D'< / )% + -د ر
و
ا'ت Iد و /( '#( ،د !ر) د /ادار Tل '0م او د
ه\ ا"0ب ر ا )-و.
116
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د !KIد وړا <
12د ا)!Rر وړ ار
د
-ړو
,ر$6 CY +رو د123 7
د:1
• 1ا" !$او ا!*)را %ادار + 1اړ Kدر
دل؛
• د 3ز
!$xyدر
دل او ه3 % %
6 Bس 7ول 9د , !KIر +د رل
Iو ا 6-ا<!$ر د1؛
• د CKد ور
n$xyدر
دل د 1 nKI 1$9 9 <
1و ،1د هB
Ex%ل او 1و 1د ه Bد ردو
,ر3 +ز ("2و وړا
12ل.
د د, 1ر K
nKI 9 +وaا 0 9 I 1و H,< -ا!Rا
"R Qان aا ،I 1د
2"! aو
3رو 9رو در
دل Qور 1د .1ه2اراز N
2 % K
nKI +ورaاI 1
9د nKIد "Oو < `*I ,و +opوا< (%و د 2Rل <
12
*( "%ډاډ ،I +دا ر ه
y Bرت ه 2 Cو 9 Iه % Bد
7ږ P $
دا 0 . 1Gد "Oو د Qورت * ،ه Bد $او
6ت 9د nKI
Kا<!$ر
دل 2P ،1G$ود < .1aد2P 7ودQ 2 nورت (* زت
و .1د دا 2Pود
nل 2د ه ¡*I Bارن n$xyو"! 12 nKI 9 1
.1د2P 7ود nه 2 Cډول ،xj ) I Ex%د
gر %ادار
1رو (*
ر ا<.(H!?$
117
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر
#$%
•
•
•
•
•
ه Bم
)%ل
7 % !KI 9ږ 2 ،?$ه? Bن و 9 1د او
n$`*Iاو د <
H,ر nدور H,< +م (* د
2$ 0و `n$S
(* < [ و1؛
ه bد 1و % !KI 9 Iد اب ور
و د <
g Kر .I +a,
1$9و < +د a% _ K< Rل < ،1G$د K
nKIاو د
ه Bد و 2 _ H$ه Kb$و a%ل I؛
1$9د ! د `3 * nPز و 9 I kد "Oو
K
nKIه < 2 Cو ،1د
2 C$`% 7ا د ه Bم
)%ل
2 n$xyو 9 1د 3 O nKIس ر 1
1او K) 6- K
Ex%
<
yر
I %را( 2 %ډاډ ور 9 I aو 2Rل او !
ب %ر1G$؛
)%ل K
Oم 2د اا aKو n$xyو ،K
nKI (% 1
1 nKI 1$9وa Ex% ،1ا .I 1ه2اراز د 1اړ +د ه Bا"دو او
Iاه2و
د d"$وړو n$xyه
-
2 Cد و 9 1ا !"$او ا!*)را %ادار 1د nKI
Kه
> Kل 1aد.1
د !" او 2 h$P%ودو
2ن ("
%2ب و ،1ه
2 Bا د ا" !$او
ا!*)را %ادارو د ر د
2"9ر2P 1ود و 2 [ K 1د ه Bادارو a,
2"89ر 1ا< و.1
118
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
دوZ=@ y*/
د #Bا% +رواB +ا
د >'5د ادار د )+
د ادارو ! ر
د $ا`Pر د _ , 1
$ر +ا" !$ادار 1د $ه2ا %وړا 12د ن , "%ر
+
ډول !DEPا [ < *( Kد 1$9 .1دا و "!0
، 1دا دn
K 9 +
(" 9 I 13ه Bادارو (* د 3ز
3 %
6س %راوړ
,ر +ډاډ I +او ه"( C
9 I +ه Bادار 1د .1
HR C + ?$ n
Kه 12و "$ -ه
$ادو
"$
د!Eو او ادار K 1د "O Rادار?$ g ،+ر 1او د !" او
7ر د!Eو
ا !?$د (% 1د ا" !$ار
!$6Eو .Oاو د !$xyدر
د
+د ه
B
8
ادارو %
6او ر
3 % Kس ر 2$و.1
د
Kt 7ر 1a
+د ا +2P! Kا %3ا!*)را2$ "
> %ا
Iو 9اوس د
( "O Rد!Eو .1ه
> 1
Bل ا !"$او ا!*)را %ادارو (* <
,ا
< .1
HR w
د ه Bد!Eو
د $}%م $
% "$ + $و !Iد "$ :1د "" 1
<
ا
-ړ 1
Iد K) 1د 1ا!*)را %ادار 1او د دEع وزارت ,ر +د R "Oد،(!E
ه Bد!Eو
9ا !
Kادارو ،1
$K%د اړو 2وز <
ا
-ړ 1
Iد K ) 1د
د9 REرو د ا!*)را %ادار +او ا %Rxfد sادار .(+د د$
% 7و
،+$د ه"$ 1
B
د < ,ا-ا %ه Kس او د ا-ا % < "$ $eر
ټ ور
.1د د 7د!Eو
"$
د < 7د nt :1 12او
%ا" ،12د وړ +ا!tدو _ "O ،1
$او n$او د
( *( HR + ?$ر.
Rم :1 1 P K
Oه 1
Bد 9 1 +2د ا" !$او ا!*)را %ادارو د
اب ور
او ?ب ور
ه $%)< % K< R Kور .1aد ه 1
Bد 1a
+2
دا د 9 +د ا-ا 1
$eوړا 12د ه Bادارو د اب ور
و .1a !7د دا
ن د دا د !Eه Kرو2"( 0و .1د دا Rم K
Oد < ,د2و د +%
,ر +د ه %
6 Bد 3س %راوړ ,ر2P +ودو [ < * !$xyد 9 1د
ه Bادارو ا<!$ر د.1
+% lټ:
د +دا د Wم )'L#د
Rم K
Oد n
Kد اړو 12ادار 1د م ) د Rد ور !$ل( وړا12
?Sل د 1او د 123 7د :1 12ا[ ـ د ا" !$او ا!*)را %ادار 1د ( 2"9ر د ه Bد
C + ?$ %$R؛ ب ـ د ه Bادار 1د "! + 12 !$6E %$R؛ ج ـ وز %د
" ر
ټ * qد 1هR 9 Kم K
Oد ا" !$او ا!*)را %ادار " 1ر
ت (*
<
ښ دئ او Hدا 9ه Bادار 1د ن او د وز ه2ا %م 1a HRد، 1
او ه Cد د 9 * }? 1ه Bادار *( !$xy ,< 1وړ +ا!tد1a +
9
د. +
:"$9د دا د ا" !$او ا!*)را %ادار 1د ن " ٣٠ ،2او ١٩٨ ،< ٣٢
119
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
ه2ا راز ز $او هز
و" Rم K
Oد ن د ٣٣د * 1دا!*)را %او ا"!$
ادار7 n$S? 1ړ .1 +د ه Bد)R 12رت د : 1د ه Bادار ،"! + !$6E 1د
،"O !KIد "Oا!Kر( ،ر h$P% ،او د ,ر "!0ور
ل .دR 7م K
Oد9 1 +2
+G%Gه !I$ G,Iا!*)را %ا" % !$ !$ر
ټ وړا 1a 12او د ا-اCY $e
ت " .1a)< *( 2
% Dد Rم !$xy K
Oد ه Bادارو
ر
"!0
*( Kاو د ه Bادارو او 3 % %
6س 7ول HIد.1
ر ه
$ادو "-
% y< ،اR 10 Eم % K
Oد +2ور
9 1رن %ه Cر
ټ
ور .1aدا 1د + 12د "-اR Eم K
Oد Pاو د $" % K< R
- Hړو 9 ( ،1ه Bرن %د < H,ر
ټ وړاR + 12م < #ه Cد ا" !$او
ا!*)را %ادار)< *( !$6E 1و$ < .1ه Cډ ه
Bاد 9د ه ?" Bر
ت
-ړ
1
Iد ،1G$ % 12
< P ،1د
7اد 2$ا 9 I 1د (ر رو ار
a #I +ا.I 1
! R "$م
9 K
Oا ا-ا % $eد ر
ټ ور
د7 +2ړ 9 I 13
،1 +
$7ر
%ر ار
+اړ .1a "$> Kد 7ډول jل 9 ( ،س
دو و! +
Iا2"$ $ل .1G$ه2اراز د ا +2P! KاR "$ %3م K
Oو<n
و< nس %ر
ت ور
.1
د د }? 1م R 9 % *( $م n
K) %9 K
Oرن (%ر
ټ ور
،1
دواړو !
د ه Bم د ا<!$را
%2"( %ب او <
,ا!
ب >
(* CYد .1
<
,ا
9 1G$ H!0
7 *( %د (
$6رو
م + $د ه Bادارو ا-ات
123 "! %و2 :?$رت او
%ا" ،12د $?$ n
Kاو >
I Hو هHR C + E2
ل ،ړو) !$او .n$دR ! > 1م K
Oد % 1اړ 9 1 $%د 1
هاړ< 1$او ور وړ ارزو د , !9ر +د ه Bادارو دو $او ر % Kد 3س
7و اKت 2و
,< 0 HR .1ا wم د د
% 1ان و 9 1د 1ا" !$او
ا!*)را %ادار 1د *( < 1د ز "O %وaا
,< "$ .I 1ا wد!Eو دا ر 1
9د ه Bادارو دو $رو د
7 %
%ر .?$ 123د 7ډول ،"Oه Bادار 1د1
%ه 9 1
bد < !$6E ,ه % < 1و
K* K* K ،1ه9 1G$
دو
$م ر ( %ر او
$ 123 "Oل R "$ .1G$م د!Eو
!$xy g
ه (% 1 Cاtاد
7 % !KI 1ږ و! 9 ()?$ا $د
6 2"9 ?7ل د.(1
11
120
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر
#$%
•
•
•
•
•
د ا" !$او ا!*)را %ادارو د رو
ارزو 2د <
,ا
او و
,< K ) %اw
ر
ټ ور
R Kم !
< (
Kا %ور 1G$او 23و $6رو
+ن
و1؛
ه Bم 9د رو
ارزو %ر
2 1او n$`*Iاو د <H,
12
ر
nد +د
2$ 0و ` [ < *( n$Sو1؛
د ارزو او !" د 2 n$xyاو 2ود
2ن yا nو 1او ا د
ر(
ا Kد ا" !$او ا!*)را %ادارو اا t$%رو ه HI Cو1؛
ه Bم 9د ارزو او !" ,ر E 2 1G$ H> +ا2از*( n$xy 1
< [ و ( % 1هR
Q
Bت او
Iاه 9 2د ا" !$او ا!*)را %ادارو
!$xy
(* ر ا<
!?$ر 1اړ 1 +ارزو وaاI 1؛
ه Bم 2P 2ود وا wاو ا<!$ر و (% 1د CKر
ټ 9 1aK 1د
ارزو و
$ل 2 ،HKI ،1G$او 2ود و>.
121
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
دروZ=@ y*/
د <) #B )L#ا
د@و
د ا!*)را %2< %د د +
`% -د ا-ا $eاو رن د % 1 12ر
.1G$ا
ا-ا K $eرن ه ,< 2 Cد "! %)Pاو (ر د % 12ور
.1د دو وړ د+
9رن %د "O %)Pد a,ر
ټ وړا
12ل د د
ا K$%و < +د +او
%)Pو 2ه "O ? Cاو ه Cا-ا I "O eو .1د ا" !$او ا!*)را%
ادارو ?ب او !ب او " ر
>
د ر ,ر "$9 Y +د (% 1د12 }? 1
7ر او !" و $% 9 1aل ( ?$ Rاو 3ر
1
Iد.1
د #Bا+ب ,D
ډو ه
$ادو
د %)Pد !" د t!* )!Eه
$ادو
*! :K 1 sد
R %)Pم ،K
Oد %)Pد ،!Eد د -د !Eاو د %)Pد
ان( د ن *
د <
,ا wارن
-
%ړ .1Gد د, 1ر 9 +د ه
,< Bا!
ب <
12و ،I H%د
R %)Pم :2 K
O
• د رن <
ا و> I Hاو د ر
nد +2"( +و1؛
• اKت او k R 9 "$9و 2 ،1د ه Bا<!$ر وH,< (% 1
,< nا % +ور
1؛
• <
,ا 2 n$xy wو (% 1رن او د ه
Bد % !$ 1
-د !
ه،K
ه و< 9 nو
7اړ ،1ر
ټ ور.1a
1$9د 9روا
$ار
<
ا دو! *( "$9وړ +ا!tد +و ،Iرن
2د 9 I O 1د ن * 6% gات و
ل Iاو aا.I 1
د ا) او ارا) L# )< B
دا" !$او ا!*)را "O %)P %2< %د3 <
1ر +ا ( % 1G$ 9ډاد 3س %
را 9 Iد ه Bادارو !
ن C +او ا
% "$7ر 2د .1د% <
7
د ر2$و ,ر +ه Bادار
% +a, 2 1د _ "O %)Pا !?$و ،1ا)! هG B
2Pود 9 nد "$9 %
6
"$د ه
nد
%او د %$R ? "$د %Ã-د
13
okو
,ر
+ل ،1G$د 1ا (* ا! "jد.1
دا 9ه Bادار 1دPم
%ب ،1
HR 123 %ډ ا 1)< 1ر" او I "
> 2
9 13د ه Bادارو د !$6Eه )< % K< R Kور .1aد 1و
< -را اهn$
% %
6 O K
O %)P 9 1ا< 3
%س اوږد aا
.I 1ا ه3 12ر1
9 I 13
1aډاډ 9 I +ا" !$او ا!*)را %ادارو ?$ Rد ن
9ټ
`ف ر
او 3 $7رو ) Kا<!xس ر 1وړ +ا!tد.(1
122
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
+%ټ:
د < Wم )'L#
دا 9د %)Pد "Oد !Eد
ان د ا-ا3 % g "" ،$eس 123و 1وY ،1
<) دا د 9 +ه Bد
ان
,<
% +a, 2ا wو .1د 7د
ان د <
H,ر nد
+%
,ر E 2 +ا2از "$9 1او اKت ا<!$ر و .1د ه Bد2$ 12ا 9 I 1
در < 1وو:I H
) !ر
د %)Pد "Oد !Eد
ان 2د >
ا-ا $eار
او Rادارو د 9رو د ن،
ر "$!0او 123 "O % $%a,و .?$ه Bد
ان 2د د * 1)< 1و
> 9 1aل
ا-ات ?$ Rد
ل
Iو ا "$او را % C + %ر 2$د . 1د (ر د
ه 12د
9 12ټ د %)Pد
ان 2د ه9 Bروا
اړ 9 +د ?$د ور1a
g ،1 n$xyر nه % Cور
.1ه
> 1
Bل 2د ه ?$ Bاړ 9 +
`ف ر
د ،1د ?ب ور
,ر !9 +او 9 y
`< .ه ,< 1
Bد2و
(*
.1G$ 0د وړ +ا!tدو او ا<!xس
yرت ،د %)Pد
ان د 9 1 +2
د 1اړ +ر
ټ 1a !9او
Qع % gوړا.1a 12
) !ر
د %)Pد "Oد !Eد
ان 2د د "O 1و
> 9 1aل ! Rاو 2Rات د-
12د وا[ ن * %ر. 2$
! - Wو+ Iر اZ-B
د %)Pد !* "Oد
ان 9د
7ر +وا" Oر 2 1ډاد ور 9 1a
*( ?$ Rد 23و در$6 1رو
* ر ا<:1G$ H!?$
١ـ -ارز> ور+ل :ډاډ" 2و *( "$9 9 Iاو +! P t$
Oا< 1
I H!?$د+؛
٢ـ ا"0ب :د 1ه Kد "$ا2ا3 %س
$ 123ل (%و! *( ?$ R I Hد ر
ا< 1
I H> + !?$ه3 8 % E2س %را 7د1؛
٣ـ Luرب :د 1ه Kد "$ا2ا3 %س
$ 123ل (%و!*( ?$ R 9 I H
ا!tد + 1ه3 ]$! Bس %را 9 7ا!Dر .+2$
د( Y 7ر د %)Pد "Oد د
ان n0د رن <
ا 3ر +ا
9ل 1
Iد.1
:"$9د رن او د 1
-ه Kد [$ا,ر اP%د د "$$ر ه
R K
ر
ټ(Bamako, Mali, November 2001) ،
د
7ر +وا" د Rا
% Hyد %)Pد "Oرات 9د n
Kد رو
!$6E
< د 2$و وړ د 2 ،1د ا" !$او ا!*)را %ادارو د !
د "O %)P
< د 2$و وړ و ،1ا)! 2P "$ود!
9 +س 1%دو و .+
Iه 9 ( Bد
ه Bادارو
"O %)Pرو Rد$
% * "O 1و ،1ه Bد ر
ت ور
$K$م د .1د
%$Rد دوام د , "%ر ،+د ه Bادارو
!$د او "$9ډو ه
$ادو
د ر
ټ ور
$K$م ر a% 1د .1د 9 % $! ،
% $رن ر 1اړ1 +
ا د رن د ? Rد !$ر $eاو د رن ا" !$او ا!*)ر !$ %د "O
123
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
!)< *( ]$ول .1G$د د !$ 7ر
>
د !
د n$او
Oر
%ب او د
ا! oوډ
? HI Hد .1د 1ر
>
د % }? 1ه CاIر 9 1G$ +ه
B
ادارو د د, -ر +د >
9 1
I Hټ * 1a HRد . 1ن د ا!*)را %ادارو
د ?
او "]"!" nول د درx 1و
< (Dreikollegium) 1ا %ر
ل
1G$د 7ارن د 2Eرال د %)Pد د
ان)
9 (Bundesrechnungshofټ
-ړ 1
I
د .1د 2Eرال د %)Pد
ان د ا!*)را %2< %د ? او "]" nد "!ول (* 3س %
را ¼! 7د رن د د!" 1
-ول < ،!$ yد ا!*)را( %ر ,ر +د رن د
"!ول ، -د 1aوز د !Eاو ه2اراز د $وزارت %ر
ټ ور
14.1رن ) ا)!
ا!*)را %ادار 9 1
+aK (+د ا!*)را %ادار 1د د O 2 < -و%
15
.I
+$د ،1ډو ه
$ادو
د ا" !$او ا!*)را " %2< %ر
>
( 2"
) K
16
د (ر د ارن ر
>
( $! ) xjد "Oد !]
(* )Rرت د.1
9 123ټ رو 1
I 0د K
O %)P ( 9 +د ه Bادارو ه Kد
o" %
6ول a $%%ا.I 1
} +%ټ
د < )'L#د ارا) ادارو د #د ) ((Mول
)((/
د ا!*)ر %ادارو د ? n$Sد %ر
,ر3 9 ( ،+ز د
6 ،+ت a ok 2ا1
،Iا)! دI 1ط 9دok 7و د ه2"9 Bو
* و 9 1د 9 $Yرو د وزارت
<
ا 1
I
`%او ه CدI 1ط 9دا ه
6 Bت و 1د K
O %)Pد < n$S? H,د
, + %ر +ور %اړ.1 $%
:"$9د ١٩٩ل د ا!*)را %2< %د ن " (٣)٢ ،2ب <$! ،
ه2اراز ډو ه
$ادو
د %)Pد "Oد
ان د "$وژو
O ،n$ر
%ب او
ا
!"$7ب xj ،?$ 123 "O %د ا!*)را %ادارو د ,ر +د ودا
-ړول دا او
! $د ا!*)را %ز"
د و !?$ا< $! H!?$د %ورم 2Qد
)رز, 1ر +د ا!*)را %ادارو "$ %د )% %
6د ه"
9 ٨ . 2ټ هj Bل
0دل 9 1
Iدا د R
%)Pم ( }? %$P% +
K
Oوا wاو ا<!$ر
2$ا 9 I 1و.1
د %)Pد
ان ه? "? K ،1
HRد 7ارن د ?ب ور
د 2"89
C!?$د ن ا Hyو3ړ دئ 3
6 .د ?ب ور
ا
% +$
> [$او د
ا!*)را
%2< %ا
% y< [$دا > 9د < 1د ?ب ور
م ر
او اKم 2د 2$و وړ د
9 ٧ .1ټ د ا)
رګ د ا!*)را %2< %د ?ب
ور
3ر9 1ر .1
¶% 1د ا)
رګ jل د "Oد Dم در`"R Y 1و
(* <) 1a
.1
1دا ،9د ا!*)را %2< %د 9رو ?Sل د وز <
ا رل
1G$ا!*)را %2< %د ر
< $eا .د 7ډول 2"9ه Bادارو د 9رو د ?Sل
در 1
!7او د ه Bد م <
,ا!
ب .1
! +دوه Cدا ،9د %)Pد "Oد
د
ان د ا<!$را - %ه Cدا د 9 1ه Bو< nو< nد ا!*)را %ادارو ه9 Bر% 1
9 ?$ 123 "Oد ? % ?" Hر
.1G$د دا n$xyدر
د
124
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
،+ه Bد
ان ه Bا<!$را *( %م وړا 12ا< 9ه % Bد !
د ارزو? ،ب
ور
او n$او ه2ا راز د ا!*)را %ادارو د
O ،ntر
%ب او ا
!"$7ب د , ¡$*%ر+
ورaل 1
Iد .1در Cدا
،9ن ه2ا nور
9 1دو! د? ، -ب ور
او <ا
12وا[ ن د ا!*)را %ادارو < ه Cد 2$و وړ د
! y< % ) 1
(*( +2k .دا 9د ن < دا د 9 +ه 2 n Bراa % _"$ا 9 I 1ه! د روغ
"]"2"9 nو k $)i%و.1
+% ٧ټ:
) -5ب ور0+) +ارګ(
١ـ د ا!*)را ! %2< %د ا!*)را %ادار 1د 2? 1aار <
ا 9د د -
9رو د ?Sل وز <
ا > ،1G$ Hد د? ،-ب ور
او <ا ه Kد ١٩٩٩
ل د
-ن د ٨د
1
I H26%ن د ٨د * 1ادار +او (رل .1G$
٢ـ د ړ
1ن د ٧٣ % ٨دو ه Kا!"jو 123 1ډول د:1
• و< nو< nد ا!*)را %2< %د "]"!" nول %)P 9د د
ان <
ا
1
Iو،1
• ه 9 ?$ Bد 2? 1aKار <
ا 1
I 3 %و ،1د ا!*)را %2< %د !
,ر 1
I 1a +و 1اود 2? 1aار ? Kب 1
I 2$و1؛
• د ل ه در2? 1a !I$ 1ار ه Bم 9 %د !
1 n$xyد
>
1
Iد 1د ا!tد
I +و ?$ه Kر
ټ ور
1؛
• د , nر +ه 9 ?$ Bد ل د` +ف و 1ر %$ ،2$د
دو< nا ا!
.1G$د د 1 1د ?$ 7د ا!*)را %ادارو ا<!$ر 2$
1G$ %او د را K
%ل ,ر +م 1G$ $؛
• ه Bم 9د , nر 1 n$xy +د 2? 1aار ر
ت د * ,ر +د
%)Pد
ان %وړا1
12؛
• د %)Pد "Oد
ان د2y 1 + "! ,< ? 7را CDRاو د دوn
9رو وز %وړا1
12؛
• د ه ل 2y 1را ،CDRد دو9 nرو وز ه Bوز 9 %د
د -د 9رو ?Sل دئ ("2و 9 1ه 1
Bد 2? 1aار ر
ټ او
ا-ا
< *( %ښ د . 1دا 9ا 2? 1aار < ,د 0 +2و% -
ر
2 ،د ه Bل د د) د C$`% K* *( 1 ٣١و
$ل 9 I
2? 1aار د ر nد ل (* ورو! را.
:"$9
Loi du 15 juin portant organisation du Service de Renseignement de l'Etat,
Article 7, Memorial - Journal Officiel du Grand-Duche de Luxembourg, A-No.
113
125
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
+% ٨ټ:
د وژو #Bا:L# +
ل:د +دا د < د Wم B )'L#ا د ه\ هاد د ارا)
(CSIS)
Bد ودا) د 4د وژ <) L#
ه
ف:
د "O 7د3 <
1ر +وا (% +
I 9و2"$ل
9 Iړ 1ودا د )H> (CSIS
"!0
7 1
Iر 1a +د 1او د ه}$ت aKو 1
I HR C +او د 7وژ+
ا!`د
O +D 1ر +د. +
ر:
ز
Gد $6 "O %)Pر د وژو ,ر +د ا<!` yد "Oرا %او ه2اراز د
ه}$ت د 3ر
0و
او *( $?$ا< 1
I H!?$د.1
5ود:
"O %)Pد د 7وژ
> 1ل aاو 123 "! %و
$ل
% y< G
.د د 7وژ1
,ر +د اړ$%و ("2و ،د ا!*ب ،
$P%د وژ ،s6% ,< 1دا[ او ،fد a%ون
و ،وژ +د
2ن راو!
? ،Hد وژ $9 ،n"]" 1ارزو ،ادار +او د
وژ *( 2a, 1ورو!
7 % $Yر او 123 "Oو
$ل .ز
"O Gد ١٩٩ل د )
H$ nI$او ١٩٩٩ل د رچ .+
I a, nI$د وژ 1د !وا او د هC B
و< G
9 nا<!$ر در
د ،م
I G
+ $و 9د وژ 1د
ا
$e-ت و
Oو (...) .د "O 7د ) (CSISا<!$را % %اIر 1a +د < .+د د+ 1)< 1
Gا 9 hEد د 7ودا د
-ړو
,ر +اړ $%و .+د 7اړ$%و 1د او" ا<!$راn?" %
و3ړ 1و 1او 1د.1
ر %ر:
د
I "Oاه 2د ه Bوژ 1د ودا
ر
Kاو ه2اراز د ) (CSISر
9 + K
د 7ود (* ا!tدa !9 *( ،1
+ا 1
I 1د G
.1د وژ 1د xن ا"د ،
ه}$ت د وړا 1
I 12ا"د ،د وژ 1ر
>
،د وژ 1د ر !$ %او د "]" nد op
7و
?
د ،
K$ ،1د a%ا"د او " ر
>
>
ل
7 %ر او 123 "Oو
$ل G
.د 7ودا
م (*
O?" %ر 1او ه2ا راز د د!Eو
!وا ،د <op
7 yو ,ر +او دا
ر
ر
7 +ر و2$ل او + G
.HOډ
7 +ر +هKر 1و .(...) +
Iد ) (CSISد
2"89و
او د ه Bودا اړ +د ا" %Dx !$م + G
+ $د هKر8 1
ر $!0ه 9 Cد !" وړ د.+
:"$9د دا د %)Pد Rم K
Oد ١٩٩ل ر
ټ د 7ا!! -
pدئ:
http://www.oag-bvg.gc.ca
<
د 1اړ +)< +د دو وړ د .+ه Bدا 9ا!*)را %او ا"2< !$ت د
n
Kرو
ار
+د 2$ %و وړ د .1د "$د 3ا د < 7ډ زت <
-
iد
د ،1د ه Bادارو ? *( !$Sد
!KE Yرو
م 1$9 ، + $
و > ،Iا
9ل 0 1
Iاو *!" .I NQا!ز 2 1د ¼! "O
126
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
ډ 1ز
7 % + $%ر 123و .?$د %)Pد Rم K
Oر
>
%د $7اopول اب
او د ه Bد !]
okو
0 +د ه Bادارو >
% % %$Rوان واړو ،1د ه Bر ok< %
2$ا 1aاو >
(* *! دا 9د 1 $او ا!*)را %ادار 1د ر "$ % nد
ا!Rد gE 1را.1a % "$
7ر2"89 +
•
•
•
•
•
د %)Pد د
ان د <
,ا
% wب د <
, "% 12ر 2 +د ه2"89 Bو د ن
"? nو3ړ و ،1ه Bد
ان 2رن %ر
ت ور 1aاو د %)Pد "Oد
ان ر$e
2د رن <
ا و>I H؛
ه Bد
ان 12وا[ ن 2د ه Bد
ان د ا<!$را ،
%د ر
ت ور
$K$م ،د
ر H> $eاو ه2ارز % %
6 Oد 3س 7و
2او 2ود K0ر1a +؛
Rم !
3 +a, % %
6 O 2 Kس ر 2$و
(% 1ا 3 "Oس
ر K ،1a 1د y< "$وژو ا-ا
% $eا" 12ه 123 "!0
% Cو?$؛
د "Oد
ان n$xy 2و
(% 1ا 3 "Oس ر K ، 1a 1د
y< "$وژو ا-ا
% $eا"
7 % + %$e- 12ر 123و?$؛
دا 9د "Oد
ان + %
6 Oاړ 2 ،1 Kد ن K
%اKم وI NQ
(%د "Oد !]
د < ,او د ه Bد 1
$ _ *( ,< < 1و.I
127
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
r ارY " دO
ـ دK$ [ < d" د
ن د،ء3 د ن د رن دارا+ر, (PKGR) - د ر "!ول د.1
(٢٠٠١ ،!E د%R
)i رال2E د:[$)
ر "!ول%2< %ا!*)را
German Bundestag Secretariat of the Parliamentary Control Commission
(PKGR), Parliamentary Control of the Intelligence Services in Germany,(Berlin:
Bundespresseamt, 2001), pp. 19-20.
: I ! و1" د$9 7 د+ اړ1 د.2
Windisch v Austria, (1991) 13 European Human Rights Reports 291; Van
Mechelen v Netherlands, (1998) 25 European Human Rights Reports 647,
Teixeira de Castro v Portugal, European Court of Human Rights, Judgment of 9
June 1998.
:I ! و1" د$9 7 د+ اړ1 د.3
Rowe and Davis v UK, (2000), 30 European Human Rights Reports 1; Tinnelly
and McElduff vUK, E Ct HR, Judgment, 10 July 1998 .
:I ! و1" د$9 7 د+ اړ1 د.4
Chahal v UK, (1997) 23 E.H.R.R. 413; Tinnelly and McElduff v UK, (1999) 27
E.H.R.R. 249.; Edwards and Lewis v UK, European Court of Human Rights,
Judgment 22 July 2003 and 27 October 2004.
:I ! و1" د$9 7 د+ اړ1 د.5
Klass v Germany, para. 15 (as regards Art. 8); Leander v Sweden, para. 68 (as
regards Art. 13.(
:I ! و1" د$9 7 د+ اړ1 د.6
Leander v Sweden, para. 78.
: ر
ټK
ه%K اR !"
د0ر, دK
ه%2< !$"د ر ا.7
‘Report on the Feasibility of Recommendations on Internal Security Services’,
adopted by the PC-S-SEC at its second meeting (9 - 11 October 2002), p. 15.
:I !" و1 د% !$xy K
O مR
ادو
د$
هt!* +ر, % د.8
For comparison of the powers of Inspectors-General in different countries, see:
Intelligence and Security Committee (UK), Annual Report for 2001-2, Cm 5542,
Appendix 3.
مR C " ر
ټ او ه1 ادارB د ه. ٣٣.٢ p ،2"
د ن%2< %! ا!*)را$" د دا د ا.9
.I وا!
ل% !$ د (ر1 دh2`% K
O
CSIS Act, s. 33.2. Both the Service’s Annual Report and the InspectorGeneral’s certificate are required to be sent to the oversight body, SIRC.: s. 33.3
CSIS Act 1984.
!E دK
O مR
د% د ا!*)را.10
Office of the Inspector General of Intelligence.
< ١٢ % ١٠ ،2" ل د ن١٩٨ دK هK
O مR رو د9 %! او ا!*)را$" د ا.11
1
ر
Inspector-General of Security and Intelligence Act 1986, sections 10-12.
128
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
H! و1 د+ د٣٢ ، ن1! ادار$" او ا% او هز
و" د ا!*)را$
د ز% $ د.12
:I
0
او1G$ H>
را <
اI * د وزا
د2 د وړاCDRرا2y دK
O مR "
2ارK% H < ا+ او دا دور1G$ H> +ر, 1 (
ر " دور1
دK
! مR.1G$
>
دiاI و23 !" * ا0
7 ,< دB د هn رK
O مR د.I
اء- اn
د ر% داB ه1$9 ؛1G$ ر% 1 K* *( 1 دور1
I
؛1a وHR * د ن9 1اa I وB ه1$9 ؛1a ور3 nt
ان او% H,<
؛1a R ات2زم ا3 +ر, ! د1 ادارB د ه9 1اa I وB ه1$9 ،! د دو،1دt! ا+ م (* د وړH,< ،
وa7 ،م- "- ف دx< B د ه1$9
ف دx< B د ه1$9 ؛I 12
ا وړاR د-و
وok او رو ر اارو د
1اa I وB؛ او هI +درy +aK ! وروKP دf< وa7 م- ".I 13
9 وا+ر3 h$P% !" او+
* د ن9
See, for example, Law of the Intelligence and Security Agency of Bosnia
Herzegovina, Article 32:
‘An Inspector General shall be appointed and dismissed by the Council of
Ministers upon the proposal of the Chair. The Inspector General shall serve a
four-year term, which may be renewed once. The Inspector General may be
dismissed before the expiration of his/her mandate upon his/her own request; if
s/he permanently loses the capacity to execute his/her duties; fails to comply
with applicable legislation or regulations; fails to implement measures for
supervision of the Agency; if criminal proceedings for the criminal offences of
abuse of office or disclosing a State, military or official secret have been
instituted against him/her; if a final imprisonment sentence for a criminal
offence which makes him/her unworthy of executing such duties is rendered
against him/her; or if s/he fails to conduct an investigation, inspection or audit in
a timely and lawful manner ’.
د "!و او د.I 1اa < K
! مR د "!و او$! ود!
د2P 7 د.13
،I H! و1 ر
ت دK
مR
These restrictions apply to the UK Comptroller and Auditor-General, see
Report by the Comptroller and Auditor-General, Thames House and Vauxhall
Cross, HC Session 1999-2000, 18 February 2000, point 8. Available at:
http://www.nao.org.uk/publications/nao_reports/9900236.pdf
- ؛ د ن د ر "!ولs ا٣١٠ راف،١٩٩ ، رات-را ن د د2E د.14
،(٢٠٠٣ ، رن:[$ )،
ر "!ول ـ اد% ن ا!*)را،ء3 د ار
:....p !!
ا%" او د ا!*)را$9
German Bundeshaushaltsordnung (BHO) (1969), Para. 10a (3); Secretariat of
the German Parliamentary Control Panel, Die Parlamentarische Kontrolle der
Nachrichtendienste in Deutschland – Materialien, (Berlin: Bundestag, 2003), p.
42; Website of the German Intelligence Service (Bundesnachrichtendienst)
at:>http://www.bundesnachrichtendienst.
de/auftrag/kontrolle.htmBundeshaushaltsordnung .<
129
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
...... راف،١٩٩ ، رات-را ن د د2E د.15
German Bundeshaushaltsordnung (BHO) (1969), Para. 10a (2.)
:p !! ا،٢٠٠٣ ،
" ر
ټ%2< !$" او ا% د ا!*)را2"
د ه% $ د.16
See, for example, Annual Report of the General Security and Intelligence
Services of the Netherlands (2003), available at:
>http://www.minbzk.nl/contents/pages/9459/annual_report_2003_aivd.pdf>, pp.
69-70; Intelligence and Security Committee Annual Report 2002-2003,
presented to parliament by the prime Minister by Command of Her majesty,
june 2003, London, pp 8-13
130
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر
#$%و + M /
ادار
د اBرا [/
•
•
•
•
•
د 1ا" !$او ا!*)را %ادارK0 2 r 1ر +او (" I s6%
% +2او
ه
%R
Q
Bر2P 1ود $e- 9 Iت *¡ و 1او ه Bه
Bا
0
و
0دل 9 Iر $!0ه Cد ا" n$او د $ % n0
- "
> 2و1؛
ا" n$او
- "
> 2ړ 1
I $ % n0ا!
ا 2 0د ن *
*¡ 1
Iو1؛
د 1ا!*)را %ادار
1ر وا wاو ا<!$ر 2رو I s6%
% 0او ه Cه هB
9 n$xyه
$اد (* 2 ،1G$ R Yد ن د ا C + Kو1؛
د ه Bادار 1د 12او 2رت 2د ه Bد
9 n$xyټ ه
Bن
روa 0ا 9 I 1د رن <
ا 1
I
`%و1؛
<
% yه Bدو!
* 9ا hiا"6ن رژ
در
دل ،د ن
K
%اKم Qور 1د (% 1د 2Q "$t* $د ا" !$او ا!*)را %ادارو د
وړ +ا!tدو * و.I $
د ا) او ارا) ادارو د رZ+T H
•
•
•
•
•
•
"$"%ارن 2د ا" !$او ا!*)را %ادار 1د ر $eد >
او
, 0ر +هB
ن او رات و
9 1a NQړ 1م %د ه Bد >
,ر +د اه n$او nt
ا$6 1Byرو او د ه Bد
, 0ر1a ¶% 3 +؛
د n
Kد ا-ا +$ 1
$eرن ه 2 Cد >
و د 3س وه" h
و1؛
7ر +د 9 +رن د s* n
Kاړخ ه Cد > 1د `%ف hو1؛
2د ړ 1ادار 1ر 12 $eد Eر راوړ
او ه Bم (* د وړ +ا!tد 1
2Qن K
%ا
-
CKد و .1ه2اراز د ا" !$ادار 1د ?Sل <
ا د
a7و
yرت د ه Bد
2$ 0و ,ر K
% +اKم <
را CYد1؛
د >
او
, 0ر
2 +ن $6رو (" 2و1؛
7ر +د 9 +د >
و د *( 1a7 +
"$زت oون و ،1د $
%د دو nد ر2y $eرا +$ CDRد "$اړو 2وز.
131
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
C{Oو اBرا ! د +ر ا -Bر اIز ور+ل
•
•
•
•
•
•
د ن د وا" "!0
7دا د 9 +د ا!*)را %او ا" !$ادارو <2 !$xy 1a
? و1؛
ن 2روB ،0د +او هاړ< $و (% 1ه Bادار 1و a Iا 9 1ورو
ا * %Kا!tد +و1a؛
ه ن 9د (ر ,ر
- +ړ 2 1Gاoول <
12وI H%؛
د ا!*)را %و ا" !$ادارو <
ا د aو ا<!$را * %د وړ +ا!tد 1د _ , 1
$ر+
2ه Bادارو (* ( Yرو 4Kو>.I H
>
ل ه Bا2ات 9د ه Bادارو <
ا د %ورم 2Qد )رز, 1ر3 +س
$ 123ل
1 2 ،1G$ق او د ن وا" اRت .1aو 12 1aد %ور?!
!$6Eد
%ر د ه Bد ،+ +ا" !$او ا!*)را %ادار 2 1د هB
"?!
1$ق ) Kژو
2ل ،رaول او دا ر( 9 ( ،د ارو د 1
KPاو د 2او
a $ال "
ر " د3 ،1د1a 1؛
aو *( !$xyد وړ +ر ا< !?$او زورز!
د * 1
$او 1د
<
, "% 12ر 2 +د ه Bادارو ( % 2"9ر او ارزو 123و
$ل .I
#ت او دو)
•
•
•
•
•
•
د ا!*)را %ادارو ا<!$رات 2د ه2` Bو
او هI Bا 9 iد
و 1aه
6 Kت را>
1G$او دو $ا ،1G$ !?$د ه Bادارو د ه
E2
+ن و1؛
ن 2د 9 <
1د
6 7ت د ( د, 1ر +و ،I H%ه *( Bد ا!tد1
(
ا (" دئ او د 9ا<!$ر د ،1د ا!" [$7ول ,ر3 +ر +اوار 1a +او
ه Cد %
6د
a "%ا
ا
+ yن و .1د 2 < 1رو0
و
-د +و 9 ( ،1ه Bادارو (* ? Yن n$xyو 9 1د د7
3ر
0د د 2$و (ر و1a؛
ا" !$او ا!*)را %ادار 2 1د %
6ور
hاو د ن و % $Lد 3ر1
در
دو (* < و .1ه 2 1
Bا-ز +و 9 % ،1اKن و ،1د
14
ا"
n$ر 1اړو 2ا
yل او د ه Bادارو 1a ok !$xy؛
KPاو ر <
,ا?$}% wت 9د ن "?
-ړ 2 ،1Gد
< 1ر+
زاد 1و 9 1د ه Bادارو %
6دو3 % $س ر2$و "O +و 9 1aد
و 1aد nKIه
Kن 1
Iد. 1
6 9ت
a Yا
< ?Sا 3س %را ،Iه 2 BهC
ا!
Kاو ه Cد ا< K
!?$ه
$ادو
د ر
$ا "$د (ر د $6رو
!" %ول
123و
$ل I؛
ا ه
y Bرت د $Y 1ا" !$ادارو و
ا
ا
a 1ا ادار1
6 %ت و,رل 9 Iه 1
Bه K Cد ا!
Kه
$اد ( *( %
6 $د
ا!tد, 1ر +ور
%ا [$او $6رو .1
132
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
+ر) ر او د ادار +ول
•
•
•
•
•
ا!*)را %ادار
2 1ن (* ړ 1و .1ه 12و -ه Bر 9 Kد
ادارو د" د 2"89 $7و
او 9رو ه #I Kاو ه$%)< *( B
2$ا ، 1د 9 1 +2د 1ه Kر
ټ ور1a؛
ډول
-
2 2"89د و 9 1د ه * ²د ادار 1د a7 Oو ا" n$او `n$S
<
12و.I H%
د ا!*)را %دارو ر 2 Kد ا<2"9 xو
< وروزل .Iد زد+
aو د 7ډول ر
2د ر >
د +دا .I
د ر ادارو 2 ?$د رو
0ن
9ټ I s6%؛
هR
Q
Bت 9د ?س ا "$ه"2ار 2 ، 1G$ K6" +د ر ادار1
% $?$ا 123 Kو
$ل .I
د ا-اr 1
$e
د وزارت د م <
ا د ا!*)را $%)< *( %او د ه!" Bول
• ا!*)را
%ن 2ه % Bد 3س ر2$و,ر +دوو [ < *( $x$و :1د
ا-ا 9 h 1
$eوaا I 1ه3 % %
6 Bس اوږد 9 1aد ا!*)را %ادارو
وا wد 1او د ه Bادارو 9 hوaا I 1اړو 2وز +اړ Kو1؛
• وز 2د ن * د ا" !$او ا!*)را %R
Q
%ه Kد ?$د
$
? n$Sو .1ه2اراز ه Bد ن * 9 1 hد ه Bادارو <
ا ورD" %
%ر
ټ ور I aاو ه Bد ?
%R
Q
$د n$S? 1aKه.1 C
+ #DW Lول
• >
ل $Rت 2د رن د
I
`%و ا * "$د ا-ا 1
$eد ?Sل 1a7
<
ا .I
`%د 1اړ CD" 2 +ر
ټ I !9؛
• دا 2 HRد !
Kم <
ا %د
9 123 1ا د وام
< +د 9 I
`% +د
aا
x< 1ف و.1
/Cاﯥ ه'Dر
•
aا هKر 2 1د وزا
ا-ز % +ور 1G$او د د, 1ر 9 +ه
Bر
ن او
aا
ژ"
+ن و 2 ،1د ن د K
%اn<
- + K
و1؛
• K
%اKم
2ن $Q +و ( % 1ا!*)را +o *( %
6 %ا!tد+
د $6 1رو
د ر $6رو
(ر 12د .I ) 6
133
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د وزارت د 4م Bا د وړ اiد ئ
• ا!*)را
%ن 2د وزا
<
ا د وړ +ا!tدو د _ 1
$او د ه Bادارو د $
K
% 2QاKم و .1د3 1ر +د ن K
% H$x$اKم 2$اI 1
9م و
$ل .Iد ،
% $د وز >
ل ه2ا!
% 1
I HK$
وړا I 12او ه Bا-ا K
O Y * $eارن %د (, "a$ر +و,رل .I
Hدا 9رن * % 2
tد ا!*)را %د 2"89و
ه
6 Kت
ور1a؛
• ا!*)را %ادار 2 1د O 2
$ +ر و 1a؛
• ا!*)را %ادار 2 1ا ،
`!Rد
n
Kن * 9 [$tد د
ا- #$%ن
1a7د 1او د ن
- C +ړ 1
Iاو 123 "!0
% 1
HRو .?$
د رDن F4
د ر! )Dر) د ار uوا
او اBر
•
•
•
•
•
•
د اBرا ا@
5 )4ود :د >
(
او 9 REروا
oون >
ا!*)را 2 "
> %د
رن د ( ( +رو Kار
( %ر 123و1؛
د ا<!$را
R %د2 1ود :د رن د (ر د ارن ا<!$رات 2$ا 9 I 1د
? 23
ر a% 1و:1
ا sـ ،n$ب ـ
Oر
%ب ،ج ـ ا
!"$7ب ،دال ـ د د د اړو2و + a%
ن ،هـ ـ /?$د ا!*)را %2< %ادار 1اړ<
؛
>
د 2 < 7د رن د (ر د ارن د دو nد رو ار
123 Ä0
%
و ،1د
% $د (ر دR ،!Eم .KP ،K
Oد ار
د sRg%او
2%ا< 2 * HوI $؛
د ر ارن ا<!$رات K0 2ر +او (" 2و1؛
د ر (ر ,ر "!0او ر
>
:2ا sـ ,ر "!0و ،Iب ـ رن %
123 ¦Pو
$ل ،Iج ـ د د }? 1م 9 + $ه Bد
< n
Kا او
د ا!*)را %ادارو <
ا 2 ،1G$د ه( Bر و،I
" Nاو ن وا 9 wد ر (ر د ارن ا<!$ر
دل 2 1G$د
ه
+ !$xy Bن و.1
د ر! )Dر) د ارuن Iړ>
• ر ار
K0 2ر
% +د رن `%ف و1؛
• رن 2د ه !$ Bد a7و د >
او
7 n$S? 0ړ +و 9 1د رن
ا!ز!
ب د (ر د1 +2؛
• رن >
ل
2و 2د (ر !$ا!ز 1و ،1ا)! د ه
2د <H,
14
!!7 $ب 8؛
134
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
• د (ر ار
2د n
Kوزان
!a7ب و ) 1ه 9 1a7 Bد n
K
"$د +2ا< ه 2 1
Bد (ر ار
(* ا! t6و % ،(1aد 1د
ه Bار
<
,ا!
ب 123 "!0
%را [$R 15.دا ?} د ا" !$او ا!*)را%
ادارو د *
اa7 $و < ه Cد h$)i%وړ د+؛
• د 2 1a7 !$د رن C + "!0
7د < H,م ` [ < *( n$Sو،1
دا 9د n
Kد ر
< $eا؛
• د !$ر 2 $eد رن < ,د
< !$ا و> ،I Hد
< n
Kا.
د !ر) د ارuن L#او =i
• ر
2 1a7ا ه Bو< 123 "O % nو
$ل 9 Iد(ر !$ااt$%
?
ا"دو او ادو +ر و1؛
• 9د ر a7و ا" $t`% !$د ا!*)را %و ا" !$ادارو <
ا و "2 ،I H
ه3 Bر9 1ر 1و 9 I 2"$را
+ 1a*I 1
I % "$ن 2"9 C +
و 1aاو < H,ورو! !¼ رن او د ه Bر % nوړا.1a 12
• د $6 "Oرو 2روR ،0م "$> ،او
)gط او ( %د ا[$}% "! K$%
.I
د #او ادو د س راوړ) ر ر5S7 )D
•
•
•
•
•
•
د (ر ارن 2د , "Oر !$xy +و1؛
د (ر د ارن > 2 1a7ه 9 % %
6 Bد < ,د, + % 12ر +ور%
اړ ،1 $%زاد3
% +س اوږد aاI 1؛
د (ر ارن 2د Iه2ا
د اgر او ه *( Bد ? Cور
+د $ن د ا<
!?$
,ر n$xy +و1؛
9 %د (ر ارن ر 1اړ ،?$ +ا-ا 2 $eد (ر ارن د ?
a )< *( $YاI 1؛
د (ر ارن
% $7 2د %
6د okو
_
" 1
$
وا<؛
ه 9 +a*I Bد %
6د 3س %راوړ
د ا!*)را %ادارو او د(ر د ارن %
2$ "$ا 2 1G$د + H$P%رن %وړا.I 12
رDن رت ور+
•
•
•
•
د (ر د ر !$د ر
ت ور
او د ه Bد (
ا ? n$Sاو د
Iاه2و د
<,و
,ر 2 +aK +د ه n$xy H,< !$ Bو1؛
ه +G% G !$ Bل Hاو (
9 % ،ور %اړ $%و،1
رن H,< %ر
ټ وړا1
12؛
دا د (ر د ر H,< !$وا wاو ا<!$ر د 9 1د ا" !$د 3ا +aKو1a
9ر
ټ +a,او
,<
% R < +ر . I
<2,و (* * 2 Kد ه Bر
ت
? +د n
K +او ا!*)را %ادارو %و,رل
Q 9 Iور$E 1ت و.I
135
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د (د+ )Iول
•
•
•
•
•
د (ر ارن
> 2د 1
-ا"دو 3 %س ور ،1G$ا)! دI 1ط 9دا اKم
وa NQا 9 I 1د %
6 Oد * 2kو?$؛
د ا!*)را %او ا" !$ادارو د( 1
-ر 2ه ?Bا
yل وا[ و 9 1د n
K
رو 12 !$6Eد .1د 1اړ +ا! 2 "jد ن * روa 0ا .I 1د1
ا د د -د (ر 2 n$xyد ا!*)را %د ا<!` yاو (ر "$ % !$
% +oد - HRوا12
7؛
2رت و Kر
2د د -د h $ C$`%و1؛
ا!*)را %ادار
2 1د
*( -ا د ه, !$6E Bر +ر وا< د ن ارن
ا-ز +ور
،1
ا!*)را %ادار 2 1ا-ز +ور 9 1aد "$"%ارن ا-ز % 1ه Bادارو (*
Y ?$ا!ل .I
د "Oد $Yار
r
د وaو % !KIد 3 Hر2"$ +ل
•
•
•
•
•
ه Bم
)%ل
7 % !KI 9ږ 2 ،?$ه? Bن و 9 1د او
n$`*Iاو د <
H,ر nدور H,< +م (* د
2$ 0و `n$S
* < [ و1؛
ه bد 1و % !KI 9 Iد اب ور
و د <
g Kر .I +a,
1$9و < +د a% _ K< Rل < ،1G$د K
nKIاو د
ه Bد و 2 _ H$ه Kb$و a%ل I؛
1$9د ! د `3 * nPز و 9 I kد "Oو
K
nKIه < 2 Cو ،1د
2 C$`% 7ا د ه Bم
)%ل
2 n$xyو 9 1د 3 O nKIس ر .1
1او K) 6- K
Ex%
<
yر
I %را( 2 %ډاډ ور 9 I aو 2Rل او !
ب %ر1G$؛
)%ل K
Oم 2د اا aKو n$xyو ،K
nKI (% 1
1 nKI 1$9وa Ex% ،1ا .I 1ه2اراز د 1اړ +د ه Bا"دو او
Iاه2و
د d"$وړو n$xyه
-
2 Cد و 9 1ا !"$او ا!*)را %ادار 1د nKI
Kه
> Kل 1aد.1
د !" او 2 h$P%ودو
2ن ("
%2ب و ،1ه
2 Bا د ا !"$او
ا!*)را %ادارو د ر د
2"9ر2P 1ود و [ K 1د ه Bادارو 2"89 a,
ر 1ا< و.1
136
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د #Bا% +رواB +ا د >'5د ادار د )+د ادارو ! ر
•
•
•
•
•
د ا" !$او ا!*)را %ادارو د رو
ارزو 2د <
,ا
او و
< %ا) K
<
,ا wر
ټ ور
R Kم !
% (
Kور 1G$او 23و $6رو
+ن
و1؛
ه Bم 9د رو
ارزو %ر
2 1او n$`*Iاو د <H,
12
ر
nد +د
2$ 0و ` [ < *( n$Sو1؛
د ارزو او !" د 2 n$xyاو 2ود
2ن yا nو 1او ا د
ر(
ا Kد ا" !$او ا!*)را %ادارو اا t$%رو ه HI Cو1؛
ه Bم 9د ارزو او !" ,ر E 2 1G$ H> +ا2از*( n$xy 1
< [ و ( % 1هR
Q
Bت او
Iاه 9 2د ا" !$او ا!*)را %ادارو
!$xy
(* ر ا<
!?$ر 1اړ 1 +ارزو وaاI 1؛
ه Bم 2P 2ود وا wاو ا<!$ر و (% 1د CKر
ټ 9 1aK 1د
ارزو و
$ل 2 ،HKI ،1G$او 2ود و>.
د <) #B )L#ا
د@و
•
•
•
•
•
د %)Pد د
ان د <
,ا!
ب د <
, "% 12ر 2 +د ه2"89 Bو د ن "?n
و3ړ و ،1ه Bد
ان 2رن %ر
ت ور 1aاو د %)Pد "Oد
ان ر 2 $eد
رن <
ا و>I H؛
ه Bد
ان 12وا[ ن 2د ه Bد
ان د ا<!$را ،
%د ر
ت ور
$K$م ،د
ر H> $eاو ه2ارز % %
6 Oد 3س 7و
2او 2ود K0ر1a +؛
Rم !
3 +a, % %
6 O 2 Kس ر 2$و
(% 1ا 3 "Oس
ر K ،1a 1د y< "$وژو ا-ا
% $eا" 12ه 123 "!0
% Cو?$؛
د "Oد
ان n$xy 2و
(% 1ا 3 "Oس ر K ، 1a 1د
y< "$وژو ا-ا
% $eا"
7 % + %$e- 12ر 123و?$؛
دا 9د "Oد
ان + %
6 Oاړ 2 ،1 Kد ن K
%اKم وI NQ
(%د "Oد !]
د <2,و او د ه Bد 1
$ _ * ,< < 1و.I
137
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د و#ا Oا +د د+D/ا N
+ول ر د Iا (DCAF) 0+
د و
ا
ا
د د
ا!" #$%ول ,ر +د
"$-ا ) ٢٠٠٠ 9 (DCAFل د
د
- n0
n
Kړ
Iو ،دو! او $7دو! ?Sد و
ا
او ا"
!$ا
د
د
ا!" #$%ول ,ر ,< +ه 1
% bاو 1
1% a%xاو ه2اراز ه Bا"!$
ا 9 qد
ا + 8 K$%ا و 1ود +او ا<! $ور
.1
د !
و د *( ]% ،
2v$د زدaو او ا" < !$د د
ا K$%وا" ,ر +د
7ر2"89 +و
د وړا <
12ه Bد %
6د را>
او او د( a$د %
ر
,ر +ر .1د 7د HRډ د ر
ه
د ر 3ر 1او <
! ,
+د >
"$وا
!
K
% y< $ ،او ر
،ا
a ،N-ا
ز
،د
?S !
K $7او n2< a Rدئ.
1aد DCAFد ر د ارو ـ ا) #$!x%ارو ـ $ % $ (Kد < ، +
اوږد
+د +ه
Bر2P 1ودو.1G
د و
ا
ا
د د
ا!" #$%ول ,ر +د
"$-ا
aا ?Sد 9 +د د
n
Kد ن "? ر .1د
I DCAFرا ٢٠٠ل د
Iل
،
!
Kد اروـ ا #$!x%د ١ $دو!
،در 1ا Eاو د
"$-ا د !
ن (*
-ړ+
.+
Iد
DCAFر 1$? ٠ 1
- %ډ (*
-ړ < t!* 9 1
I +
.1 n$6Eد ه Bد ر % ? d" +G%G $I Kر 9 1G$د 1aد ( (
دش ه
$ادو
* د .1د DCAFد د -ز < %د د دEع وزارت ،د Kاو
,ر9 %رو او د 9 $Yرو د وزارت <
ا ور
.1G$
د DCAFه
6 $`t% Kت ا!! .I 2"$ www.dcaf.ch p
اړ Kاو !
)Geneva Center for the democratic Control of Armed Forces (DCAF
Rue e Chantepoulet 11, PO Box 1360,
CH-1211 Genva 1, Switzerland
Tel: 0041 22 741 7700; fax:0041227417705
;e-mail:info@dcaf.ch
website: www.dcaf.ch
138
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
(Dorham) د دورهم
0+ 45 *( د هن د
$}%
ټ9 ( د دورهم د ه"!
ن د د$! ل د٢٠٠١ 7د
1 " د$ % !$6E و دa7 دBت او د هR
Q
" وړ$ ( دB(
د ه%
وI
1 (* زت د$ ( B د ه.1a % "$ را1GB >
ه
د1
B د ه.1 د1a 1,< ډ !
او+ اړ1 او د1 وا$a$( <
O?" او$
)د$ *( "$
ا
اa 1
د%R
Q
" وړ$
% د ن1 ل د١٩٩٨ د$! د% (دP%
را او د ارو اI د اروK "$
ا
د دورهم د-
ودو2! ¦ او <)و (
ا اوP د1 د.1 دHI 1 رh$)i%
ل او32! اk( + اړ1 د9 1 1 + د د د زړ1
ه"!
ن د
?$ %R
Q
y<
اړ<
او دy< "$ 1 د7 د.Iوت وg (
.1 %
د ور"
د7 د. دئO 1رK ه6E د+ g اوK? 7د
ډ د7 د.1
ر،1G$ 0ر3 <
اJustice Black [$ د9 + " ډ9
1 د دورهم د ه"!
ن د.1 ونo C ق هن هK? !?$ g
رو
و
و"وو8K د ار
ن د1a 7و
د,< د.1و,< ه ل د " و"وو ر
.1G( دThe Irvine Lectures in Human Rights)
.+
I H$ ل٢٠٠٢ <
اLord Irvine of Lairg د1a 7د
(Arts and Humanities Research Board)
د ردa$( 1 ه" اوE د% 7د
! o
+ زر١٣٩ +ر, 1 وژ1
ل د3ا2! اg "
"? د$ ا1 <
ا د
y< "
"? د ن$ د ا1 د1 وژ7 د.+ د1
I 1اaور
.1G,<
% د اف9 1 دHI "رو$$ ل32! اg د
K! او اړ
Proessor Ian Leigh, Co-Director
50North Bailey, Durham DH1 3ET, United Kingdom
Phone: 00 44 191 374 2035
Fax: 00 44 191 374 2044
Email: ian.leigh@durham.ac.uk
Website.http://www.dur.ac.uk/Law
139
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د رو د رDن
د ارا) !ر) D+
١٩٩ل (* را د
< 1ا د رو 1د ا!*)را( %2< %ر د ه Bه
$اد د ر
(رو Kارن <
ا 9 1G$ +%د رو 1د رن د ا!*)را( %ر د !$
د .1Gد !$ 7د رو 1د ا ?$
!"$ارن ،ا!*)را %ادار +او د ا" n$ادار( % +ر
.?$ 123د د 1a7 !$ 7د رن <
ا 9د Stortingetد
< 1Gا >H
< .1G$د 9 13
I 1a7 7د رن
!a7ب ه Cو .1دI 7ط د 1و -ا
دل
9 1
Iد (ر ارن x- *( n
K 2او < !$6E ,رن (*
<
,ا!
ب و.1
د( 7ر "
% Dه Bادار .?$ 123 "O % 1د !$ 7ه % !KI Bه C
9 1رو 1د و 1aزن <
ا د ه Bادارو ه
"R Kان .Iد!$ 7
ا ز
-ړ n0د K ،1د د2و * د ه Bد ? 1
I +2"( n$Sد .+د
د 7ډول (ر < 1aد وaو د H% 12
< 2د .1ه2اراز د!$ 7
7اړ 9 1د ( Rر 3ر 1ډاډ" 9 Iد ا" !$او ا!*)را %ادارو !$6Eد ن
9ټ 1
I +%د 1او .1G$ + %د !$ 7د < !$6E ,ه Kه ل دا
ر
ټ رن %وړا .1 k O 9 1
12ا)! د اړ
y $%رت ه I 13
Bه
و< nد < %R
Q
yه Kر
>
وړا.1a 12
د %
6 !$ 7او ادارو %د 3س 7و
< ا<
" < * "!$xyد .+
ه 12و -د ه sK 1a7 Bد 9 1د اارو %ډ 1ز *( %ر
وا< .د !$ 7د ( ?" a$د (ر ا *( Hyر ا<.
! او اړK
The Norwegian Parliamentary Intelligence Oversight committe
Postal address: Sortinget, 0026, Oslo
Office address: Nedre Vollgate 5-7
Tel: 00 47 23 31 09 30 - Fax: 23 31 09 40
e-mail: post@eos-utvalget.no
website: www. eos-utvalget.no
140
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
)'-B اMRو
,iv
Dr. Hans Born
1a7 1"
ا د ړ ړ$- د+ر, "!ول#$%د و
ا
ا
د د
ا
Senior Fellow, Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces,
Geneva, Switzerland.
Professor Ian Leigh
$! ،2 د1 د دورهم د ه"!
ن د،د ا!د
Professor of Law, Co-Director of the Human Rights Centre, Durham University,
Durham, United Kingdom.
د '') ډ) ن
Mr. Thorsten Wetzling
،
ا$"- "!ول د#$% د و
ا
ا
د د
ا،ل$! a$( د
Research Assistant, Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces,
Geneva, Switzerland.
Ms. Ingrid Thorburn
،
ا$"- "!ول د#$% د و
ا
ا
د د
ا،ل$! a$( د
Research Assistant, Geneva Centre for the Democratic Control of Ared Forces,
Geneva, Switzerland.
C" د *ر) (رد
(
ټ9 %K*` اI د1
B) ده
Professor Iain Cameron
ه"!
نx?ن او2
د،
ال ن < ا!دa R د
Professor in Public International Law, Uppsala University, Uppsala, Sweden.
Mr. Alistair Corbett
$! ،ن2" ،" !$ !$" او ا%د ا!*)را
Clerk to the Intelligence and Security Committee, London, United Kingdom.
Mr. Alain Faupin
،"
ا$- ،ل$! *
اn"
ا د د ر$- "!ول د#$%د و
ا
ا
د د
ا
Former Deputy Head of Think Tank, Geneva Centre for the Democratic Control
of Armed Forces, Geneva, Switzerland.
Mr. Hakon Huus-Hansen
1 رو،
او، ء3! د دار$ (ر د% د رن د ا!*)را1د رو
141
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
Head of the Secretariat, Norwegian Parliamentary Intelligence Oversight
Committee, Oslo, Norway.
Mr.Kalman Kocsis
$ ز،
$ را،!E د2" 1 د ړ،$e
ن ر$?$ "
د$``*! د+ر, %xy ا%د ا!*)را
*
ا%2< %
ا!*)را$Y د1" د ه،"او هز
و
Chairman of the Expert Commission on Intelligence Reform, Office of the High
Representative, Sarajevo, Bosnia and Herzegovina; Former Head of Hungarian
Foreign Intelligence Service.
Dr. Fredrik Sejersted
1 رو،
او،!E (ر
ا د1
د،H$د ?
و
Attorney at Law, Office of the Attorney-General, Oslo, Norway .
Mr. Fred Schreier
،"
ا$- ، "!ول#$% د و
ا
ا
د د
ا، ور
Senior Consultant, Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces,
.Geneva, Switzerland
)'+*ر ور
(
ټ9 %K*` اI )د
Dr. Andrew Butler
2x ز1
،[!"$ و،ا قCrown Law, Wellington, New Zealand.
Ms. Marina Caparini
،"
ا$- ، "!ول#$%د و
ا
ا
د د
ا
Senior Fellow, Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces,
Geneva, Switzerland.
Dr. Richard B. Doyle
+2P! K د ا،
لK n
- n? وال،ل$! ?
ر$E د و+ر,
ړو- - دR د
ت3ا
Associate Professor of Public Budgeting, Naval Postgraduate School, Monterey,
USA.
Dr. Willem F. van Eekelen
د و
ا،$e رد ر%
د د ر%6i دn$""![ ه"!
ن د ارو ا$د و
!
ت د$!? د اCKY! د+ر, %$P% "
ا د اود د$- "!ول د#$%
ا
د د
ا
دP% د ارو د ا،ع *
ا وزE د د2" د ه،1a7 د " *
ا2" د ه، 1a7 رد%
ر
." R *
ا
142
2"89 +
ر7رو او$6 4
:
ل$ ادارو4% د ا!*)را123
"!0
%
President of the Advisory Board of the Centre for European Security Studies at
the University of Groningen, Member of the Advisory Boards of the Geneva
Centre for the Democratic Control of Armed Forces and of the Stockholm
Institute Peace Research Institute, former Member of the Netherlands’ Senate,
former Minister of Defence of the Netherlands and former Secretary-General of
the Western European Union.
Prof. Dr. Peter Gill
$! ،?
ر$E وn$" او اn$ ن ر ه"!
ن د-
ر
ل د$ د
Professor of Politics and Security at Liverpool John Moores University, United
Kingdom.
Mr. George B. Lotz II
ت3 ا+2P! K د ا. 1"![ دI وا،[$6 ع وزارتEرو د د9 (ر%د ا!*)را
Assistant to the Secretary of Defense for Intelligence Oversight, Washington DC,
USA.
Dr. Barry R. Wickersham
د، 1"![ دI وا،!Eل د$! ع وزدE د د+ر, رو9 (ر د% د ا!*)را،2 وaد زد
. ت3 ا+2P! Kا
Director of Training, Office of the Assistant to the Secretary of Defense for
Intelligence Oversight, Washington DC, USA.
143
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د ا 5SA7د ) @?>
ارات
ه
6 Bت n
K 9را>
1او ه *( Bر ا< ،ا!*)رات .1G$
(
12ه2$ل
% y<
% +$
> ( ،د دو! 9رو د ه" +
< د n
K .(John Keegan) +د ا!*)را %اxiyح 2P +
3
6ود.1 "6 +
ا!*)رات
aا
اړ ،
KدEع ،ا" !$6E O ،n$او ه Bر
ه
9 + %?$}%
ا!*)رات ل ،1G$اړ Kاو a%او .(Michael Herman) 1ا!*)رات 2$ا
9 I 1
ډول
6ت و2$ ،1ا 9 I 1زن و 9 1د
6ت د O 2"$د 1او 2$اI 1
n$6E 9و 9 1ا!*)را %زن 3ر +ا .(Sherman Kent)1
9د n
K
9ټ د ا!*)را $I ?" %ز
9د »ا!*)را2< %ت د «1Gا
دل
1
Iد .1ه 9 ( Bه + % 1
Bر
،1د ا!*)را !$6E %د(Michael 1G
). Herman
ا>
9ا"
*( n$م ا< 2` 1G$ H!?$ډ 1و< nا" n$د 1او < د او
<xف د
ا 0او د
ا 0د < 1
$ _ iد +$ .1د 1ا" n$ه 2"9 Bد9 1
ده $9 ،$ ،$"
> ! Bاو ا!`د P 1د و 1aزاد ،1ژو 2او 1
ا.1G$ H% 12
< n
ا5ر
+
1$9ر !$د اgر n$xyو 1ا-ز 1a 9 1 +د "!0او و"d
,ر +و
7اړ.1
د / ZBه'Dر ((Mول
د ر okو ه Bو< nرا
9 1G$ % _"$ر
Hر ن (* د
a7و
د <
H,ر nد را %د ر د x< ?$ف HRو .1aډ ه
$ادو د
okو اه 1
I +
12 n$د ،1ه 12و "$ -رات (% %د ه?" B
ه? Bن H,< 9هKر ر okو- ،1ا (ر او 12
< *( $6%و
.I H%
HRه Bو<ok nو
9 1G$ Hkر د Hه
9 Kن (* a7و 1a
د ،+د ا" !$ادار 1)< Y *( 1و 3
6 .1aد 7ډول 2kو او n
K nKIد
n
Kا-ا ارن 1$9 < .1G$ %د ادار 1د" د 7ډول okو
"R nKIان
،1
Iه
% Bر! okو و 1او دا .1 nDEPه2اراز <) 1ر"% $
okو ه < 1 nt Cد رن د a7و وړاok 12و د ن *( "%
< " د.+
L#او (S
دf 7ح ا ن او رو ا *( "$ا< 1
¶% $K$ H!?$او د ه Bه2ف د
2وا" _ 1
$د .1ا!*)را 12 %2< %د (ر م ،+ $ا-ا،$e
$egاو "" د ا!*)را %ادارو د ?ب او اب ور
و <
را .1
r CYد
ا" %2< !$د
ا!" #$%ول د 1و!.I H
144
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
L# )/
"O gد ن *! .1 s6% s!* D tد ن ه 9 D Bد
ا ن !I KPد 3
6 ،1ا ن ده 1
I 2"( n$xy KP Bد1
(%ن د n
Kد +ر Kر 123 "O % P 2"9و .?$د
ا ن
1$9 ، 1 n$xy KPن د ا-ا 2"9 1
$eد n
Kر
+a Kوړ
+ن
+ن و ،1ه
Bن 1a *?Eاو ه Bد
2ن ,ر+
"!0
7و r$!t% g $! .1aه % n$xy Bوا % KP 9د n
Kد
ا-ا %د (ر ,ر 1% +ا!tد ،1
+د 9 1 n$xy KP
% $و
9د
2"9 n
Kد ن او ارو "
ر
+ن . 1د! 1ب *( "O g
` 2ه2P Bود n$xyد % KP 9 1ور (% 1
I aد ا!*)را %ادارو د n
Kد
وزا
2"9و 9 Oه Bا ن
+ن . 1
ب
!)"%ب در 1اړ<
ر a% 1د١ :1ـ د ا!Rا Qا2ام او د ه2ف "$ %د
6 1
اړ !I Kوا؛ ٢ـ ډ ز %ه bد 1 9 <
1او زاد
% %وان و ر1G$؛ ٣ـ
د ا2ا %د 2Pودو
او ه " "$ % E2اoول )د دا !.(KP +
د ارو د
" 1ر د
!)"%ب ا *( Hyد <
1ر ا< ( %د دو!
9روا
!" !$xyول او ا<!$رات <
12و.I H%
L#او =i
"$ر!
او د !I 12د 9 1د ا", $t`% !$ر .1
"!0
7 +د
7ر!
او د 12د
n
Kاو ا" $ C$`% !$د >
ار
-
8د د K ،1ا!*)را2< %ت ،د
وزارت م او و
ا
ا
.ه2اراز د رن د (ر د 1a7 !$ه2$ CاI 1
% 9ا 123 $t`% !"$و
$ل .Iد دو وړ د
> 9 +ل ر
7اړ 9 1ده 1
Bد
(ر 1a7 !$د % 1ا" 123 $t`% !$و
$ل K Iد 7ډول $t`%د د9 1 "6 1
رن د ا-ا 1
$eد 3 % ( 1س 123دئ .ا" $t`% !$د "O 1و
ر a% 1د .+د 1ډول + $t`% 1دا رو % %
6 O 1a 9 1G$ 0د 3س
اوږدو
,ر +د ا!Rد Piار .1
) T
"
> 2ه ،
%?$}% Bز
او ه2"89 Bو
%و 9 1G$ Hد دو
،nدا 1د 1aاو
د ر $7
% y< .1 1 "$%ا! Rtاو < $ز
$"
% ،?S 1 ،
او
7 $ر"
!$6E $"
> H$x$ ،او Eه" ارز 9 !0ه
1
Bر a% 1د
> ، 1ل
HI "
% 2د.1
Oاب ور+ل او -5ب ور+ل
د !$xyاو د2و + %د ا!زو ا!*ب 1
Iاو > 1
I Hو ،1ا!26اد او
%ان
%اب ور
ل او ?ب ور
ل و .1G$ Hد }? 7ه2اراز د ا" %2< !$د ر
K
< د 2$و وړ د? .+ب ور
ل د ا-ا $eد , "Oر $ +ه2ف د]$! 9 1
2رت (* د وړ +ا!tد 1اKن ور 1
1او ه Cه Bاا t$%ه2ف د
% 1
!
Kوaا 9 I 1ا
% "$7ر و.1a
145
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
"ر وا)D+
د
7ر +وا" "? "! 1$Oدا د n
K 9 1د < Kاراد 1و3ړ وR ،1دل او ?ب
ور
Kو 1او xن
-ړو
xر +و R 2 n
K .1aادار < 1
ا [$7او
Oر و 1او د
a ) "
> 2ال (#د و O 1opو 1او د ه, Bر3 +ر +اوار+
.1a
(* 45ق
ه Bاو زاد
%وا > 9ا?
ر 1اړ +و 1او د ه2 n
K B
<2$ okا .1aد
7ق )Rرت د 1د ژو 2او <
,ا ،hد KEاود $ن زاد 1او د
ن وړا? 12وات .د
7ق د
a 1ا
a%و
(" 1
I 2د K 1د
د
aا ا ، (UNDHR) $xRد ا!`د$"
> ،1و او Eه" هK
aال "
ر )، (ICESCRد ارو د
" 1ر ) (ECHRاو
"$ر $ا1
ژ" Kد او <
Kد ه Kد اa% Eون ،د 1ه Kاa% Kون او د
1هa% $ Kون.
د ن وا)D+
ن 9ه Bد
1ن ه HI Cد 2 1د د
ا
< n
K #$%ا وNQ
او I Rاو "
% Dد <
,ا n$xy g wو Kارن <
ا aا .I 1د
ن وا" د ?ب ور
,ر +ه R Cاو ه
!K y
`< Cر ! Iط دئ .د
ن د وا"
nا *( "$د ر *( $
% % ،$%)< +د ه h$)i% Bاو ا
"$7
ا-ا
%ر 1اړ
.1 +ن 2د وړا2و" او ا-اا %وړ و
،1ن 2ه
! Bدو
(*
< و 9 1ه 2 Bراو! Iاو و 1aه Bد 2Rل او ا`ف وړ و kاو هB
(* ا nRfو.1a
د+D/ا)
د
ا "6د < Kا!ز!
ب د <
< Kا اود <, Kر .+زاد ا!*ت ،د ن وا"،
<
,ا % 1 ،
!$xy wدرو 1د د
ا 1aد
1 .1ق د1
و!.I H
د ادار رH
د ا" !$او ا!*)را %ادار 1ر $eد اړو 2وز <
ا > .1G$ Hه Bد ړ 1ادار!" 1ول
او "]"7 nړ 1 +او د 9 1 +2د ه Bادار
1ر!
او د ه Bد 1او او
3 $ر H,< 0و< % + nور
.1
رو )(>@iU
n
Kد n
Kادارو ?$}%ت K)I ،او د 9رو Rد
% D" 9 $Y 1د
رن او رو "? Oاو د $"
% "
> 2و او ا!`د( % 1ر
$ 123ل
،1G$د 7ډول (ر %رو n$EtI $!0وا.
/ >/'UاWاض
nKIا!Rاض د % 1وا 9و 1aډ د (ر ارن %د *( 1د
a7و وR -ض وړا.1a 12
146
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د ن د ا '5د اIا د !ر) او د ارا د !ر)
د ن د ا-ا( %ر ا 3
yه$K$ Bم د 9 1د
%رن ?
د !$6E "-هK
ا"د او
Iاه ،1
> 2ل دا 9ا!*)را( %ر د % 1وا 9د ا"x< n$ف د
ا 0ه
6 Kت >
.1ا)! هو د 9 +د
6 7ت - !$6E "-ا
ر 1اړ +و .1د (ر ,ر +د ا!*)را %ادارو ا<!$رات ډ 1و<2"( nوا K ،1
ډ 1و< nا> Kاو ا %Kو3ړ د ،1ه 12و -ه? Bن % 9دا (ر
$ 123ل
،1G$د زت د [ < *( "% 1د .1د ډ 1ا!*)را %$R %د
(ر د +د - "-د (ر د د % 1اوږد +د .+د "$9 7د 1و! :I
)(Cameron,I, ; see also Broddeur, J-P. And Gill,P
د ارا د +ول او د ارا د !ر) او د ارا د )L#
د "!ول در
د
, "6رل 1
Iا!*)را
%ر 12 nد ادار 1او
tذ ,ر +د د،12
? n$Sاو n$xyدر
د
"6د( .+ر د "!ول ( ،1 "6 %ر د د"!0
7 1
( » 9 1رو «1a Kد 1د n$S? +2و (% 1د ه Bد $ C$`%او
! ]$ا "O .1a "$7ه
Bر nد 9 1ا!*)را %ادارو (* Yار
د
ا!*)را %ادارو ر او n$او ( % !$6Eر .?$ 123
>
د 9 Nullum,crimen, nulla poene sine legeد
n$د ا Hyه Cد1
CK ،1G
HR "- 9ه Bو< nد ا وړ د١ :9 1ـ د HRو< nدا
-
CKد و1
9ه "- HR Bو٢ ،kـ د HRو< nد ه- Bم اړ CK +و.I NQ
د ن ز >:/د < >i+
+د
ا
1 "$ "
> K$%ق Kد ،"% H? `*Iد ،KEو2-ان او د[
زاد ،1د $ن زاد 1او د >
"
-ړ
زاد2$ 1ا 9 I 1د ا" n$او د k$0 Rو-
2Pود aا < .I 1د ارو د
" 1ر ) (ECHRوا 9د 7ډول 2Pود 2 n
ن C +و .1د ارو د
1ق د
(ECHtR)KPا [$وا 9ا" !$او ا!*)را%
<2ت ا ه Bو<a 9 I 13
nو *( !$xyر وا< 9د ن "?
1
I +aKو .1د د, 1ر
9 +ن %د »د n$t$د ز
+D «nن ووI H
2د
fI 123 7ر:1a +
١ـ رم ن E 2ا2از 1د ر ا< !?$وړ و 1او ر $%$ +ه$ ?Bن
9 Iد او ه و 1aوaا I 1د ه) 2"9 H,< * Bل 1a؛
٢ـ رم ن 2د وړا2و" وړ و 1او *( !$xy 2د 2Pودو ر
ا<, !?$ر +ا-ز +ور 1a؛
٣ـ ن 2د 3س وه" ,ر +G%G +د 2"89و
(
ا و>.
د اIاB )Hا +ول /د وز/ا Bا +ول
د ا-ا +
$eد n
Kد 1او $ا Pادارو <
ا د ا!*)را!" %2< %ول
.1د ا-ا +
$eد ا" !$او ا!*)را %ادارو د ?$ R ،-او د ه Bادارو د
!$6E
ړو) .> !$د د, 1ر 9 +د ا-ا 1
$eا!" [$7ول د ډاډ وړ و وزان 2ه
B
%
6او ارزو
3 %س اوږد aا 9 I 1د ا" !$او ا!*)را %ادارو ا<!$ر د .1د د
7
%
6او ارزو
3ر 1وزان 9 I 13د اړ
y $%رت د ه Bادارو د !$6Eاو
2"9و
ه % K< R Kر
ټ ور *( Y .1aد ه Bادارو "!ول د
y< "$
147
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
د!Eو
او ار
<
ا Kد ا!*)را %ه?$ G7 Cر ،1د ا!*)را( %ر رد ،د ?$
د !$ "Oاو "O Rد!Eو
% $!? 9وزا
%ر
ټ ور
% ،1ر
ل
.1G$
دا+ )#Bول
د د, 1ر 9 +ډاډ" و 9 Iد ا!*)را
%2< %ر[ د د
ا$6 K$%رو
*
1a HRد ، 1د ا!*)را
9 %2< %ټ 2ډول د ن $K$ "%م
-د
و .1د , 2"89ر3 +ر
0د
- 2 #$ړ 9 Iد ه Bادارو ر
Kد هHR * B
و +$ .1aد 1د وړ +ا!tدو او د a7و
د * , 1
$ر 2 +د ا!*)را %ادارو
ر
Kوروزل ( 9 Iد < H,د , $7ر "!0او ا وړا ( 12ډول
2"9و .1aد ا!*)را
9 %2< %ت 2دا-ا %د دا< "!ول ,ر< +ص ارن
ړ aا.I 1Wم )'L#
% Rد Rم K
Oاxiyح د n
Kه
K Bر %و 9 1G$ Hد
%$P%د7 +2ړ .1 +د ا!*)را
9 %ټ Rم K
Oد ا-ا
< 1
$eا د a
ر!
د , + %ر ،1G$ H> +د
% $ن او د + ?$ n
Kد
ا!*)را %2< %د ا (ر او دا!*)را %ادارو د "O !$6E؛ +$دR ،1م
K
Oد H,< 1 +2ا-ات "
% Dا-ا %3 "$ ) $eرن( %ر
ت
ور.1a
# rت
6 1ت د ا" n$د ه
Bادو او *( %
6د 9 1د ه] $7 Bز okول د
ه
$اد دEع او $Yاړ% % Kوان ور
.1د 1و 9 1G$ "!0
7 -د
7اد او
6ت و .I H%د د
7او د
Oا 8 n$Pد ه
? Bا2"( qو .1ډ و<n
دا ه? 9 1G$$ Cس
6ت د "$اړ$%وو * <,ر .1G$ +دj 123 7ل 9د
ا +2P! Kا %3ا!*)را * %ا< ،1
I H!?$د %
6د
Oا Pم
%ب K0 8ر+
١ :1ـ د CدرL )Iا) :دا ه
6 Bت د 9 1ډ ړ 2 8 +و I H%او
دا 9 1
I s6%د ه Bد 2okو
yرت ا"% n* % n$وان ر
ل 1G$؛ ٢ـ د
دوه )DدرL )Iا) :دا ه Cه
6 Bت د 2 9 1و I H%او د ه Bد 2okو +ه C
ا"% n* % n$وان ر1G$؛ ٣ـ (ور اد :دا ه
6 Bت د 9 1د
Oا ( G 8
را> O$د +اود هok Bو
+ه Cا"% % n$وان اوړ1؛ lـ -5س : " / r Bدا
ه
6 Bت د 9 1ا"
n$ر 1اړ < 1 +د هok Bول ه Cد %وان H3؛ـ r
ـ " ') :r uدا ه
6 Bت د$%a$ 9 1و 1 1او د ?
- %
6
را ،دا ډول
6ت 2$ا
% 9 I 1م < *( okد K< Rا<!$ر
دل .Iه
6 Bت 9د ه Bد
Oا د 1
I +$% +و 1او n$xyو ارن د
, O Rر +د ه3 H% Bزم 2$ ،kا 9 I 1د 8 %
6در12" -
.I
د+D/ا' uدارا) O Bاب ور+
( ه
O Cا qد ا!*)را %2< %د ر "?I $Oط د)$ < ،1ال د
ا#$%
n
Kا!*)رات 2د ن د وا" ،"O ،اoول "%او روH,< C + (n$EtI) $!0
? ،1a + % n$Sد
ا
% K$%د ا!*)را
%2< %اب ور
د >
1
I H
9ټ د ه 1
Bد 2"89و
د ا
!"$7ب K0ر2و 1د .1د ه
1
Bاب ور
? n$S
148
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
" "! dو3ړ د١ :ـ د اIا+ )Hول؛ ٢ـ ر! )Dر؛ ٣ـ L# )/؛ lـ د '#B Wاز/ب
#Bا! +ر؛ ـ #Bد ارا) ادارو Bا دا+ )#Bول.
د ن *و>W
د ن د ن
-ړو د ارن او د ن د 4Kو n$Rه % ( +
Bوا
"
> 9اړو 2اړ<
دا " 9ه
> 1
Bل د ن "?
-ړ ،1
Iا!Rد (*
< [ د ،1ار 1 n0او ه % Bدرو.1G$ 1
#Bا
!رو')
ه Bم د 9 1د (% 1 +2ه !KI Bو Oاو د ه Bه Kر
ټ ا 9 1a
< Kد n
Kد Rادارو ه 1a Kد .1د د, 1ر 9 +ا-ا 1
$eاو ا!*)را%
ادارو (* د د 7م <
,ا!
ب د ډاد وړ و
,< ،ا( wرو "$ 9 Kه
$ادو
د
1aر
ټ ور
% Kه Cد ،1Gد رن <
ا > .1G$ Hه Bد 9 1 +2رن
%ر
ټ ور.1a
#Bا! +ر
د ا!*)را %ادارو د اب ور
د " +
*( O?" "! dه
,< Cا (ر د .+د د! 1ب
د ر
9ت C +ا!*)را %ادارو
,< 12ا (ر د ه Bار
<
ا 9 1G$د
ه
,< 1
Bا!
ب د ن * 1
I C$D"%و .1د د
,< 7ا
(ر
د ار
jدا د :1د
"Oد 1a ،!Eر
ت ور
,< Kا( wرو
,< ،KاR wم K
Oاو Rم
)%ل "
> 2 ،او ( %D $a$و .
ر! )Dر
د "" ن
-ړو 9 +د ن 3 )
`%ر 1ا!*)را %ادار 1
t6% 1او 1
$D"%
او ه Cد ه n$xy Bاو د ،> -ر (ر ه .1
Cد ""
9ټ 2دا
$K$م
-د و 9 1ر 1a7وaا I 1د ا!*)را %2< %ر
Kد اب ور
,ر +اgر aا .I 1د)R $K$ 7رت د: 1
١ـ د ا!*)را( %ر ,ر!$ 6E +؛
٢ـ د ا!*)را %2< %د د -د "!ول اKت؛
٣ـ % %
6 Oد 3س اوږدو
اKت؛
ـ د "
> 2ر
ه
+د ر 1اKت؛
ـ د رن ،n
K ،ا!*)را %ادارو او "$% "
> 2د ر
ټ ور
د ا[$7
$K$م !Iوا؛
ـ د
7ږ $د 12p
7د
-ړو
اKت؛
٧ـ د (, a$ر n$xy +در
دل.
! 0Cاو 0+ )/و
( %D $a$و ه ?S Bد 9 1د ?
$ ،او 9رو ( a$او ارزو
3س
ر 1
1او < H,اړوD 2ت ("2و .1د "
> 2د %D
% %?$}%و "$
7 CYړ 9 1 +ه)R Bرت د: 1
١ـ د n
Kاو < "$ % Kد
!ad"$ب r؛
٢ـ د -ر
? 1او د $$ل د ¡$*% %R
Qاوارزو ،د اړو2و !
و
ه Kد Hد 3رو 9رو ,ر +وړا2و؛
149
123
"!0
%د ا!*)را 4%ادارو
$ل$6 4
:رو او
7ر2"89 +
٣ـ د 12 %R
Q
$?$د KEو
او !
و اړول؛
ـ د
,< 1ا او <)و
% 6- Kد 2"( D H,< jP $?$ول؛
ـ د ه, ? Bر 9 +د
- $?$ړو
و 1 +opد ،
%DاKEرواو %
6د رد او2ل
,ر
- 1op
7 +ړول ).(James Mc Gamm
$a$( n$او %Dو % K< Rد
< n
Kا د وړا
6 1
I 12ت
H2وړا.1
12
150
