WIRELESS FARM MANAGEMENT SYSTEM (WIFARM) SITI NORJIHAN BINTI RUSIMAN Laporan dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat-syarat untuk penganugerahan Ijazah Sarjana Sains (Keusahawanan Teknologi Maklumat) Fakulti Sains Komputer dan Sistem Maklumat Universiti Teknologi Malaysia JUN 2008 iii Teristimewa buat… Ibu dan Abi sekeluarga, AlMarhumah Mama dan Papa sekeluarga serta sahabat-handai yang tidak putus-putus memberikan galakan dan dorongan serta sokongan Tidak lupa juga buat mereka-mereka yang terlibat secara langsung mahupun tidak secara langsung dalam pembangunan projek ini. Hanya Allah jua yang dapat membalas jasa baik kalian… iv PENGHARGAAN Pertama sekali saya ingin mengucapkan syukur ke hadrat ilahi kerana telah memberi kekuatan, kesihatan tubuh badan, idea, keupayaan dan dimudahkan jalan dalam menyiapkan Projek Sarjana ini akhirnya setelah diberi peluang kedua kalinya walaupun pelbagai dugaan menimpa. Tidak lupa juga buat keluarga tersayang dan tercinta serta sahabat handai kerana telah memberikan sokongan dan dorongan.yang tak putus-putus. Setinggitinggi penghargaan dan ucapan terima kasih juga ditujukan kepada penyelia saya iaitu, Dr. Asri bin Mohd Ngadi yang banyak memberi tunjuk ajar dan komen positif dalam bahagian teknikal dan En. Md Mohar bin Muhammad yang memberikan inspirasi dan dorongan dalam menjadikan projek ini boleh dipasarkan. Mereka telah banyak membantu sehinggalah projek ini dihasilkan. Jutaan terima kasih juga kepada mentor saya, En Mohd Zaid bin Md Fazil (Core Allied Sdn Bhd ) dan En Kamaruzaman bin Jahidin (Aspati Sdn.Bhd) kerana sudi memberikan tunjuk ajar tentang selok belok dunia perniagaan yang penuh cabaran dan dugaan. Akhir kata, ribuan terima kasih kepada mereka-mereka yang terlibat secara langsung dan tidak secara langsung dalam pembangunan projek. Semoga Allah membalas jasa baik kalian semua. v ABSTRAK Malaysia sedang memfokuskan untuk memperkasakan semula sumber kekayaan barunya iaitu pertanian. Melalui perkembangan sektor ini, suatu sistem yang dapat menguruskan rekod-rekod dan data adalah amat penting bagi melancarkan tugas mengurus. Justeru, Wireless Farm Management System (WiFarm) telah dibangunkan bertumpu kepada pengurusan sistem di ladang ternakan lembu dan ternakan kambing. Melalui sistem ini, sesebuah ladang dapat diuruskan hanya di hujung jari dan sistem juga membantu meminimakan penggunaan fail dan rekod kertas. Ladang ternakan juga dapat mengimplemenkan ciri-ciri Amalan Baik Penternakan yang digariskan oleh Jabatan Perkhidmatan Haiwan. Melalui pengurusan yang teratur, rekod dapat disemak dengan mudah dan membantu mengurangkan kesilapan dan mengurangkan tenaga kerja. Pembangunan sistem WiFarm menggunakan Rational Unified Process (RUP) sebagai metodologi sistem. Sistem mampu memudahkan pengusaha ladang ternak dalam menguruskan aktivitiaktiviti dan rekod-rekod seharian. vi ABSTRACT Malaysia is focusing to enhanced new source of wealth, which is agriculture. Through the development of this sector, a system to manage record and data is important to smoothen the management process. Therefore, Wireless Farm Management System focuses on the management system on the cattle and sheep livestock farm. This system allows farm management by the fingertips and also using paperless concept. Livestock farm can also implement Good Animal Husbandry Practices that accredited from the Department of Veterinary. With a right management, record can be easily checked, and help to reduce mistake and workforce. Wifarm system development is using Rational Unified Process as system methodology. System can allow the livestock farmer in order to manage daily activity and record vii KANDUNGAN BAB 1 PERKARA HALAMAN JUDUL i PENGAKUAN ii DEDIKASI iii PENGHARGAAN iv ABSTRAK v ABSTRACT vi KANDUNGAN vii SENARAI JADUAL xii SENARAI RAJAH xiii SENARAI ISTILAH xv SENARAI SINGKATAN xvi SENARAI LAMPIRAN xvii PENGENALAN 1.1 Pendahuluan 1 1.2 Latar Belakang Masalah 2 1.3 Pernyataan Masalah 3 1.4 Matlamat 5 1.5 Objektif Projek 6 1.6 Skop Projek 6 1.7 Ringkasan 7 viii 2 KAJIAN LITERATUR 2.1 Pengenalan 8 2.2 Kajian Sistem Pengurusan Ladang Ternakan di Malaysia 2.2.1 Ladang Integrasi 2.2.1.1 Pengenalan 9 2.2.1.2 konsep PINTAR 9 2.2.2 Ladang Fidlot 2.3 2.4 2.5 3 9 12 2.2.2.1 Pengenalan 12 2.2.2.2 Sistem Fidlot 13 2.2.2.3 Kawasan Fidlot 13 Kajian Sistem Semasa 15 2.3.1 Cadangan sistem baru 17 Teknik-teknik dan Analisis Peralatan 16 2.4.1 17 Peralatan-peralatan 2.4.1.1 Microsoft visual studio 2005 18 2.4.1.2 Pangkalan data 18 Ringkasan 19 METODOLOGI 3.1 Pengenalan 20 3.2 Metodologi Projek 20 3.2.1 Metodologi RUP 21 3.2.2 Fasa-fasa metodologi RUP 23 3.3 3.2.2.1 Fasa Permulaan 23 3.2.2.2 FasaPenghuraian 28 3.2.2.3 Fasa Pembangunan 29 3.2.2.4 Fasa Peralihan 29 Justifikasi Metodologi 29 ix 4 3.4 Justifikasi UML 30 3.5 Analisa Keperluan Sistem 31 3.5.1 Justifikasi Perkakasan 31 3.5.2 Justifikasi Perisian 33 3.6 Perancangan Kerja 33 3.7 Ringkasan 33 ANALISIS DAN REKABENTUK SISTEM 4.1 Pengenalan 35 4.2 Rekabentuk Senibina Sistem 36 4.3 Rekabentuk Pangkalan Data 36 4.4 Model Data dan Proses Sistem Semasa 38 4.4.1 Rajah Kes Guna 38 4.4.1.1 Penerangan Kes Guna (Use Case Diagram) 5 39 4.4.2 Rajah Jujukan 40 4.4.3 Rajah Aktiviti 40 4.4.4 Rajah Kelas 41 4.5 Rekabentuk Antaramuka 42 4.6 Ringkasan 44 RANCANGAN PERNIAGAAN 5.2 Ringkasan Eksekutif 45 5.2 Perniagaan 46 5.2.1 Peluang 46 5.2.2 Penyelesaian Masalah 50 5.2.3 Perniagaan dan Produk 51 5.2.3.1 Produk 51 x 5.2.4 5.2.5 5.3 5.2.3.2 Penerangan Produk 52 Kelebihan Persaingan 55 5.2.4.1 Penerangan Bisnes Model 55 5.2.4.2 Ketahanan Kelebihan Persaingan 55 Status Semasa dan Keperluan-Keperluan 56 Kumpulan Pengurusan 57 5.3.1 Pengalaman Pengurusan 58 5.3.2 Penasihat: Sumber Konsultansi & Sokongan Professional 59 5.4 Rancangan Kewangan 60 5.5 Analysis Industri 62 5.5.1 Tren Industri 62 5.5.2 Saiz Industri 64 5.5.3 Daya Tarikan Industri 65 5.5.4 Ramalan Industri 65 5.5.5 Sasaran Pasaran 65 5.5.6 Kedudukan Kompetitif Antara Sasaran 5.6 5.7 5.8 Pasaran 66 5.5.6.1 Analisis Pesaing 66 5.4.6.2 Strategi Kompetitif 69 Perancangan Pasaran 70 5.6.1 Kebolehterimaan Produk & Strategi 70 5.6.2 Strategi Memasuki Pasaran 70 5.6.3 Strategi Harga 71 5.6.4 Saluran-saluran Pengagihan 71 5.6.5 Promosi & Pengiklanan 72 Pembangunan Jangka Masa Panjang dan Perancangan Akan Datang 73 5.7.1 Matlamat 73 5.7.2 Strategi-strategi 73 5.7.3 Milestones 74 5.7.4 Penilaian Risko 74 Perancangan Keluar 74 xi 5.8 6 Ringkasan 75 PERBINCANGAN DAN RUMUSAN 6.0 Pencapaian 76 6.1 Kekangan dan Cabaran 76 6.3 Ringkasan 77 RUJUKAN 78 LAMPIRAN 80-151 xii SENARAI JADUAL NO. JADUAL TAJUK HALAMAN 2.1 Perbandingan Produk Tempatan Dan Luar Negeri 16 3.1 Justifikasi Perkakasan 32 3.2 Justifikasi Perisian 33 3.1 Spesifikasi Perkakasan 42 3.2 Justifikasi Perkakasan 32 4.1 Belian(belian ternakan) 37 4.2 Berat(berat ternakan) 37 4.3 Penerangan Aktor 39 4.4 Penerangan Kes Guna untuk Kerani 39 4.5 Penerangan Kes Guna untuk Admin 40 5.1 Cadangan ternakan lembu pedaging mengikut daerah 48 5.2 Sasaran Pengeluaran Daging(Sumber: Jabatan Perkhidmatan Haiwan) 49 5.3 Modul-modul Wifarm 54 5.4 Perancangan Sistem Wifarm 56 5.5 Struktur Organisasi 57 5.6 Analisis SWOT 69 xiii SENARAI RAJAH NO.RAJAH TAJUK HALAMAN 1.1 Petikan artikel dari New Straits Times, 11 Disember 2006 4 1.2 Petikan artikel dari Nota Niaga, 29 Jan 2007 4 1.3 Petikan artikel dari New Straits Times, 11 Disember 2006 4 1.4 Petikan artikel dari New Straits Times, 11 Disember 2006 5 2.1 Ternakan Lembu di kawasan pokok kelapa sawit 10 2.2 Aliran penternakan dalam system integrasi 11 2.3 Contoh rajah pusingan petak ragutan 11 2.4 Ternakan Lembu di dalam Kandang/Fidlot 14 2.5 Lembu-lembu yang dipilih untuk peternakan fidlot perlu dipastikan sihat 14 2.6 Sistem Pemasaran Lembu / Kambing / Bebiri 15 3.1 Struktur Rational Unified Process (RUP) dalam 2 Dimensi 22 3.2 Kandang lembu fidlot dari sisi tepi 23 3.3 Keadaan kandang lembu fidlot dari dalam 24 3.4 Pemilik kandang lembu fidlot 24 3.5 Wayar elektrik dipasang bagi mengelak lembu keluar kawasan di ladang integrasi 3.6 25 Sekumpulan lembu dibiar meragut lepas dalam kawasan ladang integrasi 25 3.7 Bentuk kandang kambing dari sisi depan 26 3.8 Kambing Berbaka Boer untuk dijual 27 3.9 Rumput gajah ditanam untuk dijadikan makanan kambing dan lembu 27 4.1 Rekabentuk Senibina Sistem 36 4.2 Kes Guna Untuk Kerani - 38 xiv 4.3 Kes Guna Untuk Admin 39 4.4 Gambarajah aktiviti bagi simpan rekod Staf 41 4.5 Antaramuka Sistem 42 4.6 Antaramuka Rekod Ternakan 43 4.7 Antaramuka Rekod Pekerja 43 5.1 Petikan artikel dari Utusan Malaysia, 27 Julai 2005 47 5.2 Petikan artikel dari New Straits Times, 11 Disember 2006 48 5.3 Aliran pengeluaran dan permintaan daging kambing ( sumber dari FAMA,17 Jun 2007 ) 5.4 49 Aliran pengeluaran dan permintaan daging lembu( sumber dari FAMA, 17 Jun 2007) 50 5.5 Rekabentuk Sistem 52 5.6 Kaedah Lama 53 5.7 Pengalaman Pengurusan 58 5.8 Ramalan Sasaran Jualan 3 Tahun 60 5.9 Ramalan Sasaran Untung / Rugi Untuk 3 Tahun 61 5.10 Titik Pulang Modal 61 5.11 Kelompok-Kelompok Penternakan Haiwan 63 5.12 Bilangan penternak kambing mengikut skala penternakan 66 5.13 Sistem Wifish 67 5.14 Sistem CattleMax 2006 68 xv SENARAI ISTILAH Aktor - actor Carta Gantt - gantt chart Kes Guna - use case Pelanggan - customer Rajah Jujukan - sequence diagram Rajah Aktiviti - activity diagram Atas Talian - online Sistem Pengurusan Ladang - WiFarm Salinan backup Tepat pada masanya market timing xvi SENARAI SINGKATAN GAHP SD - Good Animal Hausbandry Practices Secure Digital JPH - Jabatan Perkhidmatan Haiwan GAP - Good Animal Practices RMK9 - Rancangan Malaysia Ke 9 QAP - Quality Assurance Program WIFISH Web Application System for Fish Landing Data Collection Using Wireless Mobile Device LKIM - Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia SWOT - Strength Weakness Opportunity Threat IT - Information Technology CREST - Crop Establishment FAMA SME Federal Agriculture Marketing Authority - Small Medium Enterprise NCER Northern Corridor Economic Region SALT Skim Akreditasi Ladang Ternakan xvii SENARAI LAMPIRAN LAMPIRAN TAJUK HALAMAN A Carta Gantt 106 B Rekabentuk Pangkalan Data 109 C Rajah Jujukan 114 D Rajah Kelas 120 E Borang Salt 122 F GAHP Ladang Fidlot 123 G GAHP Ladang Integrasi 129 H Interview Pegawai JPH 138 I Interview Penternak 154 J Pengurusan Kewangan Terperinci 161 BAB 1 Pengenalan 1.1 Pendahuluan Dalam dunia moden kini, kebanyakan penternak-penternak di negara-negara maju seperti di Amerika, Netherland, dan Australia telah mengimplementasikan satu sistem pengurusan ladang yang cekap. Tambahan pula, kesemua penternakpenternak di sana mempunyai kesedaran yang tinggi dalam penggunaan teknologi baru dan mematuhi keperluan piawai antarabangsa seperti Amalan Baik Penternakan (GAHP), Amalan Baik Pertanian (GAP) dan sebagainya. Oleh sebab itu, hasil pengeluaran sektor pertanian dalam skala besar dan mampu membekalkan keperluan kepada penduduk tempatan dan seterusnya menjadi pengeksport terbesar hasil pertanian di dunia. Jadi tidak hairanlah golongan penternak di sana adalah terdiri daripada golongan yang berada dan dihormati. Tujuan sistem pengurusan ladang ini adalah untuk meningkatkan kemahirankemahiran di kalangan penternak dalam pertanian dan kewangan. Di samping dapat mewujudkan dan memberi kesedaran betapa pentingnya penggunaan teknologi baru serta mematuhi piawaian antarabangsa dalam bidang penternakan seperti Amalan Baik Penternakan (GAHP). 2 1.2 Latarbelakang Masalah Masalah utama kebanyakan penternak lembu dan kambing adalah bagaimana mereka dapat menguruskan ladang mereka dengan lebih efisyen dan sistematik untuk menghasilkan bekalan daging berskala besar bagi memenuhi permintaan penduduk tempatan terutamanya. Seterusnya dapat mengurangkan pengimportan bekalan ternakan dan juga produk ternakan. Beberapa masalah telah dikenalpasti seperti di bawah: i. Kebanyakan penternak tempatan mengamalkan kaedah ternakan tradisional ii. Penternak-penternak ternakan kurang mempunyai kesedaran dalam menguruskan kewangan dan kurang mahir dalam menguruskan ladang ternakan. Ini dibuat selepas sesi temubual dan lawatan ke tapak kandang ternakan lembu dan kambing penternak. iii. Penternak-penternak ternakan tidak mempunyai cara yang berkesan dalam merekodkan data dan mengakibatkan kerja-kerja pengumpulan data lambat dilakukan oleh pegawai Jabatan Perkhidmatan Haiwan (JPH). iv. Penternak-penternak ternakan menghadapi masalah untuk memohon pinjaman hanya kerana tiada perekodan maklumat-maklumat penting ternakan. v. Kebanyakan penternak tempatan hari ini tidak menghasilkan bekalan daging berskala besar untuk memenuhi keperluan industri daging tempatan. vi. Matlamat Malaysia mahu mengurangkan perlahan-lahan pengambilan bekalan ternakan luar yang berkos tinggi dan juga produk ternakan luar. vii. Kerajaan mahu melahirkan lebih ramai terutamanya dalam ternakan lembu dan kambing. usahawan ternakan 3 1.2 Penyataan Masalah Beberapa masalah dan peluang yang telah dikenalpasti adalah seperti berikut: i. Pengurusan ladang yg kurang cekap mengurangkan pengeluaran daging, mengambil tempoh masa yang lama untuk menternak, dan kurang mendapatkan untung jualan untuk tempoh tertentu ii. Permintaan bekalan daging tempatan terutamanya daging lembu yang semakin bertambah dari tahun ke tahun. Sila rujuk Rajah 1.1 iii. Pengeluaran bekalan daging tempatan yang tidak mencukupi. Sila rujuk Rajah 1.2. iv. Kerajaan ingin mengurangkan import baka lembu dari luar negeri kerana kos yang tinggi. Sila rujuk Rajah 1.3. v. Tahap kesihatan haiwan ternakan yang kurang memuaskan dan baka yang kurang vi. Terdapat kesukaran Pihak jabatan penternakan haiwan mendapatkan maklumat penternak dan haiwan ternakan terutama untuk semakan data vii. Pengeluaran daging lembu yang masih kurang kerana terdapat permintaan yang tinggi, import baka dari luar yang tinggi dan melibatkan kos yang tinggi. Sila rujuk Rajah 1.4. viii. Jabatan Perkhidmatan Haiwan tidak dapat membukukan laporan tahunan pada waktu yang sepatutnya kerana masalah mendapatkan data-data daripada peladang. Contohnya, buku laporan tahunan pada tahun 2003 penternakan di Johor baru sahaja dapat diterbitkan pada akhir tahun 2006. Manakala buku laporan tahunan pada tahun 2005 dan 2006 masih dalam proses pengumpulan maklumat. 4 2075 target 2004 Cattle population (cow/buffalo) • Female breeder Cattle for meat production meat processed national meat demand • Malaysia's population • Self-sufficiency ratio 926,188 heads 339,360 heads 231,819 heads 25,270 tonnes 121,505 tonnes 25.5 million 20.8 per cent • Cattle population (cow/buffalo) 1,651,827 heads • Female breeder 611,414 heads Cattle for meat production 463,686 heads meat processed 62,347 tonnes national meat demand 153,573 tonnes Malaysia's population 30.7 million • Self-sufficiency ratio 40.6 per cent Sources: Depaltmtnl 01 SIDlbllcs or'" V.trrinmy Sttvlc", Depmtmcnl Rajah 1.1 Petikan artikel dari New Straits Times, 11 Disember 2006 Satu laporan mengenai pasaran makanan halal oleh Agriculture and Agri-Food Canada (AAFC) keluaran Jun 2006 menyatakan 14 peratus daripada perbelanjaan makanan oleh pengguna Malaysia adalah untuk daging. Laporan itu menyebut daging lembu adalah dua pertiga daripada jumlah daging diimport oleh Malaysia pada 2005, Malaysia mengimport daging bernilai AS$231 juta (RM809 juta). Enam puluh peratus daripada pengimportan daging adalah dari India diikuti Australia dan New Zealand. Rajah 1.2 Petikan artikel dari Nota Niaga, 29 Jan 2007 Rajah 1.3 Petikan artikel dari New Straits Times, 11 Disember 2006 5 Rajah 1.4 Petikan artikel dari New Straits Times, 11 Disember 2006 1.3 Matlamat Projek Matlamat projek ini adalah untuk membangunkan sistem yang dapat membantu penternak-penternak untuk menguruskan ladang mereka dengan lebih efisyen dan bersistematik secara bergerak dan berkomputer. Selain itu, dapat memberikan satu panduan, memperbaiki kemahiran-kemahiran teknikal dalam menguruskan ladang serta memberikan mereka kesedaran untuk menggunakan teknologi baru dan mengikut piawaian antarabangsa seperti Amalan Baik Penternakan (GAHP). 6 1.4 Objektif Projek Objektif-objektif projek adalah seperti di bawah: i. Membangun sistem aplikasi standalone untuk kegunaan pda dan komputer atau laptop. ii. Membangun pegumpulan data melalui peralatan bergerak tanpa wayar iii. Mengimplementasi ciri-ciri piawaian pertanian antarabangsa seperti Amalan Baik Penternakan (GAHP) dan Program Jaminan Kualiti (QAP) iv. Menghasilkan laporan dalam bentuk format borang Skim Akreditasi Ladang Ternakan Malaysia (SALT). Sila rujuk lampiran E. v. Memaparkan graf dalam bentuk harian, mingguan, bulanan dan tahunan untuk kos operasi dan keuntungan. 1.5 Skop Projek Berikut adalah skop projek yang telah dikenalpasti: i. Sistem telah dibangunkan untuk platform sistem operasi windows. ii. Menggunakan VB.net sebagai bahasa pengaturcaraan. iii. Meningkatkan kemahiran dalam pengurusan ladang dan pengurusan kewangan bagi meningkatkan jualan dan keuntungan. 7 1.6 Ringkasan Seperti yang kita maklum hari ini, sektor pertanian telah mendapat perhatian utama dari pihak kerajaan dan media tempatan. Oleh itu, struktur pengurusan perladangan mestilah dilengkapi dengan sistem automasi yang berbantukan teknologi maklumat yang mempunyai ciri-ciri Amalan Baik Penternakan (GAHP) dan juga Program Jaminan Kualiti (QAP). Dengan cara ini, dapat meningkatkan kualiti dan pengeluaran bekalan daging dan seterusnya dapat meletakkan Malaysia sebaris sama dengan negara-negara pengeluar daging terbesar dunia seperti Amerika, Kanada dan lain-lain lagi. Walau bagaimanapun, komitmen dan kerjasama dari semua pihak termasuk kerajaan persekutuan, kerajaan negeri, sektor swasta, golongan penternak dan usahawan penternak amatlah diperlukan bagi merealisasikan hasrat kerajaan untuk membangunkan industri ini supaya lebih mapan, berdaya maju, produktif serta kompetitif. BAB 2 KAJIAN LITERATUR 2.1 Pengenalan Kajian literatur adalah satu analisis yang kritikal yang berkaitan dengan pembangunan projek. Dalam bahagian ini, pelbagai literatur yang berkaitan dengan projek semasa pembelajaran. Ianya terdiri daripada kajian kepada aplikasi yang hampir sama, teknik-teknik sedia ada atau model semasa yang digunakan dalam pasaran semasa, proses-proses bisnes yang sama, sistem-sistem yang sama dan strategi-strategi pembangunan sistem. 2.2 Kajian Sistem Pengurusan Ladang Ternakan di Malaysia Oleh kerana pembangunan sistem hanya berfokus kepada pengurusan ladang ternakan lembu dan kambing pedaging maka jenis ladang integrasi dan fidlot untuk lembu daging. Manakala untuk kambing daging hanya menggunakan cara kandang biasa. 9 2.2.1 Ladang Integrasi 2.2.1.1 Pengenalan Ladang integrasi[1] atau PINTAR adalah singkatan kepada Projek Integrasi Ternakan Ruminan dengan tanaman kekal (getah atau kelapa sawit). la merupakan satu projek yang sistematik dan wujud setelah melalui beberapa proses seperti yang diterangkan di dalam konsep PINTAR. Menternak lembu pedaging di dalam ladang kelapa sawit atau getah yang tidak mengikuti konsep tersebut dan berkeadaan lepas bebas bukanlah merupakan projek PINTAR yang dimaksudkan. Sistem ladang integrasi ini mempunyai kod Amalan Baik Penternakan (GAHP) yang digalakkan penternak untuk implemen. Sila rujuk Lampiran G. 2.2.1.2 Konsep PINTAR PINTAR adalah merupakan satu bidangusaha berinput rendah (Low Input). Ternakan lembu pedaging dibawa masuk untuk menggunakan rumpai yang terdapat dengan banyaknya di dalam sesuatu kawasan ladang. Bermakna jumlah stok yang dipelihara bergantung kepada kuantiti rumpai yang sedia ada. Sehubungan dengan perkara ini, apabila kuantiti rumpai berkurangan (apabila sawit atau getah meningkat tua), stok ternakan perlulah dikurangkan sehingga cukup untuk meragut rumpai yang ada sahaja. Input lain yang menjadi pelengkap kepada keperluan asas ini hanyalah ubat-ubatan, garam galian, sumber air, peralatan pengenalan ternakan, kandang yang sesuai dan sistem pagar elektrik. Kenyataan di atas juga memberi makna iaitu mana-mana kawasan perladangan yang tiada berumpai, yang mungkin berpunca daripada aktiviti meracun rumpai tersebut, tidak boleh atau tidak sesuai untuk dijalankan projek PINTAR. 10 Apabila sumber makanan berkurangan, lazimnya pengusaha terpaksa memberikan makanan tambahan PKC/PKE atau pelepah sawit yang dirincih, untuk mencukupkan keperluan makanan. la bukan merupakan sebahagian daripada konsep PINTAR. Amalan ini akan menjadikan kos pengurusan meningkat. Satu lagi ciri yang terdapat pada PINTAR ialah sistem ragutan yang berpusingan mengikut amalan yang telah ditetapkan. Misalnya, kawasan seluas 400 hektar selesai diragut sepenuhnya dalam tempoh 90 hari atau tiga bulan. Ini hanya boleh dilaksanakan dengan menggunakan sistem pagar elektrik yang efektif. Dari sudut ekonomi, kita dapati kedua-dua bidangusaha, iaitu bidangusaha penghasilan sawit dan penternakan lembu pedaging, menjadi lebih cekap dan menguntungkan (win-win situations), kesan daripada pengoptimaan penggunaan sumber yang terdapat di dalam kedua-dua bidangusaha tersebut. Sumber-sumber yang dimaksudkan ialah tanah, tenaga buruh dan kemudahan ladang yang berkaitan, seperti tangki bertrailer dan jentani. Sila lihat Rajah 2.1 sehingga Rajah 2.3 untuk melihat sistem ladang integrasi. Rajah 2.1 Ternakan Lembu di kawasan pokok kelapa sawit 11 Rajah 2.2 Aliran penternakan dalam system integrasi Kand n· Rajah 2.3 Contoh rajah pusingan petak ragutan 12 2.2.2 Ladang Fidlot 2.2.2.1 Pengenalan Fidlot[2] ialah menternak lembu pedaging secara intensif dalam kandang/kurungan untuk tujuan pengeluaran lembu daging melalui peningkatan berat badan dengan memberi makanan yang bermutu, air bersih, mineral dan vitamin yang secukupnya dalam tempoh waktu tertentu. Apa yang penting dan perlu diingat ialah bidangusaha fidlot ini hanya untuk memenuhi permintaan sesuatu pasaran terhadap daging lembu dengan mengembeling segala sumber yang terdapat dilokasi berkenaan secara optimum untuk mendapat keuntungan yang maksimum. Harga makanan paling mahal dan mencapai 70% kos pengeluaran. Ini bermakna sebarang kelewatan penjualan akan mengurangkan keuntungan. Market Timing kadangkala amat penting bagi operasi yang berskala besar. Setiap pengusaha perlulah sentiasa sedar akan peluang dan kos yang terlibat dalamsetiap projek beroperasi. Adalah sesuai dan amat digalakkan para pengusaha menguasai ilmu pemakanan ruminan, khususnya dalam sistem fidlot ini. Pembaziran makanan juga boleh dielakkan dengan mengunapakai rekabentuk kandang yang piawai. Selain itu juga, penternak digalakkan untuk implement kod Amalan Baik Penternakan dalam sistem fidlot. Sila rujuk Lampiran F. 2.2.2.2 Sistem Fidlot Terdapat dua jenis sistem fidlot yang biasa diusahakan di Malaysia iaitu seperti di sebelah : 13 i. Sekali masuk dan sekali keluar Memelihara sekumpulan ternakan sahaja dalam satu masa sehingga tamat tempoh dan mencapai target berat pasaran. Selepas semuanya habis dijual, barulah dimasukkan dan dipelihara kumpulan ternakan berikutnya. i. Masuk-keluar berterusan Memelihara beberapa kumpulan ternakan secara berperingkat mengikut tempoh tertentu berdasarkan target pasaran bagi setiap kumpulan. Setiap kumpulan ternakan dipelihara dan dipasarkan (dijual) secara berterusan. 2.2.2.3 Kawasan Fidlot Kawasan untuk fidlot mestilah mempunyai ciri-ciri dibawah seperti : i. Cukup ruangan untuk kandang iaitu 3meter persegi(lebih kurang 30 kaki persegi untuk seekor lembu) ii. Mempunyai jalan keluarmempunyai jalan keluar masuk yang baik iii. Mudah mendapatkan makanan temakan. iv. Mudah mendapatkan air bersih untuk minuman dan membasuh kandang. v. Mempunyai saliran yang baik supaya tidak mencemar alam sekitar. vi. Jauh dari rumah kediarnan, supaya bau kandang tidak mengganggu orang ramai. vii. Hampir dengan tempat menjual lembu dan pasar menjual daging 14 Rajah 2.4 Ternakan Lembu di dalam Kandang/Fidlot Rajah 2.5 Lembu-lembu yang dipilih untuk peternakan fidlot perlu dipastikan sihat 15 Rajah 2.6 Sistem Pemasaran Lembu / Kambing / Bebiri 2.3 Kajian Sistem Semasa Daripada analisis yang telah dibuat kepada aplikasi sistem semasa, ciri-ciri dan kelemahan-kelemahan produk telah dikenalpasti. Sila rujuk Jadual 2.1 untuk melihat perbandingan produk tempatan dan produk dari luar secara ringkasnya. 16 Jadual 2.1 Perbandingan Produk Tempatan Dan Luar Negeri Produk Pemilik Ciri-ciri Produk Kelemahan MBA’s farm MBA Farm Sdn rekod data yang Beberapa rekod data management Bhd.(ladang ringkas ternakan system (produk lembu fidlot menggunakan tempatan) persendirian) microsoft office excel CREST-crop Sistem bantuan Hanya menyediakan establishment keputusan untuk sistem yang boleh (produk tempatan) menentukan digunakan untuk kesuburan tanah platform pda atau padi poket pc. WiFish[3] MARDI UPM, penyelidik Rekod (produk tempatan) Terengganu secara data ikan Berfungsi bergerak dalam menggunakan pda CattleMax 2006 CattleSoft hanya rangkaian internet. Inc, - Simpanan rekod Tidak semua fungsi [4] (produk luar Texas lama yang lengkap menyokong negara) untuk kesemua sepenuhnya pengurusan ternakan ternakan. - Komprehensif dan tempatan. senang menggunakan laporan -Menyokong pembaca EID -kebolehjejak sumber dan mempunyai ciri-ciri penentusahkan. cara 17 2.3.1 Cadangan Sistem Baru Sistem WiFarm adalah aplikasi sistem standalone yang boleh digunakan pada komputer peribadi mahupun laptop. Dengan penggunaan laptop membolehkan penternak bebas berjalan dan bergerak di samping membuat kerja-kerja semakan dalam kandang ternakan tanpa membawa kertas atau borang manual. Penternakpenternak juga boleh merekodkan data di mana sahaja dan pada bila-bila masa saja. 2.4 Teknik-teknik dan Analisis Peralatan Di bahagian ini, semua teknik-teknik, peralatan-peralatan dan teknologi yang telah digunakan akan dibincangkan sepenuhnya. 2.4.1 Peralatan-peralatan 2.4.1.1 Microsoft Visual Studio 2005 Standard Edition Microsoft Visual Studio 2005[5] adalah pakej yang lengkap kerana boleh kompil dan boleh access ke pangkalan data. Perisian ini hanya boleh menyokong sistem operasi berasaskan window yang dicipta oleh Microsoft. Sistem Wifarm telah menggunakan Microsoft Visual Studio 2005 untuk membangunkan aplikasi system standalone untuk kegunaan komputer dan laptop. 18 2.4.1.2 Pangkalan Data Pangkalan data adalah penting untuk menyimpan data-data yang penting dalam satu organisasi. i. Microsoft Sql Server 2005 Projek ini telah menggunakan edisi SQL server 2005[6][7] yang terkini sebagai sistem pangkalan data untuk aplikasi standalone Wifarm. Ini adalah kerana SQL Server 2005 mampu memproses dan menguruskan data dengan lebih efisyen. Selain itu, ia juga boleh menyokong pada sebarang tambahan dan kemaskini peraturan-peraturan pangkalan pengetahuan. Tambahan pula, tiada had limit kepada bilangan data yang dimasukkan oleh pentadbir sistem. Microsoft Sql Server adalah system pengurusan pangkalan data hubungan is a yang dicipta oleh Microsoft. Bahasa utamanya menggunakan Transact-SQL, satu implementasi dari ANSI/ISO piawai Structured Query Language yang mana digunakan oleh Microsoft dan Sybase. Serbver SQL selalunya digunapakai untuk tujuan perniagaan untuk pangkalan data bersaiz kecil hingga bersaiz sederhana, tetapi kini ia mampu menyokong sehingga bersaiz besar. Ciri-ciri terbaru dalam produk Microsoft Sql Server 2005 yang terkini adalah ia boleh diintegrasikan ke rangka kerja Microsoft .NET Framework. Intgrasi antara .NET CLR dan Microsoft SQL Server 2005 membolehkan pembangunan tatacara simpanan, user defined functions, triggers, aggregates and user defined types using any of the modern object oriented .NET languages like VB.NET and C#. 19 2.5 Ringkasan Secara keseluruhannya, bab ini telah menganalisis latar belakang masalah dalam mengimplementasikan sistem pengurusan ladang yang efisyen di kalangan penternak. Selepas membuat analisis dan temubual, beberapa penyelesaian masalah telah dianalisis untuk menyelesaikan masalah. Tujuan pembangunan projek ini adalah untuk memberikan penyelesaian kepada masalah semasa penternak-penternak dalam menguruskan ladang mereka dengan lebih efisyen secara bergerak dan berkomputer. Beberapa teknik-teknik dan peralatan-peralatan juga telah dianalisis secara mendalam supaya pembangunan projek dapat berjalan dengan lancar. Bab seterusnya akan membincangkan metodologi yang akan digunakan dalam pembangunan sistem. Selain itu, keperluan perkakasan dan perisian juga akan dikenalpasti. BAB 3 Metodologi 3.1 Pengenalan Dalam bab ini, akan membincangkan tentang metodologi yang telah digunakan untuk membangunkan sistem. Setiap fasa dalam metodologi juga akan dibincangkan dengan lebih mendalam. Selanjutnya, carta Gantt projek telah dibuat untuk menunjukkan perjalanan pembangunan sistem. Selain itu, spesifikasi perkakasan dan perisian akan diterangkan dalam bab ini. 3.2 Metodologi Projek Metodologi adalah kombinasi kaedah, polisi, prosedur, peraturan, piawaian dan alat untuk bahasa pengaturcaraan yang digunakan untuk dianalisis dan menghuraikan dengan lanjut keperluan sistem dan rekabentuk. Pemilihan metodologi, kaedah dan teknik-teknik adalah sangat penting bagi memastikan kejayaan sesebuah pembangunan sistem. 21 Dalam pembangunan projek ini, metodologi Rational Unified Process (RUP) telah digunakan. Metodologi ini masih baru dalam era pembangunan sistem. Walaubagaimanapun, ia mempunyai banyak kelebihan dan ciri-ciri yang sesuai dalam pembangunan perisian. 3.2.1 Model Rational Unified Process (RUP) Rational Unified Process (RUP)[8][9] atau secara ringkasnya adalah proses kejuruteraan perisian yang diperlengkapkan dengan panduan untuk aktiviti pembangunan sesuatu system atau perisian. RUP menyediakan pendekatan disiplin di mana para pembangun boleh memilih set komponen proses mengikut keperluan projek yang hendak dibangunkan. RUP juga menekankan kaedah disiplin untuk setiap pekerjaan dalam projek pembangunan sistem. RUP telah dibuat untuk melahirkan produk perisian yang berkualiti tinggi dan memenuhi keperluan pengguna serta mengikut jadual dan anggaran bajet.(Rational Software Corporation, 2000). Proses aliran RUP adalah seperti ditunjukkan dalam 2 dimensi, paksi melintang dan paksi menegak. Paksi melintang mewakili fasa pembangunan perisian manakala paksi menegak mewakili aliran kerja dan proses aktiviti utama. Rajah 3.1 menunjukkan struktur RUP dalam 2 dimensi. 22 Phases D/scip/inft IInception II-':""~-."C"_-'-" I=-""':~"C"ru=~:_::--~ Trom.'t., Requirements : An~lysis 11 Design .' . • -i-==f• Implement~tlon Test Deployment • ""-6 S' - Rajah 3.1: Struktur Rational Unified Process (RUP) dalam 2 Dimensi RUP mempunyai 4 fasa utama iaitu fasa permulaan, fasa penghuraian, fasa pembangunan dan fasa peralihan. Kemudian, setiap fasa dibahagikan lagi kepada pekerjaan yang kecil atau lelaran. Ini membolehkan proses pengulangan berlaku dalam pembangunan projek. Jumlah lelaran untuk setiap fasa adalah berbeza dan bergantung kepada keperluan projek. RUP mempunyai sembilan aliran kerja yang terbahagi kepada enam proses aliran kerja dan yang lainnya untuk hasil sokongan. Sebarang aktiviti dalam fasa juga merujuk aliran kerja. Proses aliran kerja mengandungi keperluan, analisis dan rekabentuk, model bisnes, bayaran ansuran dan pengujian. Manakala aliran kerja sokongan mengandungi pengurusan pengurusan projek dan alam sekitar. konfigurasi dan pertukaran-pertukaran, 23 3.2.2 Fasa-fasa dalam Metodologi RUP 3.2.2.1 Fasa Permulaan Dalam fasa ini, tajuk projek dan pemilihan penyelia dikenalpasti. Selepas itu, proses aliran kerja dibuat seperti menganalisis produk tempatan dan luar. Untuk projek ini, sesi temuramah dan lawatan ke tapak ladang ternakan telah dibuat ke atas 3 penternak yang berlainan. Sila rujuk Lampiran I untuk melihat soalan interview kepada penternak. 3 penternak tersebut ialah yang pertama, lokasi adalah di Felda Ulu Tebrau, Ulu Tiram, Johor. Nama pemilik ialah En Yunus Bin. Hj. Ali. Beliau mempunyai ladang integrasi dan ladang fidlot. Sebanyak 400 ekor lembu dalam ladang fidlot dan 200 ekor lembu di ladang integrasi. Lokasi kedua-dua ladang adalah di dalam ladang kelapa sawit yang berkeluasan 100 ekar. Sila lihat Rajah 3.2 hingga Rajah 3.6 untuk melihat keadaan ladang yang beliau miliki. Rajah 3.2 Kandang lembu fidlot dari sisi tepi 24 Rajah 3.3 Keadaan kandang lembu fidlot dari dalam Rajah 3.4 Pemilik kandang lembu fidlot 25 Rajah 3.5 Wayar elektrik dipasang bagi mengelak lembu keluar kawasan di ladang integrasi Rajah 3.6 Sekumpulan lembu dibiar meragut lepas dalam kawasan ladang integrasi 26 Penternak yang kedua juga terletak di Felda Ulu Tebrau, Ulu Tiram, Johor. Pemiliknya ialah En Mohammad Bin Ali. Beliau mempunyai ternakan kambing pedaging, susu dan baka. Sebanyak 200 ekor kambing pedaging yang berbaka kacukan, 500 ekor kambing susu dan 400 ekor kambing berbaka Boer untuk tujuan jualan baka. Kedudukan lokasi ladang ialah di dalam ladang kelapa sawit. Sila lihat Rajah 3.7 hingga Rajah 3.9 untuk melihat keadaan ladang yang beliau miliki. Rajah 3.7 Bentuk kandang kambing dari sisi depan 27 Rajah 3.8 Kambing berbaka Boer untuk dijual Rajah 3.9 Rumput gajah ditanam untuk dijadikan makanan kambing dan lembu Manakala lokasi ke tiga di Parit Tengah, Rengit, Batu Pahat. Pemiliknya bernama En Sarjuni Bin. Karjani. Beliau mempunyai ladang fidlot dan ternakan kambing pedaging. Sebanyak 400 ekor lembu di dalam kandang fidlot manakala 100 28 ekor kambing di dalam kandang kambing fidlot. Kedua-dua kandang didirikan di tanah seluas 5 ekar. Selain itu juga, terdapat pelbagai cara lagi untuk mendapatkan koleksi data seperti di bawah ini: i. Temubual pegawai Jabatan Perkhidmatan Haiwan (JPH). Sila rujuk Lampiran H. ii. Melalui telefon iii. Carian internet iv. Membuat lawatan ke pameran (Karnival Ternakan di Serdang,Upm, Ict dalam Pertanian di PWTC/KLCC Convention Centre, Hari Peladang dan Nelayan di Persada Johor ) Selepas memahami keperluan sistem, analisis aliran kerja dan rekabentuk dibuat. Selepas itu, objektif dan skop projek dikenalpasti. Aktor-aktor dan kes guna juga dibuat bagi menghasilkan carta Gant. 3.2.2.2 Fasa Penghuraian Dalam fasa ini, perancangan aktiviti dan sumber-sumber keperluan akan dilakukan. Fasa ini bertujuan untuk menganalisis domain masalah, menstabilkan dasar tersusun, membuat perancangan untuk memahami sistem sedia ada dengan mendalam, semua data yang dikumpulkan semasa temuduga telah dikaji semula secara teliti. Keperluan aliran kerja diperolehi daripada sistem semasa dan sistem hampir sama yang mana bagi mendapatkan kelemahan dan kebaikan sistem. Selain itu, kajian teknologi-teknologi yang akan digunakan untuk membangunkan sistem baru 29 telah dilakukan. Teknologi yang dikaji ialah .NET. Hasil daripada fasa iniialah rekabentuk senibina sistem yang dicadangkan, model berorientasikan objek, gambarajah kes guna, jujukan dan rekabentuk pangkalan data. 3.2.2.3 Fasa Pembangunan Dalam fasa ini, focus utama adalah kepada pembangunan komponenkomponen dan fungsi-fungsi dalam sistem. Sekiranya keperluan sistem tidak legkap di fasa penghuraian maka pembangunan sistem tidak boleh dimulakan. 3.2.2.4 Fasa Peralihan Fasa peralihan bertujuan untuk mengalihkan produk kepada kumpulan pengguna akhir. Aktiviti-aktivit yang terlibat dalam fasa ini termasuk latihan kepada pengguna akhir dan selenggara serta pengujian beta sistem bagi mengesahkan keperluan pengguna akhir. Produk juga akan diuji bagi menentukan tahap kualiti di fasa permulaan lagi. Sekiranya tidak memenuhi tahap ini atau tidak memenuhi keperluan pengguna, semua pusingan dalam fasa ini akan berulang lagi. 3.3 Justifikasi Metodologi Metodologi RUP dipilih kerana mempunyai beberapa sebab seperti di bawah ini: 30 i. Sesuai digunakan untuk implemen model RUP untuk membolehkan perubahan keperluan sistem berlaku di mana-mana fasa. Oleh itu, RUP boleh mengawal keperluan semasa dengan jayanya. ii. Boleh mengurangkan kos pembangunan yang yang mana gagal dan tidak bersesuaian kerana boleh diubah dalam lelaran seterusnya tanpa memberi kesan kepada proses-proses yang lain. iii. Risiko masalah boleh dikenalpasti pada peringkat awal kerana di lelaran yang awal boleh menguji proses komponan-komponan seperti peralatan dan kemahiran dalam pengaturcaraan. iv. RUP adalah berorientasikan objek dan menyokong notasi UML dalam membuat proses analisis dan rekabentuk sistem. 3.4 Justifikasi Pemilihan Permodelan UML Kaedah UML[10] dipilih untuk membangunkan sistem ini kerana terdapat beberapa kelebihan. UML merupakan satu kaedah analisis dan rekabentuk yang berorientasikan objek dan dengan menggunakan kaedah ini fungsi sebenar sistem dapat dikenalpasti. Ia telah diakui dominan di mana ia merupakan bahasa permodelan yang selalu digunakan oleh industri. UML juga mempunyai dokumentasi yang baik dengan bahasa metamodel dan spesifikasi formal bagi semantic bagi bahasa tersebut. Penggunaan UML mempunyai beberapa kelebihannya tersendiri. Antara kelebihan tersebut ialah : a. Ia menakrifkan pemetaan lapisan daripada fasa analisa kepada fasa rekabentuk, seterusnya kepada fasa implementasi. b. Menakrifkan notasi yang nyata dan konsisten 31 c. UML adalah lebih efisyen iaitu ia akan membuang mana-mana perubahan dalam notasi yang tidak perlu atau terminologi yang kabur apabila seseorang yang pernah menggunakan teknologi lain bertukar kepada penggunaan kaedah UML ini. d. 3.5 Kitar hayat pembangunan yang ringkas. Analisa Keperluan Sistem 3.5.1 Justifikasi Perkakasan Perkakasan yang diperlukan untuk membangunkan sistem ini adalah seperti pada Jadual 3.1. 32 Jadual 3.1 Justifikasi Perkakasan Perkakasan Komputer pembangun Spesifikasi • Operating System - Windows Xp Professional • Processor – Intel Pentium IV 2.0 GHz / AMD Turion 64 X2 1.61 GB Komputer pengguna • Ram Size – 512 MB and above • Hardisk Size – 40GB • CD-ROM – 52X • Monitor Size –15’ and above • Have a motherboard and mouse • Operating System - Windows Xp Professional • Processor – Intel Pentium IV up 1.5GHz / AMD Athlon 64X up 1.3GB • Ram Size –256 MB and above • Hardisk Size – 20GB • CD-ROM – 52X • Monitor Size –15’ and above • Have a motherboard and mouse 33 3.5.2 Justifikasi Perisian Perisian yang diperlukan untuk membangunkan sistem ini adalah seperti pada Jadual 3.2. Jadual 3.2 Perisian Microsoft Windows XP Professional Justifikasi Perisian Keperluan Sebagai platform menyokong larian system aplikasi Sebagai alat untuk membangunkan Microsoft Visual Studio 2005 Standard Edition Microsoft Sql Server 2005 3.6 system aplikasi standalone untuk kegunaan pc/laptop Sebagai pangkalan data untuk pc Perancangan Kerja Sila lihat carta Gantt dengan merujuk Lampiran A untuk melihat perancangan kerja-kerja pembangunan sistem. 3.7 Ringkasan Dalam bab ini, metodologi RUP telah dipilih dan dibincangkan dengan mendalam. Aktiviti-aktiviti yang terlibat di setiap fasa pembangunan projek dan 34 pemilihan metodologi RUP juga ada dinyatakan. Selain itu, kepentingan penggunaan perkakasan dan juga perisisan juga telah diterangkan. Untuk bab seterusnya, rekabentuk system akan diterangkan bagi membolehkan pengguna faham bagaimana system dibangunkan. Rekabentuk ini termasuk rekabentuk antaramuka system dan pangkalan data system. Rajah jujukan dan rajah kes guna juga akan ditunjukkan bagi mewakili aliran operasi sistem. BAB 4 ANALISIS DAN REKABENTUK SISTEM 4.1 Pengenalan Bab ini menerangkan tentang analisis sistem semasa dan rekabentuk sistem yang dibangunkan. Analisis sistem semasa menerangkan tentang latarbelakang organisasi dan sistem semasa. Manakala rekabentuk sistem memfokuskan kepada rekabentuk modul, rekabentuk pangkalan data dan rekabentuk antaramuka. Kajian rekabentuk ini merupakan fasa yang penting dalam pembangunan sistem kerana ia akan memperincikan lagi tentang fungsi sesebuah sistem dalam menyelesaikan masalah. 36 4.2 Rekabentuk Senibina Sistem Pc Ms Sql Server 2005 pengguna Laptop Rajah 4.1 Rekabentuk Senibina Sistem Kerani boleh merekodkan data di rumah atau pejabat dengan menggunakan komputer peribadi atau laptop. Selepas masukkan data dibuat, kerani boleh simpan data dan data disimpan di Ms Sql Server 2005. Satu cara lagi, kerani boleh merekodkan data secara bergerak di ladang ternakan dengan menggunakan laptop. Ini bermakna perekodan data lebih senang dan mudah tanpa perlu membawa kertas manual pada bila-bila masa. Sekali lagi data akan disimpan di Ms Sql Server 2005. Kemudian, kerani boleh memindahkan data terus ke komputer melalui pendrive atau kad memori SD. Oleh itu, operasi kemaskini data dapat dibuat. 4.3 Rekabentuk Pangkalan Data Pangkalan data digunakan di dalam pembangunan sistem maklumat untuk menyimpan segala data dan rekod-rekod yang berkaitan. Pangkalan data perlu direka 37 dengan baik supaya ia dapat memenuhi ciri-ciri seperti efektif, fleksibel dan tepat. Pangkalan data juga perlu direka agar ia dapat dicapai dengan mudah oleh pengguna, keselamatan data terjamin dan rekabentuknya dapat mengurangkan pertindihan data. Jadual data bagi sistem yang telah dibangunkan ini dapat dilihat pada Jadual 4.1 dan Jadual 4.2. Jadual-jadual data yang lain ada di Lampiran B. Jadual 4.1 Belian(belian ternakan) Atribut Jenis Data Saiz Deskripsi idBelian int 10 No id belian idTernakan int 10 No id ternakan tarikh dateTime 10 Tarikh belian dari int 250 Berat minimum berat int 15 No telefon penternak harga_sekilogram int 15 Harga sekilo daging jumlah 15 Jumlah harga belian varChar Jadual 4.2 Berat(berat ternakan) Atribut Jenis Data Saiz Deskripsi id_Berat Int 10 No id berat id_ternakan Int 50 No id ternakan tarikh Int 250 Tarikh ambil berat berat Int 10 Berat ternakan note varChar 255 Nota tambahan 38 4.4 Model Data dan Proses Sistem Semasa 4.4.1 Rajah Kes Guna Digunakan sebagai perantara bagi pengguna dan pembangun sistem. Ia menunjukkan sifat sesuatu sistem yang dilihat secara luaran. Melalui gambar rajah use case ini, pengguna akan lebih memahami keseluruhan proses kerana ia menspesifikasikan fungsian sistem dari perspektif pengguna. Ia menunjukkan interaksi antara pengguna dan sistem untuk mencapai sesuatu matlamat. Sistem semasa ini adalah proses yang dijalankan secara manual. Rajah 4.2 dan Rajah 4.3 adalah gambar rajah kes guna(use case) sistem semasa. rekodTernakan login rekodInfrastrukturLadang rekodPe kerja selenggaraData rekodPe masaran kerani cetakData Rajah 4.2 Kes Guna Untuk Kerani 39 tambahUser tambahEditFungsi admin tambahEditProperties backupData Rajah 4.3 Kes Guna Untuk Admin 4.4.1.1 Penerangan Kes Guna Jadual 4.3 Penerangan Aktor Aktor Deskripsi User Kerani yang rekod data Admin Admin yang menguruskan data Jadual 4.4 Penerangan Kes Guna untuk Kerani Kes Guna Deskripsi login Kes guna untuk login ke sistem oleh kerani selenggaraData Kes guna untuk kerani tambah data cetak Kes guna untuk kerani cetak 40 Jadual 4.5 Penerangan Kes Guna untuk Admin Kes Guna Deskripsi tambahUser Admin tambah user tambahEditFungsi Admin tambah edit fungsi tambahEditProperties Admin boleh tambah edit properties sistem backupData Admin backup data 4.4.2 Rajah Jujukan (Sequence Diagram) Rajah berjujukan adalah interaksi yang berlaku pada jujukan mesej yang dihantar dan diterima serta objek yang terlibat. Ia dibina berdasarkan perhubungan antara aktor atau entiti dan fungsi-fungsi yang dilaksanakannya. Di dalam pembangunan sistem ini terdapat aktiviti-aktiviti atau proses-proses yang terlibat dalam setiap modul pembangunan sistem. Lihat pada Lampiran C. 4.4.3 Rajah Aktiviti (Activity Diagram) Rajah aktiviti memfokus kepada aktiviti yang perlu dilaksanakan di dalam menyelesaikan masalah tertentu. Rajah aktiviti digunakan untuk menggambarkan perjalanan jujukan proses atau aktiviti yang perlu dilaksanakan di dalam sistem. 41 Mula Klik Login Pilih Menu Staf Isi Maklumat Staf Simpan ke Pangkalan Data Tamat Rajah 4.4 Gambarajah aktiviti bagi simpan rekod Staf 4.4.4 Rajah Kelas (Class Diagram). Rajah kelas menggambarkan keseluruhan kelas-kelas yang terdapat dalam sistem. Hubungan antara kelas dalam sistem yang dibangunkan merangkumi kelas dan proses yang terlibat. Rajah kelas bagi system yang dibangunkan ini boleh dirujuk pada bahagian Lampiran D. 42 4.5 Rekabentuk Antaramuka Antaramuka adalah komponen terpenting dalam sesuatu sistem. Ini bagi memudahkan interaksi antara pengguna dan sistem itu sendiri. Sistem ini terdiri daripada pelbagai bentuk antaramuka yang dibangunkan bagi memenuhi keperluan pengoperasian. Rekabentuk antaramuka yang baik adalah mempunyai ciri-ciri seperti ramah pengguna, mudah difahami dan bebas daripada sebarang ralat. file ,~ ,- .,., ..- lIolenu Ut_.. lIolenu Te,n."" lIolenu Pembeli"" ------------- ----------------, '~ TERM~ ( JADUAL HRJA ( POol8ELlAN ( JUALAM E I I I I ,-- toIAKLUIoIAT TERMAKAM I ,-- TERNAKAH HSIHATAM U8AT-U8ATAM TIIIol8AMliAM IIolAKANAM ----- -- ------ Rajah 4.5 Antaramuka Sistem 43 ht aklumal Lain Operasi Rekod -_-:~:-~_-_-_-_-..-_-_-_-_rr_-_-_-_-_~_~_~~-~-:-~-:~_-_- ..-_-_rr_-_-..-_-_-_-_:-~-~:_~_-_-_-_- ..-_-JJ !r-..-_-_-_-.. Carian I CARl I SEMUA 5 enarai Rekod Ternakan I id lernakan nama I * janlina I I warna larikh lahir I larikh mali I ibu I I I < > I KElUAR I Rajah 4.6 Antaramuka Rekod Ternakan Carian l_I_~_~_~~~:j~ _ -_-_]-_-_-_-_-_-:_-_-_-_-:_-_-_-_-:_-_-_-_-_-_-:_-_-_-_-:_-_-_-rJ CARl II SEMUA I 5enarai Kesihalan Rekod Pekerja lid pekerja * I < larikh lahir nama I I janlina alamal I I I bangsa I L> I KElUAR Rajah 4.7 Antaramuka Rekod Pekerja 44 4.6 Ringkasan Dalam bab ini telah dibincangkan secara umum dan mendalam rekabentuk system yang telah dibangunkan. Setiap fungsi system telah diterangkan melalui rajah kes guna, rajah jujukan, dan pangkalan data. BAB 5 RANCANGAN PERNIAGAAN 5.1 Ringkasan Eksekutif Di era moden ini, system ladang ternakan seluruh dunia memerlukan kemahiran pengurusan yang tinggi dan kesedaran dalam menguruskan kewangan. Sebagai contohnya, apakah harga jualan patut daging sekilogram di pasaran tempatan setelah diambil kira kesemua kos operasi harian ladang. Dengan adanya teknologi maklumat pada masa kini, adalah sangat sesuai mengimplemenkan teknik-teknik pertanian yang lebih cekap bagi melahirkan masyarakat tani yang mengamalkan ekonomi sihat dan berdaya maju yang boleh bertahan. Oleh itu, Wireless Farm Management System (WiFarm) telah dibangunkan. Wifarm adalah satu sistem yanag amat praktikal dan boleh digunakan di ladang ternakan lembu dan kambing bagi membantu penternak-penternak untuk menguruskan ladang dengan lebih cekap dan sistematik secara bergerak dan berkomputer. Ini adalah penting bagi meningkatkan hasil pengeluaran ternakan dan pasaran serta merendahkan kos operasi untuk mendapatkan keuntugan yang maksima. Akhirnya, produktiviti industri daging dapat ditingkatkan dan memberi satu cara alternatif untuk memenuhi permintaan pasaran daging tempatan. 46 WiFarm telah mengimplemen ciri-ciri dalam Amalan Baik Penternakan (GAHP) yang mana merupakan satu piawaian antarabangsa dalam bidang ternakan dan sekaligus digalakkan mengimplemenkan dari pihak Jabatan Penternakan Haiwan. Sekaligus penternak-penternak mendapat banyak faedah dan antara faedahnya ialah layak memohon Skim Akreditasi Ladang Ternakan Malaysia (SALT) dan dengan skim tersebut membolehkan penternak mengembangkan lagi pasaran mereka ke luar negara. Wifarm menggunakan model bisnes ke bisnes (B2B) sebagai model bisnes selepas mengenalpasti sasaran pasaran Wifarm adalah kepada penternak-penternak lembu dan kambing yang berskala semi-komersil dan berskala komersil. Keuntungan yang diperolehi pula adalah daripada penjualan produk(sistem Wifarm) dan perkhidmatan selepas jualan. 5.2 Perniagaan 5.2.1 Peluang WiFarm telah mengenalpasti keperluan-keperluan dan peluang-peluang yang ada. Di antaranya ialah: 1) Pembangunan industri pertanian [12] 3 polisi utama untuk pembangunan akan datang dalam sektor pertanian o Dasar Pertanian Negara III (1998-2010);[13] o RMK-9 (2006-2010)[14] o Pelan Induk Pertanian III (2006-2020) 47 Pusat Nasional Fidlot (NFC), juga dikenali sebagai Beef Valley di Gemas akan dibuka di tanah seluas 2023 hektar. Dijangka siap pada tahun 2008. Sejumlah 60,000 lembu akan di tempatkan di NFC. NFC dijangka mampu membekalkan 40 peratus keperluan daging lembu di Malaysia bernilai RM680 juta. Ini boleh dilihat di Rajah 5.1. NS Beef Valley jana pengeluaran daging, tenusu IlusiJI ~ 17 .ll1OO5 _ 11 .llii . ~ojek NS IIftl 1!efja.l<o~ DOll. dol ......V*,~kaw...,selJaslllllhell.~ kaw..., .... ~ojek IIftl v*, lu mesIi """""" Gemas W IlV<ll SUI m _ada ~ P"ilII<l iIIIt; ~"¥l 1""1' ~~- YiI1I pD poJSaI P"1i'IJIil dagilg dolt..... k~"". ~ sri Kl"¥l, ~ ~onU dol ~ pellus eI<1jj to1JWJ~negaI'ii P"1i'IJIil dagilg dolt..... k,w..., ""tllunii<~.~·kl~ p,,,,,lo. se;.;. ~." • • ~. A~_ _ • • • • • ~, ;,.."" Rajah 5.1 Petikan artikel dari Utusan Malaysia, 27 Julai 2005 Terdapat cadangan ternakan lembu pedaging mengikut daerah di Selangor di bawah Dasar Pertanian Negara III (1998-2010) seperti yang ditunjukkan di Jadual 5.1 di sebelah ini : 48 Jadual 5.1 Cadangan ternakan lembu pedaging mengikut daerah Tahun Lembu daginq S, Bernam K, Selangor H, Selangor H, Langat K, Langat Klang Sepang Gombak Jumlah (ekor/tahun) Pertambahan (juta/tahun I 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 1778 3329 1940 1508 5519 4798 1108 2150 22,130 2278 4157 2051 2308 6050 6129 1719 2866 27,555 5425 2778 4829 2491 2508 6229 6298 1959 3038 30,130 2575 2858 5209 2871 2888 6399 6348 2039 3118 31,730 1600 2888 5869 3301 3318 6829 7108 2469 3348 34,030 2300 3044 5990 3555 3535 7045 7325 2651 3455 36,600 2570 3104 5995 4515 3695 7405 7885 2736 3560 38,895 2295 - 2) Malaysia mensasarkan peningkatan produk daging dari tahun ke tahun seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 5.2 di bawah ini. 2015 target 2004 Cattle population (cow/buffalo) • female breeder • Cattle for meat production meat proce!sed 926,188 heads • Catlle population (cow/buffalo) 1,651,827 heads B9,360 head! • female breeder 611,414 heads m,819 heads • Cattle for meat ~roduction 463,686 heads 25/270 tonne! meat rocessed 62 347 tonn I • Self-sufficiency ratio I ' 25.5 million • Ma aysia's population 20.8 per cent • ~elf·sufflciency ratio !ootm: /J4fJfl~ ~SIQ~JIIO and Vellrina7ltnm Dt1J<lllrnllll Rajah 5.2 Petikan artikel dari New Straits Times, 11 Disember 2006 3) Permintaan kepada daging lembu dan kambingdari tahun ke tahun semakin meningkat tetapi masih lagi tidak memenuhi permintaan walaupun bilangan pengeluaran bertambah. Ini memberikan situasi yang tidak stabil dan dapat dilihat di Jadual 5.2 , Rajah 5.3 dan Rajah 5.4 di sebelah. 49 Jadual 5.2 Sasaran Pengeluaran Daging(Sumber: Jabatan Perkhidmatan Haiwan) Tahun Permintaan ( Tan Metrik) Pengeluaran (Tan Metrik) Kadar Sara Diri (%) 1990 7,283 658 9.09 1991 7,437 672 9.04 1992 9,034 658 7.28 1993 8,836 607 6.87 1994 9,509 616 6.48 2002 15,100 1,210 8.01 2003 15,600 1,300 8.33 2005 16,800 1,500 8.93 2010 21,300 2,180 10.23 20000 18000 16000 14000 12000 10000 8000 m t('000) 6000 4000 2000 0 Pengeluaran Permintaan 1998 2000 2002 2004 Rajah 5.3 Aliran pengeluaran dan permintaan daging kambing( sumber dari FAMA,17 Jun 2007 ) 50 180 160 140 120 100 m t('000) 80 60 40 20 0 Pengeluaran Permintaan 1998 2000 2002 2004 Rajah 5.4 Aliran pengeluaran dan permintaan daging lembu( sumber dari FAMA, 17 Jun 2007) 5.2.2 Penyelesaian Masalah Status masalah semasa ; Kebanyakan penternak tempatan mengamalkan kaedah ternakan tradisional Penternak-penternak ternakan kurang mempunyai kesedaran dalam menguruskan kewangan dan kurang mahir dalam menguruskan ladang ternakan. Ini dibuat selepas sesi temubual dan lawatan ke tapak kandang ternakan lembu dan kambing penternak. Penternak-penternak ternakan tidak mempunyai cara yang berkesan dalam merekodkan data dan mengakibatkan kerja-kerja pengumpulan data lambat dilakukan oleh pegawai Jabatan Perternkan Haiwan (JPH). 51 Penternak-penternak ternakan menghadapi masalah untuk memohon pinjaman hanya kerana tiada perekodan maklumat-maklumat penting ternakan. Kebanyakan penternak tempatan hari ini tidak menghasilkan bekalan daging berskala besar untuk memenuhi keperluan industri daging tempatan. 5.2.3 Perniagaan dan Produk Bisnes yang dicadangkan adalah untuk menyelesaikan masalah dan memenuhi keperluan serta meningkatkan kesedaran pengurusan dan kemahiran kewangan di kalangan penternak. Ia juga membantu penternak meningkatkan bilangan pengeluaran ternakan, bilangan penternak komersil berskala besar dan memaksimumkan keuntungan tanpa bergantung kepada pekerja dan masa sematamata. 5.2.3.1 Produk Wifarm adalah sistem aplikasi standalone. Kerani boleh merekodkan data di rumah atau pejabat dengan menggunakan komputer peribadi atau laptop. Selepas masukkan data dibuat, kerani boleh simpan data dan data disimpan di Ms Sql Server 2005. Satu cara lagi, kerani boleh merekodkan data secara bergerak di ladang ternakan dengan menggunakan laptop. Ini bermakna perekodan data lebih senang dan mudah tanpa perlu membawa kertas manual pada bila-bila masa. Sekali lagi data akan disimpan di Ms Sql Server 2005. Kemudian, kerani boleh memindahkan data terus ke komputer melalui pendrive atau kad memori SD(secure digital). Oleh itu, operasi kemaskini data dapat dibuat. Rekabentuk sistem Wifarm boleh dilihat di Rajah 5.5. 52 Pc User Ms Sql Server 2005 Laptop Rajah 5.5 Rekabentuk Sistem 5.2.3.2 Penerangan Produk Apa itu Wireless Farm Management System? Wireless Farm Management System adalah sistem pengurusan ladang ternakan yang berfokus kepada ternakan lembu dan kambing. Wifarm adalah satu sistem yanag amat praktikal dan boleh digunakan di ladang ternakan bagi membantu penternak-penternak untuk menguruskan ladang mereka dengan lebih cekap dan sistematik secara bergerak dan berkomputer. Kaedah ini dapat menolong penternak-penternak meningkatkan keuntungan mereka dengan cara memasukkan data secara bergerak dengan kurang ralat tanpa mengira masa dan tempat. Berbanding dengan kaedah lama yang menggunakan kertas dan pen serta memerlukan masa dalam merekodkan data seperti dalam Rajah 5.6. 53 -•• - ~;;~ .-~ - . -~ - • Rajah 5.6 Kaedah Lama Wifarm mempunyai 11 modul utama yang mana terdiri daripada modul lokasi ladang dan prasarana, pengurusan ternakan, makanan dan air, pengurusan personel, pengurusan ubatan dan veteriner, pengurusan kewangan dan ekonomi, kawalan makhluk perosak, biosekuriti, rekod, latihan dan kursus serta pemasaran. Kesemua modul-modul ini mengimplemenkan ciri-ciri dalam Amalan Baik Penternakan (GAHP) yang merupakan piawai antarabangsa yang digariskan oleh pihak Jabatan Penternakan Haiwan. Ini bagi memastikan pengeluaran penternakan berkualiti dan selamat di sepanjang rantaian pengeluaran dari ladang hingga ke pinggan (farm to table) 54 Jadual 5.3 Modul-modul Wifarm Lokasi Ladang dan Prasarana Pemasaran Pengurusan Ternakan Makanan dan air Latihan dan kursus Sistem Wifarm Rekod Pengurusan Personel Pengurusan Ubatan dan Veteriner Biosekuriti Kawalan Makhluk Perosak Pengurusan kewangan dan ekonomi 55 5.2.4 Kelebihan Persaingan 5.2.4.1 Penerangan Bisnes Model “Secara asasnya, satu model perniagaan adalah satu kaedah melarikan perniagaan supaya syarikat dapat bertahan lama dan menjana pendapatan. Model perniagaan menunjukkan bagaimana sesebuah syarikat membuat duit dengan memspesifikasikan di mana ia boleh meletakkan kedudukannya dalam satu rantaian yang bernilai.”[15] Selepas jelas memahami jenis-jenis perniagaan dan sasaran dalam perjalanan perniagaan, Wifarm telah memilih bisnes ke bisnes (B2B) sebagi model perniagaan. B2B adalah model di mana transaksi berlaku antara syarikat/perniagaan kepada syarikat/perniagaan yang lain. Amat sesuai dengan Wifarm di mana sasaran pasaran adalah kepada penternak-penternak berskala semi-komersil dan berskala komersil. 5.2.4.2 Ketahanan Kelebihan Persaingan Automasi dalam merekod data membolehkan satu organisasi mengubah proses perniagaannya kepada : i. Meningkatkan kecekepan dengan menghasilkan kos operasi harian yang rendah. ii. Melahirkan kekayaan dengan mengambil kira dalam strategi pengurusan untuk keuntungan yang maksima. iii. Membuar kerjasama dengan Jabatan Penternakan dan Bank Pertanian untuk menghasilkan produk yang bagus. 56 5.2.5 Status Semasa dan Keperluan-keperluan Perancangan Wifarm akan megambil tempoh masa selama 10 – 12 months. Perancangan yang lengkap ada ditunjukkan seperti Jadual 5.4 di bawah ini : Jadual 5.4 Perancangan Sistem Wifarm 2007 2008 Mei Jun Jul Ogos Sept Oct Nov Dis Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Info Produk/Input Kumpulan Pengurusan Kumpulan Teknikal Kumpulan Pasaran Kumpulan Akaun Prototaip Penyahpepijatan Pelancaran Perniagaan memerlukan alat sebenar dan perkakasan yang boleh membangunkan sistem manakala kepakaran boleh diimplemenkan bagi menghasilkan produk yang berfungsi dan baik. 57 5.3 Kumpulan Pengurusan AlfaSys telah ditubuhkan pada Januari 2007 dan sepenuhnya dimiliki oleh Bumiputra yang berpengalaman dalam industri IT dan perkhidmatan teknikal. Slogan ‘We bring tech to your business life’ bermaksud AlfaSys mahu mengimplemen dan menggabungkan IT ke dalam sektor pertanian di Malaysia. Jadual 5.5 di bawah ini adalah struktur organisasi syarikat Alfasys. Jadual 5.5 Struktur Organisasi Pengurus (Siti Norjihan Rusiman) Pembantu Pengurus (Suziana Samuntin) Pengurus Teknikal (Mohd Azlan Aziz) Pengurus Kewangan (Noraida Mohd Yunos) Pemasaran (Sharul Mohamed) 58 5.3.1 Pengalaman Pengurusan Rajah 5.6 di bawah ini menunjukkan pengalaman pekerja-pekerja dalam Alfasys. Nama dan Umur Pengalaman Keupayaan Teknikal Pengurusan - Pengurusan Projek Kejuruteraan - SmartCard, RFID, Kejuruteraan Perisian Pengaturcara Perisian/Pangkalan Data - C, Java, VB, ASP, PHP, VB.Net, ASP.Net, MS Access, MS SQL Server, My SQL Peralatan - Macromedia Dreamweaver, Swish, Adobe Photoshop, Ms Visual Studio Pengurusan - Pengurusan Projek Kejuruteraan - SmartCard, RFID, Kejuruteraan Perisian Pengaturcara Perisian/Pangkalan Data - C, Java, VB, ASP, PHP, VB.Net, ASP.Net, MS Access, MS SQL Server, My SQL Peralatan - Macromedia Dreamweaver, Swish, Adobe Photoshop, Ms Visual Studio Pengurusan Kewangan Siti Norjihan Rusiman - Pengurus AlfaSys - Pengurus Projek untuk sistem standalone dan sistem web base - Pembangun sistem dan pengaturcara selama 5 tahun Suziana Samuntin - Pengurus AlfaSys - Pengurus Projek untuk sistem standalone dan sistem web base - Pembangun sistem dan pengaturcara selama 5 tahun Noraida Mohd Yunos - Pembantu Jualan di Pasar Peladang - Kerani Kewangan di Bank Negara, Johor Bahru - Pegawai pemasaran Hubungan Pelanggan BinaTrading Sdn Bhd - Pembantu akaun di Sinar Maju Ent Pemasangan perkakasan dan - Pelatih pendawaian perkhidmatan elektrik - Pembantu tenaga pengajar Jamal Ali Mohd Azlan Aziz Rajah 5.7 Pengalaman Pengurusan 59 5.3.2 Penasihat: Sumber Konsultansi & Sokongan Professional Setakat ini, WiFarm mendapatkan sokongan teknikal dan bukan teknikal dari UTM, pengaturcara bebas dan ahli pernigaan yang sedia mantap. Mereka-mereka itu adalah: i. Teknikal : a. Perisian dan pengaturcara - Prof. Madya Dr Mohd Asri Bin Ngadi b. Mentor – Core Allied Sdn Bhd ii. Bukan Teknikal a) Strategi Pemasaran o En Mohar Bin Mohammad o Aspati Sdn. Bhd b) Pengetahuan dalam ladang ternakan o Tn. Hj. Ahmad Azam B. Yamen, Pegawai Penternak o En. Roslizan B. Hassan, Pegawai Penternak o En. Yunos B. Hj. Ali, penternak lembu o En. Sarjuni B. Karjani, penternak lembu o En.Krishnan a/l Raja, pengurus ladang MBA (penternak kambing) Sumber-sumber di atas adalah sangat berguna kepada projek. Dari segi teknikal, Prof. Madya Dr Mohd Asri Bin Ngadi akan menjadi penasihat dalam penyelesaian perancangan dan beliau juga mahir dalam bahasa ASP.Net, integrasi sistem dan sistem rangkaian. Core Allied Sdn Bhd pula telah menjadi penasihat 60 dalam pemasangan perkakasan sistem seperti komputer. En Mohar Bin Mohammad pula menjadi penasihat dalam strategi pemasaran dan juga dalam kewangan projek. 5.4 Rancangan Kewangan Daripada perancangan unjuran kewangan dan sasaran pasaran, di sini Alfasys telah menyiapkan rancangan kewangan selama 3 tahun. Rujuk Lampiran J untuk Pengurusan Kewangan terperinci. Sales 52,500,000.00 $2,000,000.00 $1,500,000.00 ."<llp~ $1,000,000.00 $500,000.00 $0.00 Year 1 Year 2 Year 3 Rajah 5.8 : Ramalan Sasaran Jualan 3 Tahun Alfasys mensasarkan jualan Wifarm akan terus meningkat apabila ia bersedia memasuki pasaran .Dianggarkan jualan Wifarm akan meningkat pada tahun berikutnya. 61 Profit&loss 5S00,OOO.00 5800,000.00 5700,000.00 5600,000.00 5500,000.00 • Profit&loss 5400,000.00 5300,000.00 5200,000.00 ~ 5100,000.00 $0.00 -JL,~~~= ·5100,000.00 JL---v,,,,,"C'---"''''"''---'li,,,,,-,,,---/ Rajah 5.9: Ramalan Sasaran Untung / Rugi Untuk 3 Tahun Keuntungan jualan Wifarm juga akan dipastikan oleh pengurusanberterusan untuk mencapai tujuan untuk “listing” di paparan saham. $2,500,000.00 $2,000,000.00 L +----------/--7---- $1,500,000.00 +------/--7"~----­ ~Sal('s $1,000,000.00 +-----/-7~--------- $500,000.00 +----7'¥~----------- YEW 1 Year 2 Year 3 Rajah 5.10: Titik Pulang Modal pihak 62 5.5 Analisis Industri 5.5.1 Tren Industri Seperti mana yang kita dengar di radio dan televisyen, industri pertanian semakin mendapat tempat dan menjadi tumpuan serta mempunyai peluang terutamanya dalam penternakan lembu dan kambing. Tambahan pula, keperluan penduduk tempatan terhadap daging lembu dan kambing tidak mencukupi. Dewasa ini, kerajaan mahu membuat kemajuan kepada sector pertanian khususnya dalam ternakan dengan bergerak ke arah tenologi baru bagi meningkatkan produktiviti dalm industry daging dan menjadikan pertanian sebagai sektor ke tiga terpenting selepas sektor pembuatan dan perkhidmatan. Ini kerana negara kita masih menghadapi masalah ketidakseimbangan dalam pengeluaran makanan apabila kos import makanan lebih tinggi dari kos eksport makanan. Bagi mencapai ke arah ini, JPH telah diberikan bajet dalam RMK-9 sebanyak RM yang mana meliputi 4 aspek utama seperti pengeluaran daging secara integrasi, transformasi ternakan secara komersil, mengimplemenkan sistem kualiti dan keselamatan makanan. Pada tahun 2010, sasaran Malaysia mahu menjadi pengeksport makanan dan dalam masa yang sama mengurangkan kadar pertukaran wang asing serta mempunyai potensi yang tinggi selari dengan perkembangan ekonomi negara. Di bawah Wilayah Ekonomi Koridor Utara (NCER)[16] sahaja, perancangan meliputi pertanian, pembuatan, dan perkhidmatan telah dikenalpasti sebagai kunci ekonomi utama yang melibatkan peruntukan perbelanjaan projek tidak kurang RM177 bilion. 63 Rajah 5.10 menunjukkan kawasan-kawasan yang terlibat dalam pelaksanaan projek ternakan yang terkandung dalam pelan Wilayah Ekonomi Koridor Utara. Kawasan-kawasan yang terlibat bagi tapak ladang fidlot lembu dan ladang fidlot kambing ialah di Kubang Pasu, Yan, Sik, Baling, Hulu Perak dan Selama. Manakala kawasan-kawasan yang terlibat bagi tempat pemprosesan halal ialah di Padang Besar, Sg Petani dan Tasik Gelugor. Padltn, ~ .., .. Rajah 5.11 Kelompok-Kelompok Penternakan Haiwan Pembangunan sektor penternakan haiwan akan dapat membantu mengurangkan pergantungan atas daging import dan juga mewujudkan sumber pendapatan tambahan bagi para petani di antara kitar menanam dan menuai. Inisiatifinisiatif untuk menggalak penternakan haiwan termasuk: • Pembangunan sistem fidlot di tahap kampung dan daerah, dengan Pusat Fidlot Kebangsaan, Gemas sebagai sumber pembiakan haiwan 64 • Pengubahan estet-estet industri yang terbiar kepada ladang ternakan premium. Ini akan menjadi kawasan-kawasan berteknologi tinggi yang tertumpu ke atas produk- produk daging premium seperti burung unta, rusa dan ayam kampong • Pembangunan pusat pemprosesan halal di Sg. Petani, Tasik Gelugor dan Padang Besar khusus untuk pasaran eksport 5.5.2 Saiz Industri Merujuk kepada RMK-9, projek Pusat Fidlot Nasional (NFC) akan mula dibina pada tahun 2008 sebagai satu penyelesaian kepada permintaan daging lembu dari 23% hingga 37% pada tahun 2010. Nilai sasaran projek Pusat Fidlot Nasional adalah sebanyak RM365 juta pada tahun 2010. Projek ini akan dibina di atas tanah seluas 2,024 hektar di Gemas, Negeri Sembilan. Di harap ia akan dapat menampung lebih kurang 860 orang usahawan ternakan lembu yang mana melibatkan 1 orang dilantik, 4 syarikat komersil secara kontrak, 310 ladang satelit, 545 orang penternak dari ladang integrasi dan 780 orang pekerja. Kos pembangunan dan infrastruktur asas ditanggung sepenuhnya oleh kerajaan. Akhir sekali, Malaysia mensasarkan mahu melahirkan lebih ramai usahawan pertanian sebanyak 10,000 orang menjelang tahun 2010. Kemudian, nilai anggaran untuk pengeluaran dalam daging lembu adalah sebanyak 15,840 juta tan. 65 5.5.3 Daya Tarikan Industri Seperti di terangkan sebelum ini, permintaan kepada daging lembu adalah meningkat dari tahun ke tahun tetapi hasil pengeluaran masih tidak memenuhi permintaan industri daging di sini. Oleh sebab itu kenapa kerajaan masih mengimport bekalan daging yang banyak dari Indonesia, India dan Australia bagi memenuhi keperluan daging tempatan. Tambahan pula, harga daging masih agak mahal untuk membolehkan pembeli tempatan membelinya. 5.5.4 Ramalan Industri Telah di nyatakan sebelum ini dalam bahagian peluang. 5.5.5 Sasaran Pasaran Sasaran segmen pasaran WiFarm adalah berdasarkan kepada pelanggan yang mudah dan pelanggan dalam jangka masa panjang. Oleh itu, fokus dan strategi pemasaran kami adalah kepada ladang-ladang swasta dan penternak-penternak lebu dan kambing. Sebenarnya, sistem WiFarm boleh diimplemenkan di pelbagai sektor pertanian yang lain seperti penanaman padi, akualkultur dan perikanan, buah-buahan dan sayur-sayuran, herba, bertaburan tetapi kami akan memberikan fokus yang utama dan akan bekerja sama dengan Jabatan Penternakan Haiwan Negeri Johor, Persatuan Pertubuhan Peladang dan ladang swasta. 66 Pada masa ini, dianggarkan terdapat 23,800 penternak di negara ini meliputi semua komoditi ternakan. Bagi penternak lembu adalah sebanyak 13,950 orang dan penternak kambing pula sebanyak 3,544 orang. Untuk industri ternakan kambing pula, bilangan penternak dibahagi-bahagikan lagi mengikut status penternak di mana penternak tradisional adalah sebanyak 75%, penternak semi-komersil sebanyak 15% dan penternak komersil sebanyak 10%. Ini boleh dilihat pada Rajah 5.11. [17] 75% Tradisional Semi Komersil Komersil 10% 15% Rajah 5.12 Bilangan penternak kambing mengikut skala penternakan 5.5.6 Kedudukan Kompetitif Antara Sasaran Pasaran 5.5.6.1 Analisis Pesaing MBA Farm Sdn. Bhd adalah pesaing tempatan yang terdekat buat masa ini. Lokasi perniagaan adalah di Felda Ulu Tebrau, Ulu Tiram, Johor. Kelainan antara sistem MBA Farm dan WiFarm adalah Wifarm mngimplementasikan ciri-ciri Amalan Baik Ternakan (GAHP) dan Program Jaminan Kualiti (QAP) manakala 67 sistem MBA Farm tidak mempunyai kefungsian sistem pengurusan ladang yang sebenar yang mana hanya menggunakan perisian Microsoft Office Excel. Selain itu, sistem Wifish[3] adalah satu lagi produk tempatan yang dimiliki oleh seorang pensyarah dan penyelidik dari Universiti Malaysia Terengganu (UMT). Sistem Wifish adalah sistem aplikasi web yang beroperasi dalam rangkaian internet dengan menggunakan pda. Digunakan oleh pegawai Lembaga Perikanan Ikan Malaysia (LKIM) untuk merekodkan data-data ikan semasa kerja-kerja pemunggahan ikan di jeti. Kekangan sistem adalah sistem hanya berfungsi pada persekitaran rangkaian internet. Sila lihat Rajah 5.11 di sebelah untuk melihat sistem Wifish. II .Rajah 5.13 Sistem Wifish Kemudian, sistem CREST pula adalah produk dari tempatan juga yang dimiliki oleh MARDI. Sistem CREST adalah satu sistem bantuan keputusan untuk tanaman padi dan pengurusan baja untuk mencapai kestabilan sasaran prestasi padi dalam pertanian yang tepat. Sistem ini dibangunkan sebagai alat untuk memberi keputusan melalui pda kepada petani-petani. Para petani menggunakan sistem ini bagi menentukan di kawasan tanah mana yang mempunyai kesuburan untuk menanam padi. Selepas keputusan diperolehi barulah mereka melakukan kerja-kerja 68 menanam padi. Kekangan sistem ini adalah hanya dapat dilarikan di persekitaran pda sahaja. CattleMax 2006 [4] adalah produk dari Texas, Amerika Syarikat yang telah dikenalpasti sebagai produk yang hampir sama kefungsiannya dan menyediakan antaramuka yang ramah pengguna untuk pengguna menggunakan dan belajar. CattleSoft Inc adalah syarikat pengeluar bagi produk ini. Telah mempunyai enam tahun rekod prestasi yang memuaskan pelanggan. Selain itu juga produk ini telah digunakan oleh mana-mana penternak dari 25 buah negara. Harga produk ini adalah mampu milik. Walaupun produk stabil dan telah mempunyai nama, ini tidak bermakna ia boleh diterima pakai oleh penternak-penternak di sini yang mempunyai cara yang berbeza dalam menguruskan ternakan. Sila lihat Rajah 5.12 di sebelah bagi melihat antaramuka sistem CattleMax 2006. ~ CattleMax 2006 Edl Tool" c;]CQ) [C \Catllesoft\CaltleMax2006\Dala\Sample cwk] Record" X Hejp Management: Helpful ~ Tools "'""""'" Purchases Working Unable to Io:ate an anim""s record n the Cattle list? Ensure that the option 'AI Cows';'; "",lected. Also ensure that the Inactive (cattle status of Sold or Dead) and Reference (cattle that..-e not in ycnr herd but do riUence ycnr herd ~ s ) boxes..-e checked, t ne<oded. _h" Rajah 5.14 Sistem CattleMax 2006 Sila rujuk Jadual 2.1 di Bab 2 untuk melihat perbandingan ke atas keempatempat produk tempatan dan luar negeri. 69 5.5.6.2 Strategi Kompetitif Jadual 5.6 di sebelah ini menunjukkan analisis SWOT bagi produk Wifarm. Ini boleh dilihat kekuatan, kelemahan, peluang dan ancaman kepada produk Wifarm. Kekauatan wifarm adalah merupakan produk tempatan. Selain itu juga produk boleh diubahsuai serta fleksibel untuk kegunaan pada masa akan datang. Kelemahan produk pula adalah terpaksa bersaing dengan syarikat-syarikat besar sedia ada yang sudah mempunyai pengaruh dan pemasaran yang kuat. Dari segi promosi pula masih lemah kerana kekurangan dari segi sumber kewangan. Tren masakini pula mensasarkan peningkatan pengeluaran daging bagi memenuhi permintaan industri daging negara. Dari segi ancaman pula, Wifarm menghadapi kesukaran dalam penerimaan produk kepada golongan penternak yang berumur 40 tahun ke atas khususnya kerana mereka lebih suka mengamalkan teknik-teknik sedia dan kebanyakannya buta IT dan teknologi baru. Jadual 5.6 Analisis SWOT • Produk tempata n • Produ bole diub ai • Bersaing dengan syarikat besar Promosi ewangan • fleks • Sukar diterima golongan penternak berumur • Tren meningka tkan pengeluar an industri daging 70 5.6 Perancangan Pasaran 5.6.1 Kebolehterimaan Produk & Strategi Strategi produk adalah keunikan produk dan mempunyai nilai tambah kepada pelanggan yang mana dapat menolong mereka dari segi : i. Menyediakan satu platform pengurusan ladang yang lebih berkesan dan menguntungkan ii. Menyenangkan pengurusan ladang dengan menggunakan peralatan teknologi seperti komputer dan laptop iii. Mengurangkan kos dan penggunaan kertas iv. Mengurangkan penggunaan tempoh masa yang lama dalam merekod data v. Mengimplemen ciri-ciri Amalan Baik Penternakan (GAHP) dan Program Jaminan Kualiti (QAP) yang mana disahkan oleh Jabatan Penternakan Haiwan. vi. Menjimatkan masa dalam pengurusan ladang dan meningkatkan bilangan pengeluaran ternakan. 5.6.2 Strategi Memasuki Pasaran Pada peringkat permulaannya, sistem WiFarm akan bekerjasama dengan Jabatan Penternakan Haiwan dan Persatuan Pertubuhan Peladang untuk mendapatkan senarai penternak yang berdaftar dan sebagai cara memasarkan produk melalui 71 mereka. Komisen akan diberi kepada penternak-penternak sekiranya mereka memperkenalkan sistem Wifarm kepada penternak-penternak yang lain. Projek permulaan dibangun sebagai strategi untuk pengujian sistem. Kemudian, kumpulan pemasaran akan bekerjasama dengan Kementerian Pertanian dan Asas Tani apabila fasa kedua sistem Wifarm diambil alih yang mana sasaran adalah ke seluruh negara. 5.6.3 Strategi Harga WiFarm memberikan harga bergantung kepada pakej yang mana termasuk latihan percuma, konsultansi dan perkhidmatan selepas jualan. Harga pakej yang minimum adalah sebanyak RM 2500 untuk penternak komersil berskala kecil dan RM 4000 untuk penternak komersil berskala besar. 5.6.4 Saluran-saluran Pengagihan Pada peringkat permulaannya, sistem WiFarm akan bekerjasama dengan MARA dan Persatuan Pertubuhan Peladang untuk mendapatkan senarai penternak yang berdaftar dan sebagai cara memasarkan produk melalui mereka. Komisen akan diberi kepada penternak-penternak sekiranya mereka memperkenalkan sistem Wifarm kepada penternak-penternak yang lain. Projek permulaan dibangun sebagai strategi untuk pengujian sistem. Strategi-strategi tersebut adalah seperti di bawah ini: 72 i. Kelas atau seminar percuma bagaimana untuk meningkatkan dan melahirkan kesedaran akan penggunaan sistem WiFarm ii. Kesedaran dalam implement ICT dalam persekitaran perniagaan iii. Mendapatkan keperluan sebenar pengguna semasa kelas atau latihan percuma dibuat iv. Sokongan teknikal secara on-line selama 24 jam – untuk memberikan layanan kepada pelanggan v. WiFarm talian prihatin – untuk memberikan layanan kepada pelanggan vi. Promosi bergerak bagi memahami masalah dan keperluan pelanggan 5.6.5 Promosi dan Pengiklanan Aktiviti-aktiviti promosi adalah seperti di bawah ini : i. Membina hubungan dengan Jabatan Penternakan Haiwan ii. Melalui Persatuan Penternak Persekutuan Malaysia iii. Melalui Mardi iv. Melalui Felda v. Melalui FAMA vi. Melalui Persatuan Pertubuhan Penternak Malaysia vii. Melalui Persatuan Usahawan Bumiputera viii. Melalui promosi booth semasa pameran SME atau pameran yang berkaitan ix. Melalui pameran Kementerian Pembangunan Usahawan & Koperasi x. Membuat promosi bergerak ke seluruh negara xi. Melalui Bank Pertanian 73 5.7 xii. Melalui SMIDEC xiii. Melalui Koperasi Penternak negeri Johor Pembangunan Jangka Masa Panjang dan Perancangan Akan Datang 5.7.1 Matlamat Sistem WiFarm adalah sebagai peneraju dalam sistem pengurusan ladang ternakan yang menaiktaraf sistem kovensional pertanian, meningkatkan sistem sokongan berkomputer untuk sistem pengeluaran daging dan memberikan sistem pengurusan ladang yang mudah dan komprehensif. 5.7.2 Strategi-strategi Strategi-strategi untuk berjaya dalam perniagaan ini ialah : i. Perkhidmatan pelanggan atasan selama 24/7, penjagaan dan perkhidmatan berkualiti tinggi ii. Dari segi rangkaian mempunyai hubungan yang rapat dengan penternak semi-komersil dan komersil serta sasaran kepada pelanggan-pelanggan. iii. Dari segi reputasi memberikan 100% dedikasi untuk semua pelanggan iv. Dari segi pengetahuan mempunyai pekerja berpengetahuan teknikal yang kukuh dan menyediakan talian latihan serta perkhidmatan kepada para pelanggan 74 5.7.3 Batu Tanda Status pembangunan produk masih lagi dalam prototaip. Sila lihat Lampiran A untuk melihat garis bentuk peristiwa-peristiwa penting dalam perancangan dan perlaksanaan sistem WiFarm. 5.7.4 Penilain Risiko Terdapat beberapa risiko yang boleh berlaku ke atas sistem seperti di bawah: i) Masalah perkakasan atau rosak • Penyelesaian: mempunyai jadual untuk memeriksa kefungsian perkakasan dan memberikan perkhidmatan yang diperlukan ii) Sistem tidak berfungsi dengan baik • Penyelesaian : membuat pengujian sebelum menggunakan sistem, membuat backup data iii) Kurang pengalaman dalam IT • Penyelesaian : memberikan tutorial dan kelas bagaimana untuk menguruskan dan menggunakan sistem untuk pengguna 5.7.5 Perancangan Keluar Untuk akan datang, sistem WiFarm akan diimplemenkan di subsektor pertanian yang lain seperti penanaman padi, perikanan, dan akuakultur, buah-buhan dan sayur-sayuran serta perhutanan. 75 5.8 Ringkasan Rancangan Perniagaan ini merupakan garis panduan yang penting bagi memulakan projek Wifarm. Ia mengandungi pengenalan produk, analisa pasaran dan rancangan implementasi bagi menjadikan Wifarm menjadi satu realiti. Rancangan perniagaan ini menjadi kayu pengukur bagi Alfasys untuk mengetahui kemampuan dan keupayaan projek Wifarm untuk berjaya di masa depan serta bagi memastikan Wifarm terus relevan dalam industri pertanian khususnya dalam ternakan di Malaysia. Rancangan perniagaan ini akan diperbaiki dari semasa ke semasa mengikut keperluan terkini dan peredaran zaman. Dokumen ini akan digunakan untuk menarik pelabur dan menjadi satu cara untuk syarikat mencari modal atau membuat pinjaman dari pihak bank atau institusi kewangan yang lain. BAB 6 PERBINCANGAN DAN KESIMPULAN 6.1 Pencapaian Setakat ini, pencapaian yang telah dicapai dari projek ini adalah seperti di bawah ini: i. Berdasarkan kepada analisis kajian literatur, kaedah dan teknik untuk membangunkan system sangat berguna bagi memastikan kelancaran pembangunan sistem serta kestabilan sistem. ii. Analisis pasaran juga sangat berguna bagi memastikan kehendak dan keperluan produk sentiasa mendapat keutamaan dan mempunyai harga yang berpatutan. iii. Selain itu juga, data yang diperolehi dari temuramah 3 orang penternak sangat membantu dalam pembangunan system. 6.2 Kekangan dan Cabaran Walaupun sistem telah dibangunkan berdasarkan kajian terperinci, beberapa kekangan dan cabaran telah dikenalpasti: i. Setakat ini system hanya menyokong penggunaan komputer atau laptop sahaja dan dalam persekitaran windows sahaja. 77 ii. Keselamatan data masih menjadi satu kelemahan kepada sistem ini. Beberapa kaedah enkripsi data perlu digunakan supaya kecurian data atau kebocoran maklumat dapat dielakkan. iii. Kesukaran dalam penggunaan system dikalangan penternak yang berumur 40 tahun ke atas.kerana mereka kurang pengetahuan dalam teknologi maklumat, susah menerima teknologi baru dan lebih senang mengekalkan system lama. iv. Bersaing dengan produk pesaing yang lain. v. Pembangun menghadapi pelbagai cabaran dan dugaan dalam membangunkan sistem sehingga memberi kesan kepada pembangunan system yang tidak sempurna. 6.3 Ringkasan i. Focus system setakat ini hanya bertumpu kepada ternakan lembu dan kambing tetapi untuk akan datang akan mengimplemen kepada ternakan yang lain dengan masih mengekalkan ciri-ciri semasa dan menambah beberapa fungsi bergantung kepada keperluan. ii. Pada masa akan datang akan menggunakan pda sebagai alat tambahan untuk merekodkan data iii. Dalam masa yang sama memberikan dan menolong penternak akan kesedaran penggunaan teknologi sebagai alat untuk meningkatkan hasil pengeluaran ternakan mereka serta memberikan keuntungan sebanyak yang boleh. 78 RUJUKAN 1. Ladang Integrasi. http://agrolink.moa.my/jph/dvs/booklets/farming-guides/tac/kandungan.htm. (26 Februari 2007) 2. Ladang Fidlot http://agrolink.moa.my/jph/dvs/booklets/farmingguides/feedlot/kandungan.htm. (26 Februari 2007) 3. Sistem Wifish http://www.umt.edu.my/RMC/v2/form/poster/Mustaffa_WiFISH.pdf.. (23 Julai 2007) 4. Sistem CattleMax 2006 http://www.cattlemax.com (9 April 2007) 5. Microsoft Visual Studio 2005 http://en.wikipedia.org/wiki/Microsoft_Visual_Studio#Visual_Studio_2005. (3 April 2007) 6. Microsoft SQL server 2005 http://www.microsoft.com/SQL/default.mspx. (8 Oktober 2007) 7. Microsoft SQL server 2005 http://en.wikipedia.org/wiki/Microsoft_SQL_Server (8 Oktober 2007 8. Rational Unified Process http://en.wikipedia.org/wiki/IBM_Rational_Unified_Process. (8 Oktober 2007) 9. Rational Unified Process http://en.wikipedia.org/wiki/Rational_Unified_Process. ”.(8 Oktober 2007) 10. UML http://en.wikipedia.org/wiki/Unified_Modeling_Language . (8 Oktober 2007) 11. UML http://en.wikipedia.org/wiki/Unified_Modeling_Language (13 Mac 2007). 12. Utusan Malaysia (5 September, 2006) 13. Dasar Pertanian Negara III http://www.idesa.net.my/modules/news/article.php?storyid=91 (13 April 2007). 79 14. RMK-9 (13 April 2007) 15. http://www.moa.gov.my/moa/index.php?option=com_content&task=blogcate gory&id=211&Itemid=151 (13 April 2007) 16. Business Model on Web http://digitalenterprise.org/models/models.html (13 Julai 2007). 17. NCER www.ncer.com.my (2 Julai 2007). 18. Utusan Malaysia (20 Januari, 2008)