Knowledge Management
การจัดการความรู ้
KM701
Session II
อ.ดร. ปิ ติพงษ์ ยอดมงคล
วิทยาลัยศิลปะ สื่อ และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
College of Arts Media and Technology, Chiang Mai University
Refresh
• Session I
– The Knowledge Society & Economy
– What is KM?
– KM perspectives
– Organization today
Session II
• Why KM
– Drivers and problems
• Understand Knowledge
– What is knowledge
– Level of knowledge
– Type of knowledge
• มนุษย์: การคิดและการเรี ยนรู ้
The drivers & problem symptoms
WHY IS KM?
ทำไมต้ องมีกำรจัดกำรควำมรู้
The drivers& problem symptoms
Driver[Org]
Problem Symptoms
การรู ้จกั ตนเอง
-ไม่รู้ในสิ่ งที่ตนรู ้ / ไม่รู้ในสิ่ งที่ตนสมควรจะต้องรู ้
พฤติกรรมองค์กรที่ขดั ต่อการพัฒนนา
- พฤติกรรมการต่อต้านการเปลี่ยนแปลง
- พนักงานไม่สามารถหาองค์ความรู ้สาคัญในงานของตน
- ไม่มีการแบ่งปันความรู ้และประสบการณ์
- ไม่มีการสร้างองค์ความรู ้ใหม่จากประสบการณ์ และถูกลืม
คนลาออก
สู ญเสี ย: ความเชี่ยวชาญ ความลับ ลูกค้า ข้อมูลสาคัญ รายได้
ขู่แข่ง
สามารถตอบสนองความต้เองการของลูกค้าได้รวดเร็ว แม่นยา
ข้อมูล
ข้อมูลเก่า ไม่มีความน่าเชื่อถือ
เทคโนโลยี
เทคโนโลยีเก่า ไม่นาเทคโนโลยีมาช่วยงาน
Short Product Lift
Cycle
ความต้องการของลูกค้าซับซ้อน เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว
โครงสร้างองค์กร
ข้อมูลไม่เชื่อมต่อระหว่างหน่วยงาน ประสานงา มากกว่าประสานงาน
กระบวนการทางาน
การทางานผิดพลาดซ้ าๆ เสี ยเงิน เสี ยเวลา
สิ่ งแวดล้อมภายนอก
เปลี่ยนแปลงไม่สามารถประยุกต์องค์ความรู ้จากภายนอกองค์กรมาใช้
UNDERSTANDING
KNOWLEDGE
The most critical word in the KM is “Knowledge”
WHAT IS KNOWLEDGE?
ความรู้คืออะไร?
ความรู้ ?
ดินแดน ลานนา
ดินแดน ล้านนา
3+2 = 4
Knowledge?
Knowledge Definitions
• Understanding gained through experience
or study [Awad, M.E. &Ghaziri, H. M.]
• Justified beliefs about relationship among
concept relevant to the particular area
[Frenandez, B. I., Gonzalez, A. & Sabherwal, R.]
• ประสบการณ์จริ ง ที่เกิดจากเห็นจริ ง ได้ลงมือปฎิบตั ิทาจริ ง เป็ นความเชื่อทีพ่ ิสูตรแล้วโดยการทา
จริ ง หรื อมีประสบการณ์ และจะยังคงเชื่อตราบเท่าที่วา่ ใช้ได้จริ ง [ณพศิษฎ์ จักรพิทกั ษ์]
Knowledge
ความรู ้ (knowledge):ความเชื่อที่พิสูตรแล้วว่าเป็ นจริง
Justified True Belief
ประสบการณ์จริงที่เกิดจากการเห็นจริงได้ลงมือปฏิบตั จิ ริง ซึ่งเป็ นความเชื่อที่
ได้รบั การพิสูจน์แล้วว่าเป็ นจริง
College of Arts, Media and Technology, Chiang Mai University
องค์ประกอบของความรู้
•
•
•
•
Truth/Fact: ความจริ ง
Procedural rule: กฎ ระเบียบ ขั้นตอน
Heuristic: บทเรี ยนจากประสบการณ์
Values, Assumptions and Beliefs: คุณค่าและ
ความเชื่อ
Tiwana, A
ความรู้และสิ่งที่เกี่ยวข้ อง
• Intelligence: the capacity to acquire and
apply knowledge (ความสามารถในการได้มาและ
ประยุกต์ใช้ความรู ้)
– Memory: the ability to store and retrieve
relevant experience at will (ความสามารถในการบรรจุและ
เลือกใช้ประสบกราณ์)
– Learning: the knowledge or skill that is
acquired by instruction or study (กระบวนการที่ตอ้ งใช้
ในการศึกษาความรู้ หรื อทักษะ)
Tiwana, A
ความรู้และสิ่งที่เกี่ยวข้ อง
• Experience: ประสบการณ์ = สิ่ งที่เกิดขึ้นในอดีตที่มีความ
เกี่ยวข้องกับงาน
– Knowledge develops over time through
experience, experience leads to expertise.
– People use experience to change facts into
knowledge
• Common Sense:innate ability to sense,
judge, or perceive situation; grows
stronger over time
Tiwana, A
Data – Information – Knowledge - Wisdom
ข้ อมูล - สารสนเทศ - ความรู้ - ปั ญญา
Data: ข้ อมูล
• Unorganized and unprocessed fact
• จานวนนักเรี ยน 20 คน
Information: สารสนเทศ
•
•
•
•
Organized fact that make decision making easier
นักเรี ยน 20 คน
ชาย 13
หญิง 7
3.96
4.00
2.00
1.75
Knowledge: ความรู้
• Teaching Plan: Team Up
– (นร.เรี ยนดี กับ นร. เรี ยนแย่)
Wisdom : ปั ญญา
• คู่มือการสอน
• หนังสื อ การเรี ยนรู้แบบทีมของนักเรี ยน
ลำดับขั้นของควำมรู้ [knowledge level]
Data
Information
Knowledge
Specialized People (Drucker, 1953)
Know-how and Know-why (Argyris,1973)
Believe and Commitment, Related to Action,
Social Values (Nonaka, 1995)
College of Arts, Media and Technology, Chiang Mai University
Wisdom
บริบท Context
ประสำนภำพรวม
Joining of
wholes
ปัญญำ
Wisdom
สร้ ำงภำพรวม
ควำมรู้
Formation of
a whole
Knowledge
เชื่อมโยงส่ วนต่ ำงๆ
ข้ อมูลข่ ำวสำร
Connecting of
parts
Information
สงิ่ ใหม่ๆ
Novelty
ข้ อมูล
รวบรวมส่ วนต่ ำงๆ
ประสบการณ์
Experience
Data
Gathering of
parts
Cognitive Domain
รู้
เข้ ำใจ
นำไปใช้
วิเครำะห์ สั งเครำะห์ ประเมินค่ ำ
Knowledge Comprehension Application Analysis Synthesis Evaluation
http://www.informationisbeautiful.net
Type of Knowledge
ประเภทของควำมรู้
Alternative Views of Knowledge
Knowledge
Objective
View
Subjective
View
State of
Mind
Practice
An object
Assess to
information
Capability
Fernandez, Gonzalez &Sabherwal
Awad, &Ghaziri
Type of Knowledge
• Procedural Knowledge
Shallow
Knowledge
– รู้และเข้าใจขั้นตอนการทางาน (Psycho/Auto)
– ขับรถกลางคืนต้อง…..?
• Declarative Knowledge
– ความรู้ทวั่ ไป&[short-term memory]
– ไฟหน้ารถไม่สว่าง =>….?
• Semantic Knowledge
– ความรู้ที่สะสมมาเป็ นเวลานาน [long-termmemory]
– รู้ระบบไฟของรถ
• Episodic Knowledge
– ความรู้จากเหตุการณ์การกระทา
– [การขับรถ]
Deep
Knowledge
Nonaka 2006
Tacit
VS
Explicit
Tacit Knowledge
Explicit Knowledge
สังคมเศรษฐกิจฐานคามรู ้
ควำมรู้ กับ องค์ กร
ความรู้สาหรับองค์กรในสังคมเศรษฐกิจฐานความรู้
ความรู ้เป็ นทรัพย์สินขององค์กร ยิง่ ใช้ยงิ่ มีคุณค่า
ความรู ้เป็ นทรัพย์สินที่ใช้ไม่หมด
ความรู ้ในการผลิตเกี่ยวข้องกับความรู ้ในการบริ โภคอย่างมาก
ทรัพย์สินความรู ้ยากในการซื้อขาย
ความรู ้สามารถสร้างสรรค์คุณค่า สิ นค้า หรื อแนวคิดใหม่ๆ ได้ไม่
สิ้ นสุ ด
6. ความรู ้ลา้ สมัยอย่างรวดเร็ ว
7. ความรู ้ถูกสร้างขึ้นจากความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์เท่านั้น
1.
2.
3.
4.
5.
Nonaka 2006
Org Knowledge => Knowledge Workers
Knowledge Workers
1. Own valuable
Knowledge
2. Know how to make
knowledge productive
3. Self-motivated
Know-what
Know-how
Know-why
Care-why
Stam 2007
สังคมเศรษฐกิจฐานความรู้
Knowledge Base Society/Economy
• Knowledge Worker VS สภาพแวดล้อมการทางาน
– งานไร้ ทกั ษะ เป็ น งานที่ต้องใช้ ความรู้
– การทางานที่ซา้ ซากจาเจ เป็ น งานสร้ างสรรค์
– งานใครงานมัน เป็ น ทีมงาน
– งานตามหน้ าที่ เป็ น งานตามโครงการ
– งานที่ใช้ ทกั ษะอย่างเดียว เป็ น งานที่ใช้ ทกั ษะหลากหลาย
– อานาจของหัวหน้ า เป็ น อานาจของลูกค้ า
– การสั่งการจากเบื้องบน เป็ น การประสานงานกับเพื่อนร่วมงาน
Locations of Knowledge
Artifact
s
People
Individual
Groups
Practices
Technologies
Repositories
Org.
Entitie
s
Org. Units
Org
Inter-Orgs
Networks
มนุษย์: การคิดและการเรี ยนรู้
มนุษย์รับข้อมูลจาก
• การมอง [รู ป]
• การสัมผัสทางกาย [รส กลิ่น เสี ยง]
• การรู ้สึก
สมองนามาคิดวิเคราะห์
มนุษย์: การคิดและการเรี ยนรู้
มนุษย์เรี ยนรู ้โดย
1. Learning by Experience
2. Learning by Example
3. Learning by Discovery
ความจาเป็ นส่ วนประกอบสาคัญ
การเรี ยนรู้ผ่านประสบการณ์
• ประสบการณ์: การลองผิดลองถูก หรื อทาบ่อยๆ
• ผูเ้ ชี่ยวชาญ => Years of Experience (ทาจริ ง)
• คุณค่าของประสบการณ์ =>มองในมุมอื่นๆ
การเรี ยนรู้ผ่านตัวอย่าง
• การใช้ตวั อย่าง กรณี ศึกษา ที่ได้รับการวิเคราะห์ เพื่อการเรี ยนรู ้
• สามารถเรี ยนรู ้ได้ง่าย กาหนดการเรี ยนรู ้ได้
การเรี ยนรู้ผ่านการค้ นพบ
•
•
•
•
เข้าใจยาก
ไม่มีทิศทางที่แน่ชดั
เชื่อถือได้ยาก ต้องทาการพิสูจน์ซ้ า
เป็ นการเรี ยนรู ้ที่สามารถค้นพบสิ่ งใหม่
Expert Knowledge
“A good problem-solving strategy depends on how much
you know”.
• กฎของ 10,000 ชัว่ โมง
– No one had attainted the level of international chess master less
than 10 years of intense preparation with the game(Simon & Chase
1973)
• Experts are more selective in the information
• Experts tend to categorize problems on the basic of
solution procedure
• Experts tend to use knowledge-based decision strategies
(know-what/declarative, know how/procedural, know
why/episodic)
A Concept Model of Expertise
Conceptual
Knowledge
Academic
Preparation
Practical
Knowledge
Training
Learning
Expert
Recognition
Experience
Best
Performance
การเรี ยนรู้มนุษย์
สมอง 2 ซีก
ซีกซ้ ำย
•
•
•
•
•
•
•
คำ
ตรรก
ตัวเลข
ลำดับ
เส้ น
วิเครำะห์
รำยกำร
ซีกขวำ
•
•
•
•
•
•
•
จังหวะ
รู้ตำแหน่ งแห่ งทีข่ องสรรพสิ่ ง
ภำพรวม
จินตนำกำร
ฝันกลำงวัน
สี
มิติ
วาดรู ปอะไรก็ได้ โดยใช้สญ
ั ลักษณเหล่านี์ ้ เพียง 10 อัน
มุ่งมัน่ ขยัน
หมกหมุ่น (เพศ, ความสวยงาม)
ระเบียบ วินยั
ฝันเฝื้ อง จินตนาการ
Assignment
• ให้ นศ.
– เปรี ยบเทียบและยกตัวอย่าง Tacit & Explicit knowledge
– องค์ความรู ้ที่จาเป็ นในการทางานของท่านมีอะไร อยูม่ ีไหน เป็ นความรู ้ข้ นั ไหน
แยกประเภท?