PEMBANGUNAN SISTEM BAJET LADANG UNTUK LKPP CORP. SDN.
BHD. YANG TERAGIH, PELBAGAI ARAS DAN PELBAGAI
PERUSAHAAN
SHAHREEN BTE KASIM
FAKULTI SAINS KOMPUTER DAN SISTEM MAKLUMAT
UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA
MAY 2005

PSZ 19:16 (Pind. 1/97)
UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA
♦
JUDUL : PEMBANGUNAN SISTEM BAJET LADANG UNTUK LKPP CORP. SDN.
BHD. YANG TERAGIH, PELBAGAI ARAS DAN PELBAGAI PERUSAHAAN
SESI PENGAJIAN : 2004/2005 - II
Saya SHAHREEN BINTI KASIM
(HURUF BESAR) mengaku membenarkan tesis ( PSM/Sarjana/Doktor Falsafah )* ini disimpan di Perpustakaan
Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:
1.
Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia.
2.
Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja.
3.
Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institut pengajian tinggi.
4.
** Sila tandakan ( √ )
SULIT (Mengandungi makluat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam
AKTA RAHSIA RASMI 1972)
TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan)
√ TIDAK TERHAD
Disahkan oleh:
______________________________ ______________________________
(TANDATANGAN PENULIS)
Tetap:
(TANDATANGAN PENYELIA )
PROF. DR. SAFAAI DERIS
62, JALAN SERAI,
TAMAN SRI TENGAH,
86000 KLUANG,
JOHOR DARUL TAKZIM.
______________________________
(TANDATANGAN PENYELIA )
MUHAMAD RAZIB OTHMAN
Tarikh : 31 MEI 2005
CATATAN:
Tarikh:
* Potong yang tidak berkenaan.
31 MEI 2005
** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak
berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis
ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD.
♦ Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara
penyelidikan, atau disertai bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan,
atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM).

i
“Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan ijazah
Sarjana Sains Teknologi Maklumat (Pengurusan)”.
Tandatangan :
Nama Penyelia I :
Tarikh
Tarikh
:
Tandatangan :
Nama Penyelia II :
:
............................................
Prof. Dr. Safaai Deris
31 Mei 2005
............................................
Muhamad Razib Othman
31 Mei 2005 i

i
PENGHARGAAN
Dengan nama Allah Yang Maha Pengasih Lagi Maha Penyayang
Alhamdulillah, segala pujian dan kesyukuran penulis panjatkan ke hadrat
Allah s.w.t kerana telah memberi kekuatan serta keizinan untuk penulis menyiapkan projek ini. Selawat dan salam ke atas junjungan besar Nabi
Muhammad s.a.w dan ahli keluarga serta sahabat-sahabat baginda.
Di sini, penulis ingin merakamkan penghargaan dan jutaan terima kasih terutama kepada penyelia projek ini, Prof. Dr. Safaai Deris dan Encik Muhamad
Razib Othman yang telah banyak membimbing dan memberi tunjuk ajar sepanjang perjalanan projek ini. Begitu juga buat semua pensyarah yang mengajar saya sepanjang mengambil sarjana di UTM ini iaitu Dr. Rose Alinda
Alias, Dr. Ali Selamat, En Hafez Selamat, Prof. Dr. Zaki, En. Zaidi Rozan, Dr.
Azizah Abd. Rahman. Begitu juga kepada pihak pengurusan LKPP Corporation
Sdn. Bhd (LCSB) di dalam membantu menyiapkan projek ini. Tidak lupa juga buat
Muhammad Edzuan Zainodin yang banyak memberi sokongan dan dorongan kepada penulis untuk menyiapkan projek ini. Semoga Allah Yang Maha Kaya akan memberi balasan yang baik atas jasa-jasa kalian.
Akhir sekali, terima kasih yang tidak terhingga diucapkan kepada rakanrakan seperjuangan yang sudi berkongsi pendapat dan memberi semangat semasa penyempurnaan projek ini. Semoga apa yang telah penulis usahakan ini dapat memberi sedikit sebanyak manfaat kepada semua.

ii
Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk LKPP CORP. SDN. BHD. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan dibangunkan untuk memudahkan syarikat ini menguruskan segala bajet yang diperlukan sepanjang tahun. Bajet sememangnya dilaksanakan di setiap syarikat-syarikat mahupun pejabat-pejabat kerajaan untuk memindahkan peruntukan syarikat mahupun jabatan ke jabatan bawahannya.
Peruntukan ini sangat diperlukan untuk menjalankan perkhidmatan sepanjang tahun. Oleh itu, bajet yang diperuntukan oleh pihak pengurusan syarikat untuk setiap unit-unit ialah bagi melancarkan perjalanan aktiviti-aktivitinya. Sebelum ini pihak Lkpp hanya menjalankan pengurusan bajet secara manual sahaja. Oleh itu, amatlah bertepatan dengan tujuan pembangunan projek ini untuk menyediakan sebuah sistem yang sesuai untuk diimplementasikan di Lkpp ini untuk dijalankan sistem bajet bagi aktiviti ladang. Kajian yang dijalankan sepanjang perlaksanaan projek ini meliputi keseluruhan ladang di Lkpp
Corp. Perlaksanaan sistem ini akan membantu pihak pengurusan mengeluarkan bajet aktiviti ladang untuk diagihkan ke ladang ladang di bawah pengurusannya. Sistem ini juga dapat menjana laporan yang mampu membantu proses mengeluarkan bajet aktiviti ladang. Pembangunan sistem ini akan meliputi seluruh kawasan ladang yang berada di bawah seliaan Lkpp Corp. Sdn. Bhd. menggunakan teknologi
’. Manakala metodologi yang akan digunakan di dalam pembangunan sistem ini ialah metodologi webwave (
).

iii
The development of estate budget for Lkpp Corp. Sdn. Bhd. (LCSB) which is distributed, multilevel and multienterprise is build to make this company manage its budget more easier. Budget is a financial statement which can control financial of institutional, organizational or personal account. This allocation is needed to run activities and productivities in the whole year. Before the implementation of this system, LCSB prepared budget manually. Therefore, this system is build to provide an automation budget system. Throughout the development of this system, the author has done a research in all estate under LCSB. The deployment of this system will manage to help the management team to produce yearly budget to distribute to all estate under its area. This system also manage to produce reports that could help to prepare the budget. This system is using the open source technology and applying the web development metodology.

iv
1.1
Pengenalan
1.2
Pernyataan Masalah
1.3
Objektif
1.4
Skop
1.5
Kepentingan Dan Kelebihan Pembangunan Sistem
3
4
1
2
4

v
2.1
Pendahuluan
2.2
Latar Belakang Organisasi
2.3
Bajet
2.3.1
Apakah Bajet?
8
10
11
2.3.2
Mengapa
2.3.3
Menyediakan 13
2.3.4
Jenis-Jenis 14
2.3.4.1
Bajet 14
2.3.4.2
Bajet 15
2.3.4.3
Bajet Pembelian Barangan 16
2.3.4.4
Bajet 17
2.3.4.5
Bajet 17
2.3.4.6
Bajet Perbelanjaan Aset
2.3.4.7
Analisa
18
2.4
Contoh Aplikasi Sistem Bajet
2.4.1
Bahagian Kewangan Kementerian Pelajaran
Malaysia
2.4.2
Standard Accounting System For Government
19
20
2.4.3
Sistem Bajet Untuk Chandler-Gilbert Community 21
College
22 2.4.4
Sistem Bajet Untuk University of Louisville
2.4.5
Host
2.4.6
ZeBud
2.4.7
Budget Preparation, Analysis, Control and
Simulation Information System (BASIS)
2.4.8
Analisa Sistem Sedia Ada
23
24
25
26

vi
2.5
Kajian Terhadap Kemungkinan Teknik-Teknik Bajet 27
2.5.1
Bajet
2.5.2
Bajet Ekuiti 28
2.5.3
Bajet 29
2.5.4
Bajet Kapital
2.5.5
Discounted cash flow analysis
29
30
2.5.6
Analisis Margin 30
2.5.7
Bajet
2.5.8
Bajet Separa 32
2.5.9
Simplified 32
2.5.10
Linear
2.5.11
Bajet Berasaskan Kos (ABC) 33
2.5.12
Analisa
2.6
Kajian Terhadap Strategi Menjalankan Bajet
2.6.1
Strategi
36
36
2.6.2
Strategi
37
2.7
Teknik Membuat Keputusan (
) 39
2.7.1
Analisis
39
2.7.2
40
2.7.3
Analisis 40
2.7.4
41
2.7.5
(PMI) 41
2.7.6
42
2.7.7
42
2.7.8
Cost/Benefit Analysis 43
2.7.9 Analisa Teknik Membuat Keputusan 43
2.8
Peringkat-Peringkat Keputusan 44
2.8.1
Strategik 44
2.8.2
Taktikal
2.8.3
Operasi
45
45

2.9 Proses Kitaran Penyediaan Bajet 46
2.10 Kajian Ke Atas Teknik-Teknik, Peralatan - Peralatan Dan 49
Teknologi Berkaitan Yang Boleh Digunakan Untuk vii
2.10.1
Kajian Terhadap Teknologi Internet dan World 49
Wide Web
2.10.2
Hypertext Transfer Protocol 50
2.10.3
Sesi HTTP 51
2.10.4
Kajian Ke Atas Java Server Pages (JSP), 52
Active Server Pages (ASP), Apache/
Tomcat, Microsoft Internet Information
2.10.4.3
(IIS)
(PWS)
2.10.4.1
2.10.4.2
Java Server Pages (JSP)
Active Server Pages (ASP)
52
54
Kelebihan JSP Berbanding Bahasa 55
2.10.4.4
2.10.4.5
2.10.5.1
2.10.5.2
2.10.5.3
2.10.5.4
Apache/Tomcat 56
Microsoft Internet Information 57
2.10.4.6
Personal Web Server (PWS)
2.10.5
Kajian Ke Atas Pangkalan Data
Microsoft SQL Server 2000
Oracle
MySQL
58
59
60
60
61

viii
3.1
Pendahuluan
3.2
Metodologi
3.3
Kajian Perbandingan antara 66
3.3.1
Kajian Ke Atas Model Air Terjun
3.3.2
Kajian Ke Atas Model Prototaip
66
67
3.5
3.3.3
Kajian Ke Atas Model Peningkatan
Metodologi Pembangunan Prototaip menggunakan
WebWAVE
68
3.4
Metodologi Pembangunan Projek 68
70
3.5.1
Peringkat Mengenalpasti
3.5.1.1
Output
3.5.2
Peringkat Rekabentuk
3.5.2.1
Aliran Proses
3.5.2.2
Output
3.5.3
Implementasi
3.5.3.1
Aliran Proses
3.5.3.2
Output
3.5.4
Pelancaran
3.6
Justifikasi Pemilihan Metodologi
3.7
Ringkasan
70
71
71
72
72
73
73
74
75
76
77
4.1
78
4.2
Fasa Peringkat Mengenalpasti (Discover- 79
WebWAVE)
4.2.1
Prototaip
4.2.1.1

4.3
ix
4.2.1.2
4.2.2
Pengesanan Peningkatan Pangkalan
Data
Aliran Kerja Fasa Rekabentuk 85
4.3.1
Rekabentuk Lapisan Persembahan
86
4.3.2
4.3.1.2
Gambarajah Kerjasama
Membangunkan Plan Kandungan
Pengurusan
88
4.3.3
Konsep Senibina Dan Senibina Visual 90
4.3.4
Rekabentuk Pangkalan 91
93
5.2.1 Penyediaan antaramuka yang statik 94 antaramuka 95
pengguna
5.2.4 Menghubungkan dokumen .jsp
dengan pangkalan data
98
berinteraksi dengan pangkalan data
“budget”.
Penghantaran dalam memegang
nilai
101

x
5.3
Ringkasan
103
Pengujian Hitam 103
6.6.2 Tujuan dan Strategi Untuk
Implementasi
108
6.7
Ringkasan
7.1 Hasil dan Pencapaian Sistem
111

xii
SENARAI RAJAH
2.8
2.9
2.10
3.1
4.2
4.3
4.4
4.5
NO.
RAJAH
2.1
2.2
2.3
2.4
3.2
3.3
Sistem perancangan kawalan belanjawan elektronik
(eSPKB)
Sistem Bajet Untuk Chandler-Gilbert Community College
SURAT
20
21
Sistem Bajet Untuk University of Louisville
Perisian Bajet Host Budget
22
24
26
36
38
Proses Penyediaan Bajet Bagi LCSB
Proses Penyediaan Bajet Bagi Universiti Pennsylvania
Proses Penyediaan Bajet bagi Negara Kanada
Gambarajah capaian Pangkalan Data MySQL pada
Pandangan Pengguna
Gambarajah Jujukan Masukkan Data
Rajah Kerjasama bagi use case Login
Kandungan Web Secara Am Keseluruhannya
47
48
49
51
69 Perlaksanaan pembangunan Projek Sarjana dan aktivitiaktiviti yang terlibat.
Aliran Proses Peringkat Rekabentuk dalam WebWAVE
Aliran Proses Peringkat Implementasi dalam WebWAVE
72
74
Use Case 82
85
87
88
89

xiii
4.7
5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
5.6
Konsep Senibina Sistem
Contoh Rekabentuk Halaman Statik
Contoh Pengkodan yang Membenarkan Input Pengguna
90
91
94
96
97 Contoh Antaramuka yang Terhasil dari Pengkodan dari rajah 5.2
Menghubungkan (‘load’) driver MySQL JDBC
Menghubungkan kepada Pangkalan Data “budget
Mengumpukkan Query SQL kepada Bentuk Lajur yang
Boleh Ubah
98
98
98
99 5.7 Menghasilkan untuk Menghantar Query
5.8
SQL
Set kan Atribut Nilai yang Dihantar dan Dimasukkan dalam Statement object pada dokumen
5.9
5.10
5.11
6.1 new_add_labour_budget.jsp
Destinasi Seterusnya Apabila Telah Pasti untuk
Menghantar Data yang Diinput
Javascript yang Akan Mengawal Penukaran Data
Session yang Memegang Nilai Log Masuk Pengguna
Sepanjang Sistem
Paparan Daftar Pengguna.
99
100
100
101
104
105

xvi
SENARAI LAMPIRAN
B
D
Dokumen Spesifikasi Keperluan Perisian
Gambarajah Jujukan Bagi Kes Guna Sistem
G
H
Rekabentuk Pangkalan Data
Manual Pengguna
SURAT
118
120
136
144
148
153
159
209
223

PENGENALAN
1.1
Pengenalan
Kerapkali sesebuah organisasi menghadapi kesukaran untuk menguruskan kewangan dan belanjawan dengan baik. Ini adalah disebabkan ketiadaan sistem yang teratur dan sesuai dengan organisasi tersebut. Sungguhpun bukan semua organisasi menghadapi masalah sedemikian, namun ia masih menjadi masalah utama bagi kebanyakan organisasi yang terdapat di Malaysia tidak kira sama ada ianya organisasi kecil atau besar. Lkpp juga tidak terkecuali dalam menghadapi masalah ini. Oleh yang demikian, sistem bajet merupakan satu alternatif dalam menguruskan belanjawan kewangan selain daripada menguruskannya secara manual. Dengan pengurusan kewangan yang diautomasikan, dijangkakan pihak Lkpp akan dapat melaksanakan fungsinya dengan lebih berkesan dan efisien.

2
Lkpp Corporation Sdn. Bhd (LCSB) telah memulakan operasi pada 1 Mac
1994 dengan mempunyai kapasiti kapital berjumlah RM50 juta . LCSB merupakan pengurusan ladang yang terbesar di Negeri Pahang Darul Makmur. Oleh itu, perlaksanaan bajet yang seimbang amat diperlukan untuk sebuah syarikat yang mempunyai aset dan aktiviti organisasi yang kompleks yang besar seperti di LCSB ini.
Bajet dilaksanakan di setiap syarikat, institusi dan pihak kerajaan. Bajet diperuntukan oleh pihak pengurusan syarikat untuk setiap unit-unit bagi melancarkan perjalanan aktiviti. Oleh itu, sistem bajet sangat diperlukan untuk membantu pihak pengurusan memberi kelulusan peruntukan bajet dengan lebih sistematik, efektif dan berkesan. Selain daripada itu, sistem bajet juga memudahkan pihak unit-unit untuk menyemak, menghantar dan mengenalpasti bajet yang diperlukan untuk unit-unitnya.
Pada masa ini, pihak LCSB tidak mempunyai sistem bajet secara atas talian yang teragih, meliputi pelbagai aras dan pelbagai perusahaan. Perancangan bajet untuk LCSB pada waktu ini hanya dijalankan secara manual. Di dalam pengurusan
LCSB terdapat 32 buah ladang yang dikendalikan oleh pihak LCSB oleh itu, dengan terbinanya sistem ini kelak, kesemua sistem di 32 buah ladang akan berhubung terus menerusi satu sistem yang berintegrasi di antara satu dengan yang lain.
Selain itu, di Lkpp Corporation Sdn. Bhd (LCSB) terdapat pelbagai aras di pengurusannya. Di bawah LCSB terdapat 27 pengurusan yang mengawasi 32 buah ladang seperti pengurusan Lepar Besar, Lepar Baru dan Chini. Pada setiap ladang pula terbahagi kepada kawasan ladangnya iaitu ” division” , ”blok”,” field” dan ”field enterprise” .

3
Sebagai anak syarikat Lkpp Negeri Pahang yang diamanahkan untuk membangunkan ladang-ladang milik Lkpp, Lkpp Corporation Sdn. Bhd (LCSB) juga menjalankan pelbagai perusahaan. Perusahaan yang dijalankan termasuklah kelapa sawit, tanaman pelbagai (buah-buahan) dan penternakan lembu.
1.3 Objektif
Matlamat projek ini adalah untuk membangunkan suatu alatan perisian untuk penyediaan belanjawan tahunan. Bagi mencapai matlamat yang dikehendaki, objektif di bawah perlu dilaksanakan :
1.
Mengkaji dan menganalisa masalah yang dialami oleh sistem semasa, mengenalpasti cara penyelesaian, mengumpul yang berkaitan aktiviti kerjakerja yang dilaksanakan di ladang serta membuat penganalisaan terhadap data yang diperolehi.
2.
Membangunkan serta merekabentuk pembangunan sistem bajet ladang.
3.
Menyediakan alatan perisian untuk membantu pengurus ladang menyediakan bajet tahunan.
4.
Mengimplimentasikan pembangunan sistem yang menggunakan bahasa JSP dan mengimplementasikan pangkalan data, MySQL.
5.
Menjalankan pengujian dan menentusahkan sistem yang dibangunkan.

4
1.3 Skop
Bagi memastikan objektif mencapai sasaran, maka skop projek telah ditentukan untuk memudahkan pembangunan aplikasi. Skop kajian bagi pembangunan sistem bajet adalah seperti berikut:
1.
Fungsi yang dilaksanakan di dalam sistem bajet ini meliputi : i.
Fungsi untuk pihak kerani, penyelia, penolong pengurus dan pengurus untuk memasukkan belanjawan aktiviti kerja-kerja ladang di setiap ladang-ladang. ii.
Menyediakan laporan untuk pihak ibu pejabat menyemak dan seterusnya meluluskan bajet.
2.
Perisian yang akan digunakan membangunkan prototaip ini pengaturcaraan
JSP yang sesuai dibangunkan untuk mengimplementasikan MySQL sebagai pangkalan data bagi sistem ini.
3.
Metodologi yang akan digunakan di dalam pembangunan sistem ini ialah metodologi WebWave ( web development metodology ).
4.
Sistem ini hanya dibangunkan untuk ladang-ladang di bawah LKPP
Corporation Sdn. Bhd (LCSB) sahaja.
1.4 Kepentingan Dan Kelebihan Pembangunan Sistem
Kajian ini akan dapat membantu LCSB dalam merancang perbelanjaannya dengan lebih efektif dan efisen. Kajian ini juga diharap dapat membantu LCSB dalam mencapai misinya untuk menjadi sebuah agensi perusahaan pertanian yang dinamik dan progresif serta moden berlandaskan kepada kegiatan-kegiatan produktif dan berdaya maju serta menguntungkan.

5
Di samping itu pembangunan sistem ini juga mempunyai memberi kepentingan terhadap pihak syarikat iaitu:
1.
Mudah diubahsuai dan diberi penambahbaikan. Jika fungsi mahupun platform pada sistem bajet yang dibangunkan ingin diubah, sistem sedia ada perlu diubah untuk memenuhi fungsi terkini. Oleh itu, penggunaan teknologi open-source di dalam sistem bajet ini amat sesuai diimplementasikan.
2.
Perlaksanaan dan penggunaan sistem bajet ini cepat dan mudah dilaksanakan, oleh itu ia menjimatkan kos dan masa.
3.
Kebolehan sistem ini dalam mengesan kesalahan yang berlaku dan memberitahu pengguna atas kesalahan yang dibuat oleh pengguna.
4.
Keselamatan iaitu hanya pengguna tertentu sahaja yang boleh memasuki sistem bajet yang dibangunkan ini.
5.
Keboleharapan memberi tindakbalas untuk meningkatkan sistem dan sistem dapat digunakan dengan tiada kesalahan kecil atau yang menyusahkan pengguna.
Menerusi pembangunan projek sistem bajet untuk Lkpp Corporation Sdn.
Bhd (LCSB), beberapa kelebihan dan faedah yang dapat diperolehi daripada output akhir projek ini ialah:
1.
Mengenalpasti apa, bagaimana dan sebanyak mana Lkpp Corporation
Sdn. Bhd (LCSB) telah menjalankan perbelanjaannya
2.
Menyediakan bajet perniagaan yang baik.
3.
Menentusahkan keputusan perbelanjaan yang lebih strategik, efektif dan tidak merugikan.
4.
Memahami dan menggunakan segala sumber atau bahan yang ada untuk dibelanjakan.
5.
Memastikan tiada sumber yang tertinggal.
6.
Mengautomasikan proses-proses yang berlaku.

7.
Mengelakkan kesilapan-kesilapan mudah yang kerap kali berlaku disebabkan human error.
8.
Memastikan sebarang kesilapan dapat dikesan dengan cepat.
9.
Masa untuk melakukan perubahan pada perancangan dapat disingkatkan apabila perancangan asal tidak mendapat persetujuan daripada pihak pengurusan.
6

7
BAB II
KAJIAN LATARBELAKANG
2.1
Pendahuluan
Dalam bab ini, maklumat latarbelakang Lkpp Corporation Sdn. Bhd (LCSB) ini dikaji dan dihuraikan secara ringkas dan jelas. Di samping itu, ia juga membincangkan bidang-bidang utama ruang berkaitan dengan projek seperti analisis masalah, penyelesaiannya serta penerangan tentang perisian-perisian, bahasa-bahasa pengaturcaraan dan konsep pelayan pelanggan yang digunakan untuk melaksanakan sistem bajet ini. Sebelum ini, Lkpp Corporation Sdn. Bhd (LCSB) ini tidak menggunakan sebarang sistem bagi menjalankan sistem bajet ini. Syarikat ini hanya menggunakan kaedah manual iaitu kesemua anggaran perbelanjaan dikemukakan secara bertulis kepada pihak pengurusan. Kajian yang dijalankan adalah berkaitan dengan sistem yang wujud pada masa sekarang dengan menggunakan internet sebagai platform utamanya dan menggunakan teknik capaian data ke pelayan pangkalan data.

8
2.1
Latar Belakang Organisasi
Lkpp Corporation Sdn. Bhd. (LCSB) telah diperbadankan pada 1hb. Mac
1994 dengan modal dibenar sebanyak RM50 juta hasil dari penyusunan semula struktur organisasi Lkpp Negeri Pahang dan anak-anak syarikatnya. Tujuan utama penubuhan LCSB adalah untuk mengurus ladang-ladang Lkpp dan bidang yang menjadi pelengkap kepada aktiviti korporat syarikat dan anak kumpulan Lkpp. Lkpp
Corporation Sdn. Bhd. (LCSB) diterajui oleh pengarah urusannya Dato' Hj. Md.
Adnan bin Sulaiman. Di bawah pengurusan Lkpp Corporation Sdn. Bhd.
(LCSB) terdapat beberapa anak-anak syarikat iaitu : i.
LKPP-OPF Industry Sdn. Bhd. : menjalankan sebanyak 88% daripada perusahaan makanan ternakan. ii.
Dominion Media Sdn.Bhd. : menjalankan sebanyak 80% daripada perusahaan baja organan. iii.
LKPP-QI Resort Sdn.Bhd. : menjalankan sebanyak 100% daripada perusahaan agro-tourism dan rekreasi. iv.
Dominion Square Sdn.Bhd. : menjalankan sebanyak 90% daripada perusahaan
Kilang Minyak Sawit.
Manakala syarikat-syarikat bersekutu di bawah LKPP Corporation Sdn. Bhd.
(LCSB) ialah: i.
Silver Concept Sdn. Bhd.: mempunyai pegangan 24.5% di dalam bidang hartanah. ii.
Delta Sejati Sdn. Bhd. : mempunyai pegangan 45% di dalam bidang pembalakan.
Bagi melaksanakan aktiviti yang dijalankan oleh syarikat, syarikat telah membentuk perancangan korporat LCSB. Ianya terdiri dari pengurusan ladang, pemprosesan minyak sawit (CPO) dan penapisan minyak kelapa sawit serta hasil hiliran, perusahaan berasaskan hasil perkayuan, horticultural supplies & services , livestock

& feed industry , agro-tourism dan akhir sekali trading, export, import dan portfolio pelaburan. Jadual 2.1 menunjukkan aktiviti-aktiviti yang dijalankan oleh syarikat
LKPP Corporation Sdn. Bhd. (LCSB) dan anak-anak syarikat di bawahnya.
Jadual 2.1: Aktiviti Syarikat LCSB [1]
9
Pengurusan Estet/Ladang
Perkilangan Minyak Sawit (CPO)
Pemprosesan Makanan Ternakan
Pengeluaran Baja Organik
Pembalakan
Integrasi Ternakan
Hartanah
Agro-Tourism & Rekreasi
LCSB
LCSB/Dominion Square Sdn. Bhd.
LKPP-OPF Sdn. Bhd.
Dominion Media Sdn. Bhd.
Delta Sejati Sdn. Bhd.
LCSB
Silver Concept Sdn. Bhd.
LKPP-QI Resorts Sdn. Bhd.
Berikut adalah pecahan kawasan dan jenis tanaman yang dijalankan oleh LKPP
Corporation Sdn. Bhd (LCSB) seperti yang ditunjukkan pada jadual 2.2:
Jadual 2.2 : Kawasan dan Jenis Tanaman [1]
Ladang Diurus
Milik Syarikat
Ladang Diurus (Milik LKPP)
Ladang Diurus
Ladang Diurus
JUMLAH BESAR
Luas (HA)
8, 558.71
22, 704.62
3, 459.25
1, 786.89
36, 509.47
Bilangan ladang yang berada di bawah LKPP Corporation Sdn. Bhd (LCSB) ialah sebanyak 32 buah ladang dan senarai ladang-ladang tersebut adalah seperti berikut:

EST LEPAR BESAR
EST LOT RTP GEMURUH
EST LOT 8, PULAU MANIS
EST GOLDKIST
EST LEPAR BARU
EST T1T2
EST CHINI
EST SRI RAMIN
EST SRI INAI
EST SRI RESAK
EST SG RELAU
EST PENOR IDAMAN
EST PENOR LAGENDA
EST KLG SAWIT LCSB
EST OPF INDUSTRIES
EST TERNAKAN LEPAR BESAR
EST INT LEMBU T1T2
EST INT LEMBU CHINI
EST INT LEMBU IPAMIS
EST IPAMIS PLANTATION
EST SRI GELAM
EST SRI KERUING
EST PULAU MANIS
EST PENOR MAKMUR
EST IPAMIS NURSERY
EST LCSB SDN. BHD.
EST JERKOH
EST TEMIN AWAM
EST SG CHARU
EST BT 55 MARAN
Oleh yang demikian, sistem bajet ini meliputi 32 buah ladang yang disebutkan di atas.
EST SG RENGAI
EST DOMINION SQUARE
2.3 Bajet
Menurut Kamus Dewan edisi ketiga (2002: Hal. 129), belanjawan ialah (1) perhitungan banyaknya wang yang akan diterima (sebagai pendapatan) dan dibelanjakan, butiran ringkas anggaran pendapatan dan perbelanjaan, (2) peruntukan wang untuk sesuatu keperluan atau untuk sesuatu jangka waktu. Oleh itu, istilah bajet yang diambil sempena bahasa Inggeris budget mempunyai makna yang sama dengan perkataan belanjawan.
10

11
Bajet memainkan peranan yang penting di dalam perniagaan dan konsepnya adalah sama penting untuk semua jenis perniagaan tidak kira sama ada size perniagaan tersebut. Tanpa bajet, kebanyakan perniagaan akan gagal dan bagi yang menjalankan bajet tetapi tidak mengikuti bajet yang telah dikemukakan juga akan menghadapi kesan yang sama.
Bajet juga dinyatakan sebagai “bajet adalah persediaan untuk masa depan dan melihat masalah sebelum ia berlaku”. Bajet adalah mudah dinyatakan sebagai perancangan dan proses di dalam membuat bajet seharusnya menjadi mudah jika mendapat maklumat yang tepat. Kebanyakan perniagaan kecil kebiasaannya menjalankan perniagaan mereka dengan lancar tanpa perlu membuat bajet.
Apabila perniagaan tersebut semakin berkembang, kawalan tuan punya syarikat terhadap perniagaannya semakin berkurang. Oleh itu, amatlah penting tuan punya syarikat mengawal syarikat tersebut menerusi perlaksanaan bajet untuk meningkatkan keuntungan dan prestasi syarikat. Dengan ini, membuat bajet membolehkan membuatkan seseorang itu berfikir kehadapan untuk mengawal pentadbiran perniagaannya. Membuat bajet juga adalah berasaskan objektif di dalam perniagaan tersebut [2].
2.3.1 Apakah Bajet?
Bajet ialah perancangan untuk memastikan seseorang/syarikat tersebut masih mempunyai wang untuk aktiviti seterusnya. Selain itu, bajet juga adalah sebagai kawalan kewangan dan memastikan keyakinan membuat keputusan berkaitan kewangan. Perancangan ini adalah berdasarkan nilai-nilai yang tetap di mana bajet adalah hasil perancangan untuk masa depan pada syarikat tersebut.

12
Sesuatu bajet menentukan di mana wang tersebut akan pergi dan bagaimana wang itu akan ditambah jika sesebuah perniagaan itu tiada wang tunai untuk dijadikan sebagai gantirugi. Objektif utama bagi bajet ialah untuk menjadikan keseluruhan pendapatan untuk sesuatu masa adalah lebih banyak ataupun sama banyak berbanding kerugian yang dialami. Ia juga boleh dilihat sebagai memperbaiki keuntungan.
Tiada tempoh masa yang akan menyatakan bajet boleh mengganti rugi dan sesebuah perniagaan biasa akan menyediakan bajet untuk selari dengan tahun kewangannya (dinasihatkan bajet yang dibuat secara tahunan adalah bajet yang maksimum). Apabila sesebuah syarikat membuat bajet di dalam skala masa yang besar, kebiasaanya bajet itu akan dibahagikan mengikut pernyataan bulanan agar proses tersebut lebih mudah diurus dan boleh diikut. Terdapat juga syarikat yang membuat bajet secara mingguan tetapi untuk lebih efektif, bajet ini perlu meliputi perspektif perniagaan supaya dapat melangkah dan menapak ke hadapan [2].
2.3.2 Mengapa Membuat Bajet?
Kepentingan membuat dan melaksanakan bajet adalah seperti berikut: i.
Kebanyakan pemberi modal yang berpotensi akan meminta pihak syarikat menyediakan pernyataan bajet berserta perancangan perniagaan, terutama jika perniagaan tersebut baru mahu bermula. ii.
Bajet yang disediakan akan menolong pihak syarikat mentadbir kewangan. iii.
Bajet yang disediakan akan menolong pihak syarikat merancang untuk masa depan. iv.
Bajet yang disediakan akan menolong melaksankan objektif yang telah dinyatakan dalam piagam syarikat.

13 v.
Bajet yang disediakan memberi keyakinan bahawa syarikat akan mendapat keuntungan. vi.
Bajet yang disediakan akan membantu mengenalpasti masalah sebelum ia berlaku. vii.
Bajet yang disediakan membantu membuat keputusan. viii.
Perlaksanaan bajet meningkatkan motivasi pekerja, ini adalah disebabkan pekerja terpaksa bekerja menepati sasaran [2].
2.3.3
Menyediakan Bajet
Seperti yang telah dinyatakan di atas, bajet membantu pihak syarikat di dalam melaksanakan objektifnya contohnya jika pihak syarikat ingin meminimakan kos, meningkatkan hasil dan meningkatkan pasaran saham (menerusi peningkatan jualan). oleh itu, adalah amat penting untuk pihak syarikat mengenalpasti objektif agar bajet yang dikeluarkan dapat mengkoordinasikan objektif syarikat.
Apabila telah dikenalpasti objektif dan menentukan tempoh masa untuk membuat bajet (contohnya 1 minggu, 1 bulan atau 1 tahun), maklumat perlu dikumpul untuk membantu di dalam menyusun bajet. Ini termasuklah prestasi yang telah lepas dan pada masa sekarang nilai-nilai yang didapati menerusi akaun untung rugi, imbangan duga dan ramalan berdasarkan aliran tunai dahulu.
Maklumat-maklumat ini boleh diginakan untuk mengenalpasti bilangan jualan dan kos yang akan dikeluarkan. Kebiasaanya, seseorang itu akan menyusun bajet seperti baru memulakan perniagaan dengan tidak mengambil kira sejarah dan prestasi syraikat, ini dikenali sebagai bajet kosong dan ia sangat-sangat berisiko.
Apabila menyediakan bajet, terdapat banyak nilai-nilai yang perlu dititikberatkan (kebiasaanya jualan), tetapi nilai jualan boleh menyukarkan untuk

14 diduga atas sebab bilangan pembolehubah yang boleh memberi kesan pada bila-bila masa [2].
Walaupun perniagaan yang kecil boleh menyusun bajet mereka di dalam satu dokumen, biasanya perniagaan akan memisahkan bajet dengan beberapa bahagian agar mudah diuruskan. Bahagian tersebut termasuklah jualan, produksi, dan pemasaran. Apabila kesemua bajet secara individu ini dibuat, bajet-bajet ini akan digabung menjadi bajet yang utama.
Sub-sub bahagian di bawah akan menerangkan perkara yang utama berkenaan bajet seperti bagaimana bajet disusun dan penerangan yang paling utama ialah bagaimana menggunakan bajet dan mengawal bajet yang telah disediakan.
2.3.4.1
Bajet Jualan
Secara kebiasaannya, bajet yang disusun bermula dari bajet jualan.
Contohnya LKPP Corporation Sdn. Bhd (LCSB) telah menganggarkan bajet di dalam hasil jualannya pada 3 bulan seterusnya seperti yang ditunjukkan pada jadual
2.3:

Jadual 2.3 : Contoh Bajet Jualan
15
Minyak sawit
Isi Rong
600
500
700
500
500
400
Ses Minyak sawit 400 300 200
Nilai-nilai ini telah dikira melalui pengiraan nilai jualan dengan harga jualan produk tersebut. Jika syarikat tersebut mempunyai kaitan rapat dengan phak pembeli, mereka boleh menghubungi untuk mengetahui berapa nilai yang mereka ingin beli untuk penyediaan bajet yang seterusnya.
2.3.4.2
Bajet Produksi
Bajet produksi ini ialah untuk perniagaan yang berasaskan produk. Jika perniagaan tersebut berasaskan perkhidmatan, maka bajet ini dinamakan bajet operasi. Bajet produksi ini ialah untuk memastikan perniagaan mencapai sasaran jualan. Bajet ini disediakan berdasarkan perkembangan stok menggunakan bilangan unit bukannya nilai kewangan.

16
2.3.4.3
Bajet Pembelian Barangan
Bajet jenis ini disediakan oleh perniagaan pembuatan. Bajet ini akan menggunakan nilai yang dicadangkan oleh bajet produksi untuk menentukan nilai bahan mentah yang diperlukan untuk mengeluarkan hasil bagi pembuatan di dalam bilangan unit yang diperlukan.
Pada ketika ini, pihak syarikat perlu menjalankan kajian untuk mengenalpasti kualiti barang dari pembekal seperti yang pihak syarikat harapkan bukan sahaja mencari pembekal yang menawarkan harga murah. Jadual 2.4 di bawah ini menunjukkan contoh bajet pembelian barangan.
Jadual 2.4 : Contoh Bajet Pembelian Barangan
Units untuk pembuatan
Barangan A @ RM5 per
Unit
Januari
50
RM 250
(50 x RM 5)
Februari
75
RM 375
(75 x RM 5)
Mac
70
RM 350
(70 x RM 5)
Barangan B @ RM 2 per Unit
Barangan C @ RM 3 per Unit
Jumlah
RM 100
(50 x RM 2)
RM 150
(50 x RM 3)
RM 500
RM 150
(75 x RM 2)
RM 225
(75 x RM 3)
RM 750
RM 140
(70 x RM 2)
RM 210
(70 x RM 3)
RM 700

2.3.4.4
Bajet Pekerja
Bajet pekerja akan mengimbangi kos pekerja yang dicadangka pada sepanjang tempoh masa bajet. Apabila pihak syarikat telah menentukan jumlah pekerja yang diperlukan untuk menjalankan operasi perniagaan, kos pekerja boleh dibajetkan seperti jadual 2.5 di bawah ini:
Jadual 2.5 : Contoh Bajet Pekerja
(RM)
Gaji (Sebelum Cukai)
Januari
10,000
Februari
12,000
Mac
10,000
17
Pembayaran Pencen 750 860 750
Jika pihak syarikat mengambil pekerja separuh masa, kemungkinan pekerja ini tidak diperlukan untuk beberapa bulan, oleh itu ia kemungkinan akan mendatangkan kesan kerana kos pekerja boleh dikurangkan pada bulan-bulan tertentu.
2.3.4.5
Bajet Overhead
Bajet overhed ialah kos bahan dan perkhidmatan yg diperlukan dalam pengeluaran barang atau perkhidmatan, tetapi tidak boleh dikesan secara langsung seperti kos bahan mentah tak langsung (sewa atau bayaran elektrik syarikat) atau buruh tak langsung (tukang sapu atau penjaga stor).

18
2.3.4.6
Bajet Perbelanjaan Aset
Setelah menyusun bajet produksi dan bajet jualan, bajet perbelanjaan aset akan diambil kira. Adalah amat penting dalam sesebuah perniagaan tersebut mengambil kira pembelian dan penyewaan aset untuk kemudahan penyusunan kewangan pada masa akan datang. Jadual 2.6 di bawah ini menunjukkan contoh bajet perbelanjaan aset.
Jika perniagaan yang dijalankan ialah perniagaan pembuatan, kemungkinan overhed ialah kecil berbanding keseluruhan pembahagian kos. Jika pernigaan yang dijalankan berdasarkan perkhidmatan, nilai overhed akan tinggi berdasarkan jumlah kos.
Jadual 2.6 : Contoh Bajet Perbelanjaan Aset
(RM) Januari Februari Mac
Beli Peralatan A
Sewa Peralatan B
1000
-
-
100
-
100
Di dalam contoh di atas, pada awal bulan Januari ataupun bulan Disember pihak syarikat boleh mengambil pinjaman (atau overdraf) supaya syarikat boleh membeli peralatan A. Begitu juga dengan bulan Februari dan Mac tetapi overdraf akan mengatasi masalah bagi baki akuan syarikat yang tidak boleh membayar yuran sewa bulanan.

19
2.3.4.7
Analisis Jenis Bajet
Menerusi kajian pada jenis-jenis bajet di atas, maka dapat disimpulkan bahawa jenis bajet yang digunakan di LCSB ini ialah bajet produksi. Bajet produksi ini dipilih kerana LCSB menjalankan perniagaan yang berasaskan penjualan minyak sawit. Oleh itu, bajet produksi disediakanuntuk memastikan perniagaan yang dijalankan mencapai sasaran.
2.4 Contoh Aplikasi Sistem Bajet Sedia Ada
2.4.1 Bahagian Kewangan Kementerian Pelajaran Malaysia
Sistem Perancangan Kawalan Belanjawan Elektronik (eSPKB) dibangunkan dengan tujuan interaksi kepada aplikasi perdana e-perolehan di bawah projek
Multimedia Super Corridor (MSC). Pengguna eSPKB adalah terdiri daripada pihak penguusan, pegawai dan kakitangan di peringkat Pegawai Pengawal, Pusat
Tanggungjawab (PTJ) dan Pusat Kos (PK). eSPKB bermaksud Sistem Perancangan dan Kawalan Belanjawan (SPKB) elektronik yang merupakan adaptasi dari penyediaan dokumen kewangan, mengemaskini Buku Vot dan membuat penyesuian.
Sistem ini membantu dalm proses kawalan belanjawan, memantau perbelanjaan PTJ dan mempercepatkan proses penyediaan dokumen kewangan. Peranan eSPKB adalah untuk memaksimakan peranan SPKB yang telah sedia ada.
Sistem eSPKB adalah satu sistem aplikasi perakaunan berkomputer yang bertujuan utamanya adalah mengawal bajet di mana semua dokumen kewangan disediakan secara elektronik dari Pusat Tanggungjawab(PTJ) ke Pejabat Perakaunan.
Sistem ini akan menggantikan sistem kawalan bajet yang telah digunapakai sebelum ini iaitu Sistem Buku Vot Berkomputer (SBVB). Sistem eSPKB juga berperanan sebagai penghubung bagi empat dari enam aplikasi Kerajaan Elektronik yang

20 memerlukan pembayaran dan perakaunan iaitu ePerolehan, eServices, Human
Resources Management Information System (HRMIS) dan Project Monitoring
System (PMS).
Di bawah fasa 3 (mulai 2 Januari 2002), sistem eSPKB telah dilaksanakan di
30 buah PTJ di bawah Kementerian Pendidikan Malaysia dan dirancang untuk diperluaskan kepada 1,194 buah PTJ yang lain secara berperingkat-peringkat. Rajah
2.1 menunjukkan eSPKB.
Rajah 2.1 : Sistem Perancangan Kawalan Belanjawan Elektronik (eSPKB) [3]
2.4.2
Standard Accounting System For Government Agencies (SAGA).
Standard Accounting System For Government Agencies (SAGA) ini telah digunakan oleh Universiti Putra Malaysia (UPM) pada Januari 2003. Sistem ini dibangunkan oleh Century Software Sdn. Bhd. dan menjadi hakmilik Pejabat
Bendahari UPM. Pengguna sasaran sistem ini terdiri daripada, Pejabat Bendahari,

21
Pusat Tanggungjawab (PTJ), Unit Kewangan PTJ dan zon kewangan Pejabat
Bendahari. Modul-modul yang terdapat di dalam sistem SAGA ini ialah [4] General
Ledger, Cash Book, Purchasing, Account Payable, Fixed Assets, Project Costing,
Staff Loan, Account Receivables, Budget Control, Stationary, Billing, Claim &
Advance, Receipting, dan EIS.
2.4.3 Sistem Bajet Untuk Chandler-Gilbert Community College
Sistem bajet ini disediakan untuk memantau perbelanjaan di Chandler-Gilbert
Community College. Sistem ini dibina menggunakan teknologi web dan ditulis sepenuhnya menggunakan bahasa Java. Sistem bajet ini merangkumi perancangan membuat bajet, permintaan membuat bajet, pengesahan bajet yang dipohon, laporan bajet serta maklumbalas atau pemberitahuan. Rajah 2.2 di bawah menunjukkan system bajet di Chandler-Gilbert Community College.
Rajah 2.2 : Sistem Bajet Untuk Chandler-Gilbert Community College [6]

22
2.4.4
Sistem Bajet Universiti Louisville
Sistem bajet ini dibangunkan untuk merancang dan seterusnya melaksanakan belanjawan bagi universiti. Belanjawan yang disediakan meliputi bajet fakultifakulti, pelajar penyelidikan, pembangunan dan aktiviti-aktiviti.
Sistem bajet universiti ini mengandungi fungsi-fungsi seperti perubahan dari segi gaji, kedudukan dan waktu bekerja, fungsi perbelanjaan terkini, elaun-elaun pekerja, pendapatan, permohonan tahun-tahun sebelumnya dan laporan bajet seperti yang ditunjukkan pada rajah 2.3.
Rajah 2.3 : Sistem Bajet Untuk University of Louisville [5]

23
Perisian ini menyediakan penyediaan bajet, ramalan bajet hadapan , laporan dan analisis. Di dalam perisian ini Microsoft Excel digunakan secara langsung kepada pangkalan data untuk tujuan pertanyaan dan mengemaskini data. Pengguna yang tidak berhubung secara langsung kepada pangkalan data boleh memindahkan data-data Excel setelah menggunakannya ataupun menghantarnya melalui email. Selain daripada itu, pengurus boleh membuat perubahan bajet supaya pengurusan di pihak atasan boleh mengesahkan dan kemudian menghantar semula bajet tersebut ataupun meminta untuk membuat perubahan.
Menerusi perisian bajet ini, bajet yang dibuat boleh diselaraskan kepada strategi dan objektif organisasi melalui penggunaan SCORECARD. Pengurus boleh membuat bajet atas ke bawah dan menolak bajet ke peringkat bawah organisasi.
Manakala pengurus unit boleh membuat bajet dari bawah ke atas dan menghantar bajet untuk tujuan pengesahan. Rajah 2.4 menunjukkan perisian Host Budget.
Setelah membuat bajet, pengguna boleh membuat laporan sama ada di dalam perisian WebFOCUS, Excel, dan HTML. Selain itu, ia juga menyediakan OLAP
(On-line analytical processing) untuk kemudahan memanipulasikan maklumat.
Berikut merupakan fungsi tambahan kepada perisian bajet ini iaitu [21]: i.
Mudah mengimport data daripada lembaran Excel. ii.
Mudah melihat pelbagai peringkat sudut maklumat. iii.
Penyebaran, penyalinan dan peralihan bajet. iv.
Mudah memantau dan mengurus beberapa versi bajet. v.
Membuat bajet secara automatik menerusi tempoh masa dan perkara-perkara yang bersangkut-paut dengannya.

24
Rajah 2.4
: Perisian Bajet Host Budget [21]
2.4.6 ZeBud
ZeBud membenarkan organisasi mengumpul, mengurus, mendokumentasi, memindahkan dan membuat laporan kepada butir-butir permintaan bajet agar bajet yang dipohon boleh dipapar, dianalisa dan disahkan. Selain dari menggunakan lembaran Excel, ZeBud menggunakan pangkalan data yang mempunyai ruang untuk menulis nota untuk mendokumentasikan setiap bajet dan membuat bajet ‘zero-based’
[22].

25
Fungsi utama di dalam sistem bajet ZeBud ini ialah: i.
Tiga peringkat akaun (lejar am, pernyataan kewangan dan lejar) ii.
Dua peringkat hirarki unit (sub unit dan unit/bahagian) iii.
Muat turun yang cepat. Mengimport carta akaun dari Excel.Fungsi ini memerlukan pengguna mempunyai pangkalan data Microsoft Access tetapi tidak memerlukan pengguna mempunyai pengetahuan di dalam Access. iv.
Membuat bajet daripada jabatan dan lejar. Laporan pada jabatan akan menunjukkan perbandingan sasaran kemasukan dari tarikh tersebut kepada tarikh semasa v.
Pengguna menggunakan kata kunci berdasarkan jabatan agar pengguna hanya dibenarkan memasuki bajet jabatannya sahaja. vi.
Mempunyai senarai untuk dilihat supaya pihak pengurusan dibenarkan melihat dan berdiskusi. Melalui paparan ini, penguna boleh melihat dan mencetak senarai tersebut. vii.
Mencipta bajet kos projek dan memantau bajet projek melalui akaun dan bulan.
2.4.7
Budget Preparation, Analysis, Control and Simulation Information
System (BASIS)
Perisian BASIS ini mempunyai kelebihan di dalam pelbagai variasi nilai matawang di dalam perancangan bajet. Sistem ini juga mempunyai kemudahan di dalam memapar aktiviti tertentu seperti produksi dan pakej yang membawa kepada laporan dan analisis kos barangan dan perkhidmatan. Selain itu, ia memberi kemudahan di dalam laporan Untung Rugi, Imbangan Duga, modul bajet yang telah disahkan, dan modul analisis.

26
Di dalam perisian bajet BASIS ini, terdapat lima modul yang memainkan peranan utama iaitu modul penyediaan bajet, bajet jangkaan, simulasi, kawalan bajet dan variasi analisis [23] seperti yang ditunjukkan dalam rajah 2.5.
Rajah 2.5: Produk BASIS [23]
2.4.8
Analisa Sistem Sedia Ada
Menerusi kajian yang telah dijalankan pada sistem-sistem yang sedia ada, maka system bajet yang akan dibangunkan ini akan mengandungi modul-modul membuat bajet seperti modul pekerja, modul material, penyata keluasan dan produksi pengeluaran bulanan.

27
2.5 Kajian Terhadap Kemungkinan Teknik-Teknik Bajet
Terdapat pelbagai jenis teknik-teknik yang berguna di dalam membuat sesuatu bajet. Teknik bajet yang baik membolehkan analisis kewangan yang berkesan dan ini berkait rapat dengan plan alternatif pihak syarikat.
2.5.1 Bajet Aliran Tunai
Bajet aliran tunai akan menganggarkan baki (kebiasaanya secara bulanan) di dalam akaun (kebiasaannya di dalam akaun overdraf dan akaun stock firm trading) dengan mengikut senarai dan perjumlahan terperinci kesemua resit-resit dan pembayaran bagi bisnes yang dijalankan sepanjang setahun (sekurang-kurangnya)
[7].
Bajet aliran tunai adalah merupakan suatu medium untuk menganggarkan pendapatan wang tunai dari plan alternatif seperti: i.
Menentukan daya maju kewangan (tanggungan melebihi keupayaan) sesuatu bisnes; ii.
Menunjukkan jumlah kewangan yang akan diperlukan (berapa dan bila); iii.
Bersama-sama dengan penyataan ekuiti, bajet aliran tunai ini digunakan sebagai penunjuk kasar terhadap keuntungan; iv.
Ia adalah asas untuk meningkatkan program sesuatu bisnes yang dijalankan; v.
Ia boleh membenarkan pengurusan tunai dan seterusnya titik rujukan di dalam aktiviti pengawalan kewangan.

28
2.5.2
Bajet Ekuiti
Membuat bajet ekuiti bermakna bajet ini memperlihatkan segala aset dan liabiliti aset. Ekuiti mempunyai persamaan dengan net worth berbeza dengan aset dan liabiliti. Kebanyakan orang ingin mengetahui bagaimana perancangan yang dirancangkan menjadi kenyataan di dalam masa beberapa tahun. Ekuiti juga boleh dinyatakan sebagai peratus jumlah aset.
Sebagai contohnya, bajet ekuiti memungkinkan anggaran net worth dalam jangka masa 5 tahun ialah RM80,000. Jika jumlah aset ialah RM1 juta (dengan mengambil kira nilai tanah, stok, tanaman dan senarai ekuiti), dan hutang dijangka ialah RM200,000 pada ketika itu, ini bermakna peringkat ekuiti yang dikira ialah 80 peratus. Kadar peratusan ini akan meningkat pada nilai-nilai tertentu (di mana jumlah aset sentiasa jauh melebihi nilai hutang), tetapi peratusan ini boleh berkurang apabila keadaan berlaku sebaliknya (nilai hutang melebihi nilai aset) [7].

29
2.5.3 Bajet
Bajet pembangunan menunjukkan aliran tunai bagi sesebuah projek secara tahunan. Pembangunan bajet ini juga merupakan perancangan kewangan di mana kita perlu menganggarkan dalam masa setahun segala pembayaran dan resit, defisit dan lebihan wang [7]. Projek tersebut mungkin merupakan sebahagian dari perladangan (contohnya, blok A) mahupun keseluruhan ladang. Bajet pembangunan ini juga mengenalpasti hutang, wang yang diperlukan dan masa yang diambil untuk mencapai break-even . Ia adalah asas untuk menganggarkan keuntungan dan daya maju sesebuah projek menerusi analisis aliran tunai .
Bajet kapital lebih tepat digunakan sebagai istilah yang selalu digunakan untuk menghuraikan analisis pelaburan, bukannya teknik bajet. Analisis pelaburan seperti bajet ekuiti mengambil kira perubahan di dalam aset dan baki tunai. Bajet kapital boleh diimplimentasikan di dalam sesebuah projek dan bukannya keseluruhan bisnes yang dijalankan [7].

30
2.5.5
Discounted Cash Flow Analysis
Teknik analisis diskaun aliran tunai ini ialah untuk membezakan keuntungan jangka masa panjang bagi sesuatu projek yang mempunyai perbezaan aliran tunai pada suatu-suatu masa. Sebagai contoh, membezakan pelaburan dalam penanaman pokok plum dan walnut adalah amat sukar. Ini kerana kenyataan bahawa pokok plum mengeluarkan penghasilan maksimum lebih cepat dari pokok walnut. Pada kebiasaanya, nilai wang yang cepat didapati (duit cepat) lebih dinilai daripada jumlah nilai wang yang sama banyak akan didapati pada masa akan datang, oleh itu, nilai masa hadapan mesti di diskaunkan untuk menyamai nilai terkini. Dengan menambahkan kesemua nilai kini, nilai diskaun hadapan dan perbelanjaan, maka kita akan dapat menganggar net present value (NPV) bagi sesebuah projek itu [7].
IRR ) atau kadar pulangan pelaburan selalunya dikira dari sebahagian dari analisis. IRR adalah sama dengan nilai diskaun yang diperlukan untuk menghasilkan kosong NPV daripada projek dan perkara ini merupakan hal yang biasa di dalam menentukan keuntungan. IRR juga independent di dalam mempertimbangkan perihal kewangan.
2.5.6 Analisis Gross Margin
Gross bagi sesuatu aktiviti ladang (atau enterprise ) ialah jumlah perbezaan di antara jumlah kasar pendapatan dan kos pembolehubah, termasuk perubahan dalam inventori. Kos pembolehubah adalah pembolehubah yang berbeza berbanding skala pada aktiviti.

31
Gross adalah sangat berguna untuk membandingkan aktiviti lading yang memerlukan sumber yang sama dan menghasilkan kesan yang sama pada aktiviti yang berlainan sebagai contoh gandum dan barli. Gross Margin lebih sesuai digunakan di dalam sumber yang sedikit dan terhad, contohnya dalam kawasan
(hektar), tenaga buruh dan capital (pelaburan). Teknik Gross Margin ini boleh diubahsuai untuk menyesuaikan tujuan analisis yang dijalankan.
Gross Margin bagi keseluruhan pusingan (sebagai contoh, 3 tahun merumput dan menanam bijirin), boleh dikira daripada aktiviti gross margin dan dibezakan dengan gross margin bagi pusingan yang lain. Di dalam beberapa situasi, keputusan gross margin sangat diperlukan kerana ia mengambil interaksi di antara beberapa bahagian pusingan [7].
Parameter bermaksud karakteristik sesuatu yang boleh dianggarkan. Bajet parameter terdiri daripada pengiraan kesan ke atas keuntungan, harga dan lain-lain faktor pada penghasilan aktiviti. Hasilnya mungkin akan dipaparkan pada jadual atau graf, contohnya, jadual gross margin gandum (dalam RM/hektar) dalam lingkungan harga gandum dan lingkungan harga untung.
Membuat perubahan ke atas parameter atau andaian adalah sangat dinasihatkan apabila menggunakan aliran tunai, pembangunan bajet dan analisis diskaun aliran tunai. Bajet parameter juga boleh dinyatakan sebagai analisis sensitif atau ’membuat apa jika’ [7].

32
Bajet separa digunakan untuk menilai pertukaran dalam sebahagian aktiviti ladang tanpa memasukkan kos dan pulangan terperinci (perbelanjaan yang tidak akan berubah). Bajet separa ini akan mengesan tunai dan perubahan ekuiti pada setiap masa. Ia selalunya digunakan di dalam membuat keputusan yang mudah mahupun kompleks. Intipati teknik ini termasuklah: i.
Pendapatan tambahan ii.
Perbelanjaan tambahan iii.
Perbelanjaan yang disimpan
Iaitu dijangkakan sebagai perubahan yang bakal berlaku dari satu perancangan ke perancangan yang lain [7]. Untuk mengelakkan kekeliruan, bagi setiap alternatif akan dibuat bajet separa yang asing. Oleh itu, setiap bajet separa akan dibandingkan menerusi tunai dan kesan ekuiti.
Bajet separa berbeza daripada gross margin kerana ia mengambil kira keseluruhan perusahaan dan menyimpan tunai dan perubahan aset secara berasingan.
Ia sangat berguna untuk menjejaki kesan dari membuat peralihan dari sebuah perusahaan ke perusahaan yang lain.
2.5.9
Simplified programming
Simplified programming ialah teknik perancangan matematik untuk memilih kombinasi aktiviti yang memaksimakan jumlah gross margin ditetapkan kepada sumber ladang yang terhad. Pengaturcaraan mudah ini dilakukan kerana membuat bajet secara manual adalah sangat lambat dan teknologi pengaturcaraan linear yang semakin mendapat tempat [7].

33
2.5.10 Linear programming (LP)
Pengaturcaraan linear adalah teknik matematik untuk menyelesaikan masalah memaksimumkan keuntungan atau meminimakan kos. Dengan menggunakan computer, teknik ini boleh mengawal banyak aktiviti dan sumber tetapi dengan satu matlamat yang sama. Teknik LP ini boleh disamakan dengan hubungan non-linear seperti tanaman bertindakbalas dengan baja kimia. Penghasilan tanaman yang bertindakbalas dengan baja kimia seperti bentuk lengkuk S, tetapi setiap segmen kecil pada lengkuk S tersebut boleh dianggapkan sebagai garisan lurus. Pakej pengkomputeran pengaturcaraan linear ini telah digunakan di Pertanian Australia
Barat untuk mencari kos terkecil.
2.5.11
Bajet Berasaskan Kos (ABC)
Bajet berasaskan kos ( Activity-based costing – ABC) merupakan pengumpulan kos setelah berlakunya projek aktiviti. Perbezaan di antara ABB dan
Activity-based Costing (ABC) ialah ABB dilakukan pada tahun sebelumnya sebagai proses perancangan manakala ABC membuat pengubahsuaian kepada sistem akaun yang mengenalpasti kos sepanjang tahun tersebut. Melalui ABB, pengiraan bajet ialah dengan mengira kos pada nilai harga pada semua aktiviti dan produk [17, 18,
19].
Apabila bajet berasaskan aktiviti ini telah disahkan, maka pihak ladang telah faham sepenuhnya apa yang sepatutnya dilakukan oleh mereka. Oleh yang demikian,

matlamat ladang tercapai dengan memenuhi sumber yang sedia ada dan tidak akan berlaku pembaziran.
34
Jika pihak ladang memerlukan bajet tambahan, pihak ibu pejabat bersedia untuk menambah bajet asal menerusi permohonan tambahan. Justeru itu, ABC menggalakkan budaya fokus pengguna dan keusahawanan.
Proses ABC juga membawa impak kepada budaya organisasi di mana ia meningkatkan fokus pihak ladang, pengusahaan, kekuasaan dan kerja berkumpulan.
Bajet berasaskan aktiviti lebih mudah dilaksanakan dan mendatangkan kelebihan mahupun faedah dengan lebih cepat. Ini adalah berdasarkan implementasinya yang hanya melibatkan proses penyediaan bajet. Kumpulan pengurusan akan lebih memahami untuk mengenalpasti aktiviti yang dijalankan, membuat perancangan terlebih dahulu bersama-sama kumpulannya dan mempelajari konsep perancangan perusahaan. Dalam pada itu, pekerja-pekerja lain tidak akan terlibat di dalam proses membuat bajet.
Selain daripada kelebihan dari segi kewangan, teknik ABB ini akan memberi impak dan kesan kepada pengurusan bawah kerana pengenalpastian peluang untuk menjana kos berlaku sebelum tahun tersebut berlangsung. Melalui implementasi bajet berasaskan aktiviti, pihak organisasi boleh melihat aktiviti yang lebih mendatangkan hasil daripada aktiviti yang kurang mendatangkan hasil [20].
Terdapat empat langkah asas untuk menjalankan ABC iaitu i.
Menentukan dan menganalisa aktiviti. ii.
Mengumpulkan kos data dan menjejaki kos aktiviti. iii.
Mengeluarkan output. iv.
Mengenalpasti aktiviti utama dan menganalisa kos.

Di antara kelebihan teknik bajet ABC ialah: i.
Membenarkan pengenalpastian jumlah kos produksi. ii.
Dapat menentukan sasaran yang memerlukan perhatian pihak pengurusan. iii.
Dapat memperlihatkan pertimbangan teknik alternatif produksi. iv.
Menekankan operasi yang efisien dan juga yang tidak efisien. v.
Dapat mengenalpasti batu tanda kewangan untuk keseluruhan gambaran aktiviti. vi.
Menjana lebih maklumat untuk mengukur dan memberi keutamaan aktiviti agar dapat mengurangkan kos. vii.
Dapat menyediakan rangka kerja pengurusan untuk menyokong aktiviti.
35
2.5.12 Analisa Teknik Bajet
Menerusi teknik bajet yang dikaji, teknik bajet ABC amat sesuai diimplimentasikan di dalam sistem bajet ini. Ini dalah disebabkan teknik ini memenuhi ciri-ciri yang perlu ada di dalam perusahaan yang besar seperti di LCSB.

36
2.6
Kajian Terhadap Strategi Menjalankan Bajet
2.6.1
Strategi Top-down
Top down budgeting ialah istilah yang diberikan untuk membuat proses dengan berasaskan penganggaran kos bermula dari kerja peringkat teratas dan menggunakan anggaran ini untuk mengekang anggaran untuk kerja peringkat bawah.
Proses bajet bermula dari pengurus atasan dan pengurus pertengahan atau pengurus projek membuat penganggaran daripada jumlah dana yang diperlukan dalam keseluruhan projek. Penganggaran ini dibuat berdasarkan kepada pengalaman dan tanggapan/pengadilan pengurus yang berkenaan bersama-sama data-data terdahulu yang hampir sama dengan projek yang dijalankan. Bajet permulaan ini kemudiannya dibahagikan di antara kerja peringkat pertama di mana ini akan memberi kesan terhadap bajet individu dalam setiap kerja-kerja yang dijalankan. Kerja pada peringkat pertama kemudiannya akan dibahagikan kepada kerja peringkat kedua dan seterusnya sehinggalah kesemua dana telah ditetapkan pada kesemua kerja yang diperlukan untuk mengimplimentasikan projek tersebut. Proses yang dinyatakan di atas dillustrasikan dalam rajah 2.6 di bawah ini.
Pengurus
Pen Pengurus
Pengurus
Pen Pengurus Pen Pengurus
Pengurus
Pen Pengurus
Pekerja Pekerja Pekerja Pekerja
Rajah 2.6
: Strategi Top-down
Faktor penting di dalam implementasi teknik ini ialah pengalaman dan kepakaran penganggaran bajet bagi kesemua anggaran bajet. Perkara-perkara seperti penangguhan masa dan lain-lain sumber pertimbangan walaupun kelihatan seperti

37 masalah kecil tetapi ia mendatangkan kos yang tinggi dan perlu diambil kira oleh kerja peringkat bawah. Selain itu, masalah kekurangan pemberian dana kepada kerja peringkat bawahan boleh dielakkan jika pengurus bagi bahagian kerja ini telah meminta lebih peruntukan dari yang difikirkan perlu. Apabila bajet top down ini diimplimentasikan, ia lebih dirasakan bebas, namun kebanyakan penulis merasakan bahawa kebebasan yang diberi kepada implimentasi bajet ini tidak selamat.
Kebiasaannya, pengurus peringkat bawah terpaksa menerima bajet yang telah diperuntukkan kepada mereka kerana tekanan luaran dan kurang komunikasi. Bajet top down telah digunakan secara meluas dan sesuai untuk tradisional dan struktur hirarki organisasi. Apabila bajet ini dilakukan dengan sebaiknya, ia mendatangkan kebaikan seperti ketinggian ketepatan dalam keseluruhan bajet dan kestabilan di dalam kesemua jumlah bajet yang telah diperuntukan pada setiap kerja [8].
2.6.2
Strategi Bottom-up
Bottom-up bermula dengan mengenalpasti kerja-kerja yang terlibat dalam projek implementasi dan menggunakan sumber dan dana yang diperlukan oleh setiap kerja tersebut. Bajet untuk kerja satu peringkat ke atas adaah didapati dengan menambah kesemua bajet yang berada pada peringkat bawahannya. Proses penambahan bajet dari kerja peringkat bawah untuk dibawa ke atas sehinggalah keseluruhan bajet untuk projek ini disiapkan. Pada peringkat permulaan, proses penganggaran menggunakan perkara-perkara asas seperti anggaran kos iaitu peralatan atau man-hours . Apabila kesemua anggaran telah ditukarkan kepada bentuk nilai tunai, perundingan kos amat perlu di antara pekerja yang akan melakukan kerja tersebut dan pengurus projek yang bertanggungjawab dalam keseluruhan bajet tersebut. Rajah 2.7 disebelah menunjukkan strategi bottom up.

38
Pengurus
Pen Pengurus
Pengurus
Pen Pengurus
Pekerja
Pen Pengurus
Pekerja
Pengurus
Pen Pengurus
Pekerja Pekerja
Rajah 2.7 : Strategi Bottom Up [8]
Salah satu kekurangan dalam teknik ini untuk membangunkan bajet projek ialah terdapat situasi di mana pengurus meminta lebih dana dari yang sepatutnya. Ini berlaku kerana pengurus ingin memastikan segala kerja-kerja dapat disiapkan menerusi dana yang diminta. Situasi ini akan menimbulkan tidak percaya di antara pengurus dengan pengurus lain yang terlibat di dalam projek ini. Selain itu, terdapat komplikasi akan berlaku apabila menyenaraikan kesemua kerja-kerja asas. Malahan, bekerja dari bottom up akan mudah terlepas pandang pada suatu kerja dan ini akan meninggalkan kesan kepada keseluruhan bajet projek.
Kelebihan pada bajet bottom-up ialah pada ketepatan bajet pada kerja-kerja yang telah ditetapkan pada setiap individu seterusnya mudah untuk mengawal projek yang sedang dijalankan. Selain itu, kelebihan bajet ini ialah keterlibatan seseorang itu terhadap tanggungjawab pada pelbagai aspek di dalam projek. Secara keseluruhannya, anggaran pada dana dan sumber untuk menyiapkan projek ini akan lebih tepat jika yang membuat bajet ini terlibat dalam menyempurnakan kerja-kerja tersebut. Keterlibatan pekerja di dalam peringkat ini juga boleh menyediakan latihan dan pengalaman kepada sesiapa yang terlibat di dalam projek ini dan membantu mereka berasa lebih bertanggungjawab dalam projek akan datang.
Dalam situasi sebenar, pendekatan bottom-up jarang digunakan. Ini adalah kerana kebanyakan proses bajet dilakukan pada bahagian pengurusan secara keseluruhannya. Membuat bajet ialah mekanisma untuk mengawal projek dan sumber kekuasaan pada pengurusan tertinggi. Kebiasaannya, pegawai-pegawai tinggi tidak akan memberikan kekuasaan dan kawalan kepada pengurus-pengurus muda,

oleh yang demikian kebertanggungjawaban akan sentiasa diuruskan pada pengurus atasan.
39
2.7
Teknik Membuat Keputusan (Decision-making)
Di antara teknik-teknik ini akan dapat membantu membuat keputusan berdasarkan maklumat yang didapati.
2.7.1
Analisis Pareto
Analisa Pareto ialah teknik mudah yang membantu mengenalpasti masalah paling penting untuk diselesaikan. Cara menggunakan analisa Pareto ini ialah: i.
Menyenaraikan masalah yang dihadapi, atau pilihan yang sedia ada untuk menyelesaikannya ii.
Pilih dan senaraikan kumpulan manakah masalah tersebut iii.
Letakkan markah untuk setiap kumpulan iv.
Selesaikan masalah pada kumpulan yang mempunyai markah tertinggi
Analisis Pareto bukan sahaja menunjukkan masalah yang manakah paling penting untuk diselesaikan, tetapi juga menunjukkan betapa pentingnya masalah tersebut [9].

40
2.7.2
Paired Comparison Analysis
Analisis membantu di dalam kepentingan pilihan antara pilhan yang lain. Ini membuatkan ia mudah memilih masalah paling penting untuk diselesaikan atau memilih penyelesaian yang akan memberi kelebihan. Untuk menggunakan teknik ini, pada mulanya senaraikan kesemua pilihan dan kemudiannya pada setiap pilihan tersebut dilukis grid iaitu setiap pilihan menjadi baris dan lajur. Menggunakan grid ini untuk membandingkan setiap pilihan satu persatu. Setiap perbandingan akan ditentukan di antara dua pilihan yang manakah yang penting dan meletakkan markah untuk menunjukkan kepentingannya [9].
Appendik I menunjukkan dengan lebih jelas a nalisis p aired comparison .
2.7.3
Analisis Grid
Analisis grid ialah teknik berguna untuk membuat keputusan. Ia adalah sangat efektif apabila terdapat beberapa alternatif yang baik dan faktor-faktor yang baik yang perlu diambil kira. Perkara pertama ialah menyenaraikan pilihan dan faktor yang penting untuk membuat keputusan. Pilihan disenaraikan di label baris dan faktor di label lajur. Seterusnya, faktor yang penting dalam keputusan ditunjukkan sebagai nombor. Ia akan digunakan sebagai pemberat rujukan kepada kepentingan faktor tersebut. Markah akan diberikan kepada setiap faktor yang penting dalam keputusan yang dibuat. Markah di antara 0 (tidak penting) hingga 3
(paling penting). Markah ini kemudiannya didarabkan pada setiap nilai jiranjirannya. Jumlah nilai ini akan memberikan keseluruhan pemberat sebenar dalam keputusan tersebut. Pemberat yang paling tinggi perlulah diberikan keutamaan [9].
Appendik II menunjukkan dengan lebih jelas analisis grid.

41
2.7.4
Decision Tree Analysis
Istilah ini menerangkan kaedah membuat keputusan di mana pulangan bagi sesebuah syarikat atau tidak dapat dikenalpasti. Ia memerlukan penganggaran bagi kemungkinan pulangan yang berbeza di mana kombinasi di antara nilai-nilai pulangan. Analisis ini boleh dibuat dengan melukis gambarajah pokok yang dilukis berdasarkan keputusan yang akan diambil.
Contoh yang terbaik di dalam analisa keputusan ialah dengan menggunakan rekod hujan dan lengkuk graf dalam penggunaan baja kimia untuk mengira keputusan kiraan hasil daripada penggunaan baja kimia kepada tanaman bijirin.
Rekod hujan digunakan untuk mengira kemungkinan kedatangan hujan pada sesuatu bulan. Analisa keputusan juga amat berguna di dalam pengawalan parasit dalam kawasan ladang tersebut [9]. Appendik III menunjukkan dengan lebih jelas analisis decision tree .
2.7.5
Plus/Minus/Implications ( PMI)
PMI ialah teknik yang digunakan untuk melihat pro da kontra. Untuk menggunakan PMI, perkara pertama ialah perlu melukis jadual yang mengandungi
‘Plus’, ‘Minus’, dan ‘Implications’. Di bawah kolum ‘Plus’, dinyatakan segala hasil positif dari tindakan yang diambil. Di bawah kolum ‘Minus’, dinyatakan segala hasil

42 negative. Manakala di dalam kolum ‘Implications’ dinyatakan implikasi dan kemungkinan dari tindakan yang diambil samada positif atau negatif.
Pada peringkat ini, akan kelihatan samada perlu atau tidak mengimplimentasikan keputusan yang diambil. Menerusi jadual yang dilukis juga boleh diletakkan markah positif atau negatif dan markah positif yang paling tinggi perlu diambilkira manakala markah negatif perlu dielakkan [9]. Appendik IV menunjukkan dengan lebih jelas PMI.
2.7.6
Force Field Analysis
Force Field Analysis ialah teknik yang melihat kekuatan dan yang menentang keputusan. Berdasarkan analisis ini, seseorang itu boleh menguatkan kekutana yang menyokong keputusan dan mengurangkan impak yang tidak menyokong keputisan tersebut [9].
2.7.7
Six Thinking Hats
Six Thinking Hats ialah teknik yang sangat penting. Ia digunakan untuk melihat keputusan dari pelbagai sudut perspektif. Teknik ini akan membantu menggerakkan daya pemikiran kepada situasi yang lebih luas. Teknik ini telah diperkenalkan oleh Edward de Bono di dalam bukunya 6 Thinking Hats. Terdapat 6

43 pemilihan keputusan berdasarkan warna iaitu putih, merah, hitam, kuning, hijau dan biru. Teknik ini amat baik bagi melihat kesan pada keputusan yang akan diambil yang diambil dari pelbagai sudut yang berlainan [9].
2.7.8
Cost/Benefit Analysis
Analisis Cost/Benefit ialah teknik yang membantu membuat keputusan untuk membuat perubahan. Teknik ini digunakan dengan mengambil nilai kelebihan pada tindakan yang ingin dilakukan dan nilai tersebut dibahagikan kepada kos berkaitan dengannya [9].
2.7.9
Analisa Teknik Membuat Keputusan
Melalui analisa yang telah dijalankan terhadap teknik-teknik membuat keputusan, teknik decision tree analysis telah dikenalpasti sesuai untuk membuat keputusan. Teknik ini lebih menitikberatkan analisa terhadap pulangan kepada syarikat.

44
2.8
Peringkat-Peringkat Keputusan
Terdapat keputusan yang lebih penting daripada keputusan yang lain tidak kira ia mendatangkan impak pada jangka masa pendek atau pada jangka masa panjang. Sebagai kefahaman pada kepentingan ke atas keputusan yang diambil agar seseorang itu mengetahui jumlah masa dan sumber yang perlu untuk dibelanjakan, tiga peringkat keputusan telah dikenalpasti.
2.8.1
Strategik
Keputusan strategik adalah peringkat paling tinggi. Keputusan ini merangkumi arah tuju secara umum, sasaran jangka panjang, filosofi dan nilai.
Keputusan-keputusan ini adalah yang paling kurang berstruktur dan paling menggunakan imaginasi kerana ia adalah paling berisiko dan pulangan yang masih belum dipastikan. Ini berlaku kerana keputusan yang perlu diputuskan ialah untuk masa hadapan dan amat penting. Contohnya, keputusan untuk seseorang memilih untuk kehidupannya iaitu apa yang perlu dipelajari atau apakah teknik yang digunakan untuk mendapatkan pengetahuan (sama ada kerja, di sekolah atau melancong) itulah yang dikatakan strategik. Keputusan strategik juga boleh dikatakan dengan mengeluarkan produk yang berharga rendah tetapi mendapatkan perolehan pasaran yang besar ataupun mengeluarkan produk yang mahal untuk pasaran yang selamat [10].

2.8.2
Taktikal
45 ini terdiri dari keputusan taktikal anggaran medium, medium utama, dengan perubahan yang bersesuaian. Sebagai contoh, jika keputusan strategik anda adalah untuk menjadi pegawai hutan, keputusan taktikal ialah sekolah manakah yang akan anda masuki dan buku apakah yang akan anda baca. Selain itu, jika sesebuah syarikat itu membuat keputusan untuk mengeluarkan produk yang murah, keputusan taktikal ialah kemungkinan untuk membina kilang baru untuk membuat produk tersebut pada kos pengeluaran yang murah [10].
2.8.3
Operasi
Keputusan operasi ini ialah keputusan yang berlaku pada kehidupan seharian.
Keputusan ini selalunya dibuat dengan fikiran yang sedikit dan berstruktur. Impak kepada keputusan yang dibuat adalah cepat, jangka masa pendek dan selalunya kos murah. Kesan kepada membuat keputusan operasi yang buruk akan hanya minima walaupun mengalami beberapa kegagalan keputusan operasi yang akan memberi kesan buruk. Keputusan operasi boleh diprogram semula, dibuat semula atau dibuang dalam manual polisi.
Sebagai contoh, jika keputusan taktikal ialah membaca buku berkenaan hutan, keputusan operasi akan melibatkan kedai manakah untuk membeli buku tersebut. Seseorang itu mungkin mempunyai polisi individu untuk membeli buku di kedai-kedai tertentu. Oleh itu, keputusan operasi adalah sangat berstruktur kerana apabila hendak membeli buku, seseorang itu akan membeli buku di Kedai
Buku Badan [10].

46
2.9 Proses Kitaran Penyediaan Bajet
Penyediaan bajet memerlukan penyelarasan serta mengikut jadual dan panduan dari pihak atasan sesebuah organisasi. Setiap unit dikehendaki mengikut proses penyediaan yang disediakan serta menghantar laporan bajet yang dikehendaki mengikut system penyelarasan atau penjadualan yang telah ditetapkan awal-awal lagi. Di sini, ditunjukkan contoh proses kitaran penyediaan bajet di LCSB, institusi pengajian tinggi dan di pihak kerajaan.
Di dalam pengurusan LCSB, bajet disediakan pada setiap tahun untuk tahun berikutnya. Penyediaan bajet mempunyai mempunyai jadual yang telah diselaraskan pada setiap ladang oleh pihak ibu pejabat. Berikut merupakan proses penyediaan membuat bajet yang digunakan oleh pihak LCSB seperti yang ditunjukkan dalam rajah 2.8.

47
Ibu Pejabat
LCSB
Mengeluarkan arahan
Ladang-ladang di bawah seliaan LCSB
Penyata
Keluasan
Draf
Anggaran
Penghasilan
Jun
Kelulusan
Penyata
Keluasan
Kelulusan Draf
Anggaran
Penghasilan
Julai
Draf Bajet Julai
Mesyuarat Bajet dengan
Pengurus/Pengawai
9 Ogos-20
Ogos
Pindaan Anggaran
Belanjawan
7 hari selepas
Mesyuarat
Bajet
Rajah 2.8: Proses Penyediaan Bajet Bagi LCSB
Manakala penyediaan bajet bagi institusi-institusi pengajian juga mempunyai jadualnya yang tersendiri seperti contoh proses penyediaan bajet bagi Universiti

48
Pennsylvania di Amerika Syarikat. Rajah 2.9 menunjukkan proses penyediaan bajet bagi Universiti Pennsylvania.
Rajah 2.9: Proses Penyediaan Bajet Bagi Universiti Pennsylvania [24].
Selain itu, penyediaaan bajet di pihak kerajaan lebih kompleks dan mengambil masa yang lama untuk disediakan. Ini adalah disebabkan pembahagian di dalam setiap kementerian, jabatan dan unit pada setiap negeri dan daerah perlu diambil kira. Rajah 2.10 menunjukkan proses penyediaan bajet bagi negara Kanada.

Rajah 2.10: Proses Penyediaan Bajet Bagi Negara Kanada [25]
2.10 Kajian Ke Atas Teknik-Teknik, Peralatan - Peralatan Dan Teknologi
Berkaitan Yang Boleh Digunakan Untuk Menyelesaikan Masalah
2.10.1
Kajian Terhadap Teknologi Internet dan World Wide Web
Internet merupakan satu rangkaian yang menggunakan protokol TCP/IP
( Transmission Control Protocol/Internet Protocol) bagi membolehkan komputer yang berlainan dari segi perkakasan, protokol rangkaian, sistem pengoperasian,
49

50 lokasi fizikal dan lain-lain dihubungkan dan berinteraksi antara satu sama lain.
Perkataan internet berasal daripada Internetworking yang bermaksud komunikasi antara rangkaian. Ia merupakan rangkaian komputer terbesar di dunia dan menjadi penting kerana ia berfungsi sebagai pusat bagi segala sumber maklumat untuk paparan di skrin komputer yang membolehkan maklumat dikongsi oleh kesemua pengguna.
Sementara itu, World Wide Web (WWW) yang berkembang sejajar dengan teknologi ini juga telah menjanjikan persembahan antaramuka yang lebih menarik dan mudah menerusi laman web yang ditulis dengan menggunakan HTML
(HyperText Markup Language) kepada pengguna. Menurut [11] di dalam bukunya yang bertajuk Internet & World Wide Web, telah menyatakan bahawa WWW adalah satu sistem hipermedia yang mengandungi koleksi halaman maklumat di dunia. Ia menggunakan hiperteks untuk menghubungkan semua fail dan dokumen yang berkaitan agar maklumat dalam internet lebih tersusun dan mudah dicapai. Ia berfungsi sebagai sistem komunikasi dan informasi yang berangkaian dengan sumber elektronik (termasuk teks, suara, gambar dan video) menerusi HTTP.
2.10.2
Hypertext Transfer Protocol (HTTP)
Aplikasi web menggunakan HTTP untuk mengimplimentasikan komunikasi si perayau. Apabila pengguna meminta satu laman web melalui perayau, perayau akan menghasilkan satu mesej permintaan dan ia akan dihantar ke pelayan, pelayan akan menghasilkan satu mesej tindakbalas HTTP dan mesej ini dikembalikan kepada perayau web. Mesej yang dihantar ini akan dihantar semula ke pengguna yang meminta dalam bentuk dokumen HTML.

51
2.10.3
Sesi HTTP
Illustrasi di Rajah 2.11 dapat menjelaskan bagaimana sesi HTTP dilakukan dan bagaimana proses tersebut berlaku apabila pengguna membuka dokumen berformat HTML pada pelayan web.
1. TCP Connection
2. HTTP Request
Internet Explorer
Socket
TCP
IP
4. HTTP Response
4. Connection
Socket
TCP
IP
Rajah 2.11 : Sessi HTTP
Langkah-langkah di bawah ini menunjukkan bagaimana proses ini dilakukan: i.
Perayau akan melakukan hubungan menggunakan TCP/IP dengan pelayan ii.
Pakej pada perayau akan meminta dokumen HTML dan pelayan dalam bentuk mesej permintaan HTTP, mesej permintaan ini dihantar ke pelayan menerusi hubungan TCP/IP. Baris pertama bagi mesej mengandungi bentuk permintaan HTTP. iii.
Pelayan akan menerima permintaan HTTP tersebut dan memproses permintaan tersebut berdasarkan kepada bentuk dan jenis permintaan oleh pengguna.

52 iv.
Pelayan akan menghantar semula mesej balas HTTP. Sebahagian dari mesej balas HTTP yang diminta telah ditunaikan oleh pelayan web. v.
Apabila pelayar web menerima mesej balas HTTP, TCP/IP akan menutup hubungan dan sesi HTTP akan diberhentikan. vi.
Sekiranya dokumen HTML yang diminta mengandungi objek seperti imej grafik, perayau web akan meminta objek yang terdapat dalam HTML secara satu per satu. Sebagai contoh, jika laman web tersebut mengandungi imej
GIF, bunyi latarbelakang dan kawalan Active-X, enam sesi HTTP yang berasingan diperlukan untuk mencapai keseluruhan laman.
2.10.4
Kajian Ke Atas Java Server Pages (JSP), Active Server Pages (ASP),
Apache/Tomcat, Microsoft Internet Information Services (IIS) Dan
Personal Web Server (PWS)
2.10.4.1
Java Server Pages (JSP)
Bahasa pengaturcaraan Java Server Pages (JSP) ini dipilih untuk membangunkan sistem yang akan dibangunkan ini. Pemilihan JSP ini kerana ia merupakan salah satu perisian yang mengaplikasikan teknologi open - source dan juga merupakan satu teknik pengaturcaraan web yang dinamik yang membolehkan interaksi antara pelanggan dan pelayan [11] . Ini amat bersesuaian dengan sistem yang akan dibangunkan di mana ianya melibatkan interaksi antara pelanggan dan pelayan seperti capaian data maklumat pekerja dan proses pengemaskinian maklumat sistem bajet yang akan dibangunkan ini.
Sun Microsystem Inc’s telah membangunkan teknologi Java Server Pages
(JSP) di dalam teknologi Java 2 Platform, Enterprise Edition ( J2EE). JSP ialah teknologi yang membenarkan integrasi di antara kod di dalam pelayan dengan kod statik HTML. Selain itu, JSP juga menyokong operasi yang kompleks di dalam

sesebuah pembangunan web yang dinamik. Kod JSP akan dialihkan kepada Java
Servlet apabila kod JSP pertama kali dipanggil. Setiap kali JSP dipanggil, Java
Servlet yang terjana akan melarikan teknik service().
Teknologi JSP menggunakan tag XML yang mengkapsulkan logik yang menjana isi-isi di dalam page web. Pembangunan aplikasi web JSP lebih cepat dan mudah dengan mengasingkan page logik daripada rekaan dan paparan malah menyokong rekaan gunapakai perisian berasaskan komponen.
53
Pembangunan JSP mempunyai persamaan dengan Active Server Pages (ASP) tetapi JSP mempunyai kelebihan iaitu ia ditulis di dalam persekitaran bahasa Java dan oleh itu, ia boleh dilarikan di mana-mana sistem operasi komputer seperti
Microsoft Windows, Mac OS, Linux dan Unix.
Di dalam teknologi JSP terdapat 4 kunci komponen iaitu: i.
Direktif ii.
Mesej kepada kandungan JSP yang membolehkan pengaturcara untuk menentukan setting mukasurat , untuk memasukkan isi daripada sumber – sumber lain dan untuk menentukan tag pustaka biasa untuk kegunaan dalam JSP.
Aksi
Meringkaskan kefungsian dalam tag pratakrifan di mana pengaturcara boleh meletakkannya dalam JSP. Aksi selalunya dipersembah berdasarkan kepada maklumat yang dihantar kepada pelayan sebagai sebahagian permintaan pelanggan. Ia juga boleh mencipta objek untuk kegunaan dalam elemen skrip JSP. iii.
Elemen Skrip – membenarkan pengaturcara memaksudkan kod java yang berhubung dengan komponen dalam JSP untuk memohon proses permintaan..

54 iv.
Tag Pustaka – merupakan sebahagian mekanisma tag tambahan yang membolehkan pengaturcara mencipta tag biasa , seperti tag yang membolehkan pengaturcara memanipulasi kandungan JSP.
Selain daripada itu , berdasarkan maklumat kajian yang dijalankan ke atas organisasi , bahasa pengaturcaraan JSP begitu sesuai diimplimenkan di organisasi kerana: i.
Kebanyakkan komputer yang digunakan di organisasi adalah berasaskan platform Window iaitu Windows NT 2000 dan XP. ii.
Boleh diperolehi secara percuma iii.
Bahasa pengaturcaraan JSP telah digunakan dengan meluas oleh kebanyakkan pembangun dan ini memudahkan organisasi untuk meningkatkan keupayaan sistem pada masa akan datang , terutamanya dalam usaha untuk mendapatkan tenaga kerja untuk pengubahsuaian sistem.
2.10.4.2
Active Server Pages (ASP)
ASP diperkenalkan oleh Microsoft pada 16 Julai 1996 oleh Denali (Eric
A.Smith,2000). Oleh itu, ASP hanya boleh diaplikasikan di persekitaran Microsoft sahaja. ASP versi 1.0 dijual kepada umum pada 12 Dis 1996. Pada tahun 1998,
Microsoft telah memperkenalkan versi baru perisian pelayan web iaitu Internet
Information Server 4.0 dan Personal Web Server 4.0. ASP bukanlah satu bahasa pengaturcaraan seperti Pascal atau C++. Ia juga bukanlah satu aplikasi seperti Front
Page atau Ms Word. Istilah yang sesuai bagi ASP ialah ASP merupakan satu teknologi yang membenarkan pembinaan bahasa pengaturcaraan dalam laman
HTML sebelum ia dihantar ke pengimbas (David Buser, 1999).
ASP merupakan persekitaran Server-side scripting yang terbaik dan mudah untuk difahami (Christoph dan Christian,1999). Ia boleh digunakan bersama Internet

Information Server (IIS) untuk Windows NT Server dan juga Personal Web Server
(PWS) untuk Windows 95/98 dan Windows NT Workstation. Persekitaran ini membenarkan pembinaan laman web yang dinamik, laju dan interaktif tanpa perlu bimbang mengenai kemampuan pengimbas atau pelanggan. Kekuatan ASP dapat dilihat dari dua segi (David Buser, 1999). Pertama, HTML tidak akan dibina sehingga pengguna mahu melihat halaman web tersebut. Kedua, ia tidak akan mengambil kira jenis pengimbas web yang digunakan. Kekuatan ASP ini menyebabkan ia digunakan secara meluas di dalam industri yang berkaitan dengan pembangunan web.
2.10.4.3
Kelebihan JSP Berbanding Bahasa Pengaturcaraan Lain
Di bawah ini dinyatakan kelebihan JSP berbanding ASP, Pure Servlets,
Server-Side Includes, JavaScript dan HTML
55 i.
berbanding Active Server Pages (ASP). ASP merupakan teknologi yang lebih kurang sama dari Microsoft. Terdapat dua kelebihan JSP berbanding ASP ini.
Pertama, bahagian atau komponen yang dinamik ditulis di dalam bahasa Java bukannya Visual Basic atau bahasa spesifik dalam Microsoft, oleh itu ia sangat berkuasa dan mudah untuk digunakan. Keduanya, ia adalah mudah dibawa dan digunakan pada operasi sistem yang lain dan pelayan web bukan dari Microsoft. ii.
berbanding Pure Servlets. Sememangnya JSP tidak boleh memberi apa yang tidak boleh didapati dari servlet. Tetapi lebih berbaloi untuk menulis dan mengubahsuai HTML daripada beribu-ribu penyataan println yang akan menjana HTML. Tambahan lagi, ia dapat mengasingkan apa yang dipapar daripada isi-isi yang boleh diletak untuk pelbagai orang pada pelbagai kerja. iii.
berbanding Server-Side Includes (SSI). SSI ialah teknologi yang boleh menyokong definisi luaran kedalam web statik. JSP lebih baik dari SSI kerana ia membenarkan pengguna menggunakan servlets daripada

56 menggunakan program berasingan yang akan menjana bahagian yang dinamik. Selain itu, SSI hanya digunakan untuk kemasukan mudah bukannya program yang sebenar yang memerlukan borang data, sambungan pangkalan data dan sebagainya. iv.
berbanding JavaScript. JavaScript boleh menjana HTML secara dinamik pada pelanggan. Ini adalah kebolehan yang berguna tetapi hanya boleh mengawal situasi di mana maklumat dinamik adalah berdasarkan persekitaran pelanggan. Dengan pengecualian cookies, HTTP dan borang kemasukan data di mana kesemua ini tidak boleh didapati oleh JavaScript. Selian itu, oleh kerana ia dilarikan pda pelanggan, JavaScript tidak boleh mencapai sumber dari pelayan seperti pangkalan data, katalog, maklumat harga dan sebagainya. v.
berbanding Statik HTML. HTML yang biasa tidak mempunyai maklumat yang dinamik. JSP sangat mudah dan sesuai untuk menambah page HTML dengan tambahan data yang dinamik.
2.10.4.4 Apache/Tomcat
Apache atau mana-mana pelayan web biasa tidak berkebolehan untuk mengawal Servlets ataupun JSP. Oleh itu, pelayan Tomcat digunakan di mana
Tomcat ini adalah dari sub-projek Apache yang dinamakan Jakarta. Tomcat adalah implimentasi rujukan rasmi untuk spesifikasi Servlet 2.3 and JSP 1.2. Tomcat merupakan aplikasi web yang berasaskan Java, merupakan teknologi open source dan boleh didapati secara percuma. Tomcat dikeluarkan di bawah lesen perisian
Apache. Sejarah pembinaan Tomcat ini pula bermula apabila ia dibina oleh sekumpulan sukarela pengaturcara dan dikeluarkan dan diselenggara oleh Apache
Software Foundation [11].

57
2.10.4.5Microsoft Internet Information Services (IIS)
Pelayan Web adalah pelayan rangkaian yang menguruskan capaian fail, folder dan lain-lain sumber internet atau intranet setempat melalui platform neutral
HyperText Transfer Protocol (HTTP). Antara pelayan web yang terkenal web yang terkenal adalah Microsoft Internet Information Services (IIS), Microsoft Personal
Web Server (PWS), Apache dan Jigsaw. Ia menempatkan direktori web dan menjadikan hos kepada laman sistem untuk membolehkan sistem dicapai oleh manamana komputer di dalam satu rangkaian internet atau intranet. Ia bersifat pelayan web dan pelayan aplikasi kepada sistem.
Kelebihan utamanya ialah boleh dilaksanakan dalam sistem pengoperasian
Windows 2000 dan Windows XP. Penulis memilih IIS kerana ia membenarkan sambungan sumber data menggunakan Java Server Pages (JSP) mudah diuruskan, dipasang ( install ) dan diselenggara. Dari segi keselamatan industri piawai termasuk
Diegest Authentication, Server Gated Cryptography, Kerberos V5 authentication protokol, Transport layer Security dan Forteza. Tambahan pula dengan beberapa
‘task wizard’ dapat memudahkan lagi administrator untuk menguruskan aturan keselamatan.
IIS juga dapat meningkatkan pencapaian dan keboleharapan untuk memperbaiki kemampuan pelayan sesuatu web untuk menyokong setiap keperluan.
Jika terdapat masalah yang berlaku adalah lebih mudah untuk memulakan semula pelayan dan dengan itu site akan kembali beroperasi dengan lebih cepat. IIS membenarkan pengguna memulakan semula pelayan tanpa perlu boot semula untuk mempercepatkan penggunaan. IIS juga dibangunkan oleh pelayan Microsoft Web dengan memperkenalkan teknologi yang akan memudahkan lagi pembinaan laman web dan aplikasi berasaskan web yang lebih fleksibel dan berfungsi penuh.

58
2.10.4.6Personal Web Server (PWS)
Personal Web Server (PWS) adalah salah satu ciri-ciri yang tedapat untuk
Windows 95/98/98SE/ME dan stesen kerja NT. Walaubagaimanapun, pengguna yang menggunakan Windows 2000 dan Windows XP versi professional perlu menggunakan Internet Information Services (IIS) yang telah diisikan sekali bersama operasi sistem. Bagi pengguna Windows 2000 dan Windows XP, PWS tidak boleh digunakan tetapi boleh menggunakan Apache Web Server sebagai gantian. PWS ini boleh dimuat turun secara percuma daripada Microsoft sebagai sebahagian dari NT
Pek Pilihan.
Penerangan
Ringkas
Jadual 2.7
: Jenis-jenis Pelayan Web Yang Biasa Digunakan
Apache IIS PWS Pelayan
Ciri- ciri
Syarikat
Pengeluar
Apache Software
Foundation
Microsoft
Corporation
Microsoft
Corporation
Window 9x, Nt,
ME Window 9x, NT,
2000, XP
-Paling Popular dan mudah digunakan
Freeware
Popular digunakan pada Window 2000 dan disertakan sekali dengan
Window 2000
Freeware
Disertakan sekali dengan pakej Window
NT (dan sesetengah
Window 98)

Berdasarkan perbandingan dalam Jadual 2.5 di atas, pelayan web Apache dipilih memandangkannya sesuai dengan kebanyakan platform terutamanya
Windows XP.
2.10.5
Kajian Ke Atas Pangkalan Data
Terdapat beberapa pangkalan data yang terdapat di pasaran masa kini. Di antara pangkalan data yang agak popular di kalangan pakar-pakar komputer adalah seperti Oracle, Microsoft Access, MySQL dan Microsoft SQL Server.
2.10.5.5Microsoft Access
Microsoft Access adalah program pangkalan data bermula dari Microsoft
Access 97 hinggalah yang terbaru Microsoft Access 2000. Menerusi Access ini, beberapa perkara yang boleh dilakukan. Melalui pangkalan data ini, data boleh dimasukkan dengan cepat, mudah dan berkesan. Selain itu, pengguna juga boleh menyusun rekod melalui pelbagai cara, mencari rekod dengan cepat, membuang rekod yang telah bertindan, memanipulasi data untuk melihat hubungan antara satu sama lain dan mencipta laporan yang baik.
59

60
2.10.5.6Microsoft SQL Server 2000
Microsoft SQL Server 2000 adalah sistem pengurusan pangkalan data
(RDBMS) yang menawarkan pelbagai alatan pengurusan untuk mengurangkan bebanan di dalam pembangunan pangkalan data, pengurusan dan pemeliharaan. Di dalam Microsoft SQL Server 2000 ini terdapat Query Analyzer yang menawarkan teknik yang cepat untuk membuat queries terhadap sebarang SQL Server database dan membuat pengujian queries sebelum diimplimentasikan pada aplikasi yang lain, mencipta atau mengubah prosedur dan melarikan kerja-kerja pengurusan. Service
Manager pula digunakan untuk mengawal MSSQLServer (proses utama SQL
Server), MSDTC (Microsoft Distributed Transaction Coordinator) dan
SQLServerAgent proses.
2.10.5.7Oracle
Sejak tahun 1993, pangkalan data Oracle telah dilarikan pada DOS dan
Windows. Oracle ialah pangkalan data hubungan yang pertama di Windows NT.
Dikatakan bahawa Oracle lebih 30% efektif untuk di urus berbanding Microsoft
SQL Server 2000. Kini produk Oracle banyak digunakan oleh pembangun pada
Linux, oleh itu, tidak mustahil Oracle akan menjadi pembangunan berasaskan Linux yang terbesar di dunia.

61
2.10.5.8MySQL
MySQL adalah hubungan SQL pangkalan data pelayan yang membenarkan pelbagai pengguna. Ia boleh dilarikan pada hampir semua platform Unix, Windows dan OS/2. Pelayan pangkalan data MySQL ialah database open source yang paling popular di dunia pada masa kini terutamanya di dalam pembangunan web. MySQL dengan pantasnya telah menjadi yang paling utama di dalam aplikasi business kritikal [11]. MySQL mengandungi pelayan server, program pelanggan yang membenarkan capaian kepada pelayan, alatan pentadbiran dan aturcara mukadepan yang membantu menulis program-program biasa. Dengan kecepatan, keboleharapan dan mudah digunakan, MySQL telah menjadi pilihan oleh Pengurus Korporat IT kerana ia mengurangkan masalah-masalah utama yang berkaitan dengan downtime , pentadbiran, sokongan dan penyelenggaraan.
Pada 1994, satu syarikat konsultan memerlukan satu cara yang pantas dan fleksibel untuk mereka mencapai data-data mereka. Oleh kerana tidak dapat mencari pelayan pangkalan data yang dapat memenuhi kehendak mereka ini, Michael
Widenius, ketua pembangun perisian di TeX, telah mengambil keputusan untuk mencipta sendiri pelayan pangkalan data beliau. Hasilnya adalah MySQL yang kukuh dan berkemampuan menguruskan pangkalan data dengan lebih cekap.
Arahan-arahan dalam MySQL boleh mencipta, memadam dan memperbetulkan data dalam jadual. MySQL telah menyenaraikan beberapa kepentingan MySQL seperti: i.
Boleh diserentakkan dan membenarkan pangkalan data untuk menguruskan banyak tugas secara berbilang tugas dan membenarkan server memproses permintaan klien secara efisyen. ii.
Menyokong pelbagai bahasa pengaturcaraan(C, C++, Java, Python, Perl,
PHP, JSP dan lain-lain). iii.
MySQL boleh diimplementasikan menggunakan Windows, Linux dan Unix. iv.
Menyokong sepenuhnya fungsi dan operator klausa SELECT dan WHERE dalam query SQL yang membenarkan pengguna memanipulasi data. v.
Mempunyai kelebihan dalam mencapai pelbagai jadual dalam pangkalan data yang berbeza menggunakan hanya satu query .

62 vi.
Mempunyai kelebihan dalam menguruskan pangkalan data bersaiz besar.
MySQL merupakan satu pendekatan pangkalan data yang kukuh dan dapat menyediakan capaian data yang fleksibel. Ia juga menyediakan antaramuka pangkalan data yang pelbagai untuk berinteraksi sama dengan MySQL. MySQL ini adalah pelayan RDBMS (Relational Database Management System) yang boleh digunakan oleh berbilang pengguna dan boleh dicapai oleh berbilang pengguna secara serentak di mana ianya menggunakan SQL untuk berinteraksi dan manipulasi data.
2.11
Ringkasan
Bab ini meliputi, segala kajian yang dibuat adalah untuk membantu dalam membangunkan Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang. Maklumat yang diperolehi akan menjadi sumber rujukan bagi membangunkan sistem yang menepati ciri-ciri yang diperlukan dalam pembangunan sistem bajet ladang di LKPP Corp.
Sdn. Bhd.
Seksyen 2.2 menyatakan tentang latar belakang syarikat LKPP Corp. Sdn.
Bhd., manakala Seksyen 2.3 menerangkan bajet dari segi makna, persoalan dan jenisjenis bajet. Contoh aplikasi sistem bajet yang sedia dibangunkan oleh syarikat atau institusi lain diterangkan serta ditunjukkan di dalam Seksyen 2.4. Kepelbagaian teknik-teknik bajet yang boleh dipilih diterangkan di dalam Seksyen 2.5. Seterusnya strategi, teknik membuat keputusan dan peringkat keputusan diterangkan dalam
Seksyen 2.6 hingga Seksyen 2.8. Bagi penerangan tentang teknik, peralatan dan teknologi yang digunakan dalam pembangunan sistem ini dikaji dalam seksyen 2.10.
Dari kajian yang dilakukan, penulis telah cuba mengkaji strategi yang popular, iaitu strategi atas-ke bawah dan bawah-ke atas. Penulis juga mengkaji pelbagai jenis teknik bajet dan teknik membuat keputusan. Dalam membangunkan sistem ini, penulis memilih strategi bawah ke atas (Seksyen 2.6.2). Manakala teknik

63 yang digunakan di dalam membuat sistem bajet ini ialah teknik bajet berasaskan kos
(Seksyen 2.5.11).

64
BAB III
METODOLOGI PEMBANGUNAN SISTEM
3.1
Pendahuluan
Kejuruteraan perisian merupakan suatu disiplin yang menekankan kepada metodologi, model proses, kaedah, teknik dan alatan dalam sesuatu pembangunan sistem dan pengawalan kualiti sesebuah perisian termasuklah sistem bajet yang akan dibangunkan ini. Terdapat beberapa metodologi yang boleh digunakan untuk membangunkan sesuatu projek perisian. Kesesuaianya bergantung kepada aplikasi yang hendak dibangunkan. Di antaranya ialah metodologi air terjun, prototaip, peningkatan, transformasi formal dan spiral. Setiap metodologi memerlukan permerhatian dan penelitian di setiap fasa bagi memastikan ianya lengkap dan memenuhi objektif.
Terdapat dua metodologi yang membantu dalam membangunkan projek ini.
Metodologi tersebut adalah Metodologi Projek Sarjana dan Metodologi Pembangunan
Prototaip yang digunakan iaitu WebWAVE. Metodologi tersebut membantu dalam menyiapkan projek ini.

65
Metodologi Projek Sarjana yang dimaksudkan adalah metodologi yang melibatkan semua bab dari awal projek ini dijalankan iaitu Projek Sarjana I sehinggalah kepada fasa yang terakhir dalam Projek Sarjana II. Fasa-fasa yang terlibat adalah daripada bab Pengenalan, Kajian Latarbelakang yang merangkumi Penyataan
Masalah, Metodologi, Keperluan, Rekabentuk, Implementasi sehinggalah kepada fasa
Pengujian.
Metodologi WebWAVE yang akan digunakan dalam membangunkan projek ini mempunyai empat peringkat penting. Peringkat-peringkat tersebut ialah peringkat mengenalpasti, merekabentuk, implementasi dan akhir sekali peringkat perlancaran.
Dalam setiap peringkat ini, terdapat fasa-fasa lain yang membantu sesebuah fasa itu untuk selesai dijalani.
Elemen-elemen yang terkandung dalam metodologi ini akan dibincangkan dengan lebih lanjut dalam bab ini seterusnya beserta gambarajah yang dapat memberi keterangan lebih lanjut lagi.
3.2
Metodologi
Metodologi merupakan istilah yang berkait rapat dengan kaedah. Menurut [13,
14], metodologi adalah gabungan model proses, kaedah, dasar, prosedur, peraturan, piawai, teknik, alatan, bahasa pengaturcaraan dan metodologi- metodologi lain yang digunakan untuk menganalisis dan memperincikan keperluan dan rekabentuk sistem.
Metodologi juga merupakan suatu kaedah atau langkah-langkah sistematik yang memandu ke arah mencapai sebuah sistem yang lengkap. Metodologi yang juga merupakan satu jujukan aktiviti yang sistematik ini diperlukan untuk mencapai sesuatu objektif projek. Ia juga dapat memberikan keterangan mengenai sesuatu sistem tentang satu susunan aktiviti yang diperlukan untuk menyelesaikan sesuatu masalah.

66
Metodologi menyediakan satu teknik yang boleh digunakan untuk aktivitiaktiviti tertentu. Pemilihan metodologi perlu diambil kira kerana ia adalah satu aspek penting sebelum membangunkan suatu projek bagi menetukan tatacara pembangunan sistem yang sesuai.
3.3
Kajian Perbandingan antara Metodologi
3.3.1
Kajian Ke Atas Model Air Terjun
Model air terjun merupakan satu kaedah klasik yang diamalkan secara meluas satu ketika dahulu. Ia adalah satu aktiviti jujukan dan sistematik. Ia bermula pada peringkat awal perancangan dan berterusan secara jujukan ke peringkat analisis, rekabentuk, pengekodan, pengujian dan penyelenggaraan. Ia memudahkan aktiviti pengurusan projek kerana masa mula dan tamat sesuatu fasa ditentukan dengan jelas.
Hasil kerja sesuatu fasa mempengaruhi fasa berikutnya. Oleh itu, ia perlu disemak dan dinilai sebelum melangkah ke fasa seterusnya. Terdapat beberapa kelemahan model ini iaitu: i.
Ia memerlukan keperluan yang ditakrifkan dengan tepat dan lengkap pada awal projek. ii.
Model air terjun tradisional tidak membenarkan pengulangan antara fasa dan menyukarkan pengurusan projek. iii.
Tiada aturcara contoh yang boleh digunakan oleh pengguna melainkan pada akhir hayat pembangunan perisian.

67
3.3.2
Kajian Ke Atas Model Prototaip
Model prototaip merupakan satu metodologi pembangunan perisian yang membolehkan pembangun menyediakan satu model perisian sistem yang akan dibangunkan. Model prototaip digunakan untuk menyelesaikan masalah kritikal yang terdapat pada sistem seperti beberapa bahagian sistem yang sukar untuk difahami oleh pembangun ataupun pelanggan yang menggunakan sistem tersebut. Model prototaip adalah model proses yang digunakan untuk menggantikan model air terjun yang merupakan kaedah klasik yang digunakan dengan meluas sebelum ini. Justeru itu, model prototaip ini merupakan model proses penyelesaian kepada kekurangan yang terdapat dalam model air terjun.
Model prototaip merupakan satu proses membangunkan satu sistem percubaan atau boleh juga dianggap sebagai satu sistem eksperimen di mana sebahagian daripada sistem ini boleh berfungsi dengan tujuan untuk dipersembahkan dan dinilai oleh pengguna akhir. Ianya melibatkan kos yang rendah dan proses pembangunanya perlu dilaksanakan dengan segera. Ia juga melibatkan pembinaan implementasi awal atau sistem prototaip. Implementasi awal ini akan diuji perlaksanaannya dihadapan pengguna bagi mendapatkan keperluan sebenar pengguna berdasarkan tindakbalas pengguna tersebut.
Setelah pengguna menilai sistem prototaip tersebut, maka pembangun perlulah mengambil kira cadangan dan komen mereka seterusnya melaksanakan perubahan pada model tersebut. Kerana itulah model ini dijadikan alternatif penyelesaian kepada model air terjun di mana model prototaip ini membenarkan pengulangan fasa dilakukan sepanjang pembangunan sistem. Dalam konteks lain ia boleh dikatakan sebagai proses pembangunan sistem yang melibatkan pengguna dalam mengenalpasti keperluan-keperluan sistem seperti antaramuka pengguna, spesifikasi kemasukan input, proses serta output yang bakal terhasil. Terdapat dua strategi prototaip di dalam model prototaip ini iaitu prototaip penjelajahan dan prototaip pakai-buang.

68
3.3.3
Kajian Ke Atas Model Peningkatan
Menurut Pressman, model peningkatan ini sesuai untuk projek besar dengan kos yang terhad [15] . Sistem keseluruhan dibahgikan kepada beberapa peringkat penyerahan versi dengan fungsi akan ditambah secara berperingkat. Pendekatan ini cuba menghasilkan rekabentuk , pengekodan , operasi , dan penyelenggaraan yang baru setiap kali penyerahan perisian dibuat. Usaha ini menghasilkan beberapa versi baru yang setiap satunya menunjukkan pertambahan dari segi fungsi dan kemampuan.
Model ini memberi kelonggaran dari segi kos perlaksanaan. Ia juga menyelamatkan pengguna dari menghadapi risiko yang tinggi. Disamping kelebihan ini , Model Peningkatan juga mempunyai kelemahan apabila tempoh antara versi terlampau lama. Ini mungkin akan menyebabkan sesuatu yang di luar jangkaan berlaku.
3.4
Metodologi Pembangunan Projek Sarjana
Untuk membangunkan sistem bajet ini, beberapa langkah perlu dituruti untuk memastikan keberkesanan dan kelancaran pembangunan sistem ini. Rajah 3.1 di mukasurat sebelah menunjukkan perlaksanaan pembangunan projek sarjana dan aktiviti-aktiviti yang terlibat di dalam setiap fasa.

69
Projek
Sarjana
I
Mula mengenalpasti kata kunci yang terlibat sepanjang pembangunan sistem, motivasi, objektif dan skop.
membuat kajian literasi dan mengenalpasti masalah sistem semasa dan cadangan penyelesaian.
mengenalpasti metodologi pembangunan prototaip yang sesuai dan fasa-fasa dalam metodologi tersebut.
Metodologi : WebWAVE kajian tentang fasa pertama metodologi
WebWAVE, peringkat Mengenalpasti serta output di akhir peringkat tersebut
Projek
Sarjana II kajian fasa kedua metodologi WebWAVE, peringkat Rekabentuk serta output yang terhasil kajian fasa Implementasi, metodologi
WebWAVE dan mula implementasi prototaip fasa pengujian dalam metodologi semasa dan menguji prototaip yang telah dibangunkan
Tamat
Rajah 3.1 : Perlaksanaan Pembangunan Projek Sarjana dan Aktiviti-Aktiviti yang
Terlibat.

70
3.5 Metodologi Pembangunan Prototaip menggunakan WebWAVE
WebWAVE adalah metodologi yang bersesuaian digunakan untuk membangunkan sistem berasaskan web. Ianya melibatkan empat fasa utama , di samping setiap fasa atau peringkat tersebut mempunyai pecahannya yang lain untuk menjadikan sesuatu fasa itu lebih lengkap untuk membantu membangunkan sisten berasaskan web [16]. Peringkat-peringkat tersebut adalah:
Peringkat ini membantu pembangun sistem dalam merekabentuk prototaip dan mengenalpasti matlamat. Pada akhir peringkat ini, sudah seharusnya pembangun dapat mengenalpasti apakah aplikasi yang ingin dibangunkan dan mengapa ianya harus dibangunkan.
Bagi projek ini, matlamat yang dikenalpasti adalah untuk membangunkan sebuah prototaip sistem bajet yang teragih, pelbagai aras dan pelbagai perusahaan di
LKPP Corporation Sdn. Bhd (LCSB).
Prototaip sistem ini dibangunkan bagi menyelesaikan masalah yang timbul dengan sistem semasa iaitu sistem secara manual. Sistem tersebut seharusnya mampu menentukan bajet yang diperlukan dan yang akan digunakan oleh pihak ladang di
LCSB. Di samping itu, pihak pengurusan seharusnya dapat menguruskan maklumat kewangan dan seterusnya bajet yang sesuai diperuntukan dengan adanya pangkalan data yang menyimpan kesemua maklumat tersebut. Masalah yang timbul dengan sistem manual akan cuba diatasi dengan wujudnya sistem ini kelak.
Pembangunan prototaip adalah berdasarkan spesifikasi yang dinyatakan oleh pihak LCSB beserta kesesuaian dengan sistem yang akan dibangunkan, iaitu satu sistem secara atas talian untuk memudahkan capaian dan pengurusan.

71
3.5.1.1 Output
Pada akhir fasa mengenalpasti, terdapat beberapa output yang terhasil iaitu: i.
ii.
Prototaip (Web)
Pengesanan Peningkatan Pangkalan Data iii.
Perancangan Projek Web
Rekabentuk
Peringkat ini membantu pembangun secara terus tentang visual, struktur dan rekabentuk teknikal bagi aplikasi web yang akan dibangunkan. Kadangkala, peringkat ini bertindak secara seiring dengan peringkat mengenalpasti dan peringkat implementasi. Pada akhir peringkat ini segala alatan yang perlu untuk mencapai maklumat, keselamatan, pengawalan aplikasi, pengurusan kandungan aplikasi web dan pengenalpastian masalah telah direkabentuk.
Alatan yang dikenalpasti untuk digunakan untuk pembangunan projek ini adalah JSP untuk bahasa pengaturcaraan yang sesuai bagi aplikasi berasaskan web ini,
MySQL akan diimplemenkan sebagai pangkalan data untuk menyimpan data-data tentang maklumat perbelanjaan.
Rekabentuk laman web ( layout ) turut dihasilkan bagi melihat kesesuaian dengan aplikasi yang akan dibangunkan iaitu, mengikut piawai sesebuah syarikat yang berasaskan pertanian (yang mempunyai modal berkapita RM50juta) dan mesra pengguna untuk penggunaan kakitangan syarikat. Ianya juga dapat membantu komunikasi yang berkesan antara pengurus, penolong pengurus ladang, kerani dan penyelia hanya melalui antaramuka yang terhasil.
Pada peringkat ini juga, rekabentuk yang dihasilkan adalah berdasarkan maklumat yang diperolehi diperingkat mengenalpasti. Setiap aspek rekabentuk laman

72 akan didefinasikan dengan lebih terperinci dan didokumentasikan mengikut kesesuaian penyataan masalah dan penyelesaian kepada masalah yang timbul dengan manual sistem bajet tersebut.
Rajah 3.2 di bawah menunjukkan ilustrasi jujukan langkah peringkat rekabentuk WebWAVE perlu dilaksanakan.
Rekabentuk
Lapisan
Persembahan
Rekabentuk
Infrastruktur
Rekabentuk
Lapisan Data
Menentusahkan
Rekabentuk Sistem
Rekabentuk
Lapisan Proses
Membangunkan Plan
Produksi Web
Rajah 3.2: Aliran Proses Peringkat Rekabentuk Dalam WebWAVE
3.5.2.2 Output
Pada akhir fasa rekabentuk,terdapat beberapa output yang terhasil iaitu: i.
Perancangan Pengurusan Kandungan ii.
Perancangan Latihan (Web) iii.
Perancangan Keselamatan (Web) iv.
Perancangan Pengawasan

73 v.
Perancangan Promosi Dalaman vi.
Konsep Senibina dan Senibina Visual vii.
Rekabentuk Pangkalan Data (C/S) viii.
Struktur Aplikasi ix.
Infrastruktur Produksi
3.5.3 Implementasi
Pada peringkat ini, rekabentuk sistem yang telah dilaksanakan pada fasa sebelum ini akan diimplementasikan. Sebuah sistem secara atas talian untuk perancangan belanjawan bagi LKPP Corporation Sdn. Bhd (LCSB) akan diimplemen menggunakan alatan-alatan yang telah didefinasikan semasa peringkat mengenalpasti iaitu JSP, MySQL, dan metodologi WebWAVE. Antaramuka pengguna yang telah direkabentuk ( layout ) akan diimplementasikan mengikut spesifikasi pengguna dan kesesuaiannya sebagai sebuah sistem untuk penggunaan di sebuah syarikat pertanian seperti LKPP Corporation Sdn. Bhd (LCSB).
Pada masa ini, peringkat ini bertindak seiring dengan peringkat mengenalpasti dan rekabentuk. Pada akhir peringkat ini, semua sistem sepatutnya telah berada dalam keadaan sepatutnya dan sudah sedia untuk dilancarkan. Sebuah sistem pengurusan maklumat akan dihasilkan dan akan digunakan di ibu pejabat dan ladang-ladang di bawah LKPP Corporation Sdn. Bhd (LCSB).
3.5.3.1 Aliran Proses
Rajah 3.3 di sebelah menunjukkan jujukan dalam langkah-langkah dalam peringkat Implementasi dalam WebWave.

Implemen
Infrastruktur
‘Acquire Reusable
Component’
Pembentukan
Program
Pembentukan
Pangkalan Data
Menentusahkan Pembangunan
Sistem
Implemen Pembangunan Web
Menguruskan Semakan Kualiti
Rajah 3.3: Aliran Proses Peringkat Implementasi dalam WebWAVE
3.5.3.2 Output
Pada akhir fasa implemen, terdapat satu output yang terhasil iaitu: i.
Menentusahkan Sistem
74

75
3.5.4 Perlancaran
Peringkat ini memberi panduan kepada pembangun beberapa aktiviti yang dapat memberikan impak kepada kejayaan sesuatu sistem web. Aktiviti ini termasuk: i.
Promosi kepada laman web yang akan dilaksanakan iaitu dengan menggalakkan setiap kakitangan yang terlibat dengan sistem bajet ini untuk melayari laman web yang mengandungi kemasukan nilai-nilai belanjawan bagi setiap ladang dibuat secara atas talian dan bukannya secara manual lagi. ii.
Mengumpul maklumbalas sama ada sistem ini berkesan dan pengguna berpuas hati akan dibuat dengan menyediakan fungsi untuk membolehkan pengguna menghantar maklumbalas mereka terus kepada sistem untuk diambil perhatian oleh pihak makmal. iii.
Keberkesanan sumbangan perisian akan dapat dibuat dengan meneliti maklumbalas dari pengguna yang mungkin berkaitan dengan perjalanan proses sistem tersebut terutamanya dengan keberkesanan keselamatan dan ketepatan kelulusan tempahan yang diterima. iv.
Pemeriksaan lanjut untuk setiap elemen dalam sistem yang telah dilancarkan harus dilaksanakan dengan konsisten dengan melihat laporan yang dapat dihasilkan oleh sistem. Pemerhatian perlu diberikan tentang proses yang bersangkutan dengan pangkalan data MySQL yang digunakan untuk memastikan arahan yang dilaksanakan adalah tepat bagi memastikan data berada dalam keadaan konsisten. Di samping itu, sebarang pemberitahuan tentang perkembangan makmal seharusnya di kemaskini bagi memberikan informasi yang tepat dan terkini kepada para pelajar.
Pada akhir peringkat ini, sudah seharusnya telah berjaya menghasilkan satu laman web dan sudah sedia untuk ‘Ongoing Development Process’.

76
3.6 Justifikasi Pemilihan Metodologi
Metodologi WebWave dipilih sebagai metodologi pembangunan Sistem
Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang Teragih,
Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan secara atas talian adalah atas beberapa faktor.
Antara faktor-faktornya adalah seperti berikut:- i) Sistem yang akan dibangunkan memerlukan proses fasa demi fasa bagi membentuk satu sistem yang lengkap dan ianya memerlukan perkaitan antara fasa seperti yang terdapat dalam metodologi ini. ii) Sistem ini dapat dilihat kesesuaiannya serta dapat dibuat sebarang perubahan setelah ianya dilancarkan dalam fasa perlancaran, dan ianya akan sentiasa ditambah baikkan. iii) Kefungsian sistem akan nampak lebih jelas lagi dengan adanya prototaip web semasa fasa mengenalpasti dijalankan, dan di sini akan membantu semasa proses mengimplementasikan web ini pada fasa implemen. iv) Susunan perjalanan pembangunan web nampak lebih berkesan dengan adanya Perancangan Projek Web yang divisualkan dalam bentuk carta gantt bagi menjadualkan proses yang akan dijalani sepanjang pembangunan sistem ini. v) Dapat membantu pembangun secara terus tentang visual, struktur dan rekabentuk teknikal bagi aplikasi web yang akan dibangunkan. vi) Metodologi ini juga membantu dalam membuat penilaian kesesuaian persekitaran sistem dengan aras yang dikehendaki oleh pengguna sebagai contohnya dalam sistem ini, sesuai untuk peringkat universiti. vii) Metodologi ini berupaya mengawal dan menguruskan keperluan-keperluan sistem yang tiada dalam fasa pertama pembangunan sistem memandangkan ianya akan bergerak seiring dengan fasa berikutnya, dan ianya dapat membantu dalam menambah sebarag perubahan yang tiada pada peringkat awal. viii) Metodologi ini mudah untuk didokumentasikan dan divisualkan dan ianya tidak tertakluk pada kehendak pengguna untuk menyiapkan sistem kerana

77 perubahan masih dapat dibuat sekiranya terdapat kekurangan semasa sistem sudah disiapkan.
3.7 Ringkasan
Secara ringkasnya, fasa yang terkandung dalam metodologi WebWAVE ini adalah bersesuaian untuk membangunkan sesebuah projek berasaskan web. Ini kerana daripada pernyataan masalah sehinggalah sesebuah sistem web siap dibangunkan dipantau dengan teliti dengan adanya fasa yang terkandung dalam setiap peringkat utama dalam metodologi ini. Proses dalam metodologi ini juga tidak berakhir setakat projek siap dibangunkan tetapi juga pemantauan selepas projek sudah dilancarkan.

78
BAB IV
ANALISIS DAN REKABENTUK
4.1
Pengenalan
Semasa membangunkan sesebuah prototaip fasa yang pertama dilalui merupakan fasa terpenting dalam memulakan kajian. Fasa pertama dalam WebWAVE iaitu fasa mengenalpasti atau discover merupakan fasa yang mengenalpasti masalah dan kehendak pihak ladang yang dianggap sebagai pelanggan di sepanjang proses pembangunan prototaip ini. Tujuan mengenalpasti aplikasi yang akan dibangunkan dan skop yang terlibat adalah bagi menghasilkan prototaip sistem yang memenuhi spesifikasi yang telah dimahukan oleh pihak ladang sepertimana yang dinyatakan sebagai faktor pembangunan prototaip ini.
Dalam fasa ini, keperluan projek dan sistem didefinasikan bagi membantu dalam menentukan matlamat akhir projek yang ingin dicapai, iaitu sebuah prototaip sistem yang dapat menguruskan bajet aktiviti ladang secara atas talian dan efektif dalam pengendalian butiran perbelanjaan aktiviti ladang serta pengurusan perbelanjaan tersebut.

79
Proses merekabentuk sistem merupakan fasa terpenting dalam menghasilkan sesebuah sistem. Ianya harus dikenalpasti dengan terperinci seperti spesifikasi yang diinginkan oleh pelanggan. Rekabentuk yang perlu dihasilkan bukan sahaja rekabentuk antaramuka pengguna yang dapat berinteraksi secara interaktif dengan pengguna, malahan pangkalan data yang merupakan struktur penting dalam penyimpanan maklumat disamping kekuatan dari segi keselamatan untuk memastikan data adalah sentiasa konsisten dan tepat.
Dalam bab ini akan dibincangkan tentang perancangan awal rekabentuk bagi menghasilkan sistem pengurusan makmal ini. Dokumentasi dalam bentuk gambarajah seperti gambarajah use case, aktiviti, jujukan kerjasama, hubungan entiti serta rekabentuk pangkalan data dihasilkan. Dokumentasi gambarajah-gambarajah ini adalah bagi memudahkan pemahaman rekabentuk dan membantu dalam fasa implementasi sistem ini.
4.2 Fasa Peringkat Mengenalpasti (Discover - WebWAVE)
Pada peringkat ini, prototaip bagi projek direkabentuk untuk dibangunkan kelak serta bersesuaian dengan matlamat projek yang turut dikenalpasti pada peringkat ini. Matlamat projek ini adalah bagi mendapat hasil akhir sebuah prototaip sistem yang dapat menguruskan maklumat serta butiran perbelanjaan aktiviti ladang dan pengurusan bajet secara lebih terancang dan efektif. Satu pangkalan data menggunakan aplikasi MySQL akan dibangunkan untuk menyimpan data-data perbelanjaan aktiviti ladang secara atas talian. Prototaip sistem ini dibangunkan adalah bagi menyelesaikan masalah yang timbul dengan adanya sistem manual yang diuruskan secara berasingan dan menyukarkan pengurusan.
Di samping itu, wujud situasi sukar pengendalian pembahagian bajet aktiviti ladang seperti yang dilakukan dalam sistem manual. Dengan terbinanya prototaip

80 sistem ini, di harap dapat membantu dalam pengurusan ladang mengendalikan bajet dengan lebih teratur dan tersusun.
Spesifikasi oleh pihak ladang yang dikenalpasti akan dapat membantu dalam penentuan aliran kerja seterusnya. Spesifikasi yang dianggap diterima oleh pihak pelanggan ini adalah seperti : i.
Satu sistem yang dapat membuat keputusan dalam membuat kawalan dan pengurusan bajet secara atas talian. Sistem ini diharap dapat membantu serta memudahkan pemprosesan pengurusan bajet aktiviti ladang tanpa pembaziran kertas dan masa. ii.
Sebuah pangkalan data yang dapat menyimpan maklumat-maklumat pengurusan bajet aktiviti perladangan supaya memudahkan pengguna menggunkana maklumat tersebut untuk digunakan apabila membuat bajet pada tahun-tahun hadapan. iii.
Penghasilan laporan dari sistem bajet aktiviti ladang ini akan dapat digunakan untuk rujukan pihak ladang dan pihak ibu pejabat.
Oleh kerana prorotaip sistem ini hanya dibangunkan oleh seorang pelajar
(seorang pembangun) sahaja, maka sebuah kumpulan pembangun tidak perlu untuk dikenalpasti seperti yang tercatat dalam aliran kerja peringkat mengenalpasti ini.
Setelah spesifikasi pengguna dikenalpasti, prototaip sistem akan dibina mengikut kehendak pihak ladang. Persekitaran pembangunan yang akan dilaksanakan adalah hanya sekitar ladang-ladang di bawah seliaan LKPP Corp. Sdn. Bhd.. Di sini dapat dilihat, spesifikasi yang digariskan oleh pihak ladang adalah bersesuaian dengan persekitaran pembangunan prototaip iaitu secara atas talian untuk memudahkan capaian oleh pihak ladang.
Pada akhir aliran kerja pada peringkat ini, jadual projek dan skop ditentukan. Skop yang ditentukan adalah: i.
Sistem ini digunapakai oleh pengurus ladang, penolong pengurus ladang dan kerani ladang yang bertanggungjawab di dalam pengurusan bajet ladang.

81
Menerusi sistem ini, pengguna dibenar memasukkan, mengemaskini serta menghasilkan laporan bajet tahunan ladang ii.
Sistem yang akan dihasilkan adalah secara atas talian untuk memudahkan pengurusan dan pengawalan bajet aktiviti perladangan yang akan dicapai oleh pihak pengguna dari mana-mana lokasi. iii.
Metodologi yang digunakan adalah satu metodologi baru iaitu WebWAVE. iv.
Bahasa yang digunakan untuk pengaturcaraan prototaip ini adalah JSP dan pangkalan data MySQL untuk menyimpan data bajet aktiviti perladangan. v.
Persekitaran pembangunan prototaip sistem hanyalah ladang-ladang di bawah seliaan LKPP Corp. Sdn. Bhd..
Pada akhir peringkat mengenalpasti ini, terdapat 3 output yang terhasil untuk prototaip projek ini. Output-output tersebut adalah:
4.2.1
Prototaip (Web)
Dalam menghasilkan prototaip web ini, kaedah permodelan use case telah digunakan. Dokumentasi yang terhasil dapat menggambarkan keseluruhan sistem yang akan dibangunkan. Ia menunjukkan fungsi-fungsi yang terdapat pada sistem.
Fungsi ini diwakilkan dengan use case manakala pengguna seperti pengurus ladang, penolong pengurus ladang, kerani dan ibu pejabat merupakan aktor dalam sistem ini.
Fungsi ini kelak dapat diimplementasikan supaya menjadi satu antaramuka yang berfungsi pada pengguna. Sila rujuk rajah 4.1 di sebelah untuk melihat rajah use case bagi sistem ini.

82
Pentadbir Sistem
Ibu Pejabat
Kerani Akaun
Masukkan Data
Kawalan Penggun a
Penolong
Pengurus Ladang
Ulasan Ibu Pejabat
Laporan dan Do kumenta si
Pengurus Ladang
Login
Kemaskini Data
Rajah 4.1 : Rajah Use Case
4.2.1.1 Keterangan Aktor
Keterangan aktor dalam sistem bajet aktiviti ladang ini adalah seperti yang diterangkan di dalam jadual 4.1 di sebelah.

83
Jadual 4.1 : Jadual Penerangan Aktor
Aktor Peranan
Pengurus ladang
Pengurus ladang membuat perincian dan pengesahan permohonanan bajet perbelanjaan.
Penolong pengurus
Penolong pengurus ladang yang membuat perincian perbelanjaan yang disediakan oleh kerani. ladang
Kerani
Pentadbir
Sistem
Kerani merupakan pekerja yang terlibat dalam mengisi dan menyediakan bajet.
Pentadbir merupakan pegawai sistem maklumat yang menyelia sistem bajet ini.
Ibu Pejabat Pihak di ibu pejabat yang akan menilai peruntukan bajet yang dibuat oleh pihak ladang.
Use-Case
Keterangan use case dalam sistem bajet aktiviti ladang ini adalah seperti yang diterangkan di dalam jadual 4.2 di sebelah. Ia menerangkan setiap use case yang di terangkan di dalam rajah 4.1.

84
Jadual 4.2 : Jadual Penerangan Use-Case
Use case
Login
Masukkan Data
Penerangan
Use case Login digunakan oleh pengguna sistem untuk memasuki dan menggunakan sistem bajet ini.
Use case ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan datadata yang diperlukan untuk menghasilkan laporan bajet serta laporan anggaran hasil perbelanjaan.
Kemaskini Data Use case ini digunakan oleh pengguna untuk mengemaskini data yang telah dimasukkan oleh pengguna.
Laporan dan
Dokumentasi
Use case digunakan untuk pengguna menghasilkan laporan bajet tahunan serta laporan anggaran hasil perbelanjaan.
Ulasan Ibu Pejabat Use case ini digunakan untuk pihak ibu pejabat untuk membuat ulasan terhadap bajet yang diterima, ditangguh dan tidak diterima.
Kawalan
Pengguna
Use case ini digunakan oleh pengguna untuk mengawal pengguna yang akan menggunakan sistem ini.
4.2.2 Pengesanan Peningkatan Pangkalan Data
Satu gambarajah ringkas akan dibentuk untuk mengenalpasti capaian pada pangkalan data sebelum ianya diperincikan lagi dalam fasa rekabentuk dalam metodologi WebWAVE. Rajah 4.2 di sebelah dipaparkan untuk melihat pengesanan pangkalan data bagi sistem ini.

85
Pentadbir
Sebahagian kecil atribut
Pengurus ladang, penolong pengurus ladang, kerani akaun dan pihak ibu pejabat
Sebahagian besar atribut dalam pangkalan data
Semua atribut dalam pangkalan data
Pangkalan data
MySQL
Rajah 4.2 : Gambaran Capaian Pangkalan Data MySQL Pada Pandangan Pengguna.
4.3 Aliran Kerja Fasa Rekabentuk
Pada peringkat ini, prototaip sistem bajet bagi aktiviti ladang akan direkabentuk untuk dibangunkan berdasarkan maklumat yang diperolehi pada peringkat mengenalpasti bersumberkan soal selidik dengan pihak ladang dan menyenaraikan masalah-masalah serta cadangan penyelesaian kepada pengurusan sisitem bajet yang lebih efisyen. Pada peringkat mengenalpasti, fungsi dalam sistem bagi pengguna yang akan menggunakan sistem bajet ini iaitu pengurus ladang, penolong pengurus ladang dan kerani telah dikenalpasti. Di samping itu, alatan yang akan digunakan seperti bahasa pengaturcaraan JSP, metodologi WebWAVE, pangkalan data menggunanakan MySQL juga telah didefinasikan sepanjang proses untuk pembangunan prototaip itu nanti.

86
Aspek pembangunan sistem bajet aktiviti ladang akan dikenalpasti dengan lebih terperinci dan didokumentasikan pada akhir fasa ini.
Pada peringkat merekabentuk ini, terdapat pecahan-pecahan fasa yang lebih kecil bagi memastikan proses merekabentuk prototaip dapat berjalan lancar. Fasa-fasa tersebut adalah:
4.3.1 Rekabentuk Lapisan Persembahan (Design Presentation Layer)
Pada pecahan fasa ini, ianya mendefinasikan parameter bagi tujuan rekabentuk sistem bajet aktiviti ladang secara konsep dan senibina visual. Ia merupakan gambaran perjalanan sesuatu fungsi itu berfungsi dan hubungan antara objek dalam turutan masa. Ini akan menghasilkan gambarajah jujukan yang menggambarkan perancangan mesej yang menghubungkan objek secara berjujukan dan teratur. Dan sekiranya terdapat mesej yang perlu dihantar tidak dilaksanakan maka, proses perjalanan web ini akan terhenti. Rajah 4.3 di sebelah menunjukkan gambarajah jujukan yang menggambarkan hubungan antara objek untuk use case Masukkan Data.
Manakala rajah selainnya ditunjukkan pada lampiran C .

87
Login
: Kerani Akaun
M asukkan nama dan katalaluan
Menu Utama Menu Kem as ukan
Data
Semak nama dan katalaluan
Kemaskini L apora n &
Dokum entasi
Pilih m enu
M asukkan maklum at
Hasil Laporan
Kem aski ni
Hasil Laporan
Rajah 4.3 : Gambarajah Jujukan Masukkan Data
Dalam fasa ini juga boleh menghasilkan rajah kerjasama sebagai alternatif lain untuk menggambarkan pertukaran mesej antara objek-objek dalam melaksanakan fungsi-fungsi tertentu. Rajah 4.4 di sebelah adalah contoh gambarajah kerjasama yang terhasil untuk use-case Login. Manakala gambarajah lanjut akan ditunjukkan pada lampiran D.

88
: Pengguna
1: Input Nama dan Password
2: Pengesahan
Login
3: Hantar maklumat pengguna
Maklumat Pangkalan
Data pengguna
Rajah 4.4
: Rajah Kerjasama bagi use case Login
4.3.2 Membangunkan Plan Kandungan Pengurusan
Plan kandungan pengurusan ini boleh mewakili laman-laman web statik yang terdapat dalam sistem ini kelak. Ianya boleh digambarkan secara am ataupun khas.
Untuk digambarkan secara amnya, ianya adalah seperti rajah 4.5 iaitu gambarajah perancangan pengurusan kandungan. Bagi menggambarkan kelas-kelas dalam laman web sistem bajet adalah seperti rajah 4.6
. Manakala rajah 4.7 menggambarkan konsep senibina sistem bajet.

89
Estate
Activity
Muka Depan
Division
Material
Budgetting
Security
Report
Block
Config
Field
Enterprise
User
Access
Access
Level
Configuration
Cash book General Ledger
Current
Monthly
Production
Rajah 4.5 : Kandungan Web Secara Am Keseluruhannya
Hectarage
Statement
Profit and
Loss
Sheet
Summary
Revenue
Expenditure
Summary of
Farm
Expenditure aa
Budget
Report
Budget Report
General Charges
Summary

90
Laporan m aklum at_es tate nam a m aklum at_divis ion m aklum at_blok m aklum at_enterpris e
Pengguna nam a kata laluan jenis
Sta tus Perm ohona n
Dr af ang garan pen ghasi lan
Pe nyata Kelua s an
Dr af baj et
Permohonan Bajet
Maklum at_ladang
Maklum at_pekerja
Maklum at_aktiviti
Kos _perm ohonan profit_los s hectarage_s tatem ent s im pan()
Kem as kini() tam bah_data() input data() edi tdata() kem as kini() s im pan data() hapus data() kem as kini() papar data()
Reject applic ation()
Pe ndin g ap pli cation()
Approve()
Rajah 4.6 : Kelas-kelas sistem bajet
4.3.3 Konsep Senibina Dan Senibina Visual
Konsep senibina ini yang ditunjukkan pada rajah 4.7 mendokumenkan 3 komponen yang terlibat. Di mana komponen utamanya adalah pengguna. Pengguna akan berinteraksi dengan antaramuka yang akan menghubungkan antara satu modul kepada satu modul yang lain. Antaramuka yang terlibat pula mempunyai interaksi secara terus dengan pangkalan data.

91
Kerani akaun Pengurus Ladang
Penolong Pengurus
Ladang
Pentadbir Sistem
Configuration Budgeting Report
Security
Rajah 4.7 : Konsep Senibina Sistem
4.3.4 Rekabentuk Pangkalan Data
Pangkalan data merupakan tulang belakang sesebuah sistem. Jadi rekabentuk sesebuah pangkalan data merupakan aktiviti terpenting. Tanpa rekabentuk yang baik penggunaan pangkalan data tidak akan mencapai tahap optimum. Masalah seperti pertindihan data, data berulang, data lapuk dan sebagainya mungkin berlaku.

92
Pangkalan data bagi maklumat data direka dengan memuatkan jadual-jadual data dan setiap satunya akan dilengkapkan dengan kekunci utama yang unik. Kemudian jadual-jadual yang berkaitan akan dihubungkan dengan kekunci atau medan-medan tertentu. Lampiran G memaparkan gambaran rekabentuk pangkalan data manakala lampiran F adalah untuk melihat paparan output.
4.4
Ringkasan
Fasa mengenalpasti dalam WebWave ini, memberi bantuan dalam mengenalpasti spesifikasi yang dikehendaki oleh pengguna untuk tujuan pembangunan sistem ke fasa seterusnya iaitu fasa rekabentuk. Fasa ini juga membantu dalam menyenaraikan alatan yang akan digunakan disepanjang pembangunan sistem ini kelak. Pengguna yang berinteraksi dengan sistem adalah pengurus ladang, penolong pengurus ladang dan kerani. Ketiga-tiga pengguna ini telah ditetapkan untuk mencapai semua data dalam pangkalan data MySQL itu nanti.
Cadangan bagi pandangan antaramuka pengguna juga dinyatakan dalam peringkat ini dengan menggunakan bahasa pengaturcaraan JSP.
Fasa rekabentuk dalam WebWave ini, memberi pandangan yang jelas dalam pangkalan data yang akan dibina dengan mengenalpasti entiti yang terlibat serta kekunci utama yang telah digambarkan dalam bentuk gambarajah entiti beserta rajah hubungan entiti.

93
BAB V
PERLAKSANAAN DAN HASIL
5.1 Pengenalan
Selepas melaksanakan analisis dan menghasilkan rekabentuk yang terperinci, maka sistem boleh mula diimplementasikan berdasarkan rekabentuk yang terhasil.
Penghasilan ini bermula daripada penghasilan rekabentuk yang statik .jsp, sehinggalah laman yang mengandungi antaramuka (.jsp) yang dapat berinteraksi dengan pangkalan data MySQL. Implementasi sistem ini perlu dijalankan peringkat demi peringkat untuk memastikan sistem ini dapat berfungsi dengan sempurna.

94
5.2.1
Penyediaan Antaramuka Yang Statik
Antaramuka yang dihasilkan untuk sistem ini adalah disimpan dalam bentuk
.jsp serta html. Fail .jsp ini digunakan untuk menjana pengurusan bajet serta hasil daripada pangkalan data secara terus tanpa melibatkan servlet. Dokumen .jsp ini disunting di dalam text pad dan dilarikan menggunakan internet explorer menerusi pelayar web apache tomcat.
Dokumen ini disimpan di dalam direktori file:///C|/tomcat/jakarta-tomcat-
4.1.30/webapps/ROOT/ . Dalam direktori ini terdapat semua fail sistem yang disimpan. Contoh antaramuka statik yang terhasil adalah seperti contoh rajah 5.1 di bawah.
Rajah 5.1 : Contoh Rekabentuk Halaman Statik

95
5.2.2 Pembangunan Pangkalan Data
Sebelum sesebuah sistem dapat berinteraksi dengan pangkalan data, pangkalan data yang sesuai perlu dimuatkan untuk memastikan data yang dimasukkan daripada input pengguna dapat berfungsi dengan baik. Dalam kes pembangunan sistem pengurusan bajet aktiviti ladang ini, pangkalan data MySQL telah dimuatkan dalam komputer peribadi dalam direktori C:. Untuk mengawasi pangkalan data ini, satu “ console manager ” turut dimuat turun untuk membina pangkalan data serta jadual-jadual bagi pangkalan data tersebut. Jadual yang dihasilkan, adalah berdasarkan jadual yang terhasil dalam fasa rekabentuk, di mana setiap jadual telah didefinasikan seperti yang terkandung dalam lampiran. Pangkalan data MySQL yang dibangunkan bagi sistem pengurusan ini adalah disimpan dengan nama register.
5.2.3 Pembangunan Antaramuka Pengguna
Antaramuka pengguna yang dihasilkan seterusnya adalah antaramuka yang dapat berinteraksi dengan pangkalan data seperti fungsi yang terdapat dalam rajah use-case dalam bab 4. bagi antaramuka ini, sebarang input nilai diberi nama khas bagi memudahkan ianya dirujuk ke dalam pangkalan data bagi proses seterusnya.
Contoh pengkodan yang membenarkan input pengguna adalah seperti rajah 5.2, dan hasil semasa larian adalah seperti rajah 5.3.

<%
Class.forName ("org.gjt.mm.mysql.Driver");
Connection con =
DriverManager.getConnection("jdbc:mysql://localhost/Budget","root","");
Statement stmt = con.createStatement();
String sqlcommand="";
//String paction="";
%>
<table width="75%" border="0" align="center">
<tr align="center">
<td height="32"><font size="5">&nbsp;</font></td>
<td><font size="5">LKPP Corporation Sdn. Bhd.&nbsp;</font></td>
<td><font size="5">&nbsp;</font></td>
</tr>
<tr>
<td>&nbsp;</td>
<td align="center"> <p>Salary Info
<form name="myForm" action="salary_edit_process.jsp" method="post">
<table width="100%" border="0" align="center" cellpadding="1" cellspacing="0">
<tr align="center" bgcolor="#FFFFFF">
<td width="28%" align="left">Staff Name</td>
96 bgt_salary.*,executive.name FROM bgt_salary,executive WHERE executive.id='"+ request.getParameter("staffid") +"' "+
"AND
ORDER BY executive.name" ;
rset.next();
Rajah 5.2 : Contoh Pengkodan yang Membenarkan Input Pengguna

97
Rajah 5.3: Contoh Antaramuka yang Terhasil dari Pengkodan dari Rajah 5.1
Pengkodan ini secara tidak langsung telah melibatkan kepada pengkodan fungsi sistem yang telah disenaraikan. Ini kerana, fungsi pada sistem banyak melibatkan fungsi kemaskini, pemadaman, penambahan serta paparan kepada datadata pengguna yang telah dimasukkan dan daripada pangkalan data. Untuk menjelaskan dengan lebih lanjut lagi, pada bahagian seterusnya akan menerangkan tentang bagaimana data input dari pengguna diproses dalam dokumen .jsp dan bertindakbalas dengan pangkalan data.

98
5.2.4 Menghubungkan Dokumen .jsp Dengan Pangkalan Data.
Untuk menghubungkan pangkalan data MySQL dan dokumen .jsp, pemacu
( driver ) untuk MySQL perlu dinyatakan (rajah 5.4) dalam dokumen yang memanggil pangkalan data tersebut. Seterusnya hubungan ataupun ‘ connection’ kepada pangkalan data register perlu dibuka (rajah 5.5). Untuk menghantar suatu nilai ataupun parameter, SQL query perlu diumpuk dan bentuk lajur haruslah disetkan kepada pembolehubah (rajah 5.6). query tersebut bergantung kepada jenis fungsi yang ingin dilaksanakan samada untuk masukkan data ke dalam pangkalan data, pemaparan data ataupun lain-lain operasi. Bagi rajah 5.5 hingga 5.7, query yang dilaksanakan adalah bagi tujuan menambah data ke dalam pangkalan data register untuk jadual pihakmakmal. Pernyataan ini ditulis dalam lingkungan <% dan %> untuk javascript.
Class.forName("org.gjt.mm.mysql.Driver");
Rajah 5.4 : Menghubungkan (‘load’) pemacu MySQL JDBC
Connection con =
DriverManager.getConnection("jdbc:mysql://localhost/budget","root","");
Rajah 5.5 : Menghubungkan kepada Pangkalan Data “budget”.
String query = "UPDATE bgt_chartofmaterial "SET cost='"+ request.getParameter("mat_cost") +
"' WHERE code='"+ request.getParameter("mcode") +"'";
Rajah 5.6 : Mengumpukkan Query SQL kepada Bentuk Lajur yang Boleh Ubah

99
5.2.5 Memproses Data Yang Diinput Untuk Berinteraksi Dengan Pangkalan
Data “budget”.
Bagi sebarang data yang ingin diinput perlu diberi nama sebagai rujukan untuk diumpukkan ke dalam pangkalan data berdasarkan lajur yang berpadanan.
Bagi contoh menambah data dalam pangkalan data, satu “ statement object ” perlu dihasilkan untuk menghantar query SQL tersebut (rajah 5.7). java.sql.PreparedStatement Stmt = connection.prepareStatement(query);
Rajah 5.7 : Menghasilkan Statement object untuk Menghantar Query SQL
Seterusnya, semua atribut yang diisi akan diambil daripada nilai (value) dari
“request header” dan dimasukkan ke dalam statement objek dalam bentuk yang telah dikenalpasti. Contoh rajah 5.8 untuk menambah data dalam pangkalan data register bagi jadual pihak makmal.
Statement stmt = con.createStatement();
String sqlcomand="";
String paction="";
String JobCode=request.getParameter("jobcode");
String JobDescp=request.getParameter("jobdescp");
Rajah 5.8 : Setkan Atribut Nilai yang Dihantar dan Dimasukkan dalam Statement object pada dokumen new_add_labour_budget.jsp
Akhirnya, rekod akan ditambah pada jadual pihakmakmal dengan penyataan; int recaff=stmt.executeUpdate(sqlcomand);
Bagi membolehkan data yang diinput daripada pengguna dihantar untuk diproses, “ action ” pada penambahan kemasukan data perlu disetkan destinasi input

100 dari laman tersebut harus pergi. Contohnya bagi menambah data labour, “action” dari laman tersebut akan pergi ke laman new_add_process_labour.jsp (rajah 5.9) untuk diproses. Di mana pada laman ini terdapat pemprosesan seterusnya seperti yang telah dinyatakan pada rajah 5.6 hingga 5.9.
<td> <form name="myform" method="post" action="new_add_process_labour.jsp" onSubmit="assignVal();">
Rajah 5.9: Destinasi seterusnya apabila telah pasti untuk menghantar data yang diinput.
Data pengguna yang diinput oleh pengguna di kawal oleh javascript yang telah diisytiharkan pada bahagian “header” fail .jsp. Nilai yang diberi bagi fungsi tersebut akan memberi kesan kebenaran kepada pengguna untuk akses kepada laman yang lain walaupun nilai yang dimasukkan adalah salah. Dengan cara ini, sistem ini tidak akan mengeluarkan amaran kesalahan pada page tersebut dalam bentuk pengaturcaraan yang membingungkan pengguna (rajah 5.10).
if(!rset.getString("oth_total").equalsIgnoreCase(""))
{
oth_total=Double.parseDouble(rset.getString("oth_total"));
}else
{
oth_total= 0;
}
Rajah 5.10 : Javascript yang Akan Mengawal Penukaran Data

101
5.2.7 Penghantaran ession Dalam Memegang Nilai
Session digunakan untuk memegang nilai sepanjang pengguna tersebut menggunakan sistem. Session biasanya digunakan untuk mengenalpasti seseorang pengguna berdaftar itu masuih berada dalam sistem sehingga individu tersebut keluar daripada sistem. Untuk mengenalpasti sama ada session ini berfungsi, pengguna akan dipegang nilainya pada nama pengguna yang dimasukkan semasa memasuki sistem.
Dan ini memastikan pengguna hanya boleh menggunakan sistem yang hanya dikhaskan sempadannya sahaja. Contoh penggunaan session adalah pada rajah 5.11
.
<%@ page contentType="text/html; charset=iso-8859-1" language="java" import="java.sql.*" errorPage="" %>
<%@ include file="include_page.jsp" %>
<% if (session.getAttribute("usrname")==null){
%>
<jsp:forward page="error.jsp" />
<% } %>
Rajah 5.11 : Session yang Memegang Nilai Log Masuk Pengguna Sepanjang Sistem
Bagi kes seperti di atas, sekiranya pengguna telah log masuk ke dalam sistem, nilai session akan dihantar, dan sekiranya nilai session adalah null, maka pengguna diminta untuk log masuk ke dalam sistem.
5.3
Ringkasan
Secara keseluruhannya dalam bab ini, menyatakan elemen-elemen terpenting setelah selesai membangunkan sistem pengurusan bajet aktiviti ladang ini menggunakan bahasa pengaturcaraan JSP. Dapat dilihat disini, di mana JSP dapat berfungsi dengan baik dan sesuai untuk diimplementasikan untuk pembangunan berasaskan web. Dan lebih banyak lagi yang boleh diimplementasikan secara meluas

menggunakan JSP dengan adanya teknologi servlet dalam JSP. JSP boleh menghasilkan laman web statik dan dinamik.
102

103
BAB VI
PENGUJIAN DAN PENILAIAN
6.1 Pengenalan
Pengujian merupakan fasa yang terpenting setelah beberapa modul ataupun keseluruhan sistem siap dibangunkan. Pengujian dijalankan bagi memastikan sistem dapat beroperasi dengan sempurna dan menepati spesifikasi yang telah ditetapkan oleh sistem dan pengguna akhir. Ini bagi memastikan perjalanan sistem berjalan dengan lancar dan teratur. Dalam bab ini akan dibincangkan tentang pengujian yang dilakukan ke atas sistem seperti pengujian unit, pengujian integrasi dan pengujian sistem.
6.2
Pengujian Kotak Hitam
Pengujian kotak hitam merupakan pengujian terhadap ke fungsian sistem. Seperti yang kita sedia maklum, setiap modul menjalankan fungsi yang berbeza, oleh itu pengujian terhadap modul-modul ini dalam meningkatkan integriti system. Rajah 6.1 menunjukkan paparan antaramuka untuk pengguna memasukkan input daftar

104 manakala rajah 6.2 pula ialah menunjukkan paparan mesej ralat apabila nama pengguna dan katalalauan yang dimasukkan tidak sah. Antara aktiviti pengujian kotak hitam yang dilakukan adalah seperti berikut i.
Pengujian Sekuriti: Pengujian terhadap data input untuk menentu sahkan sama ada data yang dimasukkan diterima atau tidak. Ini adalah untuk faktor keselamatan data agar, ia terpelihara. Contoh untuk Login pengguna. Setiap pengguna mempunyai jenis, nama dan kata laluan tersendiri. Setiap pengguna yang berbeza hanya boleh capai kepada menu tertentu sahaja. Kesalahan memasukkan , nama dan kata laluan, sistem akan mengeluarkan mesej ralat. ii.
Pengujian Input Data dan Ketepatan: Pengujian ini lebih kepada pengujian yang membantu dalam pengiraan input pengguna dan menguji ketepatannya.
Contoh seperti input data bilangan pusingan akan melibatkan pengiraan jumlah kos pada aktiviti ladang tersebut. iii.
Pengujian Maklumat: Pengujian ini bertujuan untuk memastikan data yang dikeluarkan adalah yang diperlukan oleh pengguna.
Rajah 6.1: Paparan Daftar Pengguna.

105
Unit
Rajah 6.2: Paparan Mesej Ralat.
Pengujian unit adalah di mana pengujian dijalankan secara berasingan bagi modul-modul yang dihasilkan. Tujuannya adalah bagi memastikan modul yang dikodkan dapat berfungsi dengan betul. Unit merupakan modul yang paling kecil dalam sesuatu sistem. Pengujian unit ini akan lebih tertumpu pada keberkesanan proses pengekodan agar ia membenarkan sistem berfungsi dengan betul. Bagi tujuan ini, data-data cubaan akan dimasukkan. Proses pengujian unit ini berlaku secara berterusan dan berperingkat semasa proses implementasi dijalankan. Ini adalah untuk memudahkan pembangun mengesan ralat di awal pembangunan sistem.
6.4
Pengujian Pengguna
Pengujian pengguna dilakukan untuk melihat penerimaan pengguna terhadap sistem. Selain dari itu, ia adalah bagi memastikan sistem yang dibangunkan memenuhi keperluan pengguna secara langsung mencapai objektif yang mana ingin membantu meringankan beban kerja pengguna. Selain dari itu, pengujian terhadap pengguna juga akan menghasilkan kepuasan kepada pengguna apabila mereka menggunakan sistem. Pengujian pengguna menitikberatkan beberapa perkara seperti berikut : i.
Ketepatan: Sistem menjalankan fungsi mengikut proses yang betul ii.
Keberkesanan: Sistem dapat membantu menyelesaikan masalah pengurus ladang dalam membuat bajet tahunan ladang.

106 iii.
Kefahaman: Sistem yang ramah pengguna dapat memberi kefahaman kepada pengguna dan memberi kemudahan kepada pengguna untuk menggunakan sistem.
Bagi menjalankan pengujian pengguna ini, pengujian telah dijalankan pada
10 Mei 2005 di Ladang Besar Lepar Besar. Pengujian sistem ini dijalankan pada 4 respondan iaitu pengurus ladang, penolong pengurus ladang, kerani akaun dan pentadbir sistem. Jadual 6.1 menunjukkan ringkasan hasil pengujian responden.
Jadual 6.1: Hasil Pengujian Respondan
Bil. Respondan Komen
Ladang Jika diberi masa, kemungkinan untuk menambah
( Haji Abd Rahim
Bin Abdullah ) graf bagi laporan kewangan.
ƒ Adanya integrasi dengan sistem kewangan.
2 Penolong Antaramuka yang tidak stabil dari segi pemilihan
Pengurus Ladang
( En. Ahmad
Zamri Bin Abd
Wahab ) warna yang berlainan.
ƒ Adanya integrasi dengan sistem kewangan untuk memudahkan pemprosesan membuat bajet.
Akaun Pergerakan kemasukkan data perlu disusun
( Pn Sanisah Bt
Sulaiman ) mengikut keutamaan.
ƒ Adanya integrasi dengan sistem kewangan untuk
(Pn Hashimah Bt
Samion) memudahkan pemprosesan membuat bajet.
Sistem Mudah untuk diselenggarakan.
ƒ Masih boleh diperbaiki.

107
6.4.1
Pengubahsuaian
Menerusi pengujian yang telah dijalankan, pengubahsuian telah dibuat bagi memastikan sistem ini dapat diterima dengan sepenuhnya dan seterusnya meningkatkan keupayaan perjalanan sistem ini. Pengubahsuaian yang dilakukan adalah seperti berikut:
Jadual 6.2: Hasil Pengubahsuian
Bil. Pengubahsuaian
1 Graf bagi laporan bajet akan
Komen
Jika diberi masa, kemungkinan dipertimbangkan disebabkan untuk menambah graf bagi laporan kewangan.
Adanya integrasi dengan sistem kewangan untuk memudahkan pemprosesan membuat bajet. kekangan masa.
2 Integrasi sistem bajet ini dengan sistem kewangan akan dilaksanakan.
Ini adalah disebabkan sistem kewangan syarikat masih di dalam proses naik taraf dan penukaran sistem baru. Oleh itu, sistem bajet belum boleh diintegrasikan secara sepenuhnya.
3 Antaramuka yang tidak stabil serta warna yang tidak seragam telah dibaiki.
4 Pergerakan kemasukan data telah diperbaiki.
Antaramuka yang tidak stabil dari segi pemilihan warna yang berlainan.
Pergerakan kemasukkan data perlu disusun mengikut keutamaan.

108
6.5
Manual Pengguna
Sistem memberi capaian kepada empat jenis pengguna iaitu pengurus ladang, penolong pengurus ladang, kerani akaun dan pentadbir sistem. Pengguna akan melakukan proses yang berbeza mengikut peranan masing-masing. Pengguna tertentu hanya boleh melihat antara muka tertentu Manual pengguna yang juga menunjukkan paparan antara muka diterangkan dengan terperinci di dalam
Lampiran H. Ia dibina mengikut kepada peranan pengguna. Manakala borang soal selidik dipaparkan di dalam Lampiran I.
6.6
Strategi Organisasi
6.6.1
Pengenalan
Setiap organisasi menetapkan visi untuk mencapai sasaran. Proses perancangan strategi membenarkan pekerja organisasi menetapkan objektif dan matlamat. Tanpa perancangan dan objektif, maka tiadalah motivasi, kuasa dan ukuran kejayaan atau kegagalan. Perancangan strategi juga mensasarkan merealisasikan visi dan nilai penting organisasi tersebut.
6.6.2
Tujuan dan Strategi Untuk Implementasi
Setelah melakukan pengujian dan pengubahsuaian, berikut merupakan lima perkara yang perlu dititikberatkan semasa aktiviti pelancaran. i.
Strategi : Strategi di dalam menetapkan objektif perlaksanaan sistem bajet ini dan mendapatkan sokongan dari pengurusan syarikat. Strategi ini adalah penting untuk memastikan pihak syarikat sememangnya komited di dalam perlaksanaan sistem bajet yang akan dilaksanakan ini.

109 ii.
Proses : Pada peringkat proses ini, pembangun perlu memahami keperluan pengguna serta.perancangan untuk menyelenggara dan menaiktaraf system.
iii.
Orang : Pada strategi kepada orang-orang, latihan dan budaya struktur organisasi perlu menyokong perubahan kepada system yang akan diimplimentasikan.
iv.
Teknologi : Menyediakan keperluan perisian system dan perkakasan yang stabil, selamat dan dipercayai untuk menyokong aktiviti perjalanana sistem.
v.
Servis dan Sokongan : Menyediakan bantuan dan sokongan apabila system ini telah diimplimentasikan, sistem ini perlulah menjalani servis-servis yang diperlukan untuk menyokong serta membantu menyelenggara system apabila diperlukan.
6.7 Ringkasan
Secara ringkasnya, fasa pengujian adalah penting bagi memastikan ralat dapat dikurangkan untuk memenuhi kehendak pengguna akhir. Pengujian yang dibuat secara berperingkat-peringkat, sehinggalah ianya dapat berfungsi sepenuhnya dapat membantu dalam pengurangan ralat yang lebih efektif. Pengujian sistem dilakukan menggunakan 3 kaedah iaitu pengujian kotak hitam, pengujian unit dan pengujian pengguna. Proses pengujian kotak hitam dan pengujian unit dijalankan di sepanjang proses implementasi agar perubahan kepada sistem lebih seragam. Pengujian pengguna dilakukan dengan mengadakan sesi pengujian oleh pengguna di Ladang
Lepar Besar yang dibuat kepada 4 respondan iaitu pengurus ladang, penolong pengurus ladang, kerani akaun dan pentadbir sistem. Respon dan komen yang diperoleh, telah dijadikan panduan dalam membuat pengubahsuaian bagi memenuhi keperluan dan kehendak pengguna. Walau bagaimanapun komen yang diperoleh amat diperlukan bagi membantu menyempurnakan lagi sistem dan kerjasama amat dihargai. Namun, oleh sebab kekangan masa, ada beberapa ciri yang diperlukan

oleh pengguna tidak dapat dilaksanakan seperti penjanaan graf laporan bajet.
Walau bagaimanapun segala kelemahan dan kekangan kepada sistem telah dimasukkan sebagai cadangan bagi pembaikan pada masa akan datang.
110

111
BAB VII
PERBINCANGAN DAN KESIMPULAN
7.1 Hasil dan Pencapaian Sistem
Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk LKPP Corp. Sdn. Bhd.
Yang Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan adalah sistem yang boleh menguruskan dan menjana bajet aktiviti kerja-kerja ladang di bawah seliaan LCSB.
Untuk melihat pencapaian sistem yang dihasilkan, objektif yang telah dikenalpasti pada awal kajian sistem dirujuk iaitu: i.
Mengkaji dan menganalisa masalah yang dialami oleh sistem semasa, mengenalpasti cara penyelesaian, mengumpul yang berkaitan aktiviti kerjakerja yang dilaksanakan di ladang serta membuat penganalisaan terhadap data yang diperolehi. ii.
Membangunkan serta merekabentuk pembangunan sistem bajet ladang. iii.
Menyediakan alatan perisian untuk membantu pengurus ladang menyediakan bajet tahunan. iv.
Mengimplimentasikan pembangunan sistem yang menggunakan bahasa JSP dan mengimplementasikan pangkalan data, MySQL. v.
Menguji dan menentusahkan sistem yang dibangunkan.

112
Pada objektif pertama, kajian dan analisa masalah telah dijalankan di LCSB untuk mengenalpasti masalah yang dihadapi dan keperluan yang dikehendaki oleh pengguna.
Menerusi pencapaian pada objektif kedua, rekabentuk pembangunan sistem bajet telah dihasilkan. Sistem ini juga telah menyediakan alatan perisian untuk memudah serta membantu pengurus ladang menyediakan bajet tahunannya, oleh itu objektif ketiga telah dicapai.
Pada objektif seterusnya iaitu implimentasi pembangunan sistem yang menggunakan bahasa JSP dan mengimplementasikan pangkalan data, MySQL. Telah berjaya dicapai.
Akhir sekali, sistem ini telah melalui proses pengujian dan penentusahan oleh pihak ladang dan LCSB.
Sistem
Terdapat beberapa kelebihan sistem bajet aktiviti yang dibangunkan ini.
Antaranya adalah: i.
Pengguna dapat menjimatkan masa untuk membuat keputusan bajet aktiviti ladang. ii.
Pengguna hanya perlu mengubah atribut tertentu di dalam sistem ini tanpa perlu membuat bajet secara manual yang seperti dilakukan di ladang-ladang.
Dengan mengambilkira amalan kerja ladang yang dilakukan serta nilai harga pasaran, pengguna berjaya menjana laporan bajet seperti yang dikehendaki dan proses ini menjimatkan masa serta memudahkan perlaksanaannya. iii.
Sistem yang menggunakan pangkalan data sumber terbuka, MySQL dan JSP ini boleh dicapai dengan meluas dan ianya merupakan teknologi yang perlu diterokai.

113
Antara kelemahan-kelemahan sistem ini adalah seperti yang berikut: i.
Sistem ini tidak memaparkan perbandingan secara graf bajet aktiviti perladangan bagi setiap tahun dan bagi setiap ladang. ii.
Sistem ini masih perlu diperbaiki dari segi perlaksanaan membuat bajet. iii.
Sistem ini tidak meliputi permohonan bajet insuran, pajakan dan cukai. iv.
Sistem ini tidak menyediakan email untuk memudahkan pengguna berinteraksi antara satu sama lain ketika membuat penyediaan bajet.
7.4 Cadangan Peningkatan Sistem
Sistem yang dibangunkan ini, setakat ini sudah mengikuti spesifikasi yang diperlukan pihak ladang bagi pembangunan sistem bajet aktiviti perladangan. Namun, masih terdapat beberapa tahap yang perlu dipertingkatkan semasa ke semasa bagi menjadikannya lebih bersifat sempurna dan memenuhi kepuasan dan keperluan pengguna. Oleh kerana kekangan masa, sistem bajet ini memerlukan kajian lanjut yang lebih mendalam bagi mempertingkatkan lagi keupayaannya. Antara cadangan untuk penambahbaikan bagi menghasilkan system yang lebih sempurna adalah seperti berikut :
Sistem ini perlu diperbaiki dari segi laporan bajet aktiviti perladangan yang boleh dipaparkan menerusi gambarajah graf untuk melihat pembahagian bajet dengan lebih berkesan.
Menerusi perbincangan yang telah diadakan dengan pihak pengurusan LCSB, sistem bajet ini akan diperkembangkan kepada keseluruhan pengurusan syarikat iaitu meliputi pelbagai insuran, pelbagai cukai, pajakan, pelaburan dan lain-lain lagi.
Pembangunan sistem bajet ini adalah sebagai prototaip dan akan terus diperbaiki dan diperkembangkan lagi.

114
Selain itu, sistem ini juga akan diperbaiki dari segi berkebolehan di dalam penyediaan email untuk kemudahan pengguna sistem bajet ini.
7.5 Kesimpulan
Sekiranya, pengurusan bajet aktiviti perladangan dijalankan secara manual, pengurusan fail yang tidak cekap serta pengurusan kerja yang tidak sistematik dan tidak efisen akan berlaku.
Oleh itu, adalah wajar dengan mengimplementasikan sistem bajet aktiviti kerja ladang ini secara atas talian untuk mengurangkan masalah yang sedia ada. Dan ianya diharapkan dapat merubah cara manual sekarang kepada yang lebih sistematik.
Walaupun masih terdapat kelemahan pada sistem ini, ianya masih boleh diperbaiki bagi meningkatkan prestasi pengurusan ladang untuk melaksanakan bajet aktiviti kerja ladang dan sekurang-kurangnya dapat mengurangkan masalah yang sedia ada.

115
[1] Laman Web Lembaga Kemajuan Pertanian Pahang
www.pahang.gov.my/lkpp/
[2] Bizhelp 24, Business Accounting , retrieved August 6, 2004, from http://www.bizhelp24.com/accounting/budget.shtml
[3] Sistem SPKB, retrieved August 6, 2004, from Bahagian Kewangan Kementerian
Pelajaran Malaysia http://www2.moe.gov.my/~bkew/sistemespkb.htm
[4] SAGA, Bahagian Teknologi Maklumat, Universiti Putra Malaysia, retrieved
August 6, 2004, from http://apps.upm.edu.my/websiteb.nsf
[5] Budget and Financial Planning, University of Louisville, retrieved August 6,
2004, from http://www.louisville.edu/vpf/budget/
[6] Chandler-Gilbert community College, Budget System Development, retrieved
August 6, 2004, from http://eportg.cgc.maricopa.edu/published/T/SS/TSS-
ESP/collection/1/
[7] Eckersley, P.
, Farmnote 63/93: Budgeting and decision-making techniques, retrieved August 20, 2004 from http://agspsrv34.agric.wa.gov.au/agency/Pubns/farmnote/1993/F06393.htm#read

116
[8] David O'Sullivan, Project Budgeting and Costing, retrieved from January 5,
2005, http://cimru.nuigalway.ie/david/default.asp
[9] Mind Tools, Decision Making Techniques - How to make better decisions, retrieved August 6, 2004, from http://www.mindtools.com/pages/main/newMN_TED.htm
[10] Harris. R., Desicion Making Techniques, VirtualSalt, 1998.
[11] Deitel, H.M., Deitel, P.J., Nieto, T.R., Internet & World Wide Web How To
Program, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 07458, 2002.
[12] Harms, D., JSP TM , Servlets , and MySQL TM 3 rd Edition. Professional
Mindware.119-199, 2002.
[13] Ibrahim, S., Wan Kadir, W. M. N., Samsuri, P., Mohamed, R., Idris, M. Y.,
Kejuruteraan Perisian., Penerbit Universiti Teknologi Malaysia, 1999.
[14] Deris, S., Samsuri, P., Abang Jawawai, D. N., Idris, M. Y., Mohamed, R.,
Kejuruteraan Perisian, Penerbit Universiti Teknologi Malaysia, 2002.
[15] Pressman, R. S., Software Engineering : Apractitioner’ Approach , 5 th . Edition,
Singapore, McGraw-Hill, 2001.
[16] Gantthead.com (2002). The online community for IT project managers, retrieved August 6, 2004, from http://www.gantthead.com.
[17] Meyer, N. D., PLANNING AND BUDGETING: An Introduction to Activitybased Budgeting .
2002,
[18] James A., Brimson,J., Driving Values Using Activity Based Budgeting.
[19] NDMA, retrieved August 6, 2004, from http://www.ndma.com/web05/web4118.htm

117
[20] Leahy, T., The ABB Edge, Business Finance Mag.Com, retrieved May 5, 2005.
[21] Host Budget, retrieved August 6, 2004, from http://www.hostanalytics.com/resources.html#brochures
[22] ZeBUD Enterprise Budgeting Software, retrieved August 6, 2004, from http://zebud.com/
[23] BASIS, an Activity Based Budget Preparation, Analysis, Control and
Simulation Information System, retrieved August 6, 2004, from http://www.infotech.co.id/
[24] The Pennsylvania State Budget Process, retrieved August 6, 2004, from http://www.pitt.edu/~govtrel/budgetprocess.htm
[25] The Budget Cycle, retrieved August 6, 2004, from http://www.mapleleafweb.com/features/economy/budget/Federal-
Budget/budget-cycle.html

ID
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
9
10
11
6
7
8
1
2
3
4
5
Task Name
Fasa Mengenalpasti
Mengenalpasti masalah yang timbul
Menetapkan matlamat projek
Menyenaraikan alatan pembangunan
Menghasilkan output
Fasa Rekabentuk
Rekabentuk konsep dan senibina visual
Memastikan integriti pangkalan data
Membangunkan plan kandungan pengurusan
Membangunkan plan keselamatan
Fasa Implementasi
Implemen infrastruktur
Pembentukan program
Pembentukan pangkalan data
Menentusahkan pembangunan sistem
Implemen pembangunan web
Menguruskan semakan kualiti
Fasa Pelancaran
Pembentangan Projek Sarjana II
Mengumpul maklumbalas untuk pembetulan draf
Menguji keberkesanan perisian
Pemeriksaan lanjut sistem dan penghantaran tesis
Duration
9 days
13 days?
2 days?
116 days?
131 days?
8 days
21 days
1 day
10 days
4 days
6 days
21 days?
3 days
3 days
2 days?
11 days?
36 days?
7 days?
12 days?
7 days?
10 days
148 days?
Start
Thu 6/24/04
Thu 6/24/04
Mon 6/28/04
Fri 7/2/04
Tue 7/6/04
Mon 7/19/04
Mon 7/19/04
Tue 7/27/04
Mon 8/9/04
Tue 8/17/04
Sat 8/28/04
Sat 8/28/04
Wed 9/8/04
Thu 9/23/04
Sat 9/25/04
Wed 9/8/04
Tue 2/15/05
Mon 2/28/05
Mon 2/28/05
Tue 3/1/05
Tue 3/15/05
Mon 3/21/05
6/13 6/20 6/27
July
7/4 7/11 7/18 7/25
August
8/1 8/8 8/15 8/22
September
8/29 9/5 9/12 9/19 9/26
O
Project: Jadual Projek II Master
Date: Fri 6/3/05
Task
Split
Progress
Milestone
Summary
Project Summary
Page 1
External Tasks
External Milestone
Deadline

tober
10/3 10/10 10/17 10/24
November
10/31 11/7 11/14 11/21
December
11/28 12/5 12/12 12/19 12/26
January
1/2 1/9 1/16 1/23
February
1/30 2/6 2/13 2/20
March
2/27 3/6 3/13 3/20 3/27
April
4/3
Project: Jadual Projek II Master
Date: Fri 6/3/05
Task
Split
Progress
Milestone
Summary
Project Summary
Page 2
External Tasks
External Milestone
Deadline

120
LAMPIRAN B
DOKUMEN SPESIFIKASI KEPERLUAN PERISIAN
KANDUNGAN
1.
PENGENALAN
1.1
Tujuan
1.2
Skop
2.
HURAIAN UMUM
2.1
Perspektif 108
2.2
Fungsi-fungsi 108
2.3
Butir-butir 108
2.4
Kekangan-kekangan 108
3.
3.1
Keperluan-keperluan 109
3.1.1
Kes Guna Job Configuration
3.1.2
Kes Guna Rate Configuration
110
113
115 3.1.3
Kes Guna Generate Budget
3.1.4
Kes Guna Display Budget
3.1.5
Kes Guna Login
118
120

121
1 PENGENALAN
1.1
Tujuan
Dokumen Spesifikasi Keperluan Perisian (SRS) ini dalah bertujuan untuk mendefinasikan dan menyatakan keperluan-keperluan perisian untuk pembangunan Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn.
Bhd. Yang Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan. ini bagi memberikan gambaran yang lebih jelas tentang sistem dari segi perjalanan dan keperluan sistem ini.
1.2
Skop
Skop sistem ini adalah seperti yang dinyatakan pada Bab I, Laporan Projek. sistem ini melibatkan pengguna iaitu Pengurus Ladang, Penolong pengurus ladang dan kerani. Fungsi yang dilaksanakan di dalam sistem bajet ini meliputi : i.
Fungsi untuk pihak kerani, penyelia, penolong pengurus dan pengurus untuk memasukkan belanjawan aktiviti kerja-kerja ladang di setiap ladang-ladang. ii.
Menyediakan laporan untuk pihak ibu pejabat menyemak dan seterusnya meluluskan bajet.
2.
Perisian yang akan digunakan membangunkan prototaip ini pengaturcaraan
JSP yang sesuai dibangunkan untuk mengimplementasikan MySQL sebagai pangkalan data bagi sistem ini.
3.
Metodologi yang akan digunakan di dalam pembangunan sistem ini ialah metodologi WebWave ( web development metodology ).
4.
Sistem ini hanya dibangunkan untuk ladang-ladang di bawah LKPP
Corporation Sdn. Bhd (LCSB) sahaja.

122
Produk akhir bagi projek ini adalah sistem itu sendiri. Ianya juga berserta dokumentasi untuk manual pengguna bagi membantu pengguna menggunakan sistem ini kelak. Sistem ini secara khususnya, adalah memudahkan pihak pengurusan ladang di dalam membuat pengurusan bajet aktiviti kerja ladang.
2.2
Fungsi-fungsi Produk i.
Memasukkan data ii.
Mengemaskini data iii.
Menghasilkan laporan dan dokumentasi iv.
Ulasan Ibu Pejabat v.
Kawalan Pengguna
2.3
Butir-butir Pengguna
Pengguna yang menggunakan sistem ini ialah pengurus ladang, penolong pengurus ladang, kerani akaun dan pentadbir sistem. Pengguna-pengguna ini adalah individu yang bertanggungjawab di dalam menentukan dan menguruskan bajet aktiviti ladang.
Pengguna perlu memasukkan data-data bajet aktiviti ladang serta mencetak laporan untuk dinilai oleh pihak atasan.
2.4
Kekangan-kekangan Umum
Pengguna sukar dijalankan dengan sempurna memandangkan pembangun yang masih awal dalam teknologi membangunkan web menggunakan JSP dan menyebabkan kemungkinan sistem tidak dapat berfungsi sesempurna yang diinginkan. Keselamatan juga kurang terjamin memandangkan sistem ini masih

123 belum mengambil langkah berjaga-jaga dari segi keselamatan web, melainkan sedikit kawalan ralat masukkan daripada pengguna.
Namun, kekangan-kekangan ini akan dapat diatasi kerana sistem ini membuka permulaan sistem bajet ini dan segala kekurangan akan segera diatasi apabila sistem ini diperkembangkan lagi.
3 KEPERLUAN SPESIFIK
3.1
Keperluan-keperluan fungsi
Secara keseluruhan, fungsi-fungsi yang terlibat dalam sistem ini dapat digambarkan menggunakan gambarajah use case seperti di bawah:
Pentadbir Sistem
Kawalan Pengguna
Ulasan Ibu Pejabat
Ibu Pejabat
Kerani Akaun
Masukkan Data
Laporan dan Do kumenta si
Login
Kemaskini Data
Penolong
Pengurus Ladang
Rajah Kes Guna Keseluruhan Sistem
Pengurus Ladang

124
3.1.1
Kes Guna Masukkan Data
Penerangan ringkas:
Kes guna ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan data-data yang diperlukan sepanjang membuat penyediaan bajet ini. Data-data perlu diisi pada modul configuration dan modul budgetting.
Aliran Peristiwa
Laluan Asas
1.
Pengguna memasukkan data-data pada modul config dan modul budgetting.
Laluan Alternatif
Tiada
Aktor Penyertaan
Pengguna
Pra Keadaan
Tiada
Post Keadaan
Paparan maklumat pada modul config, budgetting dan report.

Login
: Kerani Akaun
Masukkan nama dan katalaluan
Menu Utama Menu Kem as ukan
Data
Semak nama dan katalaluan
Pilih menu
Masukkan maklumat
Kemaskini L apora n &
Dokumentasi
Kem aski ni
Hasil Laporan
Hasil Laporan
125
Rajah jujukan bagi kes guna masukkan data

Mula
Paparan kod kerja
Edit maklumat kerja
Paparan maklumat labour/material/other bagi kerja yang dipilih
Tambah maklumat pada labour/material/other
Edit maklumat pada labour/material/other
Kemaskini maklumat yang telah diedit
Paparan maklumat labour/material/other yang telah dikemaskini
Tamat
Rajah aktiviti untuk kes guna masukkan data
126

127
3.1.2
Kes Guna Kemaskini Data
Penerangan ringkas:
Kes guna ini digunakan oleh pengguna untuk mengemaskini data-data yang telah dimasukkan pada modul config dan modul budgetting.
Aliran Peristiwa
Laluan Asas
1.
Pengguna memilih untuk mengemaskini data-data pada modul config atau modul budgetting.
Laluan Alternatif
Tiada
Aktor Penyertaan
Pengguna
Pra Keadaan
Tiada
Post Keadaan
Paparan maklumat yang telah dikemaskini pada modul config dan modul budgetting.

Mula
Pilih labour/material
Paparan maklumat kadar labour/material
Edit maklumat labour/material
Kemaskini maklumat yang telah diedit
Tamat
Rajah aktiviti untuk kes guna Rate Configuration
Rajah aktiviti untuk kes guna kemaskini data
128

: Pengguna
Selection of
Labour/Material
Pilih Labour atau
Material
Edit Update
Edit maklumat yang terdapat pada labour/material
Kemaskini maklumat yang telah diedit
Rajah jujukan bagi kes guna kemaskini data
3.1.3
Kes Guna Laporan dan Dokumentasi
Penerangan ringkas:
Kes guna ini digunakan oleh pengguna untuk menjana laporan bajet yang telah dimasukkan pada modul config dan budgetting.
Aliran Peristiwa
Laluan Asas
1.
Pengguna menekan memilih untuk melihat laporan dengan menekan pada modul report.
129

130
Laluan Alternatif
Pengguna boleh melihat beberapa jenis laporan pada modul config dan budgetting.
Aktor Penyertaan
Pengguna
Pra Keadaan
Pengguna perlu memasukkan data pada modul config dan budgetting terlebih dahulu.
Post Keadaan
Laporan-laporan yang telah dijana berdasarakan kemasukkan data pada modul config dan budgeting.

Mula
Tamat
Rajah aktiviti untuk kes guna laporan dan dokumentasi
: Pengguna
Select Estate Generate
Budget
Pilih estate yang diingini
Menjana laporan bajet
Rajah jujukan laporan dan dokumentasi
131

132
3.1.4
Kes Guna Ulasan Pejabat
Penerangan ringkas:
Kes guna ini digunakan oleh pengguna untuk memaparkan keputusan oleh pihak ibu pejabat berserta ulasan yang disertakan.
Aliran Peristiwa
Laluan Asas
1.
Pengguna menekan pada keputusan yang perlu diambil pada permohonan bajet serta memberi ulasan.
Laluan Alternatif
Tiada
Aktor Penyertaan
Pengguna
Pra Keadaan
Pengguna perlu menyemak data-data serta laporan pada permohonan bajet oleh pihak ladang.
Post Keadaan
Tiada

Rajah aktiviti untuk kes guna ulasan pejabat
: Pengguna
Laporan Bajet
Laporan bajet mengikut kawasan-kawasan estate dan bahagian ladangnya
Rajah jujukan bagi kes guna ulasan pejabat
133

3.1.5
Kes Guna Login
Penerangan ringkas:
Kes guna ini digunakan oleh pengguna untuk memasuki dan menggunakan sistem ini.
Aliran Peristiwa
Laluan Asas
1.
Pengguna mengisi nama dan kata laluan
2.
Pengguna menekan butang Login
Laluan Alternatif
Tiada
Aktor Penyertaan
Tiada
Pra Keadaan
Tiada
Post Keadaan
Pengguna memasuki laman utama sistem ini.
134

Mula
Log masuk sistem
Input nama dan kata laluan
Sistem bajet
Kata laluan sah
Tamat
Rajah aktiviti untuk kes guna login
: Pengguna
Pengguna masukkan
Nama dan Password bagi sistem
Login
Masukkan Nama dan Password jika Nama dan Password salah
Budget System
Pengguna dibenar menggunakan
Sistem Bajet
Rajah jujukan bagi kes guna login
135

136
Spesifikasi Keperluan 1.0
Fungsi Login
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasuki dan menggunakan sistem ini.
Input Nama dan kata laluan
Destinasi Laman utama Sistem Bajet
Keperluan Tiada
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 2.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan ladang.
Input Maklumat ladang dan keluasan
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada

Spesifikasi Keperluan 3.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan ladang.
137
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 4.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan blok.
Input Maklumat blok dan keluasan
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 5.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan field.
Input Maklumat field dan keluasan
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada

Spesifikasi Keperluan 6.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan enterprise.
138
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 7.0
Fungsi Activity
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan aktiviti.
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 8.0
Fungsi Material
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan material.
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada

Spesifikasi Keperluan 9.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan soil.
139
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 10.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan terrain.
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 11.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan unplanted.
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada

Fungsi
Spesifikasi Keperluan 12.0
Enterprise Stage Information
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan enterprise stage.
140
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 13.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan serta mengesahkan maklumat berkaitan salary.
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 14.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan maklumat berkaitan cash voucher.
Input Maklumat cash voucher
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada

Spesifikasi Keperluan 15.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan maklumat berkaitan payment voucher.
141
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 16.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan maklumat berkaitan payment voucher.
Input Maklumat voucher
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 17.0
Fungsi List of Budget
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan maklumat berkaitan bajet.
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada

Spesifikasi Keperluan 18.0
Penerangan Fungsi ini digunakan oleh pengguna untuk memasukkan maklumat berkaitan pengeluaran bulanan.
142
Destinasi Laporan
Keperluan Data-data terdahulu
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 19.0
Penerangan Fungsi ini digunakan untuk memaparkan penyata keluasan ladang
Input Pada config
Destinasi Laporan memaparkan penyata keluasan ladang
Prasyarat Tiada
Fungsi
Spesifikasi Keperluan 20.0
Profit and Loss Statement
Penerangan Fungsi ini digunakan untuk memaparkan penyata untung rugi
Input Pada config
Output Paparan maklumat memaparkan penyata untung rugi
Prasyarat Tiada

Fungsi
Spesifikasi Keperluan 21.0
Farm Expenses and Income
Penerangan Fungsi ini digunakan untuk memaparkan penyata Farm Expenses and Income
Input Pada config
143
Destinasi Laporan memaparkan penyata Farm Expenses and Income
Prasyarat Tiada
Spesifikasi Keperluan 22.0
Fungsi Farm Expenses and Income
Penerangan Fungsi ini digunakan untuk memaparkan penyata Farm Expenses and Income
Input Pada config
Destinasi Laporan memaparkan penyata Farm Expenses and Income
Prasyarat Tiada
Fungsi Expenditure
Spesifikasi Keperluan 23.0
Penerangan Fungsi ini digunakan untuk memaparkan penyata Expenditure
Input Pada config
Output
Destinasi
Paparan maklumat memaparkan penyata Expenditure
Laporan memaparkan penyata Expenditure
Prasyarat Tiada

LAMPIRAN D
GAMBARAJAH JUJUKAN BAGI KES GUNA SISTEM
Login
: Kerani Akaun
M asukkan nama dan katalaluan
Menu Utam a Menu Kem as ukan
D ata
Semak nam a dan katalaluan
Pilih m enu
M asukkan m aklumat
Kem askini L apora n &
Dokum entasi
K em aski ni
Hasil Laporan
Hasil Laporan
Rajah jujukan bagi kes guna Masukkan Data
144

P enggun a :
Pengurus Ladang
Login
M asukkan nam a dan katalaluan
M enu Utam a sem akan nama dan katalaluan pilih m enu
Kema s kin i data kemaskini data
L aporan &
Dokumentasi paparan laporan
Rajah jujukan bagi kes guna Laporan dan Dokumentasi
145

: Pentadb ir Sis tem
Masukkan nama da n kat alaluan
Login User Ac cess semakan nama dan katalaluan
Access Level menetapkan kawalan pengguna pada setiap modul memasukkan maklumat pengguna
Rajah jujukan bagi kes guna Kawalan Pengguna
Login Budget Sys tem
: Pentadbir Sis tem
Pengguna masukkan
Nama dan Password bagi sist em
M asuk kan Nam a dan Pas swo rd j ika N am a dan P as sword salah
Pen gguna dibe nar me nggunakan
Sistem Bajet
Rajah jujukan bagi kes guna Login
146

Log in
: Kerani Akaun masukkan nama dan katalaluan
Menu Utama semakan kemasukkan nama dan katalaluan pilih menu kemaskini data
Rajah jujukan bagi kes guna Kemaskini
Kemaskini
Data
147

LAMPIRAN E
GAMBARAJAH AKTIVITI
Semakan nama dan katalaluan
Mula
Inpu t nama dan kata laluan
Lo g m asuk sistem
Kat a laluan sah
M enu
Utam a si mpa n
Pangkalan data
Tam at
Rajah aktiviti untuk kes guna Login
148

Mula
Paparan kod kerja
Edit maklumat kerja
Paparan m aklu m at labour/m aterial/other bagi kerja ya ng dipilih
Tambah maklum at pada labour/material/other
Edit maklumat pada labour/material/other
Kemaskini maklum at yang tel ah diedit
Paparan maklum at labo ur/ mat eri al/ oth er yang telah dikemaskini
Tam a t
Rajah aktiviti untuk kes guna Kawalan Pengguna
149

sem akan nam a dan kat alaluan
Login
Mula
M
M asukkan nama dan kata laluan paparan menu utam a
M enu
Utam a pilih m enu
M enu
Pilihan masukkan data-data yang dikehendaki
M enu Masuk
Data
Tam at
Rajah aktiviti untuk kes guna Masukkan Data
Mula
Login masukkan nama dan katalaluan semak an nam a dan ka talalu an pilihan menu Laporan
Laporan &
Dokumentasi
Ulasan Ibu
Pejabat
Tam at
Rajah aktiviti untuk kes guna Ulasan Pejabat
150

Mula
Login sem akan nam a dan katalaluan m asukkan nam a dan katalaluan
M enu
Ut am a pilih m enu
Kemaskini
Data hasilkan laporan
Laporan &
Dokum ent asi
Tam at
Rajah aktiviti untuk kes guna Laporan dan Dokumentasi
151

Mula
Login sem akan nam a dan katalaluan m asukkan nama dan katalaluan
M enu
Ut ama pilih m enu
Kem askini
Data hasilkan laporan
Laporan &
Dokum ent asi
Tam at
Rajah aktiviti untuk kes guna Kemaskini Data
152

153

154

155

156

157

158

_
_

VERSI 1.0
.

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Manual Pengguna
Versi: 1.0
Tarikh: 23/02/2005
1.
Menu Kerani Akaun, Penolong Pengurus Ladang, Pengurus Ladang dan Pentadbir Sistem 211
1.1
Modul Configuration
1.1.1
Menu Estate
1.1.3
Menu Block
211
211
1.1.2
Menu Division 211
1.1.4
Menu Field
212
212
1.1.5
Menu Enterprise 213
1.1.6
Menu Activity 213
1.1.7
Menu Material 213
1.1.8
Menu Configuration 214
1.1.9
Menu Cash Book 216
1.2
1.1.10
Menu General Ledger 216
Modul Budgetting 217
1.2.2
Menu Monthly Production 218
1.3
Modul Report 219
1.3.1
Menu Hectarage Statement 219
1.3.2
Menu Profit and Loss Sheet 219
1.3.3
Menu Summary of Farm Expenditure 220
1.3.4
Menu Summary Revenue Expenditure 220
1.3.5
Menu Budget Report 221
1.3.6
Menu Budget Report General Charges 221
1.3.7
Menu Summary 222
Sulit  Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 210

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Versi: 1.0
Manual Pengguna
1.
Tarikh: 23/02/2005
Menu Kerani Akaun, Penolong Pengurus Ladang, Pengurus Ladang dan Pentadbir Sistem
Pentadbir sistem akan mengawal pengguna memasuki dan mengubah data-data di dalam modul-modul tertentu menerusi modul Security . Di bawah ini akan ditunjukkan modul dan menu yang terdapat di dalam system bajet ini.
1.
Kerani klik pada List dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 1.
Rajah 1
1.1.2
Menu Division
1.
Kerani klik pada List dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 2.
Sulit
Rajah 2
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 211

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Manual Pengguna
Versi: 1.0
Tarikh: 23/02/2005
1.1.3
Menu Block
1.
Kerani klik pada List dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 3.
Rajah 3
1.1.4
Menu Field
1.
Kerani klik pada List dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 4.
Sulit
Rajah 4.
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 212

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Manual Pengguna
1.1.5
Menu Enterprise
Versi: 1.0
Tarikh: 23/02/2005
1.1.6
Menu Activity
1.
Kerani klik pada List dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 6.
Rajah 6
1.1.7
Menu Material
1.
Kerani klik pada List dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 7.
Sulit
Rajah 7
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 213

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Manual Pengguna
Versi: 1.0
Tarikh: 23/02/2005
1.1.8.1 Menu Soil Information
1.
Kerani klik pada Soil Information dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 8.
Rajah 8
1.1.8.2 Menu Terrain Information
1.
Kerani klik pada Terrain Information dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 9
Sulit
Rajah 9
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 214

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Versi: 1.0
Manual Pengguna Tarikh: 23/02/2005
1.1.8.3 Menu Unplanted Information
1.
Kerani klik pada Unplated Information dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 10.
Rajah 10
1.1.8.4 Menu Enterprise Stage Information
1. Kerani klik pada Enterprise Stage dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 11.
Sulit
Rajah 11
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 215

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Versi: 1.0
Manual Pengguna Tarikh: 23/02/2005
1.1.8.5 Menu Salary Information
1.
Kerani klik pada Salary Information dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 12.
Rajah 12
1.1.10 Menu General Ledger
Kerani klik pada Cash Voucher dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 13. 1.
Sulit
Rajah 13
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 216

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Versi: 1.0
Manual Pengguna Tarikh: 23/02/2005
1.1.10.2 Menu Payment Voucher
1.
Kerani klik pada Cash Voucher dan memasukkan data pada paparan hadapan seperti Rajah 14.
Rajah 14
1.2.1 Menu
1.
Kerani klik pada List of Budget dan kemudian klik pada New Budget dengan memasukkan tahun bajet yang dipohon. Sila rujuk Rajah 15.
2.
Kemudian masukkan data berdasarkan kerja-kerja di lading seperti Rajah 16.
Sulit
Rajah 15
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 217

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Manual Pengguna
Versi: 1.0
Tarikh: 23/02/2005
Rajah 16
1.2.2 Menu Monthly Production
1. Kerani memasukkan data pada menu This Month & Previous (Rajah 17).
Sulit
Rajah 17
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 218

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Manual Pengguna
1.3.1 Menu Hectarage Statement
1.
Melalui menu laporan ini, kerani boleh melihat paparan keluasan seperti Rajah 18.
Versi: 1.0
Tarikh: 23/02/2005
Rajah 18
1.3.2 Menu Profit and Loss Sheet
1.
Melalui menu laporan ini, kerani boleh melihat paparan seperti Rajah 19.
Sulit
Rajah 19
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 219

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Manual Pengguna
1.3.3 Menu Summary of Farm Expenditure
1.
Melalui menu laporan ini, kerani boleh melihat paparan seperti Rajah 20.
Versi: 1.0
Tarikh: 23/02/2005
Rajah 20
1.3.4 Menu Summary Revenue Expenditure
1.
Melalui menu laporan ini, kerani boleh melihat paparan seperti Rajah 21.
Sulit
Rajah 21
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 220

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Manual Pengguna
1.3.5 Menu Budget Report
1.
Melalui menu laporan ini, kerani boleh melihat paparan seperti Rajah 22.
Versi: 1.0
Tarikh: 23/02/2005
Rajah 22
1.3.6 Menu Budget Report General Charges
1.
Melalui menu laporan ini, kerani boleh melihat paparan seperti Rajah 23.
Sulit
Rajah 23
 Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 221

Sistem Pembangunan Sistem Bajet Ladang Untuk Lkpp Corp. Sdn. Bhd. Yang
Teragih, Pelbagai Aras Dan Pelbagai Perusahaan
Manual Pengguna
1.
Melalui menu laporan ini, kerani boleh melihat paparan seperti Rajah 24.
Versi: 1.0
Tarikh: 23/02/2005
Rajah 24
Sulit  Lkpp Corp. Sdn. Bhd.
, 2005 Muka Surat 222

223
SOAL SELIDIK
Disediakan oleh Shahreen Kasim (MC 031265)
Sarjana Sains Teknologi Maklumat – Pengurusan
Fakulti Sains Komputer Dan Sistem Maklumat
Universiti Teknologi Malaysia
OBJEKTIF:
Set soalan soal selidik ini disediakan untuk mendapatkan maklum balas pengguna, iaitu kakitangan Lkpp Corporation Sdn Bhd (LCSB). Tujuan utamanya adalah untuk membuat pengujian terhadap sistem supaya dapat meningkatkan lagi keupayaannya.
1. Adakah anda biasa dengan persekitaran sistem yang menggunakan komputer?
Ya Tidak Kurang pasti
2. Pandangan anda mengenai antara muka pengguna sistem ini.
Sangat Memuaskan Memuaskan Sederhana Tidak Memuaskan
3. Pandangan anda tentang susunan menu dan juga capaian terhadap sesuatu menu dalam system ini.
Sangat Memuaskan Memuaskan Sederhana Tidak Memuaskan
4. Bagaimana tahap pemahaman anda tentang fungsi sistem yang dibangunkan.
Sangat Memuaskan Memuaskan Sederhana Tidak Memuaskan
5. Adakah proses dan fungsi sistem memenuhi prosedur permohonan tanah
Sangat Memuaskan Memuaskan Sederhana Tidak Memuaskan
6. Pada pendapat anda adakah sistem dapat membantu tugas di dalam proses permohonan bajet?
Ya Tidak Kurang pasti
7. Setelah sistem diuji, apakah fungsi lain yang pada anda harus diwujudkan untuk meningkatkan keupayaan sistem ini?
Sila nyatakan jawatan anda:
Pengurus Ladang Penolong Pengurus Ladang Kerani Akaun Pentadbir Sistem

224
Overseas Market
(A)
Home Market
(B)
Customer Service
(C)
Quality
(D)
Overseas Market
(A)
Blocked Out
(Step 3)
Blocked Out
(Step 4)
Blocked Out
(Step 4)
Blocked Out
(Step 4)
Home
Market (B)
Blocked Out
(Step 3)
Blocked Out
(Step 4)
Blocked Out
(Step 4)
Customer
Service (C)
Blocked Out
(Step 3)
Blocked Out
(Step 4)
Overseas Market
(A)
Home
Market (B)
Customer
Service (C)
Overseas Market
(A)
Home Market
(B)
Customer Service
(C)
Quality
(D)
A,2 C,1
C,1
Quality
(D)
Blocked Out
(Step 3)
Quality
(D)
A,1
B,1
C,2

225
1
0
2
2
0
3
2
3
0
2
1
3
1
2
3
3
3
1
0
0
3
1
0
1
2.
0
4
8
8
0
15
10
15
0
2
1
3
2
4
6
6
9
3
0
0
12
4
0
4

226

227
More going on (+5)
Easier to see friends (+5)
(
Have to sell house (-6) Easier to find new job? (+1)
More pollution (-3)
Easier to get places (+3) Less space (-3)
Meet more people? (+2)
More difficult to get own work done? (-4)
No countryside (-2)
More difficult to get to work? (-4)

228